LAND- EN TUINBOUW.
KUNST EN LETTEREN.
beid Gods Dienares, dus ook èn voor Leger
èn voor Vloot èn in de Universiteit.
Vervolgens besprak ds. Voorateegh de
pas aangenomen bioscoopwet. Deze is aan
genomen omdat onze partij daartoe den
doorslag heeft gegeven, al .is het dat de
heeren Lingbeck, Kersten en zijn partijge
noot ook hebben voorgestemd.
Daarna was de rondvraag aan de orde.
Deze leverde echter niets vermeldenswaard
op. De vergadering werd daarna op de
gebruikelijke wijze gesloten.
Lisse Burger 1. Stand. Geboren:
Adrianus, Z. van A. in 't Veld en G. Smink
Margareiha, D. van J. A. Mittelmeyer en
A. M. Hoogwaerts Gerarda Anna, D. van
L. J. v. d. Lans en M. Wittcman.
Kerkelijk bericht voor morgen
Ned.-Herv. Kerk, 10 en 5 uur, ds. G. van
Dijk
Gcref. Kerk, nalflien dr. Th. Ruys Jr.,
voorber. H. Avondmaal, 4 uur dezelfde.
Christ. Ger. Kerk, half tien en 5 uur d9.
C. S. v. d. Ven.
Geref. Gem., 10 en 4 uur, leesdienst.
De collecte, gehouden in verband met
het aanbieden van een huldeblijk bij het
binnenkort te vieren 25-jarig huwelijksfeest
van het Koninklijk Echtpaar, heeft f 383,56
opgebracht.
Noordwijk. Bij het alhier gevestigde
correspondentschap voor arbeidsbemidde
ling v/aren deze week als werkzoekende in
geschreven 10 personen n.l. 4 losse arnei-
ders, 1 visscher, 1 timmerman, 1 opper
man, 1 schilder, en 2 kantoorbedienden.
Nooidwijk-Binnen. Gisteren werd uit
Leiden, waar*deze in het Sled. Museum „De
Lakenhal" werd tentoongesteld, naar hier
getransporteerd de uit de geschiedenis van
Noordwijk bekende geeselpaal. Het ligt in
de bedoeling van den gemeenteraad deze
een plaatsje te geven in het Raadhuis.
Een sieraad zal het echter niet zijn.
De bouw van een woonhuis aan de
Vinkelaan alhiervoor de N.V. voorh. Ko-.
nijnenburg en Mark, werd bij ondershand-
sche aanbesteding opgedragen aan den heer
VV. F. Berkhout, alhier.
In de zaal voor Chr* Belangen alhier
trad Dondei dagavond op uitnoodiging der
Ohr. Jongel.-Ver. „O.R.I.Chr." op de be
kende schrijver L. Penning.
Geen wonder dat de zaal geheel gevuld
was met belangstellenden. Ds. W. ,W. van
Haaf ten leidde met een kort woord den
spreker bij zijn gehoor in, nadat gemeen
schappelijk was gezongen Psalm 86 vs. 6 en
zijneerw. in gebed was voorgegaan. De heer
Penning begon op de hem eigen, prettige
manier te spreken, hoe hij al lang geleden
zijn beide broeders had aangeraden om
naar Zuid-Afrika te gaan, waaraan zij bei
den hebben gevolg gegeven. Doch ook zijn
eigen hart trok naar dat wondermooie land.
God had het echter anders beschikt, en hij,
de oudste zoon, op wien de oude moeder
steunde, bleef bij haar in Holland.
Spr. noemde daarom do uitgevers Callen-
bach en Rivière en Voorhoeve, wélke aan
drongen dat hij zelf zou gaan om nieuwe
bouwstof voor de letterkunde van Zuid-
Afriku op te doen.
Zoo aldus spr., vertrok ik dan voor en
kele jaren zelf naar dat land hetwelk ik
nooit had gezien en toch liefhad.
Na deze inleiding werden verschillende
lichtbeoldcn vertoond. Aan de hand hier
van wist Penning ons vele dingen te ver
tellen; o.a. werden op het doek gebracht
verschillende personen, bergen en land
schappen, gedenkteekenen, boerenlagers,
wagenburchten, een Boerentrek, de Vaal-
rivier enz. enz.
Na dè lichtbeelden vertelde spr. nog wat
over het leven van de Zuid-Afrikaansche
boeren.
Hoe de aanwezigen genoten hebben bleek
wel, uit het spontaan applaus na de rede.
Ds. Van Haaf ten dankte spr. voor dezen
genotvollen en leerzamen avond, welke hij
Noordwijk weer heeft wille bereiden.
Nadab ds. v. H. in dankgebed was voor
gegaan werd nog gemeenschappelijk gezon
gen Psalm 72 vs. 11, waarna een ieder zeer
voldaan naar huis ging.
Kerk. bericht voor morgen.
Ned.-Herv. Kerk voorm. 10 uur en nam.
5.30, uur, ds. "NV. W. van Haaften.
Noordwijk-aan-Zee. De heer v. K. al
hier deed bij de politie aangifte, dat uit zijn
garage een heerenrijwiel was ontvreemd.
Een ingesteld onderzoek had tot heden geen
Yesultaat.
Kerk. bericht voor morgen.
Ned.-Herv. Kerk voorm. 10 uur en nam. 5
uur, ds. J. Vermeulen.
Ger. Kerk voorm. 10 uur en nam. 5 uur
ds. Koers.
Rijnsburg. Gisteravond laat heeft bij
do Ja,n Zwanebrug tusschen Rijneburg en
Noordwijk een botsing plaats gehad tus
schen twee electrise he trams. Een der beide
bestuurders werd dusdanig verwond, dat
overbrenging naar het Acad. Ziekenhuis te
Leiden noodzakelijk werd geacht.
Hedenmorgen was de trambaan weer vrij.
Sassenheim. Burger 1. Stand. Ge
boren: CorneHa, D. van A. Braam en M. v.
d. Stoep Petronella Wilhelmina, D. van
C van Stein en G. M. v. d. Ing.
Ondertrouwd: J, A. v. d. Berg 22 j. en
C. E. Hassing 23 j.
Loop der bevoliing. Ingekomen: Mej.
G. v. d. Room. van Alphen aan den Rijn
Mej. M. M. Overvliet, van Heemstede
Mej. L. Guldemond van Hillegom.
Vertrokken: J. Slothouwer en gezin, van
Haarlemmermeer W. B. Broekhuis, van
Nijmegen G. H. Duijm, van Oegstgeèst.
Kerkelijk bericht voor morgen:
Ned.-Herv. Kerk, voorm. 10 en nam.
uur, d9. Krijkamp.
Prot.-Bond, voorm. halfelf, ds. Hulsman,
Den Haag.. i u
Ger. Kerk, voorm. halftien en nam. 5 uur,
ds. Boeijenga.
Voorhout.
Gemeenteraad.
Voorzitter de burgemeester.
Afwezig wethouder Roozen, die echter
later tei* vergadering komt.
Met gebed wordt de vergadering geopend,
waarna de secretaris de notulen leest, die
goedgekeurd worden.
Mededeeling geschiedt hierop van inge
komen stukken. Voor den Vrijwilligen Land
storm wordt in een adres een subsidie ge
vraagd van f 50.
De voorzitter zegt, dat hier geen afdeeling
beslaat, waarom B. en W. voorstellen af
wijzend te beschikken, n waartoe besloten
wordt.
Van Ged. Staten is bericht gekomen, dat
dit college niet kan meegaan met het raads
besluit van 7 Aug. met betrekking tot de
aangegane leening en bezwaren gemaakt
tegen de boeten, die gesteld worden bij te
vroege of geforceerde aflossingen.
Aan deze bezwaren zal tegemoet geko
men worden.
De overige ingekomen stukken werden
voor kennisgeving aangenomen.
Voorgesteld wordt een perceel bouwgrond
aan den 's-Gravendamschen weg te ver-
koopen ter grootte van 1500 M2 of 106 Rijnl.
roeden voor den prijs van f 1.75 per M2 of
f 25 per r. r.
De raad kon er mede accoord gaan dit
aan verzoeker, den heer W. D. H. Werkho
ven te verkoopen. Het is wenschelijk ge
worden en gebleken straten en lanen offi
cieel namen te geven en, waar noodig, ook
nog bordjes aan te brengen. Er zullen wei
nig veranderingen komen. De Kniplaan zal
Heerenlaan heeten, de Zand9loot Prinsen-
weg, de Engelsche laan Klokkemakerslaan,
het oude Ruziepad, Oude Duinweg.
Het voorstel werd goedgekeurd.
Goedgekeurd werd ook de oude. brand
spuit aan Leiden te verkogpen voor f 30.
Bij het voorstel, bij het ...soldaatje" een
hoek als gevaarlijk punt te verklaren, werd
door den heer Nijssen aangedrongen ook
den anderen hoek bij den heer v. Reisen er
onder te doen vallen, daar die ook gevaar
lijk is. t)e meeningen liepen hierover nogal
uiteen. Het voorstel van den heer Nijssen
werd met 4 tegen en 3 voor verworpen, het
voorstel van B. en*W. aangenomen.
In behandeling kwam hierop de begroo
ting 1926. Algemeene beschouwingen wer
den niet gehouden.
Bij den post inkomsten, 100 pCt. op de
vermogensbelasting, zou de heer v. d. Hulst
deze 100 pCt. op 50 pCt. terug willen
brengen.
De heeren Roozen en Nijssen steunen
het voorstel, op grond dat men zijn kapi
taal kwijt kan raken en dan voor niets be
taald heeft; ook omdat men het elders niet
doet, of dat er mensehen de gemeente om
verlaten zullen.
De heer v. d. Voet vindt dit geen argu
ment. De heer v. d. Laan ontraadt aanne
ming daar er geen progressie hier is, en
het alzoo beter is hierin geen verandering
te brengen. De heer v. d.. Hulst trekt hier
na zijn voorstel in.
Bij „Hondenbelasting'' werd door den
heer v. d. Voet voorgesteld deze 'belasting
te brengen voor losloopende honden op
f 5, voor vastgehouden honden op 50 cent.
'b Was f2 en f 0.50. De heeT v. d. Laan
is er niet tegen ,doch wil die wijziging ran
de verordening nu niet teT hand nemen,
en later ook voor bandhonden het bedrag
van 50 ct. minstens op f 1 brengen.
De heer-v. d .Voet trekt zijn voorstel in,
en vraagt aandacht er voor bij B. en W.
Bij de uitgaven stelde de commissie van
onderzoek voor, inplaats van f 150, f 300
te geven aan den volontair ter secretarie.
B. en W. stellen voor hierop in te gaan.
De commissie bij monde van de heeren
Colijn en Witteman, lichten het voorstel
mondeling toe.
Wethouder v. d. Laan zegt namens B.
en W. dat dit college van oordeel is, dat
er geld genoeg voor de administratie wordt
uitgegeven. Wij hebben een burgemeester,
die ten volle betaald moet worden, zoo
goed als een secretaris en ontvanger, en
een ambtenaar die zich er geheel aan kun
nen geven. Dan moet men het maar afge
werkt zien te krijgen. Het kan ook wel
voor onze 21 a 25 honderd inwoners.
De heer v.* d. Hulst zou de verhooging
van een ander salaris af willen trekken.
In stemming bebracht, werd 't voorstel
van de commissie met 4 tegen 3 stemmen
aangenomen.
Door de commissie zijn voorstellen ge
daan, om de motorspuit op een ander punt
te brengen, met name op het Evenlasting-
tervein. Hierdoor zou men het vrijgekomen
gebouw kunnen benutten voor uitbreiding
van het archief en secretarie, en het bij
bouwen van een arrestanteDlokaal.
De wethouder v. d. Laan stelt zich de
vraag of die uitbreiding wel noodig is. Is
de commissie nu zoo overtuigd van het ge
brek aan secretarieruimte 1 Spreker zou lie
ver willen wachten tot het werkelijk -oor
uitbreiding noodiger geworden is en dan
een formeele uitbreiding die aanpast bij
den bouw van het Raa-dhuis. Het, is ook
van belang dat alles zooveel mogelijk bij
een gehouden wordt. Wij moeten voorzich
tig zijn anders zouden wij nog meer opcen
ten op de vermogensbelasting moeten bren
gen. Spreker heeft ook bezwaren tegen het
afbreken van de garage enz.
Na nog eenige besprekingen werd goed
gekeurd, dat ter gelegener tijd B. en W.
met voorstellen zullen komen. In de raad
zaal* moet een nieuw tafelkleed komen,
nieuwe vazen op de schoorsteen, stoelen en
tafel in de politiewachtkamer. Dit aan te
koopen, werd goedgekeurd.
Goedgekeurd werd den post „aansluiting
van de veldwachterwoning aan het tele
foonnet.
In de nieuwe straat, de Boerhaavestraat,
bij de nieuwe huizen van de woningstich
ting, zal een lantaarn geplaatst worden op
den hoek bij den hoofdweg, en één verder
in de straat.
Bij „wegen en voetpaden" had de com
missie aangeteekend dat de toestand der
wegen precair was, en er een reconstruc
tieplan moest gemaakt worden, om afdoen-
ne verbetering te brengen. De post van
f 6000 zal voor onderhoud niet voldoende
blijken, en men komt nog niet tot afdoend
verhelpen. Aanbevolen worden deskundig
onderzoek naar klinker-, kei- asfalt- of bi-
tumerjweg.
B. en W. zijn hiervoor wél, doch men
zou moeten probeeren met telkens een ge
deelte te bestraten. De kosten werden hierop
besproken, waarbij de gewone bestrating in
keperverband het won.
Wethouder v. d. Laan zou nog asfalt pre-
fereeren, omdat men daarbij de nu toch al
vaste grondlaag dah nog kon benutten.
De heer v. d. V<fet weet dat elders wel
gestraat wordt met laten liggen van den
vasten onderweg.
De heer v. d. Laan bespreekt deze zaak
zeer uitvoerig, waarna besloten werd de
voorstellen van B. en W. hierover eerst af
te wachten. In ieder geval wordt verande
ring tegemoet gezien.
Bij de verwerking van het gemeentevuil,
waarvoor verbranding werd genoemd, zou
de heer Colijn aanbevelen een poeltje bij de
Dinsdagsche Wetering met de vuilnis te
dempen, zooals dat te Warmond bij het
station gebeurt. Later wordt daar zand op
gebracht en het voor .teelland bruikbaar
gemaakt. B. en W. zullen deze zaak in
ovetweging nemen, en zoo mogelijk in dien
geest uitwerken.
Met een ingezonden adres van den ge
meente-werkman, om zijn salaris te bren
gen op het standaardloon van f 1456 per
jaar (thans is het f 1250) ging de raad
accoord.
De heer v. d. Laan wees nog op de voor-
deelen van pensioen e.a. daar anders de
salarieenng nog onvoldoende zou zijn.
De heer Witteman dringt er bij den post
werkverschaffing op aan uit te zien, dat
geen minderwaardige personen aan den
arbeid gesteld worden.
De begrooting werd hierop vastgesteld
met een eindcijfer in ontvangst en uitgaaf
van f 63.435.89 voor gewonen dienst.
Bij de hierop volgende rondvraag merkte
de wethouder v. d. Laan op dat de raad er
rekening mede moest houden dat voor het
aanbrengen der straatnamen geld moest'
worden uilgetrokken.
De heer Witteman vraagt nog om werk-
loozen han het werk le stellen, waarmede
zoo spoedig mogelijk zal worden aange
vangen.
De Raad ging hierop in geheime zitting.
.Warmond.
Gisteravond had in „De Stad Rome"
dc openbare bijeenkomst plaats, georgani
seerd door de Vereeniging van Vrijzinnige
Hervormden in Zuid-Holland. De bijeen
komst was zeer goed bezocht en de spre
kers, ds. A. Trouw, van Haarlem, en da. P.
L. L. Post, van Rijswijk, werden met aan
dacht aangehoord. Na afloop der vergade-
'ring werd een afdeeling van de Vereeniging
van Vrijzinnige Hervormden opgericht, met
aanvankelijk 10 leden. Het voorloopig be
stuur bestaat uit dc heeren C. van der
Kwast, en J La-ngelaar. en mej. M P.
Koenraad.
Zoeterwoude. De heer. G. J. Schuur al
hier, behaalde dezer dagen het diploma als
radio-telegrafist 1ste klasse.
De gehouden collecte voor de aanbie
ding van een cadeau ter gelegenheid van
het zilveren huwelijksfeest van H. M. de
Koningin heeft in deze gemeente in totaal
f 61 opgebracht.
Kunnen de opbrengsten onzer vruchtboomen
verhoogd worden?
In de negende aflevering van het tijd
schrift van de Nederlandsche Heidemaat
schappij van 1 Sept. 1925 komt onder
staande belangwekkende beschouwing voor,
welke wij hier ovèrnemen, wijl die ook voor
vele lezefs vam belang kan zijn.
Volgens de laatst gehouden landbouw
telling bedroeg in 1912 de oppervlakte, in
gebruik voor de fruitteelt voor den handel,
24.430 II.A. In 1904 bedroeg die oppervlakte
19.914 H.A., zoodat in acht jaren tijds een
vermeerdering van 4516 II A. valt waar te
nemen. Indien ook na 1912 de uitbreiding
op gelijken voet is doorgegaan, zou thans in
1925 ruim 31.000 H A. voorfruitteelt worden
gebruikt Een nieuwe telling zou evenwel
ongetwijfelt uitmaken, dat een veel grooter.
oppervlak door de fruitteelt ingenomen
wordt, daar in dejaren 19121925 aan
zienlijk meer is aangeplant dan in evenveel
jaren voor 1912 het geval is geweest.
Volgens dc in den oorlog verkregen cijfers
bedroeg de opbrengst van de oppelen en pe
ren 120.000.000 kilo. Stellen wij de beteelde
oppervlakte in 1917 op 27.000 H.A., dan
blijkt, dat de opbrengst per II.A. bedroeg
ruim 4-100 kilogram, of per boom, naar 80
boonien per H.A. berekend, 55 kilo. Na ar
deze ruwe berekening zou de opbrengst per
boom in een goed jaar (1917 was een goed
fruitjaar) 55 kilo of juist 1 H.L. bedragen.
Ongetwijfeld zullen vele boomgaardlbezi't-
ters niet kunnen gelooven dat een dergelijke
opbrengst juist kan zijn, vooral niet, wan
neer zij in het' najaar volgeladen goudrei-
nellen zien, dïe een opbrengst van 10 tot 12
H.L. per boom geven. Nochtans ie het waar,
dat Jn normale jaren de opbrengst niet hoo-
ger is en in slechte jaren daar nog onder
zal blijven.
De opbrengst van 1 H.L. per jaar en per
boom is niet voldoende om de fruitteelt ren
dabel le doen zijn. Het is dan ook een feit,
dat vele frudtaanplantingen in ons land
geen rentegevend.-bezit zijn*» De oorzaak van
deze geringe opbrengsten is.de onvoldoende
verzorging van de boomgaarden.
Als bewijs daaivoor moge het volgende
dienen.
In 1921 werd aan onze Maatschappij een
boomgaard in beheer gegeven, welke be
staat uit een aanplant van appelen en
kersen en omstreeks 1878 weid aangelegd.
Het fruit wordt jaarlijks verpacht en de op
brengst van de kersen beliep over de jaren
1905 tot 1921 3674 gld. Over de jaren 1922
tot 1925 2450 gld. In de eerste zeventien
jaren was de gemiddelde jaaropbrengst 216
gld., m de laatste vier jaar 810 gld. per
jaar. Ondanks het feit, dat in de eensle pe
riode'de oorlogs- en eerste na-oorlogsjaren
vallen, waarin abnormaal hooge prijzen
voor het fruit werden besteed, steeg de op
brengst na 1921 met bijna 400 g»ld. per jaar.
In het jaar 1921 was de opbrengst nihil en
ook in de volgende jaren zou van een ker-
senoogst geen sprake geweest zijn, wan
neer niet meer zorg aan de boomgaard ware
besteed. Toen onze Maatschappij het beheer
ever de aanplanling verkreeg, was deze ge
heel verarmd en werd zij in hevige male
geteisterd door Mammen en insecten. De
bewerking was geheet onvoldoende en ziek
tebestrijding was nooit toegepast. De kersen
werden in het voorjaar geheel kaal gevre
ten, door larven van den kleinen win-ler-
vlinders, waardoor vruchlvoortbrengen on
mogelijk werd. De kersen zijn geplant tus
schen de appel boom en. Bij gemengde be
planting zuilen Meikersen uiterlijk op hun
40ste jaar de hoogste opbrengst kunnen ge
ven. De boste productiejaren vielen dus in
de jaren 1905 tot 1921. Zooals algemeen in
kersenb'oomgaarden van dezen leeftijd voor
komt, sterven jaarlijks meerdere hoornen.
Ondanks de vermindering van het aantal
boómen en ondanks het feit, dat de kersen
jaarlijks meer door de appelen werden ver
drongen, steeg de jaaropbrengst met 400
gkL De verhoogde opbrengst is alleen te
danken aan verhoogde cultuurzorgen. In
plaats van een weinig stalmest werd een
matige kunsLmésl-bemesting toegepast.
Slechbs matig, omdat door de lage opbreng
sten* in vorige jaren slechts weinig gelden
konden beschikbaar worden gesteld. Zoo
goed de beperkte middelen het toelieten
werd ziektebestrijding toegepast.
Door middel van lijmbanden en enkele
bespuitingen werden de winlervlinders vrij
wel geheel" vernietigd en diank zij den be
trekkelijk geringen zorgen, is de boom
gaard, welke voorheen vrijwel waardeloos
was, sedert 1921 een waardevol bezit, welke
jaarlijks een behoorlijke rente kan opleve
ren.
Het is niet gemakkelijk, verwaarloosde
aanplantingen weer in een goeden staat te
brengen en de kosten daarvan zijn betrek
kelijk hoog. Toch is heb, zooals ook ui't het
meegedeelde blijkt, in hel belang van den
eigenaar, wanneer hij daartoe overgaat.
Door een voortdurend goecüe behandeling
zul'len niet allleen de boomgaarden hooge op
brengsten geven doch zal tevens ondanks de
meerdere uitgaven, de rentabiliteit stijgen.
Het zou zelfs weinig moeite kosten de ge
middelde jaaropbrengst van onze boomgaar
den te verdubbelen.
Wal is'nu de oorzaak, dat vele fruitaan-
plantingen beneden de normale productie
blijven? Een deel van de b'oomgaardbezit-
ters beheert zijn aan plan tangen zelf. Dit zijn
in het algemeen de fruittelers en de boeren.
Hoewel ook bij deze groep de jaarop
brengsten beneden het gemiddelde blijven,
laten wij deze verder buiten beschouwing.
Een ander deel der fruitaanplantingen be
hoort aan de groot-grondbezitters, die al
of niet in de nabijheid van hun aanplan-
tingen wonen. Slechts weinigen bemoeien
zich zelf met de cultuur; zij beschouwen
het ingestoken kapitaal als goed belegd en
zien daarvan gaarne behoorlijke rente. Het
dagelijksch toezicht wordt opgedragen aan
een werkbaas, of, wanneer de eigenaar op
grooteren afstand woont of het bezit te
weinig omvangrijk is, aan een vertrouwens
man. In den regel hebben deze menscheB
een algemeen inzicht in den landbouw. Van
speciale cultures weten zij meestal weinig.
Tot dergelijke speciale cultures moet ook
de fruitteelt gerekend worden. De beheer
der dient meerdere kennis daarvan te be
zitten dan voor een gewoon landbouwbe
drijf noodzakelijk is. voor zoover bij deze
fruitaanplantingen geen veeboerderijen be
lmoren, wordt in den regel een weinig stal
mest gebruikt, welke, wanneer hij aange-^
kocht moet worden, veelal te duur is in
verhouding tot de waarde van de voedings
stoffen, welke er in voorkomen. Af en toe
wordt door een snoeier wat in de boomen
gesnoeid en daarmede is het werk afge-
loopen. De beheerder weet niet, dat vrucht
boomen, om een goede opbrengst te kunnen
geven buitengewoon hooge eischen stellen
aan den bodem. Hij weet ook niet, dat vele
zwammen en insecten voortdurend bezig
zijn de oogsten te vernielen en de boomen
in hun ontwikkeling te belemmeren. Het
toezicht is in vele gevallen wel voldoende.
De weide wordt verhuurd en het fruit ver
pacht; maar deskundige leiding ontbreekt.
Zal een fruitaanplant goede resultaten
geven, dan is het noodzakelijk, dat deze
minstens ééns, of beter nog een paar maal,
per jaar wordt geïnspecteerd door een fruit-
teeltkundige. Dat door deze geregeld die
werkzaamheden worden voorgeschreven ert
zoo noodig ook worden uitgevoerd, welke
noodzakelijk zijn om den aanplant in een
goeden staat te houden. Deskundigen op
het gebied van fruitteelt zijn er, buiten
de goede fruittelers, niet veel. Daaraan is
het te wijten, dat onze aanplantingen der
gelijke minimale uitkomsten opleveren.
V raag: Ondorgteekende heeft op het
platte dak van zijn huis twee bakken met
Aucuba's staan, waarvan de bladeren zwart
worden. Moeten de planten binnenshuis
overwinteren
A. F. E. te K.a.Z.
Antwoord: De planten kunnen gedu
rende den winter niet op het dak blijven.
Breng de planten binnenshuis op een on-
gestoote plaats, bijv. in schuur of kelder,
waar zij niet geheel in het donker staan en
waar zij in den winter zeer weinig water
krijgen. Snijdt de planten in het voorjaar
iets terug en geef nieuwe aarde, waardoof
wat oude mest wordt gemengd. Geef in de
bakken in den zomer gereg<^d water. De
zeewind zal den planten geen goed doen.
Kunt u ze niet iets beschut plaatsen 1
Vraag: Ik heb twee bolcalla's in den
tuin gehad. Moet ik die droog overwinte
ren of in den gTond laten?
MevT. de J. de J. te O.
Antwoord: Zoodra de vorst de bla
deren heeft beschadigd, worden de knollen
uit den grond genomen. Men verwijdert de
bovenaardsche deelen en de wortels en
laat de knollen in de zon drogen. Zij wor
den dan op een koele, vorstvrije plaats over
winterd.
Vraag: Hoe kan ik Artisjokplanteq
•overwinteren. Reeds twee winters na 'el
kaar zijn ze dood gegaan, hoewel ik ze ge
dekt had, het eerste jaar met stroo en. het
tweede jaar met dor blad.
Mevr. de J. de J. te O*
Antwoord: Vooral op vochtige, wa>
terhoudende gronden zullen de Artisjokken
eer verrotten dan bevriezen gedurende den
winter. Wij nemen in het najaar onze plan
ten uit den grend en kuilen ze op in een
koude, ongestookte kas. In een bak zou dit
ook goed gaan. Hier kunnen ze gedekt en
dus vorstvrij worden overgehouden en zijn"
tegen het vele water beveiligd. In *et
voorjaar koel houden en begin April weer
buiten planten en goed mesten bevalt onö
heel goed.
Vraag: Verledeji jaar heeft mijn Ama-
ryllus mooi gebloeid. Daarna zette ik haar
in den tuin en gaf af en toe een weinig
vloeimest. Ik heb ze nu weer binnen ge
haald. Moet ik doorgaan met vloeimest ge
ven tot de plant bloeit 1 De bol stond in
een heel kleinen pot. Is het noodig een
grooteren pot te geven
Mej. de J. de J. te O.
Antwoord: Na den bloei zal een
rusttijd intreden, tijdens welke periode niet
gemest en weinig gegoten wordt. Verpot u
plant nu niet. Houdt haar matig vochtig In'
een koel vertrek en geef vloeimest, wan
neer de bloemknop zich vertoont.
J. S.
Vragen op Tuinbouwgebied aan de Re-^
dactie onder motto „Tuinbouw".
„DE LAKENHAL".
Teniconstelling van werken door leden van
„De Sphinx'k
II.
Zooals in een vorige kritiek reeds gezegd,
zgn het Boot en Kamerlingh Onnes, waar
door de Sphinx drijvende blijft. Zjj hebben
iets te zeggen en doen dat op een wijze,
die van hun ernstige bedoeling getuigt. Hun
arbeid is slóeds doorweekt, zij gunnen zich
den tijd en er kunnen omstandigheden z(jn,
die dan veel wilskracht eischen. De huidige
kunstenaars snoeten heel wat beproevingen
doorstaan en al worden de sterken hierdoor
gelouterd en verdiept het him levenszin,
het vergt veel, soms tè veel van hun veer
kracht, Het woeligo heden brengt de jonge
kunstenaars, die nog niet hun levenshouding
kunnen bepalen, nu eens tot voorzichtig
tasten, dan weer tot grepen in 't wilde weg.
Ze zftn vol onrust, ze hebben diet contae*
met het kort verleden verloren, staan daar
vijandig zelfs tegenover (dit heeft door alle
eeuwen heen plaats gevonden). .Ze kunnen de
rustige kracht daarvan niet mear voelen
en missen aldus een toetssteen voor ejgen
uitingen. Gelukkig de begaafde, die, dank
zij ontwikkelden keurzin, leiding vindt in
verleden en heden, ten gunste van eigen
streven.
Zoowel Boot als Onnes (deze laatste^ opj-
gegroeid in een omgeving van geniale kun
stenaars, heeft het juist daarom dubbel
moeilijk) vertoonen de eigenschappen, noo
dig voor het vinden van eigen weg,
Het stroeve van vroeger werk van Boot,
gevolg van een zekeren vorm van intellect,
wordt langzaam aan overwonnen en we
meenen, zijn stillevens voor oogen, dat sinds
de goede portretten, die verleden jaar op
de tentoonstelling van de Sphinx ware»,
hij steeds rijper wordt.
Met groote zekerheid houdt hij het ver*
band in die composities,, vol details, immers
een groote tafel vol boeken, pullen, een
groote -gele vaas, een 'gipskop, wat niet aJ,
alles saamgebonden in grauwe tonen. Tegeti
zijn jongensportret hebben we een bedenking;
niet, dat het als stilleven is gevoeld, maar
de levende mensch maakt zich 'niet vol
doende als zoodanig kenbaar, de ros^jge
gelaatskleur bijv. heeft iets onwaarschijn
lijks.
Van Kamerlingh Onnes herinneren we
ons een portret van prof. Ehrenfest, zeer
origineel van opvatting, dat reeids heen wees
naar zijn tegenwoordige bezigheid, het mar
ker. van glas in lood.
Een zestal glasramen zijn er van hem
met voorstellingen uit de fabels van Lafon-
taine. De figuren er op, gedrongen en vol
.-'geest, harmonieer en met de omgeving.
Krachtig laat hij de lijnconstructie spreken.
Men zie eens hos vol zekerheid ie plaats
bepaald is van die cirkel met den vogelkop
in blauw, paars en rood, of hoe juist in een
ander raam het stilleventje, van een schotel
en kruik mét groene* blauwe, geele en roode
kleurvakjes, dóórwerkt in het geheel. Er
zijn eer, volgens de fabel noodige, bijkom
stigheden, in het tafreel gevoegd, die de
hechtheid van den bouw in kleur en Ijjn
accentueeren.
Degelijk, academisch is W. Valk in liet
beeldje van een zeehond. Een goed begrip
voor eenheid van beeld en voetstuk toont
het figuurtje in Coromandel (Smart) waar de
golvende beweging ook in het voetstuk zich
voortzet. Dan is er nog een staand beeld
van een vrouwefiguur, dat hij „De Nacht"
noemde, gehakt in Padouxhout, waarvar. htt
bovenlijf te weinig als vrijplastisch gedacht
is en twee terra cotta's, een portret (mas
ker) van den kunstschilder A. W. K. e»n
een liggend naakt, die beide in de behan
deling iets maniristisch hebben. Lucas ge
tuigt in zijn stevige meubels van zrjh voor
liefde voor het rjjke coromandel samen met
mahonie en e ken. Planjer is beter in zfc
kinderstoeltje, dan in d9 wat al te massale
klok in zwart gebeitst beuken.
A
FAILLISSEMENTEN.
Uitgesproken:
De Firma Gebrs; Kamp, te Leiden, Haa*
lemmerstraat 36, en de firmanten T. P.
M. Kamp, en P. T. J. M. Kamp, te Leiden*
RL-c.mr. P. W. J. Bijnen; cur.mr. O.
M. A. R. van Roy, te Leiden.
