f LAND- EN TUINBOUW.
Burqerfaike Stand v. Leiden.
KUNST EN LETTEREN.
RECHTZAKEN.
VARIA.
VRAGENRUBR1EK
Vraag: Ik heb een Cyelarae, die moot
in b!oei staat. Hoe moet ik die plant be
handelen om er zoo lang mogelijk plezier
van te hebben en hoe te handelen na den
bloei?
D. v. J. B. te K. a. Z.
A nt jv oord: Uw plant blijft het langst
mooi in ongestookt vertrek. Daar heeft
zij geen 1 -st van stof. Maar daar profiteert
11 er ook het minst van. In de huiskamer
houdt ze het langen tijd uit; zefc haar niet
dicht bij'de kachol cn wanneer er veel ge
rookt wordt, zet Tiaar dan in een ander
vertrek, ook 's avonds en s nachts, als u
gas brandt Dagelijks -gieten in een scho
teltje onder do plant Overdag niet in do
zon plaatsen. Na den bloei dient de plant
vooral koel te staan cn wordt dan matig
gegoten; eind Mei kan de plan worden ver
pot. De oude aarde wordt afgeschud en de
knol in verschcn grond opgepot. Dc- plant
krijgt een plaatsje in den tuin en wordt bij
droog weer dagelijks gegoten. Begin Octo
ber wordt zij naar binucn gebracht.
Vraag: Ik heb een Clivia, zes jaar-
oud. Dezo plant heeft nog nooit gebloeid.
Kan hij dit jaar nog bloeien?
A n t o o r d: Jonge Clivia's moeten
Vooral in niet te groot© potten worden ge
kweekt. Gedurende den zomer kunnen de
planten buiten staan, met den pot inge
graven. Bij droog weer dagelijks gieten.
Grooto potten kunnen worden voorkomen
door in den zomtr, liefst bij donker, re
genachtig weqr, ééns per maand dunuen
koemest te geven. Begin October gaat de
plant naar binnen en komt koel, maar
vorstvrij te staan. Krijgt matig water.
Zcodra dc bloemstengel zichtbaar wordt,
krijgt de plant meer water en vloeimest.
De mogelijkheid van bloei bij uw plant tS
niet uitgesloten dit voorjaar.
Vraag: Mijn tafeltjesplant krijgt elk
jaar eon tafeltje er hij, maar van ondereD
gaat er een af. Wat moet ik daaraan
djen?
A n t w o o r d: Uw tafelden (Araücaria
cxclsa) heeft te lijden van do droge kamer
lucht. De plant dient ieder voorjaar ver
pot te worden in goede aarde; de pot
moet geregeld vergroot worden. Laat dit
oven dooi- een bloemist doen. Zet de plant
niet in de zen cn sproei haar eens per
weck buiten af met lauw water. Stof en
droge lucht zijp do grooto vijanden. De
plant kan bij open weer in een ongestookt
vertrek staan en vraagt daar weinig water.
Vraag: Mijn muurbloemen in don tuin
schijnen bevroren to zijn, want zij hangen
allemaal slap. Kan ik die insnijden cn ko
men er dan dit jaar nog bloemen aan?
Antwoord: U kunt dc planten, ia-
dien zij zich niet weer herstellen, tot op
het gezonde gedeelte terugsnijden. Zij loo-
pen dan uit cn zullen op zijscheutcn
bloeien. Zij bloeien dan iets later.
Vraag: Mijn Clivia wil maar niet
groei cn en krijgt gelo plekken op de blade
ren. Wat moet ik dnar aan doen?
C. 8. te k.
Antwoord: Uw plant zal eens van
yersche aarde pioeten worden voorzien.
Laat -lit eens door een bloemist doen.
Wasch haar ééns per week met een meng
sel van zeepsop en brandspiritus. (10 Li
ter waler, waarin 2 ons groene zeep cn 1
maatje spiritus). Behandel haar overigen»
tils boven beschreven
J. 9.
Vragen op»Tuinbouwgebied aan de Re
dactie onder motto Tuinbouw.
GEVEILDE PERCEELEN.
Gehouden Verkooping in het Notarishuis
te Leiden op Vrijdag 22 Februari ten over
staan van M. G. Bon, notaris te Leiden
Zes perceelen bouwterrein le Oegstgeest
aan den Terweeweg, groot 1470 centiaren.
Koopers W. van den Berg, c.a. voor f 7161
de beide overige perceelen bouwterrem
zijn niet gcguDd. Huis Verwerstraatplcin
A J. N. B. Zittijn q.q. voor f 450. Paradijs
steeg 10 a en 19 b A. van Rossen voord 402.
Floralann 10 c.a. A. H. Visser voor f 2850.
ONDERTROUWD. C. H. Heemskerk,
jm. 24 j. en J. J. J. de Heiden jd. 20 j.
B. P. Zonneveld, jm. 19 j. cn C. Varkevis-
ser, jd. 21 j. J. D. de Koning, jm. 21 j.
en C. M. van Bert-o, jd. 17 j. S. W. v.
Leeuwen, jm. 24 j en .T. V. S. Rietbergen,
jd. 21 j.
fÜuiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Copie van al of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
Wreed spel le Katwijk,
Geachte Redactie.
Beleofld verzoek ik plaatsruimte s.v.p. in
Uw veelgelezen Blad. Bij voorbaat mijn
welgemeendcn dank.
Daar het eerst mijn bedoeling niet was
de pen op te nemen, kan ik het toch niet
nalaten. En wel over wreed spel t© Kat
wijk, inzonderheid van j.l. Vrijdag ,,dó
«andere onderwijzeres."
lo. Dht zich O. verheugde, dat er niet
veel tegenspraak kwam op haar stukje.
"Ru het ir een heldin Maar wees niet al te
verheugd, O. Een plaats in minachting te
krengen ie de minste moeite dat kan ieder
een, O. Daar behoeft men geen diploma
voor te halen. Ik had u wel een heldin ge
acht, al» u prompt voor den dag hadt ge
komen on uw naam daaronder geteekend.
Maar nu zat u als een kat in 't donker te
miauwen.
O. schijnt nog niet veel ondervinding te
iwbbcn. Nu, als u vacantio laleft, moet u
•ons op reis gaan en dan moet u eens in-
formeeren in steden cn dorpen, dan zullen
do menschen u het wel vertellen, als ty
eerlijk zijn, dat het met de jeugd bijna
overal hetzelfde staat. En heeft u niet ge
lezen in het ,,L. Dagblad" van j.l. Zater
dag, wat te Deventer is afgespeeld? Maar
dat is niet wreed, hè? Een kip levend pluk
ken (want het is niet óp Katwijk). Moet
ik daarvoor heel Deventer voor .aanspra
kelijk stellen? Ik zob mij schamen; daar
moeten de daders voor gestraft worden,
Onderwijzeres.
2o. De klemmen, dio u in beslag heeft
genomen, nu, dat is één goed ding dat u
gedaan heeft. Maar, O., waar worden die
klemmen vervaardigd? Niet op Katwijk.
Snapt u dan nog niet, dat een andere
plaats de aanleiding geeft.
30. Nu wat honden cn katten betrefd.
Dio dieren, die hier verdronken worden,
dio hebben meest de schurftziekte. En dun
worden zij meestal in een zak gedaan en
zwaar belast met steenen, dus in oen mi
nimum van tijd zijn zij weg; of moeten zij
die dieren bij u brengen? Ik zou bang we
zen, dat u den voet zou vooruit steken en
zeggen: hè, wat vies 1
Wat de duinen betreft, die zijn gevaar
lijk voor dc jeugd, zegt O. Is het geen
voorrecht, dat dc jeugd daar spelen kan?
Moet het goede kind dan schadelijden voor
het slechte? Dat gaat toch niet? Of heeft
u daar last van, wees dan voorzichtig. O.,
dat voor u de duinen niet het gevaarlijkst
worden.
Ook wil ik intusschen het stuk beant
woorden van j.l. Zaterdag in Uw Blad. En
wel van ,,Ecn Katwijker." Die is er niet
trotsch óp, dat hij Katwijker is, nu ik wel,
want aan surrogaat heeft men niet veel.
Ook is E. K. bang pm zijn naam zeker
er onder te zetten of bent u bang, dat er
persoonlijke kwestie voor den dag komt?
Want men ziet 200 spoedig het stof in een
ander zijn oog, daar men zelfs soms een
wagen puin heeft. Ook heeft u medege
werkt tot het stichten van een tehuis maar
do zaak is in de modder gezakt, zegt ,,E.
K" Nu, dan moet u paalfundeering ne
men, dan beeft u geen last meer. Nu „E.
K.", de centen zijn er nog, hoor. U be
hoeft u cr niet ongerust over te maken. Ze
zijn nog vermeerderd en hot gebouw zal
octk misschien wel spoedig verrijzen en
als u inlichtingen belieft, dan komt u maar
eens naar mij heen.
Het is te hopen, dat het nu in beter han
den zit, want die de zaak loslaten, heelt
men ooi niet veel aan. En daar u het noo-
diger acht dan brood, nu, ik acht beide
dingen noodig, want dan kreeg men nog
meer werkloosheid. Dan werden ook dc
bakkersgezellen ontslagen en ik ben tegen
werkloosheid. En wat qr op te knappen is
in Katwijk, nu, ste] u daar maar gerust
over; daar heeft nien vrcind bloed niet
voor noodig. Laat ieder in zijn eigen ge
meente dc zaak maar opknappen, dan is
er werk genoeg, want aan vreemd bloed,
dio de zaak in den steek laat, heeft men
heelemaal niets.
En nu tot besluit wil ik Onderwijzeres"
cn „Een Katwijker" samentrekken en d«an
wil ik uw beiden nog attent maken, dat u
bezig zijt de kachel aan te maken, met
water, en daf gaat niet.
Hoogachtend,
J. VAN DER PLAS Jr.
Bofitevaerstraafc 10.
Katwijk-aan-Zée, 25 Febr. 1924.
Geachte Redactie.
Mag ik U beleefd verzoeken het onder
staande in Uw blad op U nemen? Bij voor
baat beleefd dank.
„Hoe lang nog?"
Hoe lang nog zai bet duren voordat de
bewoners van Oegstgeest verlost worden
van den niet langer te verdragen modder
poel?
Hoe lang nog zullen de belastingbetalers
zonder eenig protest in de modder waden?
Iloe lang nog zullen cr steeds meer nieu
we bewoners naar dit modderdorp ver
huizen
Hoe lang nog zullen onze Vroede Vade
ren dit modderdrama met stille gelatenheid
aanzien?
EEN SLACHTOFFER.
Oegstgeest, 24 Febr. 1924.
Warmond3clie Wijkverpleging^
Mijnheer de Redacleurl
Beleefd verzoeken wij contribuanten van
bovenvermelde Wijkverpleging eenige plaats
ruimte in Uw veelgelezen Blad, waarvoor
onzen dank.
Veel is hier te Warmond gesproken en
geschreven over de Wijkverpleging.
Wij, werknemers, beseffen zeer goed, wat
een dergelijke Vereeniging in ons dorp be
teeken t, maar weten ook goed wat de War-
mondsclie Wijkverpleging voor de on- en
minvermogenden heelt gedaan. Wij hebben
geen geld, om, wanneer het noodig is, een
verpleegster van elders te laten kornen, zoo
als de gefortuneerden. Wat moeten wij be
ginnen als onze vrouwen en kinderen ziek
te bed liggen en geen hulp aanwezig, omdat
de geldmiddelen ontbreken?
Op het oogenblik is die hulp aanwezig en
een beste hulp ook, Zuster Tempelaar, die
geen onderscheid maakt lusschen rijk en
arm, maar beiden met liefde verpleegt.
Dit danken v/ij aan de organisatie en hel
goede beheer van het bestuur der War-
mondsche Wijkverpleging.
Wij voelen maar al te goed dat de actie,
die wordt gevoerd, de wijkverpleging schade
berokkent of misschien zijn ondergang be-
teekent. Wie zijn dan de slachtoffers?
Mede-arbeiders! Begrijpt gij, dat wijkver
pleging is philanthropie, „liefdadigheid die
zooals contribuant het zoo juist omschrijft,
„intiem moet blijven", vrij van alle politiek
cn godsdienst? Waar in een beperkt krin
getje alle nooden en behoeften vertrouwe
lijk behandeld kunnen worden? Waar men
niet vraagt, als hulp noodig is, welke rich
ting men is toegedaan? Waar men niet
vraagt, hoeveel kunt gij betalen wanneer
uit de omstandigheden uwen onmacht tot
betalen blijkt.
Begrijpt gij nu, waarom wij geen uitbrei
ding van leden wenschen? Leden zijn
nieuwsgierig; zij stellen vragen, die in in-
tiemen kring zijn behandeld en niet ge
schikt voor openbaarmaking.
Begrijpt gij nu, hoe krenkend het voor
ons zou zijn, indien onze intieme zaken
daardoor aan de groote klok werden gehan
gen? Juist daarom ge§n uitbreiding in
ledental. Onze kleine bijdragen worden
evengoed geteld als de groote van de gefor
tuneerden. Zij houden de Wijkverpleging in
stand, waarmede de 011- en minvermogende
lijdende m'ensch is gebaat.
Zij vragen geen medezeggingschap; waar
om zouden wij het dan wel doen?
Laten wij hopen, d^t het bestuur der War
mondsche Wijkverpleging met haar be
kwame zuster/nog vele jaren op den inge#^
slagen weg mogen voortgaan, mede tot heil
van den lijdenden mensch.
Namens vele contribuanten
J. BERGMAN,
Warmond, 23 Februari 1924.
Geachte Redactie.
Als aboxmé neem ik <le vrijheid om een
plaatsj'e te vragen voor onderstaand stukje.
Werkverschaffing.
In de Raadsvergadering vaji 15 Febr.
1924 is nnj opgovalicn dat mot de behan
deling van den post „Werkverschaffing"
en wel in 't bijaander sneeuwruimen, een
tekort was van f 173 en daar hiervoor weik-
loozen in aanmerking waren gekomen,
werd dit als een gegrond feit zonder stem
ming goedgekeurd.
Maar voor deze sneeuwruiming kwamen
ook nog menschen in aanmerking, dio wel
wérk hadden. Mijn inziens geld in het wa
ter gegooid voor nietste meer, daar ge
zegd werd, dat men geen werkloozen kon
vinden (maar wel twee vaste werklieden
van v. d. Pol, metselaar, Overtocht.
Weten de Raadsleden van Zwammerdam
het Bureau niet te vinden van de arbeids
bemiddeling. Dan wordt het zaak, dat zij
dit weten. Het adres is: Jac. Boeienga, in
rijwielen en motoren, Zwammerdam.
En dan neg iets over de schooibouw in den
Tempel, gem. Zwammerdam, alwaar v. d.
Pol, A. Voordouw, Munster, Hoogeveen en
Piket, resp. het werk zou worden opgedra
gen van metsel-, timmer-, lood- on zink-
schilder- en smidswerk.
Deze aanbesteding ig gehouden ondei
patroons dezer gemeente, hetwelk in het
bestek was opgenomen.
Maar do arbeiders ol mindere klasse
kwamen in het bestek niet in aanmerking.
„Wel staat in het bestek vermeld een
buitenstaander, do heer Link, uit Leiden,
die beslist volgens den bouwkundige bet
voegwerk moet maken voor den prijs van
70 cents per M2.
Dus, lezers, geen arbeiders van Zwam
merdam, maar wel een patroon uit Leiden.
Is het. wonder, dat de gemoederen in be
weging komen, ook in dit kleine plaatsje.
Dankend voor de verleende plaatsruimte.
Een Belanghebbende.
Zwammerdam, Februari 1924.
Balalaika-orkest.
3 Maart a.s. zal in den Schouwburg een
uitvoering plaals hebben van liet beroemde
Groot Russische Balalaika Orkest, onder de
uitstekende leiding van dr. E. Sverkoff. Dit
orkest, dat door zijn opfreden van verleden
jaar de sympathie van het Hollandsche pu
bliek gewonnen heelt, is van een tournpo
door Noord- en Zuid-Amerika en Afrika te
ruggekeerd om wederom in Europa een serio
uilvoeringen te geven. Sinds hun vorig op
treden is het orkest zeer in zijn voordeel
veranderd door het engagecren van verschil
lende zangers, welke de typische Oud Rus
sische volksliederen goed karakterisecren.
Het meest interessante nummer i9 dat van
den solist Vladimir PogoreloII, welke over't
algemeen de Koning van de Balalaika worat
genoemd.
liet orkest gaf tol lieden reeds meer dan
1000 concerten in Europa, Amerika en zelfs
in Afrika. Het dans-programma is tot het
uiterste opgevoerd en geeft de typische Oud
Russische volksdansen in hun meest natuur
lijke vorm weer. Wij gelooven, dat het pu
bliek deze merkwaardige arlislen nog niet
vergeten zal hebben.
WEEKBLADEN.
„De Wereldpost" brengt in beeld dc
onderleckening van het Italiaansch-Russisch
verdrag; Mahatma Gandhi, de Indische na
tionalist, in vrijheid gesteld; het congres der
nationalisten te Coconado; het geweldige ver
keer te Londen; de nieuwste mode; bloemen
teelt in de Italiaansche Rivicra; groote en
kleine menschen; en sportwedstrijden.
„D'Oriënt" b^tgedt aandacht aan: de
le-water-lating van bet nieuwe passagiers
schip „Slamat" van de Rotterdamsche Lloyd
de algemeene havenconferenlie le Batavia;
de aankomst van het Amerikaansche tou-
ristenscbip „Franconia" te Priok; de ope
ning van eenige nieuwe gebouwen Ce Bata
via, enz.
In „De Da g" schrijft van Zuylen over
„Solidariteit", de „Aantcekeningcn van den
dag behandelen de Engc-lsche havenstaking,
enz.; Van As geeft een beschouwing over de
negatieve resultaten der Roerbezetting. Be
halve vele foto's bevat dit nummer: een ver
handeling over dc stedelijke hypotheekbank;
feuilleton; Ilongaarsche film schetsjes; een
artikel over Lili Green en liara kunst; kin
derrubriek, enz.
De ,,H aagsche Post" geeft haar
meening over den zomertijd; de kwestie
der artillerie-inrichtingen, enz., en bevat
verder artikelen over: Frankrijke beta
lingsbalans; Asquith tegen Mac DonaTd;
een sluitende begrooting; groote en kleino
gemeenten; het gulden-ideaal; het laatste
bedrijf der Algemeene Groninger; en de
organisators onzer sporten. De H. P. pren
ten geven o.m. in caric'atuur: „Rekensom
uit Bartjes-Colijn".
In;,Hel Leven" treffen wij kieken
aan uit het „Rattenhuis" van het labora
torium van 't Instituut voor Volksopvoe
ding, waarvan prof. Van Leersum directeur
is. Verder worden in beeld gebrachtmevr.
De BoerVan Rijk op tournee; twee sport
evenementen; de Amsterdamsche automo
biel-ten toonstelling (met 96 foto's); de
Hoornsche boot in het ijs; de bloedige
gebeurtenissen te Pirmasens, in de Palts,
enz.
De „Wereldkroniek" opent met
een foto van den Prins van Wales in ge
sprek met de spelers van het voetbal-elftal
der Oxford-Univcrsitja Tevens wordt aan
dacht besteed aanden regenval te Ma
nilla; Edward William Bok; het verblijf
van den Duitschen kroonprins te Oels; In-
sulinde in vogelvlucht; dieren uit de wil
dernis aan den menschelijken wil onder
worpen; de reddingsbrigade in de staats
mijnen in Limburg; en de „wereld der
vrouw".
KANTONGERECHT TE LEIDEN.
Heden stonden voor de openbare zitting
van het Kantongerecht alhier 44 zaken op de
rol, waarvan 28 bestemd voor openbare be
handeling en 1G kinderzaken.
J. A. C., koopman te Leiden, werd opge
roepen ter zake, dat hij, wonende in de Jan-
vossensteeg, een hond houdend, dit dier niet
heeft gemuilkorfd, met het gevolg, dat do
hond een'meisje bad gebeten. Beklaagde
was niet verschenen, zoodat tegen hem ver
stek verleend werd. Nadat als getuigen wa
ren gehoord mej. Durogee en mcj. Louwrier,
die het geval hadden gezien, eiscble de Amb
tenaar f 5 boete, subs. 5 dagen hechtenis.
Dirk K., 75 jaar, arbeider te Noordwiikr
aan-Zee, stond terecht wegens bet feit, dat
hij, nadat op 29 Januari 1.1. zijn varken was
gestorven, daarvan op 30 Januari nog geen
aangifte had gedaan bij den Keuringsdienst.
Beklaagde wist niet, dat hij daarvan aan
gifte moest doen. Nadat als getuige werd ge
hoord de keurmeester Van Klaveren, eischte
dc Ambtenaar, rekening houdende met be-
klaagdes leeftijd, f 4 of 4 dagen.
Dirk L., uit Rijnsburg, moest terecht staan
wegens het feit, dat hij een paard, hetwelk
hij naar de markt le Leiden zóu voeren, al
daar noodeloos harde slagen heeft toege
bracht. Beklaagde onlkende dit. Hij heeft 't
paardje eerst geslagen nadat het was weg-
geloopen. Anders verleide het Van der Haas,
uit Amsterdam, die het geval had aangezien
cn verklaarde, dat hij had gezien, dat be
klaagde, zonder dat het noodig was, bet
paard vier erge slagen op den neus heeft
toegebracht, tengevolge waarvan bet dier
den kop door de ruiten van een winkel slak.
Getuige Segaar, te Leiden, verklaarde onge
veer in denzelfden zin doch hij meende,
dat beklaagde zenuwachtig is geworden.
Een derde getuige, zekere Rosen, uil Leiden,
meende ook, dat de man bet dier zonder
noodzaak beeft geslagen.
Eiteb f 6 of G dagen, wat de Kantonrech
ter zeer weinig vond.
E. O., vrouw F., winkelhoudsler le Leiden,
had na het sluitingsuur aan dc lG-jarigo
dienstbode Sofia van Koperen voor 28 ets.
koek verkocht, die het meisje, zooals het
zeide, met haar galant in dien woning had
opgesmuld. Eisch f 3 of 3 dagen.
J. Tb. A. P., slager te Leiden, had zijn be
diende le laDg laten werken en deswege ver-
balisccrd wegens overtreding der Arbeidswet
waarvoor de Ambtenaar f 4 of 4 dagen
eiiclite.
Tegen A. D., schipper te Amsterdam, werd
eindelijk wegens het (e snel varen in Rijn
lands boezemwater f 3 of 3 dagen geëischt.
Uitspraak over twee weken.
De prijs van de Statenbijbels.
Ds. K. Vos schreef aan het „Hbld.":
Door de geheele pers deed liet bericht de
ronde, dat 1e Dalen op een boclgoed een
Statenbijbel van 1636 is verkocht voor 11.C0
en bij wederverkoop f 150 heeft' opgebracht.
Daar er in ons land vele honderden oude
Statenbijbels zijn zullen door dit bericht
misschien allerlei menschen van hun ouden
Bijbel gaan denken, dat deze hcelwat waard
is. Evenwel is de waaide van een goed ge
conserveerd folio-exemplaar in goeden lee-
ren band niet méér dan ongeveer tien gul
den. Tenzij er iets bijzonders is met een be
paald exemplaar, is het dwaasheid, voor een
boek, dat in talloozc exemplaren voorhanden
19, méér dan een dergelijk bedrag te geven.
Wie daarvoor hondcrdvijflig gulden geeft, is
een sukkel, die niet op de hoogte is.
Volgens het bericht i9 bedoeld een Staten
bijbel van 163C. Dit moet zijn dc allereerste
uitgave, die feitelijk in 1637 is verschenen,
op titel„Leydcn, by Paulus Acrlsz van Ra-
vebrandt Jacobsze van Wouw, 1G37", doch
binnen slaat gedrukt 1C36. Het is juist in
dezen druk, dat zóó talrijke drukfouten en
misstellingen voorkomen, dat in 1655 een
register mot drukfouten, veertien vel groot, is
verschenenI Feitelijk hebben dus latere
drukken voor den lezer een grootere waarde.
Overigens zijn foliant-bijbels voor liet ge
bruik zóó ongeschikt, dat zij alleen dienst
doen om een preekstoel te versieren, ol er
gens op een pronktafeltje le liggen.
Juist omdat deze folianten, gedrukt op
zwaar oud-Hollandsch papier, in den regel
bijna niet gebruikt zijn, kan men er vele tien
tallen aantreffen, die in uitstekende conditie
verkceren. Waarde voor studie hebben zij
niet. Er zijn echter somtijds omstandigheden
waarom een bepaald exemplaar een extra
waarde kan hebben: lo. als de leeren band
door een kunstenaar is vervaardigd; 2o. al9
een exemplaar voorzien zou zijn geworden
met afbeeldingen, die in de gewone uitgaaf
niet voorkomen; 3o. als een exemplaar in
het bezit i9 geweest van een beroemd ge
leerde,, die daarin zijn schriftelijke kanllee-
keningen heeft aangebracht; 4o. als op. de
schutbladen (vóór- of achterin) genealogi
sche aanteekeningen zijn gepIaalÈ. Even vel
verhoogt hel laatslt geval de waarde in de®
regel niet of ternauwernood, terwijl de drie
andere gevallen óf sporadisch ól in 't geheel
niet voorkomen zullen.
Er zijn eenige tientallen drukken in <Jq
17de eeuw verschenen, waarvan Isaac
Long in zijn Boekzaal der Nederduitsche bij*
bels (1832) een overzicht heeft gegeven. IIuH
waarde is betrekkelijk gering, maar ook is 35
waarde van bijbels in andere en oudere over-*
zetting de Liesveldsche en Biestkens-druk-
ken) in den regel niet groot Ook van dezö
uitgaven zijn nog (al van exemplaren te ver-»
krijgen en gewoonlijk zal de prijs er vanf
heneden tien gulden zijn. Ik heb er zelf ge-
kocht voor ongeveer een rijksdaalder. Slechts
sporadisch komt nog \yel eens een werkelijk
kostbaar bijbeltje te voorschijn. En als men
soms in een verkoop-catalogus van een am
Liquaar een zeer hoogen prijs ziet, dan moei
men nog volstrekt niet denken, dat hel aan-»
geboden exemplaar werkelijk zooveel waar<l
is ,want natuurlijk probeert een antiquaar,
of er misschien hier of daar een liefhebber is
die het er voor over heeft. Slechts uitgaven
uit den allereersten tijd der kerkhervorming
bijv. gedrukt lusschen 1525 lot 1540, heb-,
ben een betrekkelijke waarde, omdat van»
deze uilgaven gewoonlijk slechts één of twee.
(soms defecte) exemplaren in een openbare'
bibliotheek zijn le vinden. Maar zelfs dan
hebben zij feitelijk slechts een waarde als
curiositeit. Onze bibliotheken bezitten zoo
vele verschillende drukken en deze zijn rcedii
zoo dikwijls door deskundigen bestudeerd,
dat men niet behoeft te verwachten, dat de
lectuur van een hier of daar opgeschommeld
uitgaafje nog leiden zal tot ontdekkingen van
wetenschappelijken aard. Wanneet echter
ccn particulier nog een bijbel of teslameij
heeft, gedrukt vóór het jaar 1600, en hij wil
weten, of zijn boek eenige waarde heeft, dan
vrage hij advies aan een deskundige, die
geen persoonlijk belang er bij heeft, bijv. aan
een bibliothecaris aan een universitcilsbi-'
bliotheek. En vóórdat men een som, die bijy,
f 25 1e boven gaat, voor een oud boek be-*
taalt, onderzoeke men eerst, door een dcsi
kundige tc raadplegen, of men allicht mal
al te veel overvraagd wordt
De strijd tegen de tse-tse-vlieg.
Het ZuidaJiikaansoh© „Agricultural Jour*
nal" bevat eon interessant artukel van
mr. R. H. Harris; Minister van Landbouw
in Zuid-Afrika, over den strijd tegen itelil
zoo govreeaden ise-tse-vlieg? den beruchtcni
overbrenger van de slaapziekte.
Mr. Harris had opgemerkt, dat do vlie
gen zich bij voorkeur op dc pooten veséhf-
den van de ezels, waarmede hij rijn proe
ven nam. Hij omwikkelde de pooten mei
bruin papier en do vliegen kwamen toca
op heb papier af. Toen kwam dr. Harris
op het idee, een kunstezel te maken vanr
linnen zakken, gevuld met hooi en omhuld
met bruin katoen, gesteld op vier ruwö
palen als pooten. En ziet: de vliegen zet-»
ten zich op d© „pooten" van het kunst
gewrocht als op die van een echten ezel.
De proeven leerden ook, dat men geett
al te goed ingerichte ateliers noodüg hecfl
om de nabootflingon der dieren te vervaar
digen: een grooto baal op vier staken, eert
grof beeld van eon viervoeter, voldeed
ovengoed. Zeer veel „oordeel des cndoE-
sdheida" schijnen dc bse-tsc-Yiiegoz dufl
niet t© bezitten.
Mr. Harris bedacht toen, dat deze litt*
nen ozols eigenlijk veel betere vliegenval*»
gors konden zijn dan (W lovende, als mefl
namelijk do „pooten" met kloofstof be
streek. Hij is er ook in geslaagd, eon ge
schikte vliegenlijm samen te stellen, en
hoopt aldua een behoorlijke dosis vliegert
t© vernietigen.
Verder© exporimenten met een levenden
os leerden, dafc deze bijna tweemaal zooi
veel vliegen tot zich trok als de
He>t dier kreeg dan ook spoedig „nagana'3
(slaapziekte) en stierf. Een tamme uebrai
bleek slechts ccn geringe attractie voor do
vliegen te hebben. Vergelijking leerde, daf,
terwijl zich op drio ach tor eon volgende tijd
stippen resp. 8, 14 en 10 vliegen op d'-eH
zebra zetten, do ezel resp. 41, £4 cn 36, dug
gemiddeld ongoveeT driemaal zooveel, vlie
gen tot zich trok,
Mr. Harris meent hieruit te mogen opa
maken, dat de tse-tse meer op het gezicht
dan op don reuk afgaat en dat de strepen
van den zebra dezen slecht achtbaar toia-
ken. Waaruit dua weer eens liet groote be
lang van mimicry blijken kan.
Boeren in het Ntambana-district vaö
ZoeJocland hebben beloofd, Mr. Harris ecu
nieuwen voorraad veo en czals te scLen»»
ken, om hem in staat te stellen, zijn ex
perimenten voort te zetten.
B. H., te L. Het lijkt ons vreemd f fit»
weel, dat, na reeds eenige malen in hecfl
water te zijn gezet, nog afgeeft. Goed flu
weel geeft niet af. Wij weten e* andcrll
niet opu moet maar geduld hebben. Hel
afgeven zal wel eenmaal een einde nemen
Maar dan is misschien ook de kleur van hefl
fluweel veiblcekt».
A. K., te H. In een apotheek of bij
een drogist kunt u daarvoor t-g. jachtw^
ter verkrijgen met gebruiksaanwijzing.
Voorts het hoofd der kinderen geiegeH
met een stofkam behandelen. Dc aanhots»
der wint hier alleen.
F. v. d. W., tc 9- Wend u tot dezl
secretaris der Federatie van Leidsche Wo-
ningbouwvereonigingen, den heer J. W«
Halting, Alexanderstraat 18, «alhier; did
zal u de gewenscht© Inlichtingen kunnen
verschaffen.
H. B., W. J. B., A. v. d. K., O. Sp. cn
P. J. W., allen leden der 3-October-verce»
nig'mg. Als wij juist werden ingelicht, zijnl
verschillciKlo beeldhouwers door hel Hul*
digingscomité uitgenoodigd ©en oniwcip id
te dienen met prijsopgave cn is daaraan!
reeda door de meesten voldaan. Do uitvoe*
ring zou echter nog niet geschied zijn. Et.
zijn ontwerpen van zeer bekende kunste*
aaars bij, p.a. oofc van Tooo Dupuis.
