opruiming!
JOH. GEIJTENBEEK1
KUNST EN LETTEREN.
A
INGEZONDEN.
5 van een aantal nieuwe en gebruikte
Klap-Camera's
Projectie - Lantaarns
Foto - Artikelen
de wagen weder in de rails worden ge
bracht. Op dit punt is reeds herhaalde ma
lei: de tram ontspoord.
Kerk. bericht. Ned.-Herv.
CJern., Oudejaarsavond te halfzeven, ds.
Van Haaften, en Nieuwjaarsdag, te 10 uur
voorm., dezelfde.
Noordwijkerhout. Kerkelijk be
richt. Ned.-Herv. Kerk. Oudejaars
avond, 7 uur, en Nieuwjaarsmorgen, 10
uur, ds. P. Hofstede.
Noordwijk-aan-Zee. Gisteren werd al
hier een aanbesteding gehouden voor de
leveranties van levensmiddelen en brand
stoffen, gedurende het jaar 1926, ten be
hoeve van het Gasthuis. De laagste inschrij
vers waren voorKruidenierswaren, mej.
Joh. v. d. Wiel, te Noordwijk-aan-Zec.
Brood, J. van Rooyen IJz., id. Cokes en
turf, P. v. d. Haak Hzn., id. Vleesch, vet
en spek, fa. S. J. Zandvoort, te Noordwijk-
Binnen, aan wien de leveranties werden
gegund.
Wederom, doch nu voor een overvolle
zaal, gaf de cööperatie „Hélpt Elkander" een
film-avond. Het was hetzelfde programma.
Ook nu amuseerde men zich kostelijk.
Gisteren is alhier onder buitengewone
belangstelling begraven mej. de wed Jo
hanna de VreugdBoezaart. Zij was de
oudste inwoonster dezer gemeente en be
reikte den leeftijd van ruim 93 jaar.
Lisse. Op een tweetal voor de Chr.
Goref. Kerk alhier staan ds. J. Jongeleen te
Hilversum en ds. J. L. de Vries te Rijnsburg.
Ds. C. S. v. d. Ven hoopt Zondag den
24slen Januari afscheid te nemen van de
Chr. Ger. Gem. alhier en Zondag den 7den
Febr. 1926 zijn intrede te doen te Arnhem,
na bevestigd te zijn door ds. G. Wisse, van
Utrecht*
Oegstgeest. In de groole zaal van
,,lvene" is Maandag- en Dinsdagavond
Kerstfeest gevierd met de kinderen van
612 jaar van do Ned.-Herv. Gemeente.
Voorheen werd een tweetal jaren achter
een ook een kerstfeest gevierd, dooh op
kleiner .schaal met kinderen van leden van
den Chr.-Nat. Werkmansbond. Thans was
dit feest uitgebreid opgezet, in samenwer
king had nu de kerkeraad der Ned.-Herv.
Gemeente met den Chr. Nat. Werkmans
bond dit feest georganiseord.
Eiken avond werden circa 150 kinderen
ontvangen met een groot aantal ouders,
xoodat do groote 7«aal telkens geheel ge
vuld was.
Kerk. bericht. Ned.-Herv.
Gem., Oudejaarsavond tc 7 uur, en Nieuw
jaarsdag, te 10 uur, voorm., in Irene",
ds. Jansen Schoonhoven.
Rijnsbnrg. Huldiging comman
dant Burgerwacht O. Haasnoot
Gisteravond kwam bij den heer H. Coster
de burgerwacht in buitengewone vergadering
b\jeen, met het doel, naar de Voorz.de heer
H. J. Grimbergen, bij de opening mededeel
de, den kapitein der grenadiers Bakhuis, in
de gelegenheid te stellen een belangrijke
mede-deeling te doen, die het besluur gaarne
vóór Nieuwjaar ter kennis van de leden zag
gebracht.
Tegenwoordig was de burgemeester, eere
voorzitter van de burgerwacht, terwijl later
ook wethouder Schoneveld ter vergadering
verscheen.
Na opening van de vergadering werden
©enige brandweer-aangelegenheden behan
deld.
De Vcorz. dankte den burgemeester voor
de door B. en W., op verzoek, verstrekte
oliejassen, zuidwesters, brandhoorns, thngen-
wagens en lantaarns. Deze laatsten maakten
oefening voor de leden wel gewenscht, daar
anders het gebruik moeilijkheden kan ver
oorzaken.
Bij beproeving zijn de geplaatste brand-
kranen in orde bevonden.
Vervolgens las de heer Jan Kromhout,
secretaris van de afdeeling brandweer, de
notulen der vorige vergadering, die zonder
op- of aanmerkingen werden goedgekeurd.
De Voorz. merkte op, dat bij de laatste
branden gebleken was, dat de terremafzat-
ting niet in orde is. Sommige inwoners wer
den op sommatie niet bereid gevonden het
terrein vai^ den brand te verlaten en hin
derden daardoor de brandweerlieden. Spa*,
vroeg aan den burgemeester of in zoo'n
geval proces-verbaal kan worden opgemaakt
door leden van de burgerwacht of door het
bestuur.
De burgemeester antwoordde ontkennend
omdat de burgerwacht geen pol tiebsvocgd-
heden bezit.
De Voorz. vroeg hierop of die bevoegdheid
niet aan twee of drie bezadigde leden kon
worden verleend, waarop de burgemeester in
overweging gaf, die vra3g schriftelijk te
deen, waaraan zal worden voldaan.
Nadat nog eenige interne zaken waren
behandeld, kwam kaplteit Bakhuis ter ver
gadering, alsmede het Harmoniegezelschap
„Wilhelmina" onder leiding van den heer
V. van Delft Czn., die werden welkom ge-
heeten door den Voorzitter.
Kap. Bakhuis deelde mede, ten tweeden
male met deze burgerwacht in aanraking
te kojpen, thans belast met een bijzondere
zending. Deze zending is spr. uit het hart
gegrepen, waar het hier geldt iemand te
huldigen, die zich voor de burgerwacht
buitengewoon verdienstelijk heeft ge-maakt,
nooit vroeg, wat brengt dit of dat werk
mij op, en voor kleinere burgerwachten de
ware man is.
Spr. doelt op den commandant, .den heer
C. Haasnoot Ben man, eenvoudig van per
soon en van uiterlijk, die zonder titels of
waardigheden, alleen voor zijn capaciteiten
respect afdwingt, en die als voorbeeld kan
dienen voor vele hooggeplaatsten in groote
steden, die onder veel gemakkelijker om
standigheden gezag uitoefen: n.
Haasnoot heeft getoond een trouwe waker
te zijn voor het gemeenebest, trouw te staan
aan de zijde van den burgemeester, en een
mam waarvan in geval van nood veel te
verwachten is.
Dat de Rjjnsburgsche burgerwacht nog
rol leven is, en in tegenstelling met c-en
aantal door sp(r. met name genoemde bur
gerwachten, groeit en bloeit, dankt men aan
den commandant en aan het bestuur. Om den
commandant daarvoor te eeren, is spr. ge
komen en wel om hem daarvoor het kruis
van Verdienste uit te reiken. Dit Kruis is
uitgereikt aan generaals en hoogstaande
knappe persoonlijkheden, die dit een groote
onderscheiding vonden^ en het is spr. een
treffend genoegen deze welverdiende hulde
thans aan een eenvoudig man, als Haasnoot,
to mogen uitreiken.
Spr. speldt daarna den heer Haasnoot het
Kruis van Verdienste op de borst en reikt
hem een dipiloma uit, alsmede een schrijven
van den Bond van Vrijwillige Burgerwachten,
waarin deze den heer Haasnoot geluk wenscht
met deze onderscheiding en hem aanspoort
op den ingeslagen weg voort te gaan.
De muziek speelde vervolgens het „Wil
helmus", waarna op voorstel van kap. Bak
huis een drijverf hoera voor de Koningin
werd uitgebracht.
Uitvoerig ging spr. vervolgens nog na
hoe de politieke toestand in binnen- en
buitenland - nog steeds tot waakzaamheid
noopt.
De Voorz., de heer Grimbergen, wensonte
den heer Haasnoot geluk met zijn onder
scheiding en hoopte, dat B. en W. ook de
verdienste van den heer Haasnoot naar waar
de zullen schattén.
De Voorz. dankt kapl. Bakhuis, omdat de
Rijnsburgsche Burgerwacht zoo hoog bijl hem
staat aangeschreven en sp(r. hoopt, dat dit
2500 mag blijven.
Hierna voerde de burgemeester het woord.
Spr. zaide, zich op dit bijzonder moment
en dit voor Haasnoot onvergetelijk oogeublik,
gedrongen te voelen een enkel woord te
spreken. Is de verleende onderscheiding er
een voor de geheele gemeente, voor spr.
als eerevoorzitter, is zrjf dat in het bijzonder
en spr. meent wel de tolk te zijn van alle
aanwezigen, wanneer hij zegt te gelooven,
dat Haasnoot alle krachten in het belang
dei- burgerwacht zal blijven geven. Spr.
hoopt, dat de heer Haasnoot tot in lengte
var. dagen op dit glansrijke oogenblik zal
mogen terugzien.
Nadat de muziek nog enkele nummers
had doen hooren, dankte kap. Bakhuis, in
het bijzonder den dirigent, den heer Van
Delft voor de opwekkende muziek
Do heer Van Delft zegde dank voor deze
woorden, en zeide verheugd te 2Jqn thans de
burgerwacht, van wier diensten zoo vaak
gebruik was gemaakt, ook eens van dienst
te kunnen zijn.
Hierna sprak wethouder S. Schoneveld.
Naar aanleiding van hetgeen kap1. Bakhuis
in zijn rede cpïnerkte over meerderen of
minderen steun, van gemeentebesturen on
dervonden, deelt spr. mede, dat de Rijns
burgsche raad tot op heden zijn verplichtingen
nakwam. Onaangenaam echter doet het aan,
dat het Rijk zich meer en meer aan zijn
verplichtingen onttrekt, en zoodoende alles
op de gemeenten tracht te schuiven. Spr.
zou het zeer op prijs stellen, indien po
gingen werden aangewend om ook hierin
verandering te brengen.
Nadat de Voorz. allen; die tofi het welslagen
van den avond hadden medegewerkt, had
dank gebracht, was het officieele gedeelte
der vergadering afgeloopen.
Sergeant G. Schouten, kampwachter te
Katwijk, vergastte de aanwezigen nog op
een luimige voordracht, die veel vroolijkheid
wekte, terwijl „Wilhelmina" nog eenige
vroolrjke wijsjes deed hooren.
Met ingang van 1 Januari a.s. is
de commies der directe belastingen de heer
A. A. de Vlieger, verplaatst van Oldenzaal
naar hier.
Valkenburg. K e r k e 1 ij k bericht.
Ned.-Herv. Gem. Oudejaarsavond te 7
uur, en Nieuwjaarsdag, te 10 uur voorm.,
ds. Hermanides.
Burgerlijke Stand. Geboren:
Adriana, cl van C de Wit en W. Itersón.
De melk is hier met 1 cent per L. afge
slagen en van 18 op 17 cent de L. gebracht.
Maandagavond is met de leerlingen-der
Zondagschool een opgewekt Kerstfeest ge
vierd. Ds. Hermanides, als hoofd van de
school, verzocht de aanwezigen te zingen
Ps. 150: 1. Daarna ging hij voor in gebed,
't Kerkgebouw was flink bezel met belang
stellenden en allen riep hij een hartelijk
welkom toe. Door vertelling en zang is d>en
kinderen de beteekenis'van dit groole Chris
tenfeest duidelijk gemaakt. Ook het stoffe
lijke werd niet vergelen; de kinderen wer
den goed getracteerd op chocolademelk
met versnaperingen. Tot slot kreeg elk een
blijvende herinnering in den vorm van een
boek en die er af gingen een bijbel.
Nadat de leider allen bedankt had sloot
hij met deokgebcd en 't laten zingen van
Gez. 180: 1.
Voorhout. Burger 1. Stand. Gebo
ren: Johannes Hendrikus, Z. van J. H. v. d.
Voet en Ch. M. Zonneveld. Maria The-
resia, D. van H. J. Mosseveld en J. C. Touw.
Ondertrouwd: Abraham van Eeuwen 27 j
en Johanna Susanna Koppe 26 j.
Loop der bevolking. Sedert de vorige
opgaaf hebben zich in deze gemeente ge
vestigd B. G. Ipenburg, van Uitgeest J.
B Schulte van Haarlem, J. Venne van Ben-
nebroek en G. W. van Goozen van Wou-
brugge, en zijn vertrokken J. J. de Wit
naar Amsterdam cn T. van Boelen met ge
zin naar Sassenheim.
Voorschoten. Gisteravond waren de
leden van het Departement Voorschoten
van de Maatschappij tot Nut van het Alge
meen in hotel Deurloo bijeen, waar mej.
Truus Hooyer uit Voorburg de aanwezigen
boeide door haar voordrachten. Wanneer
wij af mogen gaan op het applaus, na elk
nummer, dan hebben de aanwezigen zich
best geamuseerd.
Kerk. bericht. Ned.-Herv.
Kerk Oudejaarsavond 7 uur, ds. H. P. Fort-
gens. Nieuwjaarsmorgen 10 uur, ds. H. P.
Fortgens.
Wassenaar. B u r g e r 1. Stand. On
dertrouwd: J. A. Drop en W. J. Rikkers
W. G. Lau on A. W. Meskers.
Geboren: Catharina Maria, D. van D.
Brandt en M. Remmeréwaal Cornelia
Maria Magdalena, D. van A. A. de Smit en
C. P. van der Togt Johanna Theodora, D.
van J. F. Knijnenburg en W. van der Meu-
len Franciscus Hendrik Jacobus, Z van
J. Th. Groenewegen en S. M. Langeveld.
Overleden: Alida Maria Westgeest, 1 J.
Bij het correspondentschap der ar
beidsbemiddeling staan thans 25 werkzoe
kenden ingeschreven.
Ke r k. bericht. Ncd. Prot.Bond
Oudejaarsavond, te .7 uur, mej. N. A. Brui-
niug, uit Scheveningen.
Zoeterwoude. In den nacht is alhier
aan den Rijndijk c$ baldadige wijze huis
gehouden door eenige jongelui uit Leider»
dorp. Een hek langs den tuin van den
burgemeester is over een groote lengte af
gebroken. Door de gemeentepolitie van hier
in samenwerking met die van Leiderdorp zijn
vjjf personen te Leiderdorp aangehouden, die
meerendeels het hun ten laste gelegde be
kenden. Zfj zullen voor hun overmoedigheid
wei boete betalen.
Stedelijk Museum „De Lakenhal".
Tentoonstelling van schilderijen,
aquarellen en teeheningen uit
particulier' bezit te Leiden en
naaste omgeving.
Itfen heeft, zooals dat ook elders reeds
meermalen gedaan werd, een tentoonstel
ling aangericht uit particulier bezit gedu
rende de Kerstvacantie. -In de geboorte
plaats van Rembrandt is dat een hachelijke
onderneming. Het intellect weegt zwaar in
deze veste en verdrukt al wat een waarde
heeft, die niet door het verstand benaderd
wordt. Er is van dien kant hier een demon
stratie van eenzijdigheid, die we nu lang
genoeg al kennen, teleurstelling wordt ons
dus niet gemakkelijk meer bereid; en als
deze tentoonstelling, wat aantal bezoekers
betreft, gunstig uitsteekt boven voorgaande,
dan mogen we hierin niet zien groeiende
kunstzin, maar nieuwsgierigheid. Want
nietwaar, het is toch wel eens leuk te weten
wat die en die stadgenoot aan kunst bezit.
Kijken we den catalogus van deze ten
toonstelling eens door, dan bemerken we,
dat de tien werken van wijlen Kamerlingh
Onnes door de fam. Kamerlingh Onnes te
Oegstgeest werden afgestaan, evenals vier
van de vijf Versters. De aanriehters hebben
dus slechts één werk van deze Leidsche
schilders hier in Leiden machtig kunnen
worden, ons dunkt dat is teekenend, temeer
als men bedenkt, dal huh kunst tot het
voornaamste behoort, wat het Holland van
nu te bieden heeft. We voelen nu ook direct,
dal de taak voor de aanriehters van deze
expositie geen gemakkelijke was en van
een typeering van de verschillende kunste
naars kan dan ook moeilijk sprake zijn, dit
is alleen voor Kamerlingh Onnes bereikt.
Vooral door het buitengewone portret van
de moeder Van den schilder, de dame in
donkere japon, gezeten in zwarten leunstoel
voor fijngrijzen achtergrond, heel eenvou
dig van kleurverband dus, maar het is groot
gezien, ook in de lijn, en dan is er een
voortreffelijke aquarel, „Zomernacht" ge
titeld, met de brooze pracht van vloeiende
kleuren. Kamerlingh Onnes was de kleur-
phantast in zijn luisterrijke stillevens en
daarnaast de milde, ingetogen schilder van
een stijlvol portret. Van Verster heeft
men een drietal Stillevens machtig kunnen
worden. „Paardebloemen" en „Pyrus Japo-
nica", eigendom fam. Kamerlingh Onnes
(Oegslg.) en „Judaspenning", waarvan de
eigenaar de heer H. J. Jesse. is. Met de twee
landschapbrokken: „Gezicht op het Oude
Vreewijk" en „Boschage" uit den vroegen
tijd van Verster laten ze Verster in zijn
groei zien en bewijzen tevens, dat deze
groole kunstenaar niet als een meteoor Is
vc-rscheneh
Willem Roelofs, eigenlijk de voorlooper
van de Haagsche School is hier met een
behaaglijk geschilderd landschapje uit het
bezit van Ds. C. A. Crommelin vertegen
woordigd, duidelijker dan hier zien we een
eigene kant in de Theophile de Bock, het
landschap met de waterpartij en donker
plekkende hoornen, eigendom van dr H D.
van Gelder, welke heer levens "eigenaar ïs
van het blijde landschapschetsje van Anton
Mauve Van De Bock .zien we nog een
tweede landschapj uit de'Pollectie J. Zoete
lief Tromp te Katwijk, waarin zich tevens
het mansportret van Jozef Israels bevindt
en dat door het élan, waarmee het geschil
derd werd tot het beste behoort wat Israëls
op dat gebied maakte. Dr. H. D. van Gelder
zond „De oude vrouw aan het raam" van
Joz-el Israëls in. Kever is behoorlijk verte
genwoordigd door de inzending „Moeder
met kind" van mr. dr. J. C. Overvoorde
(Wassenaar) en „Slapend kindje" van J.
Zoetelief Tromp. Met de Alb. Neuhuys'
„Meisje met schotel", eigenaar Zoetelief
Tromp en het simpele „Stadsgezicht" van
Poggenbeek, eigendom van mr. dr. J. C.
Overvoorde, hebben we dus nu te beginnen
met Roelofs enkele representanten van de
Haagsche School en eenige daaraan direct
verwante schilders gehad.
Dc invloed van de Haagsche School is
dan nog te bespeuren in het mooie kinder
portretje van den schilder Zoetelief Tromp,
1 dat mevr. Zoetelief Tromp inzond, in de
aquarel van „Ploegende paarden" van Brelt-
ner, eigenaar Zoetelief Tromp, in het schil
derijtje van „Ploegende paarden" van Van
der Vlist, dat de heer F. G. H. Gerlings in
zond en in hel pittige landschapje van L
van der Wind4 eigenaar de heer H D.
Sala, van wiens meer bekenden broer Chr.
van der Windt dezelfde kunsthandelaar een
zelfportretje vol innigheid, uit diens vroegen
lijd, afstond; door dit en de inzending van
den heer B. II. J. van Linden, het kleurige
stilleven van O.-I.-kers, krijgt men een an
deren kijk op dezen schilder van Holland-
sche boerenerfjcs. We kunnen bij deze groep
nog noemen het „Stadsgezicht met molen"
van A. O. van Eek, door den broer van den
schilder, dr. D. A. II. van Eek, ingestuurd
en komen dan tot de schilders, die min of
meer apart staan en allereerst moeten we
dan wijzen op het „Gezicht op Hattum" van
J. Voerman, eigendom ds. J. Prins, dat tot
het vele goede behoort, dat de meester van
dat onderwerp maakte; hetzelfde kunnen
we zeggen van het „Atelier-interieur" van
Suze BisschopRobertson, eigenaar mr dr.
J. C. Overvoorde. Van der Valk, de knappe
graphicus, zien we hier als .schilder van
sous-bois en een stilleven. Het eerste is
eigendom van dr. N. Beversen, het stil
leven van O.-I. kers behoort aan den heer
H. J. Jesse. Van Isaak Israëls is er een
schilderij, afgestaan door prof. jhr. mr. dr
W. J. M. van Eysinga, „Rit langs 't strand"
getiteld, een onderwerp, waarvan hij heel
mooie dingen heeft gemaakt. Mr. J. Slagter
zend een „Duinlandschap" van Zandleven
in, het zal wel uit de omgeving van Koot
wijk zijn, waar deze schilder veel werkte.
Het is vlotter geschilderd als gewoonlijk,
maar vertoont toch de indringendheid zijn
beste werk eigen en is ondanks de eenvoua
van kleurtegenstelling vol rijke nuancee
ring. Van der Nat is goed vertegenwoordigd
met de teekening „Rustende kudde (ochtend)"
door den heer H. D. Sala afgestaan. Toorop
wordt vooral getypeerd door de prachtige
teekening „Huwelijk" uit het bezit van
Floris Versier. De heer Jesse zond van de
zen meester een teekening in gekleurd pot
lood, de heer B. H. J. van Linden een
teekening van een Christuskop, de heer
A. Goert „Hymne aan de H. Reinilda', mr.
dr. J. G. Overhoorde zond „Heilige Familie".
We kunnen verder hier genieten van een
drietal portretten van Haverman, de beel
tenissen van mevr. C. de J. en prof. Bak-
huyzen, en nog een Damesporlret, de beide
eerste behooren aan den heer A. Coert, het
laatste aan den heer prof. jhr. mr. dr. W.
J. M. van Eysinga. De heer Coert ft even
eens de gelukkige bezitter van een met
waterverf opgewerkte teekening van een
Adelaar door Van Konijnenburg. Een „Ijzer
gieterij", onderwerp waar De Josselin de
Jong naam mee maakte, wisten de aan
riehters van mr. dr. J. C. Overvoorde tc ver
werven.
Tot slot moeten we nog vermelden eex
schilderijtje van Van Daalhoff, eigendom
van den heer F. G. H. Gerlings,' dat de kunst
van dezen fijnen droomer voldoende typeert.
De Schouwburg voor dr. Royaards.
Tusschen het dagelijksch gemeentebestuur
van Amsterdam en den architect Vorkink,
die als bouwkundig vertegenwoordiger van
dr. Willem Royaards optreedt, is overeen
stemming bereikt in zake d'en gemeente
grond, op het Kleine-Gartmanplantsoen
voor den. te stichten Royaards-schouwburg
in erfpacht uit te geven en waar de schrif
telijke bevestiging van het overeengeko
men e wederzijds is gegeven, zuilen B. en W.
een voorstel voor d'ie erfpachtsuit-gifle ont
werpen, dat in den loop van Januari 1926
zal alkomen.
iBuilen verantwoordelijkheid der Redactie).
Copie, van al of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
De Openbare en de Christelijke School.
Hooggeachte Redactie.
In Uw Blad van 24 December komt een
verslag voor van den Ouderavond O.L.S.
Schuttersveld B. In zijn rede heeft hel' hoofd
dier school een feilen aanval gericht op de
Christelijke School en bij gebrek aan ver
dedigers dier School heeft hij schitterend ge
wonnen. Wilt U mij door opname in Uw
Blad dezer regelen de gelegenheid schen
ken een enkel woord van verweer te spre
ken? Mijn grooten dank daarvoor.
Volgens het verslag heeft de heer Zeelcn-
berg gezegd: „Nu schijnt het voor elke sekte
een levensbehoefte te zijn om eigen school
te hebben met het doel de kleine kinderen
in te pompen, dat alleen zij de dragers van
het ware Christendom zijn".
Daarop antwoord ik- aan onze „sekte
school" hebben we daartoe een zeer gecom
pliceerde pompinstallalie, aangezien bij ons
kinderen ter inpomping gezonden worden
behoorende tot de" Néder 1. Hervormde sekte,
waaronder weer variaties, tot de Gerefor
meerde en Qhr. Gereformeerde sekte, lot de
Sabbatisten. Ook zijn er kinderen van Socia
listen^.. Önze school is geen uitzondering, u
vindt deze schoolbevolking op alle Christe
lijke Scholen in Leiden
Het doel van ons BijbeLsch onderwijs om
schrijft het leerplan aldus: „de kinderen te
brengen aan de voeten van den Heiland".
Over de cultureele waarde spreken we hier
maar niet.
Verder lees ik in genoemd verslag. „De
Openbare School is de algemeen Christelijke
9chool, die altijd gediend heeft en nog steeds
dienstbaar is aan het Christelijk karakter
van ons volk. boven alle geloofsverdeeld
heid."
Hierin schuilt een onjuistheid. De Open
bare School is altijd geweest een Christelijk
School met een uitgesproken „confessioneel"
karakter, alle eeuwen door. Het Christendom
boven geloofsverdeeldheid heeft eer;l in de
vorige eeuw zijn intrede in de Open
bare School gedaan. De Bijbel verdween uit
de school, idem het gebed en het Christelijk
lied. Met dankbaarheid vermeld ik hierbij,
dat kleine stukjes uit den Bijbel weer vrien
delijk geïnviteerd worden en ook een enkel
Christelijk lied en dat men zelfs zeer wijs is
met deze gasten. Ouders, die de adelaars
vlucht van dit Christendom boven de g>-
loofsverdeeld niet volgen durfden zijn toen
onder hoon en spot eigen scholen gaan bou
wen. Het begin van den schoolstrijd. De
voorstanders der „belichaamde verdraag
zaamheid" hebben niets gelaten om den
„onverdraagzamen" 't leven zuur te maken.
De vrede is nu gebeekend, maar de weg v.Ver
sailles naar, Locarno is lang en bang.
„Aan de hand van een keur van boeken,
die op de Openbare Scholen algemeen ge
bruikt worden en werden, bewees spreker
het uitgesproken Christelijk karakter van"die
school en stelde daartegenover leerboeken
der sekte-scholen, waarin de grootste Chris-
RECLAME.
cn diverse 869S
Fotohandel - Breastraat 79
telijke deugd met voeten getreden wordt,
enz."
Hé, dat is niet aardig. Als ik van een
Openbare School een schrift met knoeiwerk
vind, en ik leg dat naast het schrift van
mijn besten schrijver, heb ik dan het recht
die te vergelijken en aan de goegemeente
zelfvoldaan te toonen? Foei, dat is onaardig.
Neen, laten we de keur uwer leesboeken leg-r
gen naast onze keur en ons samen verheu
gen en elkander waardeeren en van elkaar
leeren.
„Het is dan ook verdrietig en onlmoedi*
gend le moeten ondervinden, dat menschen
uit de kringen van voorstanders der sekte
scholen en dan nog wel menschen van ge
zag op gewetenlooze en onchristelijke wijze
laster verbreiden over de Openbare School"
Hier siste een stem boven 't krassen van
mijn pen uit „onverdraagzaam, onverdraag
zaam" „Stil" bulder ik haar toe, „die man
hier spreekt de waarheid, ziet ge niet z'n
smart, omdat hij die openbaren móét" En ik
lees verdei': „Spreker heeft een massa be
wijzen daarvan bij zich, maar volstaat met
een geringer aantal te laten hooren, omdat
er vele stukjes bij zijn, waarin woorden
voorkomen, die men in fatsoenlijk gezel-»
schap niet bezigt".
Nu is liet' alle eeuwen door bekend, dat
er onder de Christenen, de fijnen dan, een
groot percentage schurken en huichelaars
schuilt; het is dan ook een klein kunstje om
materiaal te verzamelen om hun ongerech
tigheden te bewijzen. De Vereeniging voor
Volksonderwijs heeft een heel archief. Komt
hier of daar de Openbare School in 't ge
drang of overweegt men den bouw van een
Christelijke School, ge wilt de Openbare
School verdedigen, 't kost maar één brief*
kaartje en ge beschiktover 't noodige ma
teriaal „heusch gebeurd", ge kunt' er nog een
spreker bij krijgen ook. Als men zooiets meer
dan eens bijwoont, is 't aardig om te zien
de klimmende verontwaardiging van der
spreker. Kijk de zaal eens in onder deze
„gloedvolle" rede, hoe eenvoudige menschen
daarop reagceren, ze worden bleek, rood en
schuifelen van ergenis over deze goddclcro»»
knoeiers van 't Christelijk onderwijs. Het is
jammer, dat de spreker op *den ouderavond
met zijn gehoor niet gezocht heeft of de de
Christelijke School soms nog andere steunt
pilaren heeft dan leugen en laster. Heeft ze
die niet, dan is 't de moeite niet waard zijn
hand op te lichten om haar te bestrijden, dan
valt ze spoedig ineen.
„Godsdienst is een zaak des harten, die er
niet als vernis van buitenaf op aangebracht
.kan worden, en zeker niet door jonge kin*
deren onbegrepen dingen van buiten te la,
ten leeren".
Zie, dat onderschrijven wij volkomen en
niemand bij het Christelijke Onderwijs, die
er anders over denkt. Dat een onderwijzer
ergens zooiels zou doen is mij onbekend, van
dat vernissen bedoel ik. De zaak staat zoo»
de zorg voor hel „eenig noodige" of h9t
„eeuwige welzijn" van het kind openbaart
zich al bij geloovige ouders voor de geboorte
in hun gebed. Hieruit komt voort de religieU-i
ze opvoeding, die al een eind gevorderd
als het kind de school zal gaan bezoeken. Nu
verlangen zij voor hun kind onderwijzers dF
den Heiland liefhebben en naast en dooC
hun onderwijs voortarbeiden aan de reli*
gieuze opvoeding van hun kind.
Wat betreft dat van buiten leeren van on-»
begrepen dingen. Ja, dat was de wijsheid
van. de vorige eeuw, dat düt niet mocht. Daar
wordt tegenwoordig anders over gedacht,.
Als mijn zesjarig zoontje al meejubelt: „Daar'
is uit 's werelds duistre wolken, een Licht
der Lichten opgegaan," dan zal de examina*
tor vinden, dat zijn hoofdje er niets van be*
grijpt. Uit welke verdiepten van de kinder*
ziel stijgt de jubel, die zich vaii deze woor*
den bediend?
Het buiten de deur zetten van den Bijbel
heeft ook voor de cultuur zijn gevolgen ge*
had. Professor Is. van Dijk zegt „dat onze
beschaving in haar beste bestanddeelen ge*
moeid is met het bedroevende feit, dat de
Bijbel hoe langer hoe meer zijn rang en be*
teekenis als volksboek verliest, dat wij voor*
laan een machtig instrument van volksont*
wikkeling zullen moeten missen, omdat hij
niet meer gelezen wordt op een groot deel
onzer scholen enz.
Candidaten op het hoofdakte-examen ver*
zekerden dat Jezus Zijn leer aan den Islam
ontleende, dat Mozes den Bijbel uil het Ba*
bvlonisch vertaalde en Jat Gethsémané een
afgod was der oude Karbhagers. enz. Allebé
geeft in schilderachtige vrijmoedigheid de
gemeente in zijn kerkinterieur Psalm 163 5
12 te zingen en Willem Kloos prijst de diep*
zinnige gedachten van Mr. Rhijnvis Feith,
terwijl deze een zeer bekend gedeelte uit den
Bijbel citeert. Maar genoeg daarover.
Wil men de ouders inlichten over de ge-f
varen van een verkeerd godsdienstige of
over-godsdienstige opvoeding, men kiezo een
spreker, die uit de praktijk van zijn eigen
werk de gevaren kent en er steeds nae«
worstelt.
U Mijnheer de Redacteur dankend voor dj
verleende plaatsruimte, heb ik de eer II
zijn Uw dw.
J. KALSBEEK,
Hoofd der Chr. School 8$
Fasteurstraat 2 b.
