LAND- EN TUINBOUW.
Brief uit Manchester.
Zekere K., uit Haarlem, werd door po
litie alhier gesommeerd van rijn rijwiel of
te stappen daar het belastingplaatje niet
zichtbaar was.
K., wiens rijwiel dan ook niet van een
plaatje 1925 voorzien was, reed met alle
macht door en dacht door deze vlucht, vrij
te komen. De politie reed echter met een
juist passeerende auto mede, waarna K.
geknipt werd. Nu zal hem zeker wel meer
wachten dan de boete bij den rijksontvan
ger.
Aan het Raadhuis zijn dagelijks in
lichtingen te bekomen omtrent onderstaan
de gedeponeerde voorwerpen.
Een zilveren heerenhorloge met dito ket
ting, een tuinschaar en een gummija»,
Sassenheim. Kerkelijk bericht. ,Chr,
Geref. Gem., Kerklaan: Zondagmorgen, te
tien, en 's avonds te vijf uur, leesdienst.
Alhier is een leesgezelschap opgericht
met aanvankelijk 16 lezers. De portefeuille
ziet er uitstekend uit. Nog meerdere lief
hebbers kunnen toetreden.
Valkenburg. Kerkelijk bericht. Ned.-
llcrv. Gem.: Zondagmorgen, te tien uur, ds.
Hermanides, H. D.
Tot leden van het kiescollege zijn ge
kozen, bij enkele candidaatstelling de hee-
ren A. Bol Jin. en J. Gravekamp, beiden
aftredenden in de plaats van den heer
H. v. d. Nagel Sr., die zich niet herkiesbaar
had gesteld, de heer W. v. Egmond Dan.
Voorscholen. In hotel Deurlo werd
gisteravond een openbare bijeenkomst ge
houden van de Vereen, van Vrijz. Hervorm
den in Zuid-Holland. Als sprekers traden
op ds. J. A. Prins, van Leiden, en ds. P. L.
L. Post, van Rijswijk. Ds. Prins kreeg eeret
het woord.
Sprekende over ,,Onze vrijz. Herv. begin
selen", schetste spr, de beperktheid der
menschen in het verstaan van Gods open
baring in de wereld. Hij maande aan tot
bescheidenheid en, bij de veelvuldigheid der
meeningen, tot onderlinge verdraagzaam
heid. Daaraan is behoefte.
Wie gezag zoekt buiten zich, ga-naar de
R.-K. kerk, maar 't Protestantisme legt te
recht den nadruk op het recht van persoon
lijke geloofsovertuiging. Deze moet worden
erkend, zooals zij zich heeft gevormd en
ontwikkeld tot in onzen tijd in de Ne<L-
Herv. Kerk; erkent ook bij het vrij onder
zoek der H.S. en het Evangelie van Jezus
er in nedergclegd. Wat in den loop der tij
den als omschrijvingen des geloofs werd
geuit, kan gehandhaafd, maar naar geest
en beginselen. Vroomheid, vrijheid eischend
gegrond in de persoonlijke overtuiging des
harten. Deze bindt ons aan God, wordt go-
sterkt door den invloed van het Evangelie,
en geeft bij alle verschil van opvatting
en woorden ons recht in de Herv. Kerk,
waarin wij geboren en opgevoed zijn, het
heerlijk beginsel van het protestantisme
hoog te houden en zoo ook nevens an
dersdenkenden mede te werken aan de
komst vatn 't Kon. Gods, tot zegen van
ouderen en het geslacht, dat opkomt en
verlangt naar medewerking en steun.
Ds. Post sprak daarna over „Nieuwe
Banen". Door het land van 'a levens raad
selen en zorgen voert de weg der mensch-
heid van alle tijden naar d© enbekende
eeuwigheid, aldus spr. Ieder geslacht had
daarin zijn eigen gidsen, en niet zelden
bleek men zich in zijn keuze te hebben ver
gist. (Israël had zijn wet en profeten,
de R.-K. kerk haar bijbel en uitspraken van
paus en conciliën). De vraag is thans ge
rezen of het Protestantisme in zijn bijbel
eetn betrouwbaren gids heeft. Zoo blijkt de
Vrijzinnige Richting een phase het gods
dienstig loven der raenschheid, dat telkens
nieuwe vormen aanneemt. Jezus' godsdienst
richt zich naar de onveranderlijke uitspra
ken van het godsdienstig gemoed. Daarin
mogen en moeten wij hem volgen. De be
zwaren daartegen van „Rechtzinnige" zijde
aangevoerd, worden achtereenvolgens weer
legd. De Vrijzinnige Richting gaat steeds
meer bewust haar weg naar het innerlijk
compas. Er moeten boomen geveld, bruggen
geslagen, tunnels geboord, stroomen ver
legd worden. Niemand wordt gedwongen
om mee te gaan, maar voor veel moedeloo-
zen en lusteloozen rijzen nieuwe hoop en
cjiêuwe moed, wanneer zij hooren van nieu
we banen die zullen voeren tot bevrediging
van 's menachen innigste behoeften, tot wat
Jezus noemde „het Koninkrijk Gods", zoo
eindigde spr.
Aan den heer G. J. IJperlaan, aanne
mer alhier, is opgedragen het bouwen van
een gebouw voor Chr. Belangen van de Ned.
Herv. Gém. alhiéiv
Kerk. bericht, voor Zondag: Ned.
Herv, Kerk, Voorin. 10 uur, ds. J. Rauws,
van Oegstgeest, 5 uur ds. H. P. Fortgens.
Zoeterwoude. Naar aanleiding van ons
bericht van gisteren omtrent de Zoelerwoud-
schc burgerwacht, deelt de commandant
mede dat de burgerwacht niet werd opgehe
ven wegens gebrek aan actief maar dat
door de bezuiniging de gemeente- en rijks
subsidies zoo worden gesteld, dat het niet
mpgelijk is deze vereeniging in stand te
houden.
Pluimvee.
Vetmesten.
Overtollige dieren, hetzij overjarige of
Jonge hanen en hennen, bestemt de stads-
kippenhouder voor den pot. Sommigen be
sluiten dan ze, eerst te mesten om den bout
eenige onsen zwaarder en het vleesch, naar
0>en meent, sappiger te krijgen..
Hiertoe zijn noodig rust, rijkelijke voe
ding en verblijf in getemperd licht. Daartoe
difent. dan het meetrok, dat ongeveer 70
©en tf meter boven den began en gTond be
hoort te staan, tot gemakkelijke behande
ling. Het moet in bodemoppervlak voor één
dier ongeveer 70 bij 70 centimeter zijn. Het
ia goed eenige gelijkvormige hokjes onmid
dellijk naast* elkaar te zetten, daar meestal
blijkt, dat de eetlust langer normaal blijft,
als het opgesloten dier bemerkt, dat ook an
deren uit denzelfden bak eten. De booetn
bestaat uit latten, om den mest er te laten
doorvallen. Alleen aan de voorzijde zijn ook
latten, zóó wijd van elkaar, dat het dier er
gemakkelijk den kop kan doorsteken om het
voer te gebruiken, dat zich in den trog aan
den buitenkant bevindt. Dat voer bestaat
uit een goed-doorkneed mengsel van mais-
meel, gerstemeel of rijstemeel, aangemengd
met karnemelk, waarbij ook fijngemaakte,
gekookte aardappelen en wat hennepzaad
gevoegd kunnen worden. Ln de eerste dagen
gaat men van het gewone graanvoer, enz.
slechts geleidelijk over. tot het daareven ge
noemde mestvoer. De trog moet 4 of 5 malen
per dag gevuld worden. Zijn de dieren ver
zadigd, dan neemt men den trog weg. Het
is goed door het mestvoer wat graan, bijv.
mais, te mengen, om de spijsvertering beter
gaande te houden. De plaats, waar het
mesthok staat, moet frisch zijn, maar niet
koud of tochtig, en liefst zóó, dat alles
niet helder belioht is. Het getemperde licht
geeft meeT aanleiding tot rustig blijven, een
der eerste voorwaarden tot vetaanzetting.
Goed vleezige dieren zijn in twee, oudere
en magere in drie weken slachtrijp. Als die
tijd om is, moeten zij geslacht'worden, daar
zij anders ziek zouden worden, ten gevolge
van de onnatuurlijke, overdadige voedering
en de gedwongen rust.
Behalve deze natuurlijke wijze van vet
mesten is er nog een andere manier, meer
kunstmatig, namelijk het stoppen met meel-
pillen, gevormd uit een deeg van de hier
voor gemelde meelsoorten en melk. Deze
pillen zijn lang ongeveer vijf centimeter en
hebben een dikte van een vinger. Tweemaal
daags worden de dieren op den schoot ge
nomen en in den geopenden snavel stopt
een ander persoon de bedoelde meelpillen
duwt ze met den vinger verder en schuift
ze door tot den krop. Beginnende met twee,
klimt men op tot twaalf pillen bij elke stop
ping. In het buitenland wordt deze methode
meer gevolgd dan in ons land. Daar ge
bruikt men op groole mevterijen een soort
machine, die met den voet in beweging
wordt gebracht en waar het dier gestopt
wordt alsof het worst was.
Een andere manier om extra zware bou
te krijgen, is het kapoeneeren op den leef
tijd van vier maanden. Daar, ten gevolge
van castreeren, de vorming van voortplau-
tingscellen en de verdere ontwikkeling der
geslachtsorganen gestuit wordt, neemt het
dier in omvang toe en wordt dan bovendien
nog vetgemest. De operatie moet uitsluitend
door deskundige hand verricht worden en
toch sterven er nog wel dieren onder deze
behandeling. Daar voor dat werk een stel
kapoeneer-werktuigen noodig zijn en bo
yendien de geheele kunstbewerking niet
van barbaarschheid vrij is te pleiten, komt
kapoeneeren bij een kleinen liefhebber niet
voor. al verkrijgt eeD lekkerbek dan ook een
pondje vleesch meer op den schotel.
Het spreekt vanzelf, dat het vetmesten,
het stoppen en het kapoeneeren achterwege
kunnen blijven, om evengoed een misschien
nog gezonderen bout op tafel te bekomen.
Tijdens de internationale Conferentie
van de Engelsche Christen-Studenten-
vereenlging, 31 Dec. '24—5 Jan. '26.
Manchester, 5 Januari.
Een reis naar Engeland in het hartje
van den winter ia niet in alle opzichten
een pleiziertje. Toen de Hollandsche deel
nemers aan de in Manchester te houden
internationale Studentenconferentie, in Rot
terdam bij de Hull-boot stonden op een
donkeren achternamiddag, een van de laagte
dagen van het oude jaar, in regen en storm,
zouden »e de zeereis er graag aan gegeven
hebben. Het is niet opwekkend om den
morgen vöor een reisje naar1 Engeland in
de krant te lezen, dat er den vorigen nacht
.eenige. schepen vergaan zjjh in het Kanaal,
zooals wij het. dien morgen gèlezen hadden.
Gelukkig bezorgde de stojrin den reizigers
van dien nacht niets dan een flinke zee
ziekte en kwam den volgenden morgen om
een uur of tien de loods al aan boord om
het schip veilig de baai binnen te leiden
en naar Huil te brengen. Wie van Huil
naar Manchester reist kan zich verbeelden
door Zuid-Limburg te sporen. Hetzelfde heu
velland, afwisselend en nooit vervelend, af
en toe een paar mijnschachten; op de static is
die men langs gaat, geweldige kolenvoor-
raden. Maar de stedeu, die men passeert,
zijn grooter dan Heerlen of Sittard. gTöoter
en zwarter.
Engelsche fabriekssteden hebben geen
goeden naam wat uiterlijk schoon betreft.
Niemand zal een bezoek aan Manchester
of Leeds op zijn programma zetten, als
hij mooie steden wil zien. Daarom is het
goed, wanneer een conferentie als deze,
vreemdelingen dwingt om hun reis in En
geland zoover voort te zetten, want het
is toch een zeer karakteristiek deel van
het Engelsche leven, dat de fabriekssteden
te zien ^even. De „business" omringt u
van alle kanten, zoodra ge de 9tad binnen
komt. Geweldige fabrieken, zoo maar midden
tusschen de gewone huizen in, even gewel
dige kantoren, wel tien of twaalf gevestigd
in één groot gebouw, een heel rijtje koperen
naamborden langs de deurposten den in
gang. Als ge door Loudon Road station de
stand binnenkom^, stuit ge dadelijk op het
massale Midland Hotel, van het Exchange
Station af op de Royal Exchange (de Beurs),
een van de grootste gebouwen. De stad
is bijzonder overzichtelijk gebouwd, lange
straten, die de .halve stad doorkruisen, in
een paar dagen kan een vreemdeling er
z$n weg vinden. Heel gauw went men ook
aan tramwagens met twee verdiepingen, die
op he1" linkerspoor rijden, en bpna even gauw
aan de zwartheid van alles om zich heen.
Verhalen hierover kunnen onmogelijk over
dreven zijn, want alles is werkelijk roet
zwart Zelfs aardige villa's in nieuwe buiten
wijken verliezen in een minimum van tijd
de roode kleur van hun baksteen en nemen
dezelfde vuilige tint aan, misschien nog
iets meer naar het grijs toe, dan de huizen
in de oude stad, die het grjjize stadium
reeds lang voprbij zijn. Een indruk van grqs
geeft ook de gedempte atmosfeer; ook op
dagen, dat het niet regent, is de lucht niet
helder. Het eerste woord, dat we 'van een
Manchester burger hoorden was de vraag,
of het in Holland ook alt$d regende, ons
gedaan door een voorbijganger, dien we
den weg vroegen.
Evenzeer als de zwartheid van tfe stad
de voorstelling overtrof die ik mijl er vooruit
van gemaakt had, even sterk is de impressie
van verlatenheid en somberheid, die de En
gelsche stad op Zondag maakt?, ook al heelt
men het vele malen door ajïderen hooren
beschrijven.
Wij maakten' deze6 keer ook Nieuwjaars
dag mee, eveneens als Vrge dag be^houwd
door alle winkels, postkantoren en andere
gelegenheden, die men als vreemdeling noo
dig heeft. Maar geen verstandig menscb
zal het de Eiigelschen kwalijk nemeD, dat
ze hun Zondagsrust niet opofferen voor
vreemden, die hier niet zoo dadelijk aau
gewend zijn.
De bewoners van Manchester houden den
naam van hun stad hoog als centrum van
industrie.
Onzo gastheer noemde ons als een Man-
chestersch spreekwoord de uitdrukking: What
Manchestor thinks to-day, England will think
to-morrow (Wat Manchester vandaag denkt,
zal Engeland morgén denken).
Eén indruk zullen alle bezoekers van deze
conferentie in ieder geval van deze stad
meenemen, en dat is aie van groots gast
vrijheid.
Het aantal deelnemers van conferenties
als deze, die de Engelsche Christen-Studen-
ten-vereen. om de vier jaar in een van
de grootste steden van het land organiseert,
wordt bepaald naar het aantal zitplaatsen
in de grootste vergaderzaal van de stad.
Hier in Manchester is het de Albert Hall,
die 2000 menschen bevat Met aftrek van
plaatsen voor gasten en genoodigden uit
Manchester bleven er 1600 plaatsen over
voor studenten. Welnu 1600 deelnemers ?.gn
naar Manchester gekomen en werden onder
gebracht bq burgers van de stad en omlig
gende dorpen, die hun een week gastvrijheid
verleenen. 's Morgens tusschen half tien
en tien uur zaten alle trams in de riohti.ig
van Albert Square (waar de vergaderzaal is)
vol met conferentiegangers, uit alle deelen
van de stad samenkomende. En den gebeelen
dag door kondt ge ze in groepjes tegenko
men m alle straten in het centrum van
de stad, kenbaar aan de" insignes met ver
melding van naam en nationaliteit, die ieder
zoo zichtbaar mogelijk droeg.
Alle vreemdelingen, die „from overtea"
komèn zijn iederën dag voor lunch en tea
uitgenoodigd door bekende personen uit de
stad.
In een groole zaal in het conferentie-
gebouw zijn larnge tafels gereed, waa.r een
mengelmoes van de meest verschillende na
tionaliteiten zich neerzet voor de maaltij
den. Den eersten dag werd er afgekondigd
dat het ter bevordering van het internatio
nale contact absoluut verboden was dal
twee personen -uit hetzelfde land naast
elkaar aan tafel zaten: Aan dit verbod werd
trouw de hand gehouden, en zoo kan het I
gebeuren dat ge terecht komt tusschen een I
Fin en een Hongaar met als overburen een
Fran^aise en een Egyptische, met wie ge j
dan op min of meer gebroken Engelsch
begint.
Een verademing is het opeens op hel
naamkaartje van een buurman te bemer
ken, dat hij uit een Duitechspiekend land
komt. Het. gesprek, m het Duitsch voortge
zet, gaal dan eens zoo vlot ails tevoren. Ver
makelijk is het ook, als Engelschen pogin
gen doen om Hollandsch te spreken, het
geen altijd neerkomt op een soort gerad
braakt Duitsch. Soms komt de gene, die de
lunch of lea aanbiedt, ons zeH met zijn ge
zelschap vereeren, zoo de eerste beer de
burgemeester, dié deftig met zijn ambts
keten mee aanzat.
Wie zich interesseert voor wat er op deze
conferentie gezegd is door de. vele uitste
kende sprekers, zal dit eJdiers in den breède
kunnen vinden. In Engeland zijn deze con
ferenties van buitengewoon belang voop-de
beele kerkelijke en de heele studenten
wereld, en de beste spreker» worden er voof
gevraagd. Als algemeenc indruk voor de
buitenwereld moeten ,er twee dingen ge
noemd worden, ten eerste de uitstekende
organisatie van liet geheel en ten tweede
het geweldige enthousiasme, beide zoo echt
Engelsch. Alles is in de puntjes geregeld en
wat dit zeggen wil zal ieder begrijpeir, dié
"wel eens zoo'n soort conferentie heeft mee
gemaakt. Eenige weken te voren kon ieder,
nog op zijn studentenkamer in liet eigen
land, in een toegestuurd boekje nalezen hoé
hij het zich het gemakkelijkst kan maken
en zoo gauw mogelijk thuis zijn in het
groote conferentiegebouw, en op een platte
grond van Manchester den weg zoeken naar
de nog onbekende straat van den onbeken
den gastheer. Alles yat gedaan moet wor
den om die zaak op gang te houden tijdens
de conferentie wordt direct aangepakt eii
vlug afgewerkt, met zoo min mogelijk tijd^-
verlies. Maar meer nog dan deze materiëele
kant tTOf alle vreemdelingen het enthou
siasme ën de bereidwilligheid om het werk,
dat le doen is op zich te nemen in geeste
lijke dingen.
Wij Hollanders, die zoo geneigd zijn om
alles van alle kanten te bekijken, dé pro
blemen te bestudeeren, het voot en tegen
af te wegen,'en dar? eindelijk nog eens te
bedenken of er iets van ons persoonlijk ge
vraagd wordt in de z&aik waar het omgaat,
hebben op deze Engelsche Studentenconfe-
rentie iets geleerd, wat-we nietgauw zullen
vergeten.
ateld door Frit© v. Raai te, redacteur „Alg.
Handelsblad", met een voorwoord van Ed.
Polak, wethouder voor het onderwijs te
Amsterdam, geïllustreerd met 67 zwarte
en 4 gekleurde platen door R. Roland. In
den handól verkrijgbaar voor f 0.90.
Verder, cahier 1, 2 en 3 Nieuwe schrijf
cursus voor de Christelijke school, door E.
Kieft, te Meppel en O. Munk Jr. to Den
Andel.
Van de Hollan dia-Drukkerij te Ba arm
.„Vragen aangaande Christua", door Guatol
Aulen, hoogleeraar te Lund, geautoriseer
de vertaling uit het Zweedsch.
„Eerste lichtstralen", godsdienstig onder
richt aan jonge kinderen, naar het Engelsch
door Aletta Hoog, met penteekeningen van
G. Westerman.
Van Em. Querido, uitgever te Amster
dam, ontvingen wij: Karei Wasch Opvoe
der», bijdrage tot de kennis van burger-
schoolleeraren, uit de gedenkschriften van
Hana Heldring.
Van de fa. H. D. Tjeenk Willink.Zóón.
te Haarlem ontvingen wij„Wijsgeërige
geschiedbeschouwing door Dr. C. J. Wy-
naendts Francken. In den handel verkrijg
baar voor: ingenaaid f 2.90, gebonden f 3.60.
Van de fa. W. J. Thieme Co., Zutphen,
ontvingen wij:
Deel 1 en 2 „Karakterbeelden uit het
Rome van den laten tijd", van Theodor
Birt, vertaald en bewerkt door dr. N. J.
Singels, oud-rector van het Stedelijk Gymn.
te Utrecht.
Van v. Holkema Warcndori, te Am-
sterdam: „De afbraak der openbare school"
Een ernstig woord aan onderwijzers, aan
ouders, aan leden der oudercommissies, aan
vrijzinnige predikanten, aan de leiders der
arbeiders, doqr Willem de Bruin. In den
handel verkrijgbaar voor den prijs van
f 0.60.
Nog ontvingen wij van de fa. Holkema
cn Warendorf te A'damEen zeer prao-
tisch geïllustreerd boekje met een band
leiding voor het thans zoo bekende Mah-
Jongg-spel, voor Nederland vertaald door 1
Biang Mee, uitgegeven in samenwerking i
met The Continental Mah-Jongg Sales Co.,
Amsterdam. Dit boekje is in den handel j
verkrijgbaar voor den prijs van t 2 50 ge
bonden.
Nieuwe Kalender 1925.
Van de N.V. Sigarettenfabriek Kyriazi
Frères, ontvingen wij een wandkalender
met de welbekende reclameplaats als ver
siering.
NIEUWE UITGAVEN.
Van de fa. J. B. Wolter9, ui tg. te Gro-,
ningen, ostvingen wij „Veiligheid voor al
les", een boekje met raadgevingen vocw de
veiligheid op straat en in huie, 1 am enge-
WIELRENNEN.
De wereldkampioenschappen»
Naar de N. R. Crfc. verneemt ligt het in
de bedoeling van de commissie voor de
weredldkampioenschappen die bet ge
heel tot dusverre op grootsche wijze voor
bereidt om, als hiervoor de veréischfce
toestemming verkregen mocht wórden, de
start en de aankomst van den wegwedstrijd
om het wereldkampioenschap voor ama
teurs voor het koninklijk paleis op Het Loo
te doen plaats vinden, de Koninklijke Fa
milie tot» bijwoning uit te noodigen en Z.
K. H. den Prins te verzoeken het start
schot te lossen.
Van Kempen.
Ten einde van Kempen in staal te stellen
deel le nemen aan dén zesdaagschen wed- j
strijd te Berlijn, heeft men dezen wedstrijd
eenige dagen verschoven. Hij zal nu gehou
den worden van 15 tot 21 Januari. De zee-
daagsche te Brussel eindigt in den avond
van 11 Januari, zoodat Van Kempen ten
minste eenige dagen zal kunnen uitrusten
De Zesdaag6che te Brussel.
Om 11 uur gisteravond was de algemeene
klasseering:
1. v. KempenAerts 167 pt.2. Rielens
Thölienbeek 141 pt.3. Grenda—Mac Beath
100 pt.4. PagnoulDuray 80 pt.5. Thijs
Dewolf 61 pt.8. Debaets—M. Bnysse 50
pt.7. Thysmon—Van'Meerbergen 42 pt.
8. PersynVerschelden 37 pt.9. Temer—
Peyrode 32 pt.10; Noöl alleen 27 pt.
Op één rohde: Frederickxv. d. Velde
82 pt.BudtsVan Aken 31 pt.Maas
v. Boxem 21 pt.
In 76 uur waren afgelegd 1917 K.M.
860 M.
VOETBAL.
Lugd.-comb.—Haarlem-supporters.
Zondagmiddag, te 12 uur. wordt op het
Lugdunum-terrein een wedstrijd gespeeld
tusschon een Lugd.-combinatie en een elftal
bestaande uit Haarlem-supporters, die den
wedstrijd A.S.C.—Haarlem bijwonen.
DAMMEN.
Le iden—Hillegom-Lisse
De uitslag van den wedstrijd, gisteravond
alhier gehouden tusschen een tiental spe
lers van de Leidsche Damvereeniging en
een tiental van de damclub—Hillegom-Lisse
„Gezellig samenzijn was de volgende:
Hillegom-Lisse Leidsche Damvereen
.1.. H. v. d. Geest 0 2 K. L. v. d. VÏist
2. J. J. v. d. Loo 2 0 J. Oudshoorn Sr.
3. P. H. Schouten 2 0 J. Vermeulen.
4.' W. v. d. Poel 0 2 «W. J. v. d. Voort
5 A G de Jeu 0 2.J. v. d. Mey.
6. W. Wijers 1 1 W. H. Oudshoorn.
7. J. Huigsloot 2 0 O. G. van Veen.
8. L. J. Pieterse 0 2 P. v. d. Stel.
9. P. de^Jeü 2 0 P. Lepelaar.
10. J. "Wijers 0 2 J. Oudshoorn Jr.
Totaal Gezellig samenzijn 9. Totaal Leid
sche Damvereeniging 11, zoodat de Leidsche
Damvereeniging dezen wedstrijd won met
11 punten tegen 9, derhalve een aardig suc
ces voor de Leidsche club, die haar eersten
wedstrijd tegen een ander© vereeniging
speelde.
Een geschikt beroep voor de vrouw,
De „Daily Tel." wijst er op, hoe den 1
sten tijd de vrouwen met veel succes o
den als leidsters van reisgezelschappen,
opmerkelijke is, dat ontwikkelde dames,
zeker Fransch spreken en meestal nog'
andere taal, gekozen werden voor deze pi;
sen en vooral zij, die in den winter perse
lijk middelen van bestaan hebben. Sed
de meisjes even ruim' opgevat onderw
krijgen als haar broeders, hebben erv,_
dames dikwijls belangrijke plaatsen geki
gen als reisgezelschap voor jonge dam
Maar tot zeer kort geleden werden slech
mannen benoemd bij reisgezelschappen
leiders of gidsen.
Het blad meent, dat er voor de vroir
hier gelegenheid is werk volgens h
smaak en haar aanleg le doen. Bovendien
er ook bij dit werk weer een afdeeling,
bijzonder geschikt is voor de vrouw,
moeten soms kindéren en vrouwen naar h
vasteland worden begeleid. Sinds eenige
ren heeft de „Wayfarers Travel Agency f
Garden-Square, Bloomsbury" een aantal
mes voor dit doel gebruikt en het toon
zich zeer voldaan met deze regeling,
bureaux in Parijs en New-York worden al-
leen door vrouwen geleid, die gezelschappen
aan de stations begroeten, excursies op touw
zetten en de zaken leiden, even degelijk alj
mannen het zouden doen.
Vrouwelijke gidsen zijn goed bekend met
de taal, geschiedenis en de bijzonderhede:
van de speciale landen, waar zij excursie,
regelen. Miss Phyllis Mott bijv. is een welbe
kende ,dame, die excursies in Polen leidt ten
behoeve van een agehlschap. Mrs. Conway
Evans is een gids op het gebied van kunst,
die een aantal excursies door Italië heeft ge
organiseerd. Het werk is in het groot, dal
van de gastvrouw, hoewel soms van eei
zwaarbeproefde gastvrouw, want al doet mei!
alles om een' harmonisch gezelschap bij el
kaar te brengen, van de leidsler wordt vaali
heel wat tact en vernuftigheid geëischt om-
den vrede en een prettigen toon te bewaren
onder alle leden van het gezelschap en het
zooveel rnogeli^: allen naar den zin te ma«J
ken.
Het is gebleken, dat vrouwen, die ervaring
hebben van de gewoonten van een land, goed
kunnen onderhandelen met de kooplieden
van het land. Hoewel in den regel vrouwen
meer voldoening vinden in het begeleiden
van gezelschappen onder leiding van een
reisagentschap, hebben enkele vrouwen haar
beroep er van gemaakt particulieren te ver
gezellen.
In ieder geval heeft reizen voor vele vrou
wen groote aantrekkelijkheid, ligt er voorde
vrouw, die uit den aard geboren gastvrouw
is, en veel aanpassingsvermogen bezit, veel
bekoring in dit beroep. Toch heeft het ook
zijn bezwaren juist voor de vrouw, die zoo
aan een eigen home hecht en daarom vin
den wij het jammer dat in het Engelsche ar
tikel aan dezen -kant van de zaak geen aan
dacht wordt gewijd en niets wordt gezegd
over de voorwaarden waarop dit werk ge
schiedt en de mogelijkheid een eigen horaq
aan te houden.
Zijn er denkende dieren?
Het vraagstuk, of dieren kunnen denkei?,
is weer actueel geworden, nadat de herlu
ntring aan de paarden van Elberfeld, dt
hond Rolf en andere wonderdieren langza
merhand verbleekt is, nadat de psycholo
gische wetenschap de bewonderenswaar
dige prestaties dezer dieren door hun
scherpe opmerkingsgave zóó verklaarde, dat
zij kleine, onwillekeurige bewegingen van
de menschen waarnemen en daarnaar in
stinctief handelen, weer actueel geworden
door de proefnemingen, die prof. Köhler met
apen heeft genomen.
In zijn nieuwe boek, „Tierpsychologie",
deelt prof. Lux daarover een en ander mede
Hij stelt voorop, dat het in de eerste plaats
er op aankomt, wat men onder denken ver
staat. Vooral moet men uitingen van den
ken niet verwarren met uitingen van ge
dachten, want alle uitingen van gedachten
berusten op associaties. Denken in dezen
zin, n.l. een logisch begrip vormen, oordee-
len vellen, conclusies trekken e.d. kunnen
dieren niet. De „intelligentie" van wespen
en bijen, waarover veel geschreven is, be
rust slechts op zuiver instinct. Evenzoo is
het gesteld met de verstandige paarden,
honden.'e.d. Het- paard „Kluge Hans", dat
op vragen vait zijn baas antwoord gaf, bleek
bij onderzoek een minimale hoofdbeweging
van zijn meester noodig te hebben, om goed
te kunnen antwoorden. Zijn alom bewon
derde prestaties berustten bijna uitsluitend
op een eenzijdig ontwikkeld waarnemings
vermogen voor de kleinste bewegingen van
den vrager. Ook bij hond Rolf, die te Mann
heim zooveel van zich deed spreken, bleek
liet „verstand" alleen op reacties of onbe
wuste bewegingen te berusten. De Frank-
forter chimpansee Basso, dien men even
eens denkvermogen toedichtte, beschikte
ook slechts over een zeer fijn opmerkings
gave. Uit een groot aantal proeven is komen
vast te staan, dat denkvermogen bij dieren
niet aanwezig i9.
Het ontbreken daarvan is het best ver
klaarbaar door het feit, dat dieren niet kun
nen spreken. Het schijnt, dat de spraak al
leen aanwezig is, al9 er behoefte bestaat
aan gedachtenwisseling. Aan den anderen
kant verhindert het gemis aan spraakver
mogen het denkproces bij dieren. In het bi}-,
zonder-is -dit aangètoond door de proeven,
die Kachler met- chimpansées heeft geno
men, en welke voor de dierpsychologie van
de grootste betëekenis zijn. Kachler vroeg
zich af, of de menschaap in zijn optreden
zich onderscheidt van^- andere dieren. Dit
heeft de professor met zijn experimenten
aangetoond, al moet men natuurlijk niet
het groote onderscheid vergeten, dat tus
schen de meest intelligente apen en de
meest primitieve, menschen toch nog be
staat. De chimpansee blijft altijd een dier
en nooit gelukt het hem werkelijk te den
ken, ofschoon Kaohler's werk toch weer be
wezen heeft, dat men zekere diersoorten
meer „verstand" moet toekennen, dan dj
dierpsychologie den laalsten tijd her»
gedaan.
