AGENDA.
TELEGRAMMEN.
LAATSTE BERICHTEN.
I
Woensdag.
„Jcruël" (Groenesteeg 10): Radio-avond.
8 uur.
„Jeroël" (Middelstegracht 3): Radio-avond.
8 unr.
Leger des Heils (Langebrug 4): Licht-
becldcnvoorstelliDg. 8 uirr.
„Prediker"P .dio-avond, 8 uur.
Nutazaal: Openbare voordracht Orde van
de Ster in het Oosten van mej. H. Gantvoort.
8 uur.
Stadszaal: Eerste Volksbijeenkomst. 8 uur.
Oegötgeest, „Irene": ZeodingSBamen-
koanst. Balfacht. i i I 1 i
Donderdag.
Hooglandsche Kerk: Buitengewone Zen-
dingsavond. Sprekers, zang en muziek.
Halfacht.
Leidsch Volkshuis (Apothekersdijk): Cur
sus Natuurkunde over den bouw der stol
door den heer Y. Efcbach, met ptroeven en
lichtbeelden. 8 uur.
Prediker- (Janvoesensteeg): Sptr. tfe. J. P.
Pauwa Halfacht j
Stadszaal: Twoede concert Leid sc he
Kunstkring voor Allen. 8 uur.
Stadszaal (kleine)Ned. Reisver. afdL
Leiden. Lezing met lichtbeelden. Halfnegen.
„Marguerite Gautier". 8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 2 tot en met
Zondag 8 November a.s. waargenomen door
de apotheek van den heer C. B. Duyster,
Nieuwe-Rijn 18, tel. 523.
De apotheek van de „Hulp der Mensch-
heid", Hooigracht 48, in altijd geopend,
doch van n.m. 8 uur tot v.m. 8 uur alleen
voor spoed-recepten. Alleen voor leden van
dat fonds.
Losse nummers van ons Blad zijn
behalve aan ons bureau
ook verkrijgbaar bij de
Firma A. HILLEN, Breestraat 154,
Firma A. HILLEN, Stationsweg.
T- J. RIJSBERGEN, Sigarenhandel,
Heerenstraat 2,
Fa. A. SOMERWIL Azn. Hoogew. 24
Firma A. J. dl. WIJTENBURG,
Haarlemmerstraat 2,
A. M. VAN ZWICHT,
Kiosk Prinsessekade.
en des Zaterdags bij
JOH. HOGERVORST, Haarl.str. 128
en bij
A. GERRITSEN, Alphen a. d. Rijn
de gevolgen van Locarno voor het Duitsche
srolk zichtbaar moeten zijn. Wij hebben m
Locarno niets verzwegen van hetgeen ons,
met het oog op Duitschlands welzijn, op
het hart lag. Zoo hebben wij verklaard, dat
de tegenwoordige Duitschc regeering geen
morecle schuld van Duitschland aan het
uitbreken van den oorlog erkennen kan,
doch zich op het standpunt plaatst, dat
reeds September 1924 in het memorandum
der toenmalige regeering Marx is uiteen
gezet. Met de toetreding van Duitschland
cot den Volkenbond bestaat ook voor ons
het zedelijke recht van toewijzing van ko
loniale mandaten. Ook dit feit werd ons in
Locarno bevestigd.
Do zin van Locarno 'bestaat in de erken
ning, dat de Europeesche Staten niet lan
ger tegen elkaar mogen razen, indien, men
oiet wil, dat Europa te gronde gaat. In alle
jtaten van Europa heeft de nood zijn in
trede gedaan en is opnieuw tot bezinning
komen manen. Wij moeten de dingen nu
met andere oogen gadeslaan clan te Ver
sailles. Een voorgeschreven vrede en ge
weld hebben niet vermocht een bet^r Euro
pa te maken. Laat ons beproeven dit doel
op den grondslag van den vrede, Duitsche
gelijkberechtiging en Duitsche vrijheid te
hereiken. t
FRANKRIJK.
De regeeringsverklaring De
Kamer neemt een motie van
I vertrouwen aan On-
eenigheid in de socialisti
sche partij.
PainJevé heeft gisteren in de Kaïmer de
regeeringsverklaring afgelegd. Daarin wordt
gezegd, dat de regeering beoogt, onmiddel
lijk uitvoering te geven aan haar plannen,
waarbij het algemeen landsbelang boven
alles gaat en een krachtige, snelde poging
lot herstel het meest noodig eis.
Daar het financiecle vraagstuk een le
venskwestie voor het land beteekent, moest
de leider der regeering wel den .gevaarlijk
sten post bezetten; want (ondanks hetgeen
reeds bereikt is bij de aanpassing der uit
gaven aan de vaste ontvangsten) Frankrijk
kan niet in een wankele economische po
sitie blijven. Men moet den ernst van den
toestand wel is waar niet overdrijven, maar
men zal moeten komen tot de geldelijke
opofferingen, welke de verdediging van de
openbare financiën eischt. De openbare
schuld zal moeten worden verminderd door
een krachtige amortosatio, door onmiddellijk
vast te steil an buitengewoon groole natio
nale offers, waaraan al'le vormen van rijk
dom moeien deelnemen. De bijdragen, die
op deze wijze worden verkregen, zullen
worden gestort in een autonome amorti
satiekas, die onafhankelijk is van den
Staat en haar eigen inkomsten beheert.
Ten einde haar program op energieke
wijze te kunnen uitvoeren, is de regeering
van zins de stabilisatie der valuta te ver
zekeren.
Wat de buitenlandse he politiek betreft,
herinnert Painlevé er aan. dat Frankrijk
het vorig jaar te Londen en Genève en nog
onlangs te Locarno, het Frankrijk, dat nog
bloedt, en geenszins buiten gevaar verkeert,
zich aan het hoofd plaatste van de volken,
die naar veiligheid streven. En de atmos
feer der oude wereld is er als het ware
door gezuiverd. Niet, dat het tijdperk van
moeilijkheden tesschen de volken als af
gesloten kan worden beschouwd, maar de
volken zien thans eindelijk een uitweg. De
wegen naar den vrede zijn gebaand.
De Franschen kunnen vertrouwen heb
ben in den staatsman, die het verdrag van
Locarno deed slagen, om er alle vruchten
van te kunnen genieten. De buitenlandsche
politiek, die zulke resultaten bereikte, heeft
niet zonder strijd in Frankrijk kunnen zege-
Vieren, maar thans is zij niet meer de
politiek van een partij, zij is verzekerd van
de instemming van de overgroote meerder
heid van het volk.
Wij hopen, besloot Painlevé, dat
een moedige, menschelijke en recht
vaardige politiek, gevoerd door een sterke
repubbkeinsche partij, op elk gebied alle
menschen tot volgelingen zal maken, dio
van goeden wille zijn.
Pamlevé's rede-gedeelte over Syrië en
Marokko is niet vermeld. Het zou andens
juist een der interessantste gedeelten zijn
geweest.
Ook de binnenlandsche politiek is door
Havas maar vergelen.
Over 't algemeen werd de verklaring vrij
koel ontvangen. Alleen de hulde aan
Briand vond vrij algemeene instemming.
Het debat in de Kamer had niet veel te
beduiden. Zeer nieuwsgierig was men naar
vden uitslag der stemming, gezien de hou
ding der socialisten die besloten blanco te
stemmen, hetgeen in de partij reeds twist
deed ontstaan. Boncour, llenaudel. Montet
en Aurial legden hun functie als lid der
politieke commissie der socialistische Ka-
mergroep neer! Tenslotte werd met 221
189 stemmen volgende motie aangenomen
De Kamer keurt de verklaring der regee
ring goed en stelt vertrouwen in haar om
in volle overeenstemming met de republi-
keinsche meerderheid een politiek van
vrede en financieel herstel te yoeren, en
verzet zich tegen iedere toevoeging.
De communisten en de rechterzijde stem
den tegen de motie, de socialisten stemden
blanco. De socialistische radicalen, de so
cialistische republikeinen en de radicafb
linkerzijde stemden voor. Bij het centrum
en de rechterzijde stemden eenige afge
vaardigden blanco.
ENGELAND.
A L Woods opvolger De ge-
meenteraads verkiezingen
v De werkloosheid De ver
kiezing in Canada.
Woods opvolger als minister van land
bouw zal zijn Walter Guinness.
De uilslag der gemeenteraadsverkiezing
voor Londen is: conservatieven 938, winst
22, verlies *79; liberalen 27, winst .10, ver
lies 36; arbeiderspartij 364, winst 97, ver
lies 9. In Londen en de provincie hebben
de arbeiders in het geheel een winst be
haald van 135 zetels.
Op 26 Oct. bedroeg het aantal werkloozen
1.232.400, d. i. 6753 minder dan de vorige
week, en 29,171 meer dan het vorige jaar.
De definitieve verkiezingsuitslag in Ca
nada is: 118 conservatieven, 124 liberalen
en progressisten, 2 arbeiderspartij, 1 onaf
hankelijke.
Of het liberale kabinet dus aanblijft?
OOSTENRIJK.
f De ambtenaarsstaking tegen
morgen geproclameerd
Gaat de regeering heen?
De ambtenaren zijn niet door de regee
ring bevredigd en daarom is tegen morgen
de slaking geproclameerd.
Aan de slaking zullen voorloopig geen
deel nemen het personeel van het parle
ment, de politie, de gendarmerie, het gevan
genispersoneel en de apothekers en genees-
hceren in 's lands dienst.
Bij de douane zal de behandeling van
levend vee en aan bederf onderhevige le
vensmiddelen ^oorloopig ook voortgang
hebben.
Het personeel bij de spoorwegen, dat se
dert de omzetting der bondsspoorwegen in
een zelfstandige onderneming een eigen
salarisschema bezit, en de ambtenaren bij
de P.T.T. zullen voorloopig eveneens aan
de slaking niet deelnemen.
De gevolgen van de staking der bakkers
gezellen, die gisteren is aangevangen, deden
zich reeds vroegtijdig gevoelen. De huis
vrouwen verdrongen zich in drommen voor
de bakkerswinkels, die al spoedig waren
uitverkocht. Van aanvoer van buitenaf zal
voorloopig geen sprake zijn. Maatregelen
zijn genomen, om brood ten behoeve der
zieken te bakken. In de restaurants wordt
het brood voor de bezoekers gerantsoeneerd.
In parlementaire kringen verluidt, dat de
partij-organisaties pogingen in het werk
stellen, alsnog in de onderhandelingen tus-
schen de regeering en de ambtenaren- orga
nisaties bemiddelend op te treden, ten einde
zoo mogelijk nog op het laatste oogenblik
het uitbreken der slaking te voorkomen.
Vermoedelijk zal de regeering aftreden,
zoo de staking uitbreekt.
GRIEKENLAND.
Het conflict met Bulgarije.
De volledige samenstelling van de com
missie van onderzoek, die een enquête zal
houden naar de oorzaken van het Grieksch-
Bulgaarsch conflict, zal eerst heden worden
bekend gemaakt, aangezien de naam van
een Italiaanscb generaal nog ontbreekt.
Niettemin kan Lhans reeds worden meege
deeld, dat de beide burgerlijke autoriteiten
zijn: mr. P. Droogleever Fortuyn, lid van de
Tweede Kamer, oud-wethouder van Den
Haag, en de Zweedsche gezant in Neder
land. Adlerkreuz. Voorzitter is de Engelsche
gezant te Madrid, Sir Horace Rumbold. Het
Fransche lid is generaal Sérigny. De com
missie komt aanstaanden Vrijdag te Genève
bijeen.
liet idee om op den Balkan een veilig
heidspact la Locarno te sluiten wint aan
instemming.
RUSLAND.
Froenze's opvolging.
Uit Moskou wordt aai? de „Roel" ge
meld, dat onder leidende politieke kringen
groote oneenigheid heerscht over de keuze
van den opvolger van Froenze, die giste
ren met grpot eerbetoon ia begraven en
dat het niet te verwachten is, dat een be
slissing in dezen spoedig zal worden geno
men. De candidaturen-Unsjligt, -Worosjilof
en -Boebnof heeten weinig kans te hebben.
Het wordt niet uitgesloten geacht, dat een
benoeming eerst zal plaats hebben na het
aanstaand congres der communistische
partij, dat tegen half December is bijeen
geroepen. Unsjligt, de huidige plaatsver
vangende volkscommissaris van oorlog, zal
dan tot aan de benoeming van Froenze's
opvolger het beheer van het volkscommis
sariaat voeren.
CHINA.
De douane-conferentie.
De Amerikaansche voorstellen, die bij de
commissie der lariefconferentie zijn inge
diend, bevatten verschillende douane-ver-
fcoogingen, waaruit de provincies een ver
goeding zullen ontvangen voor de afschaf
fing der likinrechten en voorts dat op voor
waarde, dat de voorgeschreven maatregelen
uitgevoerd worden, de tegenwoordige tarief-
beperkingen zullen opgeheven worden cn
het nationale tarief op 1 Jan. 1929 in wer
king zal treden.
De overige mogendheden hebben zich in
principe ook voor tariefautonomie van China
verklaard.
De nieuwe ontwapeningsconferentie.
PARIJS, 4 Nov. (V. D.). in verband met
de ondertcekening van het Veiligheidspact
op 1 December a.s. te Londen, zal naar ge
meld wordt, Frankrijk de leiding nemen bij
de voorbereidingen voor de Ontwapenings
conferentie <lie in het begin van het vol
gend jaar te Geneve onder de auspiciën van
den Volkenbond bijeengeroepen zal worden.
Het verluidt, dat de Fransche regeering een
ontwerpvoorstel tot ontwapening |ieeft in
gediend bij de militaire commissie van den
Volkenbond. Het voorstel bevat de vólgende
punten:
1. Besludeering van de militaire, econo
mische en andere toestanden van ieder
land. Dit beteekent dat Frankrijk bereid is
de controle van alle militaire krachten te
plaatsen onder den Volkenbond.
2. Een bestudeering van de posities der
verschillende landen met het recht aan te
wijzen hoe de resp. machten geëqualiseerd
kunnen worden teneinde een plotselinge
aanval Je voorkomen 1
3. Aanvaarding van het principe dat
voorkomen zal dat een staat een groolere
macht zal handhaven welke bij verbreking
van het Bondspact in het veld zou kunnen
worden gebracht. Dit beteekent dat Frank
rijk bereid is haar eigen strijdmachten door
een Volkenbondsbeslissing te beperken.
4. Een beslissing moet genomen worden
voor 1 Februari 1926. Dit wijst er op dat
Frankrijk gaarne een onmiddellijke ontwa
pening zou zien.
De actieve slappen tot het bijeenroepen
van een ontwapeningsconferentie zijn ver
traagd hangende de onderteekening van de
Locarno-verdragen. Zoodra de namen op
het papier staan zal lot de bijeenroeping
eener ontwapeningsconferentie worden over
gegaan. Het is waarschijnlijk, dat. deze in
het begin van Januari zal bijeenkomen.
De ontruiming van de Koulsche zone.
FRANKFURT, 4 Nov. (V. D.) Verno
men wordt, dat het Brilsche bezettingsleger
na de ontruiming van de Keulsehe zone
het bruggehoofd van Ma-inz, Wiesbaden,
Rheinghau en de beneden-Taunus zal be-
fetten. Het Britsche hoofdkwartier zal van
eulen naar Wiesbaden worden overge
bracht.
De Franschen zijn aangevangen het be
zettingsregiem te veranderen. Gi-steren zijn
33 Fransche vertegenwoordigers in ver
schillende steden van het bezette gabied
teruggeroepen. Aan de autoriteiten weTd
medegedeeld, dat zij niet zullen worden
vervangen.
Dé Pers over Painlevé's verklaring.
PARIJS, 4 Nov. (Havas). Waar de opposi
tiebladen de meerderheid van het ministerie
precair achten, meenen de kartel-bladen dat
Painlevé met een vast aaneengesloten link-
sche meerderheid zal regeeren. Allen consta-
teeren dat de verklaring omtrent de door
Lyautey en Petain bewezen diensteD,. als
mede den door Briand verribfrten arbeid met
krachtig en bijna eenparig applaus 'werd be
groet. Het Journal ziet daarin een interes
sante aanwijzing voor de ontwikkeling van
den politieken toestand. Voorts meldt het
zelfde blad dat Pétain met de andere gema
tigde oud-ministers Colrat en Laudry voor de
motie van vertrouwen heeft gestemd, verze
kerde dat hij zich zou aansluiten bij de link-
sche unie en uit den bond zou treden waar
van Millerand voorzitter is.
Echo de Paris en Figaro zeggen dat slechts
zelden een kabinet is voorgesteld in een zoo
doffe atmosfeer.
Het anti-kartelblad Eclair vindt bet ver
bijsterend dat het kabinet ten slotte door
sommige oppositie-leden werd gered.
De Oeuvre meent dat het resultaat nog be
ter is dan gehoopt werd. want zelfs de meest
optimistische voorspellingen gaven Painlevé
niet meer dan 20 stemmen meerderheid.
De Matin schrijft dat Painlevé door zijn
afkeuring van de onthouding der socialisten,
deed uitkomen dat hot kartel tot het verle-
dene behoort. Het blad brengt in berinnering
dat vele kabinetten lang hebben geleefd, na
dat zij den eersten dag slechts een kleine
meerderheid hadden gekregen, terwijl vele
andere slechts een kort bestaan hadden niet
tegenstaande zij bij hun optreden alle stem
men op zich hadden vereenigd-
Protestvergadering tegen het Verdrag van
Locamo.
BERLIJN, 4 November (V. D.) De
Valerlandische Verbande hebben besloten
op 15 November a.s. proteslvergaderingen
en demonstraties te houden tegen het Ver
drag van Locarno.
Syrië.
BERLIJN., 3 Nov. (Wolff). De Syrische
koloniën in Duitschland hebben lot den
Volkenbondsraad een protest gericht tegen
het optreden der Franschen in Syrië.
De toekomstige staatsvorm in PerziS.
TEHERAN, 4 Nov. (V. D.). Riza Khan
heeft een constitutioncele vergadering bij
eengeroepen van driehonderd leden, verte
genwoordigende alle politieke partijen om
een beslissing te nemen over den toekom-
stigen staatsvorm.
New-York's burgemeester.
NEW YORK, 4 Nov. (Reuter). De demo
cratische candidaat James WaJker is met
groote meerderheid tot burgemeester van
New-York gekozen.
De Canadeesche regeering.
OTTAWA, 4 November. (Reuter). Het
wordt als vrijwel zeker beschouwd dat de
regeering niet zal aftreden wegens den uit
slag der verkiezingen, doch daL Mackenzie
King zal aanblijven en in Januari voor het
Parlement zal treden. De premier, die bij
de verkiezingen zijn zetel heeft verloren,
zal zich waarschijnlijk in Ontario doen
herkiezen, waar een zijner aanhangers
plaats voor hem zal makeh.
Conflict in Znid-Amerika.
PANAMA, 3 Nov. (Reuter). Een telcgTam
uit Guayaquil aan het blad El Diario meldt
de verbroking der diplomatieke betrekkingen
tusschen Ecuador en Columbia tengevolge
van de ratificatie van het verdrag inzake
de grensregeling tusschen Columbia en
Peru, waarbij zekere landstreken aan Peru
worden afgestaan.
Het -telegram voegt er bij: Naar het
schijnt heeft Columbia^ deze landstreken
van Ecuador ontvangen op voorwaarde, dat
zij nimmer aan een ander land, behalve
Ecuador, zouden worden afgestaan.
Uit Zuid-Afrika.
KAAPSTAD, 4 Nov. (Reuter). Ofschoon
er geen onmiddellijke slappen zijn gedaan
voor hereeniging der Zuid-Afrikaansche
partij met de nationaliteiten, verdient het
de aandacht, dat het bestuur der Trans-
vaalsche afdecling der Nationalistische par
tij voor bespreking dezer kwestie bijeenkomt.
Pienaar, de secretaris der Transvaalsche
Nationalisten, verklaarde, dat het verlangen
naar hereeniging in de nationalistische pa»-
tij krachtig is en hij meent, dat ze sneller
tot stand zal komen, dan verwacht wordt.
Aan den anderen kant echter maakt het
nationalistische orgaan „Pretoria" de pogin
gen van Smuts tot herleving der stervende
partij belachelijk en verklaarde Tielman
Roos nadrukkelijk, dat hereeniging der beide
partijen alleen dan mogelijk is, indien de
leden der Zuid-Afrikaansche partij zich on
voorwaardelijk bij de nationalisten aan
sluiten.
Uit China.
LONDEN, 4 November. (N. T. A. Draadl.)
Naar uit Sjanghai wordt gemeld, heerscht
daar algemeene ongerustheid tengevolge
van het ophanden zijnde uitbreken van den
oorlog tusschen de troepen van Chekiang
en Fengtien. Eerslgenoemden hebben met
geweld het arsenaal te Lunghua weder ge
opend voor den aanmaak van munitie en
hebben zich meester gemaakt van de daar
toe benoodigde machinerieën van de Chi-
neesche Kamer van Koophandel.
TS1NGTAO, 4 Nov. (Reuter). De oorlogs-
en transportschepen, dié een week geleden
van hier naar Haichow vertrokken, zijn. na
hun munitie en voorraden aan land ge
bracht te hebben, heden hier teruggekeerd
en zijn thans bezig-kolen in te nemen voor
een expeditie naar de vlakte der Woosung
forten om aldus vasten voet te Inrijgen in
het district Shanghai.
LONDEN, 4 Nov. (Reuter). De „Times"
verneemt uit Hongkong: Troepen van "Can
ton hebben onder Chang Karakeh, Swatow
ingenomen. De aanhangers van Cheng-
chiungqjing hebben zich te Foekien en
Kiangai teruggetrokken. Daar verzet ook
aan de andere fronten waarschijnlijk is, zijn
vanuit Kanton troepen gezonden om toe
zicht te houden in de provincie Kwang
Toeng.
De overstrooming in Wales.
LONDEN, 4 November. (Reuier). Het
aantal slachtoffers bij de dijkbreuk in
Noord-Wales wordt thans officieel opge
geven als zestien. Het reddingswerk werd
den geheelen nacht voortgezet. Zeven lijken
werden gevonden.
De storm in de Perzische golf.
BAGDAD, 4 Nov. (Reuter). Volgens^be-
trouwbare berichten uil Bahrein zijn bij
den jongsten storm in do Perzische Golf
niet meer dan 450 parelvisschers om het
leven gekomen, maar tevens wordt gemeld,
dat 160 personen zijn gedood nabii Katif
door omvallende palmboomen.
STADSNIEUWS.
Ambtsaanvaarding door prof. Welschen.
Hedenmiddag heeft prof. A. R. Welschen
0. P., vanwege het' Rooomsch-Katholiek
Episcopaat benoemd tot hoogleeraar in de
Thonistische wijsbegeerte aan de Universi
teit alhier, dit ambt aanvaard met een rede
getiteld: „De juiste fornuleering van het
causaliteitsbeginsel."
Spr. ving zijn rede, die door een zeer
talrijk gehoor met aandacht werd gevolgd,
aan met de opmerking, dat de mensch
in de verovering der waarheid vooral wordt
bemoeilijkt door de beperktheid van zijn
verstand en het uiterst langzaam vooit-
schrijden der wetenschappen ligt vooral ifi
ons zelf, wat spr. nader uiteenzette.
Volledige kenbaarheid komt eerst tot j
stand, wanneer het onvoldoende voltooid i
is. Wij mogen het moeizame onzer weten
schappelijke kennis niet eerst en -vooral
wijten aan de objecten. Het staat evenwel
vast, dat onze kennis van de eerste oorzaak
zeer onvolmaakt is en al kunnen wij eenigé
waarheid aangaande God achterhalen, wij
weten ten slotte beter wat Hij niet is dan
wat Hij is. Ons spreken over de Bron-aar'
van alle zijn, blijft stamelen, zeide spr.
De enkele mensch vermag weinig op we-
tenschappelijk gebied. Samenwerking is vol
strekt noodzakelijk.
Eeuwen geestesarbeid worden gevorderd
voor het ontdekken, alsmede voor h©t zui-
verstellen der wetenschappelijke proble
men. Eeuwen gaan vaak voorbij vooraleer
na veel dwalen en misvatten de zuivere
afdoende oplossing begrepen wordt. Dit
klemt vooral voot den gezonden groei der
wijsbegeerte, want daar geldt het een ant
woord op de allerzwaarste vraagstukken
welke een mensch zich kan stellen.
De wijsgeerige wetenschappen kunnen
slechts het uiterst moeizaam resultaat zijn
der geestesinspanning, niet van een enkele
generatie, doch veeleer van de menschheid.
Daarom heeft Thomas van allen willen
leeren, niet door gedachteloos napraten, doch'
door veel en diep nadenken. Hij is in de
school gegaan bij alle groote denkers, hij
heeft ze doorvorscht principieel in de grond
slagen. Alle groote vernuften tot en met de
dertiende eeuw hebben onder zijn kritisch
toezicht gearbeid zijn stelsel is dan ook niet
een systeem in den engeren zin, niet het j
stelsel van een énkelen mensch noch van
een enkel geslacht maar de beginselrijke,
diep doordachte en veelzijdig volledig logi
sche samenvatting der ware uitkomsten van
nagenoeg aac-httien ecuwen wijsgeerig den-,
ken.
Na dit nader te hebben aangetoond kwam
spr. er op wijzen, dat een der gewichtigste
wijsgeerige vraagstukken in het causaliteit**
probleem en een der eerste ei9chen voor
een wetenschappelijk vruchtbaar onderzoek
beslaat in het nauwkeurig formuleeren van
genoemd beginsel, waaibij voorop staat, dat
het hier de bepaling geld van een raeta-
physisc-h beginsel.
De reden, waarom we iels veroorzaakt
noemon, schijnt te schuilen in iets, dat ge-,
meen is zoowel aan dingen die veranderen,
als aan dingen die niet veranderen.
Nadat spr. uiteengezet heeft hoe Thomafl
hot onzakelij>k!heidsbeginsel formuleert, zet
hij aan de hand daarvan zijn eigen opvat-
ling .uiteen.
De zuivere formuleering van het causa
liteitsbeginsel is z. i. dit: al wat een zaak
niet zelf, doch bij deelname is. komt aan de
zaak toe. krachtens iets anders, dan 't zelf
is. Hieruit volgt, dat het oorzakelijkheid
principe ter wille van zijn begrijpbaarheid
een wezenlijk onderscheid eischt tusschen
effect en oorzaak.
Na nog te hebben besproken het bezwaar
dat Kant in navolging van Heime tegen be-i
grijpbaarheid van het causaliteitsbeginsel in
het veld brengt, eindigt spr. met de con- t
clusie dat juist de 9tevige op nuchtere feilen
gegrondveste kenleer van Aquina bij machtq
is om vele oprechte zoekers te bevrijde^
van een gcestverlammend, averechtsch rer
lativisme en het zal spr.'s grootste vreugd
en heerlijkst loon zijn bij de vervulling van
het ambt, dat hij heden heeft'aanvaard.
De hoogleeraar besloot met de gebruiken
lijke toespraken.-
Ned. Ouderraad.
Door de beeren H. de Vries Mzn. en Wf
Nieuwhoff, resp. voorzitter en secretaris van
den Nederlandschen Ouderraad bij het Open-»
baar Lager Onderwijs (N.O.R.O.L.O.) is he*
den namens het bestuur van dien Raad aan
den Minister van Onderwijs, Kunsten en Wei
tenschappen eene uitvoerige memorie gezon
den, bevattende de desideratie van genoem
den Ouderraad met betrekking tot:
a. uitbreiding en wettelijke regeling van
de ouderbemoeiing inzake het openbaar la-i
ger onderwijs, door wijziging en aanvulling
van de Lager Onderwijswet 1920 en van het
Kon. Besl. van 31 Dec. 1920, Stsbl. 951;
b. benoeming van twee gedelegeerden uit
den Nederlandschen Ouderraad in den On-
rlerwijsraad
c. betere toepassing door onderscheidene
gemeentebesturen van het in a. genoemde
K. B.,
d. handhaving van het verbod var arbeid
voor kinderen beneden den leeftijd van 14
jaar.
Deze punten zijn in eene audiëntie op 13,
Augustus j.l. voorloopig door genoemde bee
ren met den Minister besproken, bij welke
gelegenheid Z.E. nadere schriftelijke uiteen
zetting daarvan verzocht, waarna een tweede
bespreking met eene delegatie van den Ne
derlandschen raad in uitlicht werd gesteld,
Gisteravond te negen uur is door om
bekende oorzaak brand ontstaan in de wo
ning van den kaashandelaar D., te Slie-t
drecht. De woning brandde geheel af. Een
aangrenzende woning kreeg ernstige schade.
Verzekering dekt de schade. De politie stelt
een onderzoek in.
Hedenmorgen omstreeks tien uur heeft
oii den Ililversummerweg,nabij het St. Jans
kerkhof een ernstig ongeval plaats gehad.
De woonwagenbewoner K. van Es begaf
zich mot zijn paard en wagen naar de
markt te Hilversum. Door de Gooische
stoomtram begon het paard te s_teigeren en
sloeg de wagen om. De vrouw van Van E9,
die op den wagen zat, viel met het hoofd
op straat en werd ernstig gewond. Zij is
naar het St.-Jans-ziekenhuis te Laren veri
voerd.
In haar vergadering van Maandag S
en Dinsdag 3 November 1925 behandelde de
Centrale Commissie voor Georganiseerd
Overleg in Ambtenarenzaken uitvoerig de
door de Regeering bij haar aanhangig, ge
maakte voorstellen tot wijziging van het
Bezoldigingsbesluit Burgerlijke Rijksambte
naren 1925.
Op sommige der van organisaticzijde
