No. 19745.
WOENSDAG 23 JULI
Anno 1924
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER AD VERTE N3TEN»
80 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Adverlenliën, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdags 60 Cts., bij een maximum aantal woorden van 80.
I Incasso volgens postrechb Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordelndspleln Telefoonnummer! voor
Directie en Administratie 175 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No, 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANTi
Voor Lelden per 8 maanden £.85, per week Ï0.H
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week .0.18,
Franco per post ƒ2.35 portokosten,
3lt nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
Aan den gemeentelijken vischwinkel,
Vischmarkt 18, tel. 1225, is Donderdag ver
krijgbaar: SCHELVISCH a I 0.17—1 0.22,
SCHOL a f 0.19, KABELJAUW a f 0.32—
f 0.37 (geh. kabeljauw a I 0.24) per pond
en NIEUWE HARING a f 0.0C per sluk.
AUG. L. REIMERINGER,
Welh. Lo.-Burgemeester.
Leiden, 23 Juli 1924.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
Brengen ter algemeene kennis, dat door hen
vergunning is verleend aan:
a. W. de Laat en rechtverkrijgenden, tot
oprichting van een banketbakkerij in het
perceel Sophiastraat No. 17, Sectie K.
No. 2241.
b. P. Sloeken en rechtverkrijgenden, tot
uitbreiding van de ververij en stoomerij in
het perceel Volmolengracht No. 23, Sectie
II. No. 2949.
AUG. L. REIMERINGER,
Weth., loco-Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 23 Juli 1924.
Winkelweek. 3-Qetoher-feesten.
In de Nutszaal werd gisteravond de ver
leden week uitgestelde propaganda-vergade-
ring gehouden, welke georganiseerd was
door het bestuur der winkelweek-commissie.
De belangstelling was ook thans niet groot,
doch in ieder geval grooter dan een week
vroeger.
liet openingswoord werd gesproken door
den heer Cahen, die de aanwezigen wel
kom heette en wei speciaal de heeren, die
zich bereid hadden verklaard dezen avond
een opwekkend woord te spreken. Vervol
gens gaf hij het woord aan den heer D. ten
Cate Brouwer, voorzitter van de Kamer van
Koophandel alhier, die zeide dat het een ge
noegen is voor een zakenman om eens te
spreken niet over datgene wal ons verdeelt
maar over dat wat ons samenbindt. In dit
geval is dat het dienen van de belangen van
don middenstandsorganisaties zich hebben
aangegord, haar verschillen in geestelijke
richting ten spijt.
Inderdaad, Leiden is thans op den goeden
weg! En hopelijk zal men het spoedig bur
gemeester Van der Werff kunnen nazeggen,
die in de voor de Sleutelstad zoo moeilijke
tijden eens sprak. ,,Ze is één, ze is één,
mijn burgerij van Leiden 1" Voor de zaken-
mcnschen zijn het zware tijden geweest, en
ze zijn dat nog, maar met de eenheid zal de
welvaart en bloei lerugkeeren, omdat ook
burgerij en grootfabrikanten van die een
heid de vruchten plukken. Alle hens moeten
nu aan dek en zij die daaraan geen gehoor
geven zullen de slechte gevolgen er van on
dervinden. Zoo zal getracht moeten worden
het publiek te overtuigen dat de meening,
dal men in Den Haag goedkooper en beter
kan koopen, niets anders dan een denkbeeld
is. Wel is het aanleggen van de nieuwe
tram verbinding met de residentie in ver
hand daarmede in zeker opzicht niet bevor
derlijk maar daar slaat toch ook tegenover
dat die aanleg een prikkel zal zijn voor den
Leidschen middenstand om goede fabrika
ten te verkoopen tegen behoorlijke, concur-
reerende prijzen. Bestreden zullen moeten
worden de vliegende winkels, waarin het
publiek maar al te dikwijls bedrogen wordt
cn waarin de meening wordt gevestigd dat
de Leidsche Middenstand veel te hooge prij
zen bedingt. Geijverd zal daarnevens moe
ien worden voor het Nederlandsche fabri
kaat omdat zulks in het belang is van het
land in het algemeen en van de industrie
en tenslotte ook van den middenstand zelf
in liet bijzonder. Wij zijn verplicht in deze
moeilijke lijden hand in hand te gaan en
elkaar zooveel mogelijk te steunen. De be
langen van den fabrikant en den midden
stand gaan parallel Welvaart bij den fabri
kant, welvaart bij den middenstand, en om
gekeerd. En wij dienen er voor te waken
dat de sociale wetgeving geen rem wordt
voor den opbloei van onze zaken, hoezeer
wij ook voorslander zijn van een goede
sociale wetgeving. Alle krachten moeten wij
inspannen om onze zaken vooruit te bren
gen!
En nu slaan wij voor de organisatie van
een winkelweek ter gelegenheid van den
dag van 3-October, dien heerlijken feestdag,
waarvoor duizenden van elders naar Leiden
komen. Welk een schitterende gelegenheid
om propaganda te maken voor onzen mid
denstand en het publiek te tonnen hoe de
Leidsche geest scheppen kan. De besturen
der organisaties zullen het hare bijdragen
'om het doel te bereiken. Daarom zij drin
gend opgewekt om zich op te geven als
deelnemer aan de winkelweek. Niemand
mag achter blijven. Ieder moet propagandist
worden en zijn zaak hoe klein ook, looien
in een bruidskleed. Aldus zoo eindigde spre
ker, zal deze winkelweek lot .een zegen
worden. Zij zal dan worden de gouden
week van den Leidschen Middenstand!
(warm applaus).
Aan het woord kwamen nu de voorzit
ters der drie Leidsche Middenstandsvereeni-
ging, en wel allereerst de heer J. van der
Steen (Chr. Middenslandsvereeniging), die
zeide dat er na de mooie rede van den vori-
gen spreker eigenlijk zeer weinig meer te
vertellen viel. De rede van den heer Ten
Cate Brouwer was if, zooals dat bij hem te
doen gebruikelijk is^ Daarom nog slechts
een enkel woord, en wel over .plichten".
Niet over die van de gemeenschap, doch
over die van ons zeiven. Welke zijn deze?
tWij hebben onze zaken zoo goed mogelijk
te behartigen en tot stand te brengen.
Steeds meer moeten wij er op uit zijn, waar
dan ook, onzen stand naar voren te bren
gen en er reclame voor te maken.
De winkelweek biedt daartoe een uitste
kende gelegenheid. Hoeveel bezoekers zul
len er niet komen uit omliggende plaatsen.
Het is zaak hen te loonen wat wij prestee-
ren en waartoe wij in staat zijn. Voor de
middenstanders geldt in verband daarmede
slebhts één leu9, en die is: „sluit u aan
één 1"
De heer C. Korteweg (Neulr. Midden-
standsvereeniging), die eveneens wees op de
moeilijkheid om nu nog iets nieuws te ver
tellen, zeide dat er ditmaal met 3-Oclober
ongetwijfeld nog veel méér bezoekers zullen
komen dan bij vorige gelegenheden. Daar
om dient de middenstand, die al eerder
heeft geloond, waartoe hij in slaat is, al zijn
krachten in te spannen en voor schitterend
aangekleede etalages te zorgen, omdat de
indruk bij het publiek meerendeels afhangt
van de wijze van etaleeren.
Het was daarover dal spreker meende
eenige aanwijzingen te moeten geven, waar
na hij tenslotte ook de middenslandsvrou
wen opwekte om bij het verzorgen der eta
lages haar dikwerf uitstekenden smaak ten
dienste te stellen.
Als vierde spreker kwam nu aan het
woord de heer H. Simonis (R.-K. Midden
slandsvereeniging) die zijn verwondering
uitsprak over liet feit dat toch maar een be
trekkelijk klein aantal middenstanders aan
wezig was, waarover hij een woord van
protest meende te moeten laten hooren. Als-
nu komende tot zijn beknopt beloog verge
leek hij den middenstand bij een uurwerk
Dat laatste moet, om behoorlijk te funclij-
neeren, van tijd lot lijd nauwkeurig worden
nagezien en in orde gemaakl. Zoo is het ook
met den middenstand, die af en toe een op-
frissching noodig heeft, als hoedanig een
winkelweek zoo prachtig dienst kan doen.
Laat men dat toch begrijpen, en ieder zijn
uiterste krachten inspannen. Het zal zijn in
het belang der gemeente, maar ook in het
belang van den Leidschen middenstand.
De voorzitter der winkelweek-commissie,
de heer Cahen, constateerde dat bij de aan
wezigen die gevoelens waren opgewekt,
welke men dezen avond beoogde op te wek
ken. Zulks was herhaaldelijk uit het warme
applaus gebleken. En hij bracht er dank
voor speciaal aan den heer Ten Cate Brou
wer, en ook aan de drie andere sprekers, die
de zaak op zoo uitnemende wijze hadden
uiteengezet, om tenslotte de middenstanders
nog eens op le wekken tot deelneming aan
de winkelweek, welke hun eigen belangen
bevordert en als leus naar voren te brengen,
de bebeekenis, door den burgemeester van
Haarlem gegeven aan de onlangs aldaar ge
houden ,,Hamit"-tentoonstelling: „Houdt al
tijd moed in tegenspoed!"
Hoe de winkelweek zal worden gehouden,
zeide hij nog niet le kunnen mededeelen.
Eerst moeten allen zich opgeven voor deel
neming. Dan zal er weer een vergadering
worden belegd, waarin verschillende syste
men aan de hand zullen worden gedaan.
De winkeliers hebben daarvoor zelf le be
slissen.
Na nogmaals een opwekking te hebban
gesproken en de gelegenheid te hebben
opengesteld om zich voor deelneming aan te
melden, wilde de heer Cahen de bijeenkomst
sluiten, doch juist toen kwam hij op een
schitterend idee.Alle aanwezigen, zoo
zeide hij, hebben dozen avond de presentie
lijst geleekend, welnu, mogen wij aannemen
dat al diegenen daarmede tevens als deel
nemer aan de winkelweek kunnen worden
beschouwd?
Geen woord van protest klonk door de
zaal.... Hoeveel vliegen in één klap? Wij
welen het niet, maar wel weten wij dat bij
kans honderd personen op de presentielijst
hadden geleekendI 't Schijnt een enorm suc
ces te zijn geweest.
De heer B. Willemse, alhier, is in Den
Haag voor de hoofdakte geslaagd
Geslaagd is voor het examen boekhou
den, handelsrekenen en handelsrecht, afge
nomen door de Vereeniging va Leeraren in
de Handelswetenschappen te Amsterdam, de
lieer H. T. G. de Kruys, alhier.
Teyens slaagden voor het Instituut „Mer-
curius" mej. A. Scbriecke en de heer Ailing.
Geslaagd is voor het examen Nederland
sche handelscorrespondentie mej. J. Filippo
alhier.
Voor hel examen nuttige handwerken
zijn te Rotterdam geslaagd de dames M.
Bokma en M. Holtz, alhier.
In Den Raag is geslaagd voor de Nij
verheidsakte Nv onze vroegere stadgenoot
de heer R. Pillekers.
Te Zürich, waar hij sedert hel begin
van 1914 woonde, is overleden, 74 jaar oud,
prol. dr. Jan van Leeuwen Jzn., oud-hoog-
leeraar in de Grieksche taal- en letterkunde
aan de universiteit alhier.
Prol. van Leeuwen werd geboren te Zeg
waard, bezocht alhier het gymnasium en
studeerde aan de Leidsche universiteit In
April 187G is hij alhier lol doctor in de
klassieke letteren bevorderd op proefschrift:
„De trislophane Euripidis censor."
Van 1875 tot 1884 i9 hij leeraar in hel
Grieksch aan het gymnasium te Amsterdam
geweest, en van 1884 tot 1914 hoogleeraar
alhier.
Hij is vooral bekend door zijn Grieksche
Grammatica, die hij, in samenwerking met
dr. Mendes da Costa, heetl samengesteld.
Welbekend is ook zijn uitgave, in samen
werking met dr. M. B. Mendes da Costa,
van de Ilias en de Odyssee, terwijl verder
genoemd mogen worden zijn metrische ver
talingen van drama's van Sophocles, en zijn
uitgaven van enkele blijspelen van Aristo
phanes.
De aldeeling Leiden, aangesloten bij
den Provincialen Bond van Geitenfokver-
eenigingen in Z.-H. hield een keuring voor
het Stamboek en wel op het terrein voor
lichamelijke opvoeding aan den Zoeter-
woudsche-Singel. De geiten leerden gekeurd
door den heer Tukker, Rijksveeteeltconsu-
lent, en den hier Marbus, lid der regelings
commissie van Z.-H. De belangstelling was
grooter dan het aantal inzendingen. Onder
de bezoekers waren ook aanwezig de heer
Ennink, van Voorburg, inspecteur van Die
renbescherming en de heer Eelljes, alhier,
leider eter jeugdgroep van de Dierenbescher
ming. Deze beide heeren waren zeer tevre
den over de verzorging-der aanwezige geiten.
De volgende geiten werden voor het
Slamboek ingeschreven:
Taulina 2844, eig. J. Slootweg; Annie
2845, eig. P. Sioolweg; Trinnie 2846, eig. C.
Akkerman; Corrie 2347, eig. F. Mol; Betje
28-18, eig. Sirag; Nellie 2S19, eig. Colpa;
Nellie 2501, eig. Hansen;. Truitje 2503, eig.
Sirag; Marie 2501, eig. Van Hal.
De twee medailles, beschikbaar gesteld
door den Prov. Bond, werden gewonnen door
Sirag en P. Slootweg en de geldprijs door J.
Slootweg.
In een 4 Augustus a s. 1e houden bui
tengewone algemeene vergadering van aai»
deelhouders der Hollandsche Constructie-
werkplaalsen, gcvesLigd alhier, zal o.a. eeu
voorstel aan de orde komen, strekkend., tot
vermindering van 't maatschappelijk kapi
iaat, benevens een voorstel aangaande de
uitgifte van nieuwe aandeelen.
Het rijwiel van mej. L. v. A. is vernield
doordat zij Of den hoek Oude-Rijn-Ku.per-
steeg is aangereden door L. die den verkeer
den kant hield.
Hrt rijwiel van den 15-jarigen W. B.,
uit de Haarlemmerstraat, is aan den Kanaal-
weg gedeeltelijk vernield, doordat de 12-jari-
ge J. S. wonend aan boord van een schip uit
Meppel hem aanreed door op den weg met
de fiets le spelen
Ter Gemeentelijke Arbeidsbeurs alhier
zijn thans ingeschreven 615 werkzoekenden.
Medezeggenschap in het bedrijfsleven.
Verschenen is het rapport van de com
missie, benoemd door het hoofdbestuur
van den Vrijrinnig-Democratischen Bond
over het vraagstuk van het medezeggen
schap in het bedrijfsleven. De commissie
bestond uit de heeren mr. A. O. Joseph us
Jitta, te 's-Gravenhage, voorzitterEL
Bredewout, te ZwolleJ. Dekker, te
UtrechtM. O. M. de Groot, te 's-Gra-
venhage; O. Pelt J.Jzn., te Ooetesrbeek, en
H. van Poelgeest, te Leiderdorp.
Uitgangspunt vocxr het onderzoek 'doi
commissie was het derde onderdeel van
punt II der beginselverklaring van don
Vrijzinnig-Democratischen Bond, luidende:
„Allen, die in het bedrijfsleven werkzaam
zijn, behooren belang te hebben bij de
uitkomsten van het bedrijf en medezeggen
schap in de regeling der arbeidsvoorwaar
den en in de organisatie van het bedrijf."
De oommissie meende het edhter niet als
haar taak te moeten beschouwen, aldus het
rapport een parafrase op deze algemeene
uitspraak te leveren. Omtrent het daarin
neergelegde beginsel bestaat immers in
onze partij eenstemmigheid, al hcersoht
ongetwijfeld t.a.v. de uitvoering bij ver
scheidene partijgenooten verschil van in
zicht. Niet op het ontwikkelen van nieuwe
algemeene beschouwingen betreffende die
beginselen komt het aan, doch op eon po
ging om zoo beknopt en concreet mogelijk
do denkbeelden aan to geven, waarvoor de
tijd rijp moet worden geacht en 'die onze
partij thans moet trachten te verwezenlij
ken.
Do commissie heeft vooraf een geschied'
kundig overzicht gegeven van de ontwik
keling van de positie der arbeiders in het
bedrijfsleven en van de bemoeiingen van
'den wetgever in verband {laarmede, en
vervolgens gewezen op den invloed van de
vakorganisaties der arbeiders op deze po
sitie en op do nieuwe eisclicn, ten aanzien
daarvan gesteld. Uit het daarop volgende
OOöfdstuk over de voorstellen der commis
sie is het volgende overgenomen:
De collectieve samenwerking van arbei
ders en ondernemers moet verder worden
opgebouwd. Zij dient, waar eonigszins mo
gelijk, de taak over te nomen, die tbans
nog voor bet grootste dool door do over-
beid en haar ambtelijke organen moot wor
pen verrioht.
Hot begrip medezeggenschap dient voor
alles to worden opgevat in organischen
zin. Al zou de oommissie niet willen be
weren, dat van een individueel medezeg
genschap ook in de verste toekomst ooit
sprake zal kunnen zijn, zeker is do tijd
daarvoor thans nog hij lauge na niet rijp.
Van de zijde der tegenstanders van het
medezeggenschap den eersten den bosten
arbeider individueel een recht van mode-
beslissen willen geven. Daarvan kan na
tuurlijk geen sprake zijn. De veredeling
van het voortbrengingsproces, die met het
medezeggenschap wordt beoogd, is gegrond
op de gedaohte der samenwerking, die het
omgekeerde is van anarohie. Zij kan slechts
door verbeterde organisatie der in het be
drijfsleven werkzame groepen worden ver
kregen.
Moeten nu ter bereiking ynn dit Ö.iel
nieuwe instellingen in den vorm van aller
lei soort „raden" in het leven worden
geroepen 7 Ook deze vraag beantwoordt de
commissie ontkennend.
Het medezeggenschap moet worden ver
wezenlijkt door middel van de bestaande
organen, de vakvereenigingen der arbei
ders en werkgevers. De sooialo beteekciiis
dezer Vereonigingen valt niet tc loochenen
Wat kan nu de overheid doen om deze
ontwikkeling te bevorderen 1 Zij kan in de
oorste plaats belangrijke onderdeden van
sooialo wetgeving aan deze organisaties
opdragen. De eerste stappen in deze rich
ting zijn trouwens reeds gezet.
Dc commissie wijst op het aan het D.'eu-
we zevende lid van art. 28 van do Arboias-
wet ton grondslag liggende beginsel, dat
binnen zekere grenzen en onder de noo-
digc waarborgen togen misbruik afwij
king van den normalen arbeidsdag op
grond van collectief overleg tusschcn werk
gevers- en werknemersorganisaties kan ge
schieden. De medewerking van de arbei
ders ter uitvoering van de voorschriften
betreffende hun veiligheid en gezondheid
kan daarnaast worden genoemd. Een ruim
uitzicht openen op dit gebied do in do
laatste jaren aanbevolen denkbeelden, die
ook de instemming van de Regecring heb
ben verworven, om de uitvoering van de
sooiale verzekering zooveel mogelijk aan
de organisaties van werkgevers cn werk
nemers over te laten.
Het zwaartepunt van het medezeggen
schap van de arbeiders in de bedrijven ligt,
naar het oordeel der oommissie voor lien
in het medebeslissen over de arbeidsvoor
waarden, die op hen van toepassing zijn
en over de loonen, die zij zullen verdie
nen. Om deze te kunnen regelen tot wc-
derzijdecbe tevredenheid, zal moeten wor
den gestreefd naar collectieve arbeidsover
eenkomsten, af te sluiten tusschen de or
ganisaties van bedrijfsgenooten (werkge
vers en werknemers), of bij ontstentenis
van een organisatie der werkgevers tus
schen de werkgevers individueel en dc ar-
beiders-organisaties.
Het zal natuurlijk van hot grootste be
lang zijn, dat alle in een bepaald bedrijl
werkzame ondernemers en arbeiders een
gemeenschappelijke regeling der arbeids
voorwaarden treffon. Dat zal zooveel moge
lijk vrijwillig dienen te geschieden; maar
dit sluit niet uit, dat, indien de tot-stand-
koming eener algemeene regeling dreigt
af te stuiten op het verzet eener minder
heid, de mogelijkheid moet worcren geopend
het door do meerderheid gesloten con
tract ook voor de minderheid bindend fe
verklaren. De commissie gaat dus op dit
punt mede met het door een grootte meer
derheid van den Ho ogen Raad aanbevolen
donkbeeld der bindendverklaring van do
colleotievc arbeidsovereenkomsten ook voor
degenen, die do overeenkomst niet geslo
ten hebben.
Daaraan moet worden toegevoegd, dat
een dergelijke regeling niet zal kunnen wor
den getroffen zonder daarin dc noodigc
voorzieningen ter voorkoming van misbrui
ken op te nemen. Zij zal in de eerste plaats
alleen betrekking mogen hebben op de be
palingen betreffende de arbeidsvoorwaar
den Met name zal zij zioh vooralsnog niet
tot bepalingen betreffende do prijzenpoli
tiek mogen uitstrekken. Voorts zullen al
gemeene voorschriften moeten worden ge
geven omtrent de vereisohte meerderheid
der vrijwillig toogetredenen, wil bindend-
verklaring voor de minderheid toelaatbaar
ZIJD.
Dit alles vordert eohter, dat er een bo
ven de direot belanghebbenden staand or
gaan zij, dat over de bindendverklaring
beslist. Hoewel de commissie van oordeel
is, dat dc Regeering in de gelegenheid
moet Zijn, hier desgcwenscht het laalsto
woord te spreken, meent zij niet, dat hot
noodzakelijk is, aan baar in eerste instan-
BINNENLAND.
Overleden is te Zürich dr. J. van Leeuweik
Jzn., ond-hoogleeraar te Leiden.
Vrijzinnig-democratisch rapport over me*
dczeggenschap in het bedrijfsleven.
De komst van kardinaal Van Rossnm in
ons land.
BUITENLAND.
Hedenmiddag weer een plenaire zitting
van de Londensche conferentie.
De heropening van de Rijksdagzittingen,
tie een onderzoek naar de mogelijkheid cn
weosahelijkheid der bindcndverklaring op
te dragen. Het aangewezen instituut om
over de bindendvcrklaring in de eerste
plaats te oordeolon, is de Hooge Raad
van Arbeid. Draagt men aan dezen Raad
de beslissing op, behoudens het reebt der
Kroon om die beslissing wegens strijd met
de wet of met het algemeen belang te
vernietigen, dan is eenerzijds aan bet be
drijfsleven het recht gogeven om eigen
zaken zelf te regelen, anderzijds tegen bet
g vaar, dat groepsbelangen zouden worden
bevoordeeld ten koste van het algemeen
belang voldoende gewaakt.
Hiertoe zal de Hooge Raad van Arbeid
moeten worden erkend als oen lichaam met
verordenende gevoegdheid als bedoeld in
art. 194 der Grondwet. Dat heeft nog eon
aaider belangrijk voordeel. De Raad zal
dan tevens kunnen worden betrokken in de
uitvoering van de arbeidswetgeving.
Wanneer met deze evolutie eenmaal een
begin is gemaakt, zal de praktijk verder
moeten leeren, of op den duiur ook niet
aan andere ooileges soortgelijke bevoegd
heden kunnen worden verleend. Zoo zal de
verordenende bevoegdheid ook niet kun
nen worden gemist voor do organen, die
overeenkomstig de denkbeelden van onze
zusteroommissie, welke in December 1923
haar rapport aan het hoofdbestuur uit
bracht, de uitvoering der sociale verzeke
ring tobben tc regelen. Voor de daarin
bepleite bedrijfsverenigingen van wenc-
gevers en aibeiders is ook onze commissie
warm gestemd. Zij ziet in die verenigin
gen, veel meer dan in het instellen van
allerlei oommissics en raden, de oplossing
van het vraagstuk der bedrijfsorganisatie
en wensoht daarom de mogelijkheid te
openen, ook buiten de eigenlijke sooiale
verzekering aan de bedrijfsvereeniging een
taak to geven. De aamgowezen weg daar
voor schijnt baar het vaststellen van een
zoogenaamde mantelwet, waarin regelen
worden gesteld, omtrent dc inrichting van
deze vereonigingen en de wijze van samen
stelling en verkiezing harer besturen, aan
welke regelen moet zijn voldaan, willen zij
publiekrechtelijke bevoegdheden deelach
tig worden.
De commissie hooft gemeend ook de po
sitie van het overheidspersoneel in baar
beschouwingen te moeten betrekken. Zij
sluit zioh op dit punt aan bij de denkbeel
den van dr. ir. J. van Hcttinga Tromp,
die wensoht, dat de rechtspositie en de ar
beidsvoorwaarden van dit personeel wor
den geregeld door een commissie, waarin
vertegenwoordigers van het personeel en
van de overheid zitting hebben. Intussehen
wensoht de oommissie er daarbij ter voor
koming van misverstand nadrukkelijk op te
wijzen, dat zij hiermede geenszins op het
oog heeft een regeling, krachtens welke
aan de overheid bepalingen zouden kun
nen worden opgedrongen, die deze niet
wensoht. Dit is echter van het stelsel Van
HettLnga Tromp geenszins de bedoeling
noob het gevolg. Wanneer liet stemrecot
in de commissie zoo wordt geregeld,
de vertegenwoordigers van bet overheids
personeel te zamen één en de overheid
harerzijds één stem uitbrengen, dan wordfc
nimmer een besluit genomen, dat niet de
volledige instemming der overheid heeft.
Kan in de commissie geen meerderheid
worden verkregen, dan beslist de overheid
zelfstandig. Deze regeling heeft het voor
deel, dat zij kan leiden tot werkelijk over
leg.
Ten slotte bespreekt de oommissie nog
de winstdeeling en "het deelhebbcrsohap.
Zij zet dc voordeeion daarvan uiteen en
stelt vast, dat de overheid dit deelhcbber-
edhap in particuliere bedrijven langs indi-«
recten weg zal kunnen bevorderen, door ten
aanzien van haar eigen bedrijven in dezo
het voorbeeld te geven. Een staatkundige
partij als de onze kan echter daarnaast
ook op andere wijoe propaganda voor ver
wezenlijking dezer 'denkbeelden maken,
zegt het rapport.
