De Markies v. Bardelys
f4* 20244.
LEIDSCM DAGBLAD. Donderdag II Maart
Tweede Blad.
Anno 1926.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
Arbitrageverdrag met Groot-Brittannië.
Ingediend is bij de Tweede Kamer een
wetsontwerp, strekkende tot goedkeuring
van de nadero verlenging van den duur
van het op 15 Febr. 1905 tusschen Neder
land on Groofc-Brittamiië gesloten arbitrage-
verdrag.
Mft het oog op den afloop op 12 Juli
j.t. van den duur van genoemd verdrag,
hes ft de Regeering aldus de Memorie
*an Toelichting er prijs op gesteld,
aan de Britsche Regeering de sluiting voor
te stellen van een nieuw verdrag, dat
rekening zou houden met de ontwikkeling,
dio de opvattingen voor arbitrage, inter
nationale rechtspraak, en, in het algemeen,
de vreedzame beslechting van internationale
geschillen, gaandeweg hebben ondergaan.
Bii de besprekingen, welke van dit voor-
j stél het gevolg wafen, bleek, dat de mede
werking der Britscho Rfgeering voor zoo
danig ruimer verdrag niet kon werden
verkregen.
Onder dio omstandigheden kon de Re-
geenng niet anders dan er in berusten,
dat het tot dusver van kracht zijndo ver-
drag zonder verruiming van zijn strekking
opnieuw voor jaren werd verlengd. De
Britsclie Regeering bleek echter bereid om
do competentie van het Permanente Hof
van Internationale Justitie te erkennen voor
do geschillen, krachtens het bestaande ver
drag. aan het Permanente Hof van Arbi
trage onderworpen.
Ik; bestaande verdrag is derhalve met
dien verstande verlengd, dat eventueel© aan
arbitrage onderworpen geschillen zulten
worden voorgelegd aan hefc Permanente Hof
van Internationale Justitie.
NederlandBelgië.
5 Maart is- op het ministerie van Buiten-
'lanasche Zaken een verdrag gesloten tus-
schea "Nederland en België, strekkende tot
vervanging van 't postverdrag van 15 Oei.
i92i en van de aanvullingsakte van 7 Juni
4924.
Het NederlandschBelgisch tractaat.
Do delegatie yan de S.H.A.P ^Tiie met
de commissie uit de Belgische werklieden
partij het Nederland sch-Belgisch tractaat
zou bcstudeeren, vertrekt Zaterdag a.s. naar
'Bius?el.
De zetel Yaii bloembollencultuur.
Het bestuur van den Haarlemschen Bc-
tuurdersbond heeft den raad verzocht het
voorstel van B. en W. lol het aanbieden van
het Brongebouw en het terrein daaromheen
tnicl aan te nemen. Dit gebouw is z. i. hard
inoodig voor het organisalielevon le Haar
lem.
Ministerieel bezoek aan de jaarbeurs.
I De minister van Arbeid, Handel en Nij-
verb*"n de minister van Koloniën zullen
aansfh irnon Zaterdagmiddag de Neder-
flaiiflsuic Jaar beu i*s le Utrecht becoeken.
De zaak-Geelkerken.
Weer waren gisteravond een 200 leden
der gemeente voor de kerk in de Brandl-
straat te Amsterdam bijeen tegen het uur dat
de kerkeraad van Amsterdam-Zuid zou ver
gaderen. Eerst te ruim 9 uur kwam dr. Geel-
(kerken en men zong hem, terwijl hij voor de
dour der consislorie stond, loe Psalm 27
j vers 7. De vergadering van den kerkeraad is
toen echler niet aangevangen, doch het aan-
rvangsuur werd verlaat tot half 12 en eerst
'tegen middernacht begon de vergadering.
Verlaging spooitarieven.
Het ..Volk" zegt uit goede bron te verne
men, dat bij de Ncd. Spoorwegen een herzie
ning d. w. z. een verlaging van de reizigers
tarieven le verwachten is.
Rechtspositie Gemeentepersoneel.
Het bestuur der afdeeling Zuid-Holland
van den Nederl. Bond van Gemeente-amb
tenaren heeft aan de onderafdeclingen me
degedeeld dat in dc op 20 Maart a.s. te
?s-Gravcnhage te houden ledenvergadering
twee voorstellen zullen worden gedaan met
betrekking tot de regeling van den rechts
toestand van bet gemeentepersoneel.
Voorgesteld zal o.m. worden, om een
commissie in het leven te roepen, welke za.
onderzoeken in hoeverre de rechtspositie
van het secretarie-personeel in Zuid-Hol
land is geregeld en welk zal overwegen dc
vraag, of het noodig is om, in afwachting
eener wettelijke regeling, nog bij de Ge
meenteraden aan te dringen op het vast
stellen van regelen te dezer zake.
Kaascontrolestation Z.-Holland v. volv. kaas.
Gisteren heeft liet Kaascontrolestation
Zuid-Holland voor volvette kaas, gevestigd
te 's-Gravenliage, te Rotterdam zijn jaar-
gadering gehouden onder leiding van zyn
voorzitter, den heer J. v. d. Koogh. Deze
herdacht in zijn openingswoord ia warme
bewoordingen nu wijlen dr. P. van Koek, oud-
direeieur-generaal van den landbouw.
Nadat de notulen waren gcfez.n en goed
gekeurd, kwam aan de orde het jaarvers!:.g,
vaaraan vooraf ging een overzicht over de
drie samenwerkende contrölestatlous, n.f. het
Kaascontrolestation Zuid-Holland voor vol
vette kaas, het Botercontrölestation Zuid-
Holland-Brabant. Aan het overzicht ontleenen
wij, dat de verhouding van de bijdragen der
stations in de algemeens onkosten, welke
voor 1924 wasi 83 pet. voor het station
voor volvette kaas, 10 pet. voor het boter-
contról ©station en 7 pet. voor het kaas-
contróiestation Zuid-Hol land-Brabant, voor
1925 gesteld moet worden op resp. 83 pet.,
9.2 pet. en 7.8 pet.
Op voorstel van de commissie uit de
drie stations besloten do besturen der stations
een pensioenfonds te stichten voor de amb
tenaren.
In het jaarverslag van het kaascontrole
station zelve wordt uitvoerig weergegeven,
wat er geschied is met betrekking tot do
instelling van een Centrale -Commissie voor
de kuascontrólestatlons. Het kaascontrole
station Zuid-Holland voor volvette kaas heeft
zich tegen de instelling eener zoodanige
commissie verzet; bet acht een centrale com
missie overbodig en niet in liet belang van
onze kaasindustrie.
Aan de stations voer fabriekskaas kan geen
medezeggenschap worden g geven over de
volvette boerenkaas, wc-lke controle op een
geheel andero basis staat en waarvoor dien
tengevolge ook geheel andere regelen gel
den. Het station heeft van zijn zienswijze
kennis gegeven aan den Wd. directeur-ge
neraal van den landbouw en deze mede
gedeeld, dat, indien in afwijking van zfrjn
advies, tocli de oprichting van een centrale
commissie bevorderd mcclit worden, het
station zich geheel het recht voorbehield
van een andere beslissing of het zich al
dan niet by die commissie zou aansluiten.
Officieel is op dezen brief nog g:en ant
woord ontvangen. Wel bleek uit het Voor-
locpig Verslag van do Tweede Kamer, dat
de Minister gelden aanvroeg voor oen cen
trale commissie. Naar aanleiding hiervan
heeft het bestuur van het station in een
onderhoud met den Minister zijn bezwaren
tegen de instelling eener centrale commissie
uiti oerig toegolicht.
In do tweede plaats wordt in het jaar
verslag aandacht geschonken aan het voor-
stol van dr. A. J. 8waving, aan liet Nationaal
Comité van den Internationalen Zuivelbond
(e.i door het bestuur van dit comité over
genomen) inzako de indeel in g der kaas-
klassen, waarbij onderscheiden werden volie-
melksche kaas, op oordeelkund'ge wijze en
onder strenge controle bereid uit volle melk
en bevattende ten minste 48 pet. vet in de
droge stof, en volvette kaas met tenminste
45 pet. vet in de droge stof. Indien aeze
indeeling tot stand kwam, zouden de boe. en-
bedryven, dio vanouds volvette leaas uit volle
melk hebben bereid, maar de garantie van
48 pet. Vet niet geven kunnen, uitgesloten
zijn van het eerste klasse-werk en practisch
worden gelijk gesteld mot geroomde 45 pet
fabriekskaai. Hot kaascontrolestation Zuid-
Holland voor volvette kaas verzet rich, in
vereeniging met het station te Utrecht,
absoluut tegen deze gelijkstelling. De be
langen der volvette kaas zitten niet in
Friesland, waar slechts ongeveer een half
millioen K.G. volvetto kaas wordt gemaakt,
maar in Zuid-Holland en Utrecht, die te
samer. ongeveer 40 millioen K.G. velvette
f kaas pioduceeren. Inmenging van Friesland
j in de e.ischen te stellen aan volvette kaas.
I lean niet worden geduld.
Einde December ontving het station be
richt van het Nationaal Comité, dat de
vergadering, waarin het voorstel inzake in-
deehng van kaas glansen behandeld zou wor
den en die op 5 Jan. was bepaaid, was
uitgesteld ton einde eerst overleg te plegen.
Zoo eindigde 1925, zegt het verslag; de
bliksemafleider was in werking. Het jaar
1926 zal leeren in welke richting de vol
vette boerenkaas zich verder zal kunnen
ontwikkelen.
In verband met da bedryfscontróle bosloot
het Bestuur in vollen omvang te handhaven
do verplichting der leden om ook de niet-
veTkaasde melk (voor huishoudelijk gebruik,
voor kalveren, voor verkoop) eiken dag te
nol eer en in het cqptróleboek.
li t ledental steeg in 1925 van 2790
tot 3113*, Er bedankten 87 leden, waarvan
36 wegens beëindiging van de kaasmakerij
en 32 wegens melkverkoop, terwijl 5 leden
werden geroyeerd. 410 nieuwe leden :ralen
toe.
Wegens een vetgehalte in de kaas be
neden 45 pet. moesten 105 led:n geschorst
worden (in 1924 96). De leden, die vol
vette dagkaas maken in liet najaar, worden
geschorst, wanneer het vetgehalte hunner
kaas lager is dan 48 pet.; in 1925 moesten
196 leden geschorst worden.
He' aantal monsters met een vetgehalte
beneden 45 pet. was ook in 1924 klein,
n.l. 0.37 pet. (0.42 pet. in 1924) van het
totale aantal onderzochte monsters. Het
aantal monsters met een vetg.hal:e^beneden
48 pet. was iots ongunstiger dan in 1924;
het bedroeg 21.03 pet. (17.4 pet.) van het
geheele aantal. Het gemiddelde vetgehalte,
berekend over liet geheele jaar 1925, was
49.5 pet. (49.8 pet.). Het gcmiddeldo voent-
gehalte van 1432 onderzochte boormonsters
van kazen 4—21 dagen oud. was 46.5 pet.
In 148 gevallen werd technische hulp
ingeroepen, terwijl 254 producent n onge
vraagd voor advies werden bezocht.
Vereeniging voor onderwijs- en
ontwikkelingsfilms.
In het vorige jaar is te den Haag opge
richt de Nederlandsche Vereeniging voor
Onderwijs- en Onlwikkelingsfilms (V. O.
O.F.), waarvan de Statuten zijn goedge
keurd bij K. B. van 29 Aug. 1925. Deze
vereeniging, die in het algemeen ten doel
heelt te bevordering van do toepassing dor
kinematografic bij hel onderwijs en bij de
volksontwikkeling in den ruimslcn zin, be
oogt meer in het bijzonder het aanleggen cn
in stand houden van een filmverzameling
ten dienste van liet lager, middelbaar en
voorbereidend hooger onderwijs, alsmede
voor de volksontwikkeling. Daarnaast is
haar voornemen om een filmcentrale te stich
ten. Met deze filmcentrale wordt bedoeld een
verhuur-ïnrichting van films op het gebied
van onderwijs- en volksontwikkeling, zoowel
die welke eigendom zijn van de V.O.O.F.,
als die welke aan andore organisaties, uit
sluitend werkzaam voor bepaalde lakken
van onderwijs, toebehooron. De filmcentrale
zou levens moctc-n dienen als technisch ad
viesbureau ten behoeve van de toepassing
der kinematografic bij het onderwijs cn do
volksontwikkeling.
Ilct bestuur dor vereeniging is samenge
steld als volgt:
Mr. A. Jonker, Directeur der Vereeniging
van Nederlandseho Gemeenten te den Haag,
voorzitter; mr. A. Bruch, Wethouder van
Onderwijs der gemeente Haarlem, onder
voorzitter. ds. A. Drost, Ncd.-Hcrv. Predi
kant le Arnhem; mej. I. M. van Dugleren,
Secretaresse der Volksuniversiteit te Rotter
dam-, H. Th. Klein, Directeur der Vereeni
ging van Nederlandsche Gemeenten te den
Hang; mr. L. B. J van Oppen, Burgemees
ter van Maastricht; mr. G. A. van Poelje,
Chef der Afd Onderwijs ter Gcmecnle-Sc-
crelarie te den Haag; P. Voogd, Secretaris
van het Instituut voor Arbeidersontwikke
ling le Amsterdam cn C. van den Berg, Se
cretaris der Directie van de Vereeniging van
Nederlandsche Gemeenten le den Haag, se
cretaris.
Door hel bestuur is overeenkomstig de
Statuten der Vereeniging een curatorium be
noemd, waarin de volgende liccren hebben
zitting genomen:
A. H. Gerhard, Lid van de Tweede Ka
mer der Slalen-Gcneraal, voorzitter-, P. La-
ban, administrateur bij het departement van
Onderwijs, Kunsten cn Wetenschappen, on
der-voorzitter; prof. W. E. Boerman, hoog
leeraar aan dc Handelshoogcschool te Rot
terdam-, prof. J. C. van Eerde, hoogleeraar
aan dc Gemeentelijke Universiteit le Amster
dam; dr. Ir. J. Goudriaan Jr. le den Ilaag;
prof. dr. W J. de Haas, hoogleeraar aan dc
Rijksuniversiteit te Leiden; dr II. G. Hama
ker, privaat-docent aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht; H. Luns, directeur van het rijks
instituut tot opleiding van teekenleeraren te
Amsterdam; prof. dr. E. Reindcrs. hoogleer-
aar aan de Landbouw-hoogeschool te Wa-
geningen; prof. dr. F. M. J. A. Reels, lioog-
Iccraar aan de rijksuniversiteit te Utrecht en
aan de R.-K. Universiteit te Utrecht cn aan
aan de R.-K. Univers». te Nijmegen cn prof.
dr. A. A. van Schelven, hoogleeraar aan de
vrije universiteit tc Amsterdam.
De heer Laban heeft in hel' curatorium
zitting genomen als vertegenwoordiger van
den minister van Onderwijs, Kunsten cn We
tenschappen.
In afwachting van de stichting der ge
noemde centrale heeft het bestuur besloten
dat de V. O. O. F. zelf voorloopig als- vcr-
huurinrichting zal optreden, niet alleen von
haar eigen films, maar ook van lilms aan
anderen loebehoorende, die door de V.O.O.F.
als onderwijs- en ontwikkelingsfilms zijn
goedgekeurd. In verband hiermede heelt de
V. O. O. F. een regeling getroffen met het
gemeentebestuur Van 's-Gravenhage, op
grond waarvan de V. O. O. F. de films, be-
hoorendc lot' de belangrijke collectie onder-
wijsfilms, welke deze gemeente ton behoe
ve van haren schoolbioscoop heeft gekocht,
kan verhuren. Een gelijksoortige regeling is
getroffen met enkele filmverhuurders, tor-
wijl andere nog in voorbereiding zijn. Krach
tens deze regelingen zal het in de toekomst
voor degenen, die onderwijs- of ontwikke
lingsfilms wenschen le vertooncn mogelijk
zijn om films tc betrekken, waarvan men de
zekerheid heeft dat zij door deskundigen ge
schikt zijn bevonden en dit tegen huurprij
zen, die voor oen deel lager, voor een ander
deel althans niet hooger zijn dan daarvoor
thans moet worden betaald. De leden der
Vereeniging geuielen daarbij een reductie op
de huurprijzen.
Met de uitgifte van een bcschrijvonden
catalogus der hierbedoelde films zal binnen
enkele weken een begin worden gemaakt.
Men hoopt spoedig daarna tot de beschik
baarstelling der films le kunnen overgaan.
Naast de beschikbaarstelling van films
ziet liet bestuur der vereeniging verschil
lende mogelijkheden voor de bewondering
van dc locpassing van het lichtbeeld bij het
onderwijs onder oogen.
liet bureau der V. O. O. F. is gevestigd
Laan Copes van Cattenburcli 23, te den
Haag.
Kou. iustiiunt van ingenieurs.
Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs
heeft gisteren tc 's-Gravenhagc een leden
vergadering gehouden.
De president, ir. J. J. Stieltjes, herdacht
dc sedert de vorige vergadering door den
dood aan het Instituut ontvallen leden ir.
W. B. van Goor, oud-directeur van het dep.
van B.O.W. te Soerabaja; H. F. P. Ober-
top, oud-superintendant der suikerfabrieken
van de Ned. Handelsmaatschappij to 's-Gra
venhage; J09. van Raalte, oud-directeur en
commissaris van de Kon. Mij. ,,Dc Schelde",
te Viissingen; ir. M. Ypelaar, oud-hoofdin
genieur Waterstaat en 's Lands B.O.W. in
Ned.-Indic en herhaaldelijk raadslid van
het Instituut te 's-Gravenhagczoomede
het eerelid prof. dr. H. Kamerlingh Onnea
te Leiden.
De president herdacht verder het zilve
ren huwelijksfeest van H. M. de Koningin
cn Z. K. H. den Prins, Beschermvrouw en
Beschermheer van het Instituut.
Als vertegenwoordiger van het Instituut
in dc Hoofdcommissie voor de Normalisatie
in Nederland is herbenoemd ir. B. AL Gra-
tama; in plaats van ir. de Kantcr, die zich
niet herkiesbaar stelde, is door den raad
van bestuur als lid benoemd dr. *,ir. J.
Goudriaan Jr.
Op 20 April a.s. zal een Instituutsverga-
dering gehouden worden, gewijd aan Wind-
bemaling en het Ilollandschc raolenvraag-
stulr.
In overleg met dc besturen der afdeelin-
gen zijn als spreker uitgenoodigd prof. AI.
RECLAME.
'Tabletten,
TEGEN IIOEST.
Jf>90
F. Visser, die het vraagstuk uit landbouw
kundig oogpunt zal beschouwen, ir. A. J4
Buurman van waterbouwkundig standpunt*
ir. A. G. von Baumhauer van werktuigkun
dig standpunt, en ir. AL, J. Romer van clee*
tro-technisch standpunt. In overleg niet het
bestuur der vereeniging ,,Dc Hollandscho
Molen" zal haar standpunt worden vcrüc*
digd op acsthetischc gronden door 11a
Polak en op technische gronden door ir.
W. J. Koek van Leeuwen.
De feestvergadcring zal dit jaar op 2 ct>
3 September tc Eindhoven gehouden wor*
den.
Hierna was aan de orde dc voortzetting
van de beraadslaging over de in do vorig©
vergadering gehouden voordracht van ir.
A. Groolhoff: Richtlijnen voor dc verder»
ontwikkeling en wettelijke regeling van d©
algcmccne elecfcriciteitsvoorziening.
Subsidie voor handelsscholen.
Dc Federatie van Handels» cn Kantoörbc*
dienden vereeniging in Nederland heeft aan
den Minister van Onderwijs een schrijven
gericht, waarin zij met den nicestcn aanr
drang verzoekt, bij Nota van Wijziging-het
voor dc Handelsscholen uitgetrokken subsi-»
die van 50 pet. der netlo-koslcn zoodanig le
verhoogen, dat hel handelsonderwijs, wat
het geldelijke aanbelangt, niet in ongunstig
gcr positie komo te vcrkecren, dan andere
daarmede gelijk le achten takken van on-i
derwijs.
Werktijd in de metaalnijverheid.
Het bestuur van de Synd. Federatie van
metaalbewerkers heeft aan den minister van
Arbeid, handel en nijverheid verzocht, nu
einde Maart de verleende overwerkvergun-
ningen, tol 53 uur per week. in do metaal
nijverheid afloopen. de werkweek voor do
geheele metaalnijverheid !o bepalen op
4S uur.
De Ned. Marine.
De Hecmskerck onder bevel van kapitein
ter zee J. A. E. Schenck de Jong, is Dinsdag
uil Cadix vertrokken naar Brest, teneiiide
aldaar te ambarkeeren en naar Nederland
over ie voeren een partij buskruit, welke to
Brest moest worden gelost door dc Boeion,
tengevolge van het feit dat dit stoomschip
wegens brand aan boord de kruilkamei
onder water moest zetten.
Do bij de Ned. Scheepsbouwmaatschappij
te Amsterdam nieuwgebouwde onderzeeboot
O. 11) hoeft in het IJ dc eerste duikproeve?
afgelegd en is naar IJmuiden verlrokkcn.
Audiënties.
Dc Minister van Financiën geeft konnis
dat door hem eiken Maandag tc 21/8 uur
aan het Departement van Financiën zullen
worden ontvangen diegenen, die hem over
zaken, het gezegde Departement betreffende,
wenschen le spreken.
Inschrijving voor die audiëntie kan niet
later dan tot 12 uur van denzelfden dag
worden aangenomen.
De eerstvolgende gewone audiëntie zal
worden gehouden op Maandag 22 Maart a.s.
Voorts wordt medegedeeld dat aan solli
citanten voor de betrekking van collectant
of collectrice der Staatsloterij geen audiën
tie kan worden verleend Deze belanghcin
benden kunnen hun belangen schriftelijk,
mits voor zooveel noodig op gezegeld papier,
kenbaar maken.
Dc gewone audiëntie aan den Minister
van Marine a. i. zal Alaandag 15 Maart 1926
niet plaats hebben.
Dc burgemoesi.tr van Oudkarspel, da
heer A. C. Kroon, aan wien tot 1 April
ziekteverlof is verleend, heeft bet voornemen
ontslag te vragen als burgemeester cn secre
taris, alsmede als dijkgraaf van den polder
West-Friesland, genaamd Geestmer Ambacht.
Naar het Engelsch van
RAFAüL SABATINI, -
5)
Een oogenblik kwam de verzoeking bij
mij op en greep mij bij de keel. Dit was een
kans waarop ik niet gerekend had om een
onderneming op te geven, die mij bij nader
inzien reeds tegenstond. Ik kon mijn vrien
den van gisteravond bijeen roepen, benevens
den hertog de Chatellerault c-n hun mede-
declen, dat de koning mij verboden had naar
de hand (e dingen van Roxalanne de Lavé-
dan. Zoo zou ik van mijn wqddenschap ont
slagen zijn. En toen op hetzelfde oogenblik
zag ik in hoe ze mij allen zouden bespot
ten, hoe ze zouden denken dat ik dit buiten
kansje met beide handen aangreep om mij
uf te maken van ccn (aak die ik in een hoog
moedige bul op mij had genomen. De vree9
voor zoo iels zette alle aarzeling ter zijde.
„Siro", antwoordde ik, terwijl ik het hoofd
deemoedig boog, „het spijt mij meer dan ik
teggon kan dat- mijn wensch uw goedkeu
ring niet wegdraagt, maar ik reken op uw
gewone vriendelijkheid en goedertierenheid
en vertrouw op uw vergevensgezindheid
Jndien ik niet anders kan dan mijn plan-ten
Uitvoer brengen. Ik kan niet anders."
Hij greep mij boosaardig bij den arm en
*eek mij aan met scherpen blik.
I „Ge trotseert mij, Bardelys?" vroeg hij
*nel toornige stem.
„Dat verhoede God, sire!" antwoordde ik
snel. „Ik doe slechts wat hel noodlot mij op
legt."
Hij zweeg ccn oogenblik alsof hij zich in
bedwang wou houden voordat hij sprak. Ik
begreep, dat menig oog reeds op mij geves
tigd was en velen zullen zich hebben afge
vraagd of aan Bardelys weldra het lot zou
zijn beschoren dat zijn mededinger Chatel
lerault gisteren te beurt was gevallen. Ein
delijk bleef hij weer naast mij stilstaan.
„Marcel", zei hij en ofschoon hij mij bij
dien naam noemde was zijn stem scherp,
„ga naar huis en denk na over hetgeen ik
gezegd heb. Als ge prijs stelt op mijn gunst
en wcnscht dat ik u liefheb, dan zult ge
deze reis opgeven en ook het plan dat ge op
het oog hebt. Maar blijft ge bij uw voorne
men dan behoeft ge niet terug te komen.
Aan het hof van Frankrijk is geen plaats
voor edellieden die alleen met de lippen die
nen, voor hovelingen die hun koning onge
hoorzaam zijn."
Dat was zijn laatste woord. Hij wachtte
niet op antwoord, maar keerde zich om en
een oogenblik daarna zag ik hem in druk
gesprek met den hertog de St. Simon. Zoo
danig is de liefde van een vorst ijdel,
grillig, onbuigzaam. Verdraag die eigen
schappen steeds wat het u ook moge kosten,
anders hebt ge ze verbeuTd.
Zuchtende keerde ik om. want niettegen
staande al zijn zwakheid en onbeduidend
heid .ik had koning Lodewijk XIII, hel werk
tuig van kardinaal Richelieu, lief en ik had
voor hem willen sterven zoo het noodig was;
cn dat wist hij wel. Maar in dit geval
waarin naar mijn opinie mijn eer betrokken
was kon ik mij niet terugtrekken of ik
moest mijn weddenschap als verloren be
schouwen en mijn nederlaag erkennen.
HOOFDSTUK III.
René de Lesperon.
Bienzelfdcn dag ging ik op weg. Want nu
de koning legen mijn plan was zou hij zeker
alles doen om het lo verhinderen. Ik wist
welke krasse maatregelen hij gewoonlijk
nam om iemand le noodzaken te doen wat
hij wilde.
Ik reisde in een koels, vergezeld van twee
lakeien en een twintigtal gewapende man
nen, die mijn eigen livrei droegen, allen
onder bevel van Ganymedes. Mijn inten
dant zelf reisde in een andere koets met
mijn garderobe en andere reisbenoodigdhe-
dcn. Het was een schoons en bijna ko
ninklijke stoet toen wij de Rue de l'Enfcr
doorreden en Parijs door de poort van Or
leans verlieten, den weg op naar het Zui
den. Ja, zulk een schoone stoet, dat het bij
mij opkwam 'of zijne majesteit er niet iels
van zou vernemen cn daar hij wist waar
ik naar loe ging mij terug zou laten halen.
Om zulk een mogelijkheid te voorkomen, gaf
ik bevel een omweg te maken, oostelijk door
Touraine. Ik had een neef, de Vicomte
d'Amaral (e Pont-le-Duc, bij Tours en den
deTden dag na ons vertrek uil Parijs kwam
ik op zijn kasteel aan.
Daar ze mij daar zeker niet zoeken zou
den, indien ze lust hadden mij te zoeken,
besloot ik een dag of veertten de gast van
mijn neef le blijven. En in dien tijd hoorden
wij van onlusten in het Zuiden en van een
opstand in Languedoc onder den hertog van
Montmorency. Toen ik afscheid van Amaral
wou nemen, hij wist dat Languedoc het doel
was van zijn reis, trachtte hij met alle ge
weld mij bij zich te houden totdat vrede en
rust waren hersteld in dat gewest. Maar ik
nam die bezwaren zoo zwaar niet op en
bleef bij, mijn besluit.
Vastberaden, al was het langzaam, ver
volgden wij onzen weg en kwamen eindelijk
te Montauban aan. Daar brachten wij een
nacht door in de Auberge de Navarre met
hel voornemen, den volgenden morgen naar
Lavédan te gaan. Mijn vader was zeer be
vriend geweest met den Vicomte de Lavé
dan; daarom was mijn hoop gevestigd op
een hartelijke ontvangst en een uitnoodiging
de reis naar Toulouse een paar dagen uit te
stellen, want Toulouse gaf ik op als het doel
van mijn reis.
Zoo stonden dus mijn plannen. En zij ble
ven onveranderd op den dag van morgen
bepaaid, niettegenstaande de onrustbarende
geruchten le Montauban. Er werd gesproken
van een gevecht dat den vorigen dag te Cas-
lelnaudary geleverd was, van de nederlaag
van monsieurs partij; Goazalo de Cordova's
Spaansche havelooze troepen waren geheel
verslagen, Montmorency ernstig gewond,
was gevangen genomen sommigen zeiden
bedekt met twintig, anderen met dertig won
den, en met weinig kans in leven te blijven.
Er heeschte groote verslagenheid en ontevre
denheid in Languedoc dien dag, want men
geloofde dat het legen den kardinaal was, die
hun vele voorrechten trachtte te ontnemen,
dat Gaston van Orleans de wapens had op
gevat.
Dat deze geruchten van strijd c-n neder
laag waarheid bevatten, daarvan hadden wij
een paar uur later bewijzen genoeg, (oen een
Iroep dragonders in volle wapenrusting het
plein voor de herberg van Navarre opreden,
aangevoerd door een jeugdigen officier, die
de geruchten bevestigde en het aantal van
Afonlmorency's wonden op zeventien be
paalde. Hij lag volgens den officier te Ca9teï-
naudary cn de hertogin, die zich to Bczicrs
bevond, spoedde zich naar hem loc. Anne
vrouw I Haar taak was hem op te passen
en in zooverre te doen herstellen, dat hij
to Toulouse voor den krijgsraad kon Icomen
en met zijn lioofd den prijs betalen voor zijn
opstaan tegen hot gezag.
Ganymedes, die door de weelderige le
venswijze van de laatste jaren niettegen
staande al zijn snoeverijen een sterken
afkeer had van vijandelijkheden en oproer,
smeekte mij aan mijn veiligheid to denken
en rustig te Montauban te blijven, totdat liet
gewest weer tol kalmte was gekomen.
,,üe plaats is een broeinest van oproer,"
sprak hij met aandrang. ..Indien die Chouans
maar hooren, dat wij uit Parijs komen cn
van de partij van den koning zijn. dan slaan
zo ons het hoofd af, zoowaar als ik b ef.
Er is geen enkele boer in deze stri ken
haast geen man die geen gloeiende Or-
leanist is. anti-kardinaal en vriend van den
duivel. Bedenk eens goed monseigneur, c!*1.
reis op 't oogenblik voortzetten is zoo
als zelfmoord."
„Nu het zij zoo! Don loopen wc ons ver
derf maar tegemoet," zei ik doodkalm
„Geef bevel om le zadelen."
Op het oogenblik van vertrek vrooz ik
of hij den weg wist naar Lavédan, waarop
de leugenachtige bloodaard een bevestigend
antwoord gaf. In zijn jeugd mag hij den
weg hebben geweten en ook de streek kan
zooveel veranderingen hebben ondergaan,
dat hij er de kluts door kwijt raakte Het
kan ook wezen dat de angst hem in do wat
maakte of hem een pad deed inslaan, rial
hem veiliger toescheen dan de juiste weg,
(Wordfc vervolgd).:
