MEM NIEUWS.
ling het gouden priesterfeest van deken
Dosscns, dat ook juist dezen avond begon.
Toch achtte hij het onderwerp voor den
Middenstand van zeer veel belang en daar
om stelde hij voor de vergadering uit te
stellen tot nader te bepalen datum, opdat
het doel later bereikt worde, wat nu niet
mogelijk was. De heer Manasen was gaarne
bereid om later terug te komen.
Waar niemand bezwaar had. werd aldus
besloten. De heer Korteweg hoopte, dat de
volgende maal de zaal gevuld zou zijn.
Eenige Christel. Vcreenigingen te de
zer slede, nl. de Chr. padvinders, de pad
vinders van het Leger des Heils en de gyrn-
nasliokvereenigingen „Jahn" en „D. O. S.",
in totaal ongeveer 500 personen, hebben
besloten, behoudens de goedkeuring van den
commissaris van politie, op Zaterdag 30
Augustus een rondgang met muziek door de
stad te maken ter eere van den verjaardag
van H. M. de Koningin.
De Vereenigingen zullen dan des namid
dags om halfzes op den Hooge-Rijndijk aan
treden en om zes uur van daar vertrekken
langs Plantage, Plantsoen, Jan-van-IIout-
kade, Doezastraat, Sleenschuur, Breeslraat,
Prinsessekade, Morschslraat, Boerhavestraat
Steonslraat. Haarlemmerstraat, Heeren
gracht, Nieuwe-Rijn, Rijnstraat, Iïooge-
woerd, Plantage, alwaar de stoet zal ont
bonden worden.
Dit kan heelwat levendigheid teweeg
brengen.
De muzikale rondgang, uitgaande van
S. D. A. P. en Leidsehen Bestuurdersbond,
welke morgennamiddag a.s. te vijf uur
wordt gehouden, zal den volgenden weg
nemen
Vanaf Volksgebouw, Ileerengracht, Haar
lemmerstraat, Prinsessekade, Broeslraat,
Korevaarslraat, Geeregracht, Levendaal,
Rijnstraat, Nieuwe-Rijn, Oranjegracht, Zuid
singel, Kalvermarkt, Havenbrug, Oude-Hee-
rengracht, Ilcerensingel, Zijlpoort, Haven,
Havenbrug, Hcerengracht tot aan het Volks-
gebouw.
Heden lagen op het bureau van de Han
delsbeurs ter inzage bestek en leekeningen
van het a,s, Maandag door den heer M. Koert
alhier namens het bestuur der 3-Octoberver-
ecniging aan te besleden opbouwen en we
der afbreken van de tribunes aan den Zoe-
terwoudsche Singel noodig voor het ter ge
legenheid van de herdenking van het Ont
zet dit jaar te houden openluchtspel. Daar
onder is ook begrepen het voor en na de
Leidsche Lustrumfeesten in 1925 opbouwen
van deze tribunes waaronder ook begrepen
de Koninklijke tribune. Er was veel belang
stelling voor de tcekeningen en de daarbij
gedeponeerde besteksbepaling.
Heden waren op de Handelsbeurs aan
gevoerd dc eerste capucijners oogst 1924 als
mede nieuwe gerst en enkele andere land
bouwproducten.
De Noord-Zuid-Hollandsehe Tramweg-
Maatschappij heeft in Juni vervoerd op de
lijn ScheveningenLeiden 639 971 reizigers
excl. abonnement en 855 met abonnement;
bedrag f 99.864.15, van goederenvervoer
1 3657.557a, totaal f 103.521.70Va, per dag
K.M. f 80.06, totaal sedert 1 Januari:
f 453.982.317a, per dag K.M. f 81.52. Op
dc lijn LeidenHeemstede 39.892 reizigers
excl. abonnement en 74 met abonnement;
bedrag I 10 811.15, van goederenvervoer
1 2014.45, totaal 1 12.825.60; per dag K.M.
17.59, totaal sedert 1 Januari: I 78.883.83
per dag K.M. f 17.84.
In het Leidsch Kantongerecht stond
gisteren, dat hij slager A. N. ongekeurd
vlcesch was gevonden. Dit is een vergis
sing; het betrof niet A. N. maar een anderen
slager.
Gistervoormiddag te 10 u. 50 m. viel
door het losloopcn van een voorwiel voor
het perceel 86 Hoogewoerd een met groen
ten beladen wagen, bestuurd door den eige
naar, Arie Hoogcnbooin, le Leiderdorp. De
groenten stortten over de straat. Het tram
verkeer had eenigo vertraging totdat de
groenten waren overgeladen op een anderen
wagen.
Gistermiddag circa halfdrie brak aan
den Stationsweg tegenover de Ilaverzaklaan
de koppeling van een der rijtuigen van de
elcclrische tram, die naar Den Haag zou
vertrekken, tengevolge waarvan een sloot-
balk van den motorwagen brak. De tram
vertrok tengevolge van dit ongeval een
kwartier te laat.
Hedenmorgen viel bij het uilstappen
der tram op het emplacement een dame
flauw. Zij werd binnengedragen in het In
formatiebureau van V. V. V. Door dc aan
wezige infovmatrice en den bediende J. L.
werd rij weder tot bewustzijn gebracht. Per
auto werd do dame huiswaarts vervoerd.
Aan het Politiebureau is weder gede
poneerd een valsehe gulden, zooals er, naar
ons werd medegedeeld, in den laatsten tijd
nogal eenige in omloop zijn. liet geldstuk
is door zijn loodkleurig uiterlijk, en weinig
zorgvuldige afwerking en slordig rand
schrift gemakkelijk van den echten gulden
te onderscheiden.
Het zevende leerjaar.
De Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heelt den Voorzitter der
Tweede Kamer medegedeeld, dat hij, daar
toe door II. M. de Koningin gemachtigd, het
ontwerp van wet tol wijziging van de Leer
plichtwet intrekt.
Gelijk men weet, had deze veelbesproken
wijziging ten doel, dat gedurende het tijd
vak van 1 Januari 1923 tot en met 31 Dec.
1924 de leerverplichting voor het zevende
leerjaar van lagere scholen, geen toepas
sing zou vinden.
Gisteren bestond de Amslerdamsche
brandweer als beroepsbrandweer een halve
eeuw. Voor de oflicieele viering van dit
leest heeft zich een comité uit de burgerij
gevormd, doch de viering zal eerst plaats
hebben in het begin van September*
Gcd. Staten van Gelderland hebben
het Raadsbesluit waarbij de pensioenaftrek
van de salarissen der gemcente-ambtenarCn
van 2 op 5 pet. is gebracht, niet goedge
keurd.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Crifiek moment fe Londen.
Wat zal Duitschland doen? Het is zeer
moeilijk. Marx en Stresemann schijnen een
weigerend standpunt in te nemen, gezien
ook de houding der Duitsche pers. Bij de
bespreking van den ernstigen keer, dien de
besprekingen te Londen over de ontruimings
kwestie genomen hebben, wijzen alle Ber-
Ijrjnsche bladen er toch op, dat de door
het rapport vereischte wetten in den Rijks
dag nooit een meerderheid van tweederden
zuilen verkrijgen, wanneer 't Londensche
emuprotocol niet de_ bemaling bevat, dat
het Roergebied onmiddellijk zal worden ont
ruimd.
Do nationalistisch bladen gaan daarbjj
ook te keer, fiat Marx Ebert's raad heelt
ingeroepen, die h. i. niet de richting der
politiek heeft te bepalen!
Hedenmorgen werd het antwoord uit Ber
lijn ci wacht.
Gisteravond heeft Marx Herriot nog op
gezocht in zijn hotel en daar eens weer met
hem gepraat. Rij liet echter niets uit en
verklaarde: ik blijf stom en Iïerriot ook.
Voor Duitschland is een leelijk ding, dat
McDonald en ook de Amerikaan Kelloy. mee
gingen met Herriot. Het „Hbld." zegt daar
over o.a. nog:
MacDonald bevindt zich in een zeer zon
derlinge positie ,niet alleen als leider van
de Labour Party, maar ook als minister
president. Door het voortduren van de be
zetting van het Roergebied goed te keuren
heeft hij ook die bezetting zeli goedgekeurd,
hetgeen- zoowel in strijd is mot het program
ma van de Labour Party en do resoluties
van de Tweede Internationale, als met het
olficieele standpunt van de Britse he re
geering, het Foreig Office en de juridische
adviseurs van de Britsche Kroon. MacDonald
heeft het daarom noodig gevonden de voor
naamste politieke redacteurs der Londen
sche bleien tot een conferentie in Downing-
street uu te noodigen.
Hij verklaarde dezen journalisten, dat hij
niet als Britsch premier heeft gehandeld,
maar slechts als voorzitter der conferentie
aan dc Duitschers heeft medegedeeld, dat
de „Groote Zeven" van oordeel zijn, dat
Frankrijk inderdaad dc uiterste concessies
heeft gedaan, die het bij de in Frankrijk
heerschende openbare meening kon doe;..
De houding van McDonald kan niet an
ders dan een volledige omkeering worden
genoemd, zij stemt overeen met de tvaditio-
neele Fngelsche politiek om van een moei
lijke situatie te maken wat er van te ma
ken is.
Om nu den toestand voor de Duitschers
eenigszins aannemelijk te maken, heeft
Frankrijk gisteravond laat noch de volgen
de concessies gedaan.
Mannheim, Karlsruhe, Offenburg, Wezel
en Emmerik benevens de zone tusschen de
bruggehoofden zullen onmiddellijk worden
ontruimd. Verder laat Frankrijk zijn eisch
tot handhaving der <1000 man Fjfansch t n
Belgisch spoorwegpersoneel vafren, doch in
dien Frankrijk en België dit noodig ach
ten, zullen zij aan de bezettingstroepen
een aantal spoorwegambtenaren toevoegen.
Merkwaardig is, dat er sedert twee da
gen bij de onderhandelingen tusschen do
.Fransche, Belgische en Dnibsclio delegaties
geen sprak© meer is van het handelsver
drag. De Duitschers onderstellen daarom,
dat Herriot om zijn positie te versterken
en om bij zijn terugkeer een motie van ver
trouwen van zijn parlement te krijgen, als
eerste resultaat de bepaling wil meebren
gen, dat het Roergebied nog een jaar be
zet wordt gehouden, temeer daar hij van
McDonald geen enkele toezeggang aangaan
de de intergeallieerde schulden heeft ge
kregen. Herriot schijnt dan te willen wach
ten totdat de Fransche industrieelen zoo
zeer op het sluiten van een handelsverdrag
aandringen, dat de openbare meening in
Frankrijk er in toestemt, dat in ruil daar
voor het Roergebied wordt ontruimd.
De Engelsche regeering heeft «aan de
Duitsche medegedeeld, dat met ingang van
15 'Aug!, 't recht van 2(5 pet. op de Duitsche
goederen welke in Engeland worden in
gevoerd, weder z«al worden ingevoerd.
Deze datum is echter slechts van formeelc
beteekenis; de bedoeling is, dat dit recht
eerst weer zal worden opgeheven zoodra
het rapport der deskundigen in werking
treedt. De wederinvoering van deze heffing
is voorgeschreven in het rapport der tweede
commissie van de conferentie als een der
middelen, waardoor Engeland zijn schade
vergoedingsbetalingen zal binnen krijgen en
blijft daarom afhankelijk van de inwerking
treding van het verdrag.
BEL~IE.
De staking in de Borinage.
Het referendum onder de mijnwerkers
heeft zich uitgesproken voor de algemeene
staking en deze is geproclameerd.
DUITSCHLAND.
Het separatisme
doodgebloed.
handel met Rus
land
Naar de correspondent van het ,,Berl.
Tagebl." te Koblenz meldt, is het hoofd
kwartier van het separatisme voorgoed ver
dwenen. De beruchte Gutenberg-drukkerij,
waar alles gedrukt werd voor de scpatisti-
sche beweging, wordt verkocht. Alle ma
chines worden in het openbaar geveild. Ook
het separatistisch bureautje, dat nog in de
drukkerij werd gehouden, verdwijnt nu.
Naar de D. A. Ztg. meldt is een sterke
handelsbeweging tusschen Duitschland en
Rusland te wachten, daar tal van bestel
lingen, die hangende het conflict over de
huiszoeking in het gebouw van de Berlijn-
sche handelsdelegatie waren opgehouden,
binnenkort afkomen. Die bestellingen zullen
hoofdzakelijk chemicaliën, electrotechnisch
materiaal, industrieele en landbouwmachi
nes betreffen.
ENGELAND.
Een bijzondere reserve.
Het legerbestuur heeft een dagorder uit
gevaardigd waarin kennis wordt gegeven
van de machtiging om 'n bijzondere reserve
in het leven te roepen ter sterkte van 23000
officieren en manschappen teneinde allo
wapenen in het geval eener eventueele mo
bilisatie op yolle sterkte te kunnen brengen.
NOORWEGEN.
Tegen het communisme
De leider der Noorsehe communistische
parlij Olassen is in hechtenis genomen.
SPANJE.
Besprekingen met
Abdel Krim?
Volgens de bladen is Spanje voornemens,
rechlslr&eksehe onderhandelingen aan te.
vangen met den leider der Rif-Kabylen,
Abdel Krim. Als Spaansch onderhandelaar
wordt de reeder Royarik uit Bilbao genoemd!
die voor zijn vertrek een onderhoud had
met den koning en Primo de Rivera.
POLEN.
Staking geëindigd.
De slaking in het grootste gedeelte van
Opper-Silezië, die eenige weken geleden we
gens aanranding van den achturendag uit
brak, is bijgelegd. De staking eindigde met
de nederlaag van de arbeiders. In de me
taalindustrie zat dus weer 10 uur daags
worden gewerkt. Ook in de mijnen wordt de
nieuwe werktijd aangenomen.
VEREENIGDE STATEN.
Goolidge's candidatuu-r
om het presidentschap,
President Cooiidge heeft het republi-
keiusch candidaatsohap voor het president
schap aanvaard met een uitvoerige verkla
ring, waarin- hij o.a. naar do „Times" meldt,
het volgende zeide:
Het woord vrede drukt het best de buï-
tenlandsche politiek van Amerika uit.
Amerika is voornemens lid te worden van
een wereldgerechtshof en zoodra het Da-
wes-plan in werking is getreden, zal de
Amerikaansche regeering zich met de an
dere mogendheden in verbinding stellen voor
het houden van een nieuwe conferentie voor
do verdere inkrimping der bewapeningen
en voor de codificatie van het volkenrecht.
Hoewel Amerika weigert het Volkenbonds
statuut te bekrachtigen, belet zijn grond
wet toch niet, dat het bij belangrijke zaken
met den Volkenbond samenwerkt, zooals
reeds is geschied voor de onderdrukking
van oen handel in verdoovingsmiddelen en
de bevordering der openbare gezondheid.
Van buitenlandseho verbindingen mo.et
Amerika zich onthouden, maar het wenscht
de zusternaties op iedere mogelijke manier
te helpen.
De Washingtorsche conference heeft ge
leid tot de eerste practische overeenkomst
tusschen do groote mogendheden om den
druk, die op de volken rust door deu wedioop
der bewapeningen, te verlichten. De pre
sident sprak hierbij de meening uit, d;\t geen
andere conferentie ooit zooveel heeft kun
nen doen voor de bevordering van den
wereldvrede.
Spreker herinnerde er aau, dat staats
secretaris Hughes in December 1920 het
voorstel te berde bracht voor de benoeming
van een commissie ter oplossing van do
kwestie der schadevergoeding. Wordt het
plan der experts nu toegepast, dau zal
het op den weg der Amerikaansche burgers
liggen aan Duitschland een particuliere iee-
ning to verstrekken, want zeide de pre
sident -het is de plicht van ons volk,
de hulpbronnen, waarover het te beschikken
heeft, te gebruiken tot verlichting van den
druk, welke op de andere naties rust, die
door den oorlog hebben geleden, en tot
verlichting van den druk, welke op de
andere naties rust, die door den oorlog
hebben geleden en tot verbetering van den
toestand der wereld. De berichten wijzen
or op, dat het Dawes-plan zal worden aan
vaard, maar ik zal dat eerst afwachten,,
Vervolgens hield de president een uit-#
voerigo beschouwing over hetgeen de re-
publikeinsche regeering in de vier jaar
van haar bestaan tot stand heeft gebracht.
Tijdens het bestuur van de huidige re
geering is ruim 40 pet van de schulden
van Amerika geliquideerd, hetgeen met
al-een een ontzaglijke financieele transactie
was, maar tevens getuigde van internationaal
goed vertrouwen en do beteekenis van mo-
reele macht. De nationale schuld van Ame
rika werd in den zelfden tijd verminderd'
van 24 milliard dollar tot 211/4 milliard
met een rentebesparing van 120 miilioen.
Door twee belastingverminderingen werd
den aangeslagenen per dag 6 miilioen dollar
bespaard, terwijl het pas geëindigde fiscale
jaar een surplus van 86 miilioen dollar op
leverde*
Naar republikeinsche gewoonte prees de
president verder het Amerikaansche tarief,
en wees er op, dat de nieuwe tarieven
het onvergelijkelijke bedrag van 550 miilioen
dollar hadden opgeleverd.
Cooiidge bepleitte een verdere verminde
ring van do belasting en bezuiniging op
de regeeringsuitgaven.
In zake de uitsluiting van Japansche
immigranten, had de president lfever een
regeling gewenscht, die de Japansche ge
voeligheden meer zou hebben ontzien. ii\j had
al het mogelijke gedaan om dat kwaad te
verzachten. Nu echter de immigratiewet. was
doorgevoerd, kon dit incident als gesleten
worden beschouwd en dient Amerika op
andere wijze zijn vriendschap en achting
voor de Japansche natie te toonen.
Ten slotte deed president Cooiidge om
trouw te blijven een krachtig beroep op
qe partij.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
Voor de politierechtbank te Aken heeft
een Belgisch soldaat een revolver, welke als
stuk van overtuiging dienst deed, zoo on-,
handig opgepakt, dat er een schot afging.
De kogel trof een. sergeant-majoor in de
borst, tengevolge waarvan deze overleed.
Bij een mijngasonlploffing in de kolen-«
mijn Des Carabiniers te Charleroi z.jn 15
lieden gedood en verscheidenen gewond.
De burgemeester van Krisliania Arzlan-j
der is in het Noorsehe hooggebergte verou-i
gelukt. De politie en 100 soldalen zoeken
naar zijn lijk.
Zware slagregens hebben aan het Lago
Maggiore groote overstroomingen veroor-t
zaakt, vooral in Pateanza Streza, waar vele;
huizen ontruimd moesten worden. Ook de
«treek bij Vareae werd na hevige regens
Door de Broederschap van Diakonen
is te Lunleren een zeer belangrijke confe
rentie uilgeschreven voor arbeiders in dienst
der Inwendige Zending, te houden od 16, 17
en 18 Seplember a.s.
In de jongste vergadering van het Uit- -
voerend Comité van het congres voor het
onderwijs aan de niet leerplichtige jeugd
is met algemeene stemmen besloten dit con
gres omstreeks Paschen 1925 te houden.
Gisteravond reed onder Was
senaar op den Katwijkschen weg een auto,
bestuurd door W. B. C. A. Freiherr von
Hauboidt Dachröder, tegen een boom. De
beido inzittenden, zijn vrouw en zijn drie
jarig zoontje, werden ten huize van dr.
Duetz binnengedragen, die de eerste hulp
verleende. De arme jongen was echter zoo
gewond ,dat hg spoedig daarop overleed.
De vrouw is naar het ziekenhuis gebracht.
Volgens de ooggetuigen reed da auto niet
snei, en men vermoedt, dat de- stuurinrich
ting defect was.
De vakgroepen uit het haven-
bedrpl van do afdeeiing Rotterdam van den
Cer.tralen Bond van Transportarbeiders heb
ben besproken het afloopen van de col
lectieve overeenkomst op 1 September a.s.
Na breedvoerige discussie werd bet bestuur
opgedragen bet thans loopende contract op
te zeggen en de werkgeversvereeniging
mede ie deelen, dat een nieuw contract
mogelijk is, als de volgende verlangens
worden ingewilligd:
lo. Verhooging van het loon der losse
arbeiders met 40 cent per dag, dus een
dagloon van f6; 2o. verhooging van het
loon der vasto arbeiders met f2 per wesk,
met een minimum weekloon van f30; 3o.
herziening van do tariefregeling op grond
slag van de verlangde verhooging van do
dagloonen; 4o. verhooging van het garantie
loon der vaste arbeiders met f2 per week;
5o. afschaffing van do combinatie middag-
taak met lo nachttaak; 6o. wederinvoering
van do gedeeltelijke nachtrust.
Voorts kwam uit de vergadering een sterk
protest tegen do wjjze, waarop door de
ondernemers met den vrijen Zaterdagmid
dag wordt omgesprongen. Het bestuur werd
verzocht, bij komende onderhandelingen daar
vooral sterk den nadruk op te Joggen, daar
het offer van S'/s uur werken per dag door
de havenarbeiders is gebracht, om den vrijen
Zaterdagmiddag te behouden.
(„Vrwt&'j.
Hot aantal badgasten te
Zandvoort bedroeg op 8 Augustus jl. 6446,
tegen 5417 op denzelfden datum van het
vorig jaar. In totaal heeft Zandvoort lol op
dien datum in dit seizoen 10 269 gasten ge
had (v. j. 8644).
Te Leerdam is afgebrand een
boeronwoning, staande aau deu Diefdjjk,
bewoond door vier gezinnen. Een driejarig
kina werd door de moeder met groote moeite
geren. De vrouw bekwam brandwonden. De
prand ontstond door het omvallen van een
pctroleumstet.
Te Papendrecht overleed
de ruim 70-jarige P. M., die sedert eenige
jaren ten laste van de diaconie der Ned.-
Herv. Gem. werd onderhouden. Bij onder
zoek van zijn armoedig plunje kwam intus-
schen aan het licht, dat de man in het bezit
was van een spaarbankboekje niet f 200, en
f 400 aan contanten werden in het bedde-
goed gevonden.
Gisternachtzageonsurveil
leerendc agent van politie voor het Staton-
plein to Groningen, dat een heer door een
arbeider werd mishandeld. Hij trachtte den
arbeider te arresteeren. doch dezo nam, na
bedreiging den agent te zullen neerschieten
de vlucht naar een klein scheepje, dat tegen
een groote Duitsche aak in het Eemska-
naal lag. In vcreeniging met inmiddels toe
geschoten politiehulp trachtte de agent den
man daar to vatten, doch de geheele fami
lie, die op het seheepjo thuis behoorde,
verzette zich daartegen. Er ontstond een
gevecht, -waarbij de politie genoodzaakt was
van de vuurwapens gebruik te maken. De
zuster van den vervolgde, de 18-jarige A. H.
kreeg een schot in do borst. Zij werd naar
het Academisch Ziekehuis overgebracht.
Do gezochte tvachte door het Kanaal over
te zwemmen te ontkomen, maar hij werd,
aan den anderen kant aangekomen, gear
resteerd. Het bleek te zijn dc 33-jarige S. H.
lid van een bij de politie zeer beruchte fa
milie. De mishandelde heer was intusschen
stilletjes naar huis gegaan. Wie hij was,
weet men niet.
Aan de Aalmoezenierskamer te
Utrecht meldde zich een werklooze, die
meende recht te hebben op meer uitkeering
dan hij tot nog toe kreeg. Toen de ambtenaar
hem aan het verstand trachtte te brengen,
dat die meening niet juist was, kreeg de
man een zenuwaanval. Hij sloeg op en tegen
alles, wat los en vast was, en heeft tien
glasruiten kapot geslagen en eenige meubels
vernield. i
De Betuwsche fietspro-
cessic naar Kevelaer, beslaande uit 160
deelnemers, onder wie verscheidene gees
telijken, is, naar „De Tijd" meldt, nabij
Glanerbrug geweigerd de Duil9che grens te
overschrijden. Alle pogingen om doorgang
to verkrijgen faalden, zoodat de bedevaart
gangers onverriehterzake naar huis moesten
lerugkeeren.
Zonderlinge logica. I*edei-
een, mijn zoon, moet werken. Werken
maakt tevreden, werken is gezond, werken
Iis onmisbaar. Bovendien kan men cor 5.0ms
zooveel mee sparen, dat men later niet meer
behoeft te werken.
De Londensche conferentie is plots in
een critiek stadium gekomen naar aanlei
ding van de kwestie der militaire ontrui
ming van het Roergebied, gelijk gisteren de
telegrammen al zeer duidelijk deden uit
komen.
Herriot houdt vast aan het recht van be
zetting van een jaar. In de bijeenkomst met
dc Duitschers begon hij met een welspre
kende reden, waarin hij zeide, dat hij be
sloten had een nieuw tijdperk van samen
werking met Duitschland op politiek en
economisch gebied in te luiden, dat hij vej>
trouwen had in Duitschland en ook vertrou
wen terug verlangde, dat hij bereid was de
categorische verklaring te geven, dat de
Fransche troepen het Roergebied niet later
dan binnen een jaar zullen ontruimen, en
dat, ofschoon de openbare meening in
Frankrijk hem niet veroorloofde dezen Ier-
mijn le verkorten, het gemakkelijk zou
vallen dit later te doen, wanneer Duitsch
land zijn verplichtingen aangaande de toe
passing van het plan-Dawes cn de onlwa-
- peniiig zou nakomen, hetgeen Herriot niet
betwij telde.
De „Petit Parisian" citeert de volgende
passage: „Wij willen lusschun l-Tankrijk en
Duitschland den moreelen vrede, gebaseerd
op wederzijdsch vertrouwen. Ik heb u rnijn
woord gegeven, dat de Roer in een tijdsver
loop van ten hoogste 12 maanden ontruimd
zal zijn. Jk vraag u vertrouwen in mij te
stellen, cn u op mij te verlaten wat betreft
de zorg voor het. verkorten van diens ter
mijn, zoo de gebeurtenissen zulks veroor
loven."
Marx dankte Herriot voor zijn goeden
wil, maar vroeg hoe hij kon weten, of Her
riot gedurende het volgende jaar nog pre
mier zal blijven en welke waarborg er was,
dat Harriot's opvolger zich aan een derge
lijke afspraak zou houden. De rijkskanse
lier wees er op, dat ook de Duitsche dele
gatie rekening moet houden met de open
bare meening in haar eigen land en dat zij
daarom moot vasthouden aan den eisch dat
het Roergebied binnen 6 maanden zal wor
den ontruimd.
Vervolgens vroeg de Duitsche delegatie,
van af welken datum ITerriol het jaar zou
rekenen, waarop Herriot antwoordde: Van
af het oogenblik, dal Duitschland een «aan
vang maakt met de toepassing van het plan-
Dames. Dc Duitschers konder daarmede
geen genoegen nemen, waarop Herriol ten
slotte dc toezegging deed, dat hij nog dui
delijker zou verklaren, wanneer de termijn
van een jaar die overigens door de Duit
schers volstrekt nog niet is aanvaard
zal aanvangen.
Zoo was de situatie dus vastgeJoopen.
Herriot heeft later, zijn standpunt inder
daad toegelicht. Wij volgen weer den goed
ingelichten „Ilbld."-correspondent, wanneer
deze meldt:
Hij is bereid het Roergebied vroeger dan
na een jaar le ontruimen en hoopt dit ook
te kunnen doen, doch dan moeten de Duit
schers het plan-Dawes nauwgezet uitvoe
ren en oen voor Frankrijk bevredigend han
delsverdrag sluiten. Herriot kan zich in
geen geval er toe verplichten het Roer
gebied binnen een jaar te ontruimen, doch
deze termijn zal beginnen op het oogenblik
dat het protocol te Londen wordt ondertee
kend. Wanneer de Duitschers zeggen, dat
zij weliswaar in Herriot persoonlijk ver
trouwen hebben, maar dat. indien Iïerriot
ten val zou worden gebracht, een reactio
naire regeering stellig niet geneigd zou zijn
het Roergebied vroeger te ontruimen, dan
wenscht Herriot hierop te antwoorden, dat
de mogelijkheid dat Marx en Stresemann
voor een nationalistisch kabinet moeien
plaats maken ten minste even groot is en
in dat geval zou Frankrijk, indien het Roer
gebied dan reeds was ontruimd, geen enke
len waarborg meer hebben. Indien Herriot
echter met het door Parijs gowenschte re
sultaat kan terugkeeren, dan zou zijn posi
tie sterker worden naarmate de Duitschers
meer hun best doen om het plan-Dawes uit
te voeren en om een handelsverdrag te
sluiten waarbij de belangen van Frankrijk
worden beschermd, In dat geval zou de
openbare meening in Frankrijk zich ook
niet meer tegen een bespoediging van de
ontruiming verzetten, zoodat de termijn on
geveer met dien van 10 Januari a.s. zou
kunnen samenvallen.
De Duitschers waren in een zeer moeilijk
parket gedrongen. Zij besloten den minister
van financiën, Luther, naar Berlijn te laten
gaan om met het kabinet en de partijleiders
te overleggen, welke houding de delegatie
in het conflict met Herriot zou aannemen;
Luther is n.l. de minister die nog den mees
ten invloed op de rechtsche partijen heeft.
Daarna had een bijeenkomst van" Marx
en Iïerriot plaats, waarin Herriot zich ver
zette tegen het voornemen om Lulber naar
Berlijn te laten gaan, daar dit voor de con
ferentie een vertraging van drie of vier da
gen zou beteekenen. Na dit onderhoud
bracht Herriot een bezoek aan MacDonald
om hem te verzoeken zijn invloed aan te
wenden ten einde de Duitsche delegatie er
toe te bewegen Berlijn telegrafisch te raad
plegen. MacDonald besprak deze quaestie
vervolgens met Marx en het resultaat was
dat de Duitschers, ofschoon zij nog niet de
finitief van hun voornemen om Lulher
naar Berlijn te laten gaan, hebben afgezien,
besloten hebben zich telegrafisch met Ber
lijn in verbinding te stellen en hun beslis
sing over de vraag of een lid hunner dele
gatie naar Berlijn zal gaan te laten afhan
gen van het antwoord van Berlijn.
De toestand is nu volgens de opvatting
van het Foreign Office als volgt:
Indien het antwoord van Berlijn gunstig
is, d.w.z. indien niet slechts de reis van
Luther overbodig wordt, maar indien de
Duitsche delegatie tevens machtiging krijgt
om de voorstellen aan te nemen, dan zou
de conferentie Zaterdag a.s. kunnen ein
digen; indien het antwoord ongunstig luidt
zou de conferentie voor den lijd van drie of
vier weken worden verdaagd en indien het
antwoord van dien aard i9 dat een compro
mis nog mogelijk blijft, zouden de bespre
kingen te Londen Worden voortgezet
