stadsnieuws;
No. 20242.
DINSDAG 9 MAART
Anno 1926.
Officieele Kennisgeving.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRUS DER AD VERTENTIEN
30 Cts. per regel. Bijregelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentiën, uilsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdags 50 Cts., bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindspleln Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRUS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per week .7. 5T 0.18,
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week„0.18,
Franco per post 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
DISTRICTS-KEURINGSDIENST VAN
WAREN.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter kennis van belanghebbenden,
dat' het Bureau van den Dishicts-Keniings-
dienst van Waren is verplaatst van Hugo de
Grootstraat 32 naar Morschweg 1 (voorm.
Militair Hospitaal). 1901
N. C. DE GIJSELAAR, Eurgemeesler.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 9 Maart 192C.
De iinancieele politiek der
Indische Regeering.
Hedenmiddag werd de reeks lezingen over
Indische Economie, op uitnoodiging van het
Leidsche Universiteilsfonds door mr. J. Ger
ritsen, oud-lid der Tweede Kamer in het
Academiegebouw alhier gehouden, voortgezet
met een rede, waarin spr. behandelde de
Iinancieele politiek der Indische Regeering.
Spr. begon met te wijzen op den grooten
ommekeer, die in 1917 in dc financieele In
dische Regeeringspolitiek is gekomen en op
dc gevolgen, wélke dit heelt gehad op de In
dische financiën. Over de jaren 18671911
leverde de gewone dienst een zuiver over
schot op van f 361.8 milliocn. Ook de jaren
3.912 t. ni. 1916 leverden een overschot op
den gewonen dienst van I -182 millioen, niet
tegenstaande liet jaar 1914, als gevolg van
de ontwrichting van hot wereldverkeer door
liet uitbreken van den oorlog, aan lndiii een
delicil op den gewonen dienst had bezorgd.
Daarentegen wijzen dc jaren 19171920 een
tekort op den gewonen dienst aan van
I 3C5.7 milliocn. 's Lands zuivere gewone uit
gaven vertoonden in die vijf jaren tijds eenc
Stijging met niet minder dan 143%, terwijl
hiertegenover de ontvangsten slechts stegen
met 86%. Ook de uitgaven voor den huiten-
gewonen dienst stegen in de jaren 1917
1921 op schrikbarende wijze en bedroegen
over dat tijdvak niet minder dan f 545.4 mil
liocn.
Sommigen hebben getracht dezen plotsc-
lingen en betreurenswaardige ommekeer in
Indië's financieelen toestand te wijten aan
den oorlog Maar Indié beeft geen noemens
waardige crisis-uitgaven gehad Integendeel
waren de oorlogs- en na-oorlogsjaren voor
Indié voordeelige jaren. Het tijdvak 1915—
1920 wees een uitvoer-saldo aan van niet
minder dan ongeveer 3 3/4 milliard; 's lands
producten bedongen zeer hoogc prijzen; de
opbrengst der belastingen was enorm gesle
gen; alleen dc oorlogswinstbelasting bracht
van 1917 t. m. 1921 f 113.8 millioen op. Niet
tegenstaande dus dc belastingen en 's lands
producten veel meer opbrachten dan ooit te
voren en de oorlog geen buitengewone offers
vergde, had men toch over 1917 t. m. 1921
een tekort op den gewonen dienst van f 365.7
millioen.
Dit tekort vond zijn oorzaak in een wijzi
ging van dc Hegeenngspoliliek op financieel
gebied. De Slaat kon niet, zoo redeneerde de
llegcering, evenals een particuliere huishou
ding de tering naar de nering zetten, maar
behoorde in dc eerste plaats te kijken naar
wat men noodig heeft, om vervolgens de ne
ring daarmede in overeenstemming te bren
gen. Dat deze nieuwe politiek der Regeering
op een volslagen fiasco moest uitloopcn, ligt
.volgens spr. voor dc hand, wat li ij vervolgens
nader aanloonde.
Het oordeel van de Vlootcommissie over de
resultaten der door do Indische Regeering
gevolgde financieele politiek is, zooals spr.
nader aangaf, verre van gunstig. De feiten
hebben aangetoond, dat dit oordeel volkomen
juist was, gelijk blijken kan uit den sterken
achteruitgang van liet opium- en zouldebiet,
den achteruitgang van het reizigersverkeer,
uit de toename van den opbrengst van den
pandhuisdienst en uit de sterk verminderde
circulatie van zilveren munt.
Zoo heeft, volgens spr., de Regeeringsiioli-
tiek, die zich ten doel slelde vitale volksbe
langen te bevorderen, juist het tegenoverge
stelde rcsuilaat bereikt, wat naar spr. be
toogde ook niet anders kon.
Als tweede nadeel van de gevolgde finan
cieele polilick noemde spr. de enorme ver-
mccidcring van belastingdruk op alle lagen
der bevolking en alle in Indië werkende be
drijven. In tien jaren t.jds is de belastingdruk
ongeveer 2'/-' maal zwaarder geworden dan
te voren en maakt dat Ned.-Indië, wat het
aantal en den druk der belastingen aangaat,
onder de koloniale landen thans de eerste
plaats inneemt. Deze hooge belastingdruk
heeft, volgens spr. het land zeer benadeeld,
waarbij hij zich o. m. beroept op een bro
chure van dr. Pekelharing. In 1921 begon de
Regccring gelukkig een weg in te slaan
tegenovergesteld aan dien, welke over liet
tijdvak 19171921 gevolgd was: zuivere ge
wone uitgaven werden belangrijk vermin
derd; de hoogst onbillijke speciale belastin
gen op bepaalde landbouwbedrijven en op de
Petroleum-industrie werden afgeschaft en
®ok overigens werden verbeteringen in het
belastingstelsel aangebracht, 's Lands finan
cieele toestand is ook vooruitgegaan, maar
mag volgens spr.'s mcening nog lang geen
aanleiding geven voor gevoelens van zelf
voldaanheid, als waaraan de Regeering in de
Memorie van Toelichting op de Begrooting-
1926 uiting heelt gegeven.
Na aan de hand van een artikel van den
heer Van den Bussche te hebben aangegeven
hoe die bezuiniging is verkregen, merkte hij
op dat een der bezuinigingsmiddelen: de tot
hot uiterste doorgevoerde beperking van de
weermacht niet zonder bedenking is. Boven
dien is het cijfer der zuivere gewone uitga
ven volgens raming192G toch altijd nog
f J80 milliocn hooger dan in 1927.
Spr. gaat vervolgens na hoeveel van deze
180 milliocn inderdaad besteed is voor een
betere verzorging van de cultureele, hygië
nische en economische belangen der bevol
king en komt tot do conclusie dal dit slechts
een bedrag van f 10 millioen is.
v oor zelfvoldaanheid zou alleen dan plaats
zijn. wanncc-r de vermogenstoestand van hel
land verbeterd was, althans niet achteruit
ging, en wanneer de in het tijdvak 1917
1921 aan 's Lands linancién toegebrachte
schade geleidelijk werd hersteld. Spr. be
toogde dat noch het een, noch het ander het
geval is en haalt daarvoor weder cijfers van
den heer Van den Bussche als bewijsmate
riaal aan.
Onder deze omstandigheden acht spr. liet
niet verantwoord om met de begrooting 1926
te gewagen van „een afgesloten tijdperk van
strenge bezuiniging", doch geeft de voorkeur
aan de zienswijze van don vorigen Minister
van Koloniën, die bij de begrooling 1926 er
op wees dat men naast versterking der in
komsten, bedacht zal moeten zijn op verdere
versobering en inkrimping van de Overheids
taak. Deze zienswijze acht spr. volkomen
juist. Die versobering en inkrimping zal in
hoofdzaak verkregen moeten worden door
een verdere vermindering der burgerlijke
landsdienaren, waarvan er thans nog bijna
94000 in dienst zijn. In 1924 werd alleen aan
salarissen f 185 millioen uitgegeven, waar
sedert nog f 19 millioen bijkomt als gevolg
van salarisherziening. In verhouding tot
's lands inkomsten ad f 419 millioen,
is dit naar sprekers oordeel veel te
veel. Wanneer men bedenkt aldus besloot
spr. zijn belangwekkende rede dat die
tegenwoordige inkomsten alleen verkregen
kunuon worden door een te zware belasting
druk, welke een gezonde uitbreiding van het
bedrijfsleven in aanzienlijke mate belemmert
en de welvaart van de inheemsehe bevolking
hoogst nadeelig beïnvloedt, dan is het duide
lijk dal de belangen van de ambtenaren zul
len moeten wijken voor het algemeen belang
en dat de Regeering zoo spoedig mogelijk het
noodige moet doen om te geraken tot een zeer
aanzienlijke verdere inkrimping van het aan
tal landsdienaren.
Bazaar der Vereen, tot verzorging van
kleine kinderen.
Het bestuur der Vereeniging lot verzor
ging van kleine kinderen, Langebrug 87,
j heeft njjar aanleiding van het 40-jarig be
staan der Vereeniging. waarvan wij te zijner
1 tijd melding hebbeu gemaakt, een bazaar
geopend in de zalen van het Nutsgebourv
aan de Steenschuur. De bazaar werd in
tegenwoordigheid van liet bestuur en leden
en een aantal genoodigden. door de be-
schermvTouw, mevrouw De GijselaarViruty,
i officieel geopend, terwijl ook het College
vau B. en W. was vertegenwoordigd; ccn
bewijs, dat deze instelling door het Ge
meentebestuur wordt gewaardeerd. En de
bazaar zelf is een sprekend blijk van de
waardeering der burgerij. Verreweg net
grootste deel van het vele, dat men hier
bijeen vindt, is cadeau gegeven door fa
brikanten, winkeliers en particulieren. Zon
der groote sympathie voor het door de
Vereeniging zoo lange jaren met succes
nagestreefd doel zou dit alles niet bijeen
gebracht zjjn. En wat hier in de verschillende
stands is uitgestald en tegen alleszins billij
ken prjjs door vriendelijke dames te koop
wordt aangeboden, is van superieure kwali
teit. Frullen vindt men er in het geheel niet.
Als men do groote zaai binnentreedt,
ziet men aan de rechterhand een viertal
stands: een mooie bloementent, waarin fris-
sche bloemen in keurige vazen, een stand
met allerlei galanterie-artikelen en kunst
voorwerpen, gevolgd door een zoo mogelijk
nog rijker gesorteerd kraam met kinderspeel
goed, waaronder bijzonder fijn werk, en
vele nieuwigheden. Eindelijk is aan dezen
kant een tent met boeken, platen, albums,
portretten, schilderijen enz., in verschillende
genre en in groote verscheidenheid.
Links trekt allereerst de aandacht een
stand, gevuld met chocolade, suikerwerken
en andere lekkernijfo voor klein en groot.
Verder enorme collecties nuttige en fraaie
handwerken, waaronder kostbar; kleedjes en
kussens en ten slotte een tent, gevuld met
een rijke sorteering vocdings- en genotmid
delen, bussen ingemaakte groenten, jams en
fgne vischsoorten, biscuits, koffie, thee, cho
colade, enz.
Ieder vindt op dezen bazaar iets van
haar of zijn gading. Wie er veel besteden
kon, gaat er te kust en te keur; wouwen
met kleine beurzen kunnen er vanwege de
lage prijzen voordeelige inkoopen doen, voor
namelijk van huishoudelijke artikelen.
Een tweede zaal is ingericht als thee-
en limonade-salon. Meo vindt er een rustig
zitje en kan meteen een naam van een
pop raden en op andere wijze haar geluk
beproeven. Het dames-studenten-strykje wi
liet „Groene Zoodje" zorgen voor goed af
wisselende muziek en de dames Harry van
der Harst en Betsy Vos zullen liederen
zingen.
Eindelijk vindt men, voornamelijk in de
gpoote zaal, allerlei attracties: men kan er
naar prijzen grabbelen, waarvoor een ouder-
wetsche wieg wordt gebruikt, waarin vroe
ger jaren een onzer bekende stadgenooten
nog is gewiegd geworden, een electriscke
vissciieijj, een draaibord, enz. Wie er een
dubbeltje voor over heeft kan op een groote,
in vakjes verdeelde kaart, die aan den wand
hangt, aan het maken van den plattegrond
van de „kress" meehelpen.
Allen te zfnen moeten de talrijke be
zoekers en bezoeksters zorgen, dat er veel
geld binnenkomt. Het bestuur heeft v eet
en telkens meer geld noodig.
Vandaag is <le bazaar open tot 5 uur
en daarna van 7 tot 10 uur. Woensdag en
Donderdag kan men hem bazoeLo rs voorm.
van 1012, 's nam. van 25 en 's avonds
van 710 uur.
Kraamverpleging.
De Vereeniging „Hulp in de Huishouding',
die zich beijvert om in gezinnen, waardoor
ziekte of door andere omstandigheden de
huisvrouw haar taak in het geheel niet, of
niet naar belmoren kan vervullen, hulp te
bieden, heefl thans ook nog een aldeeling
kraamverpleging aan zich verbonden. Een
nieuwe, zeer nullige arbeid, welke eclüer
voor de vereeniging veel zorg kost.
De zuster, die de kraamvrouwen verzorgt,
treft vaak in de gezinnen der zg. stads
armen, de groolsle armoede aan en met ge
volg een lekort aan kindergoed. De vereeni
ging tracht ook daarin te voorzien. Natuur
lijk! Hel besluur deelt ons mede dat echter
de linnenkast op verre na niet meer toerei
kende is, om in dc behoefle te voorzien. Zij
doet nu een beroep op de stadgenooten om
haar daaraan te helpen. Ook wiegen zijn
zeer welkom.
Wij konden niel weigeren dit beroep over
te brengen en er de opwekking aan toe te
voegen dat ieder die daartoe in de gelegen
heid is, aan dezen oproep gevolg behoort te
geven. De tijd van den schoonmaak wan
neer de kasten weer eens worden nagezien
is daarvoor aangewezen:
Onderstaand damesbestuur is bereid een
en ander in ontvangst te nemen, ze willen
hel ook laten halen.
Mevrouw Troost Scheepmakerssleeg 2,
mevr. Heringa. Wille Singel 34; mevr.
Filippo, Hugo de Groolstraat 13; mevr. Rie-
mens, Zoelerwoudsche Singel; mej. v. d.
■Heyden, Hansenstraat 24a; Zuster van
Ommen, Lindestraat 23.
Bloeiende bolgewassen in het Leidsche
Volkshuis.
Verleden najaar werd door de nieuwe
directrice van het Leidsche Volkshuis hel
initiatief genomen voor uitreiking van bol
gewassen aan volwassen, en jongeren bezoe
kers van genoemde inrichling. Voorop stond
de liefde voor bloemen en de kennis hoe dc
i bollen in bloei Ie krijgen op te wekken.
I Na door een terzake deskundig medower-
j ker le zijn ingelicht omtrent de behandeling
der bol na de oppolting, den lijd, dat ze in
i het donker moeten blijven, de teekenen,
waaraan men zien kan, dat ze in het volle
licht mogen geplaatst worden, de begieling,
temperatuur enz., werden aan de volwas
senen ieder drie narcissen en aan de
kleintjes ieder één hyacinth ter hand ge-
sleld. In het geheel werden aan ongeveer
honderd volwassenen en even zooveel klei
neren, bollen uitgereikt.
J.l. Zaterdag en Zondag kon men de re-
sullalen van dit nullige werk in oogen-
schouw nemen. Waren de resultaten van
de volwassenen allerbedroevendst, die der
kleinen waren in alle opzichten bevredigend.
Van deze waren meer dan 50 procent inge
zonden, waarvan zeer zeker tweederde deel
goed was te noemen. Zeer goed kon men
nagaan wie de practische wenken nauwkeu
rig hadden opgevolgd; wie de bollen le
vroeg uit kast of kelder hadden genomen;
wie le weinig of le veel waier hadden toege
diend. Maar zooals elders kan ook hier de
zinspreuk „dat alle begin moeilijk is" in
toepassing worden gebracht.
De Directrice met haar trouwe helpsters
zullen het er echter niet bij laten; zij zullen
het dit jaar herhalen en dan de koe eens
flinker bij de horens pakken door b.v. een
vasle datum te bepalen waarop de hollen
moeten bloeien en moeten worden ingele
verd, want mogelijk zat hier wel een fout in
de leiding.
Mogen wij uit de school klappen, dan be
slaat dit voorjaar ook het plan om tegen een
kleine vergoeding jonge plantjes aan de
Volkshuisbezoekers uit te reiken, om in sa
menwerking mei de Tuiniers- en Bloemis-
len-vereeniging een kweekwedslrijd te hou
den.
De heer Kouwenhoven, candidaat al
hier, is beroepen bij de Geref. Kerk te Leid-
schendam.
Heden geeft de Bond van Leidsche
Studenten „Jugantur Gaudia Musis", ter
gelegenheid van zijn 3e lustrum-viering in
de Stadszaal een Thé dansant en heden
avond volgt een tooneelvoorstelling in den
Schouwburg.
Op -uitnoodiging van de Leidsche Ver-
eenigiug voor Wetenschappelijke Voor
drachten, zal Dinsdag 16 Maart prof. dr.
R. Willstatter, uit Miinchen in het Aca
demiegebouw aan het Rapenburg een voor
dracht houden over „Die Natur der En-
zime".
Oj> een gistel-middag gehouden alge-
mecne ledenvergadering van de afd. Lei*
den van liet Nederl. Tooueelvevbond, ge
presideerd door men-, W. van ItallieVan
Embden, werd het huishoudelijk reglement
vastgesteld, een kascommissie benoemd
voor liet jaar 19251926 en besproken, wat
dc afd. Leiden voor haar leden dit seizoen
nog kan doen.
Bij de heden door B. en W. ten Raad-
huize gehouden aanbesteding van de ver
breeding van den Rijnsburgerweg, baanvak
spoorwegovergang tot de Poelbrug, was
door 18 aannemers ingeschreven cn wel
door J. M. Strijlandt, Uithoorn (N.-H
f 51.200, firma C. de Ruiter (C. Hoogen-
doorn) Oegstgeest f 47.700, O. F. en F. G.
van Balen, Ouden Rijn f 46.448; Andries
Verhagen, Made (N.-B.) f 45.243; Gebr. A.
en J. den Ouden, Alfen en Oegstgeest
f 44.750; Van d. Velden en De Jong, Oegst
geest, f44.749; Kort en Van der Wiel,
Rijnsburg, f 44.480; W. P. Marselis en H.
J. Steenkist f44.469; W. Visser en Zonen,
Den Haag f 43.500; W. Oudshoorn f 43.0C0;
H. Baks cu H. Steenkist. Haarlem f 42.880;
L. P. v. d. Geer en A. P. Stuifzand,
f 4-2.240; Jac. van Riet f 41.170; A. J. de
Later en P. H. Meyers f 41.000; L. W. Jan
sen, Groningen f 40.900; H. Korswage-n
f 39.995, Jac. Wamaar f39.995 cn H. de
Weers, Haarlem f 38.836.
Verder werd door B. en W. nog aanbe
steed het dempen van een sloot aan den
Morschweg en rioleerings- en bestratings-
werken aan den Morschweg en Morschsin-
gel, voor en terzijde van het Militair Hos
pitaal. Aantal inschrijvers 12, n.l.L. F.
Kruit f 17.359; O. J. van Vaideren f 17.196;
W. Visser en Zonen, Den Haag, f 16.500;
T. de Winter en C. J. van Weeren f 15.800;
A. J. de Later en P. H Meyers f 15.785; J.
C. van F.vei-t f 15.690; Jae. van Riet
f 15.270; VV. Aafjes Pzn., Asscndclft,
f 14.200; J. Warnaar f 13.990; N". J. Smit
Voorschoten en P. Snoeker, Leiden f 13.900,
H. Baks en J. Steenkist, Haarlem f 13.683.
Waar de plaatsnaam niet is vermeld is
deze Leiden.
Op verzoek van 't Bestuur der Ver
„De Paed. Bibliotheek" maken we de be
langstellenden in onderwijskringen er op
attent, dat prof. Casimir zijn colleges op
Woensdagmiddag van 35 urn- heeft hervat.
Deze colleges vinden plaats in liet- gebouw
aan dc Kloksteeg.
Gistermorgen omstreeks kwart over
elf is de 7-jarige Joh. v. d. M. in de Lom
bokstraat van een vrachtauto gevallen,
waarbij hij een der wielen over zijn buik
kreeg. De Eerste-Hulpdienst kon geen leisel
constateeren, doch bracht hem ter observa
tie naar het Acad. Ziekenhuis over.
Gistermiddag te kwart voor zes is de
39-jarige opperman W. F. L., werkzaam aan
het nieuwe Acad. Ziekenhuis, van 3 meier
hoogc stelling naar benedc-n gestort, waarbij
hij een bloedende wonde aan de siaap be
kwam. De E.H.Ü. vervoerde hem ter behan
deling naax het St. Elizabethsgesticht.
J. van V. heelt aangifte gedaan van
mishandeling, gisteravond te circa 7 uur op
de Iloogewoerd door zekeren P. geploegd.
Eenige dagen geleden werd bij de op
gravingen nabij de Korevaarslraat een an
tiek tinnen kannetje gevonden volgens schat
ting ongeveer 200 jaar oud, hetwelk door
de vinders in de directiekeet werd neergezet.
Na verloop van tijd was het kannetje spoor
loos verdwenen, totdat het door de recherche
bij een antiquair hier Ier slede opnieuw
werd ontdekt en in beslag werd genomen.
De daders bleken le zijn D. G. en P. S. bei
den alhier.
Gistermiddag is in het perceel Heeren
straat 5f door den lieer G. Tesselhof een
nieuwe kapperssalon geopend, waaraan te
vens verbonden is een aparte winkel van
parfumcriën, loitletartikelen, byoulericën,
etc. De heer Tesselhof, die voorheen in het
pand Magdatena Moonstraat een soortgelijke
zaak dreef, slaagde er in alle opzichicn in
van dit pand iets moois te maken. De alge-
heele restauratie en moderniseering stond
onder leiding van de gebroeders Vlaardingcr-
brock, terwijl het schilderwerk op keurige
wijze verzorgd ferd door den heer Wccr-
lee. Het geheel maakt zoowel in- als uitwen
dig een royalen, frisschen indruk en strekt
den winkelstand in dit stadsgedeelte tot sie
raad.
Door correcte bediening en billijke prijzen
hoopt de heer Tesselhof spoedig ieders ver
trouwen te winnen.
Men verzoekt ons mede te deelen, dat
Eet Leger des Heils (stichter William
Booth) haar jaarlijksche zcifverlooche-
nings-collecte houdt van 19 fot 29 Maart
aanstaande.
Het reizigei-svervoer op de N.Z.H.T.M.-
lijn ScheveningenLeidenKatwijk/Noord-
wijk inclusief Hooge-RijndijkEndcgccst
BINNENLAND.,
Heden wordt te Utrecht de ï4de Jaar*
beurs geopend.
De zaak-Geelkerken.
Ledenvergadering van „De Narcis' tA
Haarlem.
De zaak-Muylwijk voor het Amsterdamsch
Gerechtshof.
BUITENLAND.
De zittingen van Volkenhond en Volken*
bondsraad.
Rondom de Fransche regeeringscrisis
15 Maart komt te Londen een arbeidt*
conferentie bijeen.
en LeidenHeemstede heeft in dc afgeloo-
pen maand opgeleverd f 100.157 cn f 13.023
tegen f 90.282 en f 13.325 in dezelfde maand
van het vorig jaar.
Het goederenvervoer over de maanqi
Januari bedroeg op genoemde lijnen resp..
f 1186 en f 991 tegen f 1157 en f 1157 in Ja
nuari 1925.
MUZIEK.
Haarlemsche Orkest-Vereeniging.
Beethovens werkwijze verschilde in dep
grond van die zijner onmiddellijke voor
gangers ITaydn en Mozart. Schreven dezen
uiterst gemakkelijk en zonder veel schaven
en vijlen, Beethoven daarentegen droeg niet
alleen zijn werk lang in zich om, voor hij
het neerschreef, maar was bovendien
uiterst kritisch jegens zichzelf. Het duurde
vaak zeer lang voor liet neergcschrevene
precies uitdrukte wat hij zeggen wilde. Een
frappant staaltje daarvan vinden wc in do
ouverture voor „Fidelio", de éénigo opera,
die hij gecomponeerd heeft. Aanvankelijk
zou de titel luiden „Leonorc", naar de hoofd
persoon in hel werk. De voor de eerste op
voeringen in 1805 bestemde ouverture werd
onmiddellijk door een tweede gevolgd (thans
bekend als Leonore-ouverluren I cn II) en
toen het werk in 1806 werd opgevoerd,
voorzag hij Iret alweer van een andere in
leiding (de Leonore-ouverlure III). Bij de
weder-opvoering in 1814 heeft Fidelio, zoo
als nu de titel luidde, niet alleen aanmer-'
kelijkc veranderingen ondergaan, doch ze
verschijnt ten tooneele met wederom een
andere ouverture, de Fidelio-ouvcrlurc. Met
deze laatste die, hoewel kernachtig cn stoer
van structuur, in poëtischen rijkdom bij
Leonore III achterstaat heeft Gerharz
zijn concert van gisteravond zeer gelukkig
geopend, al zou wat minder expansie van
de trompetten in 't slot den totartl-jndruk
ton goede zijn gekomen.
Het andante cantabile uit Tscliaikowsky's
strijkkwartet in ck moll door strijkorkest uit
te voeren, haalt hel teedere stukje le voel
uil zijn intieme kamermuzieksfeer, dan dat
wij ons bij een orkestuitvoering geheel kun
nen neerleggen: de verhouding dor vier
stemmen wordt te zeer verstoord. In ieder
geval had de obligate basfiguur in 'l mid
dendeel (pizzicato cello) meer naar voren
moeten zijn gehaald. Afgezien van deze be
denkingen, genoot het populaire stukje eer?
keurige, zelfs poëtisch, uitvoering.
Het derde stuk, waarin het orkest alleen
het woord voerde, was de Akademische Fest-
Ouvcrlure van Brahms, met haar zoo moor
bewerkte studentenliedjes, het sluitstuk van
den avond. De orkeslnummers in hun leven-
dige cn pittige uitvoering vielen ongemeen
in den smaak; leider en orkest werden met
warm applaus telkens beloond.
In de uitvoering der overige nummers
had het echtpaar van YzcrVincent een
1 overwegend aandeel. Mevrouw van Yzcr-
Vincent, die' we een paar jaar geleden met
zooveel genoegen in d'Indv's Chant de la
Cloche hoorden, heeft ons thans met haar
rnooi geluid en haar uitnemend geschoolde
stem ongemeen bekoord in Beethovens reci
tatief en aria „Abscheuüchcr" uit Fidelio.
De knappe zangeres heeft dat nobele stuk
muziek in technische perfectie cn in groolca
stijl voorgedragen. Haar succes was vol-,
komen; zc had een mooi bloemstuk in ont
vangst te nemen.
Met Maurice van Yzer maakten we ken
nis in een drieledige functie: die van cojtn
ponist, dirigent en pianist. Als componist
presenteerde hij. zich door de bewerking van
de eerste 29 regels van Gorter's Mei voor
zang cn orkest, als dirigent door de directie
der orkestbegeleiding zelf ter hand te nemen
en al9 pianist in Beethovens onvolprezen
derde pianoconcert (c moll). Meer dan ge
noeg om ons een beeld to kunnen vormen
van zijn persoonlijkheid Zoo de artist zoo
de mcnsch; zoo de monsch zoo de artis'.
Maurice van Yzer is een eenvoudig, eerlijk
en openhartig man. Het zijn deze hoedanig
heden, die in alles wat hij doel het sterkst
naar voren treden. Al3 componist bleek bij
bovendien de kunstenaar van fijnen smaak.
