i
Humor1 teif het iiiitssiSansS.
=rr:
UIT RUSLAWD.
TWEEDE KAMER.
9 -
srX
Protestor (ontwakend): „Ia or lemand'C
Inbreker: „Nee".
Protesaor (weer Insluimerend)! pik be6 me" seür eergist",
(Passing Show)
»,k l»11 ne' Willemse tegengekomen. Ik vroeg hem dertig
gulden om me uit een moeilijkheid t« helpen, maar h(j
weigerde ie. Had jy gedacht, dat er zulke gierige kerels
[waren J"
)»0 Ja, die zijn er. Ik ben er zelf ook een". (Dorfbarbier)
Vrouw: HWaarom neem Je drie parapluies mee?"
Professor: „Een vergeet fk er natuurlijk ln den trein, eea'
laat Ik ln bet restaurant stun en een heb tk noodlg wan»
neer het gut regenen", (Svrlx Stockholm!
Bcnu'nnefyke secretaresse van zieKerihuïscomue: „nu u zich
een auto heeft aangeschaft, meneer Snel, wat zoudt o nu
zeggen van een flinke jaarlfiksche bijdrage voor ons zieken-
hulsfonds?(Humorist)
de huidige grenzen vaststelde. Als de Duil-
sche politiek nu den eenigen weg inslaat,
dien versland en broederliefde haar voor
schrijven, dan zal, dan moet de raad van
Genève eens ailweer niet dadelijk, maar
al9 de tijd er rijp voor is de vraag in
overweging nemen of deze Oostelijke grens
regeling niet aan een nieuw onderzoek moet
worden onderworpen. Maar ook dergelijke
mogelijkheden zijn slechts langs den weg
over Locarno te verwezenlijken. Dat het
gezonde verstand van het volk trots partij
verblinding en ook trots de eerlijke bezwa
ren, die men er tegen inbrengt, tenslotte de
overwinning zal behalen, is thans de hoop,
bet gebed van iederen Duitse her, dio het
goed met zijn vaderland meent.
Dr. MAX OSBORN.
De nieuwe leening der sovjets.
(Nadruk verboden).
Zooals bekend, geeft de sovjcl-regeering
nu een nieuwe leening uil, die de „bocien-
leemng" wordt genoemd. Het is niet voor
het eerst, dat dfc sovjet-regeering zich lot de
boeien wendt om bij hen gold le leenen.
Zoo bijv. zijn bekend de twee graan-!ee-
nmgen", en de twee „boeren-leeningen".
De nieuwe leening onderscheidt zich ech
ter in zeer veel opzichten van de vorige.
De graan-leeningen waren feitelijk niets
anders dan een vervroegde betaling van de
rijksbelastingenzij werden 's zomers of
in het voorjaar verkocht en in het najaar
en des winters ter betaling van de belas
tingen op nieuw aangeboden. Ongeveer het
zelfde karakter hadden ook de z g. „boeren-
leoningcn". Wel hoopte de regecring, dat de
boeren niet altijd gebruik zullen .maken
van het recht, de obligaties als betaling
voor de belastingen aan te biedon, en dal
zij, aJthans een zeker gedeelte van do
papieren zullen behouden als een geld
belegging. Het bleek echter, dat de boeren
geen gebruik konden of wilden maken van
de mogelijkheid 't geld in rentegevende
papieren te beleggen en de Slaat moest
telkens bij hel binnenvloeien van de be
lastingen de papieren tegen hun nominale
waarde aannemen, heigeen natuurlijk voor
de schatkist gocn bepaald voordeelige traais-
actie was.
Niettegenstaande deze geenszins bemoe
digende ervaring moet de sovct-regeering
toch opnieuw bij de hoeren aankloppen en
om geld vragen. De nieuwe leening wordt
uitgegeven voor twee jaar en de obligaties
zullen verkocht winden naarmate er vraag
naai zal bestaan. Zij worden tegen de no
minale waarde verkocht, zoodat het voor
deel, dat er lot nu toe bestond, n.l. het
koopen van de obligatie tegen een lagcien
koers cn het inleveren bij de betaling van
de beJastingen tegen den nominalen koers,
letgcen zooveel boeren aanlokte om deze
obligaties le koopen, nu geheel verdwijnt.
De bedoeling is dus een gewone crediet-
operalie te ondernemen, de eerste van den
aovjet-staat. Om de boeren te lokken werd
een zeer hoog rendement (12 pet. I) vast
gesteld. terwijl er bovendien nog winst
mogelijkheden beslaan (in het geheel wer
den er premiën voer 5 millioen roebel ver
loot. hetgeen bij een leening, die in het
gunstigste geval 100 milloen roebel in het
laad je zal brengen, natuurlijk ongehoord
veel is). Een volkomen zuivere crediet-
operalie is ook deze leening echter niet, wijl
de koopers het recht krijgen de obligaties
als betalingsmiddel te gebruiken bij het
voldoen van de landbouw-belasling.
De regeering moet den boeren zulke groo
ve voordeelen beloven om geld te leenen,
omdat de boeren vrijwel het eenige element
ln het land zijn, dat over vrije geldmiddelen
beschikt. De bolsjewiki hebben al het parti-
bezit genationaliseerd en de moge
lijkheid van kapitaalvorming vernietigd.
Wel is waar begon sands de invoering van
de Nieuwe Economische politiek zich een
nieuwe middenstand te vormen, maar de
zware belastingen, waaronder deze stand
gebukt gaa.t, makèn voor hem kapitaalvor
ming bijna onmogelijk. Een onderzoek, door
de regeering zelf ingesteld;, heeft bewezen,
dat die inkomsten van de personen, die tot
die groepen behooren, wolke gewoonlijk het
meeste sparen en het belangrijkst zijn bij
het vormen van een nieuw kapitaaJ, te laag
zijn (zie de studie van prof. Ilensol in de
„Wjostnik Finansow"). Dat deze elementen
van de bevolking niet over vrije middelen
beschikken is trouwens duidelijk gebleken,
toen de rogoering in de steden een leening
van 10 millioen roebel wiide plaatsen. Het
bleek, dat de Russische sitedelingen zoo arm
zijn., dat zij zelfs een dergelijk bedrag niet
konden opleveren.
Is er eenige kans, dial de nieuwe leening
zal slagen? De leening wordt gelanceerd
op een oogemblik, waarop de hoeren over
geld beschikken, omdat de oogst binnen
gehaald is en de opbrengst zeer goed bleek
Le zijn. De boeren hebben echter gebrek
aan alles en het weinige geld, dat zij voor.
liet graan hebben gokrogen, is lang niet
voldoende om alles te koopen, wat zij noo-
dig hebben, temeer waar de prijzen van
fabrikaten, voor zoover ze te krijgen zijn,
buitcnsi>orig hoog zijn. Overigens heeft de
officieele „Ekonoinitsjeskaja ZjLnj" zelf er
kend, d>at onder de tegenwoordige omstan
digheden van kapitaalvorming bij de boe
ren geen sprake kan zijn.
Dat de boeren inderdaad niet over vrije
middelen beschikken en dus niet in staat
zijn de noodige 100 millioen te formeeren,
blijkt o.a. uit bet volgende feit: het aandeel
van de boeren bij de spaarbanken is zeer
gering (Finansowaja Gazeta, No. 4-1). Hot
overigens kleine saldo van de spaarbanken
bestaat voor het grootste gedeelte uit de in
lagen van de sovjet-instellingen. Het is
natuurlijk mogelijk, dat het geringe aandeel
van de boeren in het saldo van de spaar
banken mede het gevolg is van het wan
trouwen dier boeren tegen de soliditeit der
spaarbanken, maar dezelfde omstandigheid
is ook bij het koopen van de obligaties van
de nieuwe IcenLng aanwezig is; indien de
boer zijn geld, voorzoovcr hij het heeft, niet
aan de spaarbank wil toevertrouwen, d*an
zal hij het evenmin toevertrouwen aan de
schatkist door den aankoop van dc obli
gaties.
Voor een Wesl-Europeaan is een rende
ment van 12 pet. gecombineerd aan de
mogelijkheid een zeker bedrag te winnen
zeer aanlokkelijk, maar in Rusland is de
toestand geheel anders. Het gebrek aan
kapitaal is in het land der sovjets zoo nij
pend, dat op de vrije markt voor geld veel
meer dan 12 pet. wordt geboden en daarbij
worden garanties gegeven, die de Staat niet
kan bieden. De winst-mogelijkheden zijn
voor de boeren niet zoo aanlokkelijk als
het hier zou zijn, wijl de- boeren niet in
staat zijn de lijsten na te zien en daardoor
reeds herhaaldelijk de dupe zijn geworden
van minder consciëntieuze ambtenaren. Er
is dus zeer weinig kans, dat de leoning zaïl
lukken. Dit beteekent echter niet, diat de
bolsjewistische pers geen snorkende artike
len zal bevallen, waarin gesproken zal
worden over het geweldig succes van de
leening en hoe de boeren zich baasten
hun geld aam den Staat toe te vertrouwen.
De waaide van dergelijke berichten is ech
ter bekend, en kort geleden is opnieuw ge
bleken, hoe voorzichtig men de berichten
van de bolsjewistische bladen moet beham-
delen. Bij de realisatie van de 10 millioen-
leening schreven de bolsjewistische bladen,
dat de leening een succes was, dat zij
overteekend werd, enz. Later moesten de
bolsjewistische bladen toegeven, dat hei
maar bluf was, dat de toestand cenigszins-
&1 te rooskleurig was voorgesteld* j
Dnpssiationschef: „Geef me m'n f» terug, gauw. De
.4.16 staat al een kwartier te wachten. .(Passing Show)*
-'wAM'V
'WWkf,
Opmerkzaamneiu Vmev een erg Leider stemmetje tot haar
Jeugdige tante): O, tantetje, mag ik als 't erg griezelig
wordt uw andere hand .vastbonden? (London Opinion)
Behadve de „boeren-deening" geeft de
regeering ook een „Leening voor econo
misch herstel" uit. Deze leening wordt ech
ter gerealiseerd zonder een eigenlijke emis
sie, zonder een markt en zonder de obliga
ties te verkoopen. Het is een zeer eigen
aardige wijze van geld leenen, die echter
bewijst, dat de bolsjewiki zich vólkernen
bewust zijn van de onmogelijkheid op de
btnnenlandsche markt geld te plaatsen.
Verschillende Russische economen van
naam beschouwen dan ook deze leening als
een middel om een inflatie le maskeeren.
Wel is waar verzette zich de volkscom
missaris van financiën tot nu toe legen
inflatie, maar d'e omstandigheden waren
veel sterker en hij moest voor don druk
v.an de leiders der trusts zwichten. Dc
industrie jverkt met verlies en telkens ko
men de leiders van de staatsfabrieken, mot
nieuwe eischen om credieden. Deze credde-
ten worden onder verschillenden vorm
verleend: voor een gecfoelte zijn het be
dragen op de staafsbogrooting uitgetrokken,
voor een gedeelte „voorschotten" met lan
gen of korten termijn, maar die nooit
terugbetaald worden, terwijl het voor een
aanzienlijk gedeelte ba nkc rede eten zijn. De
leiders van de genationaliseerde industrie
verklaren trouwens nu onomwonden, dat de
Staat toch op zijn begrooting bedragen voor
de industrie zal moeten uittrekken, bet
geen overigens volkomen logisch is: de
Slaat is de eenige aandeelhouder van de
maatschappijen on daar d'e ondernemin
gen met verlies werken, moet de Slaat
natuurlijk bijpassen of.de ondernemin
gen laquideeren. hetgeen in dit geval zou
beteekenen het bolsjewistische stelsel prijs
geven, waartoe de tegenwoordige heerscbers
van het land niet bereid zullen zijn Zoo
ontstond het plan van de Leening voor
economisch herstel", uit de opbrengst
waarvan de industrie zal gesteund worden.
BORIS RAPTSCHINSKY.
(Zitting van gisteren).
STAAÏSBEGROOTING VOOR 1926.
Algemeene beschouwingen.
De heer MARCHANT (V. D.) zet zijn gis-
lermiddag "afgebroken rede voort. Hij be
handelt thans de koloniale poliliek en in
verband daarmede <le oprichting van de In
dische afdeeling te Utrecht. Wanneer de
opleiding te Leiden te eenzijdig ware dan
had de regeering daarin moeten voorzien,
maar dat deed zij niet, doch gai den onder
nemers de gelegenheid zelf de opleiding ter
hand te nemen. De regeering- woonde zelfs
de opening bij. Door de houding der regee
ring kreeg de Ondernemersraad meer macht
en gezag dan anders het geval zou zijn.
Door het aanstellen van eenige professoren
wordt de opleiding der Indische bestuurs
ambtenaren in een andere richting geleid.
Is de regeering dan blind voor alles wat er
gebeurt .in het verre Oosten. Spr. wijst op
Syrië, China. Niet straffeloos trad men te
gen de Chiheezen op; het eind was dat zij
zich verzetten. Zij die Indië willen besturen
moeten met de ontwikkeling rekening hou
den. Voor verdoezeling van openbare en
particuliere belangen moet door de regee
ring worden gewaakt Het is onder Christe
lijk bewind dat Nederland stappen terug
gaat zetten op den ouden weg.
Spr. merkte op dat de regeering op so
ciaal gebied zoowel als op militair gebied
in gebreken blijft. Voor de sociale wetge
ving heeft ze geen plannen; spr. ontkent dat
de ontwapening een verkiezingsleuze is. Dit
laatste vraagstuk klemt op dit oogenblik
nog zeer ernstig. De eisch van verweer
quand-même past niet meer in den feite
lijken toestand. Sedert Versailles is geble
ken, dat bewapening niet het middel is om
de verhoudingen tusschen de volken te re
gelen. Een groote Europeesche oorlog is niet
meer aannemelijk, meent spr. De rogeering
gelooft dat niet, maar al gelokt zij het niet
dan is het uitgeven van millioenen nog on
verantwoord tegenover de groote nooden die
overal bestaan. Spr. hoopt, dat dc regeering
dit eindelijk zal* gaan inzien.
Vervolgens betoogt spr., dat de uitspraak
der stembus is geweest een vcroordeeling
der Colijn-politick van vóór de verkiezingen.
De rechterzijde heeft herhaaldelijk beweerd,
dat het niet om een Ministerie-Colijn ging.
Alleen de heer Van Wijnbergen, was voor
zoodanig ministerie, maar overigens was er
een tegenstand tegen een Kabinet-Colijn.
Onder die omstandigheden werden de ver
kiezingen ingezet. Bij den uitslag der ver
kiezingen werd de heer Colijn gehuldigd
als de leider en de heer Rutgers als zijn
aanstaand medewerker aangeduid. Spr. ci
teert uit de Katholieke Nieuwe Haarlem-
sche Courant, waarin uitdrukkelijk wordt
gezegd, dat de Katholieken geen Kabinet-
Colijn wenschten en dat daarop ook geen
uitzicht had bestaan gezien de opvattingen
ter rechterzijde vóór de verkiezingen. Met
den stembus-uil slag was volgens dit blad
geen rekening gehouden en aan het parle
mentaire stelsel was geen goede toepassing
gegeven. In de uitspraak der kiezers ziet
spr. een vcroordeeling van het beleid der
laatste jaren en de heer Colijn had dus deze
taak niet mogen aanvaarden.
Spr. herinnert aan de Vlootwet-geschie
denis. Het afwijken van de tien leden heette
toenmaals woordbreuk. Dit woord schijnt
echter zijn beteekenis te hebben verloren.
De houding der Katholieken tegenover het
ministerie-Colijn besprekend, wijst spr. op
den Katholiekendag te Utrecht, waar men
het processie-verbod alleen op principieele
gronden bestreed maar praktisch aan
vaardde. De heer Kooien sprak in dien geest
gelijk al eerder is gesignaleerd; hij legde
zich bij den heer Colijn neer. Met die over
winning wcnscht spr. minister Colijn geluk.
(Gelach). Spr. kan slechts hopen dat de
minister bereid is die hulde te aanvaarden.
(Gelach).
Na de verkiezingen juichten de anli-revo-
lutionnairen en minister Colijn kwam on
der luiden jubel vertellen, dat zijn begroo
ting voor J926 sloot. Hoe kon men dan
iemand anders als formateur wenschen?
De houding der Christelijk-historischen
was zeer zonderling. Zij gingen alleen den
verkiezingsstrijd in maar het stond vast dat
zij straks weer met Rome zouden samen
gaan. Voor de houding dezer partij heeft spr.
geen bewondering. Intusschen, de 54 zetels
zijn behaald en de drie partijen vonden el
kaar weer. Het is niet een christelijk Ka
binet, maar het heeft slechts een materieel
karakter.
Ten slotte formuleert spr. wat hij tegen
over het beleid van dit Kabinet stelt. Een
betere belastingwetgeving, waarbij de cul-
tureele belangen worden ontzien, en de
druk op de kleineren wordt verlicht, is vóór
alles na te streven.
Spr. ontkent niet dal de omstandigheden
nog moeilijk zijn en dat voorzichtig beleid
geëischt is, maar er is nog alle gelegenheid
voor bezuiniging, o.a. bij Oorlog. Vóór pro
ductieve werken mag naar spr.'s oordeel
geleend worden en het onrecht aan de
ambtenaren aangedaan moet in minnelijk
overleg worden goedgemaakt. Voor spr.'s
wenschen is in de Kamer een meerderheid
te vinden al zal het dan op een compromis
moeten berusten. Blijft men zich ter rech
terzijde tegen een andere constructie der
samenwerkende .partijen verzetten, dan zal
men nog voor veel groolere moeilijkheden
komen te staan. Als men niet bereid is voor
de democratische beginselen samen te wer
ken, dan zal de democratie er niet anders
kunnen kómen dan door de schokken der
revolutie.
De heer BRAAT (plalt. partij) wenscht
over de samenstelling der Kamer te spre
ken. De verandering der Kieswet heeft
kwaad gedaan aan de evenredige vertegen;*
woordiging. Er is roof gepleegd op de klein*
partijen en ook de S. D. A. P. heeft daaraan
meegedaan.
Vervolgens critiseert hij de houding dar
Regeering in landbouwzaken. Tegenover het
mond- en klauwzeer en de aardappelziekte
deed de Regeering niet genoeg.
Verschillende punten zal spr. bij de hei
grooling van Landbouw behandelen. De
„loszinnige" mededeelingen in de Troonrede»
over dit punt zal hij nader beoordeelen.
Bezuiniging wil spr. zoeken op het aan*
tal ambtenaren en op de pensioenen en
wachtgelden. De standplaats-kortingen acht
hij zeer onbillijk. Overigens hebben de
ambtenaren allerlei voordoelen en voor^
rechten en de Regeering en de Kamer zdin
bang voor de ambtenaren, omdat die inteU
lectueelcn zijn en leiding hebben in den
lande.
Meer korting op de pensioenen acht hij
gewenscht en het Rijk moet niet bijstorten,
Het geld ware beter besteed voor de ouden'
van dagen, die f 3 per week ontvangen.
Van het georganiseerd overleg is niets te
wachten. De slimste cn handigste ambtet
naren worden bij dat overleg op de Regee*
ring losgelaten om zooveel mogelijk los te
krijgen. Nu gaat de Regeering weer voor
drie millioen gulden plooien gladstrijden,
maar met die strijkerij komen er weer
nieuwe plooien in.
Wijziging der verlofstractementen wenscht
spr. Hij wijst op de pensioenen van twee
leden van Gedeputeerde Staten, die mini»*
ter zijn geworden, iets wat hij zeer onbfi-
lijk vindt: Verlangen naar medezeggenschap
heeft hij ten plaltelande nog niet gehoord.
Alleen in de steden worden de arbeiders op*
gejaagd door de leiders der socialisten. Ver*
mindering der belastingen en minder ambte-
naaiderij wenscht men ten plattelande.
Spr. bindt zich aan deze regeering Die^
maar zal ieder voorstel beoordeelen naar
het algemeen belang. Hij wacht af wat er
gaat gebeuren.
De heer VAN DER TEMPEL (S. D.) beu
handelt de wclvaartspoliliek dezer regeo*
ring. Met de voorgestelde middeleir kan de
Regeering er z i. niet komen. Er is een aan
was der bevolking van 100.000 per jaar en
er is geen evenredige toeneming der cul*
tuurgronden; geen emigratie enz. Spr. wijst
op de adressen van het N. V. V. en do
Werkloosheidsraad, waarin wordt aange
drongen op het uitvoeren van productieve
werken, versneling der Zuiderzeewerken.de
Maaskanalisatie; enz. Er is spoedig noodif,
groote spoed bij den aanvang dezer werken.
De Regeering gaal nu een diepgaand on*
derzoek instellen. Spr. is daarmee niet te
vreden. Een permanent onderzoek naar het
prijzenvraagstuk acht hij noodig en Ml
vraagt den Minister in die richting een toe
zegging te doen. Overigens is deze weg een
zeer lange weg.
Er moet een bestendig onderzoek door
een bestendige commissie plaats hebben. Er
moet gecentraliseerd en geregeld gewerkt
worden, systematisch worden onderzocht,
opdat over het geheele land eenheid van
behartiging dezer belangen slaat.
Dc vergadering wordt verdaagd tot Dins
dag één uur.
RECLAME.
Doe er wat
I Kloosterhalsem op
is het cewone gezegde, als men jich
heeft gesneden, gestootcn, gebrand,
geklemd, of geschramd. Dat verzacht,
zuivert en geneest zonder littëekens.
Overal pa groote pot van 20 grom 50 cent
MS I
