No. 19959.
VRIJDAG 3 APRIL
Anno 1925
Officieeie Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER AD VERTE NTIEN:
80 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prij».
Kleine Advertentiën, uitsluitend bij vooruitbetaling. Woensdags en
faterdags 60 CU., bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens poslrecht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 CU.
Bureau Noordeindspleln Telefoonnummers voor
Oirectie en Administraiie 175 en 1835 - Redactie 1507
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRUS DEZER COURANTi
Voor Leiden per 8 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f 2.35 -f" portokosten.
/0 18.
-0.18.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE V1SCHVERKOOP.
Aan den gemeentelijken vischwinkel,
Vischmarkt 18, lel. 1225, is ZATERDAG en
voor zoover voorradig ook ZATERDAG
AVOND verkrijgbaar- SCHELVISCH a f 0.12
—10.15—10.22—f 0.32, SCHOL a 10.12.
JCHAR a 9 cent per pond en IJBOKKING.
N'. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
Leiden, 3 April 1925.
KOEPOKINENTING.
Burgemeester en Weihouders van Leiden,
brengen ter algemecne kennis, dat met in
gang van Woensdag 8 April e.k. eiken
Woensdag, telkens des namiddags om 2 uur
in het Elisabethshol aan de Oude Vest, gele
genheid zal worden gegeven tot koslelooze
Inenting en herinenting.
N. C DE GIJSELAAR. Burgem.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 3 April 1925.
Uit die geskiedenis der Afrikaanse taal.
Op uitnoodiging van het Algemeen Ne-
derlandsch Verbond en het Dielsch Studen
tenverbond, afdeeling Leiden, lüeld prof. J.
J. Smith, hoogleeraar aan de Universiteit
te Stellenbosch (Z.-A.), in het klein audi
torium der Academio gisteravond een voor
dracht over 'bovenstaand onderwerp.
Dr. J. W. Wicherink, secretaris van de
eldecling Leiden van het Algemeen Nederl.
Verbond, opende de niet druk bezochte ver
gadering met een hartelijk woord van wel
kom tot den spreker, die uit Zuid-Afrika is
overgekomen, om hier te getuigen van een
Grool-Nederiand. Hij twijfelde er niet aan
ol allen hebben al gevoeld, dat zij iets
sullen vernemen ran wat er in aller hart
sluimer* Hij sprak den wensch art, dat de
rede van den hoogleeraar er toe zal hij-
dragen, dat het idealisme voor een Groot-
Nederland ook in deze stad versterkt zal
worden
Hierna gaf hij het woord aan den spr.,
die met applaus werd ontvangen.
Na den Voorzitter voor zijn vriendelijke
introductie te hebben bedankt en te hebben
opgemerkt, dat het reeds bij zijn aankomst
ln Nederland bij hem vaststond Leiden, de
stad der wetenschap, waaraan ook Zuid-
Afrika veel le danken heelt, te zullen be
zoeken, ving hij zijn met geestig vernuft
gekruide voordracht aan, die met aandacht
werd gevolgd en meermalen de aanwezigen
deed lachen en waaraan wij het volgende
outleenen:
De volksplanting aan de Kaap de Goede
Hoop dagleekenl van April 1652, toen onder
den commandeur Jan van Riebcek aldaar
ren verversehingspost voor de schepen van
de Oost-Indische Compagnie gevestigd werd,
die op de lange reis van 120 dagen naar
het Oosten meestal veel sterfte aan boord
hadden ten gevolge van ziekte en ongerie-
ven van de toenmalige zeereis.
Vijf jaar laler, in 1657, kwamen de eerste
zelfstandige kolonisten aan; zij waren
slechts negen in getal en kregen grond in
bezit, dien zij vrij mochten bewerken. Lang
zaam4 aan wies deze kolonie en omstreeks
1691 waren er een duizend permanente ko
lonisten in Zuid-Afrika; het waren meeren-
deels Nederlanders; voorts 150 Frar.sche
Hugenoten.
De taal, die de Nederlandsche kolonialen
moebraahten, was natuurlijk niet de heden-
daagsche standaard-taal van de Nederlan
den, daar die taal toen nog in wording was,
maar da kolonisten brachten hun streek
talen moe. Vandaar dat er bijv. in het
Afrikaansch enkele niet te miskennen
Zeeuwsche eigenaardigheden voorkomen als
ons in plaats van wij, hetgeen te verklaren
is uit de aanwezigheid van Zeeuwsche vrou
welijke kolonisten. Ook worden als oest in
plaats van oogst, perd en kers in plaats van
paard en kaars, perdeby in plaals van wesp,
ticmie in plaals van thijm,- lier in plaats
van tijger, olienhout in plaals van olijven-
hout, stiobeuo! in plaats van stijgbeugel wij
zen op invloed van de Zuidhollandsche en
Zeeuwsche eilanden.
Andere eigenaardigheden van het Afri
kaansch vinden wij weer in de meer noor
delijke streken van Holland terug. De Afri
kaners spreker sk, s en f in plaats van
sch, z en v. Talrijke eigenaardige woord
vormen zooals swaweltjie in plaats van
zwaluwtje ol woordbeteekenissen zooals die
van olik en platjie, vinden wij in Amster
dam en de omstreken terug, en in de Am-
sterdamsche volkstaal, zooais wij die in
Querido's „Jordaan" vinden, leeft ook nog
de dubbele ontkenning, b.v.: „Jij kan nis
em9 nie ofleise".
Een tweede vraag van veel belang voor
de geschiedenis van het Afrikaansch is:
wanneer heelt het Afrikaansch ongeveer zijn
modernen vorm aangenomen?
Uit een studie van geschriften, opgesteld
door Afrikaners en uit de taal van het reis-
Tmhaal van W-kar (1775—17991 blijkt, dat
het derde geslacht na 1690 reeds vrijwel
Afrikaansch sprak.
Het Afrikaansch heeft du3 in elk geval
zijn modernen vorm aangenomen vóór 1795, j
d w.z. vóór de komst van de Engelsche, zoo
dat de Engelsche taal geen factor geweest
is in de vereenvoudiging van het Neder-
landsch in Zuid-Afrika.
Een derde vraag van buitengewoon be
lang voor de Afrikaansche taalvorsching is:
waarom is het Nederlandsch in Zuid-Atrika
zoo ver gaan afwijken van den moedervonn
in Nederland?
Elkeen, die iets van het Afrikaansch af
weet, weel dal het geen woordgeslacht meer
heeft, dat de verbuiging der adjectieven
totaal anders is dan in hel Nederlandsch,
I dat zijn werkwoorden vrijwel geen persoons-
i en getalsuitgangen meer hebben en dat ze
j ook een specialen vorm voor het imperfec-
turn missen. Buitendien zijn eenige woord-
vormen erg verkort geworden: wa in plaats
van wagen, krij in plaals van krijgen, bo
in plaats van boven en glo in plaats van
gelooven.
Verschillende taalgeleerden zijn van
meening, dat het Afrikaansch een product
is van taaibotsing; volgens hen is het Ne
derlandsch der kolonisten in botsing geko
men met een andere taal, welke die kolo
nisten zijn gaan spreken: hetzij de taal der
Hottentotten of der Maleisch-Porlugeesch
sprekende slaven.
Spr. deelt dit standpunt niet, doch wijst
op verschillende andere invloeden: vooral,
dat een taal in een conservatieve omgeving
altijd veel gemakkelijker verandert dan in
een gevestigde maatschappij, waar een goed
toezicht op de taal gehouden wordt.
In Zuid-Afrika waren de omstandigheden
uiterst gunstig voor snelle taalveranderin
gen, vandaar dat in het betrekkelijk korte
tijdperk van ongeveer 100 jaar de Neder
landsche taal zich tot het Afrikaansch ont
wikkeld heeft.
Dat Afrikaansch, gesproken met verba
zende eenvormigheid over het geheele uit
gestrekte gebied waar Afrikaners wonen, is
nu ook de schrijftaal van Dietscli Zuid-
Afrika geworden en er heert zich daarin een
kleine, doch uiterst belangrijke letterkunde
ontwikkeld, die nog altijd Dietsch in wezen
is De Afrikaner i3 zich van die lioogere
stamcenheid volkomen bewust.
Een warm applaus beloonde den spreker
voor zijn belangwekkende lezing.
Een Instituut voor Indische archaeologie
te Leiden.
Morgen, 4 April, zal in het gebouw 's-Gra.
venstein, daan-oor welwillend door het ge
meentebestuur afgestaan, een instituut voor
Indische archaeologie worden geopend, dat
den naam zal dragen van den grooten ge
leerde, die hier te lande in deze studiën
is voorgegaan, prol. 4r. Kern, de eerste
hoogleeraar in het Sanskrit aan de Leid3ohe
Hocgeschool (18651903), die de Indo'ogi-
szh" studiën ten onzent tot ougekenden bloei
heeft gebracht, die niet al'een als Sanskrit-
kenner een wereldvermaardheid verwierf,
maar bovendien de grondlegger werd der
Indonesische taalstudie en naast zijn on
geëvenaarde talenkennis ook aandacht
schonk aan de monumenten en baanbrekend
werk heett verricht op het gebied der In
dische epigrapliie. Het ..Instituut Kern"
i wordt bedoeld als een volledig toegeruste
installing ten dienste zoowel van Hoogc-r
Onderwijs als van wetenschappelijk werk
en haar werkzaamheden uitstrekkend over
het geheele Indische cultuurgebied: Vóór-
Indië, Achter-indië en Indonesië. Ook aan
de terreinen van nauw verwante bescha
ving (Perzië, Turkestan, Tibet, China en
Japan) zal voor zoover als de middelen dit
zullen veroorloven, aandacht worden ge
schonken. Reeds dadelijk beschikt het In
stituut over een met onbelangrijk materiaal,
speciaal op het goLied der oudheidkunde
van Java en Vóór-Indië, hetwelk, al naar
mate de geldmiddelen het veroorloven, stel
selmatig zal kunnen worden aangevuld en
uitgebreid. Het is daarbij een gelukkige om
standigheid, dat de met deze onderneming
het nauwst betrokken hoogleerarcn persoon
lijke relaties hebben tot den oudheidkundi
gen dienst ran Nederlandsch-Indië, de Ar
chaeological Survey of India en de Ecole
frangaise d'ExtTÓme-Orienl.
Wal de financieele zijde van het Instituut
betreft, kan worden vermeld dat het Leidsels
Universiteilsfonds voor eer. jaar een sub
sidie van 1 1000 verleend.
Van de Vereeniging tot Stichting en In
standhouding van dit Instituut, waartoe zoo
wel lichamen als particulieren kunnen loe
treden, beslaat het bestuur uit de heereu
prof. dr. J. Ph. Vogel, voorz.-. prof. dr. N. J.
Krom, or.der-voorz.prof. dr. J. P. 0 de
Jossetin de Jong, seer., prof. dr. A. W. Bij-
vanck, penn.; mr. H. Kramers, R. N. Poer-
batjaraba, prof. dr. M. W. Visser
De voorzitter zal! morgen het Instituut met
een rede openen.
Chr. Zangvereeniging „Zingt den Heer".
Gisteravond hield bovenstaande Vereeni
ging, onderaideeling der Christelijke Wijk -
vereeniging „Lcvendaal", in de groote zaal
van „De Graanbeurs" een openbare uitvoe
ring, die in alle opzichten geslaagd genoemd
mag worden. Deze Vereeniging heeft zich in
de 49 jaren, die zij nirreeds bestaat, een
goeden naam verworven en heeft dien ook
gisteravond weer volkomen gehandhaafd.
De voorzitter der Wïjkvereeniging, ds M
J. Punselie, verklaarde dan ook in zijn ope
ningswoord, dat het hem een groot genoegen
was dezen avond te openen, daar door der
gelijke uitvoeringen het werk der Vereeni -
ging meer naar buiten treedt en dit de Ver
eeniging slechts ten goede kan komen. Spr.
heette voorts alle aanwezigen hartelijk wel
kom, in het bijzonder de dames en heeren
solisten, en ging vervolgens voor in gebed,
liet eerst was aan het woord de muziekver-
ecniging „Per Aspera ad Adslra", die haar
welwillende medewerking verleende, en dit
op de haar eigen goede wijze onder leiding
van den heer J. Noordanus Sr. deed.
„Zingt den Heer" gaf daarna blijk van
haar kunnen door op zeer verdienstelijke
wijze een ze3tal liederen il capella te zingen.
Vooral onder de sopranen schuilen zeer
zeker eenige goede krachten; over het alge
meen werd er uistekend gezongen, doch het
culminatiepunt vonden wij het lieflijke
„Lentelied", dat voortreffelijk werd weerge
geven.
Een kleine opmerking willen wij evenwel
niet achterwege laten, daar misschien de
kwaal zoodoende gemakkelijk t« verhel-
pon is.
Meermalen kwam het voor, dat wij bij da
einduitspraak van het woord „nacht", in
plaats van één t er wel tien hoorden. Zoo
iets is absoluut niet noodig cn kan heel ge
makkelijk voorkomen worden door een klein
beetje meer aandacht te schenken aan den
dirigent.
Doch deze kleine tekortkoming doel niets
af aan het welslagen van den avond.
Door verschillende omstandigheden was
het orkest in slaat alleen voor het koor
Psalm 103 te begeleiden en kwam een kleine
wijziging n het programma. In stede van de
aria uit „Titus" zong de soliste, raej. Diete
Blooker, uit Haarlem, een vijftal liederen.
Wij gelooven, dat wel niemand dezen ruil
zal hebben betreurd. Mej. Blooker heeft een
heel goede alt-slem en daarbij een uiterst
sobere voordracht, die niettemin prettig aan
doet. Bijzonder goed was hiervan Schuberts
„Der Neugierige", waarvoor mej. Blooker
dan ook een hartelijk applaus in ontvangst
te nemen had. Een daraeslid der Vereeniging
bood haar bloemen aan.
Van de nummers na de pauze noemen wij
in de eerste plaats Psalm 103 voor bas, so
praan, alt en koor, het geheel met orkestbe
geleiding.
De dirigent, de heer C. van der Keur Jr.,
heeft werkelijk alle eer van dit werk; het
was af. Na nog eenige liederen, waarin me
vrouw Maks—Verschuur, uit Aardenhout, op
sublieme wijze de sopraan-partij vertolkte
en het koor nogmaals zijn beste beentje had
voorgezet, was het vocale gedeelte afgeloo-
pen en liet „Per Aspera ad Astra" zich nog
hooren in een tweetal werken, waarvan één
gecomponeerd door den dirigent. Een lang
durig applaus beloonde het orkest voor zijn
kranig spel.
Aan het einde van den avond dankte ds.
Punselie alle medewerkenden voor hun
goede prestaties, daar aan toevoegende, dat
hij tot zijn bijzonder groot genoegen gecon
stateerd had,' dat „Zingt den Heer" nog
geenszins aan verval van krachten of ouder
domszwakte lijdt.
Hierna ging hij voor in dankgebed en
kwam het einde van dezen kunelvollen
avond.
Veieeniging van oud-leerlingen der 1
Rijks-Tninbonw-Wintercnrsueeen.
BoVengenoemde Vereeniging hield gister
avond in het café-restaurant H. Breyer,
hoek Langebrug-Diefsteeg, haar tweede
jaarvergadering, die een eenigszins feeste
lijk karakter droeg. Het mandoline-gezel
schapje, onder leiding van den heer B. Trap
verleende hierbij zijn belanglooze medewer
king.
Nadat een paar nummers verdienstelijk
len gehoore waren gebracht, opende de
voorzitter, de heer A. Galjaard, dezen feest
avond met eenige welgekozen woorden tot
de talrijke aanwezigen. Jammer, dat dit ge
paard moest gaan met het treurige bericht,
dat een der verdienstelijke medebestuurders
en daarbij een der beste medewerkende le
den, n.I. de heer C. van Zeyst, chef van de
gemeente-plantsoenen te Katwijk, een zeer
droevig ongeluk was overkomen. In het bf-
zonder richtte spreker zich lot de besturen
van de Kon. Ncd. Mij. voor Tuinb. en Plant
kunde en de Leidsche Tuiniers- en Bloe
misten-Ver. „Door Eendracht Verbonden",
dankte deze voor hun belangstelling en.
medewerking; het mandoüne-gezelechap en
de ziel der Vereeniging, de secretaris de
heer J. H. Smit, moesten eveneens de -revue
passeeren, waarna vooral een hartelijk
woord gesproken werd tot de commissie ter
beoordeeling van de door de Vereeniging
uitgeschreven prijsvragen. Deze commissie
bestond uit de heeren E. Th. Witte, Jan
Kriest Jzn. en J. Mater, terwijl laatstge
noemde, voor het vele, belanglooze werk,
steeds voor de Vereeniging gedaan, nog
eenige hartelijke woorden in ontvangst had
te nemen.
Na deze openingsrede, welke eindigde
met den welgemeenden wensch op een
spoedig herstel van den heer C. van Zeijst,
bracht de heer J. H. Smit een zeer zaakrijk
jaarverslag uit, waaruit bleek, dat de Ver
eeniging steeds in bloot blijft toenemen. In
het algeloopen Vereenigingsjaar te het aan
tal leden en donateurs sterk toegenomen,
acht excursies werden naar verschillende
deoten van ona tand gehouden, de vergade
ringen waren zeer leerrijk gemaakt door hel
houden van voordrachten en het beant
woorden van vragen op Tuinbouwgebied,
Na dit keurig uitgebrachte verslag, wer
den bij monde van den heer E. Th. Witte
de door de deelnemers aan de prijsvragen
behaalde bekroningen uitgereikt. Dit ge
schiedde op een wijze, zooals men het van
den heer Witte gewoon is, die hem ken
nen als voorzitter van de afd. Leiden der
Kon. Ned. Mija van Tuinb en Plantkunde,
welen uit ervaring, dat hij bij het uitreiken
der diploma's voor iederen leerling een
apart woord heelt. Het was de commissie
gebleken, dat bij de 22 ingekomen antwoor
den uitmuntend werk was, en daarom wees
de heer Witte vooral op het feit, dat de
prijswinners nu niet moesten denken klaar
te zijn. als zij theoretisch een prijsvraag
weten te beantwoorden, want dat de prak
tijk toch altijd de hoogste sport ran de lad
der is. Spreker wenschte het bestuur van
harte geluk met het behaalde prijsvragen
succes, waaruit hem gebleken was, dat er
geest en leven in de Vereeniging heerscht.
De heeren J. H. Smit, C. van Zcyst en W.
Wittenaar behaalden resp. een lsteri prijs
met lof, lslcn prijs en 2den prijs, betref
fende het onderwerp: „De snoei en het
verdere onderhoud van bloem cn bladhees
ters"; de heeren W. Wittenaar en W. Zoe
temelk resp. een #2den en 3dcn prij3 voor
de vraag: „Het aanleggen en onderhouden
van een gazon" betreffende; de heeren A.
Lagendijk en.W. Wittenaar resp. een lsten
en 2den prijs voor een „teekening en be-
planlingsplan van een hoordbed"; de hee
ren J. H. Sfait en J. Kriest Jr. resp. een
lslen en 2den prijs voor „De volledige
Dahtiacultuur"; de heer J. Kriest Jr. een
lslen prijs voor „De volledige Chrysanthe
mum-cultuur", en een 2den prijs voor de
vraag betredende het „vervroegen van bot
en knolgewassen"; de heer J. Jongbloed wist
een 2den prijs te verwerven voor „De cul
tuur en het vervroegen van witlof", als
mede een 2den prijs voor de „Cultuur van
vroege bloemkool". De heer J. v. d. IJerg
verkreeg drie zeer eervolle vermeldingen,
als niet-lid der Vereeniging kon deze voor
geen prijs in aanmerking komen; .de ant
woorden jaren van dien aard, dat de com
missie ze niet onvermeld mocht laten; zij
betroden de cultuur van witlof, de cultuur
van vroege bloemkool en de wissel- en tus-
schenlcelt.
Na de pauze hield de heer J. H. Smit een
goed in elkander gezet praatje over „Aller
lei in den tuinbouw", toegelicht met tal van
door hemzelf vervaardigde lichtbeelden uit
den Hortus en de omgeving. Vol aandacht
werden ón spreker én de duidelijke licht
beelden door de aanwezigen gevolgd. Een
luid applaus van de toehoorders, en een
welverdiend complimentje van den voorzit
ter bewezen, dat de heer Smit de vergade
ring wist te Boeien.
Een hierna gehouden tombola zonder
nieten heeft nog menigeen doen schateren
van lachen.
Als meu feest viert, staat ook de tijd niet
stil, en zoo was het zonder welen spoedig
na middernacht, toen de voorzitter allen
dankte voor de prettige en aangename
wijze van medewerken en leestvierén.
Zoo heeft dan deze zeer nuttige Vereeni
ging haar nuttige winteravond-vergaderin
gen op zeer waardige wijze met een gezel
lige jaarvergadering besloten. Ten slotte:
Jonge tuinbouwers, de winterslaap is voor
u ten einde, de slak is uit haar huisje ge
kropen om haar vernieling te beginnen,
m. a. w. werkt om hel peil van uw mooi
beroep te helpen verhoogen. en werkt voor
al ook voor uw Vereeniging; er zijn hiér in
Leidpn nog henderden oud-leerlingen. Zij
möélen lid uwer Vereeniging worden.
Opening van het Veilingegebonw aan de
Houtmarkt.
De oude Tuindcrspatïoonsverceniging,
die de Veilingloods aan de Boommarkt heeft
moeien ruimen voor de jongere, doch kapi
taalkrachtiger vereeniging „Ons Belang"
en daarna een korten tijd van hel toonèe!
verdween, zoodat de leden in los verband
tot elkander stonden, is herleefd onder den
nieuwen naam van „De Vereeniging Lcid-
»che Groentenveiling van Tuinders-Patroons
voor Leiden en Omslrcken". Zij heelt in
eens weder een toeken van nieuw en opge
wekt leven gegeven en dreigt voor „Ons Be
lang" een geduohte tegenstander en con
currente te zullen worden.
Als bij verrassing is aan de Houtmarkt
een eenvoudige, doch doelmatige veilings-
loods verrezen. Bekend was wel, dat hel
bestuur der herhoren Vereeniging aan het
College van B. en W. een verzoek had ge
richt daar oen loods te mogen plaatsen.
Zonder echter dat men wist of er al dan
niet vergunning was verleend, werd Maan
dag met den bouw dezer loods begonnen en
binnen vijf dagen was het gebouw kant en
klaar, zoodat de loods hedenmiddag reeds
kon geopend worden.
In afwachting van een definitieve ver
gunning, hebben B. en W. voorloopig toe
stemming gegeven en het bestuur der Ver
eeniging, bestaande uit de heeren A. J. de
Graaf, voorz.; J. Laman, 9ecrt.; ff. Sloot
weg, vice-voorzitter; P. Kolderman, pen
ningmeester, en A. van Winkel, commissa
ris, vond in de aannemers J. P. Straathof
•n H. de Marie de personen, die er raad op
wisten de loods, die een oppervlakte beslaat
van circa 100 M2. to plaatsen en voer het
vePeo gereedheid te maken Zij efeat
BINNENLAND.
De zomertijd zal waarschijnlijk eersl
6 Juni n.s. beginnen.
Voorloopig Verslag van de Tweede Karnat
over de wetsontwerpen tol wijziging van
Pensioenwetten.
Bescherming van den tninbenw en hel
bloembollenbedrijf in Engeland-
BUITENLAND.
Braun is gekozen tot Pruisisch premiei
na bedanken van tlr. Hopker Aschoil.
Marx wordt de candidaat der coalitie van
Weimar voor het Duitsche presidentschap.
Engeland en de 26 pCL op den Dnitschen
invoer.
In België treedt Zondag hel kabinet-
Thennis al.
Clementel en Herriot in den Franschen
Senaat. Clementel treedt ol.
De hervorming van het Engelsche Hoo-
geihnis.
ruim en frisch aan den waterkant en is ge
maakt voor 126 tuinders, doch kan ook aan
150 een goode plaals geven. Geleerd door de
ervaring, is een en ander zeer gerieflijk in
gericht. Dit geldt vooral ook van het geheel
naar de nieuwste methode ingericht elec-
Irisoh mijntoestel, een speciale vinding van
de firma Van den Hoorn en Wouda, te
Utrecht, dat hoven de bestaande toestellen
van dien aard vóór heeft, dat bij eenige sto
ring in het mechaniek het mijnen kan blij
ven doorgaan.
Binnen den tijd van vijf dagen is ook dit
toestel geleverd en gesteld kunnon worden,
een prestatie van beteekenis zooals ons
werd vertekerd.
In tegenwoprd'ghoid van het bestuur,
de leden en genoodigden o. ra. waren van
de autoriteiten uitgenoodigd de leden van
den Gemeenteraad, de heeren Groeneveld,
Wilbrink en Wilmer, die in den Gemeente
raad het openlijk voor deze combinatie op
namen, benevens de directeur van den
Markt- en Havendienst de lieer Mennes,
van wien zij altijd de meeste welwillend
heid ondervonden, werd de nieuwe inrich
ting, die gisleren en vandaag al veel be
kijks had, met een toespraak van den heer
De Graaf geopend, waarin hij de geschiede
nis, die hieraan voorat ging o. m. uiteen
zette, waarop wij nader terugkomen.
Wij hebben, in verband me! deze ope
ning, ons ook tot het bestuur van de ver
eeniging „On3 Belang" gewend, dat zeer
onaangenaam verrast werd door het feil,
dat B. en W. zonder ecnig overleg mei hen
deze vergunning verleenden. Hun bezwaren
kwamen op het volgende neer.
Zij veroordeelen de oprichting.
lo. Omdat de Leidsche Groenlenveiling
„Ons Belang", loen een publieke inschrij
ving plaats had, zich op het standpunt heeft
gesteld, dat slechts één groentenveiling zon
bestaan en daarom voor een prijs is inge
schreven, die veel hooger was dan de vo
rige jaren. Zij mocht verwachten, dat voor-
ai, daar door haar voldoende is ter kennie
gebracht, dat alle luindera zonder eenige
verplichting om als lid der organisatie loe
le treden in de gelegenheid werden gesteld
hun tuinbouwproducten tegen dezelfde
voorwaarden te veilen als de ledenhier
van een algemeen gebruik zou worden ge
maakt en zij daarom in staat zou zijn den
hoogen huurprijs le betalen, doch nu een
groep tuinders e-n andere- plaats tot veilen
is aangewezen en zij zelfs in de gelegenheid
wordt gesleld een veilingloods le bouwen,
zij hiervan veel schade ondervindt.
2o. Omdat met het oog op hol feil, dat
door een toestemming van gemeentewege
een loods voor eigen rekening te bouwen
aan de Houtmarkt de mogelijkheid niet is
uitgesloten, dat over drie jaar, wanneer de
huurtijd van de gemeentelijke veilingloods
aan de Boommarkt verstreken is, deze niet
meer, of althans voor veel lager prijs zal
moeien worder. verhuurd, daar bij even
tueele bestendiging van hel veilingwezen
aan de Houtmarkt de groentenveiling niet
meer aan de Boommarkt zou kunnen wor
den voorlgozet, waardoor dus de gemeente
zo If ook veel schade zou lijden, daar haar
eigen gebouw dan waardeloos zou worden.
3o. Omdat door dezen gang van zaken de
tuindrrsaryaaisaëa in de foekoms. in groote
moeilijkheden zal kunnen komen, daar de
vereeniging „Ons Belang" op het stand
punt stond, dat zij, wanneer haar de vei
lingloods werd toegewezen en hierdoor uit
gesloten was, dat op andere wijze kon wor
den geveild en dus alle tuinders weer aan
4e Boomrr.a'kt zoudco t»fer veilen, door
