„DE JOCKEY" Ho. 20170. VRIJDAG 11 DECEMBER Anno 1925. ONS FEUILLETON Officieels Kennisceving. STADSNIEUWS. BUITENLAND. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIE!!: 30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs. Kleine Advertentiën, uilsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en Zaterdags 60 Cts.. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cta porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindspiein Telefoonnummer! voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week r/0.18. Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18. Franco per post 2.35 -f- portokosten. Dit nummer beslaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. Morgen wordt in ons Blad begonnen met een Nieuw Boeiend Feuilleton: HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden, brengen ter algemeene kennis, dat door hen vergunning is verleend aan de N.V. Leid- sche Meubelindustrie, firma See^ink en Co. en rechtverkrijgenden, tot het oprichten van een inrichting voor het vervaardigen van meubelen in het perceel Maredijk No. 87 en 89, kadastraal bekend gemeente Leiden, Sectie L. No. 512, N. C. DE GUSELAAR, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 11 December 1925. 7924 Openstelling verbindingsweg Maiesingel Langegracht. Zonder eenig officieel vertoon is heden- A»orgen half negen de nieuwe verbindings weg MaresingelLangegracht voor het ver- lkcer opengesteld. Nadat door den opzichter van Gemeente werken, den heer H. Barendse, de nationale driekleur geheschen was in den vlaggestok, die nabij de nieuwe brug over den Maresin gel waa opgericht, werden de laatste plan ken, die nog den toegang verspelden, los ge slagen en stortte ziel- een wilde horde jeug dige buurtbewoners over de brug. De niauv.-c verbindingsweg was geopend 1! Ned. Reisvereeniging. Onder vTij groole belangstelling hield gis teravond in de kleine Stadszaal de heer A. van Hessen voor de leden van de afdeeling Leiden van bovengenoemde, vereen ïging een lezing met lichtbeelden over het onderwerp: „met de afdeeling Leiden naar Berlijn en Leipzig". 1 Na opening door den voorzitter den heer J. F. Hardeweg verkreeg de heer v. Hessen het woord, om, zooals hij dat zeide, de aan wezigen rond ta leiden door Berlijn en Leip zig. Hij begon met een overzicht van den groei van Berlijn, schetste de belangrijkheid dezer stad op gebied van handel en industrie eu deed dit aan de hand van een collectie zeer mooie lantaarnplaatjes. Na de pauze werd Leipzig bezichtigd en besproken en ook vele beMden getoond van de Messe en de daarmede samenhangende drukte etc. De heer van Hessen, die zich als een zeer aan genaam causeur deed kennen, weTd met een hartelijk applaus-beloond. Aan het bestuur heeft de heer v. Hessen de toezegging gedaan, begin volgend jaar een lezing te zullen houden over zijn reizen in Amerika. Officieele opening City-theater. Gisteravond heeft in tegenwoordigheid van tal van genoodigden, waaronder de bur gemeester jhr mr. dr. N. C. de Gijselaar met zijn echtgenote benevens zeer vele andere gemeentelijke autoriteiten de officieele ope- rJng plaats gehad van hel City-theater, aan •3e Haarlemmerstraat. De lieer Blom, direc teur van het Thalia-tjieater te 's-Graven- hage hield een korte toespraak, alvorens met de afwerking van het programma een aanvang gemaakt werd, waarin hij in de eerste plaats allen hartelijk welkom heette om eT vervolgens zijn vreugde over te ben nen te geven, dat zooveleu aan de uitnoodi- ging van de directie om dezen heropenings avond bij le wonen, gevolg hadden gegeven. Zooals U allen kunt zien, zoo ging spr. voort, heeft het theater een verjongingskuur la Steinach onderga m en gaarne dank ik vanaf deze plaats allen, die mede hebben gewerkt om wat U hier ziet. tot stand te brengen. Hulde daarvoor aan den werken den s'and van Leiden, die hiermede bewees de tradities van den arbeid hoog te houden. Ook wij, vervolgde spr. zullen werken en al het mogelijke in het werk stellen om het City-theater tol Uw aller slambioscoop te maken. Tot slot wens^hte spr. allen een ge noeglijken avond toe. En het zij nu reeds gezegd: deze wensch is geheel en al in ver vulling gegaan; de aanwezigen hebben ge noten van een uitstekend verzorgd pro gramma. Waarlijk, de directie had haar •Joyeuse entrée" niet beter kunnen maken, «an zijn met dit programma heeft gedaan. Wij zouden aan hel bijprogramma on recht doen wedervaren, wanneer wij daar van niet in het bijzonder noemden de komi- 3che twee-acter „El Capilano en de electri- j^he villa" met .in de hoofdrol „de man met jj?t stalen gezicht". Buster Kealon en de uslekende goocheltoeren van den toover- j*uQsienaar Lnrette, hier ter stede geen on tkende. Doch dit alles verzonk toch in het 1?' in vergelijking met het hoofdnummer, het machtige meesterwerk „De vier ruiters uit de Openbaring", een film, zóó grootsch van opzet en uitvoering, met zulk schitte rend spel van de hoofdpersonen Rudolf Va lentino en dc schoone Amerikaansche ac trice Alice Terry en met zulk een diep-aan- grijpende tragiek, dat wij niet anders kun nen doen, dan deze rolprent ten warmste bij liet Leidsche publiek aanbevelen. Een beter pleidooi voor de internationale vredes- gedachte kunnen wij on3 moeilijk denken. Als geheel een programma, dat niet al leen in staat om gedurende een heele week volle zalen te trekken, maar dit ook zeker zal doen. De muzikale illustratie tenslotte was eveneens uitstekend verzorgd. Bij Kon. besluit is bepaald, dat voor de verbrceding van den La ge-Rijndijk zal wor den onteigend het perceel, aangeduid op de grondteekening, welke ingevolge art 12 der Onteigenigswet op de secretarie van deze ge meente ter inzage van een iedeT heeft ge legen. Onder verwijzing naar de advertentie van restaurant „Zomc-rzorg" in ons Blad van heden, kunnen wij hieraan toevoegen, dat dit restaurant in den vervolge iederen Za terdag en Zondag een extra-attractie zal ge ven. Zondag komt 't Gezelschap'Jac. Smits van Haarlem in de Stads-Gehoorzaal een Special iteitenvoorstelüng geven. Opfreden o.a. Willy Derby en het Anni Carels .Trio. Men zie de advertentie. De politie alhier heeft gisteren aange houden en na verhoor weer op vrije voeten gesteld de schippersvrouw Hendrika B., ge domicilieerd te Weesp en verblijvende te Leiderdorp, als verdacht van diefstal van een theelichtje ten nadeele van den winkelier v. d. II. op de Haarlemmerstraat. Het aantal werkzoekenden, ingeschre ven bij de Arbeidsbeurs alhier op 10 Decern-- ber bedraagt in totaal 857. Tegen 10 De cember 1921 totaal 892. Voor de Rijkspostspaarbank weTd ten pos/tkantore alhier in November op spaar bankboekjes ingelegd f 117561,82, en te rugbetaald f 117.653, derhalve minder inge legd dan terugbetaald f 91.18. Het aantal nieuw uitgegeven spaarbankboekjes bedroeg 150. Door tusscherikomst dezer kantoren werd ter Directie op Staatsschuldboekjes in geschreven nominaal f 4900, en afgeschre- ven f 9850. Derhalve minder in. dan afge schreven f 4950. Het aantal nieuw uitge geven staatsschuldbcekjes bedroeg 6. DE ALGEMEENE TOESTAND. Mosoel tooi den Volkenbondnaad De Volkenbondsraad heeft gisteren in openbare vergadering het rapport van den Estlandschen generaal Laadoner, die in het I Mosoelgebied een onderzoek heeft ingesteld naai' de beweerde schending van de voor loopige demarcatielijn tusschen Turkije en Irak, (de z.g. lijn van Brussel) en naar an dere inbreuken op den status quo, als depor taties van bewoners dezer streek, behan deld. De Turksche delegatie was niet versche nen; zij had den secretaris-generaal ge schreven de raadsbeslissing van eergister over het juridisch advies van het Int. Ge rechtshof ongeldig te verklaren, aangezien de in het Volkenbondsslaluut voorgeschre ven eenstemmigheid niet was bereikt wes halve zij, krachtens de instructies van haar regeering, aan verdere beraadslagingen over de M6soelkwestie geen deel zou nemen. Nadat Scialoja, als voorzitter van den Raad, dezen briel had voorgelezen, bracht generaaJ Laidoner zijn uitvoerig rapport uit. Hij betuigt daarin zijn leedwezen dat de Turksche regeering hem niet heeft vergund zijn onderzoek benoorden de demarcatielijn uit te-strekken. Dat heeft zijn taak sterk be moeilijk!. In zijn conclusies stelt Laidoner vast dat de grensincidenten in den zomer en het na jaar van 1925 van weinig beteekenis zijn geweest en onvermijdelijk zullen blijven, zoolang de grens niet nauwkeurig is afge paald. Daarentegen acht Laidoner de tal rijke deportaties van christelijke bewoners der grenslreek zeer bedenkelijk. Zoo zijn ongeveer 3000 christenen uit hun dorpen in de streek van Zakha, in de zone tusschen de lijn van Brussel en de door de Engelsche regeering voorgestane grenslijn met geweld verdreven. Ook thans nog komen bijna da gelijks gedeporteerden uit deze streek in Irak aan. Generaal Laidoner heeft tal van vluchle- lingen ondervraagd; zij verklaarden dat Turksche troepen onder bevel van officieren hun dorpen hadden bezet, hun huizen ge plunderd, vrouwen en kinderen verkracht en de -bevolking gedeporteerd. De verdreve nen vertoeven thans zonder middelen van bestaan in Irak. Ongetwijfeld wordt in het noordelijk deel van het Mosoelgebied onrust gezaaid. De Raad heeft het rapport voor kennis geving aangenomen en Laidoner dank be tuigd voor de nauwgezette uitvoering van zijn zending. Discussie is over het rapport niet gevoerd. linden, de rapporteur van den Raad van den Volkenhond over het vraagstuk van Mo soel, heeft weer een onderhoud gehad met Roeolii hei, den Turkschen minister van huitenlandsche zaken, die zijn vertrek voor- loopig heeft opgeschort. Het voortduren der besprekingen wordt in Volkenbondsklingen levendig toegejuicht. Toch verwacht men niet. dat de zaak nog in deze raadszitting zal worden afgedaan, daar men Turkije geen beslissing wil opleggen, zoolang niet alle pogingen om het met Engeland te verzoe nen zijn uitgepui. De Raadszitting wordt Zaterdagavond reeds gesloten, tenzij échter de vorderingen inzake het vraagstuk van Mosoel een verlenging noodzakelijk zouden maken. De Turksche vertegenwoordiging hij den Raad heeft inzake hel rapport van generaal Laidoner er op gewezen, dat de generaal zijn opdracht overschreden heeft, die alleen betrekicing had op de grensincidenten. Lai doner heeft zich daarentegen bijna uitslui tend met het vraagslug van de z.g. deporta- ties bezig gehouden. Wat deze vluchtelin gen betreft, w.ijst men er van Turksohc zijde op, dat zij om verschillende redenen, doch in hoofdzaak wegens hun onruslstoker in dienst van de Iraksche overheid, aan den j Noordkant van de grenslijn een bedreiging I vormden voor Turkije's veiligheid en voor de rust en orde aldaar. Het onderzoek van generaal Laidoner had naar de meening van de Turksche regeering, met toestemming van de vertegenwoordigers van beide par tijen moeten worden ingesteld. Wat de eigenlijke opdracht aan den generaal be treft, blijkt uit zijn rapport, dat van grens incidenten, afgezien van de beweging der vluchtelingen, geen bewijs geleverd kon worden. De Raad heeft het vraagstuk van de Al- banetsche moslims in Griekenland behan deld en besloten de neutrale leden van de gemengde commissie voor de uitwisseling der bevolkingen, zoowel als de Grieksche regeering van het verhandelde op de hoogte te brengen en te verzoeken daarnaar te han delen. De rapporteur over het vraagstuk stelde een oplossing er van in het vooruil- j zicht. DUITSCHLAND. De crisiB De landbonw Belasting en begrootmrjs- cijiers Een politieke moord - Relletjes in Thuringen. I De axsiaal-democratischo fractie uit den Bjjksdag heeft besloten de onderhandelingen over een eventueele deelneming aan de gnooto coalitie voort te zetten. In een brief aan rijkspreeident von Hindenburg doet de fractie medtdeeling van dit besluit, dooh zij voegt er a i toe, dat- zij er prijs op stelt, dat bij deze onderhandelingen de vol gende punten ter sprake komen: Bescher ming der republiek en der grondwet van Weimar; verhindering van alle monarchis tische restauratieplannen; ratificatie der internationale overeenkomst van Washington betreffende den 8-urendag; uitvaardiging van een wet nopens den arbeidstijd en her stel van den 8-urigen werkdag; spoedige uitvaardiging van een wet betreffende de werkloosheidsverzekering; verhooging der werklooshesdsondersteuning; uitvoering van paragraaf 165 der Grondwet: organisatie van den definitieven economischen rijksraad met handhaving van de pariteit tusschen werkgevers en werknemers, evenals thans in den voorloopigen economischen rijksraad bestaat; uitstel van de verhooging der wo- mnghuren; verhooging der rijkssubsidie voor der. bouw van volkswoningen; geen verlaging dar belastingen op het bezit, zoolang de omzet/- en de loonbelasting niet zijn verlaagd; intrekking van het ontwerp onderwijswet; wettelijke regeling van rijkswege van de schadeloosstelling van de vroegere vorsten met terugwerkende kracht en spoedige toe- i treding van Duitschland tot den Volkenbond. Van beteekenis is, dat de hier opgesomde punten geen ultimatieve eischen zijn, maar in zekeren rin de basis vormen, waarop 3e sociaal-democraten de onderhandelingen zui len voeren. Daar ook de fractie van de Duitsche volkspartij zich in principe breid heeft ver klaard aan de groote coalitie deel te nemen, gelooft men, dat een benoeming van dr. Luther tot kabinetsformateur thans wel niet lang meer op zich 2al laten wachten. Intusschen kan niet ontkend worden, dat men in parlementaire kringen ton aanzien van het tot stand komen van de groote coalitie nog altijd uiterst pessimistisch is gestand. i Het kerstreces van den Rijksdag ml vol gens een besluit van het seniorenconvent Vrijdag 18 December ingaan en tot 8 of 10 Januari duren. Voor het begin van de vacaDtie zullen nog de werkloosheid, de be zoldiging dar ambtenaren, de wet op de loonbelasting en het Duitsch-Rnssische han delsverdrag worden behandeld. Eventueel zal ook nog de nieuwe regeering voor het begin van de kerstvacantie naar verklaring in het parlement afleggen. In den Rijksdag zijn de landbonw-to as tan den ter sprake gebracht. Het Centrum heeft de volgende vraag ingediend: „Is de regeering van plan de reeds in den zomer in uitzicht gestelde commissie, die een uitvoerig onderzoek zou instellen naar de oorzaken der malaise in landbouw en industrie en middelen zon beramen tot herstel, onmiddellijk te benoemen en van eer. uitgestrekte volmacht to voorzien?" Naar graaf Kanitz, de minister ran land bouw mededeelde, heeft Duitschland hat vorig jaar flwea millioen ton broodgraan moeten invoeren. Dit Jaar zal zulks niet noodig zjjn, aangezien de oogst 2Vs mil lioen ton meer heeft opgeleverd dan ver leder. jaar. Dc vertegenwoordiger van het departement van financiën heeft in do huishoudelijke commissie van den Rijksdag éen overzicht gegeven van den financieslen toestand van het Rijk. De belastingopbrengst over 1925 is opnieuw geschat. Volgens deze schat ting zouden de bondsstaten en de gemeenten ca. 325, het Rijk ca. 100 millioen mark méér ontvangen dan geraamd.Deze vermeerde ring der opbrengst is geen overschot-poli tiek, daar de bondsstaten gerekend hebben op hoogoro ontvangsten nit de inkomsten belasting en het R^jk de meerdere opbrengst noodig hoeft om zijn begrooling in even wicht te brengen. lie begrootlngsjaar 1926 is mat ca 300 millioen mark meer aan scüadevergosdings- betalingen belast dan 1925. De ontwerpbegTOOting voor het jaar 1926 1927 ^1 weldra den Rjjksdag wordc-n toegezonden. Terwijl tot dusver de gewone begreoting oen bedrag van 669S millioen aan inkpmsten raamde, sluit de nieuwe be groeting met een bedrag van 7413 mil lioen. Tot ausver moest 65S9 millioen aan uitgaven door belastingen worden opge bracht, in het nieuwe jaar zullen de bee lastingen 7255 millioen moeten opbrengen. Dus 686 millioen meer dan in het loopende jaar. Vrijwel alle departementen hebben hun uitgaven van administratieven aard ver hoogd. In een roggeveld bjj het dorp Lehsten in Mocklenburg werd 11 Juli 1923 een lijk gevonden van een jongen man, bedekt mei flarden van een uniform. Men vermoedt thans weer met een politieleen moord te doen te hebben. Naar alle waarschijnlijkheid gaat hel cm een veemmoord op een lid der zooge naamde Rykaweer. Als dader komt in aan merking de voortvluchtige Feldwefcel Boe- sching. Te Weimar in Thuringen zijn de v.erk- loozen aan het demonstreeren. Rjj'ksweer- troepen zijn ontboden. FRANKRIJK. Uit de Kamer Rakofski geïnstalleerd. Do Kamer heeft do marincbogrooting goedgekeurd en vervolgens de gewone en de buitengewone bcgrooting voor huiten landsche zaken. Zij heeft 18 Dec. vastge steld als datum voor de interpellatie over Marokko en Syrië. Met 280—118 stemmen werd de opheffing van het Gezantschap bij bet Vaticaan ver worpen. Een gedeelte der linkerzijde onthield zich van stemming, terwijl het grootste deel der socialisten en een aantal radicalen voor stemden. Rakofski, de nieuwe sovjet-gezant te Parijs heeft, bij de overhandiging zijner geloofsbrieven aan Doumergue, den presi dent verzekerd, dat het doel zijner zending is om de geschillen tusschen beide landen op te lossen, door de onmisbare atmosfeer van vertrouwen te herstellen, die tusschen Frankrijk en Rusland bestaan moet. Doumergue antwoordde, dat hij geluk, kig was den gezant zijn verlangen te be tuigen, om het mogelijke te doen om tus schen beide landen nauwere economische betrekkingen aan te knoopen, hetgeen ge legenheid zal bieden om met vertrouwen to beginnen aan de overweging der geschillen, welker oplossing aan het Franschc volk zulk een groot belang inboezemt. Doumergue zcido verder, dat de regeling dezer moei lijkheden den weg zal openen voor een ruime economische samenwerking en an derzijds de ontwikkeling van vriendschaps banden en politieke betrekkingen slechts bevorderen kan. Opnieuw gaan er geruchten van vredes- aanbiedingen van Abdel Krim. Wat er van zij t ENGELAND. Aanvullend crediet voor de mijnen goedgekeurd. Bij de verdediging der supplementaire credieten ft 9 millioen pd. st. voor de 'oo- nen in de mijnindustrie, schatte Churchill de totale onkosten der subsidieering op 20 3i 21 millioen voor 9 maanden, waarvan er 19 onder het loopende financieele jaar zul len vallen, d. i. 5 of 6 millioen méér dan hij vroeger had gehoopt. De gesubsidieerde uitvoer heeft niet geleid tot de heropening van een belangrijk aantal mijnen. De ko lenhandel neemt toe in de laatste 3 maan den. De productie in de laatste week is de hoogste sedert Mei. Engeland kan weer meer uitvoeren, doch slechts door onder den prijs te verkoopen. Hij betoogde, dat de mijnin dustrie haar onafhankelijke positie weer moet innemen. Het aanvullende crediet werd door het Lagerhuis goedgekeurd. BINNENLAND. Huldiging van prof. dr. H. A. Lorentz ter gelegenheid van diens gonden doctoraat. De Raad van Leiden heeft de begroeting voor 1926 aangenomen. Bij de Tweeede Kamer is een wetsontwerp ingediend tot wijziging van art. 20 der Inva liditeitswet en tot uitvoering van art. 4 eerste lid der Ouderdomswet 1919 en nadere vast stelling van de middelen voor de dekking van de uit te keeren renten, bedoeld bij de art. 28 eu 37 der Ouderdomswet 1919. Groote brand te Amsterdam. BUITENLAND. Mosoel voor^den Volkenbondsraad. Turkije afzijdig. De besprekingen over de groote coalitie in Duitschland. De snpplitoire post voor steun aan de En gelsche mijnen door het Lagerhuis aangeno men. Ernstige mijnramp in Amerika. FINLAND. De regeering is afgetreden. Een telegram uit Helsingfors meldt, dat de Finsche regeering wegens verschil van mee ning met den Rijksdag over de vraag van aanbouw van nieuwe schepen voor de 1 oorlogsvloot, haar ontslag heeft ingediend. GRIEKENLAND. Generaal afgezet Onrust op de Egeesche eilanden. Naar gemeld wordt, is generaal Zuffrin, die bevel voerde over de Grieksch-Macedo- msche troepen tijdens het grensincident met Bulgarije, van zijn functie ontheven, en door generaal Othoneos vervangen. Op verschillende eilanden in de Egeesche zee kwam het tot ernstige botsingen, omdat de Italianen de bewoners wilden dwingen Italiaansche staatsburgers te worden. Op de eilanden Karpatos en Kalymnos schoten carabinieri op demonstranten. Verscheidene demonstranten werden gewond. Er heerscht groote opwinding De bevolking wil een protest indienen bij den Volkenbond. BUITENLANDSCH GEMENGD. Vrouwelijke ijdelheid. Nadat Martha Moreuil, het van spionnago verdachte jonge meisje, te Parijs was gear resteerd, verzocht een persfotograaf haar in de hal van het politiebureau even le posee- ren. Zij weigerde dit beslist. Een inspecteur van politie, blijkbaar een kenner der vrouwenziel, ried haar gemoe delijk aan hel toch maar te doen, daar zij er anders nog slechter aan toe zou zijn. Im mers, 's ochtends Had de justitie een anthro- pometrischc foto van haar laten maken, waarvan exemplaren aan de pers zouden worden verstrekt. „Weet u wel, dat dergelijke anthropome- trische foto's al heel weinig flalteus zijn," vroeg de politieman. „Zij maken iemand be paald monsterachtig leelijk" „Niet mogelijk!" riep Martha Moreuil ver schrikt. En zij haastte zich te verklaren dat zij zich gaarne beschikbaar stelde voor een goede photo. Een wanhoopsdaad. De „Breslauer Neueste Nachricnlen" meldt uit Leobschulz: de 25-jarige vrouw van een muzikant wierp haar beide kinde ren van 6 en 3 jaar in de Zwinke, een zij riviertje van de Oder en sprong daarop zeil in de rivier. Op het geschreeuw van den 6-jarigen jongen snelden eenige bewoners uit omliggende huizen toe. die alle drie aan land brachten. Het meisje was al overleden, d emoeder en het jongetje stierven in het ziekenhuis. Vliegongevallen. Op het vliegveld van Candillargues bij Monlpellier zijn gisteren twee vliegers, op het oogenblik, dat zij zouden opstijgen, om het leven gekomen. De schroef brak n.l. plotseling en het benzinereservoir geraakte in brand. De heide mannen konden zich niet losmaken en toen er hulp opdaagde waren beiden verbrand. Gisteren heeft in de buurt van het vheg- j veld Staaken een doodelijk vliegongeluk plaats gehad. De 24-jarige leerling-vlieger i Tost is bij een poging om ie landefT in de eleclrische leiding verward geraakt en is met zijn toestd neergestort. De zwaarge- j wonde vlieger werd naar het ziekenhui! I vervoerd, waar hij spoedig overleed.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1925 | | pagina 1