No. 20244.
DONDERDAG 11 MAART
Anno 1926.
De Regeeringsverkiaring.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 Cts per reiel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Adverlentiên, uitsluitend bij vooruitbetaling. Woensdags en
Zaterdags 60 Cis bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgen9 postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cis.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
0irectie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus Ne. 54
I
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 12.36. per week ."7777777. 0.18,
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week .0,18,
Franco per post 2 35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
De Voorzitter van den Ministerraad, jhr.
mr. D. J. de Geer, Minister van Financiën,
heeft hedenmiddag in de vergadering der
Tweede Kamer de volgende Regeeringsver-
Jdaiïng afgelegd:
Mijnheer de Voorzitter,
Het is vandaag 4 maanden geleden, dat
in deze Kamer een amendement werd aan
genomen op artikel 10 van de begroeiing
van Buitenlandschc Zaken voor 't jaar 1926.
De begeleidende verschijnselen van dit
votum, die het nieuwe Kabinet niet wenscht
te beoordeclen of te ontleden ,hebben_ er toe
geleid, dat liet toenmaals zittende Kabinet
demissionnair is geworden en dat boven
dien de parlementaire meerderheid, waarop
het steunde, ophield als zoodanig le bestaan.
Zoowel de pogingen om in andere rich
ting oen nieuwe parlementaire meerderheid
•>n het leven le roepen als die om de oude
parlementaire meerderheid, zij het in losser
verband, le herstellen, zijn mislukt. De vor
ming of in-stand-houding van een parle
mentair Kabinet, ook in den minst strikten
zin, is dientengevolge onmogelijk gebleken.
Onder deze voor ons parlementaire stelsel
zorgvolle omstandigheden schijnt de eenige
dragelijke oplossing een kort intermezzo,
waarin de politieke strijd, althans van de
Regceringslafel, rust en de partijen de ge
legenheid verkrijgen, volkomen zich zelf le
zijn en vanuit haar vereenzaamde positie
zich opnieuw, hetzij in de oude, hetzij in
een of andere nieuwe richtine tot samen
werking le oriënleercn.
Met nieuw opgetreden Kabinet heeft zich
bereid verklaard, in dezen ook z. i. uiterst
onbevredigendcn toestand de leiding van
's Lands zaken te voeren en doet een be
roep op het gehecle parlement om het daar
bij den nood i gen steun te verleen en.
De lijn, die hel Kabinet zich hierbij uit
stippelt, is de volgende:
De politieke vraagstukken, die verband
houden met de parlijgroepeering zooals die
<fit dusver hier le lande heeft bestaan, zul
len blijven rusten cn gehandhaafd blijven in
aet stadium, waarin zij op dit oogenblik
verkeeren.
Geen der leden van het Kabinet zal be
schouwd mogen worden als daarin verte
genwoordigende de partij, waartoe hij be
hoort.
Ongebruikt behoeft de tijd van dit poli
tieke intermezzo daarom niet voorbij te
gaan. Het Kabinet is voornemens zijn aan
dacht te wijden aan een reeks van vraag
stukken, waarvan het vertrouwt, dat ook
onder deze omstandigheden oen voorziening
niet builen het bereik zal liggen. Omtrent
sommige daarvan zal zich wellicht verschil
van zienswijze openbaren, doch. dit ver
schil zal dan niet samenvallen met de tegen
stelling. die tot nu de politiek hier le lande
heeft beheerscht.
Meer in het bijzonder zal op de volgende
maatregelen, ten decle ook reeds vroeger
aangekondigd, de werkzaamheid der Regce-
ring ziin gericht.
Voortgezette bezuiniging zoowel door ver
eenvoudiging en reorganisatie van den
Staatsdienst als door een zoo efficient mo
gelijk gebruik van gebouwen cn andere
hulpmiddelen
Belastingverlaging voor zoover deze
mogelijk blijkt zoowel in de richting van
bevordering der kapitaalvorming als in die
van ontlasling van groote gezinnen, in ver
band hiermede, als eerste maatregel, naast
halveering van de Vcrdedigingsbelasting II,
schrapping van de leeningsopcenten op de
personeele belasting en op den suiker
accijns.
Herziening van de financieele verhou
ding tusschen het Rijk en de gemeenten.
Krachtige medewerking aan alles wat op
internationaal terrein de heerschappij van
het Recht bevorderen kan en wat kan voe
ren tot gelijktijdige en wederzijdse lie ver
mindering van bewapening.
Samenvoeging van de departementen van
Oorlog cn Marine lot één departement van
l andsverdediging; nadere overweging van
het vraagstuk van de splitsing der marine.
Voortgezette versobering der weermacht,
onder meer door 's Lands verdediging te
conccnlreeren in de mobiele strijdkrachten,
waardoor een belangrijke vermindering van
het afzonderlijk personeel der vesting- en
kustverdediging mogelijk is. Vereenvoudi
ging der bevelvoering.
Jnslclling van een Staatscommissie om te
onderzoeken, ef en op welke wijze, met vol
ledige handhaving van de beginselen der
onderwijspacificalie, daaraan een minder
kostbare toepassing kan worden verzekerd.
Verbetering van het wegennet.
Bespoedigde uitvoering der Zuiderzeewer
ken.
Tc-rhandneming van eenige groote pro
ductieve werken, inzonderheid tot bevorde
ring der productiviteit van den bodem, te
vens als meest doelmatige methode van be
strijding der werkloosheid.
Nadere wettelijke regeling van het collec
tieve arbeidscontract
•w. Unificatie van de sociale' verzekering.
Uitbreiding van do toepassing der Arbeids
wet.
Wijziging der Drankwet, onder meer tot
invoering van plaatselijke keuze.
Bevordering van den bloei van dc ver
schillende takken van volksbestaan door
voorlichting, verbetering van verkeersmid
delen, cn zoover dit van overheidswege
door handelsverdragen en anderszins moge
lijk is opening of bewaring van vreemde
afzetmarkten.
Verdere uitvoering van hel beginsel, dal
in Indie het regeeringsbelcid zooveel moge
lijk door of met medewerking van uit dc be
volking voortgekomen krachten wordt ge
voerd.
Bevordering en organisatie van den land
bouw en de nijverheid van de inhecraschc
bevolking.
Een volledige opsomming van de belan
gen, waaraan het Kabinet zijn aandacht
hoopt te wijden, bevat het voorafgaande
uiteraard niet. Slechts werd het op prijs
gesteld reeds nu enkele te volgen lijnen
Vereeniging van den Handeldrijvenden en
Industriëelen Middenstand voor
Leiden en Omstreken.
Onder voorzitterschap van den heer C.
Korteweg hield gisteravond bovengenoemde
vcrcenigmg in de bovenzaal van café-restau
rant „In den Vergulden Turk" haar jaar-
lijkscho algemeene vergadering, die door
pl.m. 25 leden bezocht werd.
Dc voorzitter, de heer Korteweg, opende
de bijeenkomst met een woord van welkom
tot do aanwezigen. Over het algemeen, zoo
zeide spr., was het jaar 1925 voor den mid
denstand niet onverdeeld gunstig, terwijl
1926 nog weinig gunstige perspectieven
opent. Spreker hoopt, dat hij in dit opzicht
verkeerd ziet cn dat. de middenstand een
voorspoedig jaar tegemoet moge gaan
De tweede secretaris, de heer J. Geylen-
beek, leest hierna do notulen der vorige
aan te geven. j vergadering, die onder dankzegging aldus
In hoever het voor het Kabinet mogelijk j worden gearresteerd,
zal zijn, deze en andere voorzieningen, die I Aan het jaarverslag van den secretaris,
in zijn voornemen liggen, tot. een goed einde
te brengen, is uiteraard in dc gegeven om.
standigheden nog meer onzeker dan ge
woonlijk.
Dit zal immers thans niet slechts afhan
gen van de overeenstemming, die te dier
zake kan verkregen worden met het Parle
ment. maar ook van de vraag, gedurende
welken termijn de politieko verhoudingen
de handhaving van het ingetreden inter
mezzo zullen vereischen. Vindt toch het op
treden van het Kabinet zijn oorzaak in het
ontbreken van een parlementaire- meerder
heid, ook het aanblijven van het Kabinet
zal iederen dag slechts in datzelfde feit
zijn motief vinden Zoodra een parlemen
taire meerderheid zich zal blijken gevormd
te hebben, zal het Kabinet zijn portefeuil
les Ier beschikking van Hare Majesteit
'stellen.
Evenmin als voor politieken steun aan
het Kabinet als zoodanig, zal dan ook, naar
het voorkomt, aanleiding bestaan voor po
litieke oppositie daartegen Deze zal im
mers steeds óf onnoodig óf onjuist zijn.
Onnoodig, zoodra een parlementaire meer
derheid zich vormt. Onjuist, zoolang dit
niet geschiedt en derhalve een ingetreden
crisis den toestand der afgeloopen maan
den zou doen herleven.
Bij de behandeling van alles wat aan
het Parlement zal worden voorgelegd, zal
ieder lid kunnen stommen naar zijn eigen
zakelijke overtuiging, en nooit ter wille van
uitgebracht door den lieer P. J. v. d. Zan
den, ontleenen wij het volgende: De ver-
ceniging nam in het afgeloopen jaar in bloei
j toe; de vergaderingen en lezingen waren
over het algemeen zeer goed bezocht even
nis de twee georganiseerde excursies naar
de Lichtfabrieken en het Rijkstelefoonkan-
loor; het zomerfeest in „Zomerzere" was
daarentegen een fiasco, voornamelijk door
het slechte weer. ITet ledental bedroeg 130;
in totaal werden 9 bestuurs- en 4 algemeene
vergaderingen gehouden. liet verslag be
sloot met een woord van hulde aan den lieer
Korteweg voor de keurige leiding, die hij dit
jaar aan de vereeniging heeft weten te
geven. (Applaus).
Tiet verslag werd onder dankzegging aan
den heer v. d. Zanden voor het overzichte
lijk geheel goedgekeurd.
I Hierna deed de penningmeester, de heer
W. Brouwer, rekening en verantwoording
over den financiëelen toestand der vereeni
ging, waaruit bleek, dal de ontvangsten
hadden bedragen f 1-1-1-8.61: en de uitgaven
I 1931.22, met een kassaldo van f 179.85.
j Nadat de kascommissie bij monde van
den heer J. J v. d. Blij rapport had uitge-
1 bracht, werd de heer Brouwer onder dank
zegging voor het accuraat gevoerde beheer
j gedechargeerd.
De heer v. d. Blij vroeg in dit verband
i of het wel wenschelijk was het abonnement
op het Algemeen Weekblad voor den Mid
denstand. dat jaarlijks ruim f 100 kost, te
continueeren. Om verschillende redenen
hot Kabinet een vóór of tegen behoeven uit mc,,n(1, de Ilef,r Kr,rteffeg deze vraag be
te spreken Het Kabinet vertrouwt dat an- v(?sli d (e Inncten beantwoorden,
dorzyds ook geen lid behoefte zal gevoe- To[ kasnJuicncrg V0OT 1027 werden met
len, ter bemoeilijking van de Regeertaak algemeene stemmen gekozen de heeren
zijn stem vóór of tegen ooit op anderen - - --
grond te bepalen dan zijn eigen zakelijke
overtuiging.
Te gereeder mag dit vertrouwen gekoes
terd, daar positief niets negatief het belang
of de toekomst van eenige parlementaire
groep ooit betrokken zal kunnen zijn bij het
lot dat aan de Regeeringsvoorstellen ten
deel valt.
In aansluiting aan het voorgaande moge
ten slotte nog worden medegedeeld dal in
deze zakelijke sfeer ook zal worden behan
deld het Gezantschap bij hst Vaticaan. Het
votum van 11 November werd mede door
uitgesproken politieke overwegingen be
heerscht. De terugroeping van den Gezant
op don enkelen grond van dit votum zou
derhalve niet passen in de sfeer, waarin dit
Kabinet wenscht te leven en le behandelen.
Die terugroeping kan, naaT de meening van
het Kabinet, slechts d&n op zijn weg liggen,
wanneer in de nieuwe situatie, die door zijn
optreden is geschapen, de Kamer blijk gege
ven zal hebben niet geneigd te zijn de gel
den voor het Gezantschap langer toe te
fendo werd door de leden in 22 gevallen
gebruik gemaakt.
De lieer Korteweg dankte den lieer Ro-
mijn voor de verleende medewerking en gaf
den leden in ernstige overweging niet tc
lang te wachten met hun vorderingen in
handen te geven van den rechtskundigen
adviseur, mr. Roraijn.
Bij acclamatie werd besloten beide bu
reaux met dezelfde functionarissen te be
stendigen.
Dc contributie werd vervolgons wederom
vastgesteld op f 10 's jaars, zooals deze de
laatste jaren steeds geweest is.
Bij de rondvraag vroeg de heer J. II. van
Rossum du Chattel of het bestuur geen
maatregelen kon treffen tegen het houden
van een te groot aantal bazaars hier ter
stede, waarop de voorzitter antwoordde, dat
het bestuur reeds een circulaire van de
zelfde strekking aan de leden toezond.
De heer Aarsse verzocht het bestuur cr
den loden op le wijzen, dat er omstandig
heden kunnen zijn, zooals bijv. landelijke
concoursen, die bet voor de winkeliers wel
degelijk van belang maken in dc program
ma's der organiseerende ycreenigingen le
advcrlecrcn; zulks in afwijking van den
door den middcnslandsverecniging gchuldig-
den cn gevolgden stelregel.
De heer Marsman verzocht hel bestuur
bij verschillende groote instellingen hier ter
stode aan te dringen op publicatie der door
deze instellingen gehouden inschrijvingen
van leveranties van levensmiddelen. Wel
wordt prijsopgave gevraagd, doch verder
hoort men er nooit iets van. Overweging
wordt toegezegd.
I De lieer Turksma brengt namens dc decl-
nemers aan den laksch rijf cursus hel bestuur
dank voor de beloonde medewerking.
De heer Van der Zanden wijst op de wci-
j nig reëele houding van sommige Leidschc
winkeliers, die op hun waren een reductie
van 20 pCt. vcrleencn aan rijksambtenaren,
die aangesloten zijn bij den een of anderen
bond.
De heer Levie Sr. verzoekt allen leden
hun krachtdadige medewerking lo vcrlee
ncn bij de door de L.a.w.e.t. te houden sei
zoensopening, hetgeen de voorzitter onder
streept. Ilicrna sluiling.
De laatste dag van den Bazaar in het
Nntsgebonw.
Het was gisteravond bijzonder gezellig in
den Bazaar dor vereeniging Tehuis voor
Kleine Kinderen en cr werden goede zaken
gemaakt. De dames waren zeer tevreden.
Vandaag is het de laatste dag cn de avond
vooral belooft aardig te worden. Natuurlijk
worden de bezoekers weder vergast op mu
BINNENLAND.
De regeering legt in de Tweede Kamei
een verklaring af.
De storm heeft groote schade aangelicht,
Vele schepen in nood, enkele gezonken.
BUITENLAND.
Te Geneve nog geen overeenstemming
inzake den Volkenbondsraad.
Het rapport
commissie.
der Engelscke steenkolen*
Aan hel postkantoor Leiden cn zijn©
wijk-, bij- en liulpposlkantoren werd, ii\
den loop der vorige maand, op spaarbank
boekjes ingelegd f 131.407.41 en terugbetaald
117.343.59, derhalve meer ingelegd dan
terugbetaald f 17.063.82. Het aantal nieuw
uitgegeven spaarbankboekjes bedroeg 167.,
Door tusschenkomst dezer kantoren werd Ier
Directie op staalsschuldboekjes ingeschre-i
ven nominaal f2150 en afgeschreven f 1000,
derhalve meer in- dan afgeschreven f 1150.
Het aantal nieuw uitgegeven staatsschuld-*
boekjes bedroeg 2.
Aarsse, Engels en Turksma, die allen hun
benoeming aanvaardden.
Als nieuwe leden werden voorgedragen
do heeren B. S. van Kloeten, firma v. d.
Wijk, de Leidsche Uitgeversmaatschappij,
fa. E. Loeb, W. F. Ivors, W. ITühner, S. Roo-
zon en J. Trossel, die allen werden aange
nomen, terwijl als lid bedankten de boeren
Van Luykcn. Gerritsen en ITofkes.
Hierna had de verkiezing van drie
nieuwe bestuursleden plaats. Aan de beurt
van aftreden waren de hoeren P. J. v. d.
Zanden, Is. Leman en J. Geytenbeek. Al
vorens tot deze verkiezing werd overgegaan
vroeg dc heer Aarse of het wel oirbaar was.
dat de heer Leman, gezien zijn benoeming
tot correspondent van de N. R. Crt., langer
deel uitmaakte van het bestuur eener mid-
denstandsvereeniging. De heer Korteweg
antwoordde hierop, dat de heer Leman lid
is als vertegenwoordiger van de firma I. Le
man en Zoon en dus wel degelijk recht
heeft op zijn bestuursfunctie.
De hierna gehouden stemming wees uit,
dat tot bestuursleden werden herkozen de
slaan. Mitsdien zal de Kamer alsnog in de I heeren J. Geytenbeek, Is. Leman en P. J.
gelegenheid gesteld worden tot het nemen
van een zuiver-zakelijke beslissing, d. w. z.
eene waaraan politieke gevolgen, hoe zij
ook uitvalt, door geen lid van het Kabinet
zullen worden verbonden.
Het vertrouwen moge hierbij worden uit
gesproken, dat de aldus thans in deze zake
lijke sfeer te nemen beslissing, zoolang geen
nieuwe feiten van buitengewonen aard zich
voordoen, ook voor de toekomst beslissend
zal worden geacht. Niemand immers kan
wenschen, dat de betrokken kwestie duur
zaam onze politieke ontwikkeling gaat be-
invloeden.
Volledigheidshalve worde in dit verband
nog opgemerkt dat een nader aan te duiden
gedeelte van de nieuwe aanvraag in elk
geval zal behooren te worden toegestaan,
daar dit gedeelte er toe zal sh-ekken even
tueel tot een billijke bejegening van den be
trekke functionaris in slaat te stellen.
Met het voorafgaande meent het Kabinet
op dit oogenblik te kunnen volstaan.
Het weet, onder zeer buitengewone om
standigheden het bewind te aanvaarden en
in een abnormale positie zijn taak te zullen
vervullen. Het vertrouwt echter, dat
leden van alle partijen er in de gegeven
omstandigheden prijs op zullen stellen, het
Kabinet minder naar zijn parlementaire
positie dan naar zijn daden te beoordeelen.
In die overtuiging is het opgetreden en gaat
het, in vertrouwen op Gods bijstand, aan
den arbeid.
v. d. Zanden, die allen hun benoeming aan
vaardden.
Door den beer C. Korteweg werd hierna
het verslag van het Informatiebureau uit
gebracht, waaruit bleek, dat door 28 leden
in totaal 105 information waren ingewon
nen, welke een bedrag van f 105.25 ople
verden.
Het verslag van het Incassobureau, uit
gebracht door mr. A. J. Romijn, meldde dat
in totaal aan den rechtskundigen adviseur
ter behandeling werden gegeven 100 vor
deringen een nominale waarde vertegen
woordigende van f 13.561.94. Hiervan moes
ten 6 vorderingen tot een bedrag van
f2827.10 tengevolge van het faillissement
van den betrokken debiteur worden afge
schreven, terwijl van 20 stuks ad f2268.39
geen verder werk werd gemaakt, omdat de
onverhaalbaarheid daarvan al zeer spoedig
kwam vast te staan. Tegen 6 vorderingen
ad in tótaal f393.73 werden reclames inge
bracht ,die na onderzoek van dien aard ble
ken te zijn. dat een procedure niet aanbe
velenswaardig was. zoodat ook deze niet
tot resultaat voerden. Van de resteerende 68
posten tol een bedrag van f8072.72 gaven
7 aanleiding tot een dagvaarding en 5 tot
faillissementsaanvrage, waarop in gunsti-
gen zin werd beslist, terwijl aan 14 debi
teuren de gelegenheid werd gegeven om in
termijnen te betalen. 42 vorderingen, een
bedrag van f 3950.30 vormende, werden
zonder meer betaald.
Van de gelegenheid om gratis advies te
ontvangen over zaken hun bedrijf betref-
MUZIEK.
Kunstkring voor Allen.
Alex. SchmuIJer.
Schmuller is een rasecht vioolvirluoos en
dus een muzikaal man. Wc accentueeren
het woordje „dus" ter wille van het causula
verband tusschen de begrippen virtuositeit
en muzikaliteit. Er zijn kunstzinnige men-
schen, die zich met min of meer uilge
sproken tegenzin tegenover den virtuoos
plaatsen, daarmede de beide begrippen lot
een volkomen tegenstelling makend. In zijn
algemeenheid is die meening zeker onjuist.
In den virtuoos is de musicus vooronder-,
sleld. Want het is ten eenenmalc uitge
sloten, dat zonder muzikaliteit virtuositeit
bereikt wordt. Hel souvereine in de beheer^
selling van het instrument wordt niet, en
ziek cn zang en zullen er weer verschillende zeker niet uilsluitend, door volhardend©
attracties zijn, terwijl o.a. de verloting van
een schilderij van den heer Drost zal plaats
hebben en verschillende goederen op Ame-
rikaansche wijze worden verkocht. De nog
overgebleven artikelen worden ten slotte
tegen lagen prijs van de hand gedaan.
Er is dus alle reden om van avond nog
een laatste bezoek aan den bazaar te bren
gen.
Naar wij vernemen heeft de heer W.
Brakel, concierge van het Raadhuis alhier,
welke functie hij meer dan 27 jaar be
kleedde, tegen 1 Juni e.k. eervol ontslag uit
den gemeentedienst aangevraagd.
Met Brakel, die het vorig jaar zijn veer
tigjarig jubileum in genoemden dienst her
dacht, verdwijnt een dier figuren van ons
Leidsch Stadhuis, die wij slechts noode zien
vertrekken en in wiens plaats liet vreemd
zal aandoen een ander werkzaam te zien.
Moge het hem vergund zijn nog lange,
lange jaren van zijn welverdiende rust te
genieten temidden van zijn sladgenooten,
voor zeer velen waarvan hij gedurende tal
van jaren dc sleutel vormde, die de poorten
opende naar het heilige der heilige van ons
intern gemeentel oven.
Het bestuur van de Litteraire Facul
teit van Leidsche Studenten heelt zich voor
het jaar 1926'27 als volgt samengesteld-
de heer Th. B. T. Hoyer, praeses, mej A. E.
Koolcmans Beynen, ab-actis; de heer J. van
Gelder, quaestor; mei. I. M. G. Gclinck, as
sessor I; mej. H. J. Dekker, assessor II.
Voor het op 2 en 3 Augustus a.s. te
houden concours van „Orpheus" hebben de
volgende heeren zich bereid verklaard in
het eere-comilé zitting te nemen:
Jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar, Burge
meester der gemeente Leiden; W. Eigeman,
directeur Amsterdamsche Bank, Leiden; A.
W. Frentzen, voorzitter Vreemdelingenver
keer; G. C. D. baron van Ilardenbroek-,
J YY. Ilenny, directeur Leidsch Dagblad;
W. v. d. Laan, voorzitter 3-October Veree
niging; mr. P. A. Pijnacker Hordijk, Dijk
graaf van Rijnland; "jhr. W. Roëll, garni-
zoenscommand.J. Y7. Rijpperda Wierdsma,
praeses Collegii; J. F. X. Sanders, wethou
der; E. R. Schultz, commandant Kustwacht;
A. Tieleman IT.Wzn., directeur Dros&Gebr.
Tieleman.
Door B. en W. van Zocterwoude is
benoemd tot bouwkundig opzichter bij het
werk aan de zusterschool in de Zuidbuurt
aldaar de heer Runderkamp alhier.
Bij onze opsomming van de Leidsche
standhouders op de XlVde Ned. Jaarbeurs is
abusievelijk onvermeld gebleven de stand
van de N.Y7. Hollandsche Constructiewerk-
plaatsen alhier, welk verzuim wij bij deze
gaarne herstellen.
studie verkregen. Er is iets, er is veel, in
de hoogere en hoogste techniek, dat alleen
bereikbaar is voor de hoogstbcgaafden cn
waartoe dc middelmaat nooit toegang zal
verkrijgen. Liszt gaf eens een dame, die
hem vroeg, hoe octaven moesten worden
geoefend, dit antwoord; „Octaven worden
nicht geübt, die werden nur gespielt". YVie
lot in de uiterste perfectie zijn instrument
beheerscht, behoort niet tot de vele geroe*
penen, doch tot dc weinige uitverkorenen.
Wie over zijn viool hecrscht zooals Napo
leon over zijn soldalen, voelt zijn kracht
en zijn macht. Blijft hij zich daarbij koning
voelen in het rijk der muziek, heerscher
dus en dienaar te-gelijk, dan heeft hij zich
zelf boven zijn technisch vermogen gesteld
en we noemen hem kunstenaar bij uilne-i
rnendheid. Laat hij zich daarentegen. .*il9
Napoleon, tot keizer kronen om te heer-
schen over alles, zelfs over de muziek, in
plaats van haar te dienen, dan is hij in cn
door zijn macht ondergegaan: de lcchnieu9
heeft den kunstenaar vermoord. Voor onzen
lijd is dit alles een uitgemaakte zaak en cr
is geen uitroerend kunstenaar, die zich niet,
als algemeen princiep, naar rlczci. arlis-
lieken leefregel zal voegen. Hoogstens za!
hij in een oogenblik van geestelijke aber
ratie een enkel maal keizer, res- aarn
nemen.
Schmuller is vioolkoning gebleven. Dat
ervoeren we gisteravond wederom. V.'afc
heeft de formidabele virtuoos ons niet een
schat van edele muziek gebracht. Dal was
al dadelijk zoo bij de suite in D v Y'irnldi
(uit begin 18de eeuw), eenige jaren geleden
door Respighi aan 't licht gebracht, een
prachtwerk, dat door zijn nobele edachle
en zijn groote en zuivere heldorheid op het
zelfde plan slaat als het vele schoone dat
we roods van den priester-componist ken
den. We hadden hierin volop gelegenheid
Schmullers grooten toon te bewonderen en
zijn absoluut gave techniek, die elk nootje
laat klinken. Daarna heeft hij ons een prach
tig doorroeide en sterk bewogen voordracht
geschonken van Mendelssohn's concert het
beproefde violistenstuk even rijk aan uiuzi-
kalen inhoud als aan schitterende klank.
Het heeft ons wel even verwonderd, dal een
artist als Schmuller dit concert, waarbij
men toch het orkest niet missen kan. met
een pianobegeleiding speelde. Na de pauze
een aria op de g snaar van Roger, met wicn
Schmuller zoo vaak geconcentreerd heeft.
Een zeer waardig, bii Bach aansluitend,
breed gezongen stuk. door den violist met
groote devotie voorgedragen Daarop volgde
een rauw cn heel lcelijk scherzo van Pro-
kofieff, welks eenige kwaliteit is: moeilijk
heid. Waarom toch zoo iels le spelen. Gees
telijke aberratie cn keizersallure? Gelukkig
herstelde hij zich dadelijk met et* ze^r
geestige en fijne caprice van ?V?aninr#
