Aspirin- Oxar disch attest, dat na de ernstige ziekte van don directeur voor hem verblijf in een lan delijke gemeente gewenscht was. Aan dp machtiging werd de voorwaarde verbonden, dat hij voor eigen rekening aangesloten zou rijn hij het telefoonnet ter plaaUo en een /uto ter beschikking zou houden, ten einde de9gewenscht steeds spoedig ter plaatse te kunnen zijn. Voor den dienst zijn nooit eenige bezwaren van deze regeling onder- Vonden. Een lid acht de kosten van den Armen raad zeer hoog. Bovendien heeft hij verno men, dat het langen lijd duurt voor en aleer men beantwoording ontvangt op gevraagde inlichtingen. Tengevolge van inkrimping van het ad ministratief personeel met één persoon en vermindering van enkele andere uitgaven, kunnen de kosten van den Armenraad f 1000 lager worden geraamd dan over 1925 Het uitgetrokken bedrag, dat reeds f 520 la ger was, kan derhalve alsnog met f 480 worden verminderd, zeggen B. en W. De kosten van den Armenraad houden verband met hel aantal onderzoekingen en kpnnen volgens het bestuur vooralsnog niet lager worden geraamd Dat het langen tijd duurt, voor en aleer men antwoord ontvangt op gevraagde in lichtingen, meent het bestuur te moeten te genspreken. Het in te stellen onderzoek is vaak tijdroovend, terwijl de beantwoording ook dikwijls moet wachten op van elders te ontvangen inlichtingen. Eenvoudige geval len worden echter, naar het bestuur op merkt, in één A twee dagen afgedaan. Aangaande de kosten van de Commissie van Advies voor Sociale Zaken wordt ge vraagd of een salaris van f 900 voor den secretaris dezer commissie wel noodig is. In twee sectiën werd de vraag gesteld of drt ambt niet zou kunnnen vervallen. Het secretariaat kon dan worden opgedragen aan den Directeur van den dienst voor So- •iale Zaken of aan een der ambtenaren van dien dienst. Ook zou men gaarne vernemen, waarin de werkzaamheden van den secretaris be staan. Het antwoord luidt: bij de instelling van de Commissie van Advies voor Sociale Za len hebbon B. en W. overwogen, dat het met het oog op de voorbereiding van ver schillende belangrijke vraagstukken, dc sociaal-gemeentelijke bemoeiingen betref- Jende, gewenscht was, indien het secreta- liaat kon worden toevertrouwd aan iemand die op dit terrein geheel georiënteerd was. Aangezien te rerwachten was, dat vooral in den eersten lijd veel werk van het se cretariaat zou worden gevergd, meenden zij daaraan een behoorlijke helooning te moe ten verbinden in afwachting van een na dere regeling, welke zou moeten worden getroffen, zcodra de omvang van de werk zaamheden beter was te overzien. Het komt hun ongewenscht voor, om het secretariaat op te dragen aan den Directeur van den Gemeentelijken Dienst voor Sociale Zaken, omdat de secretaris objectief tegen over de voorstellen van dien directeur be hoort te s'aan. RECLAME. Hebt Gij kongevat? Ik zal U raadgeven. - Gaat onmiddellijk naar bed, neemt een paar Aspirin-tabletten en na flink gezweet te hebben, zijn alle gevaren ee- weken. Met deze tabletten "Sioyeb in de origineclc verpakking met oranje band heb ik reeds dikwijls een dreigende ernstige verkoudheid weten te voorkomen. Verzuimt ook nooit bij een opkomende neusverkoudheid (Aspirln-Snuif) op te snuiven. Dit raiddel g«ft een heerlijk frisch gevoel in den neu9 en voorkomt het uitbreken der verkoudheid. 7333 BIWMCMl and. DE KABINETSCRISIS. Een verklaring van Mr. Marchanl. Naar aanleiding van dc aanvallen, op mr. Marchant geïicht uithoofde vanden minderwaardig gexichten draai, dien lnj zou hebben genomen ter zake van bet gezant schap bij den Pauselijken Stoel, heeft mr. Marchant de volgpnde verklaring afgelegd: Indien men, zonder eenige verklaring, de feiten naast elkander plaatst op 11 No vember gaven de vrijzinnig-democraten hun stem aan het amendement-Kersten, en op 21 November, bij de publicatie van het pro gram, bleek, datzij weder de handhaving van het gezantschap aan de Katholieke fractie aanboden, staat men voor een tegen stelling, een „draai", die gemakkelijk als onwaardig is te disqualificeeren. Maar dat kan dan toch alleen iemand, deen, die óf de feiten niet kent, 6f, ze wel kennende, opzettelijk een valsche voorstel ling geeft. In de „korte verklaring" toch, waar mede de heer Marchant de stem der vrijz.- democralen voor het amendement-Kersten uitgebracht, motiveerde, heeft hij onverho len medegedeeld, dal zij met die stem niet hun oordeel uitspraken over het gezant schap, doch uitsluitend een uitspraak ga ven van politieke beteekenis, die alleen de beslissing raakte over het voortbestaan der coalitie cn haar kabinet, dat zij schadelijk achtten voor hel land. Dat zij dit zouden doen, was door de lei ders der coalitie te verwachten; ook door het kabinet. Tot dusver hadden deze staatslieden steeds met succes gespeculeerd op de be reidwilligheid der vrijz.-democraten, om alle moeilijkheden, voortspruitende uit de in wendige verdeeldheid der coalitie, telkens voor haar uil den weg (e ruimen en aldus het pad voor haar verderen levensgang te effenen. Die speculatie werd begunstigd, doordien de leider der Katholieken de mo gelijkheid in het verschiet stelde, dat zij onder bepaalde omstandigheden wel ge neigd zouden kunnen wórden bevonden om het vormen van ccn gemengde democrati sche meerderheid te bevorderen. Na de verkiezingen was hiervoor de ge legenheid open. De uilslag der stemming wees in die richting. Toen desondanks de Katholieken het door de verkiezingen ver oordeelde „beleid-Col ijn" bleken te centi- nueeren, was duidelijk, dat de kans op spon tane meerderheidsvorming uiterst gpring was. Zonder ingrijpen van de oppositie zou den zij daartoe niet'overgaan. Dit was de reden, waarom de heer Mar chant dadelijk na het weder bijeenkomen der Kamer aan de leiders der rechterzijde en ook aan den leider van het Kabinet heeft medogedeeld, dat op de bereidwilligheid van de vrijzinnig-democraten tot het opruimen van bovenbedoelde moeilijkheden niet lan ger viel te rekenen. De minister Colijn wist dit, de heer Heemskerk wist dit, de heer Nolens wist dit en de heer dr. De" Visser wist het. In het Voorloopig Verslag over hoofdstuk I der StaatsbegTooling werd het hun officieel aangezegd. Wat de vrijzinnig-democraten betreft v/as derhalve deze speculatie hopeloos. De lei ders deT coalitie waren er derhalve op voor bereid. dat zij, die in de handhaving der coalitie het allerhoogste Staatsbelang zei den te zien, hun onderling verschillen aan dat hoogste belang hadden ondergeschikt te maken. Van dit standpunt van de vrijzinnig- democraten was do .korte verklaring" over het amendement-Kersten het noodzakelijk uitvloeisel. In andere woorden luidde zij: wij hebben steeds vóór behoud van het ge zantschap gestemd, omdat de Regeering zegt dat zij het voor haar diplomatieke dienst noodig heeft, maar voor ons is hierbij gee nerlei beginsel betrokken; het amendement op zichzelf is voor ons „weinig belangrijk"; dat zal onze meening blijven; als er geen politieke reden is van booger belang om an ders te handelen, zullen wij het behoud van het gezantschap blijven steunen; thans ech ter is die politieke reden er wel; als het amendement wordt aangenomen,* zal de coalitie uiteen vallen; dat i9 voor ons een veel hooger landsbelang; alleen om dit doel te bereiken geven wij aan het amendement onzen steun, in afwijking van onze tot dus ver aangenomen houding. Dit was het eerste feit op 11 November. Bij bet voorvallen van het tweede feit, tien dagen later, was die politieke reden om anders te handelen vervallen.- Thans was het omgekeerde het geval: de vrijzinnig- democraten konden wellicht de gewenschte andere meerderheidsformatie bereiken. ThaH9 waren er dus twee redenen voor één om de vraag betreffende het gezant schap te beantwoorden in denzelfde® geest als zij die tevoren steeds hadden beant woord. Derhalve zeiden zij, te allen over vloede, tot de Katholieken: als gij met ons wilt medewerken aan het vormen van de door ons steeds nagestreefde meerderheid, is er voor ons geen enkele reden om van ons vroeger ingenomen standpunt af te wijken. Dit alles sluit als een bus. Er is niets minderwaardigs in. Integendeel, het is min derwaardig om de zaak anders voor te stel len dan zij is en daaruit een wapen te sme den om de vrijzinnig-democraten aan. te vallen en te stellen in een valsch licht. Een uitvoerig document. Do Tjjd (R-K.) bericht: „De brief, welken de heer Marchant aan de R.-K. en S.D.A.P. fracties gezonden heeft, moet een vrjj uitvoerig document s(jn, zoodat de bespreking er van, al bestaat er over het afwijzend antwoord der R.-K. fractie niet de minste twijfel, toch eenigen tgd in beslag zal kunnen nemen." Mr. Marchant en ir. Albarda, Naar „Het Volk" verneemt, heeft in de Vrijdagmiddag gehouden conferentie tusschen nu-. Marchant en Albarda laatstgenoemde aan mr. Marchant een toelichting gegeven van het standpunt, ingenomen door de Donderdag to Amsterdam gehouden verga dering van het Partijbestuur, de Kamer fracties en het N.V.v.-bestuur. Het standpunt der Communisten. „De Tribune" bevat een door de beeren L. de Viseer en H. Sneevliet geteekend manifest van het Anti-Colijn-Comité aao de Ned. Arbeiders en andere onderdrukte be volk! ugsgroepen. Hierin wordt uiteengezet het standpunt, dat door „de voorhoede van de Nederland- sche arbeidersbeweging" wordt ingenomen ten opzichte van de Regeeringscrisis. Opgemerkt wordt o.a. in dit stuk, dat het politieke gekonkel reeds is begonnen en wordt bepaald door: lo. het koortsachtig verlangen der so ciaal-democraten naar het innemen van de „machtsposities"; 2o. het listig manoeuvres-ren der vrijzin nig-democraten naar twee fronton, waarop zich aan den oenen kant. het dooriichtig episcopaat en aan den anderen kant de ge nerale staf van het N.V.V.; 3o. de berekening van de katholieken, die zich zwaar laten betalen voor de ver wezenlijking der politieke begeerten var. sociaal- en vrijzinnig-democraten. Betoogd wordt voorts, dat, wanneer mr. Marchant slaagt, slechts een andere firma 's lands zaken zal beheerschen, welke firma zal geleid worden door de internationaal zich door 7 etterde kapitalistische reactie, waarvan do Nederlandsche deel uitmaakt. Deze firma zal meedoen aan: lo. denzwendel met den Volkerenbond; 2o. den zwendel met ontwapening en we reldvrede; 3o. de isoleerlng van de Russische Arbeiders- en Boerenrepublieken; 4o. den afhouw der levenspositie van do arbeiders; 5o. de uitmergeling van het koloniale prole- tai iaat. Opgewekt woidt ten slotte om tsgen de kapitalistische reactie een eenheidsfront der arbeiders to vormen. Dc Nationale Unie. In „De Kroon" in Den Haag, is Zater dagmiddag de algemeene constitueereude ledenvergadering gehouden van de Natio nals Unie. De- bijeenkomst, die druk bezocht was, stond onder leidiDg van ds. C. van der Voort van Zijp, oud-lid der Tweede Kamer. In zijn openingswoord deelde deze mede, dat de heeren jhr. Boreel van Hogelanden, te Haarlem, ir. VerheyeD, te Amersfoort., en Ph. van Megchelen, in Den Haag, zijn toegetreden tot den voorloopigen raad van bestuur. Vervolgens hield spr. een inleiding over „Telearchie cn Autarchie", waaraan heb volgende is ontleend Spr. begon met te wijzen op de thans uit gebroken crisis. De coalitie zei de hij, is het natuurlijke uitgangspunt onzer beschouwin gen. Wat is de waarde der coalitie? Om dit juist in te zien, moeten wij ons vóór alles los maken van de populaire (zelfbc goocheling, die, nu welhaast sedert veertig jaren in de coalitie slechts een „onwaar achtigheid" kan zien, die, .in het belang van de „eerlijkheid" en de „zuiverheid", van het politieke leven tot eiken prijs moet vernietigd worden. De coalitie is in wezen een strijd verbond voor de zelfstandigheid van het volk, te gen de aanmatigingen op geestelijk gebied van den staateen strijd tegen het geeste lijk staatssocialisme, of telearchie. De schoolstrijd zou, hadden de „zich noemen de" liberalen hun beginselen begrepen, nooit gestreden zijn. Doch nu deze strijd in beginsel is, komt, zeide spr., een ander probleem op den voorgrond, n.l. het sociaal probleem. Ook bij de oplossing van dit probleem hebben wij te maken met dezelfde tegen stellingen. Om tot scheppend werk te komen, moe ten naar spr.'s meening le. de oude scheids muren in zooverre zij overbodig zijn, wor den omgehaald, en 2e. het besef van een nieuw levenverbindend beginsel worden wak ker gemaakt; wat spr. nader ontwikkelde Spr. betoogde, dat het de groote fout der Vrijzinnige richting is geweest, dat zij in de periode, welke achter ons ligt, de rust, dio afwezigheid van Regeerings-verantwoor delijkheid medebrengt, niet heeft gebruikt voor regeneratie op den grondslag van het zuivere liberale beginsel. Altoos is zij in de eerste plaats een machtocombinatie gebleven. Hoe kan men voortaan, rroeg spr., in de nationalo ver antwoordelijkheid eener partij gelooven, die om een aangelegenheid van zoo onder geschikt belang als het gezantschap bij deD Paus, de Staatssocialistische combinatie als het ware op de been helpt. Dit in gebreke blijven van deze verwante groepen, legt ons- den plicht op, aldus spr. zelf in het strijdgewoel den stan daard te planten, waarom onze groep zich kan scharen. Mocht deze crisis tot Kamerontbinding leideD, dan zal het bestuur voorstellen, met eigen candidaten uifc te komen, ten einde teekening :n den toestand te breDgen. Welk beginsel stellen wij ons voor, zeide spr., dat de al dan niet in him tegenwoor dig.) partijverbanden noodige cohesie tus schen de nationaal verantwoordelijke volks groepen zal tot stand brengen Dc N. U. ziet in de „conservatief vrijzin nige" beginselen op economisch gebied, zooals deze meer en meer door den Vrij heidsbond worden gepropageerd, niet het minste heil voor de toekomst van het volk. Het beginsel, dat de N. U. op den voor grond stelt, en dat zij een mogelijke basis van samenwerking tusscheD alle niet te- learchiscbe groepen acht, 'is een beginsel dat evenver verwijderd is van de socialis tische „telearchie" als van de liberalisti sche „anarchie" op economisch en sociaal terrein. Wij wenschen den strijd gevoerd te zien, aldus spr. om beginselen met inhoud; niet om leuzen zonder zin. Wij steken de bazuin met een krachtig Tertium datur. Dit tertium heeft de N. U. naar voren ge bracht onder de leuze van autarchie. Het is een bij uitstek Nederlandsch beginsel, dat leeft en het wezen is van de beide partijen, die hun oorsprong vinden in het werk van Groen van Prinsterer, wellicht den meest op den voorgrond tredenden autarchist, zei de spr., dien onze staatkundige geschiede nis heeft aan to wijzen. Autarchie, de zelfstandigheid der orga nische territoriale, cultureele en sociale groep, in organisch verband is een liberaal beginsel bij uitstek, en is alleen in staat materieelen inhoud te geven aan het for meels kader van den liberalen staat. In den beginselstrijd der komende jaren zoo besloot spr. den strijd tusschen het historisme van een organisch volksle ven, en het actualisme van een revolufcion- naire democratie kan onze keuze niet twij felachtig zijn: Tegen de telearchie, voor de autarchie! Onder deze vlag gaan wij de toe komst met vertrouwen tegemoet. (Applaus) Na deze inleiding werd gelegenheid ge geven tot het schriftelijk stellen van vra gen, die door verschillende leden van den raad van bestuur werden beantwoord. Ije eerste vraag, door een der aanwezigen gesteld, betrof het bekende journalistieke incident dr. Van Bïankenstein—Croeninx Donderdag werd het 3tcffelijfc overschot van koningin Alexandra van Sandringham naar Londen getransporteerd. De foto's werden gemaakt op den weg van Sandringham naar Wclferton-Staiion, waar vandaan een speciale trein naar Londen vertrok. Op de foto komen op de eerrie rij v. 1. n. r. voor: dc Prins van Wales en de Koning van Engeland, daarachter de tweede van links de Hertog v'an York en Prins Henry. van Zoelen, en de houding van het bestuur der Nationale Unie daartegenover, aange zien de heer Groeninx van Zoelen voorloo pig secretaris van de Nationale Unie is. De voorzitter deelde hierop mede, dat het bestuur zich op het standpunt stelt, dat het hier een privé-aangelegenheid betreft, waarmede men niet te maken heeft. Jhr. Groeninx van Zoelen stond na deze mede- deeling op. Hij zeide, dat hij zich persoon lijk verantwoordelijk stelt voor het inci dent en schorsing heeft aangevraagd, als secretaris, rot de rechter uitspraak in deze zaak gedaan zal hebben. Spr. zeide voorts zich eerst tot de Pers cn den Nederlandsehen Journalistenkring gewend te hebben en toen dit niet hielp, is hij teruggevallen tot de traditie van zijn eigen stand. Daarop verklaarde het bestuurslid dr. M. R. J. Brinkgreve, uit Bunnik, dat zoolang jhr. Groeninx van Zoelen zich als politieke banneling terugtrekt, hij hetzelfde zal doen. Spr. heeft hem leeren waardeeren- als een man van eer, t met een geweldige werk kracht. (Bravo.) Prof. dr. Gerretson stelde thans voor het bestuur te doen beslissen over deze schor- hings-aanvrage. Echter de heer Groeninx van Zoelen antwoordde hierop, dat zulks niet noodig was, daar dit een voldongen feit was. Na deze kwestie werden de besprekin gen voortgezet en beantwoordde vervolgens prof. dr. Gerretson de vraag: Acht gij de toeneming van de Roomsche macht dan geen gevaar" Zonder twijfel is de macht en invloed der R.-K. Kerk in ons land sterk stijgende, zeide spr. voor hen, die Romes geestelijke tegenstandera zijn is dit zeker reden, van „het Roomsche gevaar" te spreken. Doch het is onzinnig te meenen, verklaar de spreker, dat deze invloed door staat kundige maatregelen kan worden bevor derd of gefnuikt. Do economische macht van Rome is z.i. slechts een uitvloeisel van grootere geestelijke kracht; meer zelfopof fering voor het eigen beginsel. Dit moet den „Protestanten" tot naden ken stemmen over den eenig doeltreffenden weg om Romes invloed te bestrijden. Deze weg is reeds, zeide spr., door Groen van Prinsterer tijdens de Aprilbeweging aangewezen. Hij bestaat, voor den protes tant, in het verdiepen in het Evangelisch Geloof van het pvotesta-ntsche volk. Laten onzo predikanten, in plaats van Rome to „verketteren", maar zorgen, dat de ker ken. die zij hebben leeggepraat, weer vol worden. Dan komt, zeide spr., het met Rome best terecht. Hierbij wilde baron Van Hardenbrock er op wijzen, dat z.i. do katholieken partijbe lang bij dc motie-Kersten te veel op den voorgrond hebben geplaatst, en het natio naal belang hadden achtergesteld. Tal van vragen werden voorts nog gesteld en beantwoord over nationale verantwoor delijkheid der partijen, de Nat. Unie en de arbeiders, en voorts of jhr. Groeninx v. Zoelen in een brochure geen blijk had ge geven van anti-semietisme. Hierop antwoordde laatstgenoemde, dat er elementen onder de Joden zijn, die hij verachtr. Dat slaat niet op den. Jood in het algemeen, dien hij eerbiedigt-, maar, zoo zeide hij, „op den spekjood, die zijn af komst verloochent en destructief optreedt.',j Vele Joden heeft spr. .leeren kennen, ali goede vaderlanders. Er zijn er z.i. ook, da spekjoden, die hij geen respectabele ele- menten vindt, omdat zij de landszaak ver raden. (Applaus). I Nadat op alle vragen antwoord was ga- geven, stelde de voorzitter, de statuten aan' de orde, dis bij acclamatie werden aange nomen. De vergadering werd vervolgens geslo ten met een slotwoord van den voorzitter^ waarin deze wees op „de grooto taak die voor de N. U. is weggelegd" (Applaus). De verlenging van tien levensduur van oud# U.L.O. en M.U.L.O.-scholen. Naar men weet, heeft de oud-Minister dr. J. Th. de Visser nog een wetsontwerp ingediend om den overgangstermijn ten bo* hoeve van oude U.L.O. en M.U.L.O.-scholen artikel 193 tweed© en derde lid den L.O.- wet 1920 mei een jaar te verlengen tott 31 December '1926. Uit goed© bron wordt vernomen, dat de> Regeering van plan is om dit wetsontwerp, ondanks de crisis, de volgende maand nog) met de beide Kamers te behandelen, zoodat de tot-stand-koming van dit wijzigingswetjg niet uitgesloten is.. U.L.O. en M.U.L.O.-scholen, die reeds gereorganiseerd zijh> kunnen hierop niet terugkomen en mogen dus in leerjaren lager dan het 7de geen Franseb, enz. enderwijsenu De Koninklijke familie blijft de Kerst"-» dagen op Het Loo. Op Dinsdag 29 Decern-» ber gaat zij naar Den ITaag. Bij Kon. besluit is, op zijn verzoek, ingetrokken een Kon. besluit van 13 Octo- 'ber, houdende het verleenen van eervol ontslag aan mr. II. Ilesse, als raadsheer in den Hoogen Raad der Nederlanden; met in gang van 1 December; is benoemd tot rid der in de orde van Oranje-Nassau G. Veer-; man, leeraar voor riool, solo-viool en or-, kestklasse aan de muziekschool yan de af- deeling Utrecht der Maatschappij tot bevor dering van de Toonkunst te Utrecht, welke vijftig jaar bestaat. Het Diaconessenhuis le Utrecht heeft een legaat van f 10.000 ontvangen, De Commissaris der Koningin ia Drente, mr. J. T. Linthorst Hornan, aal xich tot berstel van zijn gezondheid eenif» maanden naar het buiftnland begeven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1925 | | pagina 6