JJIT DE OMSTREKEN.
LAND- EN TUINBOUW.
GENEESKUNDIGE BRIEVE,»-
Haarlemmermeer. De ambtenaar bij
de iNcd. Spoorwegen VV. R. Lubber Is, is van
Zwolle overgeplaatst naar deze gemeente.
Naar wij vernemen, beslaat het voor
nemen aan het programma voor het op
Woensdag 10 Juli a.s. vanwege de vereeni-
ging „Vooruit" alhier te houden concours-
hippique nog toe te voegen een nummer
vierspannen, waarvoor veel animo bestaat.
Een wielrijder, de koopman V., reed
Donderdagavond alhier op den Hooldweg
zonder licht en aan den verkeerden kant
van den weg. Den man kwam deze onvoor
zichtigheid duur te slaan, want hij kwam
in botsing met een aan den grasberm staan
de kar en kwam zoodanig te vallen, dat hij
een pols brak. Geneeskundige hulp werd in
geroepen.
Hillegom. Üp 25 Juli a.s. zal de heer
P. Leegwater alhier 25 jaar in dienst zijn
van de Holl. Spoorweg-Maatschappij. Hij is
dienstdoend ladingmeeslcr aan het Station
en zal als welbekend en welwillend be
ambte op zijn 25-jarig jubileum ongetwijfeld
veel blijken van belangstelling in ontvangst
te nemen hebben.
Tot de uitbreiding van de Gaslabriek
alhier behoort ook het maken van een nieu
wen gashouder. Deze zal worden gebouwd
op een fundeering van ceinent-beton. Dit
betonwerk en daarmee in verband staande
werken zal dezer dagen aanbesteed worden.
Kerke 1. bericht voor Zondag.
Ncd. Herv. Kerk. Voorin. 10 uur collecte
Orgelfonds en nam. 4 30 uur Bed. H. Doop
ds. van Bemmel.
Geref. Kerk. Voorm. 10 uur en nam. 5 uur
ds. van Herksen.
Chr. Gcref. Kerk. Voorm. 10 uur en nam.
5 uur ds. Zwiep.
Katwijk. Aan het gemeentelijk arbeids
bemiddelingbureau waren volgens jongste
opgave als werkloos ingeschreven: 8 vis-
schers, 1 letterzetter, 2 opperlieden, 1 met
selaar, 1 varensgezel en 1 timmerman, te
zamen 14 personen.
De prijzen in den- bloemenhandel blij
ven hoog; de aanvoer is niet groot, althans
veel kleiner dan dit in dezen tijd van het
jaar gewoonte is. Pioenen zijn weg. De laat-
sten gingen nog van f 5 tot f 6. Ook Irissen
waren in korten tijd weggesneden; de laal-
sten brachten tot f 1.20 per 100 op. Andere
soorten als Centoria, Sima, Anjers, Godesia
blijven goed van prijs. Er wordt sterk naar
meer regen verlangd.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Lena Adriana, D. v. A. Hortensius
en M. van Egmond. Grietje, D. v. J. M.
Hols en M. Postma. Jacob, Z. v. G. Jon
ker en A. Varkevisser. Picter, Z. v. H.
Brussee en M. van Hooidonk. Maartje
Maria, D. v. B. G. Mekking en A. Wassenaar
Overleden: Picter Berkhëij, 10 m., Z. v.
L. Bcrkheij en 11. Guijt. Gerritje Molen
"kamp, 67 j., wede. van W. van der Harst.
Gehuwd: H. Hóek en G. Schaap. G. T.
van Rhijn en Tr. van der Niet.
Katwijk-aan-den-Bijn. Onder leiding
van den directeur, den heer Veerman, gaf
de muziekvereeniging „Harmonie" haar eer
ste concert in dezen zomer in de muziek
tent aan de Turfmarkt. Een groole menigte
woonde deze uitvoering bij.
Gisteren was het voor het bestuur der
„Olto Baron van Wassenaar van Calwijck-
School" een blijde dag. Immers toch had
plaats de in-gebruik-neming van het geheel
.vernieuwde schoolgebouw. Te halfdrie ver-
eenigden zich in een der lokalen het bestuur
voornoemd. B. en W. der gemeente, verschil
Jende raadsleden, dc Inspecteur en (ie
schoolopziener van het L. O. in de inspectie
Leiden, leden van de commissie van toe
zicht op het lager onderwijs, enz.
De voorzitter van liet bestuur ds. Bollee,
opent na een welkomstwoord te hebben ge
sproken het samenzijn met gebed en 't zin
gen van Ps. 103 1, waarna hij zijn rede
aanvangt. Hierin worden eenige bijzonder
heden omtrent dc oprichting in 1881 ver
meld, den bloei van de school, zoodat zelfs
bijbouw en 't gebruik nemen van een hulp-
lokaal noodig waren, gememoreerd. Aan B.
en W den leden van den raad en den in
specteur werd dank gebracht voor hun wel
willende medewerking, aan opzichters en
aannemer voor ontwerp en uilvoering, ter
wijl alles ten slotte samensmolt in liet „Soli
J)eo Gloria".
Zoo was dan de school voor geopend ver
klaard, en daarna werd 't bestuur gecom
plimenteerd door den burgemeester, den
heer J. H. dc Waal Malefijt, den schoolop-
jzeiièr den heer Baak, dch inspecteur van
het L. O., ds. 'Jmpeta, als voorz. van de
Commissie van het toezicht op het L. O
het hoold der school den heer J Haadsveld,
en ten slotte door den oud-leerling C. van
Tongeren, waarna met het zingen van „Zijn
'naam moet ecuwig eer ontvangen, enz."
gesloten werd.
Hierna maakten v*?len gebruik van het in
0 ogen schouw nemen van het geheel naar
de eischen des tijdis gerestaureerde school-
"gebouw.
1 Katwijk-aan-Zee. Door het bestuur der
Oranjcvcreeniging zal getracht worden den
kinderen met de a.s. verjaardag der Ko-
.Jiingin een schoolfeest te bereiden. Als men
'bedenkt dat hier ongeveer 1300 schoolkin
deren zijn, dan is cr heel wat noodig. Door
het bestuur is, naar wij meenen. toestem
ming verzocht een collecte voor dit doel te
houden, waaraan B. en W. hun goedkeu
ring hebben gehecht. Deze collecte zal de
Volgende week plaats vinden.
Van de trawlvisscherij kwam Vrijdag
te lJmmden aan de markt dc logger KW 138
met f 316 besomming.
Lis se. Burger 1. Stand. Gehuwd:
B. M. de Jong en J. Hulsbos.
Bevallen: G. van der Ploeg—v. d. Plas, d.
E. WarmerdamBakker, D.
Ncoiuwijk. Burger 1. Stand.
Geboren: Louisa, D. van J. v. Leeuwen en
H. Bosch. Jaapje, D. van J A. Amnjeraal
3n A. G. Bulk. Gatharina Jaccba Wilhel-
mina, D. v. Chr. J. van der Weijden en
J. W. van Woesik. Adrianus Gerardus, Z.
van L. P. v. d. Weijden en J. Vink.
Onderlrouwd: Wichert van der Weg 26 j.,
te Amsterdam en Coleta van Zuijlcn, 26 j.
Getrouwd: L. H. Heemskerk 27 te
Noordwijkerhout en C. A. Kopmans. 20 j.
Overleden: Cornelia Maria Wijtenburg,
80 j., gehuwd met L. H. B. Reulher.
Hendrik van 't Wout 41 j., gehuwd met J.
A van Duijvenvoorden.
Noordwijk-Binnen. Kerk. Bericht
Ned.-Herv. Kerk, voorm. 10 uur ds. W. W.
van Haaften. Voorber. H. Avondmaal.
Prot. Bond. Geen dienst.
Nocrdwijk aan Zee.. De schilder W.
alhier had Donderdag toen hij een ruit
moest inzetten, bij café van der O. even
zijn fiets voor aan de zaak laten staan.
Toen hij klaar was, en weer naar huis zou
gaan bleek de fiets verdwenen.
Kerke 1. bericht voor Zondag.
Ned.-Herv. Kerk, voorm. 10 uur en nam.
5 uur ds. J. Vermeulen. Voorm. Bediening
H. Doop en Voorber. H. Avondmaal.
Gcr. Kerk, voorm. 10 uur en nam. 5 uur
ds. Koers. Bediening H. Avondmaal.
Oegsigeest. Kerke 1. bericht.
Geref. Kerk: Zondagmorgen, te tien uur, dr.
J. G. Geelkerken. H. Avondmaal, 's Nam.
te halfzes, dr. J. G. Geelkerken. H. Avond
maal en Nabetrachting.
Jaarvergadering van ..de Wijkverple
ging voor alle gezindten". De lieer Spruijt
opent de vergadering en heet alle aanwezi
gen welkom. In 't bijzonder wordt een wel
komstwoord gericht tot de nieuwe wijkzus
ter mej. Liera. Mevr. van Riessen leest de
notulen voor der vorige ledenvergadering,
die onveranderd worden goedgekeurd. Ver
volgens wordt door de secretaresse het jaar
verslag voorgelezen, waaruit o m. blijkt, dat
door de zuster in liet afgeloopen jaar zijn
verpleegd 48 patiënten waarvan er 4 zijn
overleden; dat 30 patiënten in de polikliniek
zijn geholpen en dal 1087 bezoeken zijn af
gelegd. In het wijkgebouw zijn gebruikt 77
kuipbaden en 16 douchebaden. Verschil
lende gaven zijn wederom ontvangen, waar
van een nuttig gebruik is gemaakt.
Uit al deze gegevens blijkt al weer dat door
dc vereeniging dit jaar veel werk is verricht.
De omvang wordt dan ook steeds grooter cn
dc onmisbaarheid meer en meer gevoeld.
De heer Spruijt bracht een welverdienden
dank aan dc secretaresse voor het verslag
en dankte ook dc zuster voor de vele moei
ten en zorgen, besteed voor het welzijn van
vele hulpbehoevende zieleen in onze ge
meente. Bijzonderen dank bracht spr. aan
al degenen, die de vereeniging dit jaar
steunden met gaven in verschillenden vorm.
Een klacht werd ter tafel gebracht over
hot heffen van geld voor het gebruik van
eigendommen der vereeniging. Dit bedrag ls
bepaald op 25 cent epr weck en per stuk.
Een duidelijke uiteenzelling wordt hiervan
gegeven.
Doer aanschaffing van instrumenten,
gummi waren, ligstoelen cn allerhande be-
noodigdheden. aklus dc uiteen;'Miine. zijn
de uitgaven groot.
Vooral de groote stukken doen de uitga
ven aanmerkelijk stijgen. Nu is besloten
om, ter tegemoetkoming in die groote kosten,
een heffing van 25 cent per stuk te vragen
aan hen, die een van dergelijke dipgcil noo
dig heeft. Zien wij nu b.v. de kosten van
aanschaffing, zoo blijkt hieruit duidelijk,
dat het bedrag voor deze tegemoetkoming
zelfs zeer gering is en het komt cle verga
dering voor hierin geen verandering te moe
ten brengen, daar zelfs meermalen voor
komt, dat dc gebruikte stukken ernstig be
schadigd teruggebracht worden, wat dan ook
iederen keer (al wordt er ook voor betaald)
een schadepost is.
Hierna wordt het jaarverslag uitgebracht
door den penningmeester. De inkomsten be
droegen f 1824.24-1/-; uitgaven f 1629,42;
batig saldo f 19-1,82lh. Overgeschreven zal
worden op het bouwfonds f 100 en voor ex
ploitatie f 50, zoodat het nieuwe boekjaar
zal aanvangen met f 44.82'/-.
Den penningmeester wordt voor zijn ac
curaat beheer een woord van dank gebracht
Voor het nazien dezer bescheiden wordt
aangewezen dé heer Spruijt.
Bij dc algemeene besprekingen \verd on
der de aandacht gebracht het aanschaffen
van een JigTent. Herhaalde aanvragen hier
voor zijn ook in hel afgcloopei) jaar binnen
gekomen en daarom w. rdt het gemis steeds
sterker gevoeld. Dé kosten zelfs voor een
tent zijn groot, en de' kas geheel ontoerei
kend. Velerlei besprekingen werden over dit
onderwerp gehouden. Intusschen werd me
degedeeld dat de heer. van Piggclen bereid
is gevonden in zijn sigarenwinkel voor dit
doel ceri lijst voor- inteekonaars gereed te
leggen .zoodat het publiek dat voor dit doel
ook maar iets gevoelt, hier in de gelegen
heid gesteld wordt liet zijne bij te dragen.
Dit doel kan dan ook niet warm genoeg aan
bevolen- worden. Besloten weid voorts, dat
het bestuur in de eerstvolgende weken op
verschillende wijze zal trachten biervoor
geld te verzamelen. Ook werd besloten we
derom een kransje te organ iseefen lot het
vervaardigen van verschillende voorwerpen
voor een te houden bazaar. Overwogen werd
om een muziek- en zangavond te órganisee*
ren tot versterking der middelen. Het be
stuur zal hiervóór hulp vragen aan eenige
goedgezinden dezer Vereeniging. Volgens
rooster is aan de beurt van aftreding mevr.
Boon, die bij acclamatie herbenoemd werd.
Door het vertrek van mevr. Ruijs- is een
vacature ontstaan. Voor deze vacature werd
aanbevolen mevr. Jansen Schoonhoven, die
niet algemeene stemmen werd benoemd.
Hiermede is dus het bestuur weer volledig.
Jammer was dat zoo weinigen gehoor had
den gegeven aan den oproep ter vergadering
te komen. Niemand het woord meer ver
langende, werd deze zeer geanimeerde ver
gadering gesloten.
Sassenheim. De autobus van Leiden
naar Lisse is Donderdag niet verschenen,
omdat de ondernemer, naar men oiis ver
zekerde, een pleizicrtoehlje had aangeno
men. Waar hij een diensfregeling heeft,
dient hij die ook na te komen.
- Nu wachtten vele personen veTgeefs op
de bus.
Burger I. Stand. Geboren:
Wilhelmina, D. v. W. Smit en J. de Jong.
Maria Cornelia, D. v. P. C. Roelandse
en A. v Elk.
Overleden: Antonia Alida, 4 w., D. v. A.
Berg en A. M. Vrijburg.
Getrouwd- W. Kortekaas 22 j. en M. Los
22 jaar.
Gevestigd: mej. M. van Vrijberghe de
Coningh, van 's-Gravenhage.
Vertrokken: mej. M. Los. naar Voorhout.
M. v. Diest, naar Noordwijkerhout.
Voorschoten. Kerke 1. Bericht.
Ned. Herv. Kerk. Zondag 10 uur en 5 uur
ds. H. P. Forlgens.
Geref. Kerk Zondag 10 uur en 5 uur,
ds. P. N. Kruijswijk.
Warmond. Voor het voorloopig machi-
nisfendiploma is te 's-Gravenhage geslaagd
de heer H. A. Saker alhier.
Pluimvee.
De beteekenis van het instituut voor para
sitaire en besmettelijke ziekten te Utrecht
voor onze pluimveeteelt.
Den laatsten tijd had bovengenoemd In
stituut in het bijzonder onze aandacht ge
trokken.
Niet alleen door de mededeelingen der
verschillende onderzoekingen en proefne
mingen welke daar hadden plaats gevon
den, doch ook doordat wij van verschillen
de zijden mededelingen verkregen, welke
er op wezen, dat daar raensohen aan het
roer staan, die serieus werk: verrichten,
voor wie elk toegezonden exemplaar een
object is, waaraan do meest mogelijke
aandacht wordt geschonken, en waardoor
menig Pluimveehouder voor groote schade
bewaard i3 gebleven.
Want ziekten oeheersohen voor een be
langrijk gedeelte de rentabiliteit van een
Phiimveebedrijf en hot is niet de eerste
de beste, die ons eens als zijn meening te
kennen gaf, dat een kippenhouder. die
niet de meest voorkomende zicktcnbccl-
den weet te onderscheiden, om daartegen
dan de noodige maatregelen te treffen, al
een heel slechte kans van bestaan had.
Die in sfcerkq mate opgewekte belang
stelling braoht er ons toe tc vragen of wij
het Instituut eens mochten bezichtigen,
welke toestemming direct verkregen werd,,
en waaraan wij enkele zeer interessante
uren te danken hebben.
Nu willen wij niet een gedetailleerd ver
slag geven van hetgeen wij daar gebomd
en gezien hebben, al voelen wij het aan
onzen weiwillenden voorlichter, dr. 1'. van
Heelsbergen, verplicht, om hem op deze
plaats een woord, van dank te brengen
vopr dc wijze, waarop hij voor ons oen
greep uit het zoo interessante museum bad:
gedaan, zoodat wij een buitengewoon mooi
overzicht vaij verschillcndo. Pluimveeziek-
ten in haar,- y^rsphillende typische uijLiw
gen verkregen, waardoor on^e kijk OP
riuii^veeziektcn danig verhelderd werd,
doch .liever een meening naar voren bpén-
gen cn die al vragende ontstond en die
steeds scherper omlijnd werd, naarmate
wij; pr dieper over nadachten.
Plot Instituut voor parasitaire en be
smettelijke ziekten heeft ten doel de stu
denten aun de Veeartskundige Houge-
soliool gereed te maken voor een belang
rijk onderdeel van bun toekomstige func
tie daarnaast het oplossen van weten
schappelijke problemen.
Daarvoor moeten onderzoekingen plaats
vónden, m?et studiemateriaal verkregen
worden en stelt men er dus prijs op, dat
dc fokkers dat materiaal toezenden.
En al was het voor ons interessant t.n
tegelijk verheugend om van prof De Blieek
te mogen vernemen, dat er bij onze die
renartsen een groeiende belangstelling
voor Pluimveeziekten in, toch is ook lat
niet voor ons de drijfveer tot het schrij
ven van dit artikel.
Wat deze dan wel is 7
Dat we hier, onder één leider,, prof. dr.
L. de Büeck, reen Baptcrioloog-Seroloo'g,
een Parasitoloog en een Protozooloog heb
ben, die voor. verschillende ohderzoekihgen
samenwerken om tot een goed resultaat té
kunnen komen, welke omstandigheid zic.'i
- hier te lande.- nergens zoo -gunstig voor
doet, om nog niet te spreken van ue an
dere faculteiten en Instituten-, welke in
Utrecht gehuisvest zijn en welke onderzoe
kingen op den meest denkbaren breeden
grondslag mogelijk- maken.
Dat wij hier een inrichting hebben, dio
als onderwijsinrichting, uiteraard tot
steeds verder èn dieper gaande onderzoe
kingen gestimuleerd wordt
Dat de fokkers de belangrijkheid daar
van voooral niet mogen onderschatten, om
dat bet hier een zaak geldt, welke voor
hu-n bedrijf van bet allergrootste belang is,
cn dat wij zeer sterk den indruk hebben
gekregen, dat de Pluimveefokkers het In
stituut zeker eVen veel nöodig >obben, als
omgekeerd.
Toen wij bij het bezichtigen van het voor
ons geselecteerde museum-materia-al de
opmerking maakten, dat enkele ziekten-
beelden al wel heel oompleet waren, 'kre
gen wij ten antwoord, dat zulks inderdaad
het geval was en men van geconserveerd
onderwijsmateriaal voor enkele ziekten
wel voldoende .voorzien was.
Dat echter het Instituut steeds behoefte
heeft aan inzendingen, ten einde voor stu
denten en eigen onderzoekingen materiaal
beschikbaar te hebben.
Het eigen onderzoek beoogt de* oplossing
van belangrijke vraagstukken, waarvoor
eohter bij de groote toename van ingezon
den materiaal en een beperkt aantal amb
tenaren niet steeds voldoende tijd en ge
legenheid overblijft.
Toen zijn wij ons gaan ai vragen
Is bet diepigaand-wetenschappelijk on
derzoek van Pluimveeziekten, zooals dit
aan dat Instituut plaats vindt, voor de
fokkers niet vam zóó overwegend groot be
lang, dat wij allen de handen ineen moe
ten slaan en gaan zeggen: wanneer de in
richting van het Instituut te Utreoht een
zoodanige is, dat zij niet naar alle richtin
gen ten dienste van de Pluimveehouders,
kan blijven geven, ligt het dan niet op
den weg en is het dan niet een zaak van
eigen belang, dat de fokkers daarvoor zor
gen?
Een oplossing van alle moeilijkheden zien
wij, wanneer de Pluimveefokkers hun be
langen zouden weten in te zien, door hun
nentwege iemand te bezoldigen, die aan
dit Instituut te werk gesteld kan worden.
En thans een simpele vraag.
Wij tellen in ons land duizenden en nog
eens duizenden kippenhouders.
Houders van Nut- en van Sporthoendera.
Het is practisoh onmogelijk, dat die indi
vidueel botje bij botje gaan leggen, ohj
tot een behoorlijke bezoldiging van een
door prof. De Blieck gewensoht geachte
functionaris te komen.
Dat behoeft ook niet, want vrijwel allen
zij georganiseerd, óf in de Nederland-
sobe Federatie van Bonden van Bedrijfs-
Piu/mveehouders óf in onze Sportverecv.r
gingen
Ligt het dan niet op hun weg om eens
met prof. De Blieck te praten?
En als het dan niet per directe belasting
gaat, omdat er helaas nog maar al te dik
wijls bij de fokkers een zekere kortzichtig
heid voor een eigen belang te constateeren
valt, waarom zou bet dan niet als indi
recte belasting kunnen?
Een goed verstaander heeft niet één
woord noo'Kgi
Vraag. Ik heb klimrozen gekocht en
tegen een schutting geplant. Nu komt op
de bladeren der planten een soort stol, veel
gelijkend op slof van meel. Wat moet hier
aan gedaan worden?
Mej. N. B. te L.
Antwoord: Uw rozen lijden aan
„het wit", een veel voorkomende rozen-
ziekte. Bespuit uw rozen met bloem van
zwavel. De zwavel en de spuitjes koopt u
bij een drogist. Vooral het zwavel aan den
onderkant der bladeren trachten aan te
brengen.
Een ander uitstekend middel tegen het
gevreesde wit is spuiten rnet 2 ons groene
zeep cn 10 gram salicylzuur. gemengd in
10 Liter water. Hiervoor gebruikt mén het
liefst een sprenkelaar of pulvcrisateur. De
bespuiting dient bij droog weer uitgevoerd
en een paar maal herhaald te worden
V r a a g: Weef. u ook iets mee te deel en
aangaande de waarde van de meststoffen in
bijgaande zakjes?
Mej. G. te L.
Antwoord Zoo op 't oog is dal niét
te doen. Langs scheikundig onderzoek'dient
de waaide van den mest te worden barmeid.
Over 't algemeen'kóóp ik zulke aanbiedin
gen nooit. In de meeste gevallen betaalt men
te duur. 'Er zijn betrouwbare adressen ge
noeg.' vraag mbar eens1 bij eeh bloemist.
Mengsels zijn trouwens altijd duur, maar
voor 't gemak dient men ook iets Ie betalen,
V raag: Kan ik koekerpe-vuil ook als
meststof gebruiken, bijv. vopr clivia's en
geraniums?
Moj. G. te L.
Antwoord: Ik geloof, dat u met uw
duivenmest veel beter af bent dan rnet het
geen in die zakjes zit. Verzamel den vogel-
mest, giet er flink water op en verdun de
verkregen gier met water bij het gevjen aan
de planten. Genoemde planten kunnen er
zeker mee gemest worden. Het is juist, dat i
geraniums in Augustus 't best door stek j
worden vermenigvuldigd.
V raag: Iloe kan een bonte of groene
'klimop het'beste worden gestekt?
Mej. G. te L.
Antwoord: Dit wordt 't best ge
daan in het voorjaar, in voedzame, vochtige
aarde. Nu kan het ook gedaan worden. Dc
koppen van de ranken worden pl.m 20 c.M.
lang genomen, vlak onder een blad afge
sneden en in de aarde gezet voor ongeveer
de helft. De onderste bladeren er af.
V r a a g Mijn heg van Ligustrum ovali-
folium wordt door een rups geteisterd, ter
wijl de bladeren .dezen winter alle zijn af
gevroren. Éeide gevallen hei ik voorheen,
nooit aan de heg gezien. Wat kap'hiervan
oorzaak zijn?
J. S. te L.
Antwoord: Waar bij de toegezon
den takjes de rups ontbreekt, is het moeilijk
vast 1p. stellen welk- insect de haag teistert.
Wat betreft het afvriezen van de bladeren,
dal komt meer voor. De groenblijvende Li
gustrum ov. houdt het blad, in zachte win
ters en ep voor wind beschutte plaatsen. Bij
streng winterweer vriest het blad gewoon
lijk af; daartegen is het met bestand.
Vraag: Wij hebben- een soort clivia-
met smal, doch lang en zeer mooi blad". Dc
bloom is meer geel getint. Do bloemen han
gen. Is dit het soort of is hier een gebrek
aan te geven?
J. S. te L.
Antwoord: U heb een bepaald soort
clivia als kamerplant n.l. de clivia cyrtan-
thiflora. De naam van dc breedbladige, mét
opstaande bloemen is C. miniata. Inplaats
van clivia noemt men de plant ook wel
himanlophyllum of imantophyllum. Dit is
de benaming, welke u bedoelt.
V r a a g: Wanneer onze palm een
nieuw blad maakt, begint dat aan den top
te dorren. Wat is daarvan de oorzaak?
Th. C. d. O. te L.
Antwoord: Vermoedelijk moet uw
plant worden verpot, laat dat door een bloe
mist doen. Zet hem daarna met den pot in
den grond, buiten op een voor wind beschut
plekje, in de zon. Geef dagelijks water en
sproei de plant goed over de bladeren bij
droog weer. Vooral droge kamerlucht cn
tocht zijn oorzaak van genoemd kwaad.
J. S.
Vragen op tuinbouwgebied aan öe Re
dactie onder motto „TuiDbouw
Pokken.
Het wetsontwerp op de besmette.ijke ziek
ten, dat weldra in de Volksvertegenwoor
diging een onderwerp van bespreking zal
uitmaken, heeft in den laatsten tjjd zoo
vele tongen en pennen in beweging ge-
bracht, dat het mij als een verwjjt zo*
kunnen worden aangerekend, indien ik ver
zuimde er ook bier de aandacht op te ves
tigen. Feiteljjk zal ik daarbij in dezelfde fout
vervallen, welke overal elders gemaakt is,
dat slechts één gedeelte uit die wet be
sproken wordt, n.l. de bepalingen omtrent
do bestrijding van het gevaar voor pokken.
Van verschillende zijden werd er dan ook
terecht op aangedrongen, om het wetsont
werp, of althans de behandeling daarvan,
te splitsen. Het pokken-vraagstuk is van
zéé overwegende beteekenis, dat bj geza
menlijke behandeling al het overige allicht
in het gedrang zou komen, wat toch jam
mer zou zijn, want ook elders in de wet
komen zeer belangrijke zaken, aan de orde.
De strijd tegen de vaccinatie is eigen
lijk al zoo oud als do vaccinatie bekerd
is Ir. den aanvang bestond hij in niets
arders dan in den g.bruik lijken tegci s'.and
tegen al wat nieuw is en daardoor nog niet
toegrepen of aan de ervaring getoetst kan
worden. Het lag bijv. geheel in den aard van
iemand als Bilderdijk, dat hg dat nieuws
zou bespotten en van verwants geesten zjjn
lal var satirieke gescb: ften en te.koningen
bekend. Maar het duurde niet zoo heel lang
ol de ervaring kon een woordje meespre
ken en tevens enkele werkelijk bestaande
bezwaren opheffen. Van die laatste is ze
ker wel het belangrijkste, dat men terug
kwam van de oorspronkelijk uilgcto rde en
ting van mensch op meiisch Inderdaad kon
het op die wijze gebeuren, dat men met
de enting, behalve koepokstof, ook een an
dere besmetting overbracht. Sedert men ech
ter deze methode geheel heeft ver,aten en
uitsluitend van bet kali entstof wordt ver
zameld, waarbij de stuf nimmer gebruikt
wordt, dan nadat nauwkeu:ig ondir.oek vaa
liet gedoode d:r beeft uitgemaakt, dat geen.
enkele ziekelijke afwijking aanwezig is, in
welk laatste geval alle van dat dier ver-"
kregen stof wordt vernietigd, zou men zoa
zeggen, dat er geen enkele reden meer
bestond om algemeene toepassing t gen te
houden; (erwijl te e.e.i i dit stelse.ma.ige
inenting in slaat is het uitbreken van pok
ken-epidemieën geheel te voorkomen
Wie zoo dacht, hield echter geen rekening
met de politiek, die het a's wapen gebruikt
heeft in den zuiver politieleen strijd. Wel
gingen ook enkele stemmen van genees
kundige zijde op, die het stelselmatig in
enten afkeurden, maar deze zjjn van geen
beteekenis tegenover de politieke, die 2ich
grondden op gemoedsbezwaren.
in den aanvang werden deze breed uit
gemeten. Het kwam niet te pas om in te
grijpen in de goddelijke voorzienigheid. Even
min a!s men have en goed of zichzelf mocht
verzekeren tegen brand of andere onge
lukkige gebeurtenissen, evenmin mocht men,
door zich opzettelijk, zij hst ook zeer on-
b'eteékeneiid, ziek te makeu, vrijwaren tegen
een levensgevaarlijke ziekte, waartoe men
door de voorzienigheid mogelijker wijze voor
bestemd was. Zoodoende werd in c.nfessio-
neéle kringen een heftig verzet aangekweekt,
toen de overheid in het belang der volks
gezondheid voorschriften omtrent de vac
cinatie ging geven.
Hoewel al spoedig bleek, dal onder da
geloovigen volstrekt geen eenstemmigheid
bestond en niemand minder dan dr. A. Kuy-
per verklaarde, geen bezwaar te hebben te
gen de vaccinatie en op grond van Bijbef-
sche voorschriften niet zou aarzelen, haar
op zijn kinderen te doen toepassen, terwijl
ook in onzen tijd de geschriften van dr.
Rijk Kramer bewijzen, dat van streng ge
reformeerde zijde de vaccinatie als een
zegenrijk middel wordt beschouwd, zijn er
anderen, die nog steeds bezwaar maken, om
zich en hun kinderen te laten inenten, cn
in elk geval is de politiek voortgegaan met
groote waarde toe te kennen aan wat in het
algemeen heel: gemoedsbezware 1 tegen de
vaccinatie. Het nieuwe wetsontwerp geeft
hiervan het duidelijk bewijs En daarbij doet
zich het merkwaardige I it voor, dat de
hoofdinspecteur voor de volksgezondheid, dr,
Terburgh, wien het destijds als een groote
verdienste werd toegerekend, dat hij ineen
gebied in Inöië door slrenge toeptsiing var.
gedwongen vaccina.is' de daar heerschende
'pokkenepidemie Wist te bezweren, ihnrs vrij
heid vindt de Hegeeringsvoorste'.len ts ver
dédigen, vrijwel tegen aie andere genees
kundigen in.
Dit is duidelijk gebleken op de vergade
ring van 13 Juni der Ned. Mij. tot bev.
d. 'ïeneesknnst, waar het vraagstuk door
prof. SI ces wijk, prof. Van Rooy en dr.
Abrahams werd besproken, e 1 c'r. Tër-
burgh moest toegeven, dat het ontwerp
niet voldoende waarborgen geeft, dat in
Nederland een pokken-ej iticmie niet zal kun
nen voorkomen. Toch meende, hij, dat door
eenige practisclie wijzigingen (Ie gevaren,
welke in den loop van liet debat wareiv
geschilderd, konden worden opgeheven. Hot
maakt den indruk, dat dr. Terburgh zich
niet zoo sterk meer gevoelt als uit het debat
op het onlangs gehouden congres voor open
bare gezondheidsregeling kon worden af
geleid.
Feitelijk kan van een geneeskundig vraag
stuk moeilijk meer gesproken worden. Ge
neeskundig staat de waarde der inenting
zoowel voor het individu als voor de ge
meenschap, boven allen twijfel.
De vraag is alleen maar of de steeds
weer naar voren gebrachte gemojdsbezwa-
reu aanvaard kunnen worden en zjo ja, of
het gerechtvaardigd is, er rekening mede
te honden tegenover de groote belangen voor
de gemeenschap, welke er inca gemoeid
zijn.
Er heerscht in onzen tijd een zekere
strooming om bepaalde begrippen zinder
nadere criliek te aanvaarden. In vele ge
vallen geldt dit ook voor de opgegeven
gemoedsbezwaren. Men durft als het ware
niet onderzoeken oi die bezwaren gegrond
zijn. En toch, als men ze ging ontleden,
aan zou er vaak heel weinig van over-
