BEBLUNSCHE BRIEVEN.
IJST DE j
die een federatie vormen, ue werknemers
hebben eveneens drie vercenigingen, en
wel „Ons Belang „Sl.-Buiiifacius" en de
Chr. Ver. van Transportarbeiders. Er beslaat,
lus;, hen deze verschillende Vereenigingen
een arbeidscontract, dat 15 dezer alloopt.
De werkgevers hebben den werknemers
medegedeeld, dal zij dit contract niet wen-
Bchen te verlengen en van licn een concept
contract was te verwachten. Gisteren zou
over dit nieuw aan te bicden contract ver
gaderd worden De werknemers hebben ech
ter dit concept niet afgewacht en zijn gister
morgen in slaking gegaan, voor zoover het
betreft do aardappelwerkers, vereenigd in
„Ons Belang". De leden van de beide andere
Vercenigingen zijn niet in staking gegaan,
maar durven niet te werken uit vrees voor
molest.
Toen Donderdagavondlaat
Co bewoonster van de eerste verdieping van
perceel CO aan de Van-Woustraat te Amster
dam thuiskwam, bemerkte zij, dat er dieven
baar kamers hadden bezocht en laden en
kasten hadden leeggehaald. Een gunstiger
oogenblik hadden de dieven moeilijk kun
nen kiezenin het gelicele huis was nie
mand aanwezig, alleen drie hoog een tach
tigjarige man, die van de inbraak niets be
merkt had. De bewoonster, een alleenwo
nende annbezockstcr, vermiste, zoo meldt
„De Tel.", voor een waarde van ongeveer
1 12,000 aan contant geld, gouden en zilve
ren sieraden en eltecten. Van do daders is
tot dusverre geen spoor gevonden.
Kruithuis te M u ide n o n t-
plott. Gisteravond even over halfnogcn
worden de bewoners van Watergraafsmeer
en dc Indische buurt, zoo wordt uit Amster
dam gemeld, opgeschrikt door een hevige
ontploffing, die de ruiten deed rinkelen. On
middellijk werd aan een ramp gedacht en
trachtte men te ontdekken wat er was ge
beurd.
liet bleek, dal een kruithuis, bchooronde
lot de buskiuillabriek „De Krijgsman", te
Muidon, in de lucht was gevlogen. Hier is
door onbekende oorzaak een hoeveelheid
van niet minder dan 000 K.G. zwart bus
kruit ontploft, ten gevolge waarvan dc werk
plaats, waar alle springstof was geborgen,
totaal is vernield. Ter voorkoming van een
verdere uitbreiding der ontploffingen, heeft
men aanstonds het overige buskruit on
bruikbaar gemaakt. De malcvieclo schade is
zeer belangrijk. Er zijn echter geen dooden
pf gewonden te betreuren.
De fabriek „De Krijgsman" behoort aan
Be N. V. Springstoffenfabrieken, waarbij de
particuliere buskruiimakers en hot Rijk be
trokken zijn. Deze N. V. is te beschouwen
als een semi-Slaatsbedrijf.
Gisternacht zijn pakhuis,
winkel en woonhuis van den heer 1\ Stam
aan bet Hennopad In Wormerveer tot don
grond afgebrand. De brandweer kon slechts
dc belendende pcrceclcn, waarbij een groot
blok houten woningen, voor ondergang be
hoeden. Huis en inboedel van den heer
Stam waren verzekerd, doch de aanwezige
voorraden kaas, boter, eieren en koloniale
waren niet. De oorzaak van den brand is
onbekend.
De o v c r s I r o o m i n g van Har
ken is thans niet zoo ernstig als do vorige
maal. Slechts gedurende een paar uur was
do waterstand zoo boog, dat liet zeewater
over do lage dijkgedeellcn stroomde. Op de
wegen slaat nn een halve voet water, en
natuurlijk zijn de landerijen blank. Bij gun
stig weer zijn de paden reeds binnen enkele
dagen begaanbaar. De stand was Ihans
M. lager dan de vorige maal.
Benige dagen geleden werd
in een tweetal villa's aan den Doldersche-
weg te Zeist ingebroken, waarbij een be
langrijke partij goederen werd meegenomen.
Donderdag werd opnieuw ingebroken in een
leegstaand huis aan den Bergweg. Het ge
lukte de politie één der drie daders op liee-
Jerdaad te betrappen. Dc twee anderen gin
gen op de vlucht. Weldra werden zij echter
eveneens aangehouden.
Hat gestolene werd groolendeels in beslag
genomen. Gebleken is, dal de inbraken aan
den Doldersche-weg en aan den Bergweg
door hetzelfde drietal werden gepleegd. In
de loegstaando woning is groote schade aan-
goricht, doordat alles, wat van koper was,
afgerukt werd. De daders zijn jongens van
15 tM 17 jaar.
N i 11 20 0, maar 15 gezinnen
Je Emmen hebben zich aangemeld voor
Smigratie naai Canada.
Ra sluitingstijd van de kan-
Toran, is te Nijmegen Donderdagavond op
(wea plaatsen ingebroken, eerst bij de firma
•Landsheer, importeur van chocolade, aan de
iVondslstraat, waar de brandkast werd ge-
foroeerd en I 10 werd ontvreemd, donrna in
liet kantoor van de Stoomtram Maas en
AVaak Hier worden de daders verrast door
eaa agent van politie, aan wiens optreden
het ta danken is, dat één hunner, de 23-ja-
rig« E. A. Kr., uit Amsterdam, kon worden
gearresteerd. In het laatstgenoemde kantoor
.wordt niets vermist. Do inbrekers hadden
ook daar de brandkast reeds opengebroken.
Op den aangehoudene werden een groot aan
tal valsclio sleutels en in het kantoor en
Omgeving velschillende inbrekerswerktuigen
gevonden.
Gistermorgen is de koster
van bet kerkgebouw der vereeniging „Cal-
Vjjn", aan het Kromhout te Dordrecht, door
kolendamp gestikt te bed gevonden. Zijn
naast hein liggende vrouw was bewusteloos,
Zij is naar bet ziekenhuis overgebracht.
Uil Dinxperlo wordt gemold:
Terwijl voor cenige dagen reeds een groola
prijsdaling van de eieren plaats vond, zijn
de prijzen deze week weer met 20 cents per
pond gedaald, zoodal ze nu 70 cents per
pond gelden Men schrijft dit toe nan den
Beringen uitvoer naar Duitsehland. waar
men reeds grooteren toevoer uit Polen ont
vangt.
Te Gr o ede is door rijks- én
gemeeutepolilie aangehouden zekere vrouw
M .,di hij t-i-n hoopman aldaar een trommel
pnt aan geld n gkl? waardige papieren
f 1000, bad gestolen. Een groot deel van het
geld was r. eds opgemaakt en de trommel
werd op aanwijzing van de vrouw, die vol
ledig bekende, in een sloot opgevischt.
Aan de verschillende hal-
len dor Ncderlandsche Spoorwegen zal van
11 lot en met 17 dezer wederom een telling
der reizigers plaats hebben.
Volgens ui ede deeling van
het Handelsinformatiebureau van Van der
Graaf en Co 's Bureaux voor den Handel
zijn over de afgcloopen week, eindigende 8
Februari, in Nederland uitgesproken 88
faillissementen, tegen 75 in dezelfde week
van liet vorige jaar. Van 1 Januari tot en
met 8 Februari 1924: 507 faillissementen,
tegenover 450 over hetzelfde tijdperk van
het vorige jaar.
+-
O n d e r w ij z c e s: ..Noem c e 11 s
een paar voorboden van de lente, Kees."
Kees: JyVerkoudheid, ihpumatick, open
tramwagens cn Moikezers.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
liet hof van beroep te Napels heeft uit
spraak gedaan in een proces, dat 83 jaar
heeft geduurd en liep over de volgende aan
gelegenheid: Einde der 16de eeuw schonk
koning Karei X van Napel9 land aan Caesar
Fieramosca. Deze aanvaardde het land, doch
maakte er geen gebruik van. In 1811 deed
een ondernemend afstammeling van Fiera
mosca den staat een proces aan om Yan
hem interest te verkrijgen wegens hel ex-
ploitecrcn van den Eieramosca behoorenden
grond.
liet proces nam onder koning Ferdinand
II een aanvang en eerst thans is de uit
spraak gevallen, waarbij wordt verklaard,
dat dc erfgenamen van Fieramosca geen
recht hebben op de gevraagde 92 millioen
lire interest, daar huil cischcn tegen den
staat builen" de wel valleii<
l)a Engelsche bladen melden liet volgen
de treurige geval:
Edgar Owen Griffiths, oud 35 jaar, eens
oen welgesteld zanger in hel variété, later
officier, met een prachtigen staat van dienst
en thans hulpbestcJler bij de posterijen,
worstelend om mei vrouw en kind het hoofd
boven water te houden legen een invalidi
teitspensioen v;m 60 p.st. 'sjaars cn een
loon van 28 sli. G st. 's weeks, heeft te Mary-
lebone terechtgestaan wegens diefstal van
een brief, inhoudende 2 p.st.
„Dit", zei rechter Wilberforcc, „is een van
do ongelukkige gevallen van een man van
goeden doen voor don oorlog, die door zijn
dienst in den oorlog Alles heeft verloren en
nimmer in staat zal zijn het terug te win
nen. Zijn oorlogsinvalidileit heeft hem zijn
artistieke begaafdheid gekost en zijn pen
sioen staat in een belachelijke verhouding
tot wat hij vroeger verdiende. Zijn vooruit
zichten zijn allerdroevigst".
Na van soldaat lot officier Ie zijn opge
klommen, diende Griffiths in Palestina, Tur
kije, Egypte cn Mesopotamia, totdat hij in
1920 word gedemobiliseerd, lijdend© aan
chronische doofheid cn malaria. Sindsdien
was hij niet meer in slaat geweest werk te
vinden. IIij woonde op één kamer, waar
voor hij 8 sh. G st. per week betaalde. Dc
opvoeding van zijn kind kostte 16 sh. Een
speurder decle mee, dat Griffiths geen
slechte gewoonten had cn een menseh was
van uitmuntend karakter, die zijn positie
ten volle besefte. Griffiths stond met gebo
gen hoofd in de beklaagdobank, toen de
rechter zijn medelijden met hem uitsprak.
Op een van de Weeaischo stations zijn
een aantal spoorwegbeambten aangehou
den, die zich stelselmatig non diefstal van
vleesch hadden schuldig gemaakt. De tot
dusver vastgestelde schade bedraagt onge
veer lo milliard kronen. Tevens is men
groote kolcjidicfstallen op'het spoor geko
men.
De Duilseh'e gezant te Londen zal voor
het eerst- sinds den oorlog weer een offi-
cieele receptie geven, zulks ter cere van
de nieuwe regeering. Er zijn uitnoodigin
gen voor deze receptie gezonden nam het
corps diplomatique, mot uitzondering van
dc Fransche en Belgisch© ambassadeurs.
Men verneemt dat het bestuur van den
Engelsolien Bond van Metaalarbeiders aijn
leden aanspoort een extra-bedrag van 3
stuiver per hoofd to betalen, ter onder
steuning der noodlijdende Duitsche me
taalbewerkers.
Naar uil Essen aan de „N. R. Cl." wordt
gemeld, is Ie Boehuin in den avond van
"Woensdag op Donderdag door roovers een
aanval gedaan op een tram. De roovers had
den een wissel met steenen onklaar ge
maakt. Toen in het donker het tramperso
neel uit den wagen kwam, werden de beide
mannen door de roovers aangevallen. De
bandieten schoten de beide mannen neer
en ontnamen den conducteur zijn geldtasch,
waarna de dieven onherkend dc vlucht
namen.
De beide trambeambten zijn zwaar ge
wond.
Volgens bericht uib Palmetto (Louisiana)
heeft mevr. Clarke, die bij de jongBtc ver
kiezing niet 1 stem meerderheid mot als
burgemeesteresso dier stad was gekozen,
haar politieken tegenstander Meyer op het
station neergeschoten. Meyer wist, ster
vend, ziin revolver te grijpen en een schot
op mevr. Clarke te lossen, die terstond
een lijk wn«<.
Ongeveer een dozijn menschenlevens zijn
verloren gegaan in een sneeuwstorm, die
do noordwestelijke en centrale staten van
Amorika beeft geteisterd.
Chicago was gedurende drie uren van
allo verkeer niet bet- Weston der Unie af
gesneden.
Sleohts één telegraaflijn, die naar Des
Moiaes, bleef funetioneeren.
Na twe-e jaren weikon is het de justitie
te Boedapest gelukt de aanstichters en be
drijvers van den bomaanslag op de Elisa-
bcth-Club te ontdekken en voor het tneo-
rendcol te avrcdcoren. Deze bomaanslag.
dio destijds negen pcisonen het leven kost
te, werd bedreven dour jonge personen,
Y'Io \vic bewezen is, dat zij aijc sinds dien
tijd plaats gehad hebbende bomaanslagen
uitgevoerd hebben. Het onderzoek werd
bemoeilijkt doordat de daders de leveran
ciers der bommen en de hoofdsobuldigen
onmiddellijk na het plegen van den aajislag
vermoord hebben en hun lijken in den Do-
nau hebben geworpen. Een der andere be
trokkenen is intu8schen gestorven. De ze
ven personen, dio de samenzwering en den
bomaanslag gepleegd hebben, zitten in
arrest. Onder hen bevindt zich de meer
malen gearresteerde Warffy en ©en inge
nieur Cbristiasy.
In de Staatsgevangenis van Nevada, te
Carson City, zullen voortaan de doodvon
nissen worden vollrokken door toediening
rivet cyaanwaterslofgas. Tot dat doel zijn
luchtdichte cellen gebouwd, liet gas zal
bijna onmiddellijk en daarbij pijnloos den
dood veroorzaken.
Dc eerste terechtstelling heelt plaats ge
had. De terechtgestelde, een Cluneesche
moordenaar, werd stevig vastgebonden op
een stoel in een klein steenen gebouw op de
binnenplaats der gevangenis. Toen werd de
deur luchtdicht gesloten cn het doodelijke
gas binnengelaten. De oflicicele getuigen
volgden het proces door twee ramen. Do
dokters gaven hun ineening te kennen, dat
dc moordenaar na 30 seconden bewusteloos
geworden was, doch dat het leven niet vóór
(i minuten uitgedoofd was,
Salvator Lopez, een Spaansch tuinman,
hoorde, toen hij Woensdagavond aan het
werk was nabij het vliegveld van Cuers, ten
N. van Toulon, een ongewoon geluid, hij
keek op en bestierf het haast van den schrik
toen hij in de oogon van een léeuw staarde.
De man zette het op ccn loepen, doch de
leeuw had hem spoedig ingehaald en be
sprongen. Met een slag van zijn machtigen
klauw had hij 's mans lenden opengescheurd
en hem bewusteloos Ier aarde geworpen. De
leeuw zette zicli reeds om zijn slachtoffer- te
verscheuren, toen personeel van liet vlieg
veld naderde, waarvoor het beest de vlucht
nam. Het beest behoorde aan een menagerie.
I11 de buurt van Cuers was zijn kooi door
een hevigen windstoot van ccn spoorwegwa
gen geblazen en door den hevigen val waren
de tralies ontzet, zoodat het beest had kun
nen ontsnappen. Den volgenden dag joeg het
een gezelschap Engelschen in een loeraulo
den schrik op liet lijf, doch liet geraas van
den motor cn liet gehuil van de fluit joegen
het op de vlucht. Een uur later ongeveer
werd liet beest in een bosch bij Picrrefcu
door gendarmen omsingeld en neergescho
ten, nadat het eerst nog een karrepaard had
trachten aan le vallen, doch door het ge
schreeuw van don karrevoerder op de vlucht
was gedreven. Het was een prachtig beest,
10 ja,ar oud, gevangen in het Atlasgebergte
in Noord-Afrika. De eigenaar van de mena
gerie had het pas een weck tevoren aange
kocht voor dc fokkerij.
Tegelijkertijd met den leeuw moet op de
zelfde wijze een panier zijn ontsnapt. Dat
dier is nog niet teruggevonden.
Het tragische cindo van een goed
mcnsch. „Noodkeukcns". Ver
loren spaarpenningen. Een 11e-
gerdrama.
Berlijn, einde Januari.
Een van de eerbiedwaardige persoonlijk
heden van Berlijn is onkelo dagen geleden
een tragischen dood gestorven. Het was
Marie von Offers, de schilderes en dichte
res, dio den fabelachtigen leeftijd van 97
jaar bereikte. Zij behoorde als het ware
tot de oude inventaris van onze stad, een
lief cn goedhartig mcnschcnkind, dat nog
in haar ouderdom overal waar ze verscheen,
een glans van bekoorlijkheid en stille vroo-
lijkheid verbreidde. Haar jeugd viel in den
Biedermeiertijd, zij groeide op in een huis,
dat onder do hooge geestelijke belangen
geleide oud-Berlijnsche wereld gold als een
der meest bekende salons uit de eerste
helft van de vorige eeuw. Haar vader Avas
directeur van het Berlijusehe museum en
haar moeder de dochter van den voortreft'©-
Üjken jurist en staatsman von Stagemann,
die nog met Goethe betrekkingen onder
hield en door-den dichter yan zijn tijd ver
eerd en bezongen werd.
Deze hooge tradities heeft Marie von
Olfers trouw gehandhaafd cn in eere ge
houden. Ze was ongetrouwd gebleven, manr
geen spoor van bitterheid of eenzaamheids
gevoel leefde in haar hart. I11 haar beschei
den woning, waar vele herinneringen aan
het schoonste tijdperk van dc Berlijnselte
kunstgeschiedenis verbonden zijn, ontving
de oude dame met" gulle gastvrijheid dc
beste vertegenwoordigers uib de kunste
naars- en wetenschappelijke wereld. Wat-
ze schilderde en dichtte, was niet van groote
waarde. Sinds tientallen van jaren schreef
7.0 het liefst aardige, onschuldige sprookjes
in proza en in verzen,, die ze met bloem
takken en kleino engelen figuren illustrecv-
do. Maar niemand zou het gewaagd hebben
daarover te lachen; want al deze bladen
en boekjes droegen den weerschijn van
haar liefderijk hart en haar edele ziel. In
vroeger jaren, toen men in Duitsehland nog
kon spreken van geërfde vermogensthans
spelen deze geen rol meer heeft Marie
von Olfeis oneindig veel goed gedaan; on
telbaar is het aantal van hen, die ze toen
tertijd ondersteunde, voor ellende bewaar
de. Dat was nu weliswaar na den oorlog
niet meer mogelijk; want ze geraakte zelf
in nood. ook zij werd een offer van den
vorschrikkelijken, nieuwen tijd en haar in
tiemste vrienden moesten zorgen, dat ze
voor dc grootste ontberingen bewaard bleef.
Zgo vertoefde zij onder ons als een levend
gedenkleoken aan lang vervlogen jaren door
een ieder geliefd en met onderscheiding
ontvangen totdat ze door een noodlottig
ongeval het leven verloor. Toen ze n.i.
kolen in de kleine kachel, die haar beha-
gelijke werkkamer verwarmde, wilde schep
pen, viel een stuk vuur op haar japon, die
in brand vloog en voor hulp ter plaatse
kon ziin, was de oude vrouw een verschrik-
kelijkc-u vuurdood ten offer gevallen. Ge
heel Berlijn heeft Marie von Olfers be
treurd. De bijna honderdjarige was zoo
zeer een bestanddeel van hu Berlijusehe
gezelschapsleven geworden, dat nicn haar
gemis sterk voelt. Vooral do vereeniging
van kunstenaressen, die Marie von OJfers
als eere-presidente vereerde, lijdt oen zwaar
verlies. Maar ook-wij anderen voelen, dab
met haar een van de béste burgeressen van
het Berlijn uit gelukkige tijden in het graf
gezonken is.
De weldadigheid die Marie von OJfers
met zooveel toewijding beoefende, heeft
thans geheel andere en vrij wat moeilijker
problemen op to lossen dan vroeger. Ik heb
in mijn brieven herhaaldelijk op de pogin
gen gewezen om den gruwlijken nood ouder
den beschaafden middenstaud, die sinds
den oorlog de zwaarste crisis doormaakt,
te vcrzachteD. In allo hoeken van de stad
worden 1111 dagelijks groote, nieuwe keu
kens" ingericht waar zij die tot deze zwaar
bezochte kringen belmoren gespijsd worden.
Enkele dagen geleden is een artsenclub in
het leven geroepen maar dc naam is
slechts ccn bedekte aanduiding van een
onderneming, die de bittero armoede be
strijden wil, die dozen geziencn stand teis
tert. Het behoort mede tot de tragedie van
Duitsehland, dat ontelbare mauneD, wiens
beroep liet is, anderen te helpen, hulp 1100-
dig hebben. Daarom hoeft men dan ook in
Wesfc-Berlijn, in het gebouw van de „Brü-
derverein", deze club opgericht, waar iu.
drie groote en twee kleinere zalen in do
middaguren bijna tweeduizend personen
heel goedkoop of gratis een middagmaal
bekomen kunnen.
De organisaties van artscnvcrcenigingen
verdcclon in stilte do gratis kaarten, ter
wijl anderen, die nog huiverig zijn 0111 te
vragen om ondersteuning, voor vijftig pfen
nig een ectkaart koopen kunnen. In 'n aan
grenzen do kamer vinden do doktoren, die
Jiior binnentreden, ook geneeskundige tijd
schriften uit allo landen, die een particulier
reeds lang niet meer betalen kan.
Tegelijkertijd heeft do centrale van 'de
Berüjnscho huisvrouwen vereeniging" op
verschillende plaatseu „noodkeukens" geo
pend. In het raadhuis van de met Berlijn
vergroeide zusterstad Schönebcrg wordt-
dezer dagen een keuken voor kunstenaars,
in liet vroegere paleis van een Iiohenzollcrn-
prins dat thans Jecg staat, een keuken voor
schrijvers ingericht. Bijna zijn wo zoo ver
als het oude Sparta, waar de burgers van
do gansche stad bij de gemeeiischappelijko
maaltijden samenkwamen behalve dat,
anders als in het oude Sparta het geval
was, daarnaast een kleine kring van men-
schen, die juist in de ongeluksjaren rijk
donnneu opgestapeld hebben, een geweten-
looze weelde ten toon spreidt, die een alge-
me cno afschuw heeft opgewekt.
Het is ongelooflijk, hoe sterk dc midden
stand verarmd is.
Terwijl men vrooger dat, wat mem bezat
of wat men door een solicd© en beschei
den© levenswijze bespaard had trachtte te
bewaren, zijn thans bezit en spaarpennin
gen verloren, waardeloos geworden. Me
nigeen had staatspapieren, die voor den
burgerstand als do veiligste belegging gol
den dezo papieren beteekenen nu met3
meer, men kan er de muren mco behangen.
Andere gaven hypotheken op huizen of
grond en hoe staat heb thans met dit
geJd De waard© er van wordt berekend
in den muntfi tand aard, waarin liet lang
voor den oorlog uitgeleend was, d.w.z. in
,,R©iöhsmark", wat hetzelfde als papieren
marken dus in waard© gelijk nul is.
Evenzoo gaat het hen, die eens hun fa
mille door een levensverzekering to bevei
ligen dachten. Zij betaalden ieder jaar
braaf en ordentelijk hun bijdrage en er
varen nu, dab ook dit, dikwijls met moeite
en inspanning bespaarde geld in papieren
marken berekend wordt en daarmee vol-
strekt waardeloos is. Zoo moet ieder nog- 1
raaals van voren af beginnen, als hij niet
dn zijn ouderdom hulpeloos wil blijven
staan of bij eeci vroegen dood vrouw ©n
kinderen onbemidJokl achterlaten wil. \Vie
daartoe niet nicer dc kracht voelt wie niet
nog eenmaal van voren af beginnen kan,
is een verloren mensch, wordt uitgestoo-
ten naar de proletariërs en komt onder
do raderen, als medelijdende banden hem
niet redden.
Dat het handwerk van den Schieber, dat
op het oogenblik in Duitsehland door 200-
velen beoefend wordt-, ook elders, cn niet
alleen in Europa, maar cok in verre we-
rolddeelen bloeit bewee9 het drama van
een Amcrikaanseh dichter, dat een buiten
gewoon succc© gehad heeft'. Dc schrijver is
Eugene O'Neill, die op het oogcr.Uik als
de leidende persoonlijkheid van do Ameri-
kaanschc litteratuur beschouwd wordt en
zijn stuk is iets bijzonder merkwaardigs:
een negerdrama met den titel,,Kaiscr
Jones". Ook de held van dit cigenaardigo
tooneelstuk dat op con klein Westindisch
eiland speelt, is een berucht Scniebcr.
De neger Brutus Jones heeft van het
z.g. boogei* ontwikkeld© blanke ras ge
loerd, hoe men dat klaarspeelt. Hij heelt
in dc Vereenigd© Staten rondgezworven,
een ruw© kerel, dio bij het dobbelspel een
kameraad neersloeg, veroordeeld wevd tot
do galeien, den opzichter den schedel ver
brijzelde, uit het tuchthuis ontvluchtte en
zich baan brak naar dit ver verwijctordo
eiland. Hier heeft, hij zich bij do bosch-
mensciicn door zijn sluwheid een positie
verschaft, is zelfs tot keizer van den stam
uitgeroepen. Door zijn gezond verstart,
behcensoht hij als een rwart© Napoleon het
primitieve volk, zorgt daarnaast cchteT
voor een flink batig saldo o-p de bank.
De eerste aci-e, waarin de met vreemde
versierselen behangen jonge kerel in een
dramatisch bewogen gesprek met een En
gelsolien handelsagent zijn sehoone ziel én
zijn duister lot onthult, is een comeddestuk
van een groteske schoonheid. De goclurfcio
en origincele schildering pakt den toe-
echouwer onmiddellijk. Maar dan slaat de
stemming om. Jones heeft zich door zijn
despotisme te ver laten voeren. Een paleis
revolutie heeft plaats, hij wordt onttroond
en moet zoo snel mogelijk zien, dat hij
wegkomt. Hij vluc-ht in het woud met het
doel den volgenden morgen de ku9t te he
reiken, een stoomboot te vinden, cn zich
met zijn bankeonto uit do voeten te q;-,
ken. Maar het oerwoud houdt hem vast
Kcl belemmert den vluchteling in gijn be!
wegingen. Boomen en hakhout grijnzen hem
spookachtig tegen. Uit den tropischen gronl
stijgen geesten, die hem kwellen. D© gees
ten van de mannen, die hij vermoorj
heeft, spookachtige herinneringen aan eea
slavenauctic, waar lui eens als een stuk
vee verkocht werd, glijden langs hem heem
Hij, die zelf Inj zijn negers voor ©en mach
tig loovcnaar doorging, worcJb door ver»
schijningen achtervolgd. In don angst <lië
den naicven menseh kenmerkt, schiet hij
met zijn revolver op de spoken en vestigt
daardoor de aandacht van fijn vervolgers,
dio hein met dof krijgjgetrommel zoeken,
op zich. Totdat zij hem omsÏDgelen^ ca
neerschieten.
Dat Is de handeling. Een exotische phaiu
tasie van een beheksende kracht. Do Ain©;
rikaun, die de zwarte broeders kent, legfi
d? bijzondere eigenschappen van difc raS
ia een enkele, sterk individueelc gestuit A
Dezo Europeesch-cxprcssionistiische me
thode neemt hier een absoluut eigen ka
rakter aan. De moderne schilderkunst
heeft ons sinds jaren nader gebracht to§
dezo stof, hier spreekt echter een dichter,
dio de geheimen der kleurlingen 'kent,
djordat hij met ze in aanraking is geweest.
Hier openbaart zich de oormensch, gever
nist met dc potsierlijke cn afsnoeiende
kenmerken van een uiterlijke beschaving,.
Voor deze hoofdfiguur van het drama, die
bijna dc-n geheelcn avond alleen aan het
woord is, heeft men ©on uitstekenden ver-;
lolker gevonden, den jongen tooncelspc'.
lor Oskar Homolka, di© uit München naaj,
Berlijn gekomen is en door zijn schitteren*
do uitbeelding van deze rol onmiddellijk of
den voorgrond trad. Het is in werkelijkheid
ccn lange blonde jonge man, maar hot pu«
bliek geloofd© eerst, dut het een 1 as echt?
neger was, dio daar op het tooneel stond..
Met oen verheffende natuurlijkheid góeftj
Homolka het dom-sluwe lachen en het dierj
lijke in het karakter van den Kwarten^
Sohicber, geeft hij den opgejaagde, dio all
een gorilla door den nacht kruipt., of alf
do bruiisfiguur van een beeldhouwer, diö,
J:i het maanlicht haar donkere huid laaf
glanzen, weer. Een ocrmensch, cVïe de b-i^
schaafde wereld ©nt-vlucht was, belandfi
weer in zijn sfeer, wordt door eon tien-»
TGudige schuld van een belachelijke hoogts
tragisch in den afgrond geslingerd. En'
in het spiegelbeeld va.n een geschiedenis
iufc het verre Westen, uit do zone van den
equator herkennen we de afschuwelijke'
grimas van onze eigen wereld Het vol*
trekken van het strafgericht aan detfj
schurk, die door zijn bedriegerijen een rijk'
man is geworden, zou, al was de gestraft^
dan o eik ccn neger, in Berlijn moeilijk o.ih
dei« dan «nel een levendigen bijval begroef
worden.
Dr. MAX OSBORX.
Alpbon. Burgert. Stand. Bé,
v a 1 1 0 n S. op den Brouw geb. Van Veen,
0. J. van der Zwart geb. Verkade, d. i
M Duiker geb. Winkel, d. C. Keribergea'
gcb. Van der Bijl, d. - W. M. Kempen geb1.'1
Van Leeuwen, z A. HoKhuis geb. Vanj
Tolie, z. 1
Overleden: J. Yoels, jm. £1 jaar. A
Kerk el. bericht. Ned.-Herr,'
Kerk, Julianastrant Zondag, voormiddag»
halflien uur, ds. Veldhoen en namiddag?,
halfzeven, ds. De Bruin.
Gercf. Kerk, Raadhuisstraat voormid.
dags lien uur en namiddags zes uur, dj
Schouten. f
Op den Rijn is een Ic vol geladen viel
van den heer Gesman alhier, onder 's MoJfti
naars gezonken. Dc golven, door den ster-,
ken wind opgedreven, sloegen over boord,,
met het gevolg, dat de vlet volliep en zonk,
Do schipper cn zijn knecht konden zicli
zwemmende redden.
Alkemade. Burger). Stand.
G ebor e n: Hendrikus Cornelis Joseph, z,
van J. van Hameren en C Turk. Clazint
Martina, d. van J. L. Verhaar en C. J. va3'
Es. Maria Elizabeth Johanna, d. van G'
van den Berg en If. Koeleman. Johanna
Adrians, d. van N. Verhaar en A. Kouwen-
hoven. Johanna Maria. d. van J van d:l
Zon en A. Wegbrand?. I
Overleden Bernardus Jn obus Jé-
hannes Schijf, 70 jaar. ElisnKth Ann*
Caslclijn, 35 jaar. i
Ondcrlro u w <1 Johannes Schietroer,
jm. 27 jaar en Johanna Marlha van dei
Zwel, jd. 27 jaar.
Gehuwd: Bernardus Willcbrordui
Baak, 30 jaar en Elisnbeth Johanna v. Zeil.
jd. 35 jaar.
Door de Rijkspolilie zijn wederom ven
schillende winkeliers nlhier bekeurd, w»
gens overtreding van dc Lolcrijwel. Ook dn
winkeliers, die reeds de vorige week ware»
geverbaliseerd, do.-li opnieuw 'n prik-puzzW,
hadden opgezet, zijn wederom bekeurd. R(
prikplanken en de verschillende psiizen rij*
alle in beslag genomen.
Bodegraven. Dc velen, die aan zijn
naar de lezing, die alhier g.-houl::i is voor
de vereeniging „Voorwaarls", door k.n he
D. J. van de Ven, le Oo;!erbe.-k. i: hben
avond niet beklaagd. Dc heer v. d. Ven,,l3
bekende Ncderlandsc he Folklorist, hee lt •■un
do hand van een reeks lichtbeelden, er-
boeiende voordracht gehouden, fn ri)n "J'
leiding wees spreker op vele oud-v. dcfand-
sclio zeden en volksgebruiken, du in som
mige streken van ons land bestaarden
op de beteekenis hiervan, liet op wurbhi!
seum te Arnhem en de nationale h-sh'us.
volksfeesten, die daar gehouden ziin. merc
daarna besproken en loegoMch! niet
beelden. Verder kreeg hel publiek op
doek aardige tafereelen te zo n van vewc
lende volksgebruiken in Nederland en
enkele uit het buitenland, waarbij dc n
v d. Ven veel interessants verleide. -
