WAARSCHUWING
Hunioi* uit het Buitenland
a
Hebt éij reeds
RecalZeep
écprobeerd?
GENEESKUNDIGE BRIEVEN,
(Pats. Showl
Ms ik iemand een klap geef, dan herinnert hij zIcJi dat altijd";
"nou als ik et iemand een geef, dan herinnert hjj.h^Mn
Wt."
(Punch.X?
'Vader (tot oom): „Je moet eerlijk spelen, ouwe jongen. Itf,
begrijp niet, waarom jij den heelen middag met de wissels moe|
spelen".
(PasElsg Sbcm.lE
Zij: „Men zegt wel dat de liefde het raam uitvliegt. Ik zou weL
jtens willen weten door welk raam".
J Hij (haar eerste taart bewerkend)uIk denk door het raam vjuj'
Oe eetkamer^'
(PimcM
^„Het ia zoo'n vroolijk gezicht naar een Brandend haardvuur tt
kijken".
„Jawel, maar als ik aan den prjjs van de kolen denk, krijg il<
ken brok in m'n keel".
(Punch)
Dame: „Ik haat haar, ze zegt altoos van die onaangename
dingen. Zoo even beweerde ze nog dat ik zoo'n knap figuur tad".
Heer: „Maar dat is toch niets onaangenaams of bcleedlgends?"
I Dame: „Jawel, want knappe figuren zijn absoluut uit de modej
(ttinch.)
„Het heeft tien jaar geduurd om me te doen begrijpen dat ity
let schrijven kon".
„Toen heb je het zeker opgegeven?"
„Neen, want toen had ik een gevestigde reputatie".
aanleidingen tot een gesprek: men vraagt een
lucifer voor z'n sigaret, of wel men vraagt
een krant te mogen inzien die ongelezen op
een naburig tafeltje ligt, cn de kennis is
gemaakt. Soms blijft het bij dien eenen keer.
Soms wordt het oen vriendschappelijke ver
houding. Maar in elk geval „kent" men el
kaar sinds dat moment, kan men elkaar blij
ven groeten, kan men elkaar aanspreken
't gebeurt ook wel eens natuurlijk, dat men
elkaar een volgende keer niet herkentl want
't is een heele toer al die gezichten uit elkaar
te houden 1 „Waar heb ik die ook weer
ontmoet? Van wat voor nationaliteit is die?"
dat zijn vragen, die je je elk oogenblik stelt.
Namen onthouden is niemand verplicht,
zoo min als zijn eigen naam zeggen. Massa's
menschen zijn er in de „Rotonde" die mij
groeten, die ik groet, met wie ik een praatje
maak af en toe, en wier naam ik niet meer
weet heb ik dien wol óóit geweten? Voor
jezelf en je kennissen betitel je de menschen
maar naar hun nationaliteit en de een of
andere bijzonderheid die je van ze weet Zoo
spreken we b.v. over „de dikke Braziliaan,
die dichter", „de kale Griek", „de Fransch-
man die altijd in Rusland gewoond heeft",
„het Poolsche schrijfstertje, dat zooveel aan
bidders heeft," „de beleefde jonge Egypte
naar," „de mooie Amerikaan," „de Japan-
sch schilder met z'n witten hoed", „de bok
sende Italiaan," „het coquette schilders-mo
delletje met haar altijd btoote schouders,"
„de Engelsche alcoholist," „de Zweedschc
met haar sluier."
En zoo ken ik ook „de Hbllandsche fakir".
Daar moet ik het eens speciaal over hebben.
Want dat is „de" beroemde „Rotonde"-fi-
guurl U wist misschien niet, dat er Hol-
landsche fakirs bestonden? Ik ook niet. En
een echte fakir is hij ook niet. Maar hij wordt
zoo wel genoemd, omdat hij Hollander is en
een tulhand draagt. Waarom die tulband?
Ja, wat zal ik zeggen! Verleden jaar, met
Mardi Gras de carnavalsdag in Parijs,
toen zette hij „vs^r de grap" dat ding op.
En vond het zich wel goed staan waarschijn
lijk. En nam het toen niet meer af na
dien tijd verscheen hij altijd met z'n tulband
op in de „Rotonde" 's nachts slaapt hij
zonder, verzekerde hij mij. Toch is 't niet
heelemaal zoo dwaas, dat hij dien tulband
draagt, schijnt het hij beweert zich aan
gesloten te hebben bij een Hindoo-kaste, en
daar moet die tulband mee in betrekking
staan, maar toch 't tijne van de zaak ontgaat
mij.
Wat ik vrij zeker wil weet, is, dat hij Ne-
derlandsch onderdaan is, geboren in Welte
vreden, en dat hij een wonderlijk groot aan
tal talen spreekt. „Wal is uw moedertaal
eigenlijk?" vroeg ik hem. „Een moedertaal
die heb ik niet, of hel mo'cstcn er zes tegelijk
zijn. Als kind sprak ik Javaansch, Maleisch,
Nederlandsch, Fransch, Duitsch en En-
gelscli," Rij studeerde aan de universiteit in
Stockholm in de medicijnen, cn spreekt zóó
goed Zweedsch ook, dat meerdere Zweden mij
verzekerden, dat zo 't niet aan hem gehoord
hadden, dat hij geen Zweed van geboorte
is. Behalve die zeven talen die hij als een
moedertaal spreekt, kent hij er nog vijf an
dere „gebrekkig", zegt hij, waarmee hij dan
bedoelt dat hij daarin nog wel eens gram-
maire-fouten in''maakt, en een enkele keer
eens een woojd niet dadelijk weetl
Die polyglotte Hollander kent-natuurlijk
zoowat allo Rolondo-gastcn, daar hij met
bijna allen in hun eigen taal spreken kan,
cn spreekt ook, want li ij houdt ervan men
schen tc kennen, mensehen-sludics te ma
ken, niet alleen als psycholoog, maar ook als
teekenaar. Want dit fenomenale mensch is
behalve veeltalensprcker, dokter en journa
list, ook teekenaar, hij maakt houtsneden,
portretten bij voorkeur, en illustraties. En
hoe onwaarschijnlijk het ook moge lijken f
van wat die portretten en illustraties bem
van tijd tot tijd opbrengen, daarvan leett hij,
daarvan prefereert hij te leven, heel armoe
dig vaak, maar een kunstenaarsleven,
in plaats van zich als „net burger" met een
goede positie in de maatschappij tc vestigen.
Een volgende maal als Jju interesseert
ten minste I vertel ik u van andere „Ro-
tonde"-lypen. Als u zelf liever eens mocht
komen kijken u stapt uit aan het métro
station Vavin, dan staat u als u de trappen
opgekomen is, onmiddellijk vlak voor de deur
van de „Rotonde", 't Is heusch de moeite
waard, dat internationale milieu een ty
pisch Parijsch verschijnsel I
M. DE ROVANNO.
RECLAME.
6041
Psychische geneeswijze. UI.
In mijn vongen Brief beproefde ik dui
delijk te maken, dat do menschelijk© geest
vatbaar is voor wijziging door den invloed
van anderen, cn dat, door het nauwe ver
pand tusschen geestelijke ©n organische
verrichtingen, ooik dezo laatston langs psy-
ohischcji weg beïnvloed kunnen worden. Ik
wees cr op, dat in het optreden van don
huisarts bijna altijd, zij het ook onbewust,
een psychisch element van groote beteeke-
nis schuilt. Slechts zelden komt men er
evenwel toe, om dezen invloed als zoodanig
los van de medicamenteuze behandeling,
toe to passen. Toch is het in daartoo ge
schikte gevallen niot alleen mogelijkmaar
het wordt inderdaad met veel succes in
practijk gebracht. Er is geen Otto-Otto
noodig, om ons dit te leeren.
Er zijn verschillende manieren, waarop
de psychische behandeling in practijk ge
bracht wordt. Meestal is echter het voor
naamste deel dier behandeling gelijk, nJ.
do toepassing der suggestie. Onder de
meest verschillende omstandigheden ia het
mogelijk, iemand iets te suggereeren.
Groote redenaars cn veldheer en hebben
hun succes vooral te danken aan hun vaar
digheid, om groote menigten van nunschen
hun overtuiging te doen declon. Hier be
treft het in den regel godsdienstige of po
litieke mecningen of wel opwekking tot
zekere daden, als het in den strijd gaan.
Maar evengoed is /suggestie mogelijk ten
opzichte van meer'persoonlijke verrichtin
gen en gedragingen. En de ervaring leert,
dat men den menschelijken geest in zeer
belangrijko mate kan drijven in een be
paalde richting, als het wa-ro kan vervor
men en kneden al naar men wenscht. ioo-
dra het gelukt ia om den betrokken per
soon genoegzaam onder zijn invloed te
brengen. Die suggestieve invloed wordt
belangrijk vergroot in den eigenaardige»!
toestand, welken men hypnose noemt; een
toestand, die in sommige opziohten aan
slaap doet denken, doch voornamelijk er
hierin van verschilt, dat het contact tus
schen den patiënt en den operateur in
den slaap wel, in de hypnose daarentegen
niet is verbroken. Integendeel is in het
laatste geval dat contact juist veel grooter.
Bij de hypnose kan men vele graden on
derscheiden. Den lichtsten vorm zou men
een soort inwendige concentratie kunnen
noemen. De aandacht wordt van alles af
geleid, behalve van den operateur en het
door dezen behandelde onderwerp. Opper
vlakkig is aan den patiënt geen verande
ring waar te nemen. Hij verstaat al het
gezegde en reageert daarop door volko
men logische antwoorden. Hoogstens zijn
bij de meeste gebruikelijke methode, om
deze hypnose op te wekken, de oogleden
gesloten. Noodig is dit echter niet. De hyp
nose kan ook dieper gaan. Dan wordt de
overeenkomst met slapen grooter en groo
ter en ten slotte kan z«elfe een toestand
van diep somnambulisme bereikt worden
Bij de diepere graden ^an hypnose kan de
herinnering geheel worden weggenomen,
zoodat de patiënt later niet meer weet wat
er gedurende dien toestand met hem is
gebeurd. Deze diepe hypnose wordt echter
niet bij iedoreen even gemakkelijk bereikt
en is ook voor geneeskundige doeleinden
zoo goed als nimmer noodig.
Voer lichte hypnoao is daarentegen zoo
goed als ieder gesohikt; wanneer zij door
een in deze behandeling ervaren medicus
wordt toegepast, zeker SO a 95 pOfc. Na
de behandeling bestaat bij den patiënt
zelfs niet do gedachte, dat hij zou gesla
pen hebben, en het gevoerde gesprek kan
hij zioh tot in de kleinste bijzonderheden
herinneren.
Hot is nu juist deze lichte vorm van
hypnose, waarin met het grootste gemak
verschillende suggesties kunnen worden
toegediend, soms zelfs zoo gemakkelijk,
dat naast de opzettelijk gewilde ook onge
wilde bij hem post vatten Wij mogen ons
dit zoo voorstellen, dat do patiënt in die
mate vatbaar is voor den invloed van oen
hypnotiseerenden geneesheer", dat naast
diens workelijke geuite beweringen tevens
post vat wat de patiënt door een onwil-
lekeurigen, op een bopaald woord gelegden
nadruk, door een beweging of gebaar, gaat
gelooven, dat bovendien nog in de bedoe
ling van dén arts heeft gelegen. Wordt
niet met de noodigo voorzorgen te werk
gegaan, dan zouden zeer ongewenscht-e ge
volgen hieruit kunnen voortspruiten.
Trouwens, uit al het boven gezegde zal
wel duidelijk geworden zijn, dat de toe
passing der suggestieve behandeling, hetzij
dan met of zonder hypnose, met groote
voorzichtigheid en met volledige kennis
van zaken moet plaats hebben. Het is als
het mos van den chirurg, dat, door diens
bekwame hand gevoerd, tot in do edelste
deelen van het mensche-lijk lichaam nuttig
werk kan verrichten, doch in de handen
van den ongeoefende een hoogst gevaarlijk
wapen moet heeten. En dit geldt bij sug
gestie zeer bijzonder, omdat hierbij steeds
wordt geopereerd op heb teedersto, fijnste
en gemakkelijkst to beleedigen orgaan,
den menschelijken geest. Ook het oog is
den teeder orgaan. Wordt een oog door
grauwe staar aangetast, zoodat blindheid
heb gevolg is, dan kan een subtiele opera
tie het gezicht teruggeven. Een kleine fout
kan de operatie doen mislukken. Maar
evenmin ale de mogelijkheid van fouten te
maken er too zal leiden om den oogheel
kundige te verbieden het lancet te hantee-
ren, evenmin bestaat er reden, om hypnose
en suggestie te verbieden, wijl onoordeel
kundige toepassing gevaren oplevert.
Maar wel mag de eiscb gesteld worden,
en met gestrengheid gehandhaafd, dat ope
raties, zoo goed als op de oogen, ook op
de ziel van een patiënt niet anders wor
den toevertrouwd dan aan hen, van wie
men met vertrouwen kan aannemen, dat
zij voor die taak ten volle berekend zijn.
Er komen gevallen voor en deze vindt
men juist bij de op openbare séances be
handelde patiënten, waarbij bet uiterst
gemakkelijk is, een direct, schijnbaar zelis
zeer groot succes te behalen. Maar wie
geeft dan waarborgen, dat naast die wer
kelijke of schijnbare genezing niet een an
dere schade is teweeg gebracht?
Laat ons eens zien hoe het op zulke
séances gewoonlijk toegaat. Als door een
magneet aangetrokken, begeven zich steeds
naar zulk een bijeenkomst vele personen,
die uiterst gemakkelijk suggestibel zijn.
De profeet begünt dan met een massa-sug
gestie, zooals het niet kunnen losmaken
van de beide met de vingers tusschen el
kander ineengeschoven handen. Voor een
dergelijke suggestie zijn zeer vele men
schen ook zonder hypnose gemakkelijk toe
gankelijk.
In een volle zaal is er dus wel altijd een
zeker aantal personen, bij wie deze suggestie
gelukt. De anderen verloonen met een zeke
ren trots, dat zij de handen weer los hebben.
Daardoor vallen de gesuggereerden de9 te ge
makkelijker op, en uit deze kiest de verloo-
ner nu zijn prooi. Op de uitgezochte slacht
offers vertoont de man dan zijn kunsten, die,
goed bekeken, gewoonlijk niet veel om hei'
lijf hebben. Natuurlijk i9 het niet uitgesloten
dat zich daaronder een zeer vatbaar indi
vidu bevindt, geschikt om direct in diep som-
nabulisme te vervallen, cn zoodoende een
willoos instrument wordt. Nu is de vertoo- j
ning gered, nergens werkt het voorbeeld zoo i
aanstekelijk als bij dergelijke personen, cn er
volgen spoedig een paar anderen, waaraan
alle mogelijkheden der suggestie gedemon
streerd worden. Het publiek is verwonderd,
vindt de zaak onbegrijpelijk cn verkondigt
luide den lof van den wonderdoener.
Doch nu hoor ik reeds vragen: Wat steekt
daar nu voor kwaad in? De menschen wor
den toch geholpen en het publiek heeft een
intcressanten avond. Inderdaad hoort men in
de dagen, wanneer die séances gehouden
worden, menigmaal in dezen geest spreken.
Goed beschouwd, is deze opvatting onbegrij
pelijk. De behandeling van zieken wordt in
onze beschaafde maatschappij toch als iets
intiems beschouwd. De gcheele behandeling
van een ziektegeval draagt een vertrouwe
lijk karakter, hetzij tusschen den arts en den
patiënt alleen, hetzij tusschen arts cn gezin.
Dat is natuurlijk en gewcnscht om meer dan
één reden. Allereerst dient een volledig on
derzoek plaats tc hebben naar de'bestaande
afwijkingen, omdat zetel, aard en omvang
der kwaal degelijk bekend moeten zijn, voort
dat tot behandeling kan worden overgegaan.
Zoowel het daarvoor noodigo lichamelijke
onderzoek als het vragen van inlichtingen
omtrent levenswijze, familieverhoudingen en
allerlei andere omstandigheden vereischcn
een zekere discretie, welke moeilijk in een
publieke bijeenkomst verwacht kan worden.
Wanneer men geopereerd mcot worden is het
geen gewoonte bij die gelegenheid gasten te
vragen. Zal men dan wel vreemden toelaten
wanneer onze psyche een operatie onder
gaat? Het zou herinneringen opwekken aan
den goeden, ouden tijd, toen men legen be
taling toegang in de dolhuizen kreeg om zich
daar met liet aanschouwen van deze on ge-,
lukkigen te vermaken.
Dit wat dc patiënten zeiven betreft.
Maar voor het overige publiek zijn dergG-.
lijke vertooningen een direct gevaar. Vroegtr
wees ik reeds op de ongewilde suggesties,
welke bij daarvoor gedisponeerde lieden zoo
gemakkelijk worden opgewekt Niemand kan
van te voren zeggen welken invloed de woor
den cn gedragingen van den vertooner op
sommigen of velen zullen uitoefenen. Dat
aldus nadcelige gevolgen kunnen optredei
is meermalen gebleken. En daar komt nog
dit bij, dat een zoodanige séance allicht tot
nadoen prikkelt. Men gaat bet lhui9 ook eens
probeeren. Treft men iemand aan, die zich
aan de proefneming ondeiwerpt cn toevallig
zeer suggestiebei i9, dan gaat men cr mee
door. En zonder zichzelf er rekenschap van
le kunnen geven, wat men doet, welke ge
volgen die proeven kunnen bobben, zonder
te weten welke voorzorgen noodig zijn, en
hoe dreigende gevaren neg kunnen worden
verhoed of gemaakte fouten mogelijk nog-
hersteld, waagt men zijn mcdemensch aan
deze werkelijk hoogst gevaarlijke proeven.
Nog afgezien van de mogelijkheid die niet
alleen denkbeeldig is maar zich ook alreeds
heeft voorgedaan dat minderwaardige in
dividuen, eenmaal van de tv hnick der hyp
nose op de hoogte, deze voor misdadige doel
einden misbruiken.
Alles bijeen genomen, zal bet moeilijk te
weerleggen zijn, dat deijclijkc publieke
séances gevaarlijk zijn en dat het te hopen
19, dat spoedig een algemeen verbod zal wor
den uitgevaardigd. Hierop bt slaat gelukkig
groote kans. De inleiding vtn den voorzitter
van het laatste Gezondh 'dsconpres, tevens
voorzitter van den Gezondheidsraad, dr. Jo-
scphus Jitta en het door den Minister aan
een commissie ter zake gevraagde rapport
doen in dit opzicht goede verwachtingen
koesleren.
H. A. S.
RECLAME.
Teneinde wolkomen zekerheid te hebben legen bederf dei*
FOSTER'S RUGPIJN NIEREN PILLEN door klimaatsinvlcden
als gevolg wan de verpakking in houten dogzen, besloten
wij ons geneesmiddel in glas te verpakken.
Weigert derhalve voortaan alle in houten kokers verpakte
FOSTER'S RUGPIJN NIEREN-PILLEN, doch eischt steeds d»
geneesmiddel in
GLAZEN FLACONS met GEEL ETIKET
WACHT U VOOR NAMAAK
Londen. 19 Januari 1924. 8031 FOSTER-Mc CLELLAN Cal
