R.H.W. Fruit-Soda
BINNENLAND.
GEMENGD NIEUWS.
GENEESKUNDIGE BRIEVEN.
Hebt gij kinderen
let cenilict tnsschen de Rendering en den
Nemtaraten Portbond.
Op 23 dezer is de vakgroep P. T. T. van
den Gefltraton Neder la ndschen Ambtenaars-,
kond in epoedcongresr bijeengekomen ter be
handeling van de vraag, of de vertegenwoor
digers der moderne organisatie aan de be
raadslagingen in de postale commiBsie Van
overleg zouden blijven deelnemen, nu de
Regeering het contact met den Neutralen
Bond heeft verbroken en dientengevolge
deze Bond niet meer aan het overleg kan
deelnemen.
Het congres overwoog allereerst welke
middelen Ier beschikking zouden staan om
de Regcering tot wijziging in haar houding
lo dwingen, zoo de C. N. A. B. zich solidair
met den G.B.P.T.T. verklaarde.
liet congres besprak verschillende midde
len, welke zouden kunnen worden toege
past, doch moest wel tot de conclusie ko
men, dat slechts het felste middel, de sta»
king, de Regeering eventueel van haar
starre standpunt zou kunnen afbrengen.
Echter, zoo werd geconstateerd, had de
Neutrale Bond zich er nimmer officieel voor
uitgesproken, dat hij dit strijdmiddel aan
vaardde, en evenmin had hij voor een sterke
weerslandskas gezorgd, zoodat deze Bond
heeft moeten erkennen, onmachtig te zijn
om zijn leden in geval van strijd ook maar
zelfs één week een redelijke uitkeering le
.Verstrekken of evenlueele slachtoffers le
jleunen.
Bovendien is de Neutrale Bond aangeslo
ten bij een vakverbond (A.N.Y.), dat zich
meermalen beslist tegen staking van over
heidspersoneel heeft uitgelaten. Bij een ern
stig conflict zou de Neutrale Bond derhalve
niet eens op den financieelen cn moreelen
steun van eigen vakverbond kunnen
rekenen.
Waar tegenover de Regeering dus niet
iang9 den weg van fel verzet dwingend kan
.worden opgetreden, daar overwoog het vak-
'grocpscongres verder, dat een zoogenaamde
Solidariteitsverklaring met den C.B.P.T.T.
met zich zou brengen, dat de C. N. A. P.
zich uit het overleg zou moeten terugtrek
ken, wat nog heel iels anders is dan er uit
gestooten te worden.
Dit vrijwillig heengaan zou ook beteeke-
nen, dat de C. N. A. B. dan niet meer in
fcfcaat zou zijn, de belangen van zijn leden
te behartigen, hetgeen op dit tijdstip zooveel
beteekenis heeft, nu deze belangen ernstig
dreigen le worden geschaad bij de uitvoering
Van de voorstellen uit het rappovt-NoHing.
Maar ook plaatselijk zou de werkzaam
heid der organisatie als gevolg van een
eigen vrijwillige daad geheel verlamd
Worden.
Dit alles overwegende, besloot het con
gres, hoewel de houding der Regeering te-
tfenover den G. B. P. T. T. ten sterkste af
keurende, met algemeene stemmen, aan het
overleg in de postale commissie te blijven
ue el nemen.
Het bestuur van den Genlralen Bond van
Post-, Telegraaf- en Telefoonpersoneel deelt,
fa verband met het bericht over het aftreden
Tan den heer C. H. Westrik als redacteur
van het orgaan van dien Bond, waarbij ver
band werd gelegd tusschen dit aftreden en
liet conflict met de Regecring, mede, dat het
bedanken van den heer Westrik plaats had
op 28 Januari. Het verbreken van het con
tact door de Regeering geschiedde op Febr.
Vereeniging van Vrijzinnige Hervormden In
Nederland.
Gisteren is te Utrecht een buitengewone
algemeene vergadering gehouden van de
.Vereeniging voor Vrijzinnige Hervormden in
Nederland.
Hoofdpunt van de agenda was de beken
de resolutie van het hoofdbestuur, waarin
'dit een krachtig beroep doet op alle vrij
zinnige Hervormden, om de Ned.-Horv.
Kerk te behouden als volkskerk en als bol
werk tegen liet Roomsch-Katholicisme. Het
dringt aan, dat men blijft in de Kerk, daar
het gevolg anders zou zijn, machtsvevmeer-
tleringcn van die elementen, welke het be
sef van verdraagzaamheid missen Het is dus
de plicht van alle vrijzinnig-godsdienstige,
in de Hervormde Kerk, aan deze Kerk
trouw te blijven, en waar die band verbro
ken was, dezen te herstellen. Slechts zóó
kan in de Herv. Kerk de geest heersclien,
die noodig is voor de ontwikkeling en den
bloei van het godsdienstig leven onder ons
Protestnntsehe volk.
Het hoofdbestuur spoort dus aanten
eerste, tot versterking van de organisatie
der vrijzinnige Hervormden.. Alle groepen
van vrijzinnige Hervormden, hoe verschil
lend ook van politieke of religieuze scha
keeringen, moeten zich aaneensluiten en el
kanders rechten waarborgen. De strijd is
een machtstrijd, dc eindoverwinning wordt
door ellcc plaatselijke versterking der orga
nisatie nader gebracht.
Dringend noodzakelijk is daarom solida-
ritoitsbesef. De Vereeniging moet financieel
sterk staan en de gift-en of vaste bijdragen
moeten rijkelijk vloeien voor do kas der
Vereeniging cn voor de kas der propagan-
cla-eommissie.
Het hoofdbestuur meent ten tweede, dat
naar de volgende gedragslijn moet worden
gehandeld.
In gemeenten, waar thans de orthodoxie
hefc heft in handen heeft, verricht do af
koeling, zoo mogelijk met eigen voorganger,
allen kerkdijken arbeid en komt bij voort
during op voor de rechten barer leden. In
gemeenten, waar de vrijzinnigen de meer
derheid hebben, behooren zij bij het vast
stellen van hun houding te letten op het
algemeen belang der vrijzinnige Hervorm
den, in overleg met de provinciale besturen
«n het hoofdbestuur on lo. te voorzien in de
behoeften der vrijzinnig-godsdienstigen van
.verschillende politieke en religieuze scha-
keenngen; 2o. aan orthodoxe minderheden
Ween in zooverre rechten te verleenen, voor
sooverre deze als landelijk georganiseerde
groep zich bereid verklaren met de vrijzin
nigen t© streven naar een reclïtserkenning
'dor minderheden langs reglementairen weg,
'overeenkomstig het beginsel cn karakter der
NV'd Hcv\Kerk
Wordt deze g !.i.; Min gevolgd, dan zal
bare uitwerking zijn tot zegen en bloei, zoo-
Wel vm de Ned.-Horv. Kerk als van het
godsdienstig leven in ons land.
Hierover is zee? druk gediscussieerd, doch
nog geen beslissing genomen.
De zomertijd.
Het Amsterdamsch Comité van de af dee
lingen van bij de Centrale van vereenigin-
gen van personeel in 's Rijks dienst aange
sloten vereenjgingen, omvattende 2000 amb
tenaren, heeft Maandag aan de Tweede Ka.
mer een telegram gezonden met het ver
zoek, het ontwerp van wet tot afschaffing
van den zomertijd te verwerpen.
Onder de adressen, bij de Kamer inge
komen betreffende dit wetsontwerp zijn er
nog o.m. van het hoofdbestuur van de Ned.
Mij. van Nijverheid en Handel, het bestuur
der Rotterdam6che Zwemvereeniging ,,De
Maas," hefc dagélïjksch bestuur van het
Kon. Ned. Gymnasfciekverbond, het dage-
lijksch bestuur der afd. Amsterdam van de
Vereeniging tot Bevordering der Bijenteelt,
Ds. H. W. Creutzbcrg, predikant van
de Duinoordkerk te Scheveningen, herdenkt
vandaag zijn 25-jaFige ambtsvervulling. De
jubilaris werd in 1000 te Vclsen bevestigd
voor den diensb te IJmuiden en van 1912 tot
1920 was hij aan de Ned-Herv. gem. aldaar
verbonden. In September 1920 werd hij eme
ritus in verband met zijn aangenomen be
roep als predikant bij de Duinoordkerk,
waar hij 20 Dec. 1920 werd bevestigd. Hij
beeft zich aan huldiging onttrokken.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot rid
der in de orde van den Nederlandsehen
LeeuwD. G. van Bcuningen, directeur der
naamlooze vennootschap Nederlandsche
Transport-Maatschappij, te Rotterdam; of
ficier in de orde van Oranje-NassauL. J.
Hulstkamp, directeur der naamlooze ven
nootschap Nederlandsche Sfcoombootreede-
rij, te Rotterdam; ridder in de orde van
Oranje-Nassau: L. Binnendijk, directeur
der naamlooze vennootschap Nieuwe Rijn
vaart Maatschappij, te Amsterdam; L. AM
van Glinsteren Jr., directeur der naamlooze
vennootschap Rijnvaart-Maatschappij Dam.
co, te Rotterdam; D .H. de Haan, directeur
der naam], vennootsch. Reederij v/h. J. H.
Koenigsfeld, te Rotterdam.
Naar ,,De Morgen" verneemt, heeft het
Tweede Kamerlid de heer W. J. F. Juten,
burgemeester van Wouw, thans aan het be
stuur van den Rijkslrieskring Tilburg mede
gedeeld, dat hij officieel ontslag heeft geno
men als lid van de Tweede Kamer. Tevens
heeft hij aan alle kiesvereenigingen in den
provincialen kring Bergen-op-Zoom een
schrijven gezonden, waarin hij dank brengt
voor het genoten vertrouwen en hoopt, dat
de kiesvereenigingen op denzelfden weg zul
len voortgaan, n.l. voor West-Brabant een
man uit de streek kiezen.
De heer Juten zal in de Tweede Kamer
worden opgevolgd door dr. G. M. Kusters
De Prov. Staten van Noord-Holland
namen de motie-Spier aan tot aanhouding
van de voordracht van Ged. Staten, totdat
over het wetsontwerp ter zake van aankoop
van grond voor de vestigiüg van de pro
vinciale griffie te Haarlem zal zijn beslist.
Gistermiddag is te Utrecht een bijeen
komst gehouden van de besturen van de
Ned. Vereeniging cn den Neutralen Bond
van Spoorwegpersoneel ter bespreking van
de op het congres van laatstgenoemden
Bond aangenomen fusievoorwaarden.
Het hoofdbestuur van de Nederlandsche
Vereeniging gaf in 14 punten aan op welke
wijze men in groote lijnen kon te gemoet
komen aan de wenschen van het congres
van den Neutralen Bond, waaronder het
referendum.
De meerderheid van het bestuur van den
Neutralen Bond bleek niet bereid te zijn
aan de punten, door het hoofbestuur van de
Nederlandsche Vereeniging geformuleerd, te
gemoet te komen, waarna namens het hoofd
bestuur van de Ned. Vereeniging werd ge
zegd, dat men het thans moede was deze
besprekingen te doen rekken, zonder dat in
uitzicht kon worden gesleld, of inderdaad
de Neutrale Bond tot een fusie zou beslui
ten, De vergadering eindigde dus zonder
resultaat.
Gisteren heeft de begrafenis van het
stoffelijk overschot van jhr. W. C. de Jonge,
in leven lid der Eerste Kamer, plaats gehad.
Op wensch der familie geschiedde het ver
trek uit 's-Herlogenbosch per lijkaulo zon
der uiterlijk vertoon. Om negen uur kwa
men vele leden der S. D. A. P. in Den Bosch
samen bij het Proteslantsche Ziekenhuis,
waar mcj. A. Jansen en de heer Lambooy
namens de afdeeling 's-IIertogenbosch van
de S. D. A. P. en namens den Bosschen Be-
sluurdersbond het woord voerden en bloe
men op de kist hebben gelegd. Bij het zie
kenhuis waren ook aanwezig de burgemees
ter van Den Bosch, weihouder Krijgsmanen
ecnige Raadsleden.
Een deputatie, beslaande uit een lid van
het partijbestuur, den voorzitter en den pen
ningmeester van liet gewest Noord-Brabant
en den secretaris van de afd. Den Bosch
van de S. D. A. P., begeleidde per auto het
stoffel ijk overschot naar Bilthoven.
Deputaties van partijbestuur, Kamerfrac
tie, enz., benevens afgevaardigden van alle
Noord-Brabanlsche afdeelingen van de S. D.
A. P. en van den Mijnwerkersbond uit Zuid-
Limburg, waren rechtstreeks naar Bilthoven
gegaan, waar zij aan het begin der Kerk-
luan het stoffelijk overschot van jhr. De
Jonge opwachtten, om het van daar naar
de laatste rustplaats te vergezellen.
De ter-aarde-bestelling geschiedde op de
begraafplaats aan den Brandenburgerweg
tusschen De Bilt en Bilthoven, van uit de
woning deT familie aan de Genestetlaan te
Bilthoven.
De begrafenisstoet word voorafgegaan
door twee personen met de banieren van
het bestuur der S. D. A. P. en van den Mijn
werkersbond. Achter de rijtuigen met de
familieleden schreed een groote schare
mannen en vrouwen uit de sociaal-demo*
crali^che arbeidersbeweging. Tn een afzon-
*1ilijk ïijiüig worden de vele bloomen mede-
i gov oord.
Op de begraafplaat waren talrijke be
langstellenden.
De eerste spreker was de heer Vliegen,
vertegenwoordigende het partijbestuur der
S. D. A. P. en de sociaal-democratische
Tweede-lCamer-fractie.
Mevrouw Bolhuis-Smit sprak namens dc
Eerste-Kamer-fractie, de heer Paris, uil
Maastricht, herinnerde er aan, dat de over
ledene vele jaren in Limburg op verschil
lend gebied met hart en ziel voor de arbei
dersbeweging gewerkt heeft In Maastricht
slichtte hij het Volkshuis.
De heer Van de Bilt, voorzitter van den
Ned. Mijnwerkersbond. gewaagde van den
arbeid van den overledene ten behoeve van
de mijnwerkers.
Ten slotte hebben nog gesproken de hee-
ren Gruys, uit Breda, en Bovaart, uit 's-Her
logenbosch, namens de S. D. A. P. en de
sociaal-democratische vakbeweging in Noord
Brabant.
Do cchtgenoole van den overledene
dankte voor de groole liefde, haar man be
wezen. Zij deelde mee, dat even voordat
haar man insliep zij en haar kinderen hem
beloofd hebben, zijn werk voort le zetten.
Naar „Het Volk" mededeelt, lijdt de
heer Duys aan de kinkhoest, die hem
dwingt eenige weken absolute rust te
houden.
Ook het liberale Kamerlid mej. mr. E.
C. van Dorp behoort tot de onderteekenaars
van de dezer dagen te publiceeren beginsel
verklaring ter nieuwe politieke groepeering.
RECLAME.
LET OP HANDELSMERK R.H.W.
9230
AandenLeidsch e-S traatwes
tusschen de oprijlaan van hefc kasteel „Dui
venvoorde" en Huis „Den Deyl", bevindt-
zich de prachtige, mefc beuken, sparren en
rhododendrons begroeide zoom van hefc ko
ninklijke landgoed „Raaphorst. Deze
zoom zal over een lengte van ongeveer twee
kilometer en ter breedte van zes a acht me
ter worden geraseerd voor verbreeding van
den weg. Daardoor wordt het schoonsto
gedeelte van den Leidsche-weg op jammer
lijke wijze geschonden.
OpdeAelbrechtskadeteRot-
terdam is een voor een meubelwagen van
M. V. gespannen paard op hol geslagen
en geloopen tegen een paard, dat gespan
nen was voor een zandwagen van L. S., uifc
dc Lange Baanstraat. Beide paarden vielen
en kwamen op een zandschuit terecht. Een
der paarden werd gewond, en de schippers
knecht T. de J., die op de zandschuit stond,
liep verwondingen aan beide beenen op.
In de te Rotterdam ge-
houden vergadering van den Zuid-Holland-
schcn Bond van Melkveehouders is beslo
ten het voorstel van het hoofdbestuur om
met ingang van 25 Febr. a.s. den melkprijs
met 1 cent per liter te verlagen, aan te
nemen, en eveneens om met ingang van
9 Maart a.s. den prijs met 1 cen{, per liter
te verlagen.
Onder Pijnacker is giste-
ren een kievitsei gevonden.
In Amsterda tn-0 osfc verrijst
voorbij hefc eindpunt van lijn 14 een groote
nieuwe wijk in de richting van Zecbrug. De
firma Adolf Bruinsma i« er van het begin
van dit jaar af bezig de huizenblokken,
welke aan het Ceramplein komen te staan,
te bouwen een honderdtal huizen, verdeeld
over 8 blokken te zamen 378 woniDgen voor
dc arbeidersklasse vormende. Yan deze 8
blokken zijn er enkele, van de. z.g.n. laag
bouw, nog in hefc allereerste stadium, an
dere zijn reeds halverwege gevorderd, van
weer andere (de z.g.n. hoogbouw) staan de
huizen reeds nagenoeg onder de kap.
Op dit werk is thans, naar „De Tel."
meldt, een nagenoeg algemeene staking van
metselaars en timmerlieden uitgebroken;
de heiers en steenzetters zetten derf arbeid
door.
De oorzaak van de staking is deze: Vol
gens de bepalingen van het collectief con
tract is de algemeene werkdag ia de bouw
vakken 8V6 uur. b "Winters kan evenwel, in
verband met hefc korte daglicht* slechts 8
uur gewerkt worden. De fa. Bruinsma zeg
de haar werklieden aan, dat er van 15 dezer
af 8Ya uur gewerkt moest worden.
Hieraan voldeed de overgroot© meerder
heid der arbeiders, op een 15-tal na, dat
voort bleef gaan om 4% uur in plaats van
om 5 uur het werk te verlaten. Bezen ar
beiders werd de vorige week, maar aanlei
ding hiervan medegedeeld, dat zij, indien
zij Maandag wederom vóór vijven hefc work
xouden verlaten, Dinsdag niet meer op het
werk toegelaten zouden worden. Niettemin
hebben gisteren weer 15 man om 4 uur 39
het werk verlaten en deswege werd hun
hedenmorgen den toegang tot het Ceram
plein ontzegd. De overige werklieden ver
klaarden zich daarop solidair met de uitge
stotenen en legden in twee groepen, kort
na elkaar, het werk neer. Op verzoek van:
de firma ontruimde hierna de politie hefc
terrein, hetgeen tot eenig tumult aanlei
ding gaf. Slechts eem 15-tal metselaars, die
contraotwerk verrichten, bleven aan den
gang; de staking omvat pim. 200 man. De
leiding van de staking berustte hedenmor
gen bij do Plaatselijk© Federatie van Bouw
vakaribfiders. De politie bewaakt de drie
toegangen tot het Cerampleinde directie
handhaaft haar standpunt, dat de Si-uren
dag van kracht moet zijn en dat &B© bouw
werken in de stad hieraan hebben te vol
doen.
D e -a a r.d s c h. o k. k e n in Bel
gisch on Ned. Limburg. Over deze aard
schokken wordt nog het volgende gemeld:
Maandagavond, omstreeks kwart vóór
tienen, is op verschillende plaatsen in
Maastricht een hevige schok gevoeld, ge
paard met gerommel. Vooral bij de Nieuw-
straat werd de schok zeer hevig gevoeld en
liet gerommel heel sterk waargenomen. De
menschen kwamen uit hun huizen. En niet
alleen le Maastricht, doch op verscheidene
plaatsen in Zuid-Limburg, o.a. te Valken
burg. Heerlen en Beek, heeft men aard
schokken gevoeld, welke een paar seconden
aanhielden, in verticale richting. De ruiten
van woningen, schilderijen en spiegels tril
den. In verband met het carnaval bevonden
zich vele personen op straal of in dans
zalen, waar men. echter van het verschijn
sel niets bemerkte.
De burgemeester van. Maastricht deelde,
mede, dat hij zich op het bewuste uur op
straat bevond en niets bemerkt had. Toen
hij thuis kwam, vertelden zijn huisgenoofen
hem er van.
Gisteravond le 9 u. 25 m. werd een sterke
aardschok gevoeld in de geheelc Belgische
provincie Limburg. In tal van huizen wer
den de meubelen door de beweging van den
grond verplaatst.
In het Maasdal was de schok duidelijk
merkbaar, terwijl hij ook gevoeld is te Has
selt. In de Limburgselie kolenmijnen, dach
ten de mijnwerkers, die in do verste gangen
werkzaam waren, aan een mijnramp. Te
Hasselt werd in enkele huizen het vaat
werk in de kasten door elkaar geworpen.
Buitengewoon hevig was de schok in Eygen-
bilscn waar onder de bewoners een paniek
ontstond. Een vrouw, die door angst werd
bevangen, overleed.
Het observatorium te Uccel registreerde
den schok, welke de hevigste was, die in
België, sinds de oprichting van dat observa
torium, werd gevoeld.
De oorzaken van het natuurverschijnsel
zijn nog onbekend. Het is niet uitgesloten,
dat het moet worden toegeschreven aan een
plaatselijke gebeurtenis als een aardver
schuiving of de instorting van een onder
liggende grondlaag.
Reuter meldt nog uit Luik, dat gister
avond kort voor middernacht gedurende
dertig seconden aardschokken zijn waarge
nomen over een groot deel der Belgische
provincie Limburg. De trillingen gingen
vergezeld van een sterk onderaardsch ge
rommel.
In Lanacken, waar de beving het lievigs!
was, zijn verschillende huizen gescheurd.
Ook uit den Eifel en Aken komen berich
ten, dat men een dergelijken schok gevoeld
heeft.
Naar hefc „Limb. Dagblad"
uit zeer goede bron verneemt, zullen, ten
gevolge van een ingrijpen van den Minis
ter. de vrachtprijzen der Ncd. Spoorwegen
voor hefc vervoer der Limburgsche steen
kolen tot een normaal peil worden ver
laagd.
In de bosschen op het
Aschbroek onder Budel zijn 800 zware Ca-
nadeesche populieren voor de lucifersfabrie
ken geveld. Met het inpolen van 500 jonge
boomen van die soort is men begonnen.
Inhetdagblad„DeNederlan-
der" vonden wij een advertentie, die op
hefc gebied van voorziening in een predi
kantsvacature wel hefc allernieuwste is en.
als volgt luidt:
Hervormde Kerkeraad eener gemeente
in 't Noorden van Friesland, noodigfc Pre
dikanten van beslist zuivere CJonfessioneele
richting uit zich aan te melden ter vervui
ling eener vacante plaats, die zeer kerke
lijk is. Traktement f 3600. Brieven euz."
In verband met de Leip-
ziger Messe (Voorjaarsmarkt), die van 1 tot
en met 7 Maart a.s. gehouden wordt, zullen
ten dienste van de Engelsche en Holland-
schc reizigers in D-trein 171 Iloek-van-Hol
landRotterdamUtrechtLeipzig, drie ex
tra 1ste en 2de klasse doorgangsrijtuigen ge
plaatst worden.
Verkeerd begrepen. Muzikale
gastheer tot een Vriend, die heelemaal niet
muzikaal is:
„Wil je soms een „Sonate" voor tafel?'
„Nou, kameraad, ik heb eigenlijk al ge
borreld, maar één glaasje dan nog
Onze Kleeding.
I.
Als wij vragen waarom de mensch klee-
deren draagt, dan kunnen wij drieërlei ant
woord verwachten: 1. om zijn naaktheid le
bedekken: 2. om zich tegen koude le be
schutten en 3. om zich mooi te maken. Bij
een praatje over de kleeding zullen wij dus
gevoegelijk van deze drie standpunten kun
nen uitgaan.
1. Het schijnt, dat de mensch al heel
vroeg behoefte gevoeld heelt om zijn
lichaam een gedeelte er van, voor het oog
van zijn medemenschen te verbergen.' Hij
schaamde zich, om zich te laien zien zooals
hij was. En wie het deed, heette schaamte
loos. Er waren en zijn maar zeer weinig
volksstammen, waarbij dit schaamtegevoel
niet bestaat, zoodat die menschen geheel
naakt rondloopen. In vele streken, waar de
kleeding voor beschutling legen koude niet
noodig is, vinden wij toch dit convenlino-
neele beginsel aanwezig, al zien wij dan
ook verschillende graden. Zoo ontbreekt
dikwijls bij kinderen tot een zekeren leeftijd
elke lichaamsbedekking. En de kleeding
van de volwassenen is soms zeer miniem.
De metalen band om de heupen, waaraan
slechL» wat franje is bevestigd, welke het
gala-toilet van de dames van zekere Afri-
kaansche volksstammen uitmaakt, nadert
al zeer sterk tot het vijgeblaadje uit het
Paradijs. Over het verband tusschen klee
ding. zedelijkheid en schaamtegevoel zou
het gemakkelijk zijn, diepgaande philoso-
phische beschouwingen te houden. In eeoi
Geneeskundigen Brief behooren deze svmi-
wel niet thuis e>n wij zullen dit onderwerp
dus verder laten rusten.
2. Van veel meer beteekenis op ons ge
bied is de kleeding als beschutting tegen de
koude. Ons lichaam kan op twee manieren
verwarmd worden: van binnen en van bui
ten. Als wij welen, dat de temperatuur vu
ons lichaam geregeld gemiddeld 37 gr. CÖe
sius is, dan kunnen wij daaruit al beslui
ten, dat wij de voornaamste warmtebron
binnen in het lichaam moeten zoeken.
Immers, de omgeving .waarin de mensen
gewoonlijk verkeert, heelt een veel lagers
temperatuur dan 37 gr. C. Alleen de nabij
heid van een flink vuur of de directe be
straling door zonlicht zouden in slaat zijn
een massa van 50 tot 100 K.G., waaruit het
mcnschelijk lichaam bestaat, tot den ge
noemden warmtegraad (e verhitten. Prac-
tisch kunnen wij dit dus buiten beschou
wing laten. Integendeel, de koudere omge
ving zal door hel warme lichaam ver
warmd worden, wat met andere woorden
beteekenl, dat hel lichaam aan zijn omge
ving warmte afgeeft.
Laat ons nu eerst nagaan, hoe die warm
te in het lichaam ontstaat. Zij is het gevolg
van de chemische processen, die in het
lichaam plaats vinden. De lichaamscellen,
altijd in aanraking met het door 't lichaam
stroomende bloed, moeten aan dit bloed
zuurstof en voedingsstoffen ontnemen,
welke in de ce! zelf op elkaar inwerken om
het werk van de cel mogelijk te maken.
Deze inwerking is niet altijd dezelfde, maar
kan loch in het algemeen worden aange
duid als verbranding. Hoe meer cellen en
hoe harder deze werken, des te meer ver
branding en dus ook hoe meer ontwikkeling
van warmte. Een zeer krachtige warmte
bron zijn aldus de spieren. Maakt de
mensch veel beweging, worden dus veel
spieren aan het werk gezet, dan is er veel
warm te-productie. Het ligt voor de hand
dat de vorming van warmte tamelijk onre
gelmatig zal zijn. In den slaap zullen wij
mogen verwachten, dat er weinig warmte
geproduceerd wordt. Dal is ook zoo, al
moet men niet denken, dat de warmte-onl-
wikkeling dan geheel ophoudt. Maar bet is
dan ook een grool verschil met de uren,
waarin hard geloopen, of op eenige andere
wijze gewerkt wordt.
Dat liet lichaam nu locli bijna altijd pre
cies dezelfde temperatuur behoudt, wordt
veroorzaakt door 'een bewonderenswaardig
mechanisme der huid, dat de afgifte van
warmte regelt. Wordt veel warmte ge
vormd, zoodal oververhitting van het
lichaam zou dreigen, dan slaat de huid veel
warmte aan de omgeving af. Is de warmte
productie gering, dan d-oet de huid al hel
mogelijke om die warmte niet verloren te
doen gaan, doch in liet lichaam te behou
den. Al hel mogelijke! Inderdaad is dit
veel, maar er zija toch grenzen. Dan zijn
de kleeren een voortreffelijk middel om de
huid haar laak gemakkelijk le maken en
haar behulpzaam te zijn.
De afgifte van warmte uoor de huid is
het grootst, wanneer de huid niet bedekt is.
Warmte-uilsiraling vindt dan ongehinderd
plaats. Is do liuid bedekt, dan wordt daar
ter plaatse de uilstraling verhinderd, en
kan alleen nog door geleiding warmte wor
den afgestaan. Hoe minder goed de kleeren
de warmle geleiden, des te geringer is het
warmteverlies. In dit opzicht slaat wol bo
venaan. Maar in één adem moeten wij daar
nevens de lucht noemen, wanneer deze na
melijk in betrekkelijk kleine ruimten is op
gesloten. Op het geringe geleidingsvermo
gen der luchl berust het gebruik van dub
bele vensters, waarvan wij in den winter
zoo gaarne gebruik maken. Welnu, hetzelf
de gebeurt, wanneer wij los geweven klee
ren dragen, die veel lucht bevatten. Elk
zoo'n luehtkamertje is een groote hinder
paal voor hot afslaan van warmle.
Wij moeten nu nog even terug komen op
de werking der huid. Deze beslaat niet al
leen uit de afgifte van warmte door straling
of geleiding, meer of minder naarmate de
bloedvaten der huid meer of minder gevuld
zijn en de huid dienovereenkomstig war
mer oi kouder is. De huid is ook uitschei-
dingsorgaan. Het door haar gevormde zweet
moet afgevoerd worden en als regel spoedig
verdampen. Bij groote zweetafscheiding
zullen de bedekkende kleeren nat worden.
Gebeurt dit gemakkelijk, zooals bijv, het
geval zal zijn, als het lichaam alleen be
dekt is door een kleedingstuk van linnen of
katoen, dan zal de invloed der kleeding al
spoedig niet veel meer te Letcekenen heb
ben. Het is -dan alsof de huid wat dikker is
geworden. Maar het natte boezeroentje zal
welhaast evenveel warmte door straling en
verdamping afgeven, als anders de onbe
dekte huid gedaan zou hebben. Daarom ie
wollen kleeding (Jaeger of echt flanel) le
verkiezen. Maar nog gunstiger wordt de toe
stand, als onder die wollen slof een ander
kleedingstug gedragen wordt, dat zeer veel
luchlkamertjes bevat. Ik bedoel netstof met
wijde mazen, waardoor overal het wollen
kleedingstuk, verhinderd wordt, direct met
de huid in aanraking te komen en de lucht
kamers er voor zorgen, dat de verdamping
geleidelijk geschiedt en geen directe warm-
te-afgitle plaats heeft.
Voor ons" klimaat moet deze wijze van
kleeding als de ideale beschouwd worden.
Wat er dan nog verder gedragen moet wer
den, is meer een kwesiie van smaak. In
elk geval is er dan niet veel meer noodig,
maar al naar het meer of minder koud
wordt, kan dan öf een dikker Jaeger.èf nog
een extra kleedingstuk ovot de genoemde
gedragen worden.
Het kleedingvraagsluk is belangrijk ge
noeg om er na dezen nog een Brief aan l»
wijden. H. A. S.
RECLAME.
heb dan ook altijd Akker's Kloosterbalsem
In huis, want snelle hulp is dubbele hulp
als zij zich bczcercn. Koop vandaag een pot.
4098
