De Electrische Tramverbinding DEN HAAG-LEIDEN.
No. 19873
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 20 December
Derde Blad.
Anno 1924.
TRAMWEG HAAGSCHE-SCHOUW - LEIDEN1
SITUATIE B'J DE
«Scliaa 1 110 OO
HAAGSCHE SCHOUW
(Van onzen eigen medewerker).
Sedert een week heeft men alhier buiten
gewone bedrijvigheid aan het eind der
[Haarlemmerstraat kunnen bemerken bij hel
leggen van tramrails. Een zelfde bedrijvig
heid heeft al langer plaats bij de Blauw-
poortsbrug en bij Postbof.
Dit alles staat in verband met een tweede
tramverbinding met den Haag. Houdt dc
N.7. -H.T.M. aan de oostzijde der spoorlijn
Leidenden Haag verbinding van Sleutel
stad. met Hofstad, de H.T.M. wil dit doen
^.aan de westzijde. Sedert eenigen tijd loo-
£n er al wagens der H.T.M. van den Haag
over Wassenaar tot de Haagsche Schouw.
Een speciale autobusdienst Leiden—Haag-
fcöhe Schouw probeert op het oogenblik
.Voornoemde lijn zoo rendeerend mogelijk
te maken, gelijk bekend. Deze niet-ideale
toestand zal echter binnen niet al te langen
tijd opgeheven worden als het laatste ge
deelte (Haagsche SchouwLeiden) voor
tramverkeer gereed zal zijn. Van April
1924 af is men druk bezig om deze verbin
ding tot stand te brengen. Het grootste en
moeilijkste werk is daarbij wel de nieuwe
brug over de Rijn bij de Haagsche Schouw.
Do nu nog bestaande houten ophaalbrug
bij de Haagsche Schouw voldoet al lang niet
ïneer aan de moderne eischen van verkeer.
De Rijkswaterstaat had reeds plannen ge
maakt voor den bouw van een nieuwe
brug, maar toen de plannen der H.T.M
Tnet het oog op de tramverbinding den
HaagLeiden hierin verandering wcnsche-
lijk maakte werd er een overeenkomst tus-
schen R.W. en H.T.M. gesloten, waarbij
laatstgenoemde vergunning kreeg tot het
bouwen van de nieuwe brug. De brug wordt
weer het eigendom der R.W., maar met het
oog op den financieelen toestand der R.W,
schiet de H.T.M. zoolang dc benoodlgdc
gelden voor.
Het ingenieursbureau Cramer en Polano
kreeg de opdracht de nieuwe overbrugging
te ontwerpen. Dit bureau heeft trouwens
ook de hoofdleiding voor de geheele tram-
'tfcleg den Haag—Leiden.
Daar het verkeer den Haag—Haarlem
moest blijven bestaan gedurende de werk
zaamheden, kon de oude brug niet gemist
worden en was men wel genoodzaakt de
nieuwe brug naast do oude te bouwen.
Dit bracht tevens met zich mede het ver
leggen van de toegangs- en verkeerswegen
De tram zal dus van de halte voor de
Haagsche schouw af den bestaanden ver
keersweg moeten kruisen om over de nieuwe
brug te kunnen gaan. Daar echter dit ge
deelte van den weg verbreed wordt, zal dit
geen bezwaar opleveren.
De overbrugging is ontworpen in 4 ge
deelten, n.l. 3 vaste bruggen en één be
weegbare brug. Twee der vaste bruggen
komen aan de zuidzijde. De beweegbare
brug zal een eleotrisch bewogen ophaalbrug
(met één klap) worden. In tegenstelling met
de oude brug zal het hameigebint aan de
andere zijde komen en geschiedt dus het
ophalen aan de noordzijde.
Het geheele werk werd in 3 gedeelten
aanbesteed. De onderbouw en de vaste
bruggen worden door den heer v. Zuylen
uit Groningen gemaakt, de bovenbouw door
de firma Hörmann uit Utrecht en de be-
weeginrichting door de firma Kloos, uit
Kinderdijk. Voor het aesthetischc gedeelte
zorgt de lieer ir. Dwars uit Amersfoort.
De onderbouw bestaat uit het maken van
twee landhoofden in gewapend beton met
bckleedingen en leuningen in metselwerk,
drie pijlers in beton en metselwerk, waar
van een pijler (de noordelijkste) een kei
der van gcw. beton voor de draaistroom-
motor van 15 P.K. moet bevatten.
De drie vaste bruggen worden gemaakt
van gewalst ijzeren balken (I profiel) waar-
tusschen gewapend beton.
De bovenbouw bestaat uit een ophaalbrug
in ijzer constructie uitgevoerd cn een brug-
gedek van hout. Het hameigebint cn de
balans wordenijzeren vakwerken. Het
val bestaat uit ijzeren liggers. De be-
noodigde clectriciteit voor de motoren wordt
uit Leiden aangevoerd en in een transforma
toren huisje tot de gcwcnschte spanning om.
gezet.
De fundeering bestaat uit 596 palen wel
ke met hun koppen 20 cM. in de betonnen
fundceringskoffers zitten.
De doorvaartwijdte onder de vaste brug
gen is 8 M. en die onder de ophaalbrug 8,5
M. De vaste bruggen worden 13.50 M. breed
de ophaalbrug 9 UI. (Zie schets situatie Haag
sche Schouw). In het midden hiervan komt
de dubbele trambaan te liggen, terwijl
daarnaast voetpaden komen, die Tesp. 1.75
M. cn 1.25* M. breed zullen zijn.
De nieuwe overbvugging komt 1.30 M
hooger dan de oude, waardoor de opritten
langer worden en de toegangswegen ver
hoogd moeten worden.
Het werk is op het oogenblik al zoover
gevorderd, dat dc drie vaste bruggen bijn.i
gereed zijn. Binnen niet al te langen tijd
zal men dan aan den bovenbouw kunnen be
ginnen.
Do trambaan volgt van do nieuwe brug
af den nieuwen verkeersweg, die naast den
ouden gemaakt wordt, en dezen even voor
bij Rijnhof kruist.
De nieuwe verkeersweg, loopende van
kruispunt Leidsche Straatweg-Lage Morsch-
weg, wordt een betonweg, welke als prooi
wordt opgevat.
Evenals te Nijmegen maakt men dezen
weg in vakken van 8 bij 4 M. Op een go-
woon wapeningsnet wordt een laag grintr-
beton gebracht en daarop een 6 c.M. dikko
laag bazalt-beton. Is dit verhard dan dekt
men het af met een laag spraemen (een
winproduct van de petroleum). De weg
krijgt een tonrondte, zoodanig dat het weg
dek in het midden 26 c.M. cn aan de kanten
16 c.M. dik is.
Om het andere vak worden nu deze vak
ken gevuld, wat in verband zit met de
krimping van beton bij verharding in do
lucht. Na 4 weken worden dan do overblij
vende vakken gevuld. Voor een goed ver
band wordt de scheidingsnaad schuin ge
maakt.
Men is op het oogenblik druk bezig dezen
750 langen en S M. breeden betonweg le
maken. Als de vorst geen te groote stagna,
tie teweeg brengt, zal met Maart deze weg
wel klaar zijn. De heer v. Zuylen is ook
belast met het maken van dezen weg. Naast
hem werkt de heer Peeters uit Den Haag
aan den trambaan, die dus geheel apart
wordt gemaakt. De trambaan, waarvan al
de rails liggen wordt ook afwaterend ge
maakt. Aan de kanten worden drainecr-
buisjes gelegd om het water af te voeren.
Bij de kruising van Lcidscho straatweg
en Lage Morschweg gaat de trambaan met
een bocht om het aldaar staande huis heen
on gaat verder dwars het land door achter
het nieuwe ziekenhuis om. De trambaan
passeert de Endegeester Wetering, waar
voor een betonnen brugje is gemaakt, te
vens dienende als soort viaduct, om het
passé eren van den trambaan to voorkomen.
Verder is er nog een betonnen brugje ge
maakt dicht bij den Rijnsburgerweg over
de Voorsloot, die met het oog op de ver
breeding van den Rijnsburgerweg meer
landwaarts wordt vorlegd Van deze brug
af komt de tram met een bocht dc stad
binnen, waar zij op de bestaande lijnen der
N.Z.-H.T.M. komt. De Poelbrug moest daar
voor verbreed worden. Aan beide kanten
der oude brug heeft de heer Zitman uit
Leiden (die oo'r de betonnen brugjes ge-
maakt had) deze brug verbreed. Op ccn ge
wone palenfundeering met kespen en vloer
kwamen de nieuwe landhoofden in steen
j uitgevoerd. Deze konden echter niet aan
de bestaande brug aangesloten worden, daar
er gevreesd werd, dat dit gedeelte door
den slechten toestand der fundeering het
niet zou houden. Aan don heer Zitman is
nu opgedragen ook het overige gedeelte
dezer brug te vernieuwen, waarmee reeds
begonnen is. Met Maart denkt men hiermee
klaar te zijn.
De Haagsche tram loopt verder over het
gedeelte Rijnsburgerweg—StationBlauw-
poortsbrug over dezelfde rails als de trams
der N.Z.-H.T.M.
Bij de Blauwpoortsbrug komt een wissel
I en komt de trams op eigen rails, dio op
I de brug vlag tegen de bestaande gole^u
worden. Men is nu reeds doende deze op dc
brug aan te brengen. Een gedeelto is aï
klaar. Binnenkort begint men aan het an-
derc gedeelte aan dc zijde van do TuH-
markt. De tram gaat van de Blauwpoorts-
brug met dubbel spoor over de Haarlcm-
merstraat naar de Koude Hoek, alwaar
I voorloopig het eindpunt zal zijn.
Hpt ligt in dc bedoeling in dc toekomst
deze lijn door to trokken lange de Lage
Rijndijk. In de toekomst zuüen dan dorpen
cn gehuchten aan deze zijde van den Rijn
90k hun tram hebben.
Als alles meeloopt hoopt men met Maart
al van don Kouden Hoek naar Den Haag
te rijden.
De trambaan tot Fostbof is nog niet ge
heel klaar. Over een gedeelte moet men
nog zand aanbrengen, terwijl het grint er
wel later opgebracht kan worden.
Wij geven hierbij eon schets van den weg
die de tram zal nemen. Voor de stad zijn
dc? halten nog niet definitief vastgesteld.
Van Den Haag tot de Haagsche Schouw
houdt men dezelfde halten Vandaar af
krijgt men nog twee halten. Een bij het
kruispunt Leidsche Straatweg-Lage Morsch
weg en een bij Posthof (Poelbrug). Er zul
len wachthuisjes gemaakt worden op deze
plaatsen.
Het type wagens, waarmee dc H.T.M.
lijdt is lichter van constructie dan die der
N.Z .H.T.M. (HaagLeiden—Noordwijk
Katwijk), maar ook zeer geriefelijk. In een
halfuur zal men dan van het station naar
den Dierentuin in Den Haag kunnen rijden.
De Haagsche Schouw zal in 6 min. den
Deyl in 12 min. en de Kieviet in 18 min. te
bereiken zijn.
Tevens geven wij nog ccn schets hoe d®
toestand is aan de Haagsche Schouw.
Legenda
- Bestaande u/ejen
'-*» 7?»j*vi"Wp a.de
-t Aii'euu/ ma-ktn üterKëh
Tratrthjtx H.T.Fl, dubbel s poor]
i-t-,
Hïdscfte 4. r
Haagsche
*"*"7X Z -
