AGENDA.
BUITENLAND.
Zaterdag.
„Jeruël" (Middelstegracht 3)Verklaring
en lichtbeelden Tabernakel. 8 uur#
Volkshuis: Tentoonstelling kweekwed-
sti ijd ,,Door Eendracht Verbonden.^ Van
3 tot 8 uur.
Valkenburg: Paardenmarkt
Zondag.
„Jeruël'- (Middelstegracht 3): ifljeen-
komsten te 10, te 3 en te 7 uur.
„Jeruël" (Groenesteeg 10): Evangelie
prediking. Halfzeven.
Leger des Meils: Samenkomsten.
Morschwcg 59 Evangelisatie-samenkomst
8 uur.
Dinsdag.
„J-eruèl" (Groenesteeg 10)Bijbelbe
spreking.
Morschweg 5ö; Evangelisatie-samenkomst
8 uur.
Dagelijks.
Sladszaal (alle zalen): Van 11 tot 20 Sep
tember „L.a.w.e.t.", behalve Zondag, van
2 tot 5 en van 7 tot 11 uur.
„Casino bioscoop".Hoogewoerd: Voor
stellingen te 8 uur.
Woensdag- en Zaterdagmiddag van 2 tot
4 kindpr- en famiüe-matinée.
„Luxor theater". Stationsweg: Bioscoop-
en Variété-voorstellingen Dagelijks te 8 uur.
's W-oensdags en 's Zaterdags matinée te
2 uur
's Rijks Ethnografisch Museum, Rapen
burg 67: Tentoonstelling van Balineesche
platen. Van 6 April tot 6 October op werk
dagen van 10 tot 4 uur.
„Musis Sacrum"Vaandeltentoonstelling
Hot en met 13 September.
Den Haag, „Scala": Louis Bouwmees
ters revue „Nou kan je lachenI" 8 uur.
Dc avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken van Maandag 7 tot en met Zon
dag 13 September a.s. waargenomen dooT
de apotheken van de heeren A. J. Donk,
Doezastraat 31, tel. 1313; en G. T. Reyst,
Steenstraat 35, tel. 136.
De apotheek van de „Hulp der Mensch-
beid", Qooigracht 48, ia altijd geopend,
doch van n.m. 8 uur tot v.m. 8 uur alleen
voor spoed-receptcn. Alleen voor leden van
dat fonds.
De geneeskundige Zondagsdienst te Leiden
wordt van Zaterdagavond, te acht uur, tot
Maandagmorgen, te acht uur, waargenomen
door de doctoren Horst, tel. 2258Ki9t, tel.
1202, en Van Voorlhuyzen, tel. 7.
Deze ddenst wordt dan te Oegstgeesi
waargenomen door dT. Varekamp, tel. 1916.
Losse nummers van ons Blad ziin
behalve aan ons bureau
ook verkrijgbaar bij de
Firma A. HILLEN. Breestraat 154.
Firma A. HILLEN, Stationsweg.
1. RIJSBERGEN, Sigarenhandel.
Heerenstraat 2,
Fa. A. SOMERWIL Azn. Hoogew. 24
Firma A. T. H. WIJTENBURG,
Haarlemmerstraat 2,
A. M. VAN ZWICHT.
Kiosk Prinsessekade.
en des Zaterdags bij
JOH. HOGERVORST, Haarl.str. 128
en bij
A. GERRITSEN, Alphen a. d. Rijn
RECLAME.
8324
voortuinen werden bewonderd. Verzwegen
werd evenwel niet dat in Leiden in de la-
briekswijken ook nog arbeiderswoningen
worden gevonden die niet zoo goed aan de
sociale eischen van onzen lijd voldoen.
Daarna werd zooals gemeld hel Acade
miegebouw beziohtigd en een deel van hel
Museum van Oudheden om vandaar naar
de Pieterskerk te vertrekken.
Nadat deze was bezichtigd kwam hel
Stadhuis aan de beurt, waar bet gezelschap
officieel werd ontvangen in de Kamer van
B. en W. waar de burgemeester een rede
hield gisteren nog door ons vermeld.
De met applaus begroette toespraak werd
door prof. dr. J M. Baart de la Faille le
Utrecht, leider van deze excursie, met een
kort woord van dank beantwoord. Dev Con
gresleden waren het gemeentebestuur zeer
erkentelijk voor hetgeen men hen had laten
zien en waardeerde in liet bijzonder de rede
van den burgemeester. Zij zullen, aldus be
sloot de spieker onder leekenen van instem
ming, de stad waar Bocrhave en Rembrandt
zijn geboren, niet vergeten.
Van het Stadhuis gin-g de tocht naaj
„Don Burcht" die echter slechls door een
doel der bezoekers werd beklommen. Velen
hunner waren kennelijk vermoeid.
Het laatste bezoek gold het Stedelijk Mu
seum „De Lakenhal" waar het gezelschap
in de ruime tentoonstellingszaal werd ont
vangen.
Onder en tijdens het bezichtigen van het
gebouw en de aanwezige voorwerpen en
schilderijen werden door vriendelijke dames
ververse hingen aangeboden. Vooral dit
bezoek, waarbij behalve de burgemeester
wethouder, de heer Sanders, de gemeente
secretaris, tïit. dr. Van Slrijen, de-directeur
van den Geneeskundigen Dienst, dr. Horst
en enkele raadsleden ook tegenwoordig wa
ren de gemeente-archivaris mr. dr. Over-
voorde en cevQ lid to Commissie van ,,D«
Lakenhal", prof. dr. P. J. Blok, duurde ge-
ruimen tijd en er heer9chte eeffi aangename
stemming.
Even over vijf uur vertrokken de darn es
en heeren naar het Station om met den
eerstvolgenden trein naar Den Haag te
gaan.
Opleidingscursus voor minder bekwame
vakarbeiders.
Het gebeurt in don laatelen tijd meerdere
malen, dat ter Arbeidsbeurze meerdere vak
arbeiders ails zoodanig staan ingeschreven,
zonder dat zij eigenlijk aanspraak op den
titel „vakman" kunnen maken. Vooral is
dit tot uiting gekomen in het schildersvak,
waarin de aanvraag naar geschoolde krach
ten diit voorjaar zeer groot geweest is. Ons
is een geval bekend van een schilder uit
een dorp in don omtrek, die een aantal
schilders noodig had; hij wendde zioh der
halve tot de Arbeidsbeurs alhier, doch
moest toen ervaren, dat er weliswaar een
groot aantal schilders stonden ingeschre
ven, dooh dat slechls enkelen van hen hun
vak werkelijk verstonden.
De vraag is toen gerezen of het niet mo
gelijk zou zijn om arbeiders, die in hun vak
eigenlijk weinig bekwaam zijn en daardoor
veel werkloos zijn, door het bijbrengen van
eenige meerdere vakkennis een betere kans
te doen krijgen bij de vraag naar werk
krachten.
Zulks zou niet alleen voor de betrokkenen
zelve een groot voordeel zijn, m-aar ook
voor de Werklozenkassen en vootr de
Steun verleening alsmede voor de Arbeids
beurs, wier goede naam er zeer mee gebaat
zou zijn.
Met den Direcleur van de Ambachts
school is toen overleg gepleegd om derge
lijke arbeiders te plaatsen op de Vakavond-
se hooi voor Volwassenen.
Dit bleek evenwel onmogelijk, daar deze
school uitsluitend gevolgd wordt door hen,
die reeds behoorlijk vakkundig onderlegd
zijn, hetgeen van alle ingeschrevenen lang
niet gezegd kan worden. Echter was ge
noemde directeur van oordeel, dat het zeer
wel mogelijk zou zijn op eenvoudiger wijze
en zonder veel kosten deze weinig bekwame
vaklieden tot een hoogeren trap te brengen
en wol door het geven van. cursussen van
twee uur per avónd, driemaal per week ge
durende de maanden October tot en met
Maart.
Deze cursussen zouden dan worden inge
steld voor schilders, timmerlieden en me
taalbewerkers.
In dezen lijd zijn van bedoelde personen
wel geen volledig bekwame timmerlieden
of metaalbewerkers te maken, doch stellig
zijn het dan bruikbare vaklieden, onder wie
verscheidene zouden zijn, die alsdan vol
doende onderlegd zouden blijken, om met
succes de Vakavondschool voor Volwasse
nen te kunnen volgen.
De kosten van deze cursussen, aan elk
waarvan ongeveer twintig personen zouden
kunnen deelnemen, zouden bedragen voor
de schilders f 1320, en voor de timmerlie
den en metaalbewerkers elk 1 1450; in to
taal dus f 4220.
Na ingewonnen informatie bij het Depar
tement van Arbeid, Handel en Nijverheid
bleek, dat de mogelijkheid bestond, dat door
dit Departement voor 25 percent in die kos
ten wordt bijgedragen.
Natuurlijk zijn de voordeden, die deze
ontlasting der uitkeering^lijsten met zich
zou brengen, niet in cijfers uit te drukken,
maar gezien het feit, dat geschoolde arbei
ders zelden steun genieben en nimmer ge-
ruimen tijd achtereen bij de Arbeidsbeurs
als werkeloos ingeschreven staan, is giroot
financieel voordeel te verwachten.
Ln een gecombineerde vergadering van
de sub-com mies es voor de Steunverieeiüng
en de Beroepskeuze is dezer dagen deze
kwestie uitvoerig besproken.
Men was bet er vrijwel algemeen over
eens, dat dit plan doorgang moest vinden.
Over één punt liepen de meenmgen ech
ter nogal uiteen. Voorgesteld werd nl. dat
het aanwijzen der personen, die voor het
volgen van deze vakcursussen in aanmer
king zouden komen, zou geschieden door
den Directeur van den Dienst voor Sociale
Zaken en dat en dit is 't kadmaüe punt
bij weigering om aan die aanwijzing Ie
voldoen voordracht tot uitsluiting van steun
zon volgen.
Door de vertegenwoordigers der vakcen
trales werd tegen deze verplichtend-stelling
ten sterkste geprotesteerd.
De commissie van advies voor Sociale
Zaken was echter van meening, dat per
sonen, die door hun weigering om aan
dezen cursus deel te nemen blijk geven
geen voldoende moeite te wallen doen om
werk te bekomen, van steun moeten worden
uitgesloten.
Wegens on voltalligheid der vergadering
konden echter geen besluiten worden geno
men.
Aan B. en W. zal rapport worden uitge
bracht van de gehouden besprekingen.
Tentoonstelling van gekweekte bloemen
en planten.
In ons Blad van gisteren maakten wij
reeds melding van bovenstaande tentoon
stelling, die gisteravond en bedennamiddag
van 3 tot 8 uur in het Volkshuis aan den
Apolhekersdijk gehouden wordt en op welke
expositie de resultaten van den kweekwed-
strijd te bezichtigen zijn.
Allereerst zij echter vermeld, dat in de
jury zitting heeft de heer J. Kriest Jzn. en
niet A. Kriest, zooals wij gisteren schreven.
Een onvolledigheid in het convocatie-bil
jet, dat ons werd toegezonden, bracht ons
er toe om de prijsuitreiking reeds gister
avond te doen plaat9 vinden. Ook dit is on
juist, daar pas hedenmorgen Flora's kinde
ren aan de beoordeeling der jury zijn on
derworpen en du9 eerst hedenavond 8 uur
de prijsuitdeeling zal geschieden.
De prijzen, bestaande uit medaille®, wer
den als volgt toegekend:
Afd. tuinlieden: le prijs: M. G&ljaardf
2e pr. J. v. d. Berg; 8e pr- H. Trap.
Aid. luinkweekers particulierenle prijs:
Cl S. Popp; 2e pr. Stammers; 8e pr. J. J.
Bey; 4e pr. G. A. Brand; Be pr. Mej. A.
Kuivenhoven; extra prijs: A. Lepelaar.
Afd. vensterkweekers, particulieren: lé
prijs: mej. StTeefland; 2e pr. mei. y. d. Berg?
3e pr. mej. Pison; 4e pr. P. Horstman; Be
pr. G. v. Heusden; 6e pr. C. Slreefland.
Afd. scholen: lsle en 2de prijs: Schut
tersveld B.
Dr. Murk Jansen, privaat-docent in de
orthopedie aan de universiteit alhier, en
voorzitter van de Vereeniging Instituut voor
misvormden, is uifgenoodigd om in Amerika
in November verschillende lezingen te
houden.
Zooals wij reeds meldden zal het 15
Sept. a.s. dertig jaar geleden zijn. dat ds. C.
Hartwigson als predikant der Ned.-Herv.
Gem. alhier zijn intrede deed. Al gaat de
gezondheidstoestand van zijneerw. vooruit,
toch is hij nog niet in staat voor de Ge
meente op te treden.
Bij het besluuT der Wondngbouwver.
„Ons Doel" zijn ingekomen 16 inschrijfbil-
jetten voor het schilderwerk in de Kanaal
straat, n.l.: 1. Van der Steen en Grul, te
's-Gravenhage, f 1585; 2. „Schildersbedrijf"
te Amsterdam, f 1700; 3. G, Rietkerken, te
Leiden, f 1700; 4. W. J. Harleveld en Hoope,
idem, f 1764; 6. J. M. v. d. Broek, idem,
f 1850, 6. W. F. Piket, idem, f 1985 7. Har
leveld en Verhoeven, idem, f 1995; 8. Hoope
en Zonen, idem, f 2000; 9. P. J. van Weerlee,
idem, f 2045; 10. „Parfilas", idem, f 2310;
11. B. de Bruin, idem-, f 2500; 12. P. Hes, te
Schoten, f2662,50; 13: P. Duk Jr., te Schie
dam, f 2980; 14. W. F. Veldhuizen, te Led
den, f 307515. Lezwijn cm Veerman, idem,
f4171 en 16. P. v. d. Wijngaard, idem,
f 4360.
De gunning is aangehouden.
De bioscoop directies hier ter stede
trekken niet weimg profijt van het slechte
weer. De regen jaagt de mensehen naar
huis of.naar de film, en zoo kwam het
dat de theaters gisteravond uitstekend wa
ren bezet.
In hel Casino-theater zijn de bezoekers
tot bijkans half twaalf bezig gehouden door
een zeer varieerend programma, waarbij
ernst en luim elkaar voordurend opvolgen.
Nu eens komt men onder den indruk eener
ontroerende scène, dan weer schatert de
lach door de zaal I En niet alleen het hoofd
nummer verdient ditmaal een sipeciale ver
melding. Want zelden toch zagen wij een
zoo goed geslaagde opname van wedstrij
den, of iels dergelijks, als thans die dér
wielerkampioenschappen op den wegl Hier
bij geniet de sportman hierbij kijkt ook
de leok met zeer veel genoegen toe. Frido-
iin als mechanicien doet daarna het publiek
schaterlachen door z'n avontuurlijke werk
zaamheden in de garage, terwijl tenslotte
een goed gespeelde comedie in 5 acten, ge
titeld „De Boerenlummel" tot de pauze de
aandacht weet te trekken. De tweede helft
van het programma omvat „De man zonder
zenuwen'V een uit de luöht gegrepen ge
schiedenis, met Harry Piel, den bekenden
Duitsche filmacteur in de hoofdrol. Aan
9ensalie is hierbij geen gebrek. De spanning
ia zelts dikwijls van dien aard dat de be
zoekers der voorste rangen hun bijvals
betuigingen in de lucht slingerden en dave
rend appl au doseerden, wanneer een aan
slag op den „man zonder zenuwen" door
deze op koelbloedige manier werd verijdeld.
Heusch, dit program is de moeite van een
bezoek aan het Casino ton volle waard I
In het Luxor-theater is de gezelligheid
verhoogd doordat de muren nieuw zijn be
schilderd.
Eerst draaide zooals altijd het Journal,
waarin we o. a. te zien kregen een wedloop
met hindernissen. Niet dait dit nu zoo iets
bijzonders is om vermeld te worden, maar
voor ons Leidfenaara was het wel iets bij
zonders om 200 ontzettend veel deelnemers
aan de start te zien verschijnen. Wanneer
zal dat hier ooit zoover komen?
Vervolgens ging de tweede episode van
de Geheimzinnige Ruiter. Zeiden we reeds
de vorige week dat dit een Wildwest-film
was vol sensatie, in dit gedeelte is de sen
satie nog veel g-rooter. Onze aandacht
wordt tot het uiterste gespannen, maar
steeds als de nood het hoogste is komt deze
ruiter weer opdagen en men haailt weer
verlicht adiem. Jammer dat in het begin de
beelden een weinig door elkaar waren,
maar dat zal vanavond wel verholpen zijn.
Na de pauze: de Drie Vrouwen. Een film
waaraan heel wat ten koste gelegd is. Den
ken we maar even bijv. aan de opzet van
dat liefdadigheidsfeest etc., etc.
Alles bij elkaar genomen zullen velen
gisteravond genoten hebben.
In ons blad van heden komt onder de
officieele berichten een oproeping voor leer
lingen bij het vervolgonderwijs voor. Gaarne
voldoen wij aan het verzoek, om op die op
roeping nog eens de aandacht te willen
vestigen, zooals wij dit ook verleden jaar
deden. De inschrijving is Maandag 14 en
Dinsdag 15 Sept., van 7 tot 8 uur, voor
meisjes in school Langebrug, voor jongens
in school Oude Vest.
De ouders van leerlingen, die daarvoor in
aanmerking komen, zullen goed doen tijdig
te kennen te geven of zij van dit zoo nuttig
en gewenscht onderwijs hun kinderen wil
len laten profiteered
Evenals vorige jaren zal 1 October
a.s. de de Vakavondschool voor Volwasse
nen, verbonden aan de Ambachtsschool al
hier. aanvangen.
Blijkens de advertentie in dit Blad is de
aangifte voor dezen cursus geopend op 28
29 en 30 September, telkens tusschen zeven
en negen uur bij den Directeur der School.
Voor de Rijkspostspaarbank is aan het
postkantoor alhier in Augustus op spaar
bankboekjes ingelegd f 121.208,27 en terug
betaald f 129.240,13; derhalve minder inge
legd dan terugbetaald 18431,86. Het aantal
nieuw uitgegeven spaarbankboekjes bedroeg
157. Door tusschenkomst dezer kantoren
werd ter Directie op Staatsschuldboekjes in
geschreven nominaal f 8400 en afgeschreven
nominaal f 1060; derhalve meer in- dan ai-
geschreven 12850.
t Hedenmiddag opent mej. W. Trel in
het perceel Nootrdeinde 42, waarin vroeger
het sigarenmagazijn van den heer Trel was
gevestigd, een winkel in manufacturen,
ttogeries m Wby-ariikeleiD.
Veel is er in het inwendige van den win
kel niet veranderd, alleen de étalage is aan
merkelijk vergToot en vertimmerd, terwijl
langs den wand een keurige opstand i9 aan*
gebracht, waar kartonnen doozen netjes in
rijen gerangschikt op en naast elkaar staan.
De winkel bevat een groote sorteering in
kousen, sokken en alles, wat verder in het
kleinvak te pas komt.
Rest nog te vermelden, dal de verlimme-
ring geleverd werd door den heer A. van
Leeuwen, le Voorschoten, terwijl de heer
H. P. Jansen alhier het schilderwerk ver
zorgde.
Maandag- en Dinsdagavond a.s. is er
weer gelegenheid zich op te geven voor de
verschillende lessen en clubs, vermeld in
het programma van het Lekïsche Volkshuis,
dat op aanvrage kosteloos verkrijgbaar i9
aan het gebouw. In het bijzonder wordt nog
eens de aandacht gevestigd op den cursus
bouwkundig teekenen voor jongens, die niet
in de gelegenheid zijn ambacht- of avond
school te bezoeken en toch gaarne eenige
voorlichting krijgen in hun vak (zie adver
tentie).
Ook voor den cursus knippen onder- en
bovengoed verwijzen wij naar de desbetref
fende advertentie.
Het programma voor het concert in
bet Kooipark, Dinsdagavond a.s. te acht
uur, luidt: No. 1. „King Cotton", marscb,
Sousa; No. 2. Ouverture, Ti tl; No. 3. „Tesoro
Mio", wals, Beeneei; No. 4. „Marche des
Jeunes Garde", Dammers; No. Notirri,
wah, Lineke; No. 6. Golden Fox-Trot, Sola-
be rt; No. 7. Nonon-marsch. Genée; No. 8.
„Ueber den Wellen", wab, Rodas; No.. 9.
„Ons Rood, Wit en Blauw", rnarsch. Geijp
M
KERKELIJKE BERICHTEN.
Doopsgezinde Gem.: Zondagmorgen, te
tien uur, ds. T. J. van der Ploeg, van
Zaandam.
Eglise wallonne: Dimanche matin, A 101/»
heures, Mr. S. Cler.
Evang.-Lulhersehe Gem.: Zondagmorgen*
te halfelf, ds. C. de Meyere.
Remonslranlsch-Geref. Gem.: Zondagmor
gen, te halfelf, dr, W. J. Lente.
Ver. van Vrijzinnig-Hervormden, Volks
huis: Zondagmorgen, te halfelf. ds. A. van
der Wissel,
Vrije Kath. Kerk, Bonifaciuskapel, Stille
Rijn la- Zondagmorgen, halfelf, dienst.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Diverse redevoeringen op de
Volkenbondsvergadering, 0. a.
van jhr. Loudon Het beslnit
over Oostenrijk Het vei
ligheidspact.
De algemeene beschouwingen over de
werkzaamheden van den Volkenbond, en in
bet bijzonder over de quaestie-dcr veiligheid
in internationaal opzicht, zijn thans in vol
len gang. Uit de rede van Motta, den Zwit-
serschen .gedelegeerde, blijkt dat Zwitser
land trouw blijft aan de groote beginselen
van het Protocol van 1924 en dat het, voor
zoo ver het zich zelf betreft, gedurende het
afgeloopen jaar, onder de stuwkracht dezer
beginselen, zijn buitenlandsche politiek
sterk heeft doordrongen van hét groote be
ginsel der verplichte arbitrage.
Hij voegde er aan toe, dat het Haagsche
Hof het positiefste werk in de geschiedenis
van het internationaal recht is; zijn groot
ste wenseh is dat de Ver. Staten er eens toe
zullen toetreden. Hij eindigde met te zeggen
dat de Zwitsersche regeering geneigd is haar
adhaesie met de verplichte jurisdictie van
hei Hol van Internationale Justitie voor een
periode van tien jaar te vernieuwen, van
het oogenblik af waarop de eerste periode
van vijf jaar zal zijn afgeloopen. Hij hoopte
dat de andere staten, die de verplichte ju
risdictie aanvaardden, hetzelfde zullen doen
Skrrynski, de Poolsche minister van bui-
tenlandsche zaken, zeide, dat al werd het
Protocol verworpen, toch moet worden ver
klaard, dat het niettemin de duidelijkste
uiting blijft van den geest van den Volken
bond. Het gaat er slechls om de methoden
te vinden, die het mogelijk maken het doel
te bereiken. Elke regeering moet tot een ge
meenschappelijk streven bijdragen.
Onze vertegenwoordiger, jhr. Loudon,
bracht hulde aan den Raad en alle Volken
bondsorganen, en, als vertegenwoordiger
eener oude koloniale mogendheid, speciaal
aan de mandalencommissie. De Volkenbond
is geluk te wenschen met de instelling der
mandaten, welke, al zijn er eenige kleine
opmerkingen te maken, in de practijk be
antwoorden aan het doel en geenszins ge
camoufleerde annexaties zijn. De heer Lou
don stelde het inwerkingtreden van eenige
amendementen vast, doch betreurde dat de
voornaamste niet voldoende ratificaties er
langen en dat er voor de Raadsverkiezing
nog geen regelen vastgelegd zijn.
Paul Boncour, de Fransche gedelegeerde,
heeft gewezen op de continuiteit in het
streven van den Volkenbond ten opzichte
van de Veiligheid en de ontwapening. Hij
nam er acte van ,dat het Protocol nog niet
is geratificeerd, doch deed opmerken, dat
de onderhandelingen over afzonderlijke
pacten gaande zijn.
Boncour toonde aan, hoe de pacten, waar
over thans onderhandeld wordt, door de
groote beginselen, welke in het Protocol
zijn vervat, worden bezield, zoodat de ge
westelijke pacten eens, wanneer zij zioh
vermenigvuldigen, zich in het algemeen
Veiligheidspact zullen oplossen.
In het slot zijner rede zeide Boncour, dat
de Volkenbond zich niet moet losmaken
van rijn taak, die bestaat in het voorberei
den van een coördinatie der afzonderlijke
pacten, van hun toepassing onder het stel
sel der arbitrage en van de ontwapenings
conferentie, die op het tot stand brengen
der algemeene veiligheid zal volgen.
De Chineesche gedelegeerde heeft de
aandacht der Assembléo gevestigd op het
verzoek van Ohina strekkende tot herzie
ning van de verdragen, welke zijn betrek
kingen met andere mogendheden regelen.
Hij sprak tegen dat de jongste beweging id
China haar oorsprong in vreemdelingenhaat
zou vindeD, en verzocht do Assemblée China'
behulpzaam te zijn bij bet zich bevrijden)
van het juk, waaronder het gebukt gaat.
De Nöorsche gedelegeerde verklaarde dab'
het Protocol eenige ongerustheid in Noor
wegen heeft gewekt ,vooral yegens de ver
plichting om aan de sancties deel te ne
men. Noorwegen echter sympathiseert fed
volle met de beginselen.
De raad van den Volkenbond beeft beslo-»
len het toezicht over Oostenrijk onder zijn;
tegenwoordigen vorm af te schaffen. De af-»
schaffing zal in 3 étappes plaats hebben: 1.
verlichting van de controle, 2. vertrek van
den commissaris-generaal, 3. in het voorjaar
definitieve afschaffing der controle, indien dei
moreele toestand stabiel is.
Mr. Zimmerman zalnog tot Januari tg
Weenen blijven wonen voor het permanent
toezicht, zij het ook in ietwat verzachten
vorm, terwijl hij daarna grootere bcwegingsi
vrijheid zal genieten en. met Juni zijn taak
geheel hoopt té kunnen neerleggen.
In Oostenrijk is men zeer verbolgen over
de niet-dirccte opheffing en men mompelt
zelfs van aftreden der regeering etc.
't Zal 0. i. zoo'n vaart wel niet loopen.
De Brilsche minister van buitenlandsehe
zaken Chamberlain, die heden naar Londen
terugkeert opvolger is lord Cecil heeft
aan de pers mededeeling gedaan van 71e uit-
noodiging aan Duitschland tot het houden
eener conferentie inzake de veiligheid, waar-(
van datum en plaats nog niet definitief zijuf
vastgesteld. Hij wist nog niet of Italië zo\<
deelnemen aan de conferentie; wat hem be
trof hoopte hij dat dit zou geschieden In
zake de ontruiming van Keulen verklaarde
Chamberlain opnieuw, dat Keulen zou wor-t
den ontruimd zoodra de voorwaarden inzake
de ontwapening waren nagekomen. Hi(
voegde er bij, dat hij niet wenschte de pe
riode van bezetting te verlengen.
Wat het Protocol betreft, zoo bleef de»
teleurstelling niet uit, maar het is niet dood1,
het sluimert slechte. Het is beter het lei
laten rusten dan het op le kalefateren. -Zijn
hukHge vorm is niet onontbeerlijk, zijn es-»
sentieele beginselen blijven. Zonder de po-j
ging van verleden jaar zouden de thans ge-,
voerde onderhandelingen tusschen de bij de(
stabilisatie van den vrede meest belanghebi
bende mogendheden niet geopend zijn. De
mogendheden zijn er door aangespoord con
flicten op vreedzame wijze op te lossen. Ook
de moreele ontwapening is er door bever-*
derd. Dit zij voldoende, in afwachting, dat
Ter verzekering van den wereldvrede gewes
telijke belangen en algcmeen'belang samen
smelten. Ook zonder te raken aan heli
Protocol behoeft het werk niet 9lil te liggen.
Zweden heeft reeds oen interessant voorstel
gedaan, maar ook- de beperking der bewape
ning moet aan de orde blijven. De voorbe-,
reiding der ontwapeningsconferentie mag-
onder geen "Voorwendsel verwaarloosd wor
den. De voorbereiding zal langen tijd ver-*
gen. Een speciaal permanent organisme ward
daarom onontbeerlijk. De derde commissie,
zou de samenstelling daarvan kunnen be-»
studeeren. Nieuwe denkbeelden omtrent het
probloem der ontwapening treden naar vo
ren. Daarnaast is ook het belangrijke eco-t
nomische probleem aan de orde gesteld, lü
is dus genoeg werk voor den Volkenbond
en allerminst aanleiding tot ontmoediging.
Al ligt de winst ook veelal op bet gebied der
imponderebilia, deze toch toch overwegendie
elementen der menschelijke handelingen.
Hetgeen jhr. Loudon dit jaar trof, wa6
de aanwezigheid van zooveel minister-presi-»
denten en ministers van buitenlandsehq
zaken, hetgeen getuigt van het vertrouwen
in den Volkenbond: Het persoonlijk contact
speelt een groote rol in de betrekkingen tufa'
schen de regeeringen. Nooit doed de gelei
genheid daartoe zich zoo voor als hier iifc
Genève.
De heer Loudon eindigde met vertrouwen
uit te spreken in het groote werk van Wil-<
son. Of de sceptici het erkennen of niet, déj
Volkenbond leeft, zijn invloed groeit.
De heer Loudon diende daarop een voor*
stol in, om, gezien het belang Van het tem
stond voorbereiden van een algemeen pro»
gram voor de beperking der bewapening
ten einde te zijnertijd een algemeene con-»
ferntie bijeen te roepen, den Raad van den
Volkenbond te verzoeken dit probleem te»
ondcraoeken, in het bijzonder om te komen
tot het scheppen van een organisme, belast
met het ontwerpen van dit program.
DUITSCHLAND.
Een Fransch minister t*
Berlijn Een spoorwer
staking dreigt Een kleK
grensincident.
De Fransche minister van Onderwijs, dé
Monzie, die zich thans op een studiereis
te Kopenhagen bevindt, begeeft zich mor
gen vandaar naar Berlijn. Hij is de eerste
Fransche minister, die sedert het uitbreken
van den oorlog Berlijn bezoekt.
Het scheidegerecht over de "loonconflio*
ten bij de Duitsche spoorwegmaatschappij
heeft besloten, dat de tegenwoordige I00-»
nen in het algemeen zullen worden gehand*
haafd. Alleen enkele kleine b'jslagen zullen
een weinig worden verhoogd. Hierdoor zul
len ongeveer 200.000 spoorwegarbeiders een
halve pfennig per uur meer verdienen*
Beide partijen moeten nu voor 15 Septem
ber te kennen geven, of zij met deze rega
ling accoord gaan.
Het is Teeds zeker, dat de vakorganisaties
dit niet zullen doen. De leiders zouden gis
teravond bijeen komen om een besluit te
nemen, dat zij vandaag ter kennis van den
rijksminister van arbeid zouden brengen.
Deze zal vermoedelijk verklaren, dat dé
uitspraak van het officieele scheidsgerecht
bindend voor beide partijen is. Daaraan
zullen de vakaorganisaties zich echter niet
storen, zoodat het gevaar eener spoorweg
staking op het oogenblik grooter is dan
voorheen. De toestand wordt nog ernstiger,,
doordat de beambten bij de spoorwegmaat
schappij zich 'bij de actie van bet technische
