Wo. 20165. ZATERDAG 5 DECEMBER Anno 1925. Officieele Kennisgeving. STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. AMSTEROAMSGHE ANTHRAGIET MIJ LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER AD VERTE NTIEN 30 Cts. per regel. Bij regelabonnemenl belangrijk lageren prijs. Kleine Advertenliën, uilsluitend bi) vooruitbetaling, Woensdags en Zaterdags 50 Ct9 bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor evenlueele opzending van brieven 10 Cta. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANTi Voor Leiden per 8 maanden ƒ3.35, per week ...tumum tf 0.18. Builen Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per weck *0.18, Franco per post f 2.35 -f- portokosten. Olt nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden; Gezien het verzoek van: a. E. H. Rap, om vergunning tot oprich ting van een schielinrichting in het perceel Steenstraat No. 39, kadastraal bekend Gem. Leiden, Sectie B Nq. 2621; b. de N.V. Leidscbe Breifabriek v.h. P. en I. van Pool en Co., om vergunning tot uit breiding van de breifabriek in bet perceel Lammermarkt No. 6, kadastraal bekend Ge meente Leiden, Sectie B No. 2907; c. de fa. Vreeken en v. d. Zeeuw, om ver gunning tot oprichting van een ondergrond- sclie bewaarplaats voor benzine in bet per ceel Papenstraat No. 4, kadastraal bekend Gemeente Leiden, Sectie G No. 459, met af- (apinrichting vóór dat perceel. d. de fa. Wede. C. Dieben, om vergunning tot oprichting van een ondergrondsche be waarplaats voor 4000 titer benzine met af tapinrichting vóór het perceel le Binnen- vestgvaeht No. 14, kadastraal bekend Ger meente Leiden, Sectie B No. 2103; Gotel op de arll. 0 en 7 der Himjprwel; Geven bij dezen kennis aan hel publiek, dat genoemde verzoeken mot de bijlagep op de Secretarie dezer gemeente ter visie ge legd zijn; alsmede dat op Zalerdag den 19den De-" ccmbcr e.k. des voormiddags le half elf uren op het Raadhuis, gelegenheid zal worden gegeven om bezwaren legen deze verzoeken in te brengen .lerwijl zij er de aandacht op vestigen, dat niet tot beroep gerechligd zijn zij, die niet overeenkomstig art. 7 der Hin derwet voor het gemeentebestuur of een zijner leden zijn verschenen, teneinde hun ne bezwaren mondeling toe te lichten. N. C DE GIJSELAAR. Burgemeester. VAN STRYEN. Secretaris. Leiden, 5 December 1925. Nieuwe voorstellen voor de begrooting. Er is gisteravond nog een nieuwe voor stellen- en motiereeks bijgekomen De heer D. J. Baart diende het volgende voorstel in: De Raad, van oordeel dat een beslissing over het tot stand komen eener personeel- reserve niet moet worden uitgesteld lot do herziening van het Werkliedenreglement aan de orde wordt gestold, besluit het voorstel, ingediend door den heer Van Eek op 11 Juli 1921, te zenden om advies naar de Commissie van het Ge organiseerd Overleg en verzoekt B. en W. zoo spoedig mogelijk daarna praeadvies aan den Raad uit te brengen. De heer T. Groeneveld wenscht, dat de Raad B. en W. verzoekt zoodanige maatre gelen te nemen, dat de taak van de Com. missie voor het Marktwezen wordt uitge breid tot den Havendienst. Het lid, dat vanwege de S. D. A. P. dc be langen van het onderwijs behartigt, de heer M G. Verwey, korat met vijf voorstellen. Wij laten ze hieronder volgen: De Raad spreekt do wenschelijklieid uit, dat in de omgeving van den Haagweg een Openbare School wordt gebouwd. Verder stelt hij voor f 1000 beschikbaar tr stellen voor schoolreisjes; dat gedurende de vacanlics de verstrek king van schoolkindervoeding voortgang vindt, en eindelijk stelt hij voor over te gaan tot aanstelling van oen vasten school arts. ter vervanging van de vier schoolart sen, die thans het geneeskundig schooltoe zicht uitoefenen. Dc heer Van Stralen heelt vier moties, luidende: De Raad. gezien de nog altijd voortdu rende werkloosheid in onderscheidene be drijven; van meening. dat ten deze de Overheids zorg vooral gericht moet zijn op het ver schaffen van productief werk aan werk- leozr li erkennende de beperkte mogelijkheid in dit opzicht in een gemeente als Leiden; van oordeel echter, dat op het gebied van grachtdemping en overwulving, alsook op dat van den aanleg van speellerreinen in onze gemeente nog verschillende werkver schaffingsobjecten zijn te vinden; noodigt B./cn W. uit de noodige maatre gelen te nc-men om op de snelst mogelijke wijze tot de uitvoering van een of meerdere werkverschaffingsplannen te komen. De Raad. van oordeel dat verbetering van den Haagweg vanaf de Wilte-Poort lot aan De Vink dringend gewenscht is, zoowel om redenen van verkcersbehng als uit werk- vcti uimingsoogpunt. verzoekt B cn W. er bij het Rijk op aan te dringen, dat verbetering van dezen Rijks weg zoo spoedig mogelijk onderhanden wordt genomen. De Raad spreekt de wenschelijklieid uit, mede uit werkverruimingsoogpunt, van do verbetering cn verbloeding van den Haar lemmerweg, gepaard gaande zoo mogelijk JDet het doen vervallen der voortuinen en het dempen der sloolen. en noodigt B. en W. uit het spoed de daartoe noodige stappen te doen. Ondergeteekende stelt voor de subsidie aan de Stedelijke Werkinrichting (volgnum mer 488 "der gemeentebegrooting) te verhoo- gen met f 1000, ten einde daardoor uitkee- ring van 100 procent van het werkloon aan de verzorgden mogelijk te maken. Een 25-jarig jubileum. iriür 'SI" De heeer B. G. VAN VLIET. Morgen 6 December hoopt de heer B. G. van Vliet concierge aan de Hoogere Burger school voor Jongens met 5-jarigen cursus den dag te herdenken waarop hij voor 25- jaar in gemeenlebetrekking kwam als agent van politie. Nadat hij als zoodanig ongeveer negen jaar fungeerde werd hij benoemd tot concierge van de Iloogere Burgerschool met vijfjarigen cursus alhier waar hij de rechte man op de reohte plaats bleek te zijn, zoo dat hij bij de opvolgende directeuren en leo-. raren zeer gewanrdeeid werd om zijn ijver en accuratesse. Dit kwam lieden loen hij met zijn eclilge- noote gehuldigd werd, tot uiting. In de leeraarskamer der school geroepen en ontvangen vond hij directeur, leerares-- sen en leeraren bijeei^ benevens het ove rige personeel en den oud-directeur Jr. Massink. De directeur dr. J. C. Schalkwijk bood hem onder waarde erende woorden namens het leeraarspersoneel een ruststoel aan. Voor zich zelf voegde hij, die zooveel dien sten van den concierge vergde en verkreeg, daAraan een bloem in pot toe. De oud-directeur ir. Massink sloot zich bij de hulde aan en overhandigde hem een fraaien bloemenmand. Namens het overige personeel werd de jubilaris verrast met een boeken- en cou rantenhanger. Aangedaan dankte de jubilaris voor de hem gebrachte hulde. Hedenmiddag wordt liij ten Stadhuize ontvangen om de gebruikelijke gratificatie in ontvangst le nemen. LEGATUM VISSERIANUM, Overzicht van het College van, Piof. van Eysinga. Over dit college, gistermiddag in de Uni versiteit gehouden, hot volgende: Het juridische col lego komt het laatst, om- j dat het den juridischen neerslag aanwijzen j moet van de wijzigingen in de internatio nale wereld, waarop de drie vorige colleges betrekking hadden. Uit die wijzigingen blijkt, dat de wereld hoe langer zoo te meer klein wordt voor een rechtsorde, die slechts kent souvereino staten. Zoo was b.v. vóór dc koloniseerende o] - dcclrng der wereld door West-Europa* deze rechtsorde voldoende, zoolang er vrijwel on begrensde expansiemogelijkheden bestonden Maar zoodTa gaan deze niet ophouden, wordt m. a. w. de wereld te klein, of we zien de brandende kolenialo problemen worden zaken der statengemeenschap in haar geheel, hetgeen zich manifesteert in conferenties en collectief optreden der sta ten; voorbeelden zijn de Gentraal-Afrikaan- sclie conferentie van Berlijn van 1884'85, liet gezamenlijk optreden der treaty-powers in Cliina, de raarokkaansche akte van Algeciras. Voor bepaald koloniaal gebied, hel oude i Duilsche, krijgt de gemeenschappelijke zorg een scherpen juridischen vorm in het man- datcnsyslecm van art. 22 van het Grond- verdrag van den Volkenbond. Ook zijn er teekenen, die er op wijzen, dat het Volken- bondsloezicht op die rnandaals- of generali teitslanden dc neiging gaal iconen indirect ook van invloed te zijn op de koloniën van bepaalde landen. Voorspellen is hier gevaarlijk; zeker is hel. dat de reeds in het eind der 18de eeuw inzettende emancipatie-tendentie der kolo niën tegen de bovengenoemde evolutie ingaat. Dat de wereld le klein wordt voor de oude rechtsorde blijkt ook uit het feit. dat eener- zijds tal van rcchtsmateriën slechts bevre digend geregeld kunnen worden, zoo alle staten der wereld meedoen (universaliteit), terwijl anderzijds tal van gemeenschappe lijke regelingen gaan treden op het zuiver nationale rechtsgebied der staten op de wijze waarop de rijkswet treden kan op het autonome gebied der gemeentelijke huis houdens; voorbeelden hiervan zijn de opiumbestrijding. dubbele belasting, ontwa pening eenerzijds. het arbeidsrecht en de wapenfabricage anderzijds. Dit alles is juridische neerslag van de steeds grooter wordende interdependentie der staten. Deze interdependentie is ook voelbaar bij verstoring der rechtsorde door oorlog. De groote oorlog wordt daarbij gevoeld als over tuigende les der geschiedenis, dat een nieu we oorlog zaak der geheele wereld zal zijn. Het gevolg hiervan is, dat ook de afweer van den oorlog, m. a. w. de versterking der vredesorganisatie, zaak der gemeenschap wordt. De uit den grooten oorlog geboren Volkenbond is hier het sprekende rechts ver schijnsel; hij is te beschouwen als de juri dische neerslag van het gevoel van inter dependentie der volken tegenover het steeds dreigende gevaar van den wereldoorlog. De Volkenbond beoogt overgang van een tot de tanden gewapende wereld lot een geregelde vredesgemeenschapdie overgang is slechts mogelijk, als hij gepaard gaat met de be wapening gelijkwaardig gevoelde bescher ming -der beslaande rechtsorde dóór recht spraak cn poliliedwang, mot de mogelijk heid om langs vrcedzamen weg wijziging le brengen in den be9taanden'status quo, met de verbetering van het internationale financieele en economische leven. Dit alles beoogt de Volkenbond met zijn merkwaar dige nieuwe organen, waarin de gemeen- schap der staten zich zoo sterk voelbaar maakt. Zal de Volkenbond slagen'? Ook hier I wordt geen voorspelling gewaagd, maar wel geconstateerd, dat blijkens de voorafgaande 1 colleges de Volkenbond slerke tegenkrach ten voelt bij eiken stap. dien hij tracht te doen; maar er zijn toch ook zeer hoopvolle dingen in het gebied der rechtsontwikke ling: elke volbrachte slap maakt eenen vol genden gemakkelijker; de evolutie van de Brusselsche financieele conferentie (1920) naar Locarno is er om het tc bewijzen. i Maatschappij der Nederl. Letterkunde. I Transcriptie en transliteratie. (Voorstellen der Kopenhaagsche Conferentie) In de gisteravond gehouden maandelijk- sche vergadering van de Maatschappij der Nederlandsclie Letterkunde, hield prof. dr. N. van Wijk, hoogleeraar in de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte aan de Rijks- Universiteit alhier, om onderwijs te geven in de balto-slavische talen, een voordracht over: „Transcriptie en transliteratie". Spr. ving aan met de opmerking, dat niet tegenstaande herhaalde pogingen, om van do 'transcriptie van talen en dialecten een algemeen geldig 3ysteem te verkrijgen, er in de practijk tot nog toe eon onheilvolle verscheidenheid heerscht. Op een der bij eenkomsten van de „Union des Académies" was een bespreking tusschen prof. Jasper sen uit Kopenhagen, en prof. Salverda de Grave uit Amsterdam aanleiding, dat den j heeren professoren Rozwadowski te Krakau cn Van Wijk te Leiden (spr.) verzocht wer den, de mogelijkheid van een internationaal systeem te onderzoeken en eventueel de eerste, stappen te doen, om tot opstelling hiervan te geraken. Zij stelden een enquête bij ccn honderdtal geleerden in, die door do veelheid der meeningen cn dc vaagheid van vele daarvan, weinig resultaat ople verde. De lieer Jaspersen meende cclilcr, dat een bespreking tusschen vertegenwoor digers van verschillende lakken der taal wetenschap meer vruchten zou opleveren. Ilel Rask-Oersted-fonds, tc Kopenhagen, gaf do rfoodigc gelden cn in April 1925 had le Kopenhagen die. conferentie plaats, waaraan deelnamen JaspcrsenCanglist en algemeen taalkundige), Pedersen, Sommer, Rozwa- dowski, (indo-germanisten). Verdryës (hei- list en algemeen taalkundige^, Meiohof j (Afrikniiist). Brockclmnn (semilist), Broch j cn Van Wijk (slavisten), Karlgren (sinoloog) cn Thalbilzon (Amerikanisl), terwijl de op j de practijk van leerboeken gerichte school der „Association Internationale d'Phonéti- gen", vertegenwoordigd was door Daniel Jones. De conferentie, die zich ook bezighield mét de transliteratie van alphabets, slaagde er in den tijd van een week in, een com- plecl-transciiptie-sysleem samen te stellen, dat binnenkort als voorstel aan de taalge leerde wereld zal worden gepubliceerd. Daar alle pogingen, om, zonder, 't zij divc- rische teekens (systeem Sepsius), 't zij nieuw gemaakte letterteckcns (systeem Sundell) iets te bereiken, gefaald hebben, ontstond de vraag, welk dezer twee principes te vol gen; soms was het eene eenvoudiger, soms het ander, in eenigc gevallen liet de com missie de keus tusschen twee systemen. Zij stelde zich intusschen tevreden met cei» „broadsystem", dat de aanduiding van aller lei finesses aan de specialisten overliet, welke om een of andere reden details van uitspraak willen aanduiden, die voor elke taalgroep van andere soort kunnen zijn en veelal de verschillende variaties van een zelfde phoneem betreffen. Er werd naar gestreefd eenzelfde diaerelisch teeken voor één functie te gebruiken en ook overigens alle dubbelzinnigheid te ver mijden, die tot nog o.a. door het in zeer verschillende beteekenis aanwenden der teekens c en y in vele gevallen bestond. Ook moest met de op .de drukkerijen voor handen beperkte mogelijkheden gerekend worden. Om plaats te laten voor de aan duiding van allerlei toon- en accenluances wordt de plaats van het accent-en de quan- tileit door teekens voor de syllabe resp na den klinker aangeduid t alleen voor meer naar voren geschovene werden de punt en dubbelpunt boven de letters bewaard. Hierna gaf spr. een overzicht van <3e verschillende klanken en besprak de over wegingen, die in de afzonderlijke gevallen de keus der teekens bepaald hebben, waar bij in het bijzonder bij het netelige probleem van palatah en gepalatuliseerde medeklin kers werd stil gestaan. Wat de klinkers'betreft, nam de confe rentie in haar verslag het door D. Jones uiteengezette systeem van Cardinal vowels op. doch stelde daarnaast echter een ander, dat volgens de meening harer meerderheid beter aan de eischen der wetenschap vol deed. Bij de transliteratie der alphabets komt het, volgens spr., niet zoozeer op een nieuw systeem aan, als wel op het clémineeren van eenigè ongerijmdheden in bestaande systemen en van contradicties met het transcriptie-systeem. De voordracht, waarvan de inhoud van internationale beteekenis op taalgebied was, werd met aandacht gevolgd. Sinterklaas bij de Leidsche Groningers. Gisteravond waren Sinterklaas cn Zwarte Piet op bezoek bij de Leidsche Groningers in café-restaurant „Zomerzorg". Vele kleintjes cn enkele groolere kinderen werden blijde gemaakt en die blijdschap sloeg over op de grooteren, die in zeer genocgelijke stemming lang bij elkaar bleven. Er heerschte een bij zonder opgewekte geest. Men wilde bijkans niet scheiden. Vertoond word voor de kinderen nog de Poppenkast, terwijl voor de grooteren de Zangclub zich weer eens deed hooren en aanmerkelijke bewijzen van vooruitgang gaf, trols een zwakker klank-volume. Het aantal heeren verdient verstcrkingl Voorts werden nog eenige voordrachten ge daan, enkele nummers gezongen cn er werd gedanst. De December-bijeenkomst mag wel zeer geslaagd heetcn, ook de opkomst was zeer. bevredigend. St.-Nicolaasfeest van de Onderofficieren 4e R. I. Gisteravond was het, de traditie getrouw, weer fee9l voor de kinderen en verdere huis- gcnoolen der Onderofficieren van het 4e Regiment Infanterie. Ditmaal had zich een commissie gevormd bestaande uit de heeren De Winter, Wolvers, Kruit en Tuithof, die te zamen zich heel wat moeite hebben getroost, om aan het verlan gen der kleinen te kunnen voldoen, en tot aller tevredenheid daarin zijn geslaagd. Ditmaal betrad St-Nicolaas met Zwarten Piet de gezellig ingerichte en goed ver warmde schouwburgzaal van het concertge bouw „l'Union", alwaar de Sint dapper, het zij dan wei eens angstig, werd toegezongen met medewerking van het muziekgezelschap „Orpheus", dat zich welwillend daartoe ter beschikking had gesteld. Gedurende dc uitdeeling van cadeaux e.a. had er tevens een aardige attractie plaats en wel: onze stadgenoot den heer Roggeveen vergastte de kleinen op de verlooning van een poppenkast, waardoor bij de kleinen de lachspieren danig in werking kwamen. De commissie kan mei vreugde het vol gend jaar weder tegemoelzien, daar alles naar wcnsch is geslaagd. Den heer E. H. Rap komt een woord van dank toe voor zijn be reidwilligheid en goede zorgen, dezen avond betoond. Voor het apolhekers-assislent-examen waren gisteren opgeroepen vier eandidaten, van wie slaagde mej. n. Snoordijk, gel», te Borger. Vandaag is het 25 jaar geleden dat de smid R. van de Vegte alhier in dienst trad bij de N.V. Scheepsbouwerij cn Reparatie- werf „De Hoop", voorheen Gebr. Boot, en waar dc jubilaris bij de directie en het ove rige personeel gunstig staat aangeschreven, was het te voorzien dat men dezen dag niet zonder meer zou laten passeeren. Toen de lieer Van der Vegte hedenmorgen op z'n werk kwam verzamelde zich het personeel, waarna de heer C. Roos hern namens allen van' harte gclukwenschte en een fauteuil cn zes stoelen schonk. Vervolgens werd hij op het kantoor der directie ontboden, waar de oudste directeur hem complimenteerde en een gouden remontoir-horloge met inscriptie overhandigde, als blijk van oprechte waar deering. Dc jubilaris mocht natuurlijk het verdere van den dag in den huiselijken kring doorbrengen. Voor het diploma steno-typen van dc Ver. van Dir. van Pont-Scholen slaagden de dames H. M. van Bemmel, D. Berg, E. de Vries, N. Staal en cto lieer C. Lodders; als kantoorstcnograaf in de Engelsche taal en de heer J. de Jong; voor het diploma typen de dames M. W. Briejer, Chr. C. FT Kisten. M. W. E. Kop. W. C. v. d. Water en d i hee ren E Kwaadgras, J. J. Lokker, D. C. Smit, BINNENLAND. Vragen van mej. Westerman inzake toe passing Lager-Onderwijs-wet 1920. Jaarwedden van onderwijzen. Do nieuwe weldadigheidszegels. BUITENLAND. De Fransche Senaat en de financieels voorstellen. Het directorium in Spanje ofiicieel ver vangen, maar de toestand onveranderd. Ernstige koude in diverste landen. Hevig: mist boven Engeland. 0p verschillende punten in de stad zijn Reddingshaken en Reddingslijnen geplaatst tot hulpverleening aan Drenkelingen. Verniel het Reddingsmateriaai niet; bedenk dat daarmee het leven van Uw medemensch gemoeid kan zijn. RECLAME. UrercnstDgcl tt/K. Tel. No. IS23. rRIMA KWALITEIT. - VERZEGELDE ZAKKEN. 40.-6 allen alliitr; de (hunts M. A. i'ilippo) te Lei derdorp, A. G. Kamerling, E. Timmers, te Oegstgeest, en de heeren B. II. Kroon, le Alphen aan den Rijn, en 11 Middelkoop, te Oegslgeest. Ondanks dc Sint-Nicolaasdruklc op straat was het L u x o r-t heater gister avond toch nog aardig bezet. Na het gebrui kelijke Journaal, dat ditmaal bijzender in teressant is, wordt een komische twee-acter „Schijn bedriegt" vertoond, dio de lachspie ren danig in beweging weet to brengen. Als eerste hoofdnummer wordt voor de pauze ge draaid een cow-bov-drama in zes acten „Za- delheid", 't Is weer de oude historie: schiet partijen, sensationeel e paardenrennen, ban dieten, die veediefslallen plegen en tenslotte ontmaskerd worden door één enkele cow-boy in casu Hoot Gibson, die daarmede tevens het hart van zijn geliefde steelt; men ziel zoo ongeveer alles, wat een Wild-West-film bieden kan. Heel wat aantrekkelijker is de tw.cdc hoofdfilm „De verdrukten" een gcscluedkun- dig verhaal uit den tijd der Spaansche ovot- lieersching. Wij maken kennis met Alva, den Baad van Beroerte alsmede met Don Requesens cn zien hoe de Zuid-Nederlanders aan de grootst mogelijken willekeur zijn blootge steld, Waarlijk een heel goede rolprent, die op zichzelf reeds een gang naar den stati onsweg waard is. Dc muzikale illustratie was wederom uit stekend. Aan wie de schuld dat hef Casino- Th e a t e r gisteravond slechts mal ig bezet was? De kou of St-Nicolaas maar.... in geen geval het programma, want dit had zeer zeker beter verdiend, daar deze week onze bekende filmslc-r Henny Porten w 't eens van baar goed en aangenaam spel doet genieten. Aangevangen wordt met Hollands Nieuws gevolgd door een klucht in 2 acten „Hooge Hoeden" cn als slot van het gocfl verzorgd voorprogramma brengt men „Kam pioen tegen wit cn dank" een klucht in 2 acten, die het publiek doet schateren van het lachen. Als hoofdnummer vertoont men voor en na dc pauze, een comedie in 6 actcn, „Kamermuziek" waarvan de hoofd rol vertolkt wordt door Henny Porten, die zooals wij van haar gewend zijn er sleeds op uit is het publiek in te palmen wat baar vrijwel steeds gelukt, daar haar spel, dat sleeds op hoog peil staat boeit van begin tot eind. Deze film Iaat ons zien het leven van deze filmster als echlgenoote van een heldentenor welke na reeds vijf jaar gehuwd ie zijn zich weer aangetrokken gevoeld tot het tooneel, in welke neiging hij na veel moeilijkheden en beschermd door zijn vrouw later weer afstand doet, omdat hij begrijpt dat hij als man en vader grootere plichten' heeft dan zijn stem te doen hooren Het ge heel begeleid door goede muziek is dan ook een bezoek aan dit theater ten volle waard. Vanwege de politie is een schaap» gestald, dat gisteren onbeheerd op de voe< markt is achtergebleven. Belanghebbende* kunnen nadere inlichtingen bekomen bjj dn politie. v

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1925 | | pagina 1