No. 197 1.
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 13 Juni.
Tweede Bldd. Anno 1934.
TWEEDE KAMER. Y
GEMENGD NIEUWS.
Begrafenis-Onderneming
KEERËWEER
RECHTZAKEN.
.Vergadering van gis leren. t
In memoriam jhr. mr. A. F. De Savornin
Lohman.
Naar aanleiding van het oflicieele bericht
van het overbjden van jhr. mr. A. F. de
Savornin Lohman, oud-lid der Tweede Ka
mer en oud-Mir.bler van Binnenlandsche
Zaken, spreekt de VOORZITTER de volgen
de woorden ter nagedachtenis van* dezen
Staatsman:
Ket past mij bij de lijkbaar van jhr. mr.
Alexander Frederik de Savornin Lohman
een woord van eerbiedige hulde te spreken
voor zijn arbeid in deze Kamer. Van 1879
1921, mei een lusschenperiode van 4 jaar,
maakte hij er deel van uil Hij behoort tot
hen, die hun stempel op haar werkzaam
heden hebben gedrukt.
Honderden leden hebben elkander in de
laatste 45 jaar afgewisseld: allen vonden
hier mr. Lohman, den aristocraat van ge
boorte, van karakter, van beschaving. Hij
kwam hier geschoold in het rechterlijke
ambt; daar had hij de werking der wetten
.van nabij gezien, haar deugden en tekort
komingen opgemerkt. Wat wonder, dat zijn
fijne geest zich verlustigde bij het onderzoek
in afdeelingen en dat hij de Kamer bij schier
ieder belangrijk onderwerp, door de kracht
van zijn overtuiging, dwong naar zijn in
zichten le luisteren.
Hem kenmerkte wal de eigenschap is van
alle werkelijk groole staatslieden: vast
staande in dc beginselen, die hij na veel
sludie en nadenken lot de zijne had ge
maakt, wist hij van geen wijken op het
stuk der groole lijnen in het Staatsbeleid;
betrof het echter ondergeschikte punten, dan
was hij bereid met anderen samen te gaan,
hoe ver deze somtijds ook van hem af-
slonden.
Bij hel woord van afscheid, dal ik op 8
Februari 1921 hier gesproken heb, wenschle
-ik jhr. Lohman toe een heerlijken levens
avond, omringd van familie en bekenden.
Die levensavond is thans heen, opgeno
men in het eeuwige leven, waarvan hij de
verzekerdheid had. Ons laat liij het voor
beeld van zijn leven, plichtgetrouw en on
kreukbaar.
Minister RUYS DE BEERENBROUCK
sloot zich hierbij aan. er op wijzend, dat
met Lohman de laatste van het drieman
schap Sc 11acpman-Kuyper-Lohman is heen
gegaan. ITij bracht hulde aan de scherpzin
nigheid van den overledene, naar wiens
woorden ieder luisterde, uit bewondering
voor zijn helder oordeel, uit eerbied voor
zijn onkreukbaar karakter. Als hij tot in
hoogen ouderdom toornde als een twintig
jarige, dan was dit geen gebrék aan zelf-
beheersching, maar een uiting van een edel,
oprecht gemoed. Zijn werken over staat
kunde zullen nog lang het nageslacht lot
.kering strekken. Met grooten weemoed her
denkt ook de Regeering het zware verlies,
dal het vad- rlnnd lijdt.
t'conale Sanctie.
Voortgegaan wordt met de conclusie van
het verslag der Commissie omtrent de be
scheiden, door den Minister van Koloniën
aan de Kamer overgelegd ter zake van het
ontwerp koelie-ordonnantie van mr. A. F.
yan Blommestein.
De Minister van Koloniën, de heer DE
GRAAFF, antwoordt de sprekers. Hij stelt
vast, dat de zorg voor de levensvoorwaar
den der koelies steeds beter wordt. Het in
stituut der poenale sanctie bedoelt de ar
beiders te dwingen lot naleving van de door
hen gesloten werk-con traden. Dat is noo
dig, omdat altijd groole kosten aan de komst
der arbeiders voorafgaan. Daardoor is het
plicht, dat de contracten worden nageleefd.
Er is dus noodzakelijkheid om lot die plich
ten te dwingen.
Ii moreel de poenale sanctie gerechtvaar
digd? Spr. meent van wel, omdat de nale-
ying der contracten uit een oogpunt moreel
verpiichtend is. Is echter een ander middel
mogelijk, om dat verantwoordelijkheidsge
voel te kweeken, dan is spr. daarvoor; maar
hel gaat niet aan ;e bepalen, dat in een
bepaald jaar de poenale sanctie zal moeten
Verdwijnen.
Wat de G.-G. Van Limburg Stirum deed,
.was meer een groot gebaar dan een positief
Het water van de Zuiderzee en dat
vsn Lelden.
Telken jare kan een helaas slechts be
perkt bedrag op de Staatsbcgrooting gebracht
worden voor de drooglegging der Zuiderzee.
Dit is jammer, want naarmate de tijd voort
schrijdt, wordt het steeds duidelijker, dat dit
toch al zoo bijzondere werk voor ons volks
bestaan nog grooter beteekenis zal hebben
dan eertijds vermoed werd.
Onze bevolking neemt elk jaar met circa
110.000 zielen (d.w. z. met een stad ter
grootte van Utrecht in omstreeks 1900) toe;
noemenswaardige emigratie (ook naar Indië)
hooft niet plaats; de meeste landen leggen
trouwens heel duidelijke belemmeringen
immigratie in den weg. Reeds in den
lhden eeuw was Nederland al niet meer in
slaat om zijn bevolking geheel van eigen
bodem le voeden: (de wanverhouding is ech
ter vooral in de laatste 50 jaren steeds
ergor geworden); m. a. w.: de hoeveelheid
grondstoffen (in hoofdzaak brood- en vee-
voadergranen" en meststoffen) die van bui
tenaf ingevoerd moet worden om ons volk
•e voeden, neemt met den dag toe (het ver
bruik van suiker, vieesch en boter per
hoofd is sedert l'Jl4 cok nog sterker geste-
Dit maakt ons in stijgende male van
het buitenland afhankelijk in casu van N.-
c,-Amerika, waar, zoolang als het duurt
Jog steeds meer graan wordt voortgebracht
an verbruikt. In lijd van vrede en stabiele
ei ija vervult zoo'n toestand alleen den
is en ^en econoom ZOT2; maar
Van ooriog of bij dalende eigen va-
a ^et geheole volk de situatie in
Mjve. Onj kort te gaan éen volk, dat
besluit. De gevolgen van de afschaffing der
Joenale sanctie zijn niet te overzien en voor
zichtigheid is dus geboden. In Indië gevoelt
men de realiteit allicht beter dan hier te
lande, en hier overheerschen gemakkelijker
humnilaire begrippen. Waar onvoldoende
controle bestaat, is misbruik van poenale
sanctie mogelijk; maar de toestand, gelijk
die thans is, is voldoende, nu de Arbeids
inspectie haar toezicht uitoefent. Natuurlijk,
overtredingen blijven niet uit; maar daarin
zal steeds meer verbetering komen.
Het vraagstuk der kolonisatie is uiterst
moeilijk. Alleen de kolonisatie in de Kam
pongs is als geslaagd le achtenvele an
dere gevallen zijn als mislukt le beschou
wen. Voor Sumatra's O.-K. acht spr. kolo
nisatie wel mogelijk, maar zeer langzaam
vorderend.
Gegevens er voor ontbreken nog, maar
spr. is bereid daarover met den G.-G. in
overleg te treden. Echter zijn in lengte van
dagen daarvan nog geen groole resultaten
te wachten, omdat de kolonisatie zeer lang
zaam zal gaan.
De hulppoliliedienaren, die men in de
conclusie op hel oog heelt, zijn niet altijd
onmiddellijk aanwezig, zoodat een andere
regeling noodig is om onmiddellijk 'te kun
nen ingrijpen. Met het beginsel kan spr.
echter meegaan.
De kwestie van de ontbinding van ge
wichtige redenen acht spr. belangrijk. Hij
ziet daarin een gevaar voor demoralisatie
en ronsclarij.
Een herziening van de ordonnantie om de
vijf jaar ligt in de lijn van spr.-'s beschou
wingen. Hij ziel een practisch nut in de
periodieke herziening en kan dit punt der
conclusie gaarne aanvaarden. Misschien
ware het gewenscht een permanente kleine
commissie in le stellen, die het vraagstuk
blijft bestudeeren.
De heer SCHEURER (A.R.) stelt voor in
punt f toe te voegen, de koelie-ordonnantio
wordt om de vijf jaar herzien met de bedoe
ling om te komen tot geleidelijke afschaffing
der poenale sanctie.
De heer SCHAPER (S. D.) acht dit araen
dement lak. Men wil, naar men zegt, de af
schaffing, maar ontduikt deze weer door
haar ze op de lange baan te schuiven.
Dc heer VAN RAVESTEIJN (Comm.)
repliceert. Spr. vraagt een duidelijk ant
woord van den Minister op de vraag- wat
hij eventueel zou doen met een principieelc
uitspraak der Kamer vóór afschaffing der
sanctie. {Wat de Minister thans heeft ge
zegd, is te vaag dan dat men daaraan eenig
houvast zou hebben. Het amendement-
Scheurer beteekent ook niets, omdat het ook.'
voel te vaag is. Spr. zal tegen de meerder-
lieidsconclusies stemmen wanneer die der
minderheid worden verworpen.
De heer LOVINK (C.-H.) replicecrcnde,
ontkent dat de meerdcrheidconclusies hand
having der sanctie zouden vragenThans
echter ia afschaffing praematuur, behalve
voor verschillende streken als de Lampongs,
waar de koelieordonnantie overbodig is,
omdat men er met vrije arbeiders kan wer
ken.
Dc heer MARCHANT (V. D.) meent, dat
dc conclusie-Schamper minder zal bereiken
dan die der meerderheid De omstandig
heden eischten, dat de heer Schaper er me©
kwam; maar wil de Kamer ict-s bereiken,
dan zal zij goed doen de meerderheidscon
clusie aan to nemen.
De heer GERRITZEN (V. B.) gelooft niet
dat het binnen enkele jaren kan gelukken
om de poenale sanctie af te schaffen. Mis
standen of overtredingen komen voormaar
dat is ook het geval waar vrijë arbeid be
staat. Zelfs is daar de toestand dikwijls nog
minder. Spr. weet een geval, dat men den
werklieden de passen had afgenomen, zoo-
dab zij niet weg konden.
D aanvulling- die dc lieer Soheurer voor
stelt, kan spr. niet aanvaarden, wanneer
niet daarbij gevoegd wordt, dat dit zal ge
schieden als de omstandigheden dit toelaten
De heer VAN RIJCKEVORSEL (R.-K.)
replicceert en verdedigt nader de houding
der commissiemcerderheid. Spr. kan wel
meegaan met de wijziging van den minister,
waardoor het advies der arbeidsinspectie
bij contractbreuk alleen zou worden gegeven
wanneer dit noodzakelijk is. Spr. wenscht
het al-dan-niet noodzakelijke echter niet
door den rechter, maar door de arbeidsin
spectie zelve te zien uitgemaakt. Het amen-
dement-Soheurer is alleen een verduidelij
king van de conclusies; het stelt echter
zich in lijden van moeilijkheden van eigen
bodem kan voeden, bevindt zich ongeveer in
den aangenamen toestand van den boer in
den distribulielijd. Elke maatregel dus,
welke ons op het stuk van voeding minder
afhankelijk maakt van anderen, beveiligt
ons volksbestaan ook in dien zin, dat daar
door de noodzakelijkheid geringer wordt met
andere naties verdragen of afspraken aan le
gaan, waarmede nu eenmaal kostbare com
pensaties of zelfs militaire verplichtingen
gepaard plegen te gaan.
Om echter de in de laatste halve eeuw in
gang gekomen bevolkingstoename, welke
die van haast alle andere volken overtreft
bij te houden is nog heel wat meer bouw
en grasland noodig, dan waarover wij bs-
schikken, le meer nu stad en dorp voort
gaan als maar meer culluurbodem in hui
zen en straten om te zetten, waar niets eet
baars groeit.
De hevigheid waarmede het complex van
maatschappelijke tegenstellingen in 't kort
genoemd „de sociale kwestie" zich naar
voren dringt, is recht evenredig aan de toe
name van de bevolkingsdichtheid en neemt
bovendien nog toe naarmate de enkeling of
de Gemeente of het Rijk voor zich of zijne
bewoners hoogere eischen stelt aan het
leven inzake hygiëne, comfort of genoegen.
Hadden niet wetenschap en industrie in de
laatste honderd jaren werkelijk wonderen
verricht ook voor don landbouw (ik noem
slechts het vervaardigen van kunstmest uit
den stikstof van de lucht) dan zou in Wesl-
Eiiropa al lang de feitelijk reeds aanwezige
overbevolking tot een veel acutere crisis ge
leid hebben. Te bedenken is echter, dat elke
industrie slechts verwerkt wat de aarde op-
geen bepaalden termijn, zooals 'de beer
Schaper deed. Tegen aanneming bestaat
geen bezwaar.
De heer FEBER (R.-K.) beveelt het
amcndement-Scheurer aan. Dit beteekent
meer dan de lieer van Rijckevorsel meent,
speciaal voor den heer Dresselhuys. Er ligt
in opgesloten dat in 1930 de poenale sanctie
nog niet zal zijn afgeschaft, zoodat de heer
Dresselhuys er gerust zijn stem aan kan
geven. Spr. meent dat deze conclusies niet
in tegenstelling zijn met de houdifig der
Indische Rcgccring.
De heer DRESSELHUIJS (V.-B.) betoogt
dat hij aan de conclusie der meerderheid
vasthoudt, maar dat hij niet meegaat met de
wijziging, die d<r heer Schc-prer aanbracht.
Alleen als vaststaat dal de Kamer zich niet
vóór afschaffing principieel uitspreekt, zal
hij zijn stem aan de meerderheidsconclusie
geven.
De MINISTER verklaart, dal hij bij den
G.-G. zal aandringen op rekening houden
met de conclusie der Kamer. Meer kan hij
niet doen en meer kan hij niet beloven. Hij
kan de G.-G. niet dwingen die conclusie uit
te voeren.
De heer MARCHANT (V.-D.) zc^t, dat de
commissie het amendement-Scheurer over
neemt.
De conclusie van de meerderheid (binnen
5 jaar afschaffing van de poenale sanctie)
wordt verworpen met 59 tegen 14 stem
men. Alleen de sociaal-democraten en de
d-e communisten stemmen vóór.
De mecrderlicidsconclusie wordt z, h. s.
goedgekeurd.
Ruilverkaveling.
(Aan de orde is het wetsontwerp in zake
ruilverkaveling.
De heer WE1TKAMP (R.-K.) juicht dat
ontwerp toe, waardoor de productie zal ver
hoogd worden. Wat het ontwerp wil, betere
indeeling van het grondbezit is een voordeel
dat niet onderschat mag worden. Natuurlijk
stuit die verbetering op moeilijkheden, maar
juist daarom is het eens goed, dat de Slaat
het initiatief neemt. Spr. wijst bijv. op de
waterafvoer die veel gemakkelijker kan
worden geregeld.
Spr. is vóór ongewijzigde aanneming van
het ontwerp omdat daarin de kwestie zeer
goed is geregeld.
De heer VAN RAPPARD (V.-B.) zegt, dat
men in landbouwkringen hunkert naar het
oogenblik dat dit ontwerp wet is geworden
en dat aan de z.g. sluimerende rechten een
emde wordt gemaakt. De regeling van de
rechten is in het ontwerp niet altijd vol
doende waarvan spr. eenige voorbeelden
geeft. Alle moeilijkheden zullen nog niet
ondervangen zijn, o. a. wanneer tijdens de
onderhandelingen over de ruilverkaveling
één der betrokkenen overlijdt.
Tegen de wijzw van produceeren heeft
spr. eenige technische bezwaren. Hij begrijpt
niet waarom de algomeene leiding is opge
dragen aan een centrale commissie, terwijl
de regeling overal in den lande anders zal
zijn. Plaatselijke commissies acht hij veel
beter geschikt cn de noodzakelijkheid van
centralisatie ziel hij niet in.
De heer DUYMAER VAN TWIST (A.-R.)
juicht ook het ontwerp toe. Waar de verka
veling reeds vrijwillig tot stand kwam,
heeft ze veel succes gehad. Alleen heeft spr.
bezwaar tegen dit ontwerp dat de kleine
grondbezitters le veel in het nauw kan bren
gen. Over het algemeen acht liij de regeling
van het ontwerp te eenvoudig en daardoor
kunnen allerlei moeilijkheden ontslaan.
De heer VAN SASSE VAN IJSSELT (R.
K.) is vóór het ontwerp, maar moet erken
nen dat hot eigendomsrecht weer een knauw
krijgt door dit wetje. Het is niet juist het
voor te stellen alsof dat ontwerp een ideaal
brengt.
Er zijn vele onaangenaamheden te wach
ten want eon boer is zeer gehecht aan zijn
eigendom en doet daarvan niet licht af
stand. Spr. hoopt met amendementen de
wet te verbeteren.
De heer BRAAT (Platt. Partij) is niet een
bewonderaar van deze wet, en gelooft niet
dat ze veel zal uitwerken. Hij vreest dat
velen wat anders zullen krijgen dan zij af
slaan. De wet is te dwingend en te nieuw
modisch.
De MINISTER VAN BINNENLANDSCHE
ZAKEN, de heer RUYS DE BERENBROUCK
antwoord. Hij wijst op het belang der ont
watering, dat door de betere verdeeling dor
gronden zal worden gediend. Spr. acht in
stelling van ec-n commissie het beste mid-
levert of in zicht bergt, maar nooit grond
stoffen scheppen kan, zoodat haar vermo
gen om in nooden te voorzien beslist be
perkt is zoodra het aan de grondstoffen
gaat mankeeren. liet is dus voor alles van
belang dat de produktiviteit van landbouw
en veeteelt zoo hoog mogelijk zij en ten
fweede gelijken tred houde met de bevol
kingstoename. Om dit le bereiken is de af
sluiting der Zuiderzee en hel indijken der
grootte voor landbouw geschikte deelen er
van het laatste groolscheepsche middel, dat
ons^est. De heilzame uitwerking zal twee
ledig zijn: ten eerste wordt veel vrucht
baar land gewonnen, geschikt juist voor die
gewassen welke hier thans te weinig wor
den verbouwd en welke in de eerste plaats
voor volksvoeding dienen (tengevolge van
velerlei omstandigheden is de Nederland-
sclie landbouw le veel op het verbouwen
van fijne specialiteiten moeten overgaan,
zoodat steeds export van fijnere landbouw
producten moet plaats hebben, terwijl ook
tevens import van grovere dient te geschie
den). Ten tweede, en dit is nog belangrijker,
wordt dan het overblijvende middengedeelte
der Zuiderzee een zoelwaterbinnenmeer.
Het is hierover, dat ik nader wil uitwijden.
De Rijn brengt zelfs in droge zomermaan
den nog minstens 2000 kubieke meter per
seconde van vopr alle doeleinden uitstekend
geschikt water in ons land (per jaar min
stens 60.000 milliard kilo). Dat dit water het
gcheele jaar door van zeer goede en gelijke
samenstelling is, moge blijken uit het feit,
dat de door de Regeering ingestelde Com
missie om na te gaan, welk water geschikt
was om de provincies Zuid-Holland, Noord-
golland en Utcech' van goe»d drinkwater j>e
del orrt tot practise^ werken te komen, De
ervaringen, bij het ééne geval opgedaan,
dienen bij Het andere te worden benut en
dat kan alleen bij een centrale leiding<
Bij de artikelen komt: f»pr. op verscfiil-
lende. punten terug.
De vergadering wordt verdaagd (ol Heden
Vrijdag, één uur.
Het Centraal Bureauvoor de
Statistiek heeft een statistiek betreffende
de verruiming van bet gemeentelijk belas
tinggebied bewerkt, waarin voor elke ge
meente de opbrengst van alle afzonderlijke
belastingen is medegedeeld over dc jaren
1920 en 1921.
Over 1920 leverden de belastingen voor
alle gemeenten te zamen ruim 227 millioen
gulden*- op (in 1912 nog slechts ruim 4o
mill.), over '21 brachten de reeds bestaan
de belastingen in totaal bijna 260 millioen
gulden op (d.i. ruim 32 millioen meer dan
over 1920), terwijl de nieuwe belastingen
in totaal ruim 10 millioen gulden opbrach
ten. Hierbij zij opgemerkt, dat over 1921
door geen enkele gemeente van de be
voegdheid gebruik werd gemaakt tot het
heffen van een bouwterrein-, een assuran
tie- q! een logecrgastcpbclasting.
Bij den rijwielhandelaar
Kakebeen, in de Bankaslraal, hoek Billilon-
slraat, Den Haag, is gisteravond om lialf-
tien brand uitgebroken, terwijl er niemand
thuis was. De brand ontstond In oen elec-
trische lamp in de étalage aan de Banka-
straalzijde Direct sloegen groole vlammen
fel laaiend langs den gevel op. liet is aan
het snelle optreden van de brandweer te
danken, dat men het vuur zoo snel meester
was. De schade is echter zeer groot. De
eigenaar was met zijn vrouw in den auto
naar Delft gegaan; toen hij daar bij familie
aankwam, was er reeds bericht, dat zijn
magazijn in brand stond; en bij zijn thuis
komst was alles reeds afgeloopen; zijn keu
rige winkel, waarin juist een nieuwe voor
raad rijwielen en sportartikelen wa3 ge
arriveerd, wa3 een ruïne van deels ver
brande, deels gesmolten fielsendeelen. Zijn
kat was verbrand; zijn hond, een trouwe
makker, die haast even populair is in den
Archipel als zijn baas, is gevlucht over de
schuttingen en verdwenen,
G i s fc e r e n is op dc P r i n s e g ra c li t
voor het Kantongerecht in Den Haag, ben
verdachte ontsnapt. De mail was door de
Rijksvcldwaoht voorgeleid. De fietsenbe-
waarder zag plotseling den man wegloopen,
achtervolgd door de Rijksveldwachters. Hij
liop naar de overzijde van de Prinsegracht,
waar zijn broer met een motor stond te
wachten. Hij sprong op de duo en beiden
verdwenen over den Luthersohen Burgw&r.
Een agent op de fiets achtervolgde de mo
torrenners nog, maar kon hen niet inhalen.
De Ned. Spoorwegen zullen
dezen zomer clkcn Zondag, te beginnen met
15 Juni a.s., goedkoope retourkaarten Rot
terdam-Hoek van Holland uitgeven, kos
tende 1.50 voor de tweede klasse en f 1
voor de derde klasse. Zij zullen voor de
heenreis geldig zijn in de treinen vertrek
kende 9.22, 10.33 v.m. en 2.06 n.m. Voor de
terugreis in de treinen, vertrekkende van
Hoek-van-Holland, 6.30, 7.45 cn 8.33 n.m.
Een dezer treinen wordt nieuw ingelegd.
Voorts zullen, eveneens te beginnen met
15 Juui retourkaarten voor buurtverkeer
worden uitgegeven op de lijn Rotterdani-
Den Haag-Scheveningen (Kurhaus) over
Pijnacker, alsmede tusschen Rotterdam en
Den Haag, via Delft.
Te Sliedrecht is op den
Damschen weg een Fordaulobus van de
firma Jongencel door onbekende oorzaak
van den dijk gereden. De bus kantelde en
kwam in de sloot terecht. Van de 22 passa
giers bekwamen er oen 10-tal door de glas
scherven verwondingen. Twee hunner wa
ren er het ergst aan toe, en zijn ter plaatse
verbonden.
Gisterochtend i s b ij h e t s t a-
lion der spoorwegen te Lichtenvoorde een
der autobussen van de Geldersch-Westfaal-
sche Stoomtram bij het te scherp nemen
van een bocht omgeslagen, vermoedelijk ook
doordat de chauffeur, in strijd met zijn in-
voorzien primo d&Yr, waar nog geen goede
waterleiding was en secundo voor 't geval
van onze duinen in zeer droge tijden eens
meer zou moeten gevergd worden dan voor
haren hydrologischen toestand gewenscht
is (ook het verbruik van duinwater per
hoofd neemt sterk toe) heeft uitgemaakt, dat
daartoe bij uitstek geschikt was het Lek
(Rijn) water lusschen Jaarsveld en Streef
kerk. Deze massa prachtig water, welk in
den oertijd, nadat de halfvormig (duinen
boven water) had plaats gehad, uit onzen
bodem het zeewater heeft uitgeloogd en
daardoor vruchtbaar heeft gemaakt en de
aanslibbing heeft bevorderd, loopt thans
vrijwel onbenul in de Zuiderzee door den
Gelderschen IJsel en in de Noordzee door
Lek, Maas en Waal weg.
Dit is een luxe grand style, die wij ons,
nu wij 7 millioen menschen le voeden heb
ben, niet meer kunnen veroorloven en wel
omdat het water, dat thans in hoofdzaak in
onze landbouwstreken gebruikt moet wor
den schadelijk i3 voor de vruchtbaarheid,
terwijl juist het Rijnwater alle gewenschte
hoedanigheden in hooge mate bezit.
.Wordt nu de Zuiderzee een Zoetwater-
binnenmeer, dan worden de aangrenzende
deelen van Overijsel en Utrecht en vooral
de provincies Noord-Holland en Friesland
eveneens na eenigen tijd zoet. hetgeen een
enormen vooruitgang in productiviteit van
den bodem beteekent. Het i9 te hopen, dat
Prof. Van Gijn, die voor eenigen tijd zich
om financieele redenen tegen een tha^s ver
der doorzetten van het Zuiderzeewerk ver
klaarde, de zaak ook nog eëns van dezen
kant zou willen beschouwen. Het voor ons
9lmclies, 34 passagier in plaats van h'el
maximum van 16 vervoerde, van wie er
verschillende bovenop de bus hadden plaats
genomen. Yerschillende ruilen werden ver
nield;' een meisje liep lichte verwondingen
op. Overigens zijn allen er goed afgekomen,
De jachtopziener M. Hols,-
te Hoenderloo, had het geluk zes vossen te
bemachtigen. Twee jonge, doch bijna vol
wassen vossen werden levend gevangen, een
oude vos werd door hem doodgeshotcn.
Hetzelfde lot trof ook een jonge vos- terwijl
twee andere door hem op klemmen zijn ge
vangen.
Zelfkennis. Jan: J k droom
de vannacht, dat ik met het mooiste meisje
yan de wereld getrouwd was."
'Ans: ,,En waren we gelukkig
RECLAME.
CREMATIE, AUTO-TRANSPORT
OPGERICHT 1871
AALMARKT 1G TELEF. 8G1
7797
KANTONGERECHT TE LEIDEN.
Bij vonnis van 22 Mei j.l. heeft de Haag-
sclie rechtbank vernietigd lfet vonnis vati
dit kantongereoht, waarbij J. R., winke
lier te Leiden, is vrijgesproken ter zake
van overtreding der Lotcrijwet; beklaagde
is veroordeeld tob een geldboete van f 25
subs. 25 dagen hechtenis.
Hij heeft van dit vonnis cassatie aange=
teckend.
Er stonden niet minder dan 131 sfcrafza*
ken op de rol, waarvan 121 bestemd voor.
openbare zitting en 10 kinderzaken. Eon
groot aantal zaken gingen, doordat nooh
beklaagden, noch getuigen aanwezig waren,
ongemerkt voorbij.
H. den D., te Katwijk, was opgeroepen,
terzake dat hij zonder vergunning van B.
en W. dier gemeente een pakhuis aldaar
bad doen bewonen. Beldaa<gdc was niet ver
schenen. Nadat de ambtenaar 'der gemeente
Ivloos, het proces-verbaal had bevestigd,
eisohte de Ambtenaar bij verstek een boo-»
te van f 10 subs. 10 dagen hechtenis.
M. G. V., te Leiden, had zijn nog leer
plichtig, dochtertje laten venten met cho-»
-olade. De vader was niet verschenen, heli
*1 jarig meisje bevestigde echter het vcr-
I tal. Op de vraag waarom zij het had ge-
'daan, antwoordde zij: „daarom". Vader
had het haar gelast bleek nader.
Eisoh f 10, subs. 10 dagen.
F. 4 B., te Leiden, zöu, volgens het ver
baal, rijdende per fiets van do Blaulü-»
poortsbrug naar de Haarlemmerstraat, rrfét
behoorlijk naar rechte hebben uitgeweken..
Een der getuigen zeide, dat bekl. niet afi-
3ers kon, omdat er zoo velen op de straat
waren. Een tweede getuige bleek niet öp=
gekomen, waarom de zaak een wéét werd
uitgesteld.
Hierop volgden een aantal overtredingen
der Arbeidswet, in oasu vorsob of opgebak
ken brood vóór tien uur des ochtends af
leveren.
Geëisobt werd tegen M. K., huisvrouw
van J. D., L. de B., buisvrouw van D. P.;;
G. J. van M., huisvrouw van Van M. oa
Floris B., allen te Katwijk f3 of 3 d.; to
gen Arie O., bakker te Warmond f 4 of l
d.tegen J. D., huisvrouw van Van V.,
te Leiden f 3 of 3 d.tegen J. A. v. 'd.
O., bakker te Leiden, bij herhaling ge-»
pleogd f 10 of 10 dagen, en dit niettegen
staande de bediende toegaf, dat hij eigo-»
nc-r beweging met de broodkar was uitgo-»
reden, wat de Ambtenaar blijkbaar niet
aannam.
P. C. Br., brandstoft'enhandelaar te Lef-»
den was gedagvaard, ter zake dot hij
rijdende met een met brandstof geladen
wagen, bij bet passeeren van hoek Haar
lemmerstraat—TunfoiarktBlauwpoorten
belangrijkste gevolg echter zal zijn, dat 't
Noord zeekanaal zoet wordt; dit kanaal voor
handel en scheepvaart onmisbaar, is voor
de vruchtbaarheid van en de hygiëne in do
aangrenzende deelen van Noord-Holland in
hooge mate schadelijk, omdat het voort
durend zeewater distribueert in alle rich
tingen, welks verpestende invloed aan allen
bekend kan zijn, maar wegens de verdeeld
heid der belangen zeer onvoldoende bestre
den wordt. Er is thans maar één punt, waar-
vanuit deze onze oervijand met succes kan
worden bevochten, en de schadelijke in
vloed van zijn binnendringen kan worden
beperkt en dat is Goud a.
Hoe komt nu het zout van de Zuiderzee
naar Leiden? In droge tijden laat een pol
der boezemwater in om het land den ge-
wenschten graad van vochtigheid te doen
behouden, en tevens te zorgen voor vol
doenden waterstand voor de kleine scheep
vaart. Is dit boezemwater brak, dan gaat
dus het zout mede naar binnen, het water
verdampt door de warmte, het zout echter
niet; dit proces gaat door zoolang ab de
droogte duurt met dat gevolg, dat het pol
derwater, dat direfct invloed op de gewas
sen uitoefent, een zeer hoogen graad van
brakfieid kan bereiken en ook dikwijls be
reikt. Dit nu is het geval o.a. in den Haar-;
lemmermeerpolder daar de N.W.-, N.- cn
N.O.-^eelen van de Ringvaart voortdurend
vanuit het Noordzeekanaal geïnfecteerd
worden. Het water van het Noordze.ekanaat,
het stadswaler van Amsterdam en de Zui
derzee zijn voor wat betreft zoutgehalte als
één ie beschouwen, daar voortdurend com-»
