f9623
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 20 Februari
Vierde Blad. Anno 1925»
GEMENGD NIEUWS.
UIT ONZE STAATSMACHINE.
f
KUNST EN LETTEREN.
G er u im en tod geledon is ver
meld hei teit, dat de "Bo?d„ *aB"
onderofficieren by de Zeemacht ten eindo
zijn leden in de-gelegenheid te stellen er
wat geld bij te verdienen, oesloten had een
bewafcingsmaatschappij op te richten. IJlt
besluit werd uitgevoerd en zoo rad de
Nationale Nachtveiligheidsdienat „Djp
(■v., Maieisch ivoord, dat „wachif beteekent)
ongericht. Deze werd gevestigd Heerea-
gracht 406, Amsterdam.
Nalaurljjk was deze onderneming ernstig
bedoeld en alles zou misschieu go ei gegaan
zij&, wanneer de keuze van een directeur
goed geweest ware. Nu is de zaak voorloopig
althans op een fiasco uitgeloopen. De di
recteur maakte misbruik van vertrouwen en
deed allerlei dingen, die niet door den beugel
konden. Zoo liet hij personeel, dat hij aan
nam, storten. Ook spiegelde hij eenigen
personen de betrekking van mede- en onder
directeur voor en ook hen liet hg geld
storten. Het gebeurde liep in de ga-ten en
het bleek, dat de man zich schuldig had
gemaakt aan oplichting c.q. verduistering
van een bedrag, dat ruim zes mille beloopt
Do justitie deed met de centrale recherche
in het kantoor op de Heerengracht_ huis
zoeking en nam ae correspondentie in be
slag. Deze vertoont tal van duistere punten.
De directeur was er niet, doch toen hij
xgn woning wilde betreden, werd bij ge
arresteerd. Hij is naar het hoofdbureau van
politie overgebracht. Hij had nog een paar
mille in zgn bezit, zoodat dit bedrag als
gered kan worden beschouwd.
Aan de V e r e e n i g i n g „De
Joodsche Invalide" is toestemming verleend
tot het organiseeren van een loterij, waar
van de opbrengst zal strekken ten bate van
de voltooiing van het Groot Genlraal-Ge-
sticht voor Invaliden, welk gebouw einde -
van dit jaar in gebruik zal genomen wor
den. De hoofdprijs van deze loterij is een
fraai heerenhuis met tuin, gelegen op een
der mooiste grachten van Amsterdam, ter
waarde van plm. f25.000. Verder zullen
ruim 2000 prijzen ter beschikking worden
gesteld.
De rijksvetdwachl t e IJ m u i-
den is een belangrijke diefstal van gietijzer
ten nadeele van de Hoogovens en Staal
fabrieken aldaar op het spoor gekomen. Bij
een opkooper te Velscroord werd niet min
der dan 1500 kilogram opgespoord, welke
verkocht waren door een drietal jeugdige
personen. Deze knapen, alsmede de opkoo
per, zijn in hechtenis genomen.
'Aan de firma II. P. en J. d e
Wit, aannemers tot het lichten van gezon
ken vaartuigen, is opgedragen, de vóór den
mond van de Maashaven te Rotterdam ten
gevolge van een aanvaring gezonken motor
boot „Johanna Marijke", bij welk ongeluk
zes personen verdronken zijn, te lichten.
Toen men daarmee bezig was, is de ketting
die reeds om de motorboot geslagen was, ge
slipt. Duikers hebben daarna do ketting op
nieuw bevestigd cn liet gelukte het vaartuig
boven water te krijgen. Van de vermiste
lijken zijn er drie gevonden, van A. Goman,
M. Ilijkamp en 3. Kolb. IIcl vaartuig werd
door do rivierpolitie in beslag genomen.
Omtrent de oorzaak van den
den brand in de Tolkazerne te Gorkum,
wordt medegedeeld: In twee boven elkaar
gelegen lokalen wordt aan den landstorm
les - gegeven. Den avond vóór den braud
is er wei in liet. beneden gelegen lokaal
onderwijs gegeven, tloch niet in het daar
boven gelegene. Omdat 'er evenwel op g*e-
rekend was, dat daar wel les zou worden
gegeven, was cr de kachel aangemaakt.
Achter de kachel lagen ©enige turven te
drogen. Deze turven zijn aan het smeulen
gegaan en het vuur heeft zich langzamer
hand voortgeplant tot de aroliiefkamer. Deze
ia gedeeltelijk uitgebrand. Aan kwaadwillig
heid behoeft bij dezen brand niet te worden
gedacht.
N- a a r „H et Volk" -v e race m t,
beeft do directie -van de Nederlandsche
Spoorwegen, te Utrecht een aantal kantoor-
machines, die na de reorganisatie van den
post-cheque- en girodienst bij dezen dienst
rüol meer gebruikt worden, aangekocht. Het
iigl in de bedoeling deze machines ter ver
eenvoudiging van de administratie der
spoorwegen in gebruik te nemen.
Do geheimzinnige moord le ife-
liskant. Naar „De Voorwaarts" verneemt,
is gistermorgen uit Putterslioek per lijk
wagen naar het ziekenhuis aan den C'ool-
singel te Rotterdam vervoerd een ljjk, dat
in den vorigên nacht, q> last van de justitie,
aldaar was opgegraven'. Het lijk is in het
ziekenhuis gerechtelijk geschouwd en ver
volgens naar het gebouw van de justitie
aan dep Nóordsinge! overgebracht. Het
stoffelijk overschot is daarin weder terug
gebracht naar liet ziekenhuis, waarheen ook
eenige arrestanten werdeii geleid, vermoe-
deJtjT: ter confrontatie. De opgravingen en
b-3i vervoer van het lijk worden in verband
gebracht met het geheimzinnige geval te
Mebisanf, eenigen tijd gepubliceerd.
legen den directeur der M a a s-
en Waalsche-Bank, den heer J. G. J., te
Nijmegen, die wegens malversaties zich in
hechtenis bevindt, is thans een bevef tot
gevangenhouding met last tot instructie chr
sank uitgevaardigd.
Gisternacht is brand u i t g e b r
ken h: een gramofoonmagazijn van den heer
B., in de Benfcinckstraat. te Arnhem. De
brand Ion spoedig worden gebluscht. Hó.
onderzoek door de politie, en dea gerechle-
Hjken scneikuwlige dr. \V. F. Hesseling
ingesteld, heelt geleid tot arrestatie van
aen beer B. en zgn huishoudster.
Gistermiddag is b ij de N o r g er -
vaart (gemeente Assen) de autobus va;T den
dienst Ha uier wijk—Assen, waarin zeven per
sonen zalen, bij een bocht in den weg door
een stoomtram aangereden. De auto kantelde
en we-rd van achteren geheel verniel 1. Twee
personen werden verwond on door dr. La
Chapelle verbonden. De chauffeur had door
den sterken wind het signaal niet gehoord.
In een te Em men-Erf sc keiden-
yeen gehouden vergadering van verveners
in die omstreken werd met het oog op
de malaise in het veenbedrgt besloten, het
loon met 25 pet. te verlagen. De organi
saties zullen zich hierover nader uitspreken.
Op hel Departement van
Waterstaat is een conferentie gehouden ter
bespreking van de stichting van een vlieg
veld in Twente,' waar afgevaardigden van
Gedep. Staten van Qverijsel, van de ge
meenten Enschedé. Hengelo, Lonneker, 01-
denzaal en -Almelo en van de Kamer van
Koophandel voor Twente tegenwoordig wa
ren. Besloten werd, dat Gedep, Staten e.en
commissie zullen benoemen, die van advies
zal dienen omtrent de tot-stand-koming
van- hel vliegveld.
D e marechaussee te Ter-
neuzen heeft een onderzoek ingesteld naar
beweerde knoeierijen gedurende de bielen
campagne van het afgeloopen jaar bij de
leveranties van bieten aan de Paulina- en
Koninginneliaven le Biervliet. Gebleken is,
dat verscheidene voeren bieten op de weeg-
briofjes als geleverd zijn genoteerd, waarvan
de levering niet geschied is, en dat een en
ander mogelijk is geweest ten gevolge van
een onderlinge afspraak tusschen den „boe-
renweger" en den „legenweger", in welk
komplot ook de chef weger was betrokken.
Op deze wijze kon een groot bedrag ten
nadeele van de verschillende suikerfabrie
ken worden verduisterd. De marechausséc
hoeft acht verdachten aangehouden en aan
de justitie te Middelburg voorgeleid, van wie
drie zijn aangehouden en overgebracht naar
het Huis van Bewaring.
BIgkens een aan het Deparle-
raent van Buitenlandsche Zaken van den
consul te Dortmund ontvangen bericht, zgn
geen Nederlanders omgekomen bij het mijn
ongeluk, dat daar is geschied en, als be
kend, een groot aantal menschenlevens ge
vergd heeft.
A r m e man! Het s p ij t me,
dat ik je in zulk een toestand zie.
Heb je geen vrienden?"
„Nee, juffrouw, ik ben vroeger scheids
rechter bij voetbalwedstrijden geweest!"
BUITENLANDSCH GEMENGD.
Woensdagnacht omstreeks half vijf zag
een politieagent rook komen uit de ramen
van de derde verdieping van een huis in
Adamstreet, Adelphi, Londen Hij waar
schuwde de brandweer, die dadelijk ter
plaatse was en trachtte de bewoners van
de verdieping te wekken. Toen dat niet ge
lukte, drongen zij de woning binnen en
droegen een van de bewoners, majoor En-,
twistle, een gewezen parlementslid, naar
buiten. Daarna keerden zij terug om den
anderen bewoner, het Lagerhuièlid majoor
Hore-Belisha te redden. Daai* het vuur en
de rook op het trappenhuis te dicht waren,
droegen zij den majoor naar het raam, waar
hij versche lucht kon krijgen en zetten het
blusschingswerk voort, dat weldra geëin
digd was, Het brandje had weinig te bedui
den gehad, doch als de brandweer een paar
minuten later gekomen was, zouden beide
bewoners gestikt zijn.
Vele lawines worden gemeld uit alle dee-
len van de Alpen. In den Splugenpas, tus
schen Zwitserland en Italië, werden twee
personen gedood door een lawine. Vier ar
beiders werden de vorige week gedood en
zeven gewond nabij dezelfde plek. Te Ma-
ronne, in de G'entopvallci, verwoestte een
lawine een huis, terwijl de familie aan den
maaltijd zat. Twee meisjes werden gedood.
Eeri Rus in Oostenrijk heeft opzien ge
baard als profeet. De N.R.Crt. "-correspon
dent te Weenen meldt nader:
Omtrent de toekomst van Europa voor
spelt de Rus, dat ons werelddeel aan den
vooravond van ontzettende gebeurtenissen
en van een nieuwen oorlog staat. Alleen
Zwitserland, Holland, Denemarken, Zweden
en Noorwegen zullen neutraal blijven, en
in 1028 zal de kaart van Europa volkomen
worden veranderd. Weenen zal het belang
rijkste centrale punt van Europa worden,
waarover den wereldvrede cn het lot van
alle staten zal worden beslist. In 1926 zal
deze oorlog door de schuld van een van de
centrale mogendheden uitbreken. Deze
staat kan zich evenwel slechts twee maan
den handhaven eg gaat dan voor goed ten
gronde. Zijn groote steden worden vernie
tigd, zijn hoofdstad plat geschoten. Lucht-
flottieljes zullen ongekende gevechten le
veren. Frankrijk en België worden veree-
nigd tot den maclitigsten staat van Euro
pa; Oostenrijk wordt grooter dan het voor
1914 was, door inlijving van deel en van
Roemenië, Tsjechië cn andere omringende
landen. Daarentegen onderwerpt Roemenië
den heelcn Balkan, daar het Servië inlijft
en de Turken uit Europa worden gejaagd.
Engeland komt door een bolsjewistische be
weging in zijn koloniën in groot gevaar.
Door een niéuw regime komt Rusland tot
grooten bloei en speelt op ekonomisch ge
bied een groote rol. Spanje verdwijnt en
wordt door Italië en Frankrijk ingepalmd.
Als groote mogendheden blijven alleen
Frankrijk, Engeland, Rusland, Oostenrijk
en Roemenië bestaan. Voor 1938 voorspelt
de la Marti een groote godsdienstige bewe
ging.
Heel rooskleurig is de toekomst voor
Europa cius niet.
In de centrale strafgevangenis van den
Staat New-York, de beruchte Sing-Sing-ge-
vangenis, was c-cn man opgesloten, die ter
dood veroordeeld was. Het geval had inder
tijd nog al gerucht gemaakt, hetgeen ook
zeer goed te begrijpen is. Deze veroordeelde,
Ford. lag voor zijn inhechtenisneming
overhoop mei zijn_ schoonvader, George F.
Is.eim, on had toen" diens huls in brand ge
stoken. Bij die gelegenheid waren Keim «m
vijf andere bewoners van het huis omgeko
men. Met bewijs van de schuld was gemak
kelijk le leveren en Ford werd ter dood ver
oordeeld. Wel heeft Ford aliijd volgehoute n,
dat bij onschuldig was, maar dr- bewijzen le
gen hem waven te sterk. Joon het testament
van Keim bekend werd. bleek, dat hij zijn
schikkingen zoo. had getroffen, dal Ford
nooit een cent van de nalatenschap in han
den zou kunnen krijgen. Ford zou dan op
den electrischcn stoel moeien. Maar een de
zer dagen vroeg hij pen en inkt en schreef
-30 brieven, ook een kort open kattebelletje,
waarin liij nogmaals beluogdc onschuldig le
zijn. Toen zijn bewaker do ter dood ver
oordeelden staan onder vrijwel onafgebro
ken observatie' even -weg was met liet ge
bruikte eel gerij, scheurde Ford snel een der
beddelakens in repen en verhing- zich. Hel
was naar' de Amerikaanschc couranten
meldden nog niet voorgekomen, dat een
der tcrdoodveroordeclden in Sing-Sing zich
zelf den gang naar den eloelrischerï stoel be
spaarde, door zich le verdoen. Ilcéds een
maal vroeger.had Ford het geprobeerd door
zich een verwonding tóe te brengen; maar
een mede-gevangene in ccn naastgelegen cel
hoorde hem kreunen eii kermen en belde
om den bewaker. Da-dolijk was toen ook de
dokter ter plaatse, die hem wist le redden.
De voormalige bankier James F. Ballard
uit St .Louis is een groot kenner cn een
hartstochtelijk verzamelaar van ylöerkleë -
den. Hij heeft.tientallen van jaren in liet
Oosten gereisd om fraaie prachtvolle exem
plaren, vooral uit vroeger tijden, te verza
melen. En hij heeft in die liefhebberij een
schat van tijd en geld belegd. In den loop der
jaren heeft hij een collectie van 400 exem
plaren van de allerfraaiste en zeldzaamste
oude kleeden bijeen gekregen. Thans heeft
hij er 129 uitgezocht en die ten geschenke
gegeven aan het Metropolitan Museum van
New-York. De waarde van de schenking be
draagt 500,000.
John D. Rockeleftei' Sr., heeft naar mid
delen gezocht om te verhoeden,, dat zijn
kleinkinderen te veel geld in handen zou
den krijgen op een lèèftij'd, waarop .hun
beenen nog niet sterk genoeg zouden zijn
om de weelde te dragon. Hij heeft n.l. dat
deel van zijn nalatenschap, 't welk bestemd
was voor zijn dochter Edith Rockefeller
(de gescheiden vrouw van Harold F. Mc-
Cormiek) tot een fonds gemaakt, dat door.
haar moet worden'beheerd cn waaruit zij
haar kiuderen zoo veel of zoo wpinig kan
uitkeeren als zij zelf wenscht. De schenking
had, toen zij in 1917 gedaan werd, een
waarde van 1.200.000 dollar, die echter
sindsdien veel grooter waarde heeft gekre
gen, n.l. ca. S.000.000 dollar. Een merk
waardige clausule in dc schikking is, dat
aan den gescheiden echtgenoot van zijn
dochter een jaargeld ia toegekend van
30.000 dollar.
John D. Sr. is thans 86 jaar en verkeert
in goede gezondheid, zijn gezegenden leef
tijd in aanmerking genomen. Hij heeft tot
nu toe reeds 500.000.0CO dollar weggege
ven voor liefdadigheid, onderwijs, musea
e.a. zaken van openbaar nut. Ook de rest
van zijn onmetelijk fortuin is reeds wegge
geven of in schenkingen vastgelegd voor
zijn kinderen John D. Rockefeller Jr. cn
Edith Rockefeller. Dit was trouwens al al
gemeen bekend uit de belastinggegevens.
Feitelijk is dus de oude heer Rockefeller
een niet al te vermogend man. De jonge
Rockefeller is de feitelijke beheerder van
het reusachtige fortuin. Mag men oordee-
len naar zijn gestic in dezen, dan vat hij
die taak van beheerder op ruime en breede
wijze op en beschouwt hij het als zijn taak,
de baten van ,,het petroleum-geld" weer
in hoofdzaak te doen terugkecren aan dc
gemeenschap.
D§ toestanden in de bolsjewistische
gevangenissen.
In de „Rewolpoetionnaja Rossiej'a" (Re
volutionair Rusland), liet orgaan van de
Russische sociaal-revolutionairen, die een
tijdlang met de bolsjewiki hebben samen
gewerkt, vonden wij een correspondentie
uit Petersburg over de toestanden, die in
de bolsjewistische gevangenissen lieer-
schen. Aan den brief zijn de volgmdo pas
sages ontleend:
Eenige maanden geleden werden de
i echtgenooten Wysotsky (een bekende fa
milie in Rusland) gearresteerd. Zij werden
er van beschuldigd eenige effecten, d»e
zich in hun bezit bevonden, niet aan do
autoriteiten te hebben afgegeven. Derge
lijke „misdaden" (men vergete niet, dat het
hier om effecten gaat, die liet eigendom
der Wyotsky's waren!) worden in Sovjet-
Rusland als economische spionnagc be^
schouwd. De man werd tot verbanning naar
do beruchte Solowki (een eiland in de
Witte Zee), de vrouw tot deportatie naar
het Oeral-gebied veroordeeld. (Het is een
gewoonte der tsjeka steeds de echtgenoo
ten te .scheiden). Er bleven nog eenige da
gen tot de deportatie over en de kinderen
van het ongelukkige paar konden de ouders
in de gevangenis bezoeken en hun wat le
vensmiddelen en versnaperingen brengen..
Plotseling kregen echter de kinderen ccn
mededceling dat hun ouders gefusilleord
waren. Er werd daarbij geen reden van de
terechtstelling medegedeeld.
In verband met liet misdrijf van de Wy-
sot6ky's werden nog twee personen gear
resteerd: Lemtjoezjnikow en Gerakow. Wat
er met hen in de gevangenis is gebeurd,
(het gaat hier om de beruchte gevangenis
op de Gorochowaja) weet men niet. Op *29
October ontving de moeder van Lemtjoez
jnikow een bericht van de administratie
der gevangenis, dat haar zoon naar Solow
ki werd verbanuen, maar een weok Inter
werd de moeder naar de G. P. OE geroe
pen en daar werd haar medegedeeld, dat
haar zoon sclfmoord had gepieegdhij zou
zich hebben opgehangen. De personen ech
ter, die het lijk van Lemtjoezjnikow in de
aectiekamer van de Medische academie
hebben gezien (de G. P. OE stuurt de lij
ken döj; moordenaars steeds naar de
sectiekamer der academie) verklaren dat
ei geen sporen van ophanging op het lijk
te vinden waren, maar daartegenover bu-
vond cich bij den slaap een diepe wonut
cn Let lijk vertoonde sporen van vrccse-
lijke mishandelingen.
Ongeveer hetzelfde is met prof. llafalo-
witsj gebeurd. Dc professor speelde eon
groote rol bij verschillende wetenschappe
lijke ereenigingen en instellingen van
Rusland. Herhaaldelijk reisde hij naar het
buitenland om contact te zocke.a niet de
West-Europeesche geleerden. In het voor
jaar van 1921 keerde hij van een derge
lijke reis naar liet buitenland terug en werd
hij gearresteerd. Hij werd beschuldigd van
„finaneieele spionnage". Hij werd geplaatst
in een geheim cachot van de „speciale nf
deeling" der gevangenis. Wat er met hern
gebeurd is, weet niemand, maar op een
dag ontvangen de familieleden vnn den
professor een bericht, datWe gevangene
zelfmoord zou hebben gepleegd, eu wel ook
door ophanging. Het lijk van den professor
hebben verschillende personen gezien, dio
hem goed kenden. Allen waren getroffen
door het volgendeRafalowitsj was nog
betrekkelijk een jonge man en hij had voor
zijn arrestatie geen enkel grijs haar; liet
haar van het lijk was volkomen grijs.. Do
professor heeft in de „speciale afdeeling''"
slechts twee a drie maanden doorgebracht
hoe is dan deze verandering te verkla
ren? Het is gebleken, dat Rafalowitsj ccn
briefje aan een kennis heeft gezonden,
waarin hij schreef, dat hij zich niet bij
machte voelt dezelfde martelingen te ver
dragen als Rosselewitsj (Rossclewitsj was
lid van een der organisaties van den. late
ien verrader Sawinkow hij werd ten slotte
doodgeschoten) en daarom heeft besloten
zelfmoord te plegen om op deze wijze aan
do martelingen een einde te maken. Wcllco
martelingen hij te verduren had, schreef
do prof niet. Volgens dc mededeelingcn
van de menschen, die het lijk hebben ge
zien, moest deze echter onbeschrijfelijk zijn
geweest.
Kortge leden gebeurde in de Gorochowa
ja gevangenis het volgende: Een zekere
Pototskaja keerde met toestemming van de
sovjet-autoriteiten naar Rusland terug. Zij
had in het buitenland haar man verloren
en besloot bij haar moeder te gaan inwo
nen. Eenige dagen na haar terugkeer werd
de jongo vrouw gearresteerd en spoedig
daarna weer vrijgelaten Aan kennisscu,
die haar na de redenen van arrestatie en
vrijlating hebben gevraagd, deelde zij
rnede, dat de G.P.OE haar voor^do keuze
•heeft geplaatstof agent-provocateur te
worden en in dienst van de G. P. OE te
te treden of doodgeschoten te worden. Zij
beweerde, dat zij het voorstel van de G. P.
OE van dc hand heeft gewezen, maar dat
dc tjsekisten hun dreigement niet tot uit
voering hebben gebracht c.n haar hebben
vrijgelaten. Of deze lezing van het geval
juist is, laten wij in het midden. De jónge
vrouw heeft echter niet, lang van haar vrij
heid geprofiteerd, want vier maanden later
werd zij opnieuw gearresteerd en naar de
beruchte gevangenis gebracht. Kort daarna
werd haar moeder naar dc G. P. OE ge
roepen en daar vernam zij, dat haar doch
ter gefusilleerd was. Natuurlijk kreeg dc
arme vrouw geen nadere inlichtingen. Het
geval greep haar zoo aan, dat zij krank
zinnig werd.
Wij zouden nog meer feiten kunnen me-
dedeclen, maar wij gelpoven, dat het bo-
venvcrtelde voldoende is om aan te toonen,
welke toestanden er in de Russische gevan
genissen heerschen. De Tsjeka heeft wel
haar naam veranderd, maar haar karakter
bleef hetzelfde. Evenals vroeger worden in
haar gevangenissen de armzalige slachtof
fers van het in Rusland heerschendc stel
sel gemarteld op een wijze, die zelfs dc
inquisitie niet kon bedenken.
L'-l
efc
Samenstelling van den „Hooge Raad".
Verleden week heeft de Tweede Kamer
weer een voordracht moeten opmaken voor
de benoeming van een lid van den „Hooge
Raad der Nederlanden". Het recht tot het
opmaken van deze voordracht ontleent de
Tweede Kamer aan art. 164 van de Grond
wet, waarvan het eerste lid luidt:
Van eene voorgevallen vacature wordt
door den Hoogen Raad aan de Tweede
Kamer der Staten-Gencraal kennis ge-
gegeven, die, ter vervulling daarvan,
eene voordracht van drie personen aan
den Koning aanbiedt, ten einde daaruit
een keuze te doen.
♦Sedert 1814 heeft de-Tweede Kamer altijd
het recht van voordracht gehad, terwijl dc
overige rechterlijke ambtenaren recht
streeks door den Koning werden benoemd,
natuurlijk onder verantwoording der Re
geering. Aanvankelijk was er bij bepaald,
dat de candidate.n zooveel mogelijk uit de
verschillende provinciën moesten worden
gekozen. Maar de „negenmannen", die de
Grondwetsherziening van 1848 voorbereid
den, meenden en terecht dat dan de
kans bestond, dat de woonplaats van den
candidaat meer gewicht in de schaal legde
dan zijn bekwaamheid. Dus bleef in 1843
het voordrachtrecht van de Tweede Kamer
gehanddhaafd, maar de voordracht zou
wellicht-, om tegemoet te komen aan de
oude bepaling, uit 5 candidaten bestaan.
Er is tegen dat voordrachtrecht van de
Tweede Kamer wel het een en ander in te
brengen. Men verdedigde het hiermee, dat
de Algemeene Staten ook in de dagen der
Republiek het recht van benoeming van
hooge rechterlijke colleges zouden hebben
gehad; maar men vergat, dat er toen geen
vorst was en de Staten het oppergezag
bekleedden, wat sedert veranderd is. Bo
vendien voerde men aan, dat. volgens het
tegenwoordige art. 165 der Grondwet, de
Ministers, zoo zij wegens ambtsmisdrijven
vervolgd worden, voor den Hoogen Raad
terechtstaan en het dus gevaarlijk zou zijn.
als zij zelf hun rechters kozen.
Heel zwaar weegt dit argument niet, onv
dat een Minister veel korter zitting heeft,
dan de voor het leven benoemde leden van
den Hooge Raad cn het bijna tot de on-
mogelijkheden, zeker tol dc groote toe
vuiligheden, zou bobooien, als juist gedu
rende het ministerschap van een misdadi-
gen Minister een vacature in den Hoogeg
llaad voorkwamen bovendien zouden de
leden van den H. R. niet benoemd wordoA
door één Minister, maar door den Minis
terraad. Maar sterker nog is liet- argument-
dat het eerste bezwaar tegen toekenning?
van het recht van nominatie (eig. benoe
ming! aan den Ministerraad evenzeer geldtf
voor dc leden van de Tweede Kamer, want
volgens het bedoelde art. 165 slaan ook zij
voor den Hoogen Raad terecht.
Om aan -de moeilijkheid tc onLkometf*
heeft men in 1818 voorgesteld een speciaaf
„Hof van Staat" in le stollen, waarvoor-
de in art. 165 genoemde hooge personage#
zouden moeten verschijnen, wanneer zij
zich aan ambtsmisdrijven zouden hebbert'
schuldig gemaakt.
Tegen liet voordrachtrecht van de Twöe-
do Ka mei' is heel wat aan te voeren. Men.
vreesde partijdigheid van de Ministers,-
wanneer aan hen de voordracht aan don
Koning werd overgelaten; maar hetzelfde
kon voor de Tweede Kamer gelden, sedert
de jiolitieke kleur van de Regeering na«
tuurlijk ook die is van.de meerderheid der.
Tweede Kamer. Behalve politiek kan in ons
eigenaardig landje ook do kerkelijke kleur'
invloed hebben en on,dor een college van 109
personen zouden er allicht kunnen zijn, dift
nog andere omstandigheden lieten wegen
of zo exploiteerdenfamiliebetrekking,
vriendschap, oude herinnering aan den ge~
meensohappelijken studietijd. Er is een tijd
geweest,toen men gaarne in den Hoogen.
Raad een Fries had. als meer van nabij
bekend met de Friosclie toestanden en oud»
Friesch recht. Als opvolger van zulk eeif
Friesch lid, werd eens een zeer bekend
Fries aanbevojteu dat was al een bit»
reden en hij viel bij de stemming i,
de Tweede Kamer om redenen, dio mei.
zijn rechtsgeleerdheid niets le maken liacb
den. En toen verleden weck de voordracht
werd opgemaakt, werd niet no. 1 van dé
door den Hoogen Raad aanbevolen candi
daten gekozen als no. 1 der voordracht,
maar no. 2 van de aanbevelinglijst, naa$
het schijnt, omdat men nu eens niet eeft
Hagenaar wou hebben, toen nam men eet
Amsterdammer. Als nu toevallig die no.
in Den Haag en no. 1 te Amsterdam had
gewoond, zou de uitslag misschien anderj
zijn geweest. En toen nog een derde carf-
didaat moest worden aangewezen, vond
geen der andere door den H. R. zelf eq
dus door het meest deskundig college aart'
bevolenen genade, maar werd als rio. 3 of
de voordracht een niet-aanbevüleno
plaatst, die van een andere kerkelijke èll
politieke kleur is dan no. 1 en no. 2.
En nu is het sedert mensolicnheugeAli
gewoonte, dat no. 1 van de voordracht bdfc
noemd wordt. In dit verband verdient hef
de aandacht, dat verleden week voor
keuze van no. 1 werden uitgebracht
stemmen (2 blanco)voor no. 2 67 sben$
men en voor no. 3 ten slotte 55 stemmeffv
Bij no. 3 was do belangstelling al tot GJ|
ongeveer driekwart gedaald. 5
Natuurlijk moet de Regeering aan c(f
Kroon advies uitbrengen over de voorT/
dracht, die door de Tweede Kamer i« O®,
gemaakt, en die k a n in haar advies dafvt*jF)
van afwijken, maar dari is zij in conflict/
met de meerderheid van de Kamer en daï
is ook gevaarlijk.
SStrikt genomen benoemt dus de Twood#
Kamer de leden van den Hoogen Raad1,
is het opmerkelijk, dat in den loop der t
den, toen de Tweede Kamer nog verschel
deue vooraanstaande juristen telde, veil
Kamerleden en oud-Kamerleden zich tegep
het voordrachtrecht van de Kamer voïB
klaarden.
Nu het voordrachtrecht neerkomt op bffc
noemingsrecht, kan dit gevaarlijk of althaaj
bedenkelijk worden, wanneer in de Kamójr
de waarachtige deskundigen ontbreken ojy
hun invloed voor andere overwegingen bJP
de medeleden moet wijken. Hoe sterker <f|
politiek in de Kamer de menschen verdeed
hoe gevaarlijker het wordt aan een pom.
t-iek lichaam een zoo belangrijke functie o||
te dragen. Beter zou het zijn de voordrach
aan de Regeering over te laten en natuiü
lijk de benoeming aan de Kroon. Want cl
Regeering is verantwoordelijk en de Tweed
Kamer is aan niemand verantwoording
schuldig. Aan de kiezers? Nu ja!
Verandering in de regeling van de vooN
dracht kan alleen door GrondwetsherziS
ning plaats hebben. Wij zouden onbiljtfp
zijn te veronderstellen, dat de Tweede
mer uit ijdelheid 'n wijziging zou tegenhoud
denmaar men mag toch niet uit het oog
verliezen, dat de Staten-Generaal hoe la#
ger hoe meer wel rechten opeischen, ma#
ongaarne verkregen rechten prijsgeven.
Hoewel -het niet tot dit onderwerp N-
hoort, mogen wij er toch aan hennnerem
dat de Tweede Kamer ook de voordracht ojjfi
maakt voor de benoeming .van leden def,
Algemeene Rekenkamer. Dat is een andefc
geval. De Rekenkamer is een college vatf
controle van de Ministers en dus min of
meer een bondgenoot van de Tweede K^j
ruer. Heb zou bedenkelijk kunnen zijn hef
recht van voordracht voor de Rekenkamef
aan de Regeering over te laten en de control
leurs te laten aanwijzen door do gecontrdf«
leerden.
Liefdadigheidsconcert.
Op Vrijdag 0 Maart zal voor het Heldert?
der-Zee-fond9 een Liefdadigheidsconcert gfy
geven worden. Als solisten zullen oplredeif
mevr. J. BonZieck, sopraan; mevr.
Meijer— Hi ndrichs, mezzo-sopraan; mevr^
N. Baronesse van Slingelandt, alt. en Corrf?
de Wekker, dani.
Klavierh. -leiding: PM Versloot. t
