Db Kluizenaar van Far-End,
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 11 October
Derde Blad. Anno 1924.
ROOKERS PRAATJE.
Krabbels uit Zwitserland.
FEUILLETON.
fio. 19813
BUITENL. WEEKOVERZICHT.
Hel einde der Volkenbonds-
eitting de Duitsche aan
vrage tot toelating de
verbreeding der Dnitsche re
geering Mc Donald ge
vallen.
Door de 3-Ocfcoberf eesten hebben wij dit
maal feitelijk een twee-weeksche periode te
beschouwen, maar wij kunnen ons niettemin
vrijwel geheel tot de laatste weck bepalen,
daar allo belangrijke gebeurtenissen juist
in dat tijdsverloop vallen. Om te beginnen
is de vergadering vau den Volkenbond ge
ëindigd en wel met aanneming van het pro
tocol betreffende de drieëenheid: veiligheid,
waarborgen en ontwapening^ En het moge
waar zijnf dat dit protocol nog veel ,,ins
Blaue hinein" praat, het is toch een groote
vooruitgang te noemen in de zoozeer go-
wonschte richting van den vrede op aarde.
Voor het eerst is vastgelegd, wie als aan
valler is te beschouwen en het volle odium
daarvan zal voortaan den vredeverstoor
der treffen. Ee-n ontwapeningsconferentie is
in 't verschiet waarop men zal trachten,
«pijkers met koppen te slaan in dezen. Op
de-zo beide punten ia de overeenstemming
theoretisch en practisch. Theoretisch is
ook de overeenstemming voor zoover kefc
waarborgen betreft, maar practisch nog
lang niet. Van diverse zijden i3 er toch he
zwaar tegen om de weermacht te stollen in
dienst van den Volkenbond. In Engeland
b v. voelt men weinig voor de idee de mach
tige Engelsche vloot eenvoudig dienstbaar
to maken aan den Volkenbond, met alle ge
varen, daaraan verbonden. Alleen Frankrijk
en de kleine entente staan dan ook nog
maar volledig achter het protocol. Doch,
gelijk gezegd, het bereikte resultaat ia van
overwegenden invloed. Mits dc vredesidce
allerwege blijft gevoed, krachtig en eerlijk.
Ook de kwestie van het toelaten van
Duitschland tot den Volkenbond nadert do
oplossing in gunstigen zin. Ten slotte
heeft de Duitsohe regeering blijkbaar inge
zien, dat het 6tellen van bepaalde voorwaar
den t-och niet in den haak was en het aan
de leden van den Volkenbondsraad fcoego-
zonden memorandum is in doorsnee niets
dan een polsen of een aanvraag tot toelaten
in goede aarde zou vallen en of daaraan
geen vernederende voorwaarden zouden
worden verbonden. Slechts één voorwaarde
stelt men van Duitsohe zijdeeen zetel ln
den raad als erkenning van groote mogend
heid. Deze voorwaarde vindt zelfs bij Frank
rijk geen tegenkanting en daarom heeft
hot allen schijn, dat de Duitsohe aanvrage
wol niet al te lang meer op zich zal laten
wachten. Was het met Rusland ook maar
toed8 zoover Doch de sovjets moeten van
dezon Volkenbond niets hebben. Misschien
ivcl juist om het ontwapeningsstreven
De ecmige belemmering voor een Duitsch
verzoek tot toelating zou o.i. zijn het toe
treden van de Duitsch-nationalcn tot de
regiering, maar daarvan zal wel niet veel
terecht komen. Zeer terecht is door Marx
begrepen, dat, wilde men inderdaad een
nationale regeering op broeden grondslag
vormen, dit dan moest zijn een regeering
van Hergt tot Scheidemann oftewel van
Duitsch-oiationalen tot meerdcrheidssociali6-
ten. In dien zin heeft hij dan ook onder
handelingen gevoerdmee het resultaat,
dat wij van den beginne af voorzagen. Dus;
nihil. De Duitsch-nationalcn stelden voor
waarden, die voor verwezenlijking niet in
aanmerking komen. Vooral niet zoo men
het accoord van Londen royaal wil uitvoe
ren en niet saboteeren. En gelukkig be
grijpt Duitsohland in grooto meerderheid,
dat het accoord van Londen niet past in het
kader van verdragen, die er slechts zijn,
cm gesohonden te werden. Bovendien wa
ren Duitsoh-nationalen met sociaal-demo
craten moeilijk in één lichaam te vertegen
woordigen, beeldenstormers en handhavers
ten aanzien van de republiek als zij zijn.
Marx heeft ^ijn pogen derhalve opgege
ven, maar daarmee is de Duitsclie crisis
nog niet van de baan, al zou dat voor
Duitsohland waarschijnlijk het beste zijn,
ook mot het oog op continuïteit in de re
geering, speciaal in dejze tijden zoozeer ge-
wensoht. Het is immens nog de vraag, of
de Duitsche Volkspartij, die zich blijkbaar
vast heeft gelegd aan de Duitsoh-nationa
len wel accoord gaat met een aanblijven
van de huidige coalitie-rcgeering zonder
meer. Centrum en democraten ijveren daar
voor. Trekt de Duitsche Volkspartij zich uit
de coalitie terug, dan lijkt Rijksdagontbin-
ding zeker en onvermijdelijk. Gezien even
wel het feit hoe juist de socialisten op too n
ontbinding gesteld zijn, is het nog twijfel
achtig of de Volkspartij het wel zoover zal
laten komen. Partijbelang domineert m
onze tijden boven het landsbelang, dus
Iets in dezen geest ziet men ook in Enge
land, waar vroeger dan gedacht was, het
kabinet McDonald is verslagen. Niet in een
nederlaag, zooala het reeds meerdere ma
len leed, doch nu in ccn met gevolgen, to
voren aangekondigd, te weten ontbinding
van het Lagerhuis. Zelfs in het over 't al
gemeen op politiek terrein nog het meest
zuivere Engeland spelen partijbelangen
reeds een groote rol. Ronduit gezegd, is de
crisis in Engeland uit niets geboren. Ia
toch de juistheid van het stopzetten van
een rechtsvervolging tegen een communis
tisch journalist reden om nieuwe algemcene
verkiezingen te houden? Wanneer men een
hond wil slaan, dan is altijd wel een stok
te vinden. Zoo ia het ook gegaan met den
val der Labour-partij als regcerende partij.
Conservatieven en liberalen wilden Labour
weg hebbeb, men voelde het en zoo is zelfs
een ondergeschikt iets geschikt gebleken
om daartoe te geraken. Dc liberalen had
den op het laatste moment nog gaarno te
ruggewild om McDonald bij iets belangrij
kere den voet te kunnen liohten, maar de
premier had zich op het standpunt gesteld
de beste verdediging is de aanval en zoo
doende was er geen terug meer. Het moest
buigen of barsten en aldus geschiedde.
Het Engelsche kiezersvolk wordt den
laatsten tijd wel aan de tand gevoeld. Nau
welijks negen maanden geleden werd heb
tor stembus geroepen, thans al weer. Was
er voor negen maanden wettige reden voor
n.l. om zich uit te spreken over protectie,
thans ontbreekt het rechtstreekscho motief
en Labour zal niet nalaten, daarvan ge
bruik te maken. Veel zal overigens afhan
gen van de vraag, of liberalen en conser
vatieven reeds aan de stembus samen zullen
gaan. Gelet op den spoed, waarmee de
verkiezingen worden gehouden, is het be
reiken van compromissen wel moeilijk ge
maakt
Een overwinning van con* der partijen
lijkt overigens uitgesloten. Zal dat liberalen
en conservatieven niet in elkaar'a armen
drijven? Ook al vreezen de liberalen daar
van verlies?
Labour heeft mee de geest des tijds en
een goede conduite staat tijdens het ne-
genmaandsch bestuur
(Van onzen Parijsclion Correspondent).
(Nadruk verboden).
Parijs, 30 Sept.
Tot de onverklaarbare eigenaardigheden
dezes leven3 behoort het Staats-monopolie,
Dat de Fransche Staal er happig op zou zijn'
sigaretjes te draaien indien het bedrijf flink
winst zou opleveren, dat zou niemand hem
kwalijk nemen. Dat is trouwens ook de op
zet en de bedoeling van de regie geweest,
doch dank zij een hulpelooze manier van
werken heeft zij nooit de uilgaven mei de
inkomsten kunnen dekken. De regie kost
jaar-in jaar uit handen vol geld, en de roo-
kers zijn daar in de eerste plaats de dupe
van, omdat men de verliezen te verhalen
tracht op de kwaliteit van de tabak. Wan
neer een particulier fabrikant handelde zoo
als de Slaat, dan zat de man levenslang
achter de tralies, zoo een uitermate cle
mente jury hem niet naar Guyana had ge
zonden.
Daar de imporl-Jabak te kostbaar is,
noemt men maar genoegen met de regie-
rommel. Ge koopt eien pakje „bleues" of
oen doosje „Levant". Etiket en prijs klop
pen. Ge maakt het open, ener zitten
Marylands in, die de helft van den prijs
koslen. Nu kunt ge prolesloeren en als ge
het voor die ongelukkige twee francs ver
wilt drijven krijgt ge een ander pakje er
voor in de plaats mits het doosje onge
schonden is en de sigaretten niet aange
sproken. Doch gewoonlijk ontdekt men het
bedrog pas wanneer men eenmaal rookt
Ontvangt ge eerlijk het verlangde merk, dan
zit er een laag schimmel op; de sigaretten
barsten open. zitten vol met watervlekken.
Of.ge ontdekt er allerlei kostbaar mate
riaal in, als: spijkers, dotjes haar, oen vin
gerlap of een pluk stof. De pakjes tabak,
welke Je Slaat in den handel brengt zijn al
evenmin in orde; zelden of nooit krijgt ge
precies het aangegeven gewicht.
Met de lucifers eveneens door vadertje
Slaat gefabriceerd idem, idem. Het op
schrift op de doosjes duidt nauwkeurig aan
hoeveel er in hetvdoosje moeten zitten. Maar
als ge u eens dé moeile geeft om ze na le
lellen, dan bemerkt ge, dat er in elk doosje
minstens 20 tekort komen. Laat een winke
lier hel eens probeeren aldus te handelenI
Wanneer er nu een enkeling, oen rebel,
opstaat in de Kamer om te vragen of het nu
niet mogelijk zou zijn deze gesanctioneerde
oplichterij togen le gaan, dan antwoordt de
minister, dat het hem erg spijt,'dat hij zelf,
als rooker, het slachtoffer er van is, maar
dat de oude machinerieën niet con-twee-
drie kunnen worden veranderd. Trouwens,
waarom zou men zo veranderen, aangezien
men immers loch mot verlies werkt?
Zoo komt do regie ten slotte niemand ten
goede: de rooker, de Staat, de belasting
betalende burger, allen verliezen er bij. Hot
maakt toch werkelijk een buitengewoon
armzaliegen indruk, dat men in een luxe
stad als Parijs geen enkelen behoorlijken
sigarenwinkel heeft. Om tabak te halen,
moot je oen onooglijk, smerig kroegje binnen
stappen en daar, aan -de toonbank, je geld
deponeeren. Dat is dan tegelijk, half offi
cieel, een postkantoortje. Je koopt je sigaren,
'en de juffrouw vraagt als ze erg vrien
delijk en bereidwillig is of jeeen
papiertje wilt. Ze scheurt dan van haar
krant een reepje af en daarin wordt je rook-
maleriaal gewikkeld. Ze kijkt zuur, als je
dan niet, tot belooning, een „bock" drinkt
aan de natte, zinken toonbank.
Daarbij is dit alles nog veel duurder dan
in oen land waar de tabaksverkoop vrij is.
Als de Slaat, in oen gulle bui, eens besloten
beeft om iels rookbaars te fabriceeren voor
een redelijk lagen prijs, dan is het artikel in
een week uitverkocht en er gaan maanden
en maanden voorbij eer het weer op de
markt verschijntonder denzelfden
naam doch in veel slechter kwaliteit.
Zoo is het mogelijk, dat een zeker merk
gedurende een paar maanden onrookbaar is.
Al die maanden slaan dan de machines te
roesten. Want om toch vooral maar zuinig
te zijn, gaat de Staatsfabriek niet tot aan
maak over voor de ge'heele voorraad is uit
geput. En wil de verbruiker er niet meer
aan, dan komt het voor, dat het merk maar-'
eenvoudig wordt geannuleerd.
Wanneer ge wat le reclameeren hebt, dan
moogt ge bij de directie komen. Dan wordt
uw naam, beroep, loeftijd, adres, nationali
teit, enz. opgeschreven., en oen jaar later
komen de gendarmes bij u aanbellen. Ge
schrikt, denkt van een of andere misdaad
verdacht te worden, maar men komt u ai-
leen maar vertellen, dat de commissie van
onderzoek uitspraak heeft gedaan in uw
zaak en dat er een pakje voor u gereed ligtl
Woont ge buiten Parijs, dan moogt ge de
reclamatie met het bewijsmateriaal opzen
den; doch men zendt u niets terug, indien
ge niet van te voren daarvoor de expeditie-
kosten betaalt.
Probeer echter niet om van buiten de
sigaren of ander rookgerij Frankrijk binnen
te smokkelen. Dezer dagen was ik aan het
bureau van de douane (nog oen buitenge
woon vriendelijke Staals-inslolling, waar ge
k priori als dief wordt behandeld). Er wa
ren koffers uit Londen gearriveerd. De eige
naar, een Engelschman, declareerde, voor
men zijn bagage ter visitatie geopend had,
twee doosjes sigaren, elk van 25 stuks. De
goede man heeft me z'n nood geklaagd, dat
hij het lieflijke sommetje van acht-en-ne-
genlig francs invoerrechten voor die 50
sigaren moest betalen. Dat zal hem loeren
niet zoo minachtend neer 1e zien op onze
kostelijke regie-tabak.
Toen, in de laatste dagen van het Poin-
garistische bewind, de monopolie-kwestie
nog eens ter sprake kwam, heeft een van
de Kamerleden een rekensommetje gemaakt:
hij heeft het totaal-verbruik per jaar geno
men, daarop (in theorie altijd) een gemid
delde van de belastingen in andere Euro-
peesche landen gezel, de onkosten van den
aanmaak er bij gerekend en hij kwam tot
de gevolgtrekkirg, dat de Staat een kleine
dertig mitlioen per jaar zou kunnen verdie-
non. wanneer de verkoop vrij werd gegeven
en de fabnkatie aan particulieren toever
trouwd. Een niet te onderschatten voordeel.
En als de Slaat economisch werkte, zijn fa
brieken modern inrichtte, echter zonder de
kwaliteit van liet af te leveren, materiaal te
verbeteren, dan zou men net uit de kosten
komen, terwijl er thans millioenen per jaar
op moeten worden loegriegd en het publiek
slecht wordt bediend. Met zulke gegevens
lijkt het „landverraad" om nog langer het
monopolie te handhaven. Er werd oen c-inde
aan het debat gemaakt met de verzekering,
dat spoedig verbeteringen zouden worden
aangebracht It is a long, long way.
Er moet veel meer verbruikt worden. De
burger-adminislralie plakt overal papieren
op: verboden le rooken. Maar de militaire
administratie draait het zaakje •om. Ten
einde de Regeeringsnegotie aan den gang te
houden, is er besloten, dat aan alle militai
ren tegelijk met liet dagelijksch rantsoen,
ook een pakje sigaretten zal worden ver
strekt en zoo dient de menagemeester
's morgens met de „kuch" oen handje rook-
maleriaal uit
Onlangs kregen we oen instructie, gedag-
leekend 31 Juli 1924, onder de oogen, welk
bevel aldus luidt:
1. De militairen rooken militaire tabak,
genaamd cantine-tabak.
2. De canline-tabak zal worden verstrekt
aan alle militairen, rookers en nict-rookers.
3. Het is verplichting, dat de verstrekte
tabak gerookt wordt door hem door wien zij
ontvangen is.
4. De leger-chefs zullen streng er op moe
ten toezien, dat aan deze bepaling de hand
gehouden wordt en dat niemand zijn ont
vangen tabak aan een ander afstaat, ruilt of
verkoopt.
Voor hen die niet rooken willen (of niet
rooken mogen) wordt geen uitzondering ge
maakt. Je zult rooken, of je wilt of niet.
Nu behoeft ge niet to denken, da/t hel
leger met gejuich dit besluit van den minis
ter heeft begroet. -Een enkeling misschien,
maar zeker niet de groote meerderheid.
.Want als de Staat royaal is met zijn rook
gerei en het rooken verplicht maakt, dan is
het niet twijfelachtig hoe de kwaliteit is van
dat gratis verstrekte sigaretje. Ware stink
stokken. Men oefent nu het leger niet alleen
in het hanleeren van het geweer met bijbe-
hooren, doch tegelijkertijd in het rooken van
Slaatstabak. Het een is al niet aangenamer
dan liet andere, doch we hebben nu althans
bet voordeel, dat, als het ongeluk wil dat er
nog eens oorlog komt, we de poilus op den
vijand kunnen sturen met een sigaretje in
den hoek van den mond. De vijand slaat
dan zeker hals over kop op de vlucht.
LEO FAU3T.
Vacantie-in drukken.
Terug in 't oude vaderland. Vanaf Brus
sel weer 't lage land, de 'vlakte, de wijde
horizon, de hooge luohfcen.
In Roozendaal 't station, flink en ruim
en bovenal zindelijk.
Goed in de verf, proper, netjes, dat is
onze eerste indruk in Holland, na een ver
blijf van cenigc jaren in den vreemde.
Wanneer je komt uit bet Romaansche
land, als je veel gereisd hebt in 't midden
en 't zuiden van Frankrijk, leer je dit waar.
deeren. En sterker nog die impressie van
welverzorgdheid, wanneer je de trams ziet
in Amsterdam, in Rotterdam, in Arnhem
of waar je maar wilt.
Behagelijk, gemakkelijk, 't koperwerk
glimmend, nergens defecte zittingen, ge
barsten ruiten. Goedkoop ook, want waar
in 't buitenland kun je voor een simpele
tien centen afstanden afleggen als van 't
Centraal station tot achter 't Willemspark,
ala van Den Haag naar Sclieveningon.
Maar behalve die impressie van goedkoop
te en comfort, krijg je tevens 't gevoel, dat
die mooie, prachtige wagens slechts dienen
om 't toertje te maken, voor je genoegen
er een eindje in te rijden.
Beidt uw tijd, schijnt hier wel 't devies
te zijntime is money slechts geschreven
voor do buren.
Want ze kruipen, vooral in de hoofdstad
en in de residentie, die fraaie luxewagens.
In dezen tijd van haasten en jachten, van
overspanning en nerveusheid is het een wel
daad weer eens in 'n Hollandscho tram te
zitten.
't Verwekt de gewaarwording in een rij
dend sanatorium beland te zijn, waar je een
rustkuur doormaakt, terwijl je kalm en ge
laten do woelige buitenwereld zachtjes
zieb voorbijstuiven.
Als een taxi passeert schrik je op, zooais
bij 't plots voorbijdaveren van een snel
trein bij een stille landelijke (^jrerweg.
Maar de hoofdindruk is toch, dat in die
paar jaren het verkeer in Holland geweldig
is toegenomen, niet alleen in de hoofdste
den, maar ook in 't gedeelte, door de ras-
Amsterdammers met een zeker dédain aan
geduid als ,,de provincie". Vooral de bus-»
sen geven een aparte kleur aan 't stads
beeld.
En naast 't drukke verkeer Springt je 't
meest in 't oog dc bioscoop.
't Lijkt of de menschen hier de eeno Welft
van den dag doorbrengen in tram of bus,
de andere in» de bios.
Je bent nog geen half uur in Amsterdam
of er wordt geïnformeerd of je al in Tu-
8ohinsky geweest bent.
lïn als 't uit je antwoord blijkt, dat je
op dit punt nog 'n vreemdeling in Jerusa
lem bent, krijg je onmiddellijk te hoorei»
„als je daar niet geweest bent, heb je nog
niets van Amsterdam jjericn.''
Want zooals vroeger op dc „Apetuin",
op 't Panopticum, op 't Poleis (van Volks
vlijt), gaat thans de Amsterdammer prat op
zijn Tuschinsky „de mooiste, de grootste
bioscoop van Europa, van dc gcheole we
reld."
En werkelijk, men moot erkennen, dat
't bezoek van dezo kunsttempel, met zijn
vorstelijke entree, zijn grootsohe hall en
wandelgangen, de praohtige, zij 't ook iet
wat overladen zaal, op zioh zcli loonend is.
Trouwens op 't gobied van vermakelijkhe
den, wat betreft restaurants en café's slaat
Holland vergeleken bij 't buitenland, voor
zeker geen slecht figuur.
Je treft in Parijs, de stad der steden, stel
lig wel grootero, drukker bezochte café's
aan, maar daar is 't do buitenkant, 't zitje
op den Boulevard, die er 't aantrekkelijke
nan verleent.
In Holland daarentegen domineert het
interieur. Goed, smaakvol, vaak zelfs zeer
wcoldorig ingericht, gooft 't een indruk
van gezelligheid, van tehuis te zijn, die je
in 't buitenland tevergeefs zult zoeken.
Een inriohting b.v. als „Kras", met rijn
groote billardzaal, zijn wintertuin, rijn rui
me zalen, is een unicum in rijn soort.
Een Amerikaan, een echte globetrotter,
verzekerde mij althans, dat „Krasnapolsky
was the biggest restaurant he ever saw.'-'
Een ontboezeming, misschien niet van
eenigc overdrijving vrij te pleiten, maar
waarin tooh veel waarheid schuilt, waar
de meeste vreemdelingen „Kras"- onder de
bezienswaardigheden van Amsterdam rang
schikken.
Ook in de provinoie vindt je in Holland
café's, welke, wat comfort en gezelligheid
betreft, absoluut onbekend zijn in plaatsen
van dezelfde grootte in het buitenland.
Gezelligheid niet alleen in de oafé's maar
ook in de huizon en bij dc menscKen zelve,
dat is 't vooral wat je weer in Holland
opvalt. Want wel nergens, met uitzondering
misschien van Engeland, wordt zooveel zorg
besteed aan do inrichting van het „home"
als in Holland. En typisoh treft je nevens
die gezelligheid de Hollar|dsche gemoede
lijkheid, dc Hollandscho gastvrijheid.
Als je geruimen tijd gewoond hebt fcuJ-
schen onze Gallisohe broeders, Lang niet
zoo toeschietelijk, hoewel uiterst beleefd en
vormelijk, leer je die eigenschappen van
de schijnbaar zoo koele Noordelingen waor-
deeren. Misschien is de tijd van waarhe
men, eenige weken slechts, te kort. geweest,
maar toch -meen ik te mogen constatceren,
dat 'L beruohte ras der straatjongens hier
door MARGARET PEDLER.
Geautoriseerde vertaling van W. E. PONT.
51)
„Ik noem het oen dwaasheid den beklaag
de op de bank der veroordeelden te vragen
of hij het oordeel van d?n rechter goedkeurt.
Dat zal hij waarschijnlijk wel niet doonl"
Een oogenblik zweeg zij. Toen scheen zij
allen moed samen te rapen,
„Garth, heb je me lief?"
Ilelder klonken de woorden in de stilte
van den zomermiddag.
„Ja,op koppigen loon ik heb je
lief. Wat dan?"
„Wat dan? Wel, dit! Het kan me niet
schelen, wat je gedaan hebt. Het komt er
voor mij niet op aan of je een uitgestootene
bent of niet Als je het bent ,wil ik het met
je zijn. O. Garlh! Mijn Garth 1 Ik heb je
nu den heelen middag gesmeekt mij lot je
vrouw te nemen, en en mei een
kort, haperend lachje ..je kunt niet blij
ven volhouden het rmj le weigeren!"
Voor haar hartstochtelijk geloof en ver
trouwen viel de slagboom, dien hij tusschen
hen beiden had gesteld, neer. Ilij sloeg de
arnïen om haar heen en een poos stonden
zij innig omklemd; liefde wischle alle bit
tere herinneringen van het verleden en alle
bedreiging van de toekomst uit.
Maar hij kwam weer tot bezinning. Zacht
maakte hij zich van haar los.
„Hef is niet goed," stamelde hij met on
vaste slem. „Ik kan dit niet van je aanne
men. Lieveling, je moet mij laten gaan
Ik kan je mooie leven niet bederven door
het aan hel mijne le verbinden 1"
Zij trok zijn arm om haar schouders heen.
„Je zult het juist )>ederven, als je weg
gaat. O, Garth, jou lieve, dwaze mant Wan
neer zul je begrijpen, dal liefde het eenigste
is. dat van belang is? Al hadt je tegen al de
tien geboden gezondigd, dan zou ik het nog
geen beletsel vindenI Je bent nu van mij,
m ij n liefste. En ik wil niet uR je leven ge-
stooben worden ter wille van een of ander
dom gewetensbezwaar. Laat het verleden
nu maar aan zichzelf over. Het heden is
aan ons. En en ik heb je zoo lief, Garth!"
Ifet was moeilijk kalm te beredeneeren,
nu zij haar armen orn hem heengeslagen
hield, haar lippen bij de zijne, terwijl zijn
groote liefde voor baar zijn hart ontstuimig
deed jagen. Maar hij deed nog een poging.
„Maar als je er nu ooit berouw over
kreeg. Sara?" fluisterde hij. „Ik geloof niet,
dat ik dat zou kunnen dragen."
Zij keek hem vast aan.
„Dat zal je niet behoeven le dragen," zei
ze. „Ik zal er nooit berouw over hebben."
Nog aarzelde hij. Maar er lichtte iels van
hoop in zijn oogen.
„Wanneer je je kon tevreden stellen met
hier op Far End le wonen.Dan kan het
jnisschien mogelijk zijn!" Hij sprak op na
denkenden toon, alsof hij de zaak bij zich
zelf overwoog. „De vloek heeft mij niet
achtervolgd tot in dit rustige hoekje van de
aarde. Misschien, dat tochSara, zou je
zoo'n leven kunnen uithouden? Of zou je
altijd verlangen de groote wereld weer in te
gaan? Ik heb je gezegd, de wereld is geslo
ten voor mij. Iets in mijn verleden snijdt de
toekomst voor mij af. .Heb je het vertrou
wen, den moed, om dat onder oogen te
zien?".
Haar oogen keken vast in de zijne.
„Ik heb moed om alles onder oogen le
zien met jou, Garth. Maar ik heb geen moed
om zonder jou mijn leven door te gaan."
Hij boog het hoofd en kuste haar op den
mond, een langen kus, die getuigde van
iets, dat dieper en blijvender was dan harts
tocht alleen. En toen Sara hem zijn kus te
ruggaf, had zij het gevoel dat zij samen het
heilige sacrament der liefde bezegeld had
den.
„Liefste," Garths slem klonk onuit
sprekelijk teeder in de stilte van dit opper
ste oogenblik „liefste, het zal zijn zooals
je wilt. Of ik goed doe of slecht met deze
groote gift van je aan te nemen, dat weet
God alleen! Wanneer het verkeerd van mij
is, dan moge de straf op mij alleen vallen."
HOOFDSTUK XXIII.
Een zomer-idylle.
De zomer is van alle jaargetijden zeker
wel de volmaakste tijd voor verloofden, en
de dagen, die onmiddellijk volgden op Sara's
verloving met Garth Trent, waren voor haar
dagen van onvermengd geluk.
Heerlijke uren brachten zij samen door,
dwalend door de schaduwrijke bosschen, in
een zalig nietsdoen op het zonnige strand,
of rondzwervend over de lange rij van klip
pen, die zich van af de kaap, waar Far End
als wachter op den uitkijk stond, naar het
Westen uitstrekte.
In die uren van intimiteit leerde Sara 'de
verborgen diopben van Garths natuur ken
nen en ontdekte zij de bijna romantische
teerheid van gedachten, die achter zijn
uiterlijke stugheid verborgen was.
„Je bent eigenlijk half een dichter, of lie
ver meer dan half, Garlh 1" zei ze eens.
„Met andere woorden een transcenden
tale gek," verbeterde hij glimlachend.
„Wel" hij keek haar kluchtig aan
„misschien heb je gelijk. Maar bel is le laat
om mij nog te verbeteren. Zooals de twijg
gebogen wordt, zoo groeit later de stam,
zie je.
„Ik wil je Heeiemaal niet verbeteren,"
verzekerde Sara hem dadelijk. „Zou niet
willen, dat je ook maar een snipper anders
was dan je bent. Dan zou je ten slotte mijn
Garth niet meer zijn."
Zoo zaten zij dikwijls samen le pralen, al
die dwaze, heerlijke woorden, die verloof
den lot elkaar zeggen, en die sedert de
dagen van Adam en Eva altijd weer hei
zelfde en altijd weer nieuw zijn. Do zon
zond haar 9tralen op hen neer als om hen
te zegenen, en de golven, die zachtjes legen
de kust kabbelden, begeleidden met hun ge
luid het liefdesduet van de beide menschen-
kinderen.
Lat^r, in de donkere maanden, die volg
den, tóen haar eigen geluk in een storm van
rampen van haar was weggevloden, en
toen de heele wereld wankelde in den oor
logsorkaan, dacht Sara altijd terug aan dien
onuilsprekelijken, kalmen vrede van die
gulden dogen In het begin van Juli, een
vredige rust, die zijzelf en evenmin de we
reld ooit weer geheel terug zou krijgen.
Later zou er door de herinnering altijd een
gewonde en pijnlijke plek aan den achter
kant der dingen blijven.
Sara vond het nu niet moeilijk* de geluk-
wensctfien van haar vrienden in ontvangst
te nemen het regende letterlijk felicita
ties en in de lange vertrouwelijke ge
sprokken met Garth woog haar het feit, dat
hij nooit over het verleden wilde spreken,
ook in 't geheel niet. Zij veronderstelde, dat
hij lang geleden zich had schuldig gemaakt
aan oen of andere dwaze, jongensachtige
buitensporigheid, die hij met zijn buiten
gewoon srterk ontwikkeld gevoel voor oer en
met de fijngevoelige idealisme, dat zij als
een hoofdbestanddeel van zijn karakter had
leeren kennen, in zijn gedachten had ver
groot tot een geweldige zonde. En zij was met
die veronderstelling tevreden en liet het
daarbij, met beide handen het geluk grij
pend. dat het heden haar gaf.
Zij had aan Elisabeth geschreven om van
haar verloving te vertellen cn lot haar verba
zing had zij oen allerliefsten, vriendelijken
brief terug gekregen.
„Natuurlijk", schreef Elisabeth in haar
impulsief loopend handschrift met de dikke
strepen en de wegvliegende punten, „kunnen
we alleen maar wenschen, dat het anders
geweest was, dat je geleerd zoudt hebben
Tim lief te hebben maar je weet zelf beter
dan een van ons waar je geluk ligt, en je
hebt gelijk, dat je het aanneemt. En denk
nooit, Sara, dat er door deze dingen een ver
andering komt in onze vriendschap. Ik kon
tusschen de regels van je brief door lezen,
dat je zoo'n soort gedachte in je hoofd hadt.
Zoozeer hoop ik, dat dit geen verwijdering
iusSL'hen ons geeft> dat ik voorstel, begrij
pend dat het le veel van je gevraagd zou
zijn in dit geval naar ons te komen, dat ik
in Monkshaven kom. Ik zou graag met den
gelukkigen sterveling willen kennis, maken,
die mijn Sara gewonnen heeft.
(Wordt vervolgd.)
