No. 19932.
DINSDAG 3 MAART
Anno 1926
Uitslag Kruiswoord-Prijsraadsel
Officieele Kennisgeving.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEID
AGBLAD
PRIJS DER AD VERTE NTIENi
RO Cts oer regel Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine AdvertenÜên, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
'Zaterdags 60 CU., bij een maximum aantal woorden van 80.
Incasso volgens postrecbt. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cis.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie on Administratie 175 en 1835 Redactie 1507.
Pastchèquo- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT!
Voor Leiden per 8 maanden 2.85, per week ..v.Tï.7 018.
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week - „0.18.
Franco per post 2.36 portokosten.
•H nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
Van de vele honderden deelnemers wier
opgaven wij ontvingen, zijn er 2 51, die
dit kruiswoordraadsel goed opgelost hebben.
Daar 5 prijzen beschikbaar zijn, zal
hedenavond geloot worden en zullen de
namen der gelukkigen, alsmede de goede
oplossing morgen in ons blad bekend ge
tal aakt worden,
j DE DIRECTIE.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
Aan den gemeentelijken VLscbwinkel,
yiflohmarkt 18, tel. 1226, is WOENSDAG
verkrijgbaar: SOHELYISCH a f 0.190.48,
BOHOL a £0.20—0.35, BOT a £0.16, Geh.
KABELJAUW a 0 25 per pond, en
IJBOKKING en HARING a f 0.05 per
•tuk.
N. C. DE G1JSELAAR, Burgem.
Leiden, 8 Maart 1925.
Indlë als Kunstwerk. Reisimpressies.
In aansluiting aan zijn vorige voordracht
gaf de heer Roorda in den aanvang van
deze tweede en laatste lezing in 's Rijks
Elhnographisch Museum alhier, nog eenige
qneendere voorbeelden van het individuali
se erend vermogen en liet steeds sterker
doorgevoerde naturalisme, waartoe de
beeldhouwers van de Midden-Javaansche
periode, blijkens verscheidene hunner uitin
gen, in staat zijn gebleken, naast de door
hen, bij de hoofdfiguren, in het algemeen
tot wedergave van typen beperkte vorm
geving.
Een geheel ander beeld vertoonden dan
de lichtbeelden van verscheidene der raim
een drietal eeuwen later ontstane Oost-Ja-
vaansche reliefs, die een streng volgehou
den schematisme vertoonen, benevens een
naïeve, en ondanfcs alle decoratieve vol
maaktheid, toch vaak eenigszins gebrekkige
wedergave van de min of meer gestyleerde
mcnsohelijko figuur, waaruit zou zijn af te
leiden, dat de makers daarvan zich op een
geheel ander cm primitiever cuHuurniveau
hebben bevonden, dat zij althans den
memsch nog niet met dien eigenaardigen
amalyseerenden blik hebben aangekeken,
dien wij bij de vroegere Midden-Javaansche
kunstenaars uit hun werk moesten conclu-
üeeren. De vergelijking van een aan den
Baraboedoer ontleend relief en een, met
een van inhoud ongeveer gelijksoortige
compositie versierd, paneel van den Tjandi
Soerawama, gaf een ongeveer analoog stijl-
onderscheid te zien, als beslaat tusschen
het beeldhouwwerk op het tympanom van
een romeinsche tempeil in een stad van
Zuid-FTankrijk en de sculptuur voorkomend
op eene vroeg romaansche basiliek.
De specifiek indoncsisch getinte. Oosi-
Javaansche sculptuur, die met de H indoe-
JiWaansche van het Midden-Javaansche
tijdperk vaak weinig meer dan de onder
werpen gemeen heeft, vooral op het gebied
der relief kunst waarschijnlijk mede ten
gevolge van de politieke omwenteling door
den Indonesisch-Javaanschen condotliere
Ken Arok bewerkt, overhcerschend te zijn
geworden en den Iradioneelen ouderen
stijl te hebben verdrongen.
Een sterk decoratief gehouden, vlakke,
aan houtsnijwerk herinnerende em op over
dadige wijze het vlak overwoekerende ver-
Bieringswijze lost den ouderen meer pictu-
ralen en tevens zuiverder het karakter van
6leemplastiek vertoonenden stijl af. Het in
Middfen-Java sleede gevoelde verband met
de architectuur ging daarbij geheel te loor.
Verscheidene der lichtbeelden toonden dan
ook het in tusschen vaak zeer fijngevoelige
en absoluut beheerschte sierkunstige ka
rakter van de Oost-Javaansche reliefkunst,
waarbij echter zoo goed a!s nergens het
grootere complexen belieerschende compo
sitie talent bleek, dat de bouweTs van
Tjandi Sewoe en Baraboedoer op zoo uitne
mende wijze schijnen te hebben bezeten.
Een veroplinteringsproccs nemen wij waar,
waarbij de samengestelde tempels en de
lompelcomplexen zich steeds meer oplos
sen in conglomeraten van vaak tamelijk
planJoos op groote terreinen verstrooide ge-
louwen zonder bedoelden innerlijken sa
menhang, een proces dat wij dan het verst
doorgevoerd aantreffen op Bali, alwraar
eigenlijk geen tempels meer worden aange
troffen, doch alleen groote tempel terreinen
met ontzaglijke toegangspoorten tot binnen-
moven waarin de godshuizen zeiven zijn
opgeiost in conglomeraten van relatiei
kleme godenverblijven. meroes, meestal In
Vergankelijk materiaal: hout, bamboe en
Idjoek opgetrokken. Spreker vond hierbij
echter gelegenheid op de schoonheid te wij-
Ken van verscheidene dezer, yan materaal
zoo eenvoudige, in verhouding on versie
ring echter vaak vorstelijke godenverblij
ven, die bij aandachtige beschouwing niet
zelden dieper ontroeren dan de geweldige,
pompeuze maar vaak overdadig versierde
toegangspoorten, die het eer3t in het oog
vallen. J
De pracht, tentoongespreid door offer
processies en de 9choonheüd van de bevol
king in hare fijngevoelde verhouding lot
landschap en architectuur werd voor zoo
ver dit met kleurtooze lichtbeelden moge
lijk is, gedemonstreerd. Tenslotte werden
enkele beelden gegeven van den monuraen-
laten huizenbouw ih de Menangkabausche
en de Bataksche landen, waarna spreker
besloot met een citaat van Keyserling,
waarbij deze het wezen der Indische mu
ziek omschrijvend, levens een beeld geeft
van een der essenlieede elementen in het
wezen van de Indonesische ziel, die, zooals
spreker meent, vroeger zich ook in de beel
dende kunst uitend, thans zich in hoof-d-
zaak in muziek,-dans en tooneel openbaart
in manifestaties die door hare bijna vol
maakte schoonheid behooren tot de kost
baarste goederen die de menschheid, in
dezen tijd van. inlelieclueele overbeschaving
en gelijktijdige diepgecslige verwildering,
nog bezit.
Met den wensch dat wij Westerlingen ons
van onze verantwoordelijkheid ten opzichte
van het behoud van deze schoonheid be
wust mogen blijven, besloot spreker zijne
voordracht.
Het begin van de derde alinea van
het verslag der eerste lezing, voorko
mende in het nummer van 24 Fe
bruari, moet, ter verbetering van daarin
voorkomende zinstorende drukfouten, aldus
worden gelezen: „Naar zijn mèening is het
dan ook voor een groot deel aan het feit te
danken, dat daar het kunstwerk nog ont
staat en niet met de voorop gestelde be
doeling wordt gemaakt, dat enz."
Officieele opening van de Chr. Bewaarschool
aan de Middelstegracht.
Aan de Middelstegracht, nabij den Nienwe
Rijn, waar kort geleden een complex onbe
woonbaar verklaarde woningen en vervallen
pakhuizen stond, i9 onder de beproefde lei
ding van den architect den heer W. Fontein
alhier, een inrichting van voorbereidend on
derwijs verrezen, welke zoo naar het uiter
lijk als inwendig aan alle redelijke eischen
voldoet en voor Leiden als een model voor
alle toekomstige bewaarscholen kan dienen.
De school, waarvan wij Vrijdag j.l. reeds
een korte beschrijving gaven en die is ge
sticht door de Vereeniging voor Chr. Onder
wijs hier ter slede, werd gisternamiddag of
ficieel geopend en zag er feestelijk uit. Het
ruime speellokaal was nu voor ontvangka
mer ingericht en daar kwamen met het be
stuur, het hoofd der school en het verdere
personeel bijeen een aantal genoodigden,
o. w. als vertegenwoordigers van het ge
meentebestuur de wethouders de heeren
Meijnen en Reimeringer, benevens de refe
rendaris van de afdeeling Onderwijs ter Se
cretaris, de heer Vriend (de burgemeester
was wegens bezigheden buiten de gemeente
verhinderd); vertegenwoordigers van den
j Körkeraad der Ned.-Herv. Gemeente, be-
staande uit de predikanten, ds. Groot Enze-
rink, dr. Locher en dr. Plooij; het bestuur
der Christelijke Fröbelschool, het bestuur
der Christelijke bewaarschoolvereen. „Sa
muel" uit Den Haag, enkele leden der Plaat
selijke Schoolcommissie, de hoofden en oud-
hoofden der Christelijke scholen hier ter
stede en eenige andere dames en heeren.
De voorzitter der Vereeniging voor Chr.
Onderwijs, ds. M. J. Punselie, richtte tol' al
de aanwezigen een hartelijk welkom. Hij
meende, dat allen wel zouden instemmen
met het streven van de.Vereeniging, om voor
de jonge jeugd, voor welke de lagere school
nog gesloten is, de gelegenheid te openen
voorbereidend onderwijs te ontvangen. Het
bestuur, de bezwaren dezen weg in te slaan,
kennende, had lang gewikt en gewogen en
ten slotte daartoe besloten, rekenende op den
zegen van Boven. En het meende dien zegen
reeds te mogen speuren. Was het toch niet
gelukt dat in deze volkrijke buurt, in het
centrum der stad, door het vernuft van den
architect, waar tot voor korten tijd een chaos
heerschte van afgebroken woningen cn an
dere gebouwen, is verrezen een inrichting,
vriendelijk, gezellig, voldoende aan alle
eischen, en daardoor geworden een vreugde
voor de opgen en de trots van het bestuur?
Het bestuur speurde dien zegen ook in
het welslagen bij het zoeken van leerkrach
ten. Het mocht het bestifür gelukken een der
beste krachten van de bekende Chr. be-
waarschoolvereeniging „Samuel"» in Den
Haag, als hoofd aan de inrichting te verbin
den. Hij heette mej. E. G. Bos als zoodanig
welkom, evenals het verdere personeel, en
hij wenschte hoofd en personeel van harte
toe, dat zij met teerheid en liefde de jonge
kinderzielen zullen kunnen leiden, waarin
toch ook reeds de zonde in kiem sluimert,
en dat zij er toe kunnen medewerken, dat
die kiem worde uitgerukt Naast den naam
van mej. Bos noemde hij ook nog mej. Loo-
huys, die reeds haar sporen op het gebied
van het Chr. Fröbelonderwijs heeft verdiend
en op wier steun en medewerking het be
stuur blijft rekenen. Spr. hoopte, dat deze
school het middelpunt mag worden en blij
ven van het Chr. Bewaarschoolonderwijs
en zal kunnen medewerken tol uitbreiding
van het Godsrijk op aarde, en dat Gods ze
gen er op zal blijven rusten, want het is
tevergeefs aan het huis le arbeiden, als niet
des Hoogsten zegen er op rust.
De secretaris, de heer P. J. Fontein, deel
de hierop eenige ingekomen berichten mede:
een schrijven van den eere-voorzitter. ds. J.
Iloogenraad, te Breda, dat hij verhinderd
was hier tegenwoordig te zijn; van de ver
tegenwoordigers van het Rijksschooltoezicht,
den inspecteur den heer Baak alhier, de in-
spectrice mej. Verhocvc, te 's-Gravenhage,
en van dr. Riemens, alhier.
Hierna gaf dc Voorzitter, na in het gebed
te zijn voorgegaan, nog eenigen anderen
heeren het woord, allereerst den wethouder
van onderwijs, den heer J. B. Meynen, die
het bestuur dankte boor de vriendelijke uit-
noodiging, welke uitnoodiging het College
gaarne had aanvaard. Hij sprak namens B.
cn W. waardeering uit voor de opening de
zer school waarin hij ook een gemeente
belang ziet.
Het bestuur exploiteert reeds acht Chris
telijke scholen, wat een prestatie beteekent,
die genoemd mag worden, en nu betreedt
zij met de opening van deze school een ge
heel nieuw terrein. Daaruit spreekt durf»
vooral in deze veelszins moeilijke tijden,
wat hoog te waardeeren valt. Spr. weet wel,
dat de gemeente de salarissen vergoedt en
in de exploitatiekosten bijdraagt, maar daar
buiten rust de zorg, die niet gering is, op de
schouders der Vereeniging. Hij hoopt uit
naam van B. en W., dat het bestuur voldoe
ning moge smaken voor zijn initiatief, waar
moed en durf uit spreekt.
Naast dit algemeene woord richtte hij
ook een persoonlijken gelukwensch tot het
bestuur, dat het gewaagd heeft ook deze
school Christelijk te noemen. Hier zal de
lieflijke naam klinken, die ruischt langs de
wolken en die hemel en aarde te z-aman
vcreenigt. He«t contact met den Heiland is
voor groote en ook voor kleine menschen
een bron van waarachtig en van blij
vend heil.
De Voorzitter dankte voor de belangstel
ling, door de gemeente betoond en hoopte,
dat deze belangstelling steed9 zal mogen
voortduren. Hij dankte tevens voor 's hee
ren Meynens persoonlijk woord, dat niet
neutraal behoefde té zijn. Ook de School, dat
durft hij hier wel iütspreken, is met neu
traal.
De. Joh. W. Groot Enzerink dankte al»
voorzitter van den Kerkeraad voor de uit-
noodiging om bij de opening dezer-onder
wijsinrichting tegenwoordig te zijn. Hij mag
het echter niet verheien, dat ook bij deze
opening bij hem een gevoel van onvoldaan-
j heid heerscht. Het is nog altijd zooals het
I niet zijn moet. Daar is in ons volksleven
j een scheuring gebracht, die er niet wezen
moet. Hij weet, dat er velen zijn. dde dit
niet voelen, en dat hij niet spreekt naar
hun zin.
Wie echter gelooven, dat het hell van ooi-
volk in Christus is gelegen, kan met den
bestaanden toestand geen vrede hebben.
Als Christelijk Protestantsche natie moee
ten wij Christelijk onderwijs van de Regee
ring ontvangen. Spr. beschouwt dit als een
eisch van het geloof.
Niettemin wenscht hij het bestuur har
telijk geluk met deze onderneming en het
verheugt hem, dat dit een Hervormde
School is. De Hervormde Kerk heeft tn dezen
een historische roeping. Zij heeft aan te
toonen, dat de heerlijkheid en aigenoeg-
zaamheid des menschen bij den Heiland is
te verkrijgen, en hij hoopt, dat in dien
geest ook het werk van deze schooi zal zijn.
De Voorzitter, die de tegenwoordigheid
van den Kerkeraad bij een plechtigheid ais
deze 'n gelukkig novum noemde, zeide 't per
soonlijk in menig opzicht met collega Groot
Enzerink ecn9 te zijn. Maar de Vereeniging
heeft geen kerkelijk cachet. Zij zet de deu
ren van haar scholen wijd open, doch ieder
weet wat men hier zal vinden. De naam
staat eerlijk en duidelijk in den gevel.
Dat er een scheur is in ons volksleven,
hebben wij te aanvaarden als een fait ac
compli, doch wij worden er door versterkt
in onze roeping, om de jeugd te voeren in
de richting, door ons voorgestaan.
Nadat ds. Groot Enzerink zijn meeninf
nog korlelijk had verduidelijkt, verkreeg de
heer T. S. Goslinga, als voorzitter van de
Vereeniging voor Chr. Fröbelscholen het
woord. Hij wenschte het bestuur geluk met
de opening van het kleuterhuis. Onze Ver-
1 eeniging, zeide spr., ziet in deze school geen
concurrentie. Zij weet, dat beids Vereeni-
gingen hetzelfde werk doen en beide Chris
tus erkennen als hun Hoofd. Hij schetste
vervolgens de groote behoefte aan voorbe
reidend onderwijs, mede als een gevolg van
het toenemend verkeerswezen en ook, om
dat de kleine kinderen, die zoo ontvankelijk
zijn voor religie, zoo vroeg mogelijk moeten
gebracht worden onder de beademing van
het Evangelie, wat beslissend kan zijn voor
hun volgend leven. Om te de manstree ren.
welk een behoefte er aan Christelijk bewaar
school onderwijs in onze gemeente bestaat,
deelde hij mede, dat de Geref. School aan
den Heerensingel thans 160 leerlingen heeft,
terwijl er nog 118 op plaatsing wachten.
Hierin ligt, meende spr., oen aanwijzing
voor ons Gemeentebestuur, om bet particu
lier initiatief in dezen f» steunen.
Hierna voerden achtereenvolgens nog het
woord de. heer A. J. Doorneveld, sis oudst»
Christelijk schoolhoofd in de» game ent»,
die, na zijn algemeen en gelukwenech, een
welkomstwoord richtt» tot mej. Bos, dia rij
met blijdschap in htm kring zouden opoe-
men. Hij erkent gaarne, dat haar taak in
menig opzicht zwaarder is dan die van de
leiders der gewone lagere scholen.
De heer A. J. Oostdam sprak vervolgens
nog een kort woord a!s secretaris der
Schoolcommissie. Ook hem, als R.-K. ver
heugde de opening dezer school, omdat hij
overtuigd is, dat ook hier Christus gediend
wordt, dien ook de Katholiek dienen wil
naar zijn beste vermogen.
De heer Den Blaauwe, voorzitter van de
Christelijke Bewaarschoolvereeniging „Sa
muel", te 's-Gravenhage, besloot de rij der
spreke re en richtte zijn wenschen vooral
tot mef. Bos, die zijn Vereeniging noode had
zien heengaan, en met wie hij deze School
feliciteerde.
De Voorzitter beantwoordde ook de laat
ste sprekers, waarna hij de aanwezigen
uitnoodiigde, na het gebruik van een kop
thee meit gebak, door vriendelijke jonge
dames rondgediend, de School te bezichti
gen, van welke uitnoodiging allen gebruik
maakten.
Anti-Rsv. Candidatenlzjst.
De Anti-Revolutionaire Kiesvereeniging
alhier stelde gisteravond de volgende hee
ren candidaat voor het lidmaatschap der
Tweede Kamer.
Op de Hoofdlijst komen voor de heeren:
H. Colijn, V. H. Rutgers, Th. Heemskerk,
J J. G. van Dijk, L. F. Duymaer van Twist,
F. II. De Monlé Verloren, J. Schouten. E.
J. Beumer, II. Visschcr, J. A. de Wilde,
C. Smeenk, A. Zijlstra, J. G. Scheurer, C.
v d. Heuvel, II. A. Dambrink, A. Colijn,
Th. Heukels, II. A. Leenstra, J. van der
Molen, P. Bermeyer.
De kiesvereeniging wenschte de drie
laatste personen vervangen door C. Amelink,
P. S. Gerbrandy, W. Warnaar.
Op de bijlijst komen voor met bovenge
noemde wijziging, waardoor de eerste drie
candidaten worden gebracht naar de hoofd
lijst, de heeren:
C. Amelink.. P. S. Gerbrandy, W. War
naar, P. van Nes Cz., G. Hofstede, R. Zui-
dema, H. Nieuwenhuysen, A. v. Dalen, M.
v Grieken, G. Baas Kz., A. J. I. v. Beock
Calkoen, H. v. Andel, C. v. cl Zaal, J. Se-
vcrijn, D. L. Harms, P. Keulcmans, K.
Kruithof, R. Koppe, K. Meima, F. V. Valslar.
Tot lid der Internationale Jury voor de
Groote Internationale Bloemen Voorjaars-
tentoonsteling te Heemstede, welke tentoon
stelling uitgaat van de Algemeene Vereeni
ging voor Bloembollencultuur, in samenwer
king o.a. met de Kon. Ned. Mij. voor Tuin
bouw en Plantkunde, is benoemd onzen
Btadgenoot de heer J. G. Ballego.
Het bestuur der Vereeniging van Vrou
welijke Studenten te Leiden heeft zich voor
het jaar 1Ö26/1926 als volgt samengesteld:
Mej. M. Lasondear, pracses; mej-. E. B. ten
Bruggen Gate, ab-actis I; mej. F. J. de Clercq
Zubli, quaestrix; mej. E. de la Fontaine
Verwey, ab-actis II; mej. A. E. Chavannes,
assessor.
Donderdag 6 Maart a.s. hoopt de heer
J. Ouwerkerk den dag te herdenken, dat hij
voor vijf-en-twintig jaar in dienst trad bij de
Kon. Ned. Grofsmederij.
In de buitengewone aandeelhouders
vergadering der Naamlooze Vennootschap
NederlancLsche Fabriek van Verduurzaamde
Levensmiddelen voorh. W. Hoogenstraaten
en Co., be Leiden, werden de voorgestelde
statutenwijzigingen met algemeene 9temmen
aangenomen en werd de directie gemachtigd
de Koninklijke goedkeuring daarop aan le
vragen. Tot commissaris werd benoemd de
heer A. B. A. van Ketel, le Overveen.
Wij vestigen er de aandacht op, dat de
heer N. Kweslroo, Hoogewoerd 131, het
agentschap heeft aanvaard van de nieuwe
S tude bake r- au fomobielen
Zij omtrent het 25-jarig jubileum der
firma Pel nog gemeld, dat de firma namens
de vertegenwoordigers een fraaie klok kreeg
met d» finroa-naam-letlersals uurteekens.
Gistermiddag omstreeks vijf uur had
op den Stationsweg een aanrijding plaats
tusschen een luxe-auto, bestuurd door J. P.
C. C. en den wielrijder T. K., waardoor het
rijwiel vrij ernstig werd beschadigd. De
schade zal worden vergoed.
Door een der plaatselijke Banken is
ter politiek)ureele een valsche gulden gede
poneerd.
De Italiaan D. A die Zondag wegens
gasverstikking in het Ziekenhuis werd op
genomen, is gisteren aldaar overleden.
Door Van D. is bij de politie aangifte
gedaan, dat van zijn woning in de Groene -
steeg door zekeren. T, N. een spiegelruit ia
verniel)d.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
N.V. Vez. Rotterdamsch-Hofstad-ToonaeL
Vorstenschool, drama in 6
bedrijven van Multatuli.
Nu het 60 jaar geleden is, dat Multatuli's
Vorstenschool voor het eerst werd gespeeld,
Is het van de Rotterdammers een daad van
piëteit oan thans weer met dit werk van
BINNENLAND.
Officieele opening van een Chr. Bewaar*
school aan de Middelstegracht te Leiden.
Amsterdamsche hoogleeraren en de In*
dische leerstoelen te Utrecht.
Algemeene Vereeniging voor Bloembollen*,
cultuur.
De memorie van antwoord op het voorc
loopig verslag van de Tweede Kamer inzake
het wetsontwerp tot afschaffing van den
Zomertijd.
Ingediend is een wetsontwerp tof wijzi
ging van de Drankwei
De eerste vergadering van de gereorgani
seerde centrale commissie voor georgani
seerd overleg in ambtenarenzaken.
Mej. Van Dorp heeft haar wetsontwerp
tot Kieswetwijziging ingetrokken.
Ingekomen is bij de Tweede Kamer het
initiatief-wetsontwerp-Ter Laan inzake Ont
wapening.
BUITENLAND.
Het veiligheidsvraagstuk op den voorgrond
Bijzonderheden over de begrafenis van
Ebert.
Het Japansche Lagerhuis neemt de kies
wet aan.
De Zwitsersche bondskanselier plotseling
overleden.
hun repertoire voor den dag te komen. Een
daad van piëteit, die alle waardeering ver
dient.
Vorstenschool heeft vijf jaar werk gehad
om het tooneel te bereiken. Men durfde het
destijds niet aan, was bang voor allerlei,
zoodat het groote kans beliep een leesdrama
te blijven. In 1870 gereed, slaagde men er
eindelijk toch in om het stuk op het tooneel
te brengen. De eerste opvoering had plaat»
1 Maart 1875 le Utrecht door het gezelschap
van Le Gras, Van Zuylen en Haspels. Mina
Kruseman was de koningin Louise, Dirk
Haspels de koning, wiens rol hij door zijn
i opvatting direct tot een succes maakte. Mina
Kruseman was echter niet de geëischte
Louise, zij werd vervangen door Catharina
Beersmans, tot deze in 1890 de Louise over
gaf aan mevr. Alida TartaudKlein, voor
wie dit feit het gToole beslissende keerpunt
mag worden genoemd. Zij was er!
Ziedaar een korte schets van dit tot d»
klassieken thans te rekenen tooneelwerk,
dat op één dag na juist hier precies rijta
gouden jubileum herdacht.
Veel is er inmiddels veranderd ln maat
schappij en denkwijze, onnoemelijk veel,
maar toch is Vorstenschool gebleven een
drama, dat men kan aanvaarden en me»
doorleven. Het draagt in zich de algemeent
menschelijkheid.
De Rotterdammers hebben er een zee*
mooie vertolking van gegeven. In de eerste
plaats blijft de Louise van Alida Tartaud
een krachtig pleidooi voor de gnjotheid van
deze tragedienne. Dat is af en onverbeter
lijk. Naast haar zouden we direct willen
noemen de Hanna van Jo FeitenSteen
bergen, heel eenvoudig, doch zeldzaam van
gevoel. We kunnen ons indenken, dat mevr.
Tartaud haar apart in het applaus van d«
goed bezette zaal deed deelen. Beide damei
kregen bloemen, de koningin nog een keu-
rigen bloemenmand daarbij.
Tartaud was een goode koning, voorat
waar hij gevoel-«pel kon geven, Jules Ver-
straete een fleurige Spiridio en een mooi
type van Puf, terwijl Theo Frenkel Jr. van
Schukenscheuer „fameus" maakte, zij het
o.i. niet geheel vrij van te veel charge.
Noemen we dan nog de Herman van Jaap
v. d. Poll, krachtig en stoer, de als in
vlinder-entomologie gestrafte v. Huisde van
Henri Monïën en de poëziemakende Albert
van Snoek, wiens claus over: Daar is een
i kracht, uit hooger kracht gesproten, forscher
I had gekund. De overigen pasten zich daar
bij mooi aan, zoodat een bijzonder geslaag
de opvoering werd verkregen in een af en
toe £rat erg primitief aandoend décor, men
denke bv. aan de planten voor 't prieel in
het 3de bedrijf.
En tot ons genoegen hebben wij gecon
stateerd, dat een goed bezet Hui9 oprecht
heeft genoten van dit „klassieke werk, waar*
uit o. i de conclusie mag worden getrokken,
dat de liefde voor zwaarder tooneelwerk
heusch nog niet dood is, dat deze alleen
slechts weer tot nieuw leven moet worden
gewekt En dat wordt helaas te veel ver
geten 1
MUZIEK.
Haarlemsche Orkeet-Vereenlging.
De zesde symphonie van Beethoven, d*
paTtorale, was het pièce de résislance van
het concert van gisteravond. Merkwaardig
heid aan deze symphonie is, dat haar on
derdeden alle door Beethoven self van qzh
