Eenige fraaie Hoenders ter Pluimveetentoonstelling in de Stadszaal.
No. 19918.
o ZATERDAG 14 FEBRUARI
Anno 1925
Offccieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornasmete nieuws
van hprfon.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER AD VERTENTIEN
30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentiën, uilsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
.Zaterdags 60 Cts., bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
110 Cis. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 175 en 1835 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden ƒ2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 portokosten.
Z 0.18,
„0.18.
Dit nummsr bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
I VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN,
op MAANDAG 16 FEBRUARI 1925,
des namiddags te twee nnr.
Alsnog te behandelen:
Voorstel tot verkoop van het' perceel
bouwgrond op het Raamland, Sectie M no.
867 ged., aan Prol. Mr. J. C. van Oven.
(39)
HINDERWET.
'Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien het verzoek van:
a. J. Spruijt, om vergunning tot uitbrei -
ding van de brood- en banketbakkerij in het
perceel Lage Rijndijk No. 65, kad. Sectie K
No. 1470 en 1471;
b. E. J. J. van der Linden, om vergunning
tot uitbreiding van de boekdrukkerij en zet
terij in een alzonderlijk gebouw Vliet No. 4a,
behoorende tot het perceel Rapenburg No.
127, kad. Sectie E No. 725;
Gelet op de artt. 6 en 7 der Hinderwet;
Geven bij dezen kennis aan bet publiek,
dat genoemde verzoeken met de bijlagen op
de Secretarie dezer gemeente ter visie ge
legd zijn;
alsmede, dat op Zaterdag, den 28 Febr.
e.k. des voormiddags ie half elf uren op het
Raadhuis, gelegenheid zal worden gegeven
om bezwaren tegen deze verzoeken in te
brengen, terwijl zij er de aandacht op vesti
gen, dat niet lot beroep, gerechtigd zijn zij,
die niet overeenkomstig art. 7 der Hinder -
wet voor bet gemeentebestuur of een zijner
leden zijn verschenen, teneinde hunne be
zwaren mondeling toe te lichten.
AUG. L.'rEIMERINGER, Wctli.,
loco-Burgemcester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 14 Februari 1925.
Vischvijvers en malaria in Ned.-Indië.
Op uitnoodiging van de Yereeniging In
stituut voor Tropische Geneeskunde Rot
terdamLeiden hield gisteravond dr. A. L.
J. Sunier, conservator aan het Rijksmu
seum voor Natuurlijke Historie, in de col
legezaal van dit Instituut een lezing over:
„Vischvijvers en malaria in Nederlandsch
Indic", toegelicht door lichtbeelden, kaar
ten, statistieken, enz.
De spr. werd bij do niet talrijke aanwe
zigen ingeleid door prof. dr'. P. C. Flu, die
'iq zijn openingswoord deed uitkomen do
verdiensten van dr. Sunier met betrekking
tot dit onderzoek.
Dr. Sunier ving daarop aan met mede
te doelen, hoe aan de Noordkust van Java
op gronden, door aanslibbing, ontstaan, zec-
vischvijvers zijn aangelegd, waarin vis-
Schen worden gekweekt, met name de ih
Indic zeer geliefde vischsoort, banding, ge
naamd, waarvan eenige exemplaren aan
wezig waren en werden vertoond.
Op kaarten van Batavia uit verschillen
de tijden liet spr. zien hoe in den loop der
jaren deze aanslibbing plaats had, en deel
de mede hoe de gezondheidstoestand m
verband daarmede verminderde, zoodat in
de tweede eeuw na haar stichting de stad
het graf van Java werd genoemd.
Open kappen van den aangeslibden grond
en het aanleggen van vischvijvers was daar
van de oorzaak, wat in den eersten tijd
wel werd bevroed, al dacht men toen nog
niet, dat dit een geVolg was van de maia-
riavlieg, die daarin haar broedplaats vond.
Men schreef het veeleer oan den moerassi-
gen bodem toe.
Zee-vischvijvei door spr. nader beschre
ven, vindt men, behalve op Java, o.a. ook
op de Philippijnen en aan de Adriatische
Zee, al zal spr. zich bij de behandeling er
van tot Java bepalen. In 1903 en 1901 zijn
daarover cijfers gepubliceerd en werd de
tonale oppervlakte van de Gouvérnements-
vijvers op 50.000 H.A. geraamd, waarbij
dan nog gerekend moeten worden die,
door particulieren aangelegd.
Hoewel in 1900 de ingestelde Welvaarta-
ccmmissie op Java wel begreep, dat het
met deze vijvers, wat den invloed op de
hygiëne betrof, niet pluis was, was men
zich tot het jaar 1918 niet bewust, dat
daarin de gevaarlijke broedplaatsen van
muskieten zich bevonden. In 1918 werd bet
aanleggen van deze vischvijvers nog als
niet gevaarlijk aangeraden, hoewel dr.
Kiewiet de Jonge reeds critisch tegenover
deze meening stond. Het was toen dr. Van
Breeman, die de beschuldiging tegen deze
vijvers als de broed- en kweekplaatsen van
de larven der malaria-vlieg uitsprak. Spr.
heeft zich met dr. Van Breemen op het
onderzoek vam deze vijvers toegelegd cn de
resultaten van dit onderzoek werden op
duidelijke en aanschouwelijke wijze door
spr. in zijn interessante lezing weergege
ven. Te dien einde behandelde hij in de
eerste plaats de zeevisch-vijvers, het groo-
te verschil van het zoutgehalte onderling,
waarmede de geschiktheid voor het broe
den, van muskietenlarven verband houdt,
de vegelatie- er van, hoofdzakelijk ge
vormd door wieren, waarvan hij de darm
en blauwwiereth noemde, die zich voornl
op den bodem ontwikkelen en waarmede
de door spr. genoemde vischsoort, een ha
ringachtige visch, zich voedt, waaronder er
zijn, die van 3 tot 12 K.G. wegen. De
faima verder beschrijvend, noemde spr
nog een kleiner soort visch, met een zil
vergrijs plekje aan den kop, de z.g. kapal-
lakema, die zich met muskieten-larven
voedt. Vooral als deze vischjes ontbreken,
ontwikkelen zich de muskietenlarven krach
tig. Op sommige plaatsen kan men dan
dc larven als met een soeplepel opschep
pen.
Het laatste gedeelte van spr.'s betoog
was gewijd aan een beschouwing van de
larven, waaruit de malariavlieg voortkomt,
komt, en deed omtrent de ontwikkeling
van larve tot vlieg interessante mededcc-
lingen.
Er is volgens hem op dit gebied nog veel
te doen en een voortgezet onderzoek noo-
dig om het vraagstuk van de malariaplaag
In Indië op te lossen, al is nu de weg aan
gewezen, in welke richting die oplossing
moet worden gezocht. Spr.'s aangename en
leerzame causerie werd aan het slot warm
toegejuicht.
Prof. Flu dankte den spreker voor zijn
betoog, dat bij met mededeelingen omtrent
eigen ervaring aanvulde, terwijl hij de aan
wezigen aanspoorde, om, als hun weg een
maal naar Indië leidt, zich ook voor dit
voor Indië belangwekkend vraagstuk te in
teresseeren.
Lezing van dr. J. H. Holwerda.
De derde archaeologische lezing, door
het Rijks-Museum van Oudheden alhier dezen
winter ingericht, had gisteren plaats. Dr.
J. H. Holwerda, directeur van genoemd
Museum, sprak over „De kunst der holen-
bewoners in Z.-W.-Europa", d.i. de kunst,
zooals wij die vooral kennen uit de inge
kraste teekeningen of geschilderde ligurei)
op de rotswanden der grotten van Altamira,
la Cómbarelles, Font de Gaume, enz.
Spr. ving aan met er op Je wijzen hoeveel
verwantschap er bestaat tusschen aeze Oer
oude kunst uit den palaeolthischen tijd en
de moderne, hypermoderne kunstuitingen van
onzen tijd.
In allerlei richtingen zoekt men thans,
zeide spr., naaf iets anders als de gewone
naturalistische afbeelding. Vergeestelijking
dei figuur, overdreven expressionisme, dat
niet vraagt, ja niet weten wil van gelijkenis
of juistheid van afbeelding, doch slechts
naar de expressie van karakter of handeling.
Pointilleerkunst, waar uit een chaos van
kleureiistippen de figuur naar voren treedt
Kubisme, dat de uitdrukking brengen wil
der idee, in den geest van den kunstenaar
gewekt, waarbjj de beschouwer venvouderd
staat bij zooveel onbegrijpelijks. En bij dit
alles meent de moderne kunstenaar de wereld
eindelijk eens de ware kunst te brengen
in dat fonkelnieuwe. De vraag is echter
of dal nieuwe niet bewust of onbewust vaak
aai: andere werelden is ontleend. Doch wat
niet de vraag is, maar een feit, is, dat
dat nieuwe heelemaal niet nieuw is.
Het geloof aan eigen vooruitgang, aan
eigen superioriteit brengt vaak minachting
mede voor het voorafgegane, voor het primi
tieve. Omgekeerd kan misschien de kennis
van dat verleden bet bewustzijn wekken,
hoe al dat nieuwe eigenlijk niets anders is
als een hernieuwde uiting van wat reeds
ten allen tijde aanwezig was in den men-
scbelijken geesW
Wat Gonze een zestig jaren geleden be
schouwde als de primitiefste uiting van
menschelijke kunst. n.l. de Grieksche geo
metrische kunst, die met cirkels, lijnen cn
quadratcn figuren en ornamenten vormt, is
gebleken te zijn voorafgegaan door een veel
hooger staande en meer volmaakte kunst.
Dr. Holwerda toonde aan hoe in de ho-
lenkunst een geleidelijke ontwikkeling is
waar te nemen; hoe de oudste teekeningen
van dierfiguren vooral uitmunten door hun
treffend naturalisme, en hoe stil-aan dit ge
trouwe weergeven van de natuur verwordt
tot expressionisme. Hoe de primitieve kun
stenaar er al langs om meer naar gaat stre
ven om het karakteristieke van mensch of
dier weer te geven, om ten slotte te gera
ken tot verstarren der teekening, tol een
meer conventioneele uiting met gebruikma
king van geometrische figuren.
Spr. wees er ook op, dat van medische
zijde het probleem der primitieve kunst der
holenbewoners ook belangstelling heeft on
dervonden. Hij was echter van meening, dat'
de vergelijking, die wel is gemaakt tus
schen de naturalistische teekeningen van
kinderen of achterlijke individuen en de lio-
lenkunst, mank gaat. Hij gelooft integen
deel, dat de primitieve mensch met bewust
zijn zijn kunstvormen nastreefde. Dit blijkt
niet slechts uit de verspreiding dezer kunst,
die o.a. ook in Greta wordt teruggevonden,
maar ook uit de aangetoonde ontwikkeling.
Ten slotte wees spr. nog op do overeen -
komst, die er bestaat tusschen de kunst van
den palaeolilischcn bewoner van Z.-W.
Europa en die van wilde volksstammen uit
onzen tijd, zooals wij die b.v. nog bij de
Boschjcsmannen vinden.
Centrale Onderraad.
Gisteravond vergaderde ten Raadhuize
de Centrale Ouderraad
De voorzitter sprak een woord van wel
kom, in het bijzonder aan de nieuwbenoem
de afgevaardigden der oudercommissies en
sprak de hoop uit dat ook zij op aangename
wijze zouden samenwerken in het belang
van de zaak, die de C. O. R. voorstaat n.m.
de belangen van het openbaar onderwijs en
de samenwerking tusschen school en huis.
De notulen werden voorgelezen en onder
dankzegging aan den secretaris goedge
keurd.
Aan de orde was nu behandeling van het
concept algemeen reglement van den C. O.
R. wat na uitvoerige discussie met alge-
mecnc stemmen werd vastgesteld en goed
gekeurd.
Het verslag over het afgeloopen jaar zal
aan de oudercommissies in druk worden
toegezonden.
Bij de periodieke verkiezing wegens af
treden van den voorzitter en twee toege
voegde leden, werd herkozen lot voorzitter,
de heer J. W. van Hees, tot lid van het be
stuur werd herbenoemd, mevr. H. A. E.
Franck en in een vacature werd benoemd
de heer II. L. Waldkolter.
Vervolgens werd besloten dat het orgaan
„Het Ouderblad" onder redactie zal komen
te staan van drie redacteuren, waarvoor
werden benoemd, mevr. H. A. E. Franck en
de hecren II. C. Waldkolter en J. W. van
Hees.
Ten slotte werd het bestuur gemachtigd'
om in samenwerking met eenige andere or
ganisaties on onderwijsgebied, een tweetal
lezingen te organiseeren voor ouders en on
derwijzend personeel.
Na gehouden rondvraag waarbij onkele
kleine kwesties werden, geregeld, sloot de
voorzitter onder dankzegging van de lpdcn
voor hun opkomst de vergadering.
De Pluimveetento.ustelling.
Dc tentoonstelling is gisteren door een
honderdtal betalende bezoekers bezocht;
een aantal, dat ieder jaar weer hetzelfde be
draagt voor -den eersten dag. Vandaag is
het ongeveer gelijk, misschien iets drukker,
terwijl morgen de groote stroom losbreekt.
Gisteravond ging in den foyer de film
van de Ned. Pluimveevereeniging, die
echter, zooals wij gisteren abusievelijk
meldden, niets met de Pleinesfabrieken uit
staande heeft.
Deze film is opgenomen ter gelegenheid
van het onlangs gehouden congres in Den
Haag en 19 geheel vervaardigd voor reke
ning van den heer Bart Wilton, die bijwijze
van uitzondering bereid was haar aan de
L. P. V. ten gebruike af le slaan.
Het ligt in de, bedoeling van den heer W.
om deze fiLm het volgend jaar op te zenden
BTMMT7MT.AND.
Bij de Tweede Kamer zijn ingediend wets
ontwerpen tot: wijziging van de Successie
wet; wijziging van de wet op de Inkomsten
belasting 191-4; herziening van de verdedi
gingsbelasting II, en wijziging van art. 33
der Leeningwet 1914.
De Minister van Financiën heeft in sta
die genomen het vraagstuk of verlaging van
den gedistilleerd-accijns mogelijk is.
Mededeeling omtrent de plannen der Re
geering inzake de Vlootwet.
Diefstal van f 11.000 uit een postgeld
trommel te Amsterdam.
BUITENLAND.
Uit het Engelsche Lagerhuis.
De besprekingen tusschen Italië en Servid
en Griekenland en Servië heropend.
De Japansche begrooting aangenomen na
vertrek der oppositie.
naar Canada, waar het wereldcongres ge
houden wordt, om ook daar eens naar vo
ren te laten komen, wat ons kleine landje
op dit gebied heeft bereikt.
Er waren vrij veel bezoekers, maar
tochgezien de belangrijkheid van do
film bleef dit aantal nog beneden onze ver
wachtingen.
Achtereenvolgens verplaatste de rolprent
ons in verschillende fraaie hoenderparken
hier te lande, w. o. dat van den heer J.
Zaalberg, te Oegstgeest, van den heer B,
Wilton, le Voorburg, van die heeren Mol-
huijsen en Bakker, te Warmond, van den.
heer C. J. v Nicvelt in Den Haag, Pleines-.
zeepfabrieken, enz., die alle met een harte-*
lijk applaus werden begroet.
Na de pauze werd het meer commer-
cieele gedeelte, zooals eierenveilingen, enz.
vertoond, wat door alle aanwezigen op hoo-
gen prijs werd gesteld. Er heerschte een echt
genoeglijke stemming in de zaal, waartoe
de goede pianomuziek niet weinig bijdroeg,
In het gedrukte vraagprogramma der L,
P. V. komt o.m. een aardige drukfout voor.
Er staat:
„Donderdagavond 12 Febr., enz. te 6l/a
ure gemeenschappelijke maaltijd, waaraan
door ieder lid deelgenomen kan worden te
gen betaling van f3.50 per persoon enz.
Na afloop des avonds ongeveer 9 uur voor.
deelnemers aan dezen w e d s t r ij cL Cce-
-animeerd strijkje, welwillend aangeboden,
enz."
Wij wélen niet hoe het afgeloopen is en
of het bestuur een zilveren wisselbeker uit
loofde voor dengene, die het meest at!
Doopsgezinde Gemeentedag te Leiden.
De Permanente Commissie voor Gemeen-
tedagen in Zuid-Holland, Zeeland en Noord
Brabant richtte tot de Lcidsche gemeente
het verzoek dit jaar de gastvrouw te willen
zijn voor den gewestelijken gemeentedag,
BOLL. ZWARTE WITKUIF (HAAM).
BLAUWS BOLL. WITWIT (BHD.
ZWARTE HAMBURGER.
