L. DEMMENIE
Konijnenvellen.
Sanguinose
C. H. DE JONG
LAMSVLEESCH
L. KNEGTEL
mtm
Sl KONDIGUWO.
GENEESKUNDIGE BRIEVEN,
VARIA.
VRAGENPOSSfEK.
liiiiittaiiiis
Haari.straat 169
91IIE j
Elastieke Kousen
Roestvrije Breukbanden
Bloedarmoede
en Zenuwzwakte
Inplaats van Kaarten
Adres van ouds bekend, Papenstraat 1
J H, PHILIPSEN
Prijslijst. BliKvruchten.
HAARLEMMERSTRAAT 213
nimmo per Liter 12.—, f2.50, f2.75, f3.—, f3.30
VOOR DE KERSTDAGEN
Eet rcclit om te dooden.
Weinig geboden zuüen ais zoo vanzelf
sprekend worden beschouwd als het over
oude„Gij zult niet dooden". Wanneer wij
er echter meer, dan onze oppervlakkige ge
dachten aan wijden, dan worden wij aan
stonds voor tal van vragen gestold. Zoo
kan men vragen, wie of wat mogen wij niet
dooden 1 In andere geboden wordt het voor
werp genoemd: Eert uwen vader en moe
dor 1 Hebt uw naaste lief als u zelf! Maar
hier lezen wij zoo algemeen mogelijk, dat
wij niet dooden mogen. Dus kunnen wij het
op de dieren, ja zelfs op de planten, even
goed toepassen als op den mensch.
In dat geval wordt aan het gebod al
heel weinig de hand gehouden. Wij dooden
sommige dieren om ons te voeden of voor
versiering, andere omdat zij ons op «eni
gerlei wijze hinderlijk zijn of schadelijk
voor onze belangen. Gold het gebod tot in
het uiterste, dan zouden wij allen vegeta
riër moeten worden niet alleen, maar het
verscheurend gedierte dat ons eigen leven
bedreigt, de dieren die schadelijk zijn voor
den landbouw en voor ons verder bezit, het
wilde zwijn, dat de oogst vernielt, de rat
ten, muizen, in Indië de miereD, de motten,
die onze levensmiddelen verbruiken, ons
huisraad en kleederen bederven, de insec
ten, die ons steken en ziek maken die
alle zouden wij ongemoeid moeten laten.
Waarlijk, het is niet te denken, dat er
iemand met gezond verstand zou te vinden
zijn, die zulk een standpunt zal verdedi
gen.
Bepalen wij ons nu tot den medemenscli,
ook dan vinden wij de werkelijkheid aller
minst in overeenstemming met het voor-
«ohrift. Het dooden van een vijand is een
bezigheid, welke nog steeds vlijtig beoefend
wordt. Wij behoeven hierbij niet alleen te
denken aan de kanibalen en koppensnel
lers. In de laatstverloopen tien jaren zijn
millioenen menschen in den oorlog gedood
door andere menschen, die persoonlijk el
kaar niet kenden en geen enkele reden
van vijandschap tegen elkaar hadden, dan
d*t zij officieel door hun opperhoofden tot
eikaars vijanden waren verklaard. En nog
thans in Afrika, Klein-Azië en China wordt
dat dooden dagelijks voortgezet.
In de meeste landen bestaat nog de dood
straf. Daar wordt dus gedood op bevel van
het wettelijk gezag en het recht hiertoe
wordt door bepaalde secten zelfs gegrond
op den bijbel, derhalvo op een goddelijk
.voorschrift.-
Het duel wordt in bepaalde kringen nog
altijd als noodzakelijk beschouwd. Men
meent, dat er omstandigheden kunnen zijn,
waarbij een oplossing slechts door bloedver
gieten kan worden gevonden. Zulk dooden
ui een zoogenaamde eerezaak wordt in die
kringen allerminst als onzedelijk gebrand
merkt.
Door de psychologie van den oorlog is
het recht om een mensch te dooden ook
weer in medische kringen besproken. Weer
want vroeger waren wel meer stemmen
Over dit onderwerp gehoord. Maar in de
laatste jaren wordt het onderwerp met meer
ijver*van verschillende kanten behandeld,
zooals nu weer blijkt uit de aankondiging
door dr. Pinkhof van het boek van Meltzer:
„Das Problem der Abkürzung ,,lebens-un-
werten" Lebens."
Dc beteekenis van dit probleem wordt
het best door een voorbeeld duidelijk ge
maakt. Iemand wordt aangetast door cóo
ongeneeslijke ziekte. Alle middelen tot her
stel falen. De aard van het lijden kan niet
meer voor den patiënt verborgen blijven.
Hij weet dus, dat hij binnenkort sterven
moet en dat hij in dat korte tijdsverloop
onduldbare pijn zal moeten lijden. Hij" re
gelt zijn zaken, rekent af met al zijn we-
reldsche aangelegenheden en leert te be
rusten in het vooruitzicht van den dood
Hoe natuurlijk is het ,dat dan de wensch
bij hem opkomt', die laatste periode van
leed, niet alleen voor hem maar ook voor
wie hem lief zijn, maar vóór wie het helaas
onmogelijk is met al hun goede zorgen het
lijden van den patiënt te verzachten, te
verkorten. En dat hij dus zijn arts vraagt
hem behulpzaam te zijn om den vrecselijken
lijdensweg van weken of maanden te ver
vangen door een kort en zacht proces. In
derdaad ,het aanschouwen van zulk lijden
kan genoeg medelijden opwekken om met
den wensch van den patiënt in te stemmen.
En er zijn werkelijk verdedigers opge
staan, o.a. Binding en Hocke, van een wet
telijke machtiging, om bijv. door een com
missie te laten beslissen, of in een gegeven
geval aan het leven een einde mocht wor
den gemaakt
Het komt mij yoor, dat deze beweging
niet anders kan zijn dan een uiting van
ontaarding, zooals het tijdperk, waarin wij
thans leven als nawerking van den oorlog, 1
nog maar al te veel oplevert. Ik twijfel er
dan ook met aan of met verbetering van
nationale en economische toestanden zal zij j
als van zelf weer in het niet terug zinken. I
De praktische arts zal er trouwens niet
toe meewerken. Het ia zijn taak het leven
te verlengen, niet om het te verkorten. I
Alle theorie daargelaten, kunnen enkele
praktische overwegingen de onhoudbaarheid
van zulk een 6tclsel voldoende aantoonen. i
Nemen wij bovenstaand voorbeeld. Ik
kan mij voorstellen dat iemand, dat zelfs j
een commissie den wensch van den patiënt j
begrijpelijk vindt. Maar stel voor, dat een
uitspraak van een zoodanige commissie, i
met wettelijke sanctie bekleed, werd ge- i
daan. Wie zou het vonnis uitvoeren 1 Ik j
denk dat de leden der commissie er zelf
geen lust in zouden hebben, het te doen. I
Én wanneer ten slotte iemand gevonden j
werd, het tc doen, zou deze dan niet door
anderen zoo goed als door zich zelf, als een
soort geneeskundige beul beschouwd wor-
den I
Maar er komt nog iets anders bij. De
mensch is een raadselachtig wezen. Een
van zijn sterkste instincten is wel de zucht i
tot behoud" van het leven. Zelfs van wie
beweert den dood te wer.schen, is het niet
zeker dat die zucht tot zelfbehoud verdwe
nen is. Dat bewijst een gebeuren, dat mij
als historisch verteld is.
Een patiënt,geheel beantwoordende aan
het opgegeven voorbeeld, vroeg eiken dag
aan zijn vertrouwden huisarts om een einde
aan zijn ondragelijk lijden te maken. De
arts weigerde, maar besloot eindelijk tot
een onschuldige proefneming. Op een her
nieuwd verzoek antwoordde hij als volgt:
„Mijn vriend, ik mag dat met doen, maar
ik mag wel je pijn verzachten. Ik zal je
tien sterk verdoovende poeders voorschrij
ven. Daar moogt ge van avond één, maar
volstrekt niet meer, van gebruiken." Hij
schreef inderdaad een recept voor tien poe
ders, welke echter uit niet veel anders
dan wat suiker en meel bestonden. Den
volgenden morgen bezocht hij den patiënt
weer. Had deze inderdaad den dood ge-
wenscht, dan zou hij misschien alle tien
poeders tegelijk gebruikt hebben. In plaats
daarvan had hij zelfs niet één poeder dur
ven nemen.
Het onderwerp is belangwekkend en theo
retisch is er zeer veel over te zeggen. Maar
laat ons hopen,, dat het Dooit tot prakti
sche toepassing zal komen.
H. A. S.
Eoe bont mode werd
De dames nemen tegenwoordig bijna geen
afscheid meer van haar bont; zij dragen het
zelfs in de warme zomerdagen. Kortom, wij
kunnen ons nauwelijks meer voorstellen, dat
er een tijd is geweest, dat bont niet zoo in
aanzien was als tegenwoordig. Dat de die
renhuid de natuurlijke klceding voor de
menschen leverde, sprak vanzelf, maar
langen tijd zag men in deze kleeding iets
onbeschaafds, iets barbaarsch, waarom de
Grieken en Romeinen geen bont gebruikten.
De ruige en ruwe dierenhuiden zullen er
waarschijnlijk weinig aangenaam hebben
uitgezien, alvorens men ze door het looien
oen behoorlijk uiterlijk had leeren geven.
In ieder geval wordt bontwerk overal,
waar de oude Grieksche schrijvers er mel
ding van maken, met een zekere minachting
als de kleeding der baribaren behandeld. De
Romeinen hadden meer op met deze dracht,
want zij zagen er de kleeding in van hun
ruwe en flinke voorouders, en later werd
den verwijfden zonen van den keizerstijd
herhaaldelijk een Cato ten voorbeeld gesteld,
die zich met ,,bokkohuiden" moet hebben
gekleed. In ieder geval zag men in de bont-
kleeding iets wilds woests. De Bacchanten
werden voorgesteld als te zijn gekleed in
panterhuiden. Hercules verscheen in een
leeuwenhuid. Ook in de Oostersche landen
wordt bontwerk hoofdzakelijk vermeld als
kleeding voor inboorlingen en heiligen, die
in de vrije natuur leefden. Mode is het bont
werk eerst in de tweede en de derde eeuw
na Christus geworden; de Rojneinen namen
dit gebruik over van de Noorsche volken. In
den loop der lijden werd bont het voornaam
ste handelsartikel van de Noorsche landen
en in Rome werd de „barbaarsche klceding"
allengs een groole mode.
In de oude literatuur wordt de pels het
eerst als noodzakelijk kleodingstuk vermeld
door den rechtsgeleerde Ulpian, doch eerst
in de middeleeuwen heeft hel dragen van
bont de wereld veroverd. Langzamerhand
was men niet meer tevreden met katten- cn
konijnenvellen, maar de meest kostbare
bonisoorten werden toen bij groote hoeveel
heden uit Rusland naar alle landen van
Europa uitgevoerd. De Russische pelshandcl
wordt reeds vermeld door.Adam van Bree-
men en het verlangen naar dc kostbare
sabelpels gaf aanleiding lot de verovering
van Siberië. In de twaalfde eeuw werden
alle bonisoorten geverfd, meest' rood. Bont-
handschoenen werden in denzelfden tijd hel
oerst gedragen. In den riddertijd is de bont-
mode algemeen geworden. Maar met de toe
nemende luxe verschijnen hier en daar ook
verboden om bont te dragen. Zoo werd den
geestelijken op eenige concilies het pronken
met bontwerk verboden. Toen Philips II van
Frankrijk en Richard I aan het einde van
de twaalfde eeuw hun kruistocht onder
namen, bepaalden zij, dat geen van de
ridders hermelijn, sabel of andere kostbare
bontsoorten mochten dragen. Ook van Lode-
wijk den Heilige vermelden de kroniek
schrijvers met waardeering, dat hij van alle
kostbare pelswerk heeft afgezien. In de
middeleeuwen is aan alle niel-edelcn in
verscheidene landen het dragen van bont
langen tijd verboden geweest; niettemin is
bont sedert de middeleeuwen voortdurend
voor kleeding gebruikt.
K. P., te L. Voor boeken, uitgever,
prijs, enz. kunt u zich het best wenden
tot een goeden boekhandelaar. Die zal u
ook met betrekking tob dc.door u genoem
de werkjes het best kunnen inlichten.
L. J. A. U. Sr., te L. Neem 4C0 gr.
bloem, 2*/£ d.L. melk, 3 eieren, 50 gr. gist-,
CO gr. boter, 200 gr. krenten, 150 gr. rozij
nen, 50 gr. cucade, 12 zure -appelen.
Bereiding: De eieren kloppen met een
weinig zout, bloem toevoegen en eveneens
langzaam de lauwwarme melk. Dit alles
flink beslaan. Krentei^ en rozijnen was-
achen en door het beslag roeren. Snijdt de
sucado in stukjes en snipper de appelen
en roer ze beiden onder het beslag. Laat
het beslag een halfuur rijzen na de gist er
in gedaan to hebben. Neem een lepel vol
van het beslag en laat dat in de kokend©
olie langzaam gaar en bruin worden en
plaats de oliebollen dan nog even op een
stuk papier.
W. F. W., te L. Een oude oliedruk
kunt u zonder vrees voor beschadigen het
best schoon maken door de plaat te be
strooien met fijne kruimel van oudbakken
wittebrood en deze er flink in en afwrijven.
De bewerking zoo noodig eenige malen te
herhalen.
R., te L. Als u de bruine clnoom-
1 eieren tasch een gaar malen vochtig maakt
en weer Iaat drogen is do nieuwste gloed
er al af. U kunt er dan de reeds gebruikte
riemen er wel bij gebruiken. Mettertijd
kleuren zo geheel bg elkaar.
Abonné te L. U vraagt nog
al zoo iets. Wilden wij dat beantwoorden,
dan zouden wjj" eon groot deel van de co mant
noodig hebben en er zou voel tijd aan
onderzoek en studio voorafgaan. Wat aan
gaat dc Leidsche textiel-industrie, daarvoor
kunt u verschillende werken ec verdere ge
gevens raadplegen in het Leidsche Gemeen
te-archief, Boisotkade. Over den tegenwoordi
gen stand van do Leidsche texlicl-ogverheid
zult u gegevens krijgen aan het bureau van
de kamer van Koophandel en Fabrieken
Brecstraat, boven do Sociëteit „Amicitia".
Aan liet Departement van Arbeid, Nijver-*
lieid cn Hjyidel zal men u over déze indus
trie in het land zelf zeker wel inlichtingen
willen verstrekken. De voornaamrie textiel-,
fabrieken in Leiden zelf zijn Leidsche Ka-
toenmaalsehappij sajet- en dekenfabriek
Gebrs. Van Wijk en Co., Sajctfabrieken der
firma P. Clos Leembruggen, fabriek van
wollen garens der firma Wed. A. Parmentier-
Zn., Dekenfabriek van Jan Zuurdeeg A
Zoon, Leidsche Katoenv'echterij en Nellen-
fabriek D. Jaeger, fabriek van wollen deken!
van J. Scheltema Jzn., Leidsche Dekenfa
briek en Spinnerij van P. van Cranenburgh
Joh. Parmenller, Schelpenkade, lakenfabriek
en spinnerij van C. II. Krantz, ]>edveeren en
kapok firma Beulli en wollen dekenfabrieken
van de firma Zaalberg en Zn.
Mej. van E., te R. Wij hebben meer*
malen een bereidingswijze van een konij
nenhuid gegeven, en vernamen er later
klachten over, dat de bewerking was mislukt
Die bewerking ei9ckt veel tijd, geduld en
inzicht en waar u zelf zegt, dat u er in het
geheel niels van weel, zouden wij u raden
het door een praeperaleur te lalen doen.
Veel kost het niet cn dan heeft" u het bontje
zooals het hoort.
Losse nummers van ons Blad zijn
behalve aan ons bureau
ook verkrijgbaar 'bij de
Firma A. HILLEN. Breestraat 154,
Firma A. HILLEN. Stationsweg.
T. J. RIJSBERGEN, Sigarenhandel*
Heerenstraat 2,
Fa. A. SOMERWIL Azn. Hoogew. 24
Firma A. T. H. WIJTENBURG>
Haarlemmerstraat 2,
A M VAN ZWICHT,
Kiosk Prinsessekade.
en bi?
[OH. HOGERVORST. Haarl.str. 128
en des Zaterdags bij
A. GERRITSEN Alphen a. d. Rijn
Wij leveren tot fabrieksprijzen
bsvenstaande boeken in elke dikte
TELEFfïON 1*00
ONZE
SPECIALITEIT
PRIMA
7467 1
Ondergetcekende geeft reuzen-
prijzen dit jaar voor tanmie
Konijnenvellen, Hazen,
(wilde), Banzings, Otters,
Witte Wezels, Katten- en
Geitenvellen, Paarden
haar, enz. enz. - Verstomd
zult ge er van staan, wat dit
jaar betaald zal worden.
Voorts vcllenbereiding
zacht en soepel.
Ook bereide vellen te
koop in alle kleuren.
S®5"' Donderdag geopend tot
s avonds 11 uur, Tweeden
Kerstdag geopend tot 's mid
dags 1 uur. 2626a
J. MARIJï,
Havenkade 1 en Kijfgracbt 23,
LEIDEN.
alle lengten en maten
met veer
I Elast. Moderne Breukbanden
zonder veer
PRIMA 8438
Dames- en Heeren-buikgordets
het beste wat men kan
vinden.
Speciaal adres
SCHNEIDER'S SANITASj
Den Haag, Wagenstr. 118 g
Leiden, Stecnschnnr 1
f
Aanbevolen tegen gebrek
aan krachten energie
gedurige vermoeid
heid, Instcloosheid en
moedeloosheid,
zenuwhoofdpijn,
gebrek uan eetlust,
pijn in de nmag, in
den rag en de lenden,
kortom alle verschijnselen
vsn 8434
SANGUiNOoE kost per
flacon f2.6 fï f 11.
12 fl. f 21.—.
Te verkrijgen bij Apoth.
en Drogisten.
Wacht IJ voor namaak
VAN DAM Co.,
De liiemcrstraat 2c 4.
Den Haag.
Kaar maat
elk soort SCHOENEN
Inrichting voor voeten
met gebreken
DOftKERSTEEG No. 9
2824
DE COlivIISSARIS BKR KGXIXGI3 in dc P.10VHCIE ZUID-HOLLAND
Gezien art. 15 der Onteigeningswet
Urvn >t ter a'gcmeene kennis het Koninklijk B^slait van 3 December lt^5, no. 44.
8 Dec. 1925 Wij W ILHELMINA, bij de gratie Gods,
No. 44. Koningin der Nederlanden, Prinses var»
Oranjc-Nassau, enz., enz., enz.
Op de voordracht van Onzen Minister van Waterstaat van 28 November 1925,
No. 343, afdeeling Waterstaat A.tot aanwijzing -van het perceel in de gemeente
Leiden, hetwelk ingevolge de wet van 28 Mei 1925 („Staatsblad" No. 210) moet
worden onteigend voor de verbreeding van den Lagen Rijndijk in die gemeente;
Gelet op de artt. 10 tot en met 15 der Onteigeningswet;
Gezien het proces-verbaal van de zitting welke de commissie uit Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland met den vanwege het Algemeen Bestuur aangewezen inge
nieur en het hoofd van het bestuur der betrokken gemeente ingevolge art. 10 der
Onteigeningswet, in die gemeente heeft gehouden, ten einde de bezwaren der be
langhebbenden tegen het plan van het werk aan te hooren, nadat aan de bepalingen
der artt. 11 en 12 dier wet was voldaan
Hebben goedgevonden en verstaan
te bepalen, dat voor de bovenomschreven verbreeding ten algemeenen nutte en
ten name van de gemeente Leiden ter uitvoering van genoemde wet van 28 Mei 1925
(„Staatsblad" No. 210), zal worden onteigend het perceel, aangeduid op de grond-
teekening, welke ingevolge art. 12 der Onteigeningswet op de secretarie van genoem
de gemeente ter inzage van een ieder heeft gelegen als:
Te ont-
eigenen
grootte
Van het perceel, bij het kadaster bekend
65
Gemeente
Tor
grootte
ran
Leiden
4 65
TER
NAME VAN
L
a
a
S5
567
KLAAS
DEN HERTOG
Onze Minister van Waterstaat is belast met de uitvoering van dit besluit, hei.
welk in do „Staatscourant" en In het „Leidaoh Dagblad" zal worden geplaatst.
Het Loo, den 3 December 1925^
De Minister van Waterstaat,
M. Bongaerta.
KILhblmina;
vestigen wij op deze manier de aandacht van het geachte
Publiek dat w\j verkoopen 14 Zoete Mandarijnen voor 25 ct«.
Mooie Goudrenetten per 10 pond 00 ets. Doosjes Dadels
28 ets. Zoete Sinaasappelen 3 ets. Prima Ananas 42 ets per
blik. S. v. p. bestellingen zooveel mogelijk in de morgenuren.
TELEI OOIV 336 3048a TELEFOON 336
GOEDKOOP
L
Fa. J. DE LA RIE, Tel. 2078, Clarasteag 18
J
I 8431
Kort Rapenburg 4, Leiden
Telefoon 2014.
Abrikozen per literblik i 0.90
Perziken per literblik i 1.
Ananas per literblik f 1.
Reine Clandes p. literbl. 11.
Mirabellen per literblik 11.
Kwetsen per literblik i 0.70
Aardbeien per literblik 11.10
Heikersen zonder pit 11.40
Peren 1135
Appelmoes 10.65
8457
Vanouds bekend Adres voor nitslnitend
PRIMA ARTIKELEN, TEGEN ZOO
LAAG MOGELIJK GESTELDE PKIJZÊK
Boerenjongens en Abrikozen f 1.50, f 1.80, f 2.25 per
lAterpot. Advocaat f 2.f 2 30, f 2.50 p. fl. Likeuren f 2.
I 2.40, f 2.70, f 3.60 p L. Likeuren Z. A. ^5 ct. p. fl. Prima
belegen Wijnen vanaf 75 ct. p. fl. Vruchten Wijnen 60 ct.
p. fl Bisschopwijn voor 't gebruik gereed 85 ct. p. fl.
S 111tSI IBM fleschf 1.50, 12.-, f2.25, f2.50, f2.75
3 UllUtfl flcsch f080i n 05> fll5t rim3Qt f140
jenever, Brandewijn en ajle bitleis vanal f 3.k0 p. Liter
Inmaak voor alle vruchten (geheel gereed) f 2.70 p. Liter
Inmaak Brandy f 0.90, f 1.25, f 1.50 p. Liter
Het bekende Reclame-Schilletje en gestookt
Oranjebitter f3.50 cn 14.— p. Liter
Voorburg, zeer fijnf 3 70 p. Liter
Half om Hallf 3.— p. flesch
Oude Jenever en Cognac vanaf f3 60 p. Liter
Het hierin vermelde Gedistilleerd is alle
van lsto kwaliteit cn voldoet volkomen
aan Uw eischcn, dus geen zoogenaamde „Pittige
Borrel", waarvan U bij f huiskomst bemerkt ecu
Likeurtje te hebben gekocht, 8441
De komende Zon- en Feestdagen tot cn met
Nieuwjaarsdag den geheeien dag gespend.
Deze Zaait heefi geen Filialen
DOPERWTEN (Nieuwcnhuizcn) oo ct. p.
Blikgrocntcn (Sleutels)
Spercieboonen67 ct.
Snijbooncn67 ct.
Stamspercicboonen 60
Doperwten (Hero) 45
(Alles per Kilo-blik)
Elikspinazie p. p. 20 en 24
Geblancheerde
Hecrenboonen
Snijboonen
Andijvie
Gcz. Snijbooncn
Gez. Andijvie
Prima Zuurkool
Kilo blik
Groenten
p. p. 22 ct.
22
i5
18
12
6
Zoete Mandarijnen 5 h 10 cent. Sinaasappelen 4 A 10 cent
Prima Kastanjes p. p. 15 en 20 ct. Vcrsche Pinda's p. p. 25 ct.
Prima groote noten p. pond 40 ct. Hazelüotcn per pond 65 ct.
Kraakamandelen p.p. 60 ct. Mooie Bellefleuren p. 10 p. "f 1.20
Gr. Wijnsapappelcn p. p. 40 ct. Groote flcsschcn Augurken 0.45
- Luxe Fruitmandjes vanaf f 1.00
(Beide Kerstdagen en des Zondags geopend)
Aanbevelend, N. A. ROOZENDAAL, Janvossensteig 58
(tegenover Lederhandel ti A. VAN WIJK} 8459
