KERK- EN SCHOQLNIEUWS.
TWEEDE KAMER.
Teel meer ruimte boud dan de vorige maal
beschikbaar was, moest ten slotte ook de
jjalerij in de zaal nog geheel als expositie
ruimte worden ingericht.
De officieele opening heeft morgen plaats
door den heer mr. A. N- Patijn, burge
meester van 's-Gravenhage..
Vrouwenbond voor Vrede.
In haar vergadering op 17 Mei werden
door de Nederlandsche aldeeling van den
„Internationalen Vrouwenbond voor Vrede
en Vrijheid" de volgende besluiten geno
men, wat betreft het nationale werk:
le. dat de Bond contact zat zoeken met
pacifistische elementen in andere vereeni-
gingen, wier werkzaamheid niet recht
streeks mei het vredeswerk verband houdt;
2e. dat gestreefd zal worden naar samen
werking met de pacifisten in de overzee-
sche gewesten;
3e. dat de plaatselijke ardeelingen zullen
trachten 18 Mei voor de Nederlandsche
schooljeugd te 'helpen maken tot den inter
nationalen Goodwill-day".
Do agenda voor het congres te Dublin
van 9—15 Juli werd vervolgens behandeld
en besloten werd, dat de Nederlandsche af-
decling zal stemmen voor dc formuleering
van hel doel van den S. V. V. V.: „liet ve?-
eenigen van vrouwen uit alle landen, die
willen werken legen alle oorlog en oorlogs
voorbereiding", zooals die door de vergade
ring werd aangenomen.
Als afgevaardigden werden benoemd,
movr. mr. Alctta H. Jacobs, mevr. G. Mulder
van de Graaff-de Bruyn, mevr. E. Baelde,
mevr. E. Coops-Broese van Groenau, mevr.
C. Ramondt-Kirschmann en mevr. 1. Ba-
mondt. terwijl hef bestuur werd gemach
tigd, deze delegatie zoo mogelijk met meer
dere leden aan te vullen.
In do gistermiddag gehouden vergade
ring van don Gemeenteraad van Nijmegen
werd aangenomen het voorstel der 11.-K.
Raadsfractie om niet over te gaan lot bc-
lastiiigverhooging maar hot lieffingspercen-
lago voor do plaatselijke belasting naar het
inkomen te handhaven op t en tor dekking
van een eventueel tekort gebruik le maken
van een deel der gemaakte bedrijfsreserves.
UIT NED. OOST-INDIE.
De oveival op Atjeh.
Ancla seint ons uit Kocla-Radja:
Dc volgende dramatische details bereik
ten langs officieelen weg het Legerbestuur
inzake den overval van dc patrouille Paris.
Van do kampong tot de plaats van de
hinderlaag waren een viertal kleine dras
sige plekken, waarover een boomstam. Op
het voetpad bjj liet passeeren van deze
plekken werd telkens hall gehouden om na
verzameld te zijn weer voorwaarts te gaan.
Toen de brigade reeds geheel in de hinder
laag was. zag een Javaanseh marechaussee
een Aljeher in de alang alang en schreeuw
de: „Apa ini!" (Wat is dat!). Maar op het
zelfde oogenblik sprong de bende op 'en
begon den aanval. Van de linkerzijde kwa
men slechts 3 man aanvallen. De groote
massa kwam van rechts. 2G klewangs wer
den gevonden na het gevecht, dus meer dan
20'man Aljchcrs zaten zoo snel op de ma
rechaussee door den korten afstand, .dat er
geen lijd meer was om le schieten en allen
zich met de klewang hadden te verweren.
Do gehecle brigade werd over de volle
lengte aangevallen, doch op het voorste ge
deelte stormden de moesten in. Aan het
achterste deel was het aantal aanvallers
minder. Geen commando's of aanwijzingen
worden meer gehoord. De kapitein-brigade
commandant sneuvelde vrijwel dadelijk;
ovenzoo dc overige nienschen uit de spits,
die door veel Aljehers werden- aangevallen,
violen spoedig. Het achterste gedeelte der
brigade kon eerst met dc klewang en later
ook door 'schieten de aanvallers neerleggen.
Zij kwamen daarna hun makkers le hulp,
die meer voorwaarts nog in gevecht waren,
door de aanvallers neer le schieten. Een
enkele Atjohcr stormde op de dwangarbei
ders in en sloeg links en rechts met de
klewang. Een inlandseh veroordeelde werd
gewond. De overigen wisten de slagen te
ontwijken. Langzamerhand eindigde het ge
vecht door het neerleggen der aanvallers.
De dwangarbeiders zagen een vijftal
Aljehers wogloopen. Zij waren zichtbaar
door hun witte hoofddoeken, dje alle aan
vallers droegen. Eeujge gewonden riepen
om hulp. Een Javaanseh marechaussee,
hoewel zwaargewond en bloedend uit zeven
wonden, liep: „Luister! Er is geen kader;
nu' ben ik commandant!". Hij gaf bevel, dat
dwangarbeiders do karabijnen van de ge
sneuvelden zouden nemen, de wapens ver
zamelen en de gewonden verbinden. Twee
dwangarbeiders namen een karabijn en
vuurden mede, toon de nieuwe comman
dant bevel gaf een paar schoten door de
alang alang te geven, met het oog op mo
gelijk nog aanwezige vijanden.Daarna is hij
door bloedverlies ineengezakt, na tot een
ander geroepen te hebben: „Kowe sekarang
pegang commandol" (Jij neemt nu het com
mando!). De marechaussee zag een Aljeher
met een karabijn van een gesneuvelde wog
loopen, schreeuwde zulks, doch kon zelf
niets moer doen. De juist opgetreden com
mandant liep den Aljeher na, achtervolgde
hem in de hooge alang alang ongeveer vijf
tig meter van het pad. Hij schoot hem neer
eii bracht dc karabijn terug. Zijn bevel om
links en rechts in de alang alang te vuren,
weix3 door een achttal marechaussees opge
volgd. De overigen waren niet meer in slaat
fc schieten. Eén hunner, hoewel hij zijn
linkerhand niet mee? kon gebruiken, heeft
toch mede gevuurd door de karabijn tus-
schen de knieën vast te houden, met de
rechterhand de grendel (e openen en te slui
ten en om le schieten de karabijn in de
holle van den linkerelleboog steunend. De
commandant droeg twee dwangarbeiders
op, naar den oeloebalang le gaan, om be
licht te brengen en hulp te halen voor het
vervoeren van gewonden. Met parangs in
de hand werd de ongeveer anderhalf uur
ïoopen lange weg zoo snel mogelijk afge
legd. In kampong'Sapi verzamelde de oloe-
halang de kamponglieden. Op de plaats van
het gevecht werden gesneuvelden en ge
wonden op tandoes op den weg terugge
bracht, wapens en leergoed verzameld,
alles door marechaussee en dwangarbeiders
gedragen. Bij den zuidrand van kampong
.Sapi werd gerust, de gewonden en wapens
in het midden van de marechaussee, die'in
carré er om heen bleven. Dan kwam de
brigade Van Dommelen, waarbij de com
mandant zich meldde en het gebeurde rap
porteerde.
RECLAME.
Uw humeur wordt vergald, als gij last
hebt van aambeien. Foster's Zalf geeft
vanaf de eersto aanwending verlichting en
heelt uw kwaal. Inderdaad een probaat
geneesmiddel. Per dooe f 1.75per Joibe
f l.—549S
Ned. Gerv. Kerk.
Beroepen: Te Frederiksoord (Dr.):
H. Buiskool, te Schagerbrug; le Voorthui
zen: W. L. Mulder, te Enter; le Maarsscn:
K. J. v. d. Berg, te Amersfoort; vle Leider
dorp: D. Mond, te Nijehaske.
Aangenomen: Naar Waarder: G. C.
Scverijn, te Schelluinen.
Geref. Kerken.
Beroepen: Te Utrecht: dr. K. Dijk,
te 's-Gravenhage.
Geref. Gemeente.
Beroepen: Te Rijssen: M. Hofman,
(e Krabbendijke.
Intrede van ds. Rappold te Dokkum.
Ds. F. W. Rappold, die zooals wij al heb
ben gemeld, op 27 Juni afscheid neemt van
de Rem. Geref. Gemeente te Zwammerdam,
zal op Zondag 4 Juli. haar intrede doen in
de Vereenigde Christelijke Gemeente le
Dbkkuin, na bevestigd te zijn door prof. dr.
G. J. llecring, van Leiden.
Dc. Joh. Rauws te Qegstgeest jubileert.
Den 2en Juni a.s. zal hel 25 jaar geleden
zijn dat ds. Joh. Rauws, zendingsdirector te
Ocgslgeesf, het ambt van predikant aan
vaardde. De eerste 7 jaren diende ds. Rauws
do gemeenten Aduard en Bcilen als predi
kant; de laatste 18 jaren heeft ds. Rauws
met al de herti geschonken gaven en krach
ten, besteed in den dienst der Zending.
Nederlandsche Zendingsschool te Oegstgeest.
Aan de Nederl. Zendingsschool te Oegst-
geest zijn in de afgcloopcn week als leer
lingen aangenomen voor de eerste klasse
(proefjaar) de heeren; L. Jansen Schoon
hoven le Oegstgeest en G. W. Bruis te Den
Haag. Tol lieden beslaat deze klasse uit 7
leerlingen, welk aantal, naar verwacht
wordt, nog zal uitbreiden.
Tevens hebben twee gediplomeerde ver
pleegsters, n 1. de zusters Bokma en Ub-
bens, welke bestemd zijn voor Saiigi, haar
studie aan dc Zendingsschool aangevangen.
In de volgende maand zal hier arriveeren
een Ambonees, genaamd Tueuarima, om op
deze school do studio te volgen.
Alg. Synodale Comm. der Ned. Herv. Kerk.
Met betrekking tot den arbe.'d in •DuiJsch-
iand kan nog worden medegedeeld, dat het
presbyterium van DuisburgMeiderich de
kapel ten gebruike van den Ilollandsclien
dienst éénmaal 's maamds beschikbaar heeft
gesteld, en bovendien oen kleine geldelijke
bijdrage voor het werk wenscht af te slaan.
Ingekomen is het verslag van de vergade
ring der commissie van correspondentie met
de builenlandsche kerken, op 10 Mei jl. dat
aanleiding geeft lot verschillend© besluiten
ook betreffende geldelijken steun aan in
stellingen in het buitenland, w. o. hel Thco-
logenheim (e Weenen. Aan de synode zal
worden voorgesteld dat zij zich aansluile bij
de „Presbyterian Alliance", welk eerlang te i
Genève zal vergaderen.
De voordrachten voor toelagen uit de ver
schillende fondsen zijn definitief vastge
steld.
Dr. Aalders bracht 'een concept-brief Ier
tafel, ie richten aan de predikanten in gar
nizoensplaatsen.
Aan eenige gemeenten is toegestaan, al
vast met dgn bouw- of hcrstellingswerk-
zaamheden te beginnen, behoudens de vrij
heid welke de Alg. Synod© heeft om over de
aanvragen al of niet gunstig te beschikken.
Een verzoek om subsidie van de N. V. lot
hel indicecren van kerkelijke archivalia, zal
bij de Algemeene Synode worden overge
bracht.
Kerkvoogdijen Ned-Heiv. Kerk.
Te Utrecht werd onder voorzitterschap
van den heer G. Mortier uit Wagcningen
de algemeene vergadering gehouden van de
Vereeniging van Kerkvoogdijen in de Neder
landsche Hervormde Kerk.
Het jaarverslag werd door den secretaris
uitgebracht, waarna de verkiezing van drie
leden van het Hoofdbestuur plaats vond,
wegens periodieke aftreding van de heeren
J. A. Dominicus en P. A. van Dongen en het
bedanken van jhr. A. II. P. K. van Suchlelen
van de Ilaare. Beide eorstgenoem^en wer-
den herkozen, terwijl tot derde boofdbe-.
s!uurslid word aangewezen mr. W. H.
Kohier, kerkvoogd te Maarssen, lid van dc
redactie van „Het Orgaan".
Aangenomen Werd een voorslel van liet
hoofdbestuur om liet le machtigen in een
bijzonder geval een lid financieel le steunen
bij liel gaan in cassatie van een vonnis van
den kantonrechter inzake hoofdelijken om
slag.
Eveneens werd een hoofdbesluursvoorslel
aangenomen om aan den archivaris der Ned.
Ilerv. Kerk jaarlijks f300 toe te slaan voor
algemeene en f200 voor bijzondere onkos
ten. De leden, die de kosten van het in orde
brengen van hun archief niet zelf kunnen
dragen, zullen dan een reslitulie kunnen
krijgen van 40 pCt. der kosten, tot een ma
ximum van f20.
Mr. N. M. van Voorst van Beest te Utrecht,
rechtskundig adviseur der Vereeniging,
bracht vervolgens verslag uit van zijn werk
zaamheden over 3925. Uitvoerig stond hij
stil hij het onderwerp „Kerkelijke Hooide-,
liike Omslag", waarbij hij de procedure, die
zich bij wanbetaling kan voordoen, besprak.
Bij de rondvraag kreeg mr. A. M. Lede-
boer, vice-voorzitter der Vereeniging, het
woord om le wijzen op de reglementswijzi
ging van 1923, waarbij aan de vrouw goe
lijke rechten werden toegekend a4s aam den
man, in zooverre het belreft de vervulling
van functies in kerkelijke colleges. Spreker
loonde zich een warm vporslander van deze
gelijkstelling en sprak den wensch uit, dat
alle kerkvoogdijen met deze nieuwe wijzi
ging rekening zullen houden, hetgeen thans
naar zijn meening nog niet overal het ge
val was.
De zaak-Geelkerken.
Dinsdag is te Haarlem in de Noorderkerk
een vergadering van de classis Haarlem der
Gereformeerde Kerken gehouden.
"Aan het door de classis uitgegeven pers
communiqué onlleenen wij:
Rapport werd uitgebracht door de com
missie op de vorige vergadering benoemd
on* een bezoek te brengen aan Haarlemmer
meer-Oostzijde. liet bleek, dat ds. Van Duin
zijn onderteekening van de vragen, hem in
de vorige classisvergadering voorgelegd,
weer had ingetrokken. Over den hierdoor
ontstallen toestand werd langdurig gediscus
sieerd. Ten slotte werd met 14 tegen 10 stem
men eir 4 blanco besloten om het door d9.
Van Duin ingediende protest tegen zijn-
schorsing thans niet in behandeling te
nemen en de schorsing tot 5 Juli te hand
haven. Daarna kwamen in behandeling de
voorstellen van den kerkeraad van Halfweg
over ds. Van dor Brink te Zandvoort en ds.
J. C. Brussaard te Bloemendaal Eerst werd
door de classis besloten om aan beide predi
kanten te vragen of het juist is, dat ze
zitting hebben in het centrale comité van
advies en leiding geven aan hen, die be
zwaard zijn door de besluiten van do Asser
Synode, alsook of zij redacteur zijn van
„Woord cn Geest', dat het feitelijk orgaan
van dit comité en de daardoor geleide be
weging geworden is.
Beide predikanten antwoordden bevesti
gend. Ds. Van der Brink erkende, dat hij
voorzitter van bedoeld comité i9. Daarop
sprak de classis uit, dat'liet comité in de
gegeven omstandigheden ontoelaatbaar in de
Gereformeerde Kerken is cn dat geen predi
kant daarin behoort zitting te hebben, ook
niet als redacteur aan bovengenoemd blad
verbonden behoort le zijn. Ten slotte werden
heide predikanten vermaand om de relaties
tol genoemd comité cn blad le verbreken.
Deze beslissingen werden genomen met op
twee na algemeene stemmen cn twee ont
houdingen. De classis gaf aan beide predi
kanten 14 dagen lijd om deze aangelegen
heid ernstig in overweging te nemen. In
zake een bezwaarschrift van leden van de
Kerk le Zandvoort legen het niet voorlezen
van dö getuigenis der Synode in de Kerk
aldaar heeft deze in verband met 'n samen
hangende kwestie le Zandvoort een commis
sie van onderzoek benoemd, bestaande uit
ds. Van Sehelyen. ds. Dicmer, ds. Ubels en
don ouderling v. Topla.
Hierop worfl de vergadering verdaagd tol
Dinsdag 1 Juni. 6 Juli zal de classis weer
bijeenkomen om de zaak van ds. Van Duin
verder te behandelen.
Wijziging M. O.-Wet.
In een nota naar aanleiding van het ver
slag der Tweede Kamer betreffende het ont
werp lot wijziging der,M. O-wet (examen-
geldon voor akte M O.) zegt de Minisler van
Onderwijs o.m.. dat het vast te stellen bedrat.
in redelijke verhouding zal moeien staan tol
dc examengelden voor de akten lager onder
wijs Zonder zich ten deze te willen binden,
heeft dc Minister er geen bezwaar legen,
roede le doelen, dat hem aanvankelijk een
bedrag van 25 gulden als norm billijk voor
komt.
liet is uiteraard moeilijk a priori vast te
stellen, in welke mate de verhooging der
examengelden up liet getal candidaten zijn
invloed zal doen galden. Eenige verminde
ring zal echter allicht daarvan het gevolg
zijn. Omtrent dc wensclielijkheid van split
sing der examencommissie in een Noorde
lijke en ee{i Zuidelijke subcommissie zal de
minister met do voorzitters der commission
overleg plegen.
(Zitting van gisteren).
W aterstaatsbegr ooting.
Aan dc orde zijn de besprekingen over de
Waterstaat-sbegrooting 1926.
De heer KRIJGER (G.-H.) vraagt in
lichtingen over de verbetering van de Maas
en houdt daarna een pleidooi voor de ver
betering der wegen in ons land. Hij hoopt,
dat het toegezegde wetsontwerp spoedig
de Kanier zal bereiken. De wegen- is ons
land laten zeer veel te wenschen over en
in verband met de werkeloosheid is het
thans van belang dc verbetering ter hand
te nemen. De steenindustrie zal daardoor
gediend worden wanneer de klinkerbestra
ting wordt toegepast.
Spr. betreurt het, dat hem de gegevens
van transportkosten voor de goederen bij
de spoorwegen ontbreken. Daarom is het
niet na te gaan hoe het particulier ver
voer per vrachtauto te berekenen is in ver
band, met de bijdragen van dit vervoer in
de kosten van liet? wegen onderhoud. De
economische grondslag van het goederen
vervoer ontbreekt cn dit maakt het vormen
van een inzicht in dit vraagstuk moeilijk.
Heb vervoevvrangAuk is een belangrijk
vraagstuk, dat ernstig bestudeerd moet
worden.
De heer VAN DHR WAERDEN (S.-D.)
zal over wegen en kanalen bij de volgende
bcgvooting spreken. Alleen wijst hij even
op de Rijnvevbinding voor Amsterdam,
waarvoor de Minister niet veel sympathie
schijnt te hebben. Gaat die zaak weer in
den adviesniolen Spr. hoopt dat er spoed
wordt gemaakt en dat niet de allerlangste
weg zal worden bewandeld. Er 2ijn al sta
pel! adviezen uitgebracht en de zaak is
z.i. voldoende voorbereid. Op het voorge
stelde plan zijn geen aanmerkingen ge
maakt cn dus staat niets meer de uitvoe
ring in den weg. Spr. hoopt, dat men het
plan niet aan het Zuiderzee-vraagstuk zal
vastkoppelen, want dan komt er voorloopig
niets van terecht.
Vervolgens bespreekt hij den waters
nood van liet begin van dit jaar. Dc scliuld-
Maag is algemeen gesteld, maar daarover
is men het niet geheel eens. Aan de water
schappen, aan Waterstaat en aan het toe
zicht is geheel of gedeeltelijk de schuld
gegeven. Spr is vóór de publiekrechtelijke
organisatie zooals die bij de waterschappen
bestaat, omdat de deskundigen daar het
best op hun plaats zijn. Echter moet er
eenheid in de samenwerking dier water
schappen zijn en de Staat dient daarop
toezicht te houden. Het is ten slotte de
vraag of de totale organisatie van de wa
terstaat voldoende is. Er zijn een aantal
tekortkomingen begaan, maar daarover wil
spr. niet uitweiden. Liever wil hij nagaan
wat gedaan moet worden om herhalingen
te voorkomen.
Hij wijst op Noord-Holland, waar na den
laatsteh watersnood een zoodanige rege
ling is getroffen,, dat feitelijk de gansche
provincie één groot waterschap is. De Mi
nister moge in de eorste plaats eens na
gaan of in Brabant niet te veel cn dien
tengevolge te kleine waterschappen be
staan, die samengevoegd moeten worden.
Verlaging van de rivierstanden, normalL
salie van de Maas zal noodzakelijk zijn om
onheil te voorkomen. Het zwaarder ma
ken van de dijken helpt op den duur nier
cn alleen het verhagen van den waterstand
kan hulp bieden. Men moet zich niet meer
in de schuldvraag verdiepen want dat baat
niet, maar vóór alles dient nagegaan te
worden wat gedaan mort worden. De men
sehen voelden zich'veilig achter de dijken,
maar het is gebleken dat dit niet het ge
val kan zijn. Het maken van dc Bergsche
Maas is een groot werk geweest en naar
spr.'s oordeel moet dit worden voortgezet
om tot normalisatie van dat geheelc rivier
vak te komen.
Dc heer KETELAAR (V.-D.) sluit zieli
aan bij den heer Van der Waerden inzake
de aansluiting van Amsterdam bij het
Menvedekanaal. Hij wijst er op, dat
zaak hoe langer hoe meer gecompliceerd
wordt, o.a. door er de kwestie van de
Geldersche Vallei aan tc verbinden. Spr.
hoopt, dat de Minister eens krachtig zal
optreden om Amsterdam te helpen.
De heer VAN VOORST TO^ VOORST
(R.-K.) bespreekt de dijkdoorbraak bij
Overasselt. Deze had voorkomen kunnen
worden als er beter toezicht was geweest.
De waterstaatswerken, in de laatste jaren
uitgevoerd, hebben den toestand voor de
lage landen slechter gemaakt. Spr. gaat
uitvoerig de geschiedenis der waterwering
na en wijst op het gebrek aan samenwer
king van waterstaat en waterschapsbestu
ren en het gemis aan toezicht.
Spr. hoopt, dat dc werken van dc Beer-
sche Maas spoedig zullen worden afgedaan.
Strenger toezicht van Ged. Staten is vóór
alles noodig om het gevaar voor herhaling
te koeren.
Verhooging der dijken, op sommige
plaatsen met SO centimeter, is dringend
noodzakelijk.
De heer AMENT (R.-K.) betoogt, dat de
kunstwerken aan de rivieren het doorlaat-
vermogen der rivieren hebben verminderd
en dat daarin de voornaamste oorzaak ligt
voor de watersnood. De Tegeering heeft
niet altijd de noodige hulp verleend ter
plaatse waar dit heb meest noodig was.
Spr. brengt hulde aan allen die hulp heb
ben verleend bij de watersnood.
De heer VAN RAPPARD (V.-B.) be
spreekt ook het Amsterdam-Rijnkanaal.
Vele plannen in verband daarmede zijn
ontworpen, maar spr. zal ze niet alle be
spreken. De Staatscommissie beeft zich
om de belangen van den Achterhoek wei
nig bekommerd en alleen op de belangen
van Amsterdam gelet. Is het niet verstan
dig niet vast te houden aan het rapport
dei Staatscommissie, die bet vraagstuk op
te beperkte schaal heeft gezien.
Wat den watersnood betreft, wijst hij cr
op dat vele personen hun verantwoordelijk-
heidswerk in stilte hebben verricht. Andere
baarden meer opzien, o.a de dijkgraaf
van den Bommelerwaard, dit bet deed
voorkomen alsof zijn waterschap bet ha-
cbelijkst- er aan toe was en dat het alleen
aan zijn energie was te danken dat bet
land was gered. Spr. vraagt den Minister
welke macht de militaire autoriteit bij
zoo'n watersnood heeft. Met voorbeelden
illustreert spr. het dat officieren zelfstan
dig handelden en zeiden niets te maken
te hebben met de burgemeesters. Deze
aangelegenheid dient eens nauwgezet ge
regeld te "worden.
ïlij zegt, dat hij op verschillende plaat
sen booten weiisclit le slalioneercn voor
geval van watersnood.
NDe militairen hebben het vee gered maar
cr was geen personeel om te zorgen, dal
bet vee behandeld werd. In Echten kwamen
1800 koeien aan, dien. men maar onderdak
moest verschaffen.
Met de vluchtelingen ging het niet beter.
Drommen nienschen kwamen van liel,
maar men vergat, dat Tiet zeir op een eiland
zat, dat gevaar kon Ïoopen.
De bedoeling van spr.'s rede is aan le
dringen op '1 instellen en voorbereiden van
een organisatie, die zal werken als er er
gens watersnood is. Een commissie moge
dat vraagstuk eens onder het oog zien.
De beer DECKERS (R.-K.) doet een be
roep op den Minister orn.de menschen in
Brabant eens te helpen. Al vele jaren heb
ben zij van het wTater le lijden en ook nu
zijn zij weer de dupe geworden. Met den
lieer Van Voorst tot Voorst is hij Jiet niet
eens, dat de Beersche Maas de schuld is
van de waterstuwing, waarvan Gelderland
het slachtoffer werd. Veeleer ligt de schuld
aan de dijken bij Overasselt.
Spr. vraagt den Minister hoe hij denkt I
over uitvoering van het plan-Jolles in zake I
de verruiming van het lied van de Maas.
Uitbouw van het bureau-van Panhuys voor
de ontwatering acht spr. bovendien ge-
wcnschl'. Dat bureau dient flink uitgerust
te worden o.a. door aanstelling vort een
landbouwkundig ingenieur.
De heer DUYMAER VAN TWIST (A.-Rj
dringt bij den Minisler aan op verhei erin*
van de afwatering en de scheepvaartverbin!
dingen in Westel.-Overijsel van de brug brj
het Kater veer cn van het Menvedekanaal
dat voor het moderne verkeer niet voldoen!
de meer is.
De heer EBELS iV.-D.) bespreekt de exor
bitante rechten, die op verschillende kana-
len in het Noorden des lands worden ge- j
heven en in verband daarmede de herzie
ning van het Convenant, dal uit den lijd
is. Voorts betoogt hij, dat de hoofdkanalen
in Drente in onderhoud moeten komen bij
het Rijk, waardoor financieele steun wordt
verleend aan de streek. De Minister schijnt
daar niet veel voor te voelen.-maar spr.
hoopt, dat hij het nog eens wil overwegen, j
Wat de watersnood belreft, sluit hij zich
aan bij den lieer v. d. Waerden. Ook hij
wil de schuldvraag laten rusten: omtrent
de oorzaak van de ramp Ïoopen de meenin- i
gen nog zeer uiteen cn liet is noodig, dat
daaromtrent volledig inlicht wordt verkre
gen. Erkend wordt, dat het toezicht overhel
algemeen te veel le wenschen over liet en
spr. dringt aan op een volledig onderzoek
naar alles wat in verband slaat met den
watersnood. ,i
Ook erkent spr., dat bet een fout is, dal
er te veel kleine waterschappen beslaan en
daarin dient verandering te komen, opdat
er meer centralisatie zal ontstaan bij da
behandeling der walerscbapsbelangen. Cen
tralisatie zal de waterschappen financieel
sterker maken en tot meer werk in staat
Als bestuursorganen worden zij dan ook
krachtiger dan al die kleine besturen.
De heer SASSE VAN IJSSELT (R.-K.) wil
geen broedsche kip hinderen en dus den
Minister niet te veel lastig vallen, maar hij
hoopt, dat de Minister liet ei van de afwa
tering van N.-Brabant onder zijn breeds
vleugels wil nemen. Spr. zet ook met voor
beelden uiteen, dat de toestand voor een
deel van Brabant onhoudbaar is cn gevaar
lijk blijkt, llij beveelt ook het plan-Jolles
bij den Minister aan.
De heer VAN GIJN (V.-B.) vraagt inlich
tingen over de rendabiliteit van het Twente-
Rijn-kanaal. Bij den aanleg van Lanalen
zou men een rendementsrekening moeten
opmaken evenals bij de spoorwegen. Het
kan zijn, dat de aanleg van een kanaal het
rendement van een spoorweg zeer vermin
dert. Spr. hoopt, dal de Minisler de Kamer
zal geruststellen, dat zij geen millioenen
wegwerpt mep het Twerile-Rijn-kanaal. Met
het argument, dat de aanleg werkverschaf
fing is, moet men voorzichtig zijn. Alleen
productieve werken moeten worden uitge
voerd. Spr. hoopt, dat de Twcntsche kana-,
len-bouw geen economische fout zal
De heer WINTERMANS ill. KJ' steunt
het betoog van den heer Kryger over de ver
betering der wegen met klinkerhes!rating,
-wak ook de steen-industrie len goede zal
kómen.
De heer BOISSEVAIX (V BJ betoogt dal
sedert Napeleon eigenlijk n-y.tl veel aan de
wegen is gedaan.
De heer KETELAAR (V- -DJ. Jammer
dot-ie dood is!
De heer BOISSEVALY (V. BJ geeft een
overzicht van den gang van zaken bij de
verbetering van den weg Amsterdam-
Haarlem, die al van 1918 hangende is.
Uiterst traag met een uitgebreide correspon
dentie is deze zaak behandeld en eerst in
dit ja ai- zal de verbetering gereedkomen,
behalve het gedeelte in de kom van Half
weg. Vier en een half jaar nadat B. en Wi
van Amsterdam begonnen zijn op den on-
houdbaren toestand le wijzen nadert nu de
afwerking.
In een week passeeren er 8'GOQ auto's op
dezen weg en 10.000 rijwielen.. Er is een
proefvak geweest dat zeer goed was maar
men heeft het systeem verder niet loeg*
past. Men legt allerlei soorten bestrating
aan.
Spr. wijst op hetgeen in hel buitenland is
gedaan o.a. bij Milaan. Het wegen-vraag
stuk dient ondergebracht te worden bij een
zelfstandig college dat samenwerkt met pro-
vincics en gemeenten.
In zake hel Rijnkanaal naar Amsterdam
sluit liij zich aan bij den heer Ketelaar. Ei
is hier sprake van een nood-lvistand. Mis
schien moet nog eens even overwogen wor
den of hel wellicht wcnschelijk is het pro
fiel breeder te maken.
De heer BRAAT (platt. partij) juicht het
loe dat de stedelingen nu ccrs ondervinden
hoe slecht de wegen zijn. Hel platteland
heeft er altijd vruchteloos over geklaagd.
Spr. vraagt hoe het staal met den weg Rot
terdamDen llaag. Wordt daaraan gewerkt
of is er stagnatie? Spr. vraagt het veer aan
den. Moerdijk dag en nacht open le stellen,
althans in de zomermaanden.
De Minister van Waterstaat, de heer v. d.
VEGTE, antwoordt. Voor de tegenwoordig*
wegen is klinkerbestrating minder gf
wenscht. Alleen op sommige wegen is d»
voldoende.
Een statistiek van het vervoer !e geven 1
niet gemakkelijk. Het zou ook veel geld l^8-
ten.
De verbinding A msterdam-Boven-Rijn d
niet van de baan. De vraag is gesteld of k«,
niet gewenschl is hel Kanaal breeder tl
maken, en die vraag wordt thans ondel*
zocht.
In zake den watersnood cn de water*
wering kan spr. zich vrijwel vereenigen
hel betoog van den heer v. d. Waerden»
Naar den schuldige wil hij liever niet zoe
ken. De grondslag van het stelsel vafl ob2*
verdediging legen het water i9 goed e®'
daarin wil spr. geen verandering brengen.
Tiet zal onmogelijk zijn alle gevaar voof
goed tegen te gaan. Er zal wel wal gehapew
hebben aan de organisatie en spr. zalin*
gaan of het toezicht voldoende is. Inm>ode<»
vril spr. de gemaakte opmerkingen en gege
ven adviezen gaarne nader overwegen, ooi
ten aanzien van combinatie van klrine ny
ei-schappen.
Spr. breekt zijn rede af.
De vergadering wordt verdaagd lol h©
