No. 19981.
VRIJDAG 1 MEI
Anno 1925
Officieeie KennisqevingënT
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJ3 DER ADVERTENTIE!?
30 Cts. per regel. Bi) regelabonnement belangrijk lagerea prils.
Kleine Advertentiën, uitsluitend bl] vooruitbetaling, Woensdags én
Zaterdags 60 Cis., bij een maximum aantal woorden van 80.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cis. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRUS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weck
Builen Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 portokosten.
X 0.13.
„0.18.
Oit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
Aan den gemeentelijken vifiohwinkel,
.Vischmarkt 18, tel. 1225 is ZATERDAG en
voorzoover voorradig ook ZATERDAG
AVOND verkrijgbaar SCHELYISCH k
f 0.12, SCHOL f 0.00 per pond. 7337
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
Leiden, 1 Mei 1925.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat P. van
Rossej te Leiden, een verzoek heeft inge
diend ter bekoming van verlof voor den
verkoop van alcoholvrijen drank voor ge-
bruik-ter plaatse van verkoop in perceel
Pieterskerkkoorsteeg No. 4. 73SS
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem'.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 1 Mei 1925.
J. J. H, Pommée.
Jubilarissen op 1 Hei.
Er jubileeren vandaag een aantal ;lad-
genooten. liet zijn:
J J. H. Pommée.
De lieer J. J. H. Pommée herdenkt heden
den dag, waarop hij veertig jaar geleden
als onderwijzer In de R.-K. Parochiale
Jongensschool aan de Haarlemmerstraat
zijn intrede deed.
Als 'onderwijzer
zeggen wij. In
die dagen, toen
het voor den
l „schoolmeester"
hard werken was
voor groote klas
sen, kwamen de
jongelui, die voor
onderwijzer wer
den opgeleid, al
roeds als knapen
van 12 a 14 jaar
in de klas om
zich practisch te
vormen niet al
leen, maar ook
om reeds den
kleinen kleuters de eerste kennis van lezen
en schrijven en rekenen hij te brengen. En
deze leerschool heeft ook de heer Pommée
doorloopen. Het heelt hem geen lcwaad ge
daan.
De jubilaris ziet er nog friech uit voor
zijn jaren en zijn werkkracht, wordt in de
school, waarin hij werkzaam is, nog zeer
gewaardeerd.
Dal hij vandaag van verschillende zijden
blijken van belangstelling heeft ontvangen,
behoeft ons niet te verwonderen. Hoeveel
geslachten zijn het niet, die bij „meester"
Pommée in de klasse hebben gezeten en
zich dil thans weer herinneren cn waar-
dceren wat zij var. hem geleerd hebben.
In do school werd hij gehuldigd.
De heer Pommée werd met nog twee ju
bilarissen. de hoeren Van der Meer en Laag
land .in do spreekkamer van het hoofd-ont
vangen, waar met het schoolbestuur aan
wezig waren de heeren deken Dessens, de
pastoors Crombach en Leusen, terwijl ook
de inspecteur van het L. O. do heer Baak
tegenwoordig was.
Het hooid der school, de heer Van Heie
ren, wenschte de jubilarissen geluk en bood
hun namens het. schoolbestuur ieder een
enveloppe aan met inhoud.
Collega Meyer vertolkte de gevoelens van
het personeel, waar de jubilarissen dank
baar op antwoordden.
B. Broers.
De havenrechercheur de heer B. Broers
is heden 25 jaar aan den Markt en Haven
dienst alhier verhonden. Op 1 Mei 1900
kwam hij bij de gemeente in dienst als brug
wachter 2de klasse. Reeds vier jaar later
werd hij bevorderd lot brugwachten le kl.
Ongeveer acht jaar
later, den 12den
Mei 1912 kreeg hij
de aanstelling van
havenrechercheur,
wel 'n bewijs, dat
hij bij zijn chefs
en bij de autori
teiten goed stond
aangeschreven. En
dat verdiende hij
eok. Plichtgetrouw
;en ijverig deed hij
ook zijn best om
steeds tegenover de
menschen met wie
hij. krachtens zijn
betrekking In aan
raking kwam, voor
komend. welwillend en vriendelijk te zijn.
Dat dit is gewaardeerd geworden, blijkt
.vooral uit de wijze waarop de marktkra
mers over hem oordeelen, die hem liefst
hun marktmeester noemen.
Hedenvoormiddag werd de juhilaris bij
flen Wethouder van het Markt- en Haven-
jvezen .den heer Reimeringen, geroepen, en
B. Broers.
J, Derogé.
ontving hij met woorden van waardeering
de gebruikelijke gratificatie.
Hedenmiddag werd hij in het Waagge
bouw gehuldigd door zijn chefs en collega's,
terwijl ook de besturen van de alhier ge
vestigde marktkooplieden-vereenigingen van
hun waardeering lieten blijken.
Toen de heer Broers met zijn vrouw en
kinderen was binnengeleid de adm. amb
tenaar ,de heer W. II. Lamme had voor een
goede regeling gezorgd, werd de jubila
ris in de eerste plaats toegesproken door
den directeur van de Markt- en Haven
dienst, den heer L. A. Mennes, die onder
waardeerenda woorden Broer3 namens het
superieur personeel als blijk van ach
ting een gouden potlood aanbood. Bij monde
van den brugwachter H. Kapaan werden
van alle brugwachters te zamen aangeboden
een pendule met coupes en een rooktafeltje.
Doch hiermede was het nog niet afgeloo-
pen. De Voorzitter van de afd. Leiden van
de Federatie van Marktkooplieden, de heer
Zoutendijk, voegde aan de vele vleiende
woorden .welke reeds ten opzicjiie van den
jubilaris waren gesproken den dank toe van
de Leidsche marktkooplieden, die hun
marktmeester zeer waardeeren. Ook hij wil
de niet met lecgo handen komen en over
handigde den heer Broers een rooktafel.
De algemeene voorzitter der Federatie, de
heer De Goeje. uil Amsterdam, voor dit ju
bileum overgekomen, voegde aan het ge
sprokene van den heer Z. nog eenige vrien
delijke woorden toe, waarna de Voorzitter
van de Marktkooptiedcnvereeniging, de heer
Jonk, de rij der sprekers sloot onder aap
bieding van een prachtige bloemenvaas. met
bloemen gevuld.
Beide bovengenoemde Keeren herdenken
heden ook- hun 25-jarige dienstbetrekking
aam de Posterijen.
Onze stadgenoot Derogé kwam Op 1 Mei
1900 in betrek
king al3 bestel
ler aan het Post
kantoor te Haar
lem, cboh werd
een jaar later
overgeplaatst
naar Leiden. Na
vier jaar aan 'i
Postkantoor
werkzaam te zijn
gewee3t„ ging hij
over naar de af-
deeüng telegrafie,"
waar hij tien
jaar lang werfc-
zaam was om
daarna weder bij
de Post te komen, waar hij. .tlfiaaa nog ais
kantoorknecht werkzaam is door zijn
chefs wordt gewaardeerd, en de vriend
schap geniet van zijn rnedebeamfoten,-
De jubilaris heeft zaoh echter aan hulde
betoon onttrokken door vandaag verlof te
nemen en de stad le verlaten.
De heer Metselaar, die na 25 jaren den
dienst met pen
sioen verlaat,
nam vanmorgen
afscheid van
zijn chefs en col
lega's, weik af
scheid bijzonder
hartelijk was. M.
is de altijd hup-
sohe en hulp
vaardige collega
en het ligt trou
wens r.og in de
bedoeling hem te
huldigen, welke
huldiging Zondag
aanstaande te zij
nen huize aan
Hel Pieterskerkhof zal plaats hebben waar
de jubilaris tusschen Iwee en vier uur 's na
middags receptie houden.
Jacobns Ankerna.
Voor den 79-jarigen stadgenoot, die zoo
als wij reeds eerder meedeelden, op den dag
van heden een halve eeuw onaigebroken in
dienst is geweest bij de firma Do Keuning,
aan de Aalmarkt, en in al dien tijd slechts
tien dagen wegens ziekle heeft verzuimd, is
de dag van heden ook niet ongemerkt voor
bijgegaan.
Hedenvoormiddag werd de jubilaris met
zijn echtgenoot
per auto van
huis gehaald en
in de woning
van den patroon
ontvangen, waar
de oude mensch-
jes vriendelijk
werden begroet
en onthaald.
Van de familie
buiten de stad
waren allerlei ca-
deaux binnen
gekomen in den
vorm van siga
ren, bloemstuk
ken enz.
Door den voormaligen en den tegenwoor-
digen patroon werd»n Ankerna met vriende
lijke woorden enveloppen met inhoud Ier
hand gesteld, die de oudjes, toon zij haar,
thuis gekomen, openden, den hemel te rijk
maakten.
En dat zij beiden zijn goed geheugen had-
H. W. Metselaar.
Lamb. Sleglenhorst
Jac. Ankerna.
den geprezen, zoodat hij nooit een boodschap
verkeerd deed, daarmede was de trouwe
loopknecht zeer in zijn schik, evenals met
de mededeeling, dat hjj nog in dienst bij de
firma mocht blijven.
L. Sleglenhorst.
Onze sladgenool Lainberlus Slegtenhorst,
mocht ook het voorrecht genieten een vijf
tig-jarig diensljubileum te herdenken. Deze
man, wien men
het niet zou aan
zien, dat hij zoo
langen tijd in de
fabriek heeft ge
werkt, was al dien
tijd in dienst bij
de firma P. Glos
en Leembruggen,
hoewel hij vöór
zijn 14do jaar al
reeds eenige jaren
had gewerkt. Ook
voor hem is deze
dag niet onge
merkt voorbijge
gaan.
Vanmorgen werd
hij op het kan
toor der firma
door de directie ontvangen, waar hij met
zijn gouden jubileum werd gelukgewenscht
en hem de gebruikelijke enveloppe met in
houd werd overhandigd. Natuurlijk mocht
hij het verdere van den dag in den huise-
lijken kring doorbrengen. Van de zijde van
het verdere personeel ontbrak het geenszins
aan felicaties, doch op verzoek van dan
jubilaris bleef het ook daarbij.
De Stichting der Hebreeuwsche Universiteit
in Jernzalem.
Evenals in andere plaatsen is ook hier
gisteravond een bijeenkomst gehouden ter
viering van de opening der Hebreeuwsche
Universiteit in Jeruzalem op 1 April van
dit jaar. De vergadering ging uit van de
afd. Leiden van den Neder landsche Zionis
tenbond en der Nedsrl. Zionistische Stu
denten-Organisatie en werd gehouden in
bet klein-auütorium der Universiteit.
Ais sprekers traden op prof. dr. D. Cohen,
prof. dr. B. D. Eerdmans en de heer E. As-
scher Ezn., te Amsterdam. De ledder der
bijeenkomst, de heer B. M. Noack, herin
nerde in zijn openingswoord er aan, hoe
binnen enkele jaren voor den derden keer
het Leidsch publiek pp de hoogte werd ge
bracht met de groote veranderingen, die in
Paleslina hebben plaats gegrepen door het
werk en heit idealisme der Zionisten. Gaven
de vertooningen der bedde PaJestdnafilms
oen beeld van wait is bereikt op het meer
materieel terrein van landbouw, veeteelt
en industrie, uit de stichting der Universi
teit ziet men, hoe bij de Joden het geeste
lijke element onmiddellijk naast het stoffe
lijke komt; ja, hoe dit geestelijke eigenlijk
een eerste plaats hij hen inneemt.
Als doel van de vergadering gaf de Voor
zitter aan, hoe, naast de herdenking van
het heuglijk feit op 1 April van dit jaar, een
fonds zou worden gesticht, waarvan de op
brengst als geschenk zou worden aangebo
den aan de nieuwe Hoogeeohool in Jeruza
lem. Voor dit doel lagen in de zaal lijsten
ter inteekening.
Prof. Cohen, de eerste spreker, wees er
op, hoe bij den terugkeer uit de eerste bal
lingschap de herbouw van den tempel op
den voorgrond slond. Althans missen wij de
bronnen, die ons kunnen inlichten over den
opbouw van liet land in meer stoffelijke®
zin. Eigenaardig is, dat ook na de stichting
der Joodsche Universiteit veel meer de aan
dacht der gdhecle wereld heeft getrokken
dan liet uiterst moeizame werk der ontgin
ning van Palestina door de Ghaloezim
(pioniers), die in een kort tijdsbestek van
een sinds eeuwen verwaarloosd land, waar
wegen ontbraken, waar moerassen moesten
worden drooggelegd, waar de bebouwing
van den grond van den eersten aanvang af
moest worden begonnen, een woonplaats
maakten voor de honderden, die er heen
trokken met een vurig idealisme bezield.
Spr. schetste in groote trekken dien op
bouw, die werd ingeleid door de vreeselijke
Jodenvervolgingen in Oost-Europa in 1881.
Toen rijpte bij vele iniellcclueelen het plan,
om in hel land der vaderen een nieuw be
staan te zoeken. En het is verbazingwek
kend, hoe veten, die tot dusverre slechts
geestelijken arbeid hadden gekend, zich op
hot werk der ontginning wierpen, zood'ait
nu heel nieuwe steden, echt Joodsche ste
den ais Jaffa b.v., ontstonden in een tijds
verloop van een dertig jaar ongeveer. In
dit nieuwe oude land staat nu de Universi
teit, die nog maar in een beginstadium ver
keert. Een viertel professoren en een dertig
tal studenten telt de nieuwe slichting, waar
voor prof. Ohapira en dr. Weizmann het
initiatief namen.'
Oorspronkelijk wilde men in Genève een
onderkomen trachten te vinden voor die
studenten, die door numerus clausus of al-
geheele verdrijving in Hongarije en Polen
hun sludie niet konden voortzetten. Maar
al spoedig zag men in, hoe alleen op Jood-
schen bodem de weienschap vrij zou kun
nen beoefend worden door deze uitgesto
tenen. De Hoogeschool te Jeruzalem zal
een zetel zijn voor speciaal-Jóodsche we
tenschappen. maar tevens is het een phy-
sisch-chemi9oh instituut, hel laatste niet al
leen in velband met den opbouw, maar
ook en vooral in streng wetenschappelijken
zdn; de colleges van prof. Einslein moeien
in dit verband allereerst worden genoemd.
Niet alleen Joden, maar ook anderen zul
len aan deze IIooge3chool hun dorst naar
wetenschap kunnen laven. En aan deze
nieuwe Universiteit zal hel Hebrceuwsch
als een levende taal too'nen, hoe ook de
modernste begrippen er in worden .uitge
drukt, het Hebreeuwsch, dat als uit dan
doode is herrezen. In het buitenland, vooral
in Engeland, hel land der Balfourdeclara-
tion, bestond liefde en vertrouwen in de
Joden, op grond der Bijbelsche traditie. Bij
de Joden zeiven bestond soms eenig wan
trouwen, of men in slaat zou zijn, het nia-
terieele werk van den opbouw van het Hei
lige Land tot stand te brengen. Maar dat
de Joodsche geest de wetenschap zou kun
nen dienen, daarvan was Jood en niel-Jood
overtuigd. Vandaar de enorme belangstel
ling, getoond bij de inwijding der He-
breeuwsohe Univerversileit. Wetenschap,
kunst en moderne Oostersche mystiek, in
speciaal Joodschen geest, zij vinden alle
schitterende vertegenwoordigers, die in de
oude Joodsche taal in het oude Joodsche
land zullen tooncn, dat het vertrouwen, door
de geheele wereld in de Joodsche Universi
teit gesteld, niet zal worden beschaamd
Prof. Eerdmans wees op hel'merkwaar
dige van hel feil, dat in het aloude Jeru
zalem, stad van gewijde traditie voor de
belijders van drie godsdiensten, ecu modern
instituut, als deze Universiteit is, verrijst.
De 3tad is ouder dan het volk Israël en
wordt al vermeld in rapporten in spijker
schrift,lang voor de vestiging van liet volk
Israël in Paleslina. De groole hoofdsteden
der Rijken aan Eufraat, Tigris en Nijl zijn
verdwenen, maar Jeruzalem, door talrijke
volken in verscliillende eeuwen beoorloogd,
staat. Onze gewijde traditie heeft zich daar
om te verzoenen met de gedachte, dat ons
modern leven zich ook m. deze gewijde
namen verbindt.
Het is het Joodsche volk, dat Palestina
voor ons tot een land van stichtelijke over
levering heelt gemaakt. I-Iun godsdienst is
de grond, waaruil Christendom en Islam
zijn ontsproten, zij zijn oorzaak, dat wij
vergeten, dat Paleslina land der Filistijnen
BINNENLAND.
Jubilea van inwoners van Leiden.
De viering van den 1-Meidag.
Bij de Tweede Kamer ie ingediend een
wetsontwerp tol aanvnlling der Kieswet ter
vrijstelling \an den stemplicht.
BUITENLAND.
Ren proclamatie van Mam voor de Duit-
sche republiek.
De Dnitscbe minister van financiën over
den neivns rernm.
Incident in het Engelsche Leerhuis.
De Belgische mijnwerkers stemmen voor
staking.
Ernstig spoorwegongeluk in den Poolsclren
corridor.
Reeds voor de wegvoering vinden wij Jood
sche kolonies. Maar Jeruzalem Neef het
middelpunt van hel volksgevoel. Nooil heb
ben zij alleen hel land bewoond, noc
hebben zij er allen naar willen terugkeeren,
wanneer hen daarloe de gelegenheid werd
geboden.
Ook nu willen zij dat niet. Als spreker
het Zionisme goed begrijpt, dan is het geen
zuiver godsdienstige- of ras-beweging, maar
is het streven om den toestand te herstel
len van een vasten band met het oude
land, om een middenpunt-te scheppen voor
de Joden over de geheele wereld. Zij wil
len niet langer afgesneden zijn van hun
basis.
Door het stichien eener Hebreeuwsche
Universiteit vernieuwen zij den band met
hun oude taal, die thans voor allerlei mo
derne begrippen wordt gebruikt, en geven
zij tevens uiting aan de schoone gedachte,
dat wetenschap een geestelijk goed is, dat
De ópbou.v van Jeruzalem, waarin de stich
ting der Universiteit een gewichtig moment
is. is als de vervulling van wat de Joden
in hun dagelijksche gebeden zeggen, is als
een wonder, even groot als de Bijbelsche
wonderen. Het gebed om regen, hel gebed
om dauw, zij hebben reëelen zin gekregen.
Spr. schetst verder le herleving van het
Hebreeuwsali, dat ook in ons land in clubs
en cursussen me! vlijt wordi beoch nd en
waarin dichter? als Juda fïalovi en Bialite
de schoonste uitingen geven van wat heeft
in de ziel der Joden. Ter. s'.oltc werwt spr.
zich speciaal tot de Joden onder zijn ge
hoor, orn met volle kracht mede te werken
n I ler ve
c Zionis
beteckent. Slechts kort hebben de grene n r verwezenlijking var. het ideaal, dal hel
van dit land Israël omsloten gehorde: Zionisme zich heeft gesteld: do. - handwerk
cn sludie het land ie herstellen, waarnaar
in de diaspora steeds hel v ;rig verlangen
der Joden is uitgegaan.
Dc voorzitter sloot iie vrij goed bezochte
vergadering, die ook door verschillende
hoogleeraren was bezocht, met een woord
van hartelijken dank aan de sprekers, voor
al ook aan prof. Eerdmans voor zijn goede
wenschen-voor den bloei der Joodsche uni
versiteit en wekte de aanwezigen op, door
ruime geldelijke bijdragen voor hel Univer-
sileitsfonds tot de jonge ie.( v.-rlloo! moge
lijk Is maken aar. haar doel le beant
woorden.
Feestavond Leidsche Chr.
Oranjevereeniging.
Gisteravond, besloot, zooals wij reeds iu ona
blad van gisteren vermeldden, bovenstaande
Veie omging den verjaardag van H. K. H.
Prinses Juliana met eon feestavond in de
grooto Stadszaai. Op het gezellig met pal
een volksgemeenschap niet kan missen'. Dit mes versierde podium stond het vaandel van
de Chr. Oranjevereeniging en dat van het
symphonie-orkest-„Per Aspera ad Astra",
dat zijn welwillende medewerking verle mde,
opgesteld. Bjj ontstentenis van den voorzitter,
ds. Thomas, die op advies van den dokter
twee maanden rust inost houden, oponde de
heer Van dor Steen den avond mot gebed,
nadat eerst gezamenlijk Psalm 103 vs. I
gezongen was.
Spr. begint met een verontschuldiging
voor een afwezigen voorzitter, waardoor
aan spr. de taak is opgedragen dezen avond
te leiden. Al is de zaal dan ook niet gevuld,
spr. hoopt, dat de geest zijn zal: God
dankende en Oranje boven. Daarom tot aileo
een hartelijk welkom, in het bijzonder tot
den burgemeester en dien3 echtgenoote. Hoe
zouden wij ook kunnen feestvieren afs onze
vader niet in ons midden was? (Applaus).
Ook een harteljjk welkom tot dc-n spreker
van hedenavond, die een woord van het
hart tot het hart zal spreken. Dit toch is
altijd welkom, vooraf als dit komt uit den
mond van een Oranjeman, zooals jhr. Roëll
is. Tot" slot roept spr. nog een hartelglf
welkom toe aan „Per Aspera ad Astra"»
dat voor de Vereeniging geen onbekend»
en de dames-gymnastiek-vereen. „Hestia",
die er wei voor zorgen zal, dat de eerst»
kennismaking met haar een aangename it
Hierna was het woord, of beter de oaa<L
aan het orkest, dat onder de bekwame leiding
van den heer J. Noordanus Sr. eenige mare
schen uit de Ouverture van „Konig Mydaa
op de hem eigen voortreffelijke wijze tes
gehocre bracht; waarvan het een hartelpK
applaus van het niet talrijke pubhek uog&tta.
Wil hebben werkelijk verstomd gestaan
over de slechte opkomst van het publiek,
te meer, waar deze bij andere gelegenheden
steeds zoo overweldigend was.
O.a. werden gespeeld drie marschen, 1»
gebruik bij het Nederiandsche leger tijdens
dea Spaanschen Successie-oorlog en ook
uitgevoerd bij het openluchtspel ter gelegen
heid van de j.f. gevierde 3-Octoberfeeston.
Vervolgens kreeg jhr. W. Redt, luit-koL
bij den generalen staf, bet woord, tot het
houden zijner feestrede, die met applau»
begroet werd.
is een getuigenis, dat Leiden door de ge
schiedenis van de stichting zijner Unver-
aiteit verslaat en dat in deze tijden van
weinig volkswaardeering voor de beoefe
naars van weienschap wel hoog mag wor
den aangeslagen.
Spreker wijst'op groote mannen, die het
Joodsche volk aan kunst en wetenschap
heeft geschonken, en ziet daarin een waar
borg, dat het ondernemen te Jeruzalem niel
alleen van beteekenis zal zijn voor het gees
telijk zelfgevoel der Joden, maar ook voor
de weienschap als internationaal bezil.
Wij, Nederlanders, kunnen het Zionisme
met een ru3tig geweten gadeslaan. Wij doen
onze Joodsche medeburgers niet door druk
naar verre streken verlangen. In de 17de
eeuw heette Amsterdam in Joodsche krin
gen het Hollandscli Jeruzalem.
Toch zien wij met belangstelling dil kloek
ondernemen, dat aanspraak heeft op onze
beste wenschen.
De derde spreker, de heer Asseler, belicht
de stichting der Universiteit van het stand
punt der Mizrachi, de orthodox-denkende en
streng-Joodsch riluool levende Zionisten.
Altijd in de eeuwen, die de Joden in bal
lingschap" doorbrachten, leefde in hen het
verlangen, de heimwee naar het Heilige
Land-, in hun gebeden smeekten zii God
om den herbouw van Jeruzalem, de heilige
stad. Theodor Herzl schudde het volk wak
ker en offerde alles op, om dit ideaal te
verwezenlijken Herzl, in wien het Joodsch
gevoel ontwaakte, o.a. door de Dreyius-
affaire. Zijn boek over den Judenslaat
schudde de Joden wakker. Wanneer uit Ne
derland, het traditioneele land der vrijheid,
velen zich opmaakten om in Palestina voor
den opbouw te werken, dan geschiedde dil
uil een zuiver idealisme, niet, zooals in Oos
telijker landen, gedwongen door de ver
ging, waaraan de Joden in hun balling
schap zijn blootgesteld. Ook thans weer
vervult Nederland een eigenaardige en sym
pathieke rol in den opbouw, door de Chaloe-
zim gelegenheid le geven, hier den land
bouw praclisch te beoefenen, door den uit
voer van Hollandseh vee naar Paleslina
