De 350-jarige herdenking der
Leidsche Hoogeschool.
i liUlr»'!1
f 2|
W
r
mmmrn
No. 19914.
DINSDAG 10 FEBRUARI
Anno 1925
r
1
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER AD VERTE NTIEN:
SO Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentiën, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdags 50 Cts., bij een maximum aantal woorden van 80.
Incasso volgens postrecht. Voor evenlueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordelndsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 175 en 1835 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden 2.35, per week ..-.v.w..r.v i. 0.18,
Builen Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week" 0.18,
Franco per post 2.35 4" portokosten.
Bit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
OfffcieelP Kpnnfcnfivinrjen.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
Aan den gemeentelijken vischwinkel,
Visckmarkt 18. tel. 1225. is WOENSDAG
verkrijgbaar: SCHELV1SCH a 1 0.17. SCHOL
a f 0.1710.25—f 0.30, BOT a 10.20. GEH.
KABELJAUW a f 0.37 per pond, HARING
a 10.05 per stuk en ZEEUWSCHE MOS
SELEN a 10.05 per K.G.
N. C. DE GIJSELAAR. Burgem.
Leiden, 10 Februari 1925.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door A.
M. EGBERTS. Wed. J. M. GODTHELP, te
Leiden, een verzoek is ingediend ter beko
ming van verlol voor den verkoop van al
coholhoudenden, anderen dan sterken drank
voor gebruik ter plaatse van verkoop in het
perceel Lage-Rijndijk CL.
N. C. DE GIJSELAAR. Burgem.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 10 Februari 1925.
In de kerk.
Wanneer wij, nadat de stille weder in
onze stad is teruggekeerd, nog eens denken
aan den dag van gisteren, een heerlijken, in
zonneglans schitterenden middag, lusschen
een grauwen ochtend en een avond van
storm en regen, dan gaan het allereerst onze
gedachten terug naar de geheel gevulde Pie
terskerk.
En bij het overzien van die vele honder
den personen begrijpen wij te meer, dat het
voor de regelingscommissie een moeilijke
laak is geweest de plaatsen loe te wijzen,
daar het aantal aanvragen met meer dan
vijfhonderd dat der beschikbare plaatsen
overtrof. Natuurlijk hebben allen, die met de
Universiteit in eenige connectie staan, den
voorrang genoten. Zoo zijn bijv. alle aan
vragen van oud-studenten, die vóór half Ja
nuari binnengekomen zijn, en verschillende
later ingekomene, toegewezen. De aantallen
personen van verschillende categorieën, die
ten slotte in de kerk aanwezig zijn geweest,
zijn ten ruwste de volgende: curatoren, hoog
leeraren. oud-hooglëeraren, lectoren: 100;
privaat-docenten, conservatoren, assistenten,
etc.: 150; personeel der Universiteitsgebou
wen: 50; leden van den Universiteitsraad,
etc.: 50; oud-studenten: 300; studenten: 700;
vertegenwoordigers van Koninklijke Akade-
mie van Wetenschappen, universiteiten en
hoogescholen, etc.: 50; Ministers, hooge col
leges van staat, vertegenwoordigers van
vreemde mogendheden, hooge autoriteiten,
Kerkbestuur, etc.: 150; besluur van Ge
meente en provincie: 50; dames van cura
toren, hoogleeraren, lectoren: 300. Verdere
belangstellenden, Pers, etc.: 50.
En al die bezoekers in hun groote ver
scheidenheid. kwamen achtereenvolgens
binnen. Wij zagen diplomaten, vertegen -
woordigers van vreemde mogendheden in
hun staatskleedij, de Ministers en andere
hoogwaardigheidsbekleders hun plaatsen
innemen, door commissarissen van orde, die
hun taak zeer naar behooren vervulden, er
heen geleid.
De burgemeester was nog niet aanwezig, j de rector van den kansel voor het hourïtna
Hij was H. M. de Koningin gaan halen maar van de plechtige promotie.
fische gelukwenschen van de Universitei
ten van Weenen, Presburg en Ilelsingfors,
en van het Bataviaasche Genootschap te
Weltevreden, om ons tot deze opsomming
te bepalen.
Nadat de professoren plaats hadden ge
nomen, drongen weldra de toejuichingen
van buiten tot de kerk door en na een
oogenblik van plechtige stilte, schreed voor
de tweede maal een statige stoet het kerk
gebouw binnen, waarbij allen eerbiedig van
hun zitplaatsen oprezen.
Voorafgegaan door de pedellen en bege
leid door de Commissie van Ontvangst, be
staande uit het College van Curatoren en
den Senaat, begaf de Koninklijke Familie
zich naar de voor den kansel geplaatste ze
tels, de vier fauteuils met het Leidsche wa
pen, uit het Raadhuis. Daarvóór, tegen de
afscheiding van het doophek, waren aan
gebracht de wapens uit „De Lakenhal", gis
teren reeds vermeld.
IL M. de Koninging nam plaats met den
Prins aan haar rechter-, de Koningin Moe
der aan haar linkerhand en daarnaast Prin
ses Juliana.
De Koningin droeg een donkerrood flu-
weelen kos'.uum, met ronden hoed mot
mauveveer, de Koningin-Moeder een donke
ren mantel met bruin bont en een Lila
kapothoed. Prinses Juliana was in groen
fluweel, afgezet met bruin bont. Het lange
blonde haar viel van uit het hoedje over
den rug. De Prins was gekleed in admi
raalsuniform.
Indrukwekkend klonk bij jiet binnenko
men, het zeer goed gezongen Wilhelmus"
van het Leidsche zangkoor ,,Sursum
Corda", onder uitnemonde leiding van den
dirigent Hubert Cuypers.
De uitvoerige rectorale rede, waarvan
wij reeds een uittreksel gaven, werd dour
den rector-magnificua met klare stem op
rustigen toon voorgedragen, zoodat zij
goed kon worden gevolgd. Daarna daalde
wel zagen wij in ambtscostuum, mr. Lim
burg in dat van Kamerlid, baron Sweerts,
bedekt met vele ridderorden. Vele professo
ren zijn ook met talrijke ridderorden ver
werd. Van de Oranje-Nassau a[ tot de Ver
gulde Rijsthalm van China toe. Prof. Eint-
hovon draagt van rood laken, met blauw
zijde omgeslagen voering, de doctorskap van
Aberdeen. De zwarte Leidsche toga van Lo-
renlz gaat schuil onder zijn eereteekenen en
zijn doctorskappen; het hermelijn van de
Sorborine val het meest op.
De bijzondere hoogleeraar Einstefcn droeg
den blauwen doctorshoed, den blauw-zijden
doctorsmanlel als eere-doctor van Madrid.
Onze stadgenoot mr. P. E. Briët droeg zijn
ambtskleeding als Eerstc-Kamerlid.
Voorts werden opgemerkt mr. Max Iluber,
president van het Permanente Hof van In
ternationale Justitie, en van dr. B. C. J. Lo-
der, president-curator van de Handel shooge-
school te Rotterdam, in hun ambtskostuum.
Overheerschend was de zwarte toga van
het groot aantal hoogleeraren.
Mede was aanwezig de Liverpoolsche
hoogieeraar Freeth, die hier aan de labora
toria van prof. ICamerlingh Onnes en prof.
Schreinemakcrs werkte en aan de Leidsche
Universiteit promoveerde.
De Senaat had van deze herdenking geen
kennis gegeven aan Universiteiten of Hoo
gescholen buiten Nederland, daar de traditie
der Universiteit pleegt mee te brengen, de
halve-eeuw-feesten tot een louter nationale
viering te bepalen. Toch hadden sommige
zusterinstellingen buitenslands van haar be
langstelling blijk gegeven. De Technische
Hoogeschool te Bandoeng droeg aan prof.
Schoemaker te Delft op, haar te vertegen
woordigen; de Rechlshoogeschool te Welte
vreden zond een brief van gelukwensch.
De Universiteit van Liverpool droeg aan
den bovengenoemden dr. F. A Freeth. bijna
een jaar geleden te Leiden gepromoveerd,
op, haar te vertegenwoordigen. Een Latijn-
sche brief van gelukwensch kwam in van
de Masaryk Universiteit te Brunn, tclegra-
De Koningin stond van Haar zetel op,
weik voorbeeld door al dc aanwezigen werd
gevolgd, waarna de plechtige promotie
plaats had De toespraken daarbij konden
echter slechts door hen, die in de onmid
dellijke omgeving stonden, worden ver
staan. Tot de verder verwijderden drongen
slechts enkele klanken door. De uitgereikte
bul is op perkament geschreven, in renais
sance-letter met rood afgewisseld, door deD
heer J. van Krimpen, t,e 's-Gravenhage.
Het grootzegcl dér Universiteit, in roode
was, hangt uit aan een oranje zijden lint,
en wordt omsloten door een mat zilveren
doosje, vervaardigd in de werkplaats der
firma Van Rossum du Chattel. Tot berging
van den bul dient een eenvoudige koker
van rood marokijnleder met vergulde ver
siering, vervaardigd door den heer J. H. J.
de Vries Jr., leeraar aan het Instituut van
Kunstnijverheidsonderwijs te Amsterdam.
Zeer schoon klonk daarop weder de zang
van bet a cappola-koor, dat Valerius'
„Gelukkigh Vaderlandt" zong, voor koor
gezet door Hubert Cuypers.
Met verlof van H M. de Koningin sloot
daarna de rcctor-magnificus de plechtig
heid.
Met krachtige stem riep daarop, de bur
gemeester, jhr. De Gijsclaar: „Leve de
Koningindoor al de aanwezigen tot drie
maal toe luide herhaald en direct gevolgd
door het zingen van het ,,Wilhelmus"f met
begeleiding van het orgel.
Daarmede was deze zeer bijzondere en
vooral door haar eenvoud indrukwekkende
plechtigheid geëindigd.
Naar en in het Museum van
Oudheden.
Na de plechtigheid in de Pieterskerk ver
lieten de Koninklijke gasten door den oos
telijke uitgang het Kerkgebouw, waar een
leger persfotograven gereed stond om Hen
op de gevoelige plaat te vereenigen. De
burgemeester was H.M. behulpzaam bij het
instappen cn weg gleden weer de auto's,
voorbij de eerewacht van „Pro Patria"
langs Kloksteeg en Rapenburg naar het
Museum van Oudheden, waar de Konink
lijke Familie een bezoek bracht aan de
Egyptische afdeeling, waarvoor H.M. groote
belangstelling toonde.
De Vorstelijke Personen werden ontvan
gen en rondgeleid door den directeur, dr. J.
H. Holwerda en zijn assistenten mej. E.
Brandls, de heer E. E. Remouchamps en
den oud-onderdirecteur dr. P. A. Boeser.
Door mevrouw Holwerda werd H.M. de
Koningin een bouquet orchideeën aange
boden, terwijl namens de directie van het
Museum mej. C. Staarnas aan de Koningin-
Moeder en de jongeheer E. Remouchamps
aan Prinses Juliana bloemen aanbood
Geruimen tijd vertoefde het Gezelschap
in het Museum en werden de in de verlichte
vitrines opgestelde Egyptische oudheden be
zichtigd. In het bijzonder trokken in de
sculpturen zaal beneden de groote Masta-
ba en andere met prachtig verlichte reliefs
de aandacht.
Het bezoek droeg oen intiem karakter
en er waren met het oog op de beperkte
ruimte geen genoodigden bij aanwezig.
Tijdens dit bezoek begaven curatoren en
Senaat zich weder naar het Academiege
bouw.
Ontvangst en bezoek aan de
Senaatskamer en de Kamer
van het College van Cura
toren.
Na eenigen tijd verlieten de Bezoekers het
Museum en begaven zich le voet eveneens
naar de Universiteit, op Hun weg- geestdrif
tig toegejuicht door de menschenmassa. Ook
hier bracht „Pro Patria" de Koninklijke Fa
milie wederom de militaire eerbewijzen.
Inmiddels was op den toren de Koninklijke
standaard, vervaardigd in het borduur-ate-
lier van den heer C. Doncker, alhier, gehe-
schcn.
Bij de deur der Academie werden de Ko
ningin cn de Koninklijke familie opgewacht
door prof. A. J. Blok, rector-magnificus,
prof. de Sitter, secretaris van den Senaat en
de vier assessoren: de hoogleeraren van Ital-
lie, Krislensen, Van der Hoeven en Iluizinga.
Aan H.H. M.M. de Koningin, de Koningin-
Moeder en H. IC. II. Prinses Juliana werden
bloemen aangeboden, respectievelijk door
Cateau Blok, Olga Meyers en Relha Iluizin
ga. In de Senaatskamer stelden vervolgens
rector en assessoren aan II.H. M M. en K.K.
H.H. den geheelen Academischen Senaat,
geschaard naar faculteiten, voor. De presi
dent-curator, jhr. mr. N. C. de Gijselaar, bood
hierop aan de Vorstelijke Personen elk een
exempjaar in zilver van den gedenkpenning,
ter gelegenheid van het feest geslagen. Deze
is vervaardigd door den heer C. J. van der
Hoef en uitgevoerd door do Edelmetaalbe-
drijven le Utrecht. De voorzijde vertoont een
Minervakop', met het opschrift: Tu ne cede
raalis sed contra audentior ito (Vergilius,
Ac-neis VI. 95); de achterzijde draagt het
opschrift: Academia Lugduno Batava excudi
iussit anno MDCCCCXXV, geflankeerd door
de wapens van Holland en van Oranje Nas
sau, en gesteund door dat van Leiden, gelijk
deze wapens voorkomen op het groot zegel
der Universiteit.
De president van de Commissie van uit
voering van het Leidsch Universitcitsfonds,
prof. Van Vollenhoven, bood hierop aan de
Koningin een in leer gebonden en op Ja-
pansch papier gedrukt exemplaar van „Pal-
las Leidensis MCMXXV" aan. Dit feestge-
schrift is uitgegaan van het Universiteils-
fonds, en draagt derhalve geen strikt offi
cieel karakter. Het behelst een groep opstel
len, ten getale van 22 door een aantal Leid
sche hoogleeraren en lectoren, en enkele
anderen, geschreven over onderwerpen uit
de geschiedenis der Universiteit, voorname
lijk van de laalslverloopen 50 jaren.
Naar een volledig beeld van de geschie
denis der Leidsche hoogeschool sedert 1875
is niet gestreefd. Het Inleidend Woord is
geschreven door mr. A. R. Zimmerman, il
luster alumnus van Leiden.
Het boek bevat slechts één illustratie:
de- reproductie in lichtdruk tegenover den
titel van een tot nu loe onbekend, getee-
kend portret van Prins Willem I, in .het
bezit van mevrouw H. Bosman van Oud-
karspelVan Veen van Veldhuysen, te
Wiesbaden. Deze beeltenis hangt ten nauw
ste samen met de bekende portretten van
Mierevellt, de gravure van Delff enz. Zij is
wellicht een schets van de hand van Cor-
nelis Visscher den Oude, en zou alsdan eeu
oudere en onmiddelijker afbeelding van den
Prins representeeren dan de genoemde. Van
de hand van dr. J. J. de Gelder, directeur
van het Universiteitsprentenkabinet le Lei
den, door wiens opmerkzaamheid de aan
dacht op dit portret viel, is eerlang een pu
blicatie daarover te verwachten.
Het boek is verschenen bij de firma S. C.
van Doesburgh, te Leiden.
De Koningin onderhield zich vervolgens
eenige oogenblikken met de volgende hoog
leeraren: dr. W. B. Krislensen, den oud-
hoogleeraar mr. W. van der Vlugt, dr. W.
Einthoven, dr. A. Einstein en dr. C. Snouck
Hurgronje.
Te 4 uur 30 vertrok het hooge gezelschap,
om in de Curatorenkamer, waarheen zich
inmiddels Curatoren uit de Senaatskamer
reeds begeven hadden, enkele ververschin-
gen le gebruiken, door eenige jonge dames,
dochters van hoogleeraren, gepresenteerd. -
Onder trompetgeschal en tromgeroffel ver
liet dan de Koningin weer de Academie, na
aan den ingang nog een paar woorden met
den rector-magnificus gewisseld te hebben.
Alvorens in de auto te stappen, inspec-
'■i 1|S
v
,4P
- f S.
- - <L
£'4
Na het feestmaal der professoren in d« Stadszaal met de genoodigden.
Het voornaamste nieuws
van HpHph.
BINNENLAND.
Herdenking van hel 350-jarig heslaan det
Leidsche Hoogeschool.
Wetsontwerp tot afschaffing van den
zomertijd.
Vergadering van de Chr.-Sociale Partif.
Het smokkelen en ongedekt vervoeren van
gedistilleerd.
Een uiteenzetting van de plannen voox
den bonw van een anto-renbaan hij Noord-
wijk.
BUITENLAND.
Rijkskanselier Lnther spreekt le Keulen.
Een nieuwe conferentie te Versailles over
de Duitsche ontwapening?
Mars genoemd als aanstaand Pruisisch
premier.
De verkiezingsuitslag in Zuid-Slavi8.
teerde H. M. de eerewacht, daarbij begeleid
door den commandant Zimmerman.
Onder luid gejubel van de duizenden men-
schen, die langs Rapenburg en Noordeinde
waren opgesteld, vertrok II. M. weer naar
Den Haag, lot aan de grens uitgeleide ge
daan door den Prins en den burgemeester.
Inmiddels hadden ook de hoogleeraren de
Academie verlaten en in twee gereedstaan
de autobussen gestapt, die hen naar „De
Lakenhal" brachten.
De Pins en de burgemeester begaven zich
hierna eveneens per auto naar „De Laken
hal", waar te voren mevr. De Gijselaar en
mevr. Blok een receptie hielden voor het
corps diplomatique.
De receptie in „De Lakenhal".
In een der Papezalen hield de rector-
magnificus receptie.
Ingang tot de receptiezaal gaven ditmaal
weder eens de oude deuren aan den Oudc-
Singel. door de breede gang, waar nog de
bekende staatsiekoets slaat. Ook de Prins
kwam, na de andere leden van het Ko
ninklijk Huis uitgeleide te hebben gedaan,
met den burgemeester hier aan.
Een groot aantal autoriteiten, waar onder
verschillende Ministers, leden van het corps
diplomatique, professoren, deputaties van
Senaten van verschillende Universiteiten
en hoogescholen, deputaties van taJ vaa
corporaties, op wetenschappelijk gebied,
deputaties van studenten-vereenigingen en
vele particulieren kwamen den rector ge
luk wenschen. Sommige deden h\m wen-
schen met een korte toespraak vergezeld
gaan.
Het was some zóó druk, dat het moeite
kostte Zijn Hoog Geleerde te bereiken. Een
strijkje zorgde voor een opgewekte stem
ming, terwijl in de met bloemen en groen
versierde Harteveltzaal een damescomité,
onder leiding van de echtgenoote van den
onderdirecteur mevrouw Coert, thee aan
bood en ververschingen ronddiende.
Op deze receptie kwam zooals trouwens
tijdens den geheeien dag weder eens recht
de sympathie, die men in breede kringen in
Leiden als elders tot zelfs in het buitenland
voor onze oude en vermaarde Universiteit
koestert en ook nog haar vertegenwoordi
gers in onzen lijd eert.
De feestmaaltijd.
Na de receptie kwamen de professoren
allen om zeven uur bijeen voor een maal
tijd in de Stadszaal, waarbij o.m. aan
zaten Prins Hendrik, de burgemeester en
de overige curatoren der Universiteit, de
deken van het Corps diplomatique Guesa-
laga, verschillende vertegenwoordigers /an
de Koninklijke Academie van Wetenschap
pen en van de andere Nederlandsche Uni
versiteiten cn Hoogescholen. Voorts de mi
nisters Ruys de Beerenbrouck en Heems
kerk, mr Loder, oud-president van bet
Permanente Hof van Internationale Justi
tie, de wethouders Reimeringer, Sanders,
Mulder en Meyne® en de gemeente-secre
taris mr. C. E. van Strijcn, in totaal 140
personen.
Hier werden verscheidene toespraken
gehouden.
In de eerste plaats door den president
curator op het Koninklijk Huisdan een
welkom door den rector-magnificusdoor
den Prim, op de Leidsche Hoogeschool
door jhr. Ruys de Beerenbrouck, voorzitter
van den Ministerraad; door den rector-
magnificus van de Gronjpgsche Universi
teit, prof. Pöhl, namens alle Nederlandsche
Universiteiten en Hoogescholen op Lei-
dens bloeidoor Z.Exc. Guesalaga, deken
van het corps diplomatique, op Leidon en
het Koninklijk Huis; door minister Heems
kerk als praeses collegii van 1875 op den
rector door prof. Went namens de Neder-
