No. 202ör.
VRIJDAG 26 MAART
Anno 1926.
BERICHT.
Officieele Kennisgeving.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER AD VERTEN'TISN
30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentiën, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdags 60 Cts.. bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden ƒ2.85, per week .,v.*fïVƒ0.18,
t
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week •■•ma *0.18.
Franco per post f 2.35 4~ portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
0m eventueele teleurstelling bij
onze Raadseljeugd te voorkomen,
is de KINDERCOURANT reeds in
sns Blad van heden opgenomen.
DE DIRECTIE.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat de be
slissing op het verzoek van: 1 de Comman
ditaire Vennootschap Tieleman en Dros, om
vergunning tot: a. het uilbreiden van de
fabriek voor het vervaardigen van verduur
zaamde levensmiddelen in het perceel
Oude-Rijn, kadastraal bekend Gemeente
Leiden, Sectie I. No. 2301; b. hel uitbreiden
van de fabriek voor het vervaardigen van
verduurzaamde levensmiddelen in het per
ceel Middelstegrachl, kadastraal bekend
Gemeente Leiden, Sectie I. No. 2534 en
250i; II de N.V. Sajelfabrieken P. CI09 en
Leembruggen, om vergunning tot het uit
breiden van de fabriek van wollen garens
in het perceel Langr.gracht No. 5. kadastraal
•bekend Gemeente Leiden. Sectie B. No. 2815,
III de Lcidsclie Coöperatieve Melkinrichting
„De Landbouw", om vergunning tot het
uitbreiden van de zuiveTinrïchting - in het
perceel Rijnsburgersingel No. 23, kadastraal
bekend Gemeente Leiden, Sectie A. No.
1079, is verdaagd.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
VAN STRTJEN, Secretaris
Leiden, 26 Maart 102G. 2810
Doch dan begingen zij de fout voorbeelden
te nemen uit een periode waarin uitslui
tend van marmer werd gebruikt gemaakt.
Ln andere gevallen verried het onhandige
copiëeren van een bekend origineel de ver-
valsching. Zoo zijn tal van valsche beelden
geïnspireerd op de bekende gevelfiguren
van den Aeginatcmpel. Ook uit Italië kent
men meerdere falsificatiën die gemaakt
zijn naar zich aldaar bevindende gipsaf
gietsels.
Daarna sprak de Berlijnsche geleerde
uitvoerig over het namaken van antieke
bronzen beeldjes en andere voorwerpen.
Hij toonde hoe men liet patina door verf,
door gebruik van zuren, ook door ingraven
tracht aan te brengen. Zelfs de bronzen
figuurtjes die in de oudheid als wijge
schenken werden gebruikt en daarom met
een inschrift waren voorzien, worden nage
bootst. In zulke gevallen zijn het doorgaans
de al te zorgvuldig uitgevoerde letters die
het bedrog aan hot licht brengen. Veei
moeilijker echter wordt het om dc verval-
sching te herkennen wanneer gebruik ge
maakt wordt van authentieke stukken, b.v. j
Etrurische spiegels, waarop ter verhooging
van de handelswaarde, afbeeldingen wor-
den gegraveerd.
Ook over de valsche terracotta's, die in
zoo groot aantal verspreid zijn, kwam prof. 1
Zalm te spreken. In het bijzonder wan- j
neer deze op origineele stukken zijn atge-
vormd.
vormd en van dezelfde soort klei wordt ge-
bruik gemaakt- zijn zij niet steeds onmid-
delijk als zoodanig te herkennen. Voor het
aanbrengen van de kalkachtige korst die j
meestal de echte stukken kenmerkt zijn
ook tal van spitsvondige middelen uitge
dacht. Een ding echter konden de verval-
schers tot nog toe niet kunstmatig aanbren
genn.l. de sporen van de wortelvezels
slissing van geschillen tusschen de verschik
lende landen en volken zullen worden over
tuigd, daarom zullen willen meehelpen dat
de vredesgedaclite in steeds breedere krin
gen veld wint.
ln drie bedrijven verdeeld, werden nu
achlervolgens in beeld gebracht de gruwe
len van den oorlog die nu gelukkig achter
ons ligt en aangetoond hoe tal van geschil
len die vroeger door strijd met de wapenen
zouden zijn beslist, thans reeds langs arbi-
tralen weg tot oplossing werden gebracht.
Mevrouw BakkerVan Bosse lichtte de
verschillende beelden met het gesproken
woord toe en deed aan het einde een beroep
op de aanwezigen jongelieden om er zich
op toe te leggen de beteekenïs van het werk
van den Volkenbond te lecren begrijpen en
waardeeren.
Telkens wanneer er een bij deze bewe
ging betrokken Nederlander op het doek
werd gebracht o. a. .Zimmerman, Droog
lever Fortuijn en prof. Lorentz werden
deze warm toegejuicht. Vooral de verschij
ning van prof. Lorentz
enthousiasme.
Na afloop richtte de directeur van de
Hoogere Burgerschool voor Jongens dr.
Schalkwijk een woord van dank aan de Ver-
eeniging en in het bijzonder tot mevrouw
BakkerVan Bosse en prees het initiatief
van mej. Numan waaraan Leiden in hoofd
zaak deze mooien leerzamen middag heeft
te danken, zich mede richtende tol de direc
tie van het Luxor-lheater die ook veel aan
li£l welslagen heeft bijgedragen.
Nedezl. Nataurbist. Vereenigiüg afd. Leiden.
Voor bovengenoemde verccniging hield
gisteravond in de eerste plaats de heer
F. J- Struykenkamp een voordracht over
„Woekerplanten". §pr. besprak eerst de
groep der „Echte parasieten". Deze planten
hebben geen bladgroen; ze ontnemen al
De eorste-luitenant^ de hee«r J.
Daniëls van het 6de reg. veldartillerie alhier
is bjj het regiment genietroepen to Utrecht
gedetacheerd tot het volgen van een cursus
in den radiodienst.
Woensdag a.s. zal het veertig jaar ge
leden zijn, dal onze stadgenoot, de heer J.
Verhoogt in dienst trad bij de N.V. Fabriek
van Sajetten en gebreide goederen van Cra-
nenburgh en Heringa.
In het Botanisch laboratorium alhier
zal morgenmiddag een tentoonstelling wor
den geopend, verband houdende met de ge
schiedenis der Zoölogie. Het woord zal
worden gevoerd door dr. C. J.' v. d. Klauw
en burgemeester De Grjselaar.
zooals die zich op echte stukken dikwijls hun voedsel aan de voedselplant. Hiertoe
S. van Groningen f
Te Laren, waar hij, nadat hij van de Mu
ziekschool der Leidsclie Maatschappij voor
Toonkunst in December 1924 met een hul-
öigingisavond in den Leidschen Schouwburg
afscheid had genomen, zich metterwoon
vertoonen.
Zelfs de Gricksche vazen worden nage
bootst. Hier is lieb meestal de minder
goede techniek die dc onechtheid aantoont.
Doch ook hier weer wordt soms cp zeer
geraffineerde wijze te werk gegaan eu wor
den bijv. echte lekythen met nieuwe figu
ren beschilderd.
Ten slotte gaf spr. een aantal voorbeel
den van falsificatiën in goud en zilver. Een
i der meest bekende stukken op dit gebied
is de z.g.n. uit Zuid-Rusland afkomstige
gouden kroon van Saitafarnes destijds door
het Louvre aangekocht en waarvan de ma
ker zich later heeft bekend gemaakt.
In den loop van zijn lezing vond prof.
Zahn steeds weer gelegenheid anecdoten
vestigde is op bijna 75-jarigen leeftijd over
lieden de heer S van Groningen, meer dan i0
30 jaar verbonden aan bovengenoemde Mu- 1 to vertollen die aantoonden dat de verval
ziekschool, als opvolger van den indertijd j schers niet slechts een bewonderenswaar-
eeer bekenden directeur den heer Wetrcns
die bij de oudere muziekbeoefenaars in Lei-
!dcn nog in dankbare herinnering voort
leeft. Dc heer Van Groningen, een geboren
musicus, werd opgeleid tot ingenieur en
heeft als zoodanig ook nog in Duitschland
gewerkt', al bleef liij steeds zijn lieveüngs-
instruraent de piano getrouw. In Leiden
tot directeur en hoofdleeraar voor het
pi a no-onderwijs benoemd aan de Muziek
school van dc Leidsche Maatschappij voor
Toonkunst vond liij gelegenheid zijn muzi
kale talenten te ont'uJooien en zich levens
een goed leeraar en directeur te toonen. Ye-
'len danken mede aan hem hun muzikale
'opleiding. Ongeveer een jaar geleden droeg
hij het directeurschap over aan een jongere
kracht, mej Harry van der Harst, doch
bleef als hóofdleeraar voor pianoronder-
wijs nog langen tijd zijn krachten aan de
inrichting, die hem lief was, geven. .Meer
malen trad li ij in het openbaar op. Veel
succes heeft hij behaald mot dc uitvoering
van de Sonates van Beethoven (Beethoven
cyclus), die hij geheel uit hel hoofd speelde.
Ook als toondichter had hij verdiensten,
doch zijn grootste kracht heelt hij gezocht in
fcijn leeraarschap. Zijn stoffelijk overschot
zal morgenmiddag 1 uur op de begraaf
plaats bij de St. Janskerk te Laren worden
lcraardebe9teld.
Prof. Zahn over „Het vervalschea van
Oudheden*"
Voor de tweede teziug, die prof. dr. R.
Zahn op uituoodiging van het Rijksmuseum
van Oudheden alhier gisteren gehouden
heeft had hij als onderwerp gekozen: Mo
derne Falschungen von Antiken. Spr., die
zooals bekend als tweede directeur aan de
Berlijnsche Musea verbonden is, heeft
daar gelegenheid gehad een zeer groote
ervaring op het gebied van vcrvalschtc
oudheden op te doen. Hij gaf in zijn zeer
belangwekkende lezing een aantal van de
incest sprekende staaltjes van verval-
schingskunst.
In de eerste plaats besprak prof. Zahn
enkele falsificatiën op het gebied der
beeldhouwkunst. In Athene b.v. zijn des
tijds meerdere exemplaren van een marme
ren Venuskop (gecopiëerd van de Vcnus
van Milo) in den handel gebracht. Voor
een min of meer geel of bruin getinte saus
had men getracht ze het aspect der echte
antieke beelden te geven. Ock marmeren
reliefs zijn in Griekonland meermalen ver-
alscht, doch meestal zijn daarbij vrij grove
fouten gemaakt, zooals spr. nan dc hand
Van lichtbeelden aantoonde
Dc zachte porossteen die veel makkelij
ker als marmer ie te verwerken is ook door
dc verralfichers vaak gebruikt geworden.
behooren o,a. het warkruid, de bremraap
en de schubworlel. Hiernaast slaat de
groep van de „Ilalf-parasieten We vinden
bij deze planten naast normaal groene bla
deren, waar zich hef assimilatie-proces af
speelt, toch ook nog zuigwortels (hauslo-
riën), waardoor de plant een deel van zijn
voedsel onttrekt aan bepaalde anderen
{>1 anten soorten. Tot de?e groep hoorl o.a
de ratelaar, ogentroost, karlelblad en de
vilde weit of zwartkoren De laatste woe
kert op graanplanlcn, vooral op rogge. Hoe
wel deze woekerplant weinig of geen scha
de aan de rogge doet, is de landbouwer niet
erg op deze gast gesteld, daar de zaden, als
ze bij het dorsen met de rogge-korrels ver
mengd raken, later het brood een biltere
smaak geven
„Handelsbelangen" No. 1910 bevat de
crediteuren lijst in het faillissement N- Slik-
voort alhier.
Zij telt 63 namen met een totaal passief
verwekte veel van f 85.107.35 1/2. De baten zijn nog niet
1 volledig bekend.
Van IS Februari lol en met 2 Maart
werden er blijkens mededeeling van de Ka
mer Van Koophandel in het district Leiden
6 handelszaken opgeheven waarvan slechts
één te Leiden. Daaronder behoorden ook de
Hanzebanken te Alphen a. d. R., Noord-
wijk, Noordwijkerhout en Roelof-Arends
veen. benevens de Kon. Ned. Edelmetaal-
bedrijven Van Kempen, Begeer Vos lo
Voorschoten, welke laatste zaak echter te
gelijk weer verrees onder den naam .Ate
liers voor Edelsmeed- en Penningkunst
v.h. Kon. Ulrechlsche Fabriek van Juwee-
len. Zilverwerken en Penningen" van C. J.
Begeer (Koninklijke Begeer).
Verder werden nog drie nieuwe handels
zaken in dit tijdsbestek opgericht, één te
Leiden, één te Ocgstgecsl en een te Voor
hout.
Gewijzigd werden van 8 Februari tol 8
Maart niet minder dan 20 handels- en be-
drijfszaken waarvan 14 te Leiden.
De markltrein 1209 Leiden-Utrecht Gs.
zal in plaats van Vrijdag, 2 April, a.s.
Woensdag 31 Maart loopen.
Het selskip „Fryslan" hield gister
avond weder een gezellige bijeenkomst in
de bovenzaal van „De Harmonie" aan de
Breeslraat, waarbij eenige leden van hel
Lcidsch muziekgezelschap ..Intermezzo"
hunne welwillende medewerking verleen
den. Vender werd de avond doorgebracht
met liet voordragen van een aantal voor
drachten in dicht en ondicht, terwijl bij
dige vindingrijkheid aan den dag leggen
in het vervaardigen der stukken maar dat
zij niet minder scherpzinnig zijn waar het
betreft die voorverpen aan den mau te
brengen.
Toenadering tusschen Vrijzinnigen en
rechtzinnigen,
Gedurende een groot aantal jaren voor
zien de Vrijzinnig hervormden in deze ge
meente, die geen enkelen predikant van
hun richting in de kerk bezitten in hun
eigen godsdienstige behoeften door in een
afzonderlijk gebouw en onder een eigen
predikant samen te komen. De doop der
kinderen van loden, die dat op prijs stelden
moest tot dusverre in een andere gemeente,
waar een modern predikant stond, plaats
hebben.
Thans heeft weder een der orthodoxe
predikanten nl. dr. Riemens zich bereid
verklaard zich met den doop van kinderen
van leden der Vrijzinnig Hervormden le be
lasten.
Propaganda voor den Volkenbond.
Zooals men weet is in ons land de Ver
een iging voor Volkenbond en Vrede" het
lichaam, dat zich speciaal beijvert, de denk
beelden, die de Volkenbond voorstaat meer
en meer ingang te doen vinden, bij ons
volk. En als een der middelen om dit doel
te verwezenlijken, heeft zij de rolprent le
hulp geroepen, teneinde op populaire wijze
dc menschen voor de vredesgedachle te
winnen en den oorlog te leeren verfoeien.
En waar de jeugd van heden de volwas
sene is van later, richt zij zich daarmede
ook tot het jonge geslacht en stelt zij haar
lichtbeelden gaarne beschikbaar voor ver-
looningen aan do rijperen jeugd. In onze ge
meente was het in hoofdzaak op initiatief
van de directrice der Hoogere Burgerschool
voor Meisjes, mej. Numan, en van een en
kele leerares dezer school, dat de Volken
bondsfilm gisternamiddag voor de leerlingen
van de gemeentelijke eri Christelijke Hoo
gere Burgerscholen en het gymnasium in
het Luxor-theater aan den Stationsweg kon
worden vertoond.
De belangstelling was buitengewoon
groot. Behalve het personeel der scholen
en enkele andere genoodigden waren er
zeker meer dan 600 jongens en meisjes aan
wezig, alle leerlingen van een der genoemde
inrichtingen. Voor het doek opging hield
mevrouw mr. C .BakkerVan Bosse, lid
van het Hoofdbestuur te 's-Gravenhage een
korte inleidende rede. waarin zij op eenvou
dige en bevattelijke wijze de oprichting van
den Volkenbond in 1919 schetste en er de
strekking van meedeelde, de hoop uilspre
kend, dat sleeds meerderen in alle landen
van het nutleloozs van den oorlog ter be-
We kunnen de „halfparasieten" ook j zondere vermelding verdienen de mooie
zangnummers door een der leden, mej. Van
Tuinen op voortreffelijke wijze gezongen.
De bijeenkomst was zeer goed bezocht.
Er waren zelfs eenige Friezen uit andere
plaatsen overgekomen, die gaarne eens met
het „Selskip" kennis wilden maken voor zij
zich er bij aansloten.
Er heerschte lot laat in den avond een
groote gezelligheid.
kweeken zonder voedselplant. De zich op
deze marnier ontwikkelende plantjes blijven
echter zeer klein en gaan spoedig ten gron
de. Met een aantal zeer mooie, door hem
zelf vervaardigde, mikro-foto's en eenig
spiritui-materiaal lichtte spr- zijn voor
dracht toe.
Na de pauze (hield de heer J. v. d. Vecht
(den Haag) een voordracht over de: „al
leen-levende bijen 'en wespen" Bijen en
wespen behooren tot de Aculeata, d. i. een
groep van hooger ontwikkelde viervleuge-
lige insekten, die gekenmerkt zijn door het
bezit van een angel. Ze leven óf in staten
óf solitair. De solitair levende vormen ko
men voor in de familie's der bijen (Apidae)
graafwespen (Sphecidoe) en zandwespen
(Psammocharidoe)-
liet nest' van solitairen bijen en wespen
bestaat uit holten in muren, boomen, e.d.
öf uil ccn min of meer langeren gang in den
grond, die ze zelf graven. Aan het eind van
Het bestuur van de afdeeling Leiden
van het „Instituut voor Arbeidersontwikke
ling" zit niet stil. Gaf het voor enkele
woken een cursus over beroepskeuze, voor
a.s. Maandag wacht leden en belangstol-
i lenden iets van geheel anderen aard. Dan
komt de heer R. van Sluis, hoofdbestuurder
van den Central en Bond van Verbruiks
coöperaties, te Den Haag, spreken over:
„Di beteekenïs van de coöperatie voor de
arbeidersbeweging".
Een bijzondore attractie wacht den leden
een dcrgelijken gang bouwt het wijfje een en den kinderen van de leden de volgende
week. Dan komt het filmapparaat, waarover
het centrale bestuur van het Instituut be
schikt de z.g. roode auto ook naar
Lriden. Op Goeden Vrijdag wordt 's middags
een voorstelling gegeven» voor kinderen en
's avonds voor volwassenen.
])aar cellen, in één waarvan ze het eitje
legt terwijl in de andere stuifmeel gebor
gen wordt als voedsel voor de jonge larve.Ia
de larve volwassen, dan verpopt ze zich.
Als het er in 't voorjaar gelegd is, komt in
de zomer hel volwassen insckt uit de ko-
kon; is het ei later in den zomer gelegd,
dan overwintert de kokon, en komt hel vol
wassen insekt het volgend voorjaar vrij.
Som9 zijn er in één jaar meerdere genera
ties.
Dikwijls hebben deze bijen last van z.gn.
„Koekoeks-bijen". Deze laatste leggen hun
eieren in reeds voltooide nesten van ande
re soorten. De larve van de „Koekoeksbij"
ontwikkelt zich eerder en sneller, en eet al
het reserve-voedsel op; zoodat er voor de
andere larve niets overblijft en deze moet
verhongeren.
Typisch is ten slotte nog het nest van het
behangers-bijtje (Megachile). Dit is van bin
nen geheel bekleed met ronde stukjes blad.
Het bijtje snijdt deze wandbekleeding met
zijn kaken uit de bladeren van verschillen
de planten.
Na gehouden verkiezing is het be
stuur van den Bond van Leidsche Studen
ten niet-corpsleden als volgt samengesteld:
C. D. Sax, praeses-, J. van As, ab-aclis; J.
Bekker, quaasler; L. van Hildering, asses
sor I en D. Korthuys, assessor II.
Wij vernemen dat de voorbereidende
maatregelen worden getroffen voor een In-
i dische Week, die nog in dezen cursus al
hier gehouden zal worden.
Benoemd is tot hoofd eener L. O.-
school alhier mej. X Steunebrink te Den
Haag,
Hedenmiddag opent de heer W. Ver
hoeven in het perceel Hoogewoerd 130
tot voor kort een gesloten huis een nieu
we zaak in boter, kaas, eieren, fijne vleesch-
waren, delicatessen, suikerwerken, wijnen,
busgroenten, koek enz., enz. De verbouwing
kwam geheel tot stand door broers van den
eigenaar, die gezamenlijk aan dit pand een
keurig net aanzien wisten te geven.
De heldere marmeren toonbank met te
gelwanden, de zindelijke granieten vloer, de
smaakvol uitgestalde waren, dit alles
spreekt van frischheid en echt-IIollandsche
properheid, zoodat de veronderstelling, dat
deze zaak in de toekomst blijken zal in dit
stadsgedeelte aan een behoefte te voldoen
rnede gelet op de verscheidenheid der arti
kelen, ons niet te gewaagd voorkomt.
Gisteravond te circa kwart over zeven
geraakte de 8-jarige Jaantje R. in de Uiter
stegracht te water.
Door een tweetal personen, P. M. en Chr.
S., die zich geheel gekleed le water bega
ven, werd het kind behouden op den wal
gebracht.
In den afgeloopen nacht te omstreeks
kwart voor drie bemerkte *n surveilleren
de agent van politie, dat een stapel hout
krullen gelegen op een terrein in Tuin-
sladswijk van in aanbouw zijnde percce-
len in brand stond. Met behulp van zand
wist hij het vuur spoedig le blusschen.
X
BINNENLAND.
De Tweede Kamer is tot 20 April uiteen*
Antwoord op vragen van diverse Kamer*
leden.
Het spoorweg-scheidsgerecht over d€
stationsdielstallen te Roozendaal.
De bekende zanger Orelio is ovezledem
Overlednn is mr. Th. B. Pleyte, gezant t6
Madrid*
BUITENLAND.
Chamberlain eere-burger van Londen.
De Fransche middelenwet is door dd
Kamer aangenomen. Nog 1500 millioei
moet gedekt worden.
Een motie van wantrouwen tegen di
Prnisische regeering verworpen.
De candidatnren voor het Grieksche pre<
si dent schap.
Noodlottige brand in Rusland.
Ten nadeele van den sergeant H. Cl
do V. is gistermiddag tusschen drieën en
ha If vier op het Schuttersveld een rijwiel
ontvreemd.
Gistermorgen omstreeks S uur nad
op de Hoogewoerd een aanrijding plaats
tusschen de 19-jarige wielnjdstcr A. van
j V., dienstbode te Leiderdorp, en den 12*
jarigen Cornelis F., die halsstarrig weigerde
tor rechterzijde van den weg te rgden mei
J het gevolg, dat een botsing onvermijdelijk
was en het rijwiel van mej. Van V. een
I schade bekwam van pl.m. f 17.
Iïct is ons gebleken, dat de glazon-
wasscherij „De IIoop" van den heer Van
Es niet de eenige in onze stad is, die reeds
30 jaar beslaat. De Leidsche glazenwas-
8cherij „De Volharding", gevestigd Langc-
brug 35 dateert nl. reeds van 1889.
Wij vestigen dc aandacht op een ex
positie kunstglaswcrk, z.g n, „Unica V', wel
ke de heer A. Huisman leeraar Nijver
heidsonderwijs M.O., in zijn toonkamer „De
Ploeg", Piajoenburg 3 tentoonstelt.
Het aantal werkzoekenden ingeschre
ven bij de Arbeidsbeurs op Donderdag j.l.(
bedraagt in totaal 629, tegen op 26 Mrt. '25
in totaal 748
MUZIEK.
Dirk Schafer.
Chopin-avoncL
Cnopin heeft, naar eigen getuigenis, de
dingen, die hij te zeggen had, slechts aan
geduid, vaag en onbestemd: de toehoorder
zou in eigen gee3t het schetsmatige tot vol
komen beeld verwerken. Weten we nu dat
het in zijn korte leven zijn moeder en zijn
vader, zijn geliefde (George Sand) cn zijn
Poolsche vaderland waren, waar zijn hart
aan hing en die hij met onuitsprekelijke in
nigheid lief had, dan wordt het ons duide
lijk waarom zijn muziek, tot zelfs in zijn
dansen, die eigenaardige melancholie ademt:
het is de zorg om wie en wat hij lief heeft,
de zorg bovendien van een. die weel dat
zijn zwakke lichaam hem weinig levenstijd
zal gunnen. En dat komt altijd en altijd
weer boven in al zijn werk met zijn, voor
het juiste begrip ervan, nietszeggende titels:
en het meest nog misschien in zijn polonai-
sen. mazurka's en walsen. Innige liefde van
een zorgzaam, medelijdend hart. dat zoo
warm klopte omdat het een dichterhart was,
dat is de inhoud van Chopins muziek. Deze
allerintiemste gevoelens heeft hij. vrijwel
uilsluitend, zijn piano toevertrouwd in ktoine
stukken, waarvoor hij zelf den vorm schiep.
In die ..Kleinkunst" ligt Chopins grootheid.
Deze intieme kunst stelt zeer bijzondere
eischen niet alleen aan den pianist, maar
ook aan den toehoorder, zelfs aan de zaal,
waarin men ze zal hooren. Chopin zelf
speelde liever in den kring eener bevriende
familie dan in hel publieke concert, zeker
al9 hij dan was dat zijn auditorium volko
men begreep wat hij aanduidde. Al zal het
publiek van onzen tijd dat zich aange
trokken door een Chopin-voordracht naar
de concertzaal begeeft, nu niet meer achter
slaan bij den kleinen kring waarvoor Chopin
bij voorkeur speelde, toch bevat hel feit nog
deze vingerwijzing: haat de zaal niet Ir* groot
zijn, de intimiteit gaat zoo licht verloren.
De kleine concertzaal eigent zich beter voor
een Chopin-avond dan de groote. Onze slads-
zaal is er te groot voor. Maar daarin zullen
we ons voorshands, als in 't onvermijdelijke,
moeten zien te schikken. De pianist, dio
Chopin speelt, moet voor alles dichter zijn;
het moet hem om den geestelijken inhoud
en niet om uiterlijke virtuositeit te doen
zijn; zijn spel mag den toehoorder nooit
verbluffen, mag hem alleen maar innerlijk
ontroeren. Aan dezen eisch voldoet onzt
Chopin-speler bij uitnemendheid, dal wete*
