De herdenking van het 350-jarig bestaan der Leidsche Hoogeschool. No. 20027. VRIJDAG 26 JUNI Anno 1925 Officieele Kennisgeving. Olympische Spelen Amsterdam 1928. STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. UIT DE OMSTREKEN. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER AD VERTE NTIENt 30 CU. per regel. Bij regelabonnement belangrijk iageren pnja Kleine Advertenliën, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en Zaterdags SO CU., bij een maximum aantal woorden van 80. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 CU. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cis. Bureau Noordelndsplein Telefoonnummers voor Olreotie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 3.35, per week „ïtnnnji Z 0.18, Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week' „0,18, Franco per post 2.36 portokosten. Ut nummer bestaat uK DRIE Bladen EERSTE BLAD. GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP. Aan den gemeentelijken vischwinke'l, iViscbmarkt 18, tel. 1225 is Zaterdag en rvoorzoover voorradig, ook Zaterdagavond verkrijgbaar: Schelvisch a f 0.15f0.36. Schol a f 0.13 per pond. N. C. DE GIJSELAAR, Burgein. Leiden, 26 Juni 1925. 87 Tot op heden hebhen wij ontvangen: t 2303.91V». Nog steeds nemen wij giften, groot ol klein in ontvangst, welke dan in ons Blad verantwoord worden. DE DIRECTIE. De drnkke Donderdag. Men krijgt nu wel den indruk dat het met de viering van het 70ste lustrum naar het eind loopt. Niet, doordat de feeslelijkheden verminderen en de belangstelling zou ver flauwen, integendeel, omdat in.de laatste dagen de verschillende attracties elkaar in zoo snel iempo opvolgen. Het schijnt dat in de vijf dagen, den tijd voor het uitvoerig pro gramma haast te krap toegemeten is. Dat demonstreerde de dag van gisteren al zeer slerk. Wij hebben de dejeuners, de di ners, de borrelurcn en de recepties, die de feestvierenden hadden af te werken al reeds genoemd en het publiek heeft het kunnen bemerken aan bet heen en weer rijden der galakoetsen en het voorbijsnorren der auto's, •lat er mot bekwamen spoed moest worden gewerkt. Voor stalhouders en auto-verhuur ders een heerlijke lijdl Gistermiddag was de omgeving van onzen «enigen alouden Burcht het groote aantrek- kingspunt, waar te twee uur voor een aan tal genoodigden, waaronder behalve de hóóg- leeruren met hunne dames ook het college van B. en W. en andere gemeentelijke auto riteiten, het Levend Schaakspel werd ver toond, dat daarna voor de eerste maal voor liet publiek werd gegeven, nadat Morphy .vooraf een druk bezochte receptie in de Graanbeurs hield. Er was zooveel belangstelling, dat in de Nicuwstraat van Den Burcht af, tot aan de Hooigracht toe, de rijtuigen en auto's in twee en drie dubbele rijen de slraat vulden, zoodat het overige verkeer met moeite gere geld werd. De bewoners van deze en omlig gende stralen mochten het zoo wel, en spra ken den wensch uit dat het heden bij de tweede opvoering weer zoo druk mocht wor- iflon. Maar de groote attractie is zooals dit bij (die voorgaande lustra het geval is geweest, het Sempre-concert geweest, waarvoor gala koetsen, auto's en rijtuigen de bezoekers naar de Gehoorzaal^ brachten. Het publiek'liet zich ook bij deze gelegen heid niet onbetuigd. Het was op de Bree- Btraat, voor de Stadsgehoorzaal en voorat Ook voor de sociëteit Minerva zoo vol dat de trams moeite hadden er langs te komen. Het Levende Schaaksnel. De strijd der hnmenren. Voor dit doel had men een verbazend groot houten schaakbord gemaakt met de be kende 100 vakken, afwisselend wit en zwart gekleurd. De toeschouwers (genoodigden) namen op den ommegang plaals. Daaronder bevonden zich ook eenige"' bekende schaakspelers, waaronder oud-leden van de Studenten- Schaakclub Morphy. Er werd een symbo lisch schaakspel vertoond met levende stuk ken, voorstellende den strijd der humeuren, n.l. den strijd tusschen den Vroolijken en den Bitsen Geest. De Vroolijke Geest offerde blijmoedig al zijn stukken, om dan plotse ling den verzadigden Bitsen Geest te over winnen. Even over tweeën nam de voorstel ling een aanvang. Onder de lonen der mu ziek van de bekende Beiersche Kapel traden allereerst de Vroolijke en de Bitse Geest ge maskerd het Burchtplein op en namen na Sen rondgang plaals op den voor hen be stemden zetel op den ommegang tusschen de toeschouwers. Hierna verschenen de verschillende le vende schaakfiguren ten tooneele en namen hun plaals op het groote schaakbord in. iWaar allen in fraaie cosluums waren uitge dost, maakte het geheel een groo'schen in druk. De kleuren der verschillende partijen waren in overeenstemming met het humeur, hetwelk zij voorslelden. Bij de partij van den .Vroolijken Geest (de wille stukken) waren .vroolijke bonte kleuren overheerschend, bij de andere parlij domineerden geel (de kleur Van den nijd) en groen. Vooral de Koning Tnet zijn 4 dragers, de Koningin met 2 sleep- draagsters (de Vroolijke Koningin zelfs ver gezeld van een prinsje) en de bewegelijke paarden, trokken de algemeene aandacht. Hierna nam het spel een aanvang. De Partij werd vertoond, die Paul Morphy, het schaakgenie der vorige eeuw, in October 11 1$58 te Parijs tegen Karei, Hertog van Bronswijk en Graaf Isouard in de loge van den Hertog speelde tijdens de opvoering van „De Barbier van Sevilla". Deze partij werd door Morphy in 17 zetten gewonnen. De Beiersche Kapel speelde zeer verdienstelijk de Ouverture van „De Barbier van Sevilla" van Rossini tijdens het spel. Hier volgt de bedoelde partij, die we voor de schaaklief hebbers onder onze lezers van enkele aan- teekeningen hebben voorzien en met volle dige notalie weergeven. PHILIDORS PAARDSPEL. Wit: P. Morphy. Zwart: Karei, Hertog v. Brunswijk, Graaf Isouard consuheerend. 1. e2e4 e7eö 2. Pgl—f8 d7d6 3. d2d4 Lc8g4 4. d4Xe& Lg4XPf3 5. DdlXLfS d6Xe5 6. Lil—c4 Pg816 7. DI3—63 Dd8e7 8. PblcS Na Db7Xb7 zou zwart kunnen spelen De7b4f met afruil der Koninginnen, wit wil deze afruil vermijden. 8. c7c6 9. Lol—g5 b7b51 Beter was De7-c7, thans volgt een schit terende offercombinatie met schoon slot effect. 10. Pc3Xb5 c6Xb5 11. Lc4Xb5f Pb8d7 12. O—0—0 Ta8d8 13. TdlXPd7 Thans bevindt Morphy zich in zijn ele ment. Do briljante offers stempeten deze partij tot een der schoonste, die ooit ge speeld zijn. 13. Td8XTd7 14. Thl—dl De7—e6 15. Lb5XTd7 Pf6XLd7 16. Db3b8t Pd7 X Db8 17. Tdl—d8i schaakmat. De talrijke offers in deze partij maakten de voorstelling bijzonder levendig. Ilct le verde vooral een eigenaardigen aanblik te zien, hoe de aangevallen stukken een afwe rende, de aanvallers een uitdagende hou ding aannamen. Door de vele paardzetten in deze parlij moesten de paarden telkens sprongen maken. Eik stuk, dat geslagen werd, plaatste zich aan den rand van het plein. Na de overwinning werden de over wonnenen medegevoerd. Tegen 3 uur was de voorstelling afgeloo- pen. Een luid applaus beloonde de mede werkers aan dit spel voor hunne prestatie. De heer T. W. van Oss was de ontwerper van dit spel, Miss I. L. Tacker verzorgde de costuuras, Chris Aglerberg de maskers, de leden van het L. S. C. Gaymans en Dinger de tronen, paarden en kasteelen. De heer C. J. v. Hasselt, één der besle spelers van Mor phy, belastte zich met de leiding bij bet spel. De tweede voorstelling begon kwart over drie, Sempre Crescendo. Een leest voor het oog, een feest voor het oor. Banen dundoek, hoog in de zaal, de in reusachtige lantarens herschapen lichtkronen losjes verbindend met de wan den. do lichten langs de galerij in kleurig omhulsel, zijden kleeden afhangend van de balustrade, de zaal zelf gevuld met in groote meerderheid jeugdige bezoekers, van wie het vrouwelijk deel op slaanden voet met succes een mode-show zou hebben kunnen ensceneeren, alzoo bood de groote stads- zaal gisteravond een even feestelijken als schitterenden aanblik. En Sempre zelf deed zijn uiterste best om den muziekavond te maken tot een moment in de [eestviering. Wat hem volkomen gelukt is. Het illustere „muziekgezelschap" naar een trouwhar tige mededeeling op het programma lichte lijk versterkt met hospiteerende krachten heeft zich zelf overtroffen. Er is blijkbaar met veel zorg en toewijding voorbereid en met entrain is er gespeeld onder de (asci- neerende leiding van Koeberg. Iet of wat te laat hinderde niet, er was veel le zien zette het orkest, nadat de avond officiéél geopend was met het lp-Vivat, in met Mendelssohns vijfde sym- phonie „zur Feier der Kirchon re formation". Wel niet de sterkste van het vijftal dat hij ons naliet, bevat ze toch een schat van kerngezonde muziek; hier en daar wat mak en tam (Scherzo) maar doorgaans van voor name vinding en steeds in voortreffelijke bewerking en prachtig van klank en kleur. De koraal ,,ein' fesle Burg is unser Gott" is in Andante en Finale zeer boeiend ver werkt en sluit het werk op waarlijk ma jestueuze wijze af. Een Iweelal kleinere orkestwerken van Koeberg gaven het programma een buiten gewone aantrekkelijkheid. ..Zoime-weg" is een nobel gedacht stuk muziek van episch karakler, uil het hart geschreven, klaar van vorm .boeiend door zijn rhythme (afwisse lend twee- en driedeelige maat) en met vol komen beheersching van het orkest-appa raat geïnstrumenteerd. Hoe verstaat Koe berg de kunst om met blazers om te gaan! En het andere stukje",.Zolskap", is een al lergeestigste typeering van de tradilioneele figuur van den nar met de rinkelbel in zijn hoofddeksel. Elke noot is raak in dit ge zonde cn bondige toondichtje: illustratieve muziek, maar muziek I Het orkest heeft al zijn best gedaan om deze nummertjes van hun knappen aanvoerder in het gunstigste licht te plaatsen. Het succes was enorm. Koeberg had zijn Zolskap gerust kunnen herhalen: de zaal vroeg er om. Sempre Crescendo heeft o.a. dit gemeen met de eerste-rangs-orkesten, dat het steeds zijn solisten kiest uit de rij dergenen die op de programma's der concerten in de mu ziekcentra voorkomen. Zoo verleende thans de voortreffelijke zangeres Birgit Engell haar medewerking en droeg voor een niet gering deel bij tot het succes van den avond. Met haar glashelder en prachtig gelim- breerde stem waar ze alles mee kan doen, dank zij haar voortreffelijke technische scholing, zong ze een recitatief en rondo „Ch'io mi scordi" van den onsterfelijken Mozart, met orkestbegeleiding. Verder, met piano, twee liedjes van Catharina van Ren- nes (Madonna-kindje en Idylle) in de Ne- derlandsche taal, in welker uitspraak ze het al een heel eind heeft gebracht, en die zoo insloegen, dat de in de zaal aanwezige componiste op het podium moest komen; en van Richard Strausz: Freundliche Vision en Stkndchen. Was haar succes na deze liederen zoodanig dat ze een extraatje moest geven (een wiegeliedje van Cath. v. Ren- nes), het applaus was een ovatie gelijk loen ze als slotnummer van den avond gezon gen had van den „schónen blauen Donau", den verrukkelijken wals van den grooten Johnnn Strausz. En zonder spoor van ver moeidheid herhaalde de nagenoeg den ge- heelen wals om voor den tweeden keer het auditorium te laten genieten van dit echt Weener volksstuk, dat de gansche wereld veroverd heeft en Brahms eens aanleiding gaf om op een waaier van mevrouw Strausz het thema te noteeren met dit onderschrift: „leider nicht von mir". De lieer A. H. Philipse, werkend lid van S. C., heeft zich als een zeer muzikaal be geleider en goed geschoold pianist doen kennen zoowel in Mozart, waar hij als „maëstro al cembalo" fungeerde; als in de begeleiding der liederen, van welke vooral Strausz" Slandehen heel wat pianistische bekwaamheid eischt. De zangeres betrok haar begeleider zeer terecht in het applaus. Blocmon werden er aangedragen voor Koeberg, voor de zangeres, en, door be vriende vereenigingen,.voor het concertee- rend „gezelschap", dat er 9chier geen eind aan kwam. Tot slot was er een zeer geanimeerd corps-bal. De dag van heden. Vandaag na de tweede opvoering van het Levend Schaakspel en de drukke receptie van do Amsterdamsche Senaat in hotel „Central", vertrekken de studenten en reü nisten naar Noordwijk aan Zee voor het diner in Palace-Holel, waarna een bal met souper in hel Casino, aangeboden door de vereenigingen „Pro Palria" en „Njord". Hiermee zou dan dit zeer geslaagd lustrum zijn afgeloopen, ware het niet, dat een com missie uit de burgerij weder op het goede idee was gekomen, om morgen den studen ten en oud-studenten een boottocht aan te bieden. Eindelijk zal ook de Leidsche burgerij nog kunnen proiitfeeren van het Openlucht spel dat morgenavond voor zeer verminder den prijs zal worden vertoond, gelijk ge meld. Wij zijn daarover bijzonder verheugd daar dit spel nu onder ieder's bereik is gebracht. Classicale vergadering. Hieronder volgt een overzicht vam de Synodale voorstellen, die in de classicale vergaderingen van de Ned.-Herv. Kerk in verschillende cjasses en dus ooflr Ihier van Woensdag zijn* behamdleld, genummerd I tot X. I. Wijziging in het Al». Regl. als gevolg van het nieuwe art. 28 in het Regl. op de PredikaniBslraotementem: de AJg. Synodale Commissie krijgt ook geschillen over de uit legging en de toepassing van het Regl. op d» Prod, tractementen te beslissen (art. 70, Êste lid Alg. Reg}.). H. Bij art. 2 van het Regl, op hel IIulp- prechkersohap kómt een toevoeging, waaran staat, dat de lidmaten, die als hulpprediker in dein dienst der kerk zullen treden, in het bezit moeian zijn van een bewijs dat ze de leasen van de kerkelijke hoogleeraran met de-daarbij beh'oorende oefeningen over de praoiische Godgeleerdheid, gedurende 2 ja ren, en over het Nederl. Hervormd kerk recht, ge durende één jaar, getrouw hebben bijgewoond. III. Wijziging van art. 15, 7de al., van het Regl. op het Godsdienstonderwijs: als easch van voor-ontwikkeling der exami nandi wordt gesteld een einddiploma-U. L. O.-school oi daarmede gelijk staand getuig schrift, en voorts wordlt geëxamineerd in twee moderne talen ter keus van den exa minandus. IV. Een formeele wijziging in art. 12 van hel Regl. op het II. O. iin de godgeleerdheid, ten einde duidelijk te doen blijken, dat voor de vrouwen, die in het Album ingeschreven worden, èezelMe regel van inschrijving gêldit als voot de mamneilijkie studenten. Va. De bekende diaconale voorstellen, die er toe strekken, een algemeene organisatie in het leven te roepen, waartoe alle diaco nieën moeten beüvooren: een Algemeene Diaconale Raad en Provinciale Raden. Hiertoe moeten verschillende wijzigingen worden aangebracht in het Alg. Regl., het Synodaal Regl. voor de Keikeraden, het Regl. voor de Diaconieën en het Regl. op de koston van ihwt Bestuur der Ned. Herv, Kerk- (In het laa/lste worden de bijdragen I der dioconieén aan de kas met 60 procent I veriioogd, doch de reis- en verMijfkositen en de presentie-gelden van de leden der ddacomatto raden ten laste van de Algemeene Kas der Kerk gebracht, evenaJs de hono raria cn bureaukosten der secretarissen). Vb. Een wijziging in het 3e lid van art. 19 van het Alg. Regl., met het doel, het aantal gemeenten met een Bijzondereg. Ker- keraad uit te breidener wordlt een andere maalstaJ voor deze gemeenten aangelegd, nl. niet zulke, waarin ten minste drie predi kanten slaan, maar die mol ten minste zes ouderlingen en vijf diakenen. Op deze wijze zullen de Kerkeraden min der door hel noodzakelijkerwijze behandelen van diaconale zaken worden belemmerd in de behartiging van de geestelijke belangen dor gemeente. Vc. Enkele wijzigingen in het Alg. Regl., tan einde die terminologie in diaconale za ken ie verbeteren, onzekerheid ten aanzien van collecten weg te nemen, en de verhou ding tusschen Diaconie en Kerkeraad te vcrduiidel ijken. VI. Toevoeg Log aan art. 4 van het Regl. op do Predikanlstraktemen/lem omtrent de periodieke verhoogingen. „In afwijking van het in al. 2 van arl. 4 bepaalde wordt, zoolang do twee-jaariijk- sche verhoogingen niet ton volto aan alle rechthebbenden 'kunnen worden uitgekeerd, hel den predikant wegens die vertiooglngen toekomend bedrag jaarlijks bepaald nay zijn diensttijd op den eersten Januari van het jaar, waarover de uitkeering loopt." VII. Inzake het kindergeld wordt voorge- dïeld, aan arl. 5 van het Reg.L op de Prëd. Ir. een alinea toe te voegen,, volgens welke hel kindergeld jaarlijks berekend en uitge keerd wordt naar dein toestand op den lsten Jan. van bet jaar waarover 'het genoten wordt. VIII. Ter zake van de „hooge Iractomen- ten" wordt aan art. 7 van het Regli. een be paling toegevoegd, die zal maken, dat pre dikanten, die reeds een hoog tractomenl ge nieten, de tweejaarlijksolie verhoogingen uit dè kas voor de predikamtstraotemerilen niet of si echts gedeoDolijk zullen ontvangen: 1. Als hoog traclement geldt het in art. la. van dit Regl. genoemde minimum (i 2500 voor gemeenten van minder dan 1500 leden, fSOOO voor gemeenten vam 15003000 le den, i 3600 voor gemeenten met moor dam 3000 loden per predlikantsplaïuts) plus de verboogingen, waarop de predikant volgens art. lc. recht heelt IX. In art. 27 van het Regl. op de Pred. tr., waar sprake is van de verdeeling van beschikbare gelden, deze te doen geschieden door den Raad van Beheer naar regelen, die de goedkeuring van de Synode behoeven (in plaats vam „pormfe-pondsgewijs" zooals er nu slaat). X. Aan Art. 10 van het Regl. op het Fonds tot verbetering der schraalste -predi- ka,ntdlraktamemtan worden 2 alinea's toege voegd, waardoor imperatief wordt voorge schreven, dat de toelage, die in hot sterijaar was toegestaan, gedurende het jaar van gratie ten behoeve vam de weduwe of min derjarige kinderen wordt uitgekeerd. Het bestuur van de classis Hoorn ver zoekt den class, vergaderingen, de 6ynode 1(9 adviseeren over een voorstel tot yijziging in de artt. 3839 Alg. Reg., welke ten doel heeft: aan leden-ouderlingen der class, be sturen, die geen afgevaardigden zijn, zitting met adviieeerende stem in de class, vergade ring aan te bieden. Wat Leiden betreft is: I. Met alg. stemmen aangenomen. II. Id. id. III. Aangenomen met 37 stemmen. Na aan naming werd met alg. st. besloten, aan de Synode te adviseeren, wanneer diit voor- Stel wet wordt, een overgangsbepaling in het lenen te roepen, voor hen die zich reeds voor het examen voorbereiden. IV. Aamgenomen met alg. stemmen. Va. Met 42 stemmen tegen en 16 Vuör verworpen. V b. Met op één na alg. stemmen verwor pen. V c. Met alg. stemmen aangenomen. BINNENLAND. □s Lustrumfeesten te Leiden. Instelling van een commissie voor onder zoek en regeling van de van Rijkswege reedn toegekende en nog toe te kennen nitkeerin- gen aan behoeftige ond-redders van schip breukelingen en hnn nagelaten betrekkin gen. Het viiegtnig H.N.A.B.M. van de Kon. Luchtvaart-Maatschappij, is gisteren aan de Beigisch-Fransche grens verongelnkt: de vier inzittenden omgekomen. Een Raadslid nit den Rotterdamschen Raad verwijderd. BUITENLAND. Een postreiletje te Parijs. Een militaire staatsgreep in Griekenland. De onrast in China dnnrt voort. Ernstige bioscoop-ramp in Amerika. VI. Met alg. stommen aangenomen. VII Id. id. VIII. Met alg: stommen verworpen, IX. Met alg. stemmen aangenomen. X. Id. id. Voor kennisgeving aangenomen werden: de motie van dr. HugenlhoMz c.s., (groep v, voorg. tegen den oorlog), hot adres ven d'e socialist, predikanten en dat van de Rem. Broederschap. Met 27 logen 4 stommen werd bestolen, de vooraf,lion der Conf. Ver. door to zendetn naiar de Synode. De lieer D. A. Waardenburg, alhier tot arts bevorderd, is bestemd iot reserve- officier van gezondheid 2de klasse bij het leger hier te lande. De Minister van Onderwijs, Kunsten cn Wetenschappen heeft in de commissie, welke in 1925 te Rotterdam belast is met het afnemen van de examens ter verkrij ging van de akten van bekwaamheid voor huis- en schoolonderwijs in de nuttige en fraaie handwerken voor meisjes, benoemd voor de nuttige handwerken tot lid mej. P. C. van Borsolen, ieerares aan de bijzondere kweekschool voor onderwijzers en onderwij zeressen alhier. Hedenmiddag omstreeks twee uur ge raakten op het stationseimplacement twee tramwagens buiten de rails. Met vereende krachten waren zij echter spoedig weer ld het rechte spoor gebracht, zoodat het ver keer geen noemenswaardige vertraging on- denavond. In den afgeloopen nacht zijn door de politie alhier twee personen aangehouden, als verdacht van diefstal van een vaatje bier ton nadeele van de ïtoombootonderne- ming .Amsterdamsche Veer". Het waren J. P. G. en G. de W., beiden alhier. Door F. B., deelnemer aan een verkie zingsoptocht, die gisteren plaals vond is tij de politie geklaagd dat hij is aangereden door een luxe-auto die zijn weg pardoes dwars door den sloet nam, waardoor van het rijwiel van klager de voorvork en het voorwiel beschadigd werden. De autobestuurder zal wel goen partijge noot geweest zijn van de betoogersl Het aantal werkzoekenden, ingeschre ven bij de Arbeidsbeurs alhier bedroeg op 25 Juni totaal 576 en op 25 Juni '24 totaal 655 personen. Katwijk. Gemeenteraad. Hedenvoormiddag kwam de Raad dezer gemeente in openbare vergadering bijeen onder voorzitterschap van den heer De Waal Malefijt, burgemeester, die de ver gadering met gebed opende. Er waren 12 leden aanwezig. Afwezig met kennisgeving de heer Van Leeuwen. De notulen der vorige vergadering wer den onveranderd vastgesteld. Hierna werd een aantal ingekomen stuk ken medegedeeld, behalve eenige disposi ties van Ged. Staten, houdende goedkeu ring van in vorige vergaderingen genomen besluiten Een adres van de slagcrsvcreeniging in deze gemeente, verzoekende verlaging der slachtloonen enz. Idem van het bestuur der Christel. H. B. S. te Leiden, houdende het verzoek om een bijdrage voor de 13 leerlingen, die uit deze gemeente de school- -in 1924 hebben bezocht. Wanneer deze leerlingen de onen-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1925 | | pagina 1