Nieuwjaarsadvertentiën
Mo. 18571.
DONDERDAG! 27 DECEMBER
Anno 1S23
- Officieels Kennisgeving.
STADSNIEUWS.
Ook dit jaar stellen wij, evenals andere jaren, de
gelegenheid open in ons blad van Maandag 31 Dec.
Nieuwjaarswenschen te plaatsen tegen den prijs van
50 ct. van 1—5 regels
elke regel meer 10 ct.
Deze advertentiën kunnen tot Vrijdag 28 Dec. a.s.
tot 12 uur 's middags aan ons bureau aangeboden
worden. De advertentiën, welke na dat tijdstip
aangeboden worden, zullen tegen den gewonen
advertentieprijs worden berekend.
Het voornaamste nieuws1
van iiedsn.
BINNENLAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVEP.TENKEKl
BO Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs,
Kleine -Advertentiën, nitduitend bij vooruitbetaling, Woensdags eb
Zaterdags 60 Cis., bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueels opzending van brieven
10 Cta. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordelndspleln Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 175 Redactie 1507.
Postchèqus- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANTt
Toor Leiden per 8 maanden 'S.2.85, per week fcO.18,
Buiten Lelden, waar agenten gevestigd gijn, per week ,0.18,
Franco per post 2.85 4" portokosten.
Bit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
Aan den gemeentelijken vischvrinkel
iVischmarkt 18, tel. 1225, is Vrijdag verkrijg
baar WIJTING a f 0.26, SCHELVISCH a
f 0.38—f 0.52, groote SCHOL a 10.56 per
pond en volle HARING a f O OI1/, per stuk.
N. C. DE GIJSELA AR, Burgemeester.
Leiden, 27 Dec. 1923.
Tweede Maiekerk-avond.
Het Comité voor de inwendige verbete
ring van de Marekerk blijft waakzaam en
'werkzaam en het laat geen enkele gepaste
gelegenheid ongebruikt en onbenut ter ver
krijging van de geldelijke middelen om zijn
doel, zoo mogelijk in den koristen tijd, te
bereiken. Het rekent daarbij ook op veler
financieelen en moreelen steun in de naaste
toekomst, gesterkt door de hulp, in het nu
bijna geëindigde jaar ondervonden van
menschen uit alle rangen en standen der
Samenleving en van Vereenigingen.
Het beleggen van Marekerk-avonden
Blaat ook op het ongeschreven programma
van 't Comité bureau De-Wet-slraat 8
en na. den eersten welgeslaagden avond in
October, door ons destijds beschreven, had
ft'faandag jl. de tweede plaats en wel in de
.verwarmde Oosterkerk, welke goed bezet
,was, al zullen er naar het oordeel van het
Comité en zijn vrienden nog le veel plaat
sen ledig zijn gebleven.
Ook nu weer traden twee Leidsche pre
dikanten als sprekers op, nl. ds. Boisse-
vain en ds. Beekenkamp. De eerste had de
leiding van deze bijeenkomst aan den voor
avond van het Kerstfeest en heettte, nadat
mooi orgelspel had weerklonken, de aan
wezigen, na dezen op de lippen gelegd te
hebben de verzen 1, 8 en 4 van den Sisten
Psalm en voorgegaan te zijn in gebed, wel
kom. Hij zette hoofddoel en voornaamste be-
teekenis van dezen avond in 't kort uiteen;
legde er vooral den nadruk op, dat het stre
ven van het Comité gold een van de eerste
[Protestantsche kerken met een architectuur,
Welke haar stempelt tot een echten tempel
n tot een bedehuis in den waren zin des
woords, waarmede het inwendige in over
eenstemming behoort te zijn, wil een en
'ander inderdaad medewerken tot de eere
Gods. Ook vestigde hijv er van den kansel
nog eens de aandacht op, dat er thans niet
zou worden gecollecteerd, onder opmerking
evenwel, dat natuurlijk gaven met het
c Kerstfeest en ook daarna voor de Marekerk-
jreslauratie zeer welkom zouden wezen.
De eigenlijke spreker van dezen avond,
ids. Beekenkamp, had, met het oog op het
Kerstfeest, dat zeer weldra stond gevierd te
worden, tot onderwerp zijner rede gekozen:
„Op, tot het feest". Meer in 't bijzonder gaf
hij als grondslag zijner overdenking aan de
woorden uit Joh. 7 vers 8: „Gaat gijlieden
op tot dit feest". Na o. m. te hebben voorop
gesteld de feiten, dat dezen avond Kerst-
klanken klonken van Koninklijke Paleis-
klokken, dat in den eersten Kerstnacht de
ihcmelklokken luidden; dat wij op den avond
van voorbereiding tot het Kerstfeest niet
'anders doen dan klokken luiden, de ad-
"yentsklokken; dat het morgen den Heere
een feest zou zijn, beantwoordde spreker de
vragen wat voor een feest het zou wezen in
dezer voege, dat het Kerstfeest is een feest,
'dat belangstelling wekt; een feest, dat
zekerheid geeft; een feest, niet enkel van
vrede en welbehagen, maar ook een feest
van de blijdschap; een feest mede van de
o eere Gods; welke viervoudige gedachte hij
nader voor zijn aandachtig gehoor ontwik
kelde.
Ds. Boissevain eindigde de samenkomst
jmet een korte toepassing, waarvan de hoofd
gedachte was: Wat is het Christendom rijk
aan muziek; met het uitspreken, mede na
mens het Comité, van groote erkentelijk
heid jegens allen, die dezen avond hadden
mogelijk gemaakt, en met dankgebed. De ge
meenschappelijke slotzang was Psalm 118:
13a en 9b.
Te voren had ter afwisseling van het ge
sprokene schoone zang, veelal begeleid door
den heer Van Leeuwen, den organist der
Oosterkerk, op een gewoon orgel, door het
kerkgebouw weerklonken. Dit hooge genot
werd den hoorders andermaal bereid door
de Ghr. zangvereeniging „Ex Animo", van
welker hoedanigheden door ons reeds menig
maal is gewag gemaakt, en door de soliste
mevr. Blooker, mezzo-sopraan, van Haar
lem. Do welwillende medewerking van koor
en soliste is zeer op prijs gesteld.
Op vorzoek deelen wij ten slotte nog
imede, dat de alt-solo in het koorwerk
„Avond", van W. F. K00I9, gezongen werd
door onze stadgenooten de dames L,
iWcertsma en Paats. De begeleiding in dit
nummer werd door het koor gezongen,
Openb. Leeszaal en Bibliotheek „Renvens",
De Openbare Leeszaal opent met Januari
.1924 een afzonderlijke afdeeling voor kin
deren. Tot nu toe was» de bibliotheek in hef
bezit yan kinderboeken, die eens in de week
DE DIRECTIE.
aan de leden ten behoeve van hun kinderen
werden uitgeleend. Het groote gebruik, dat
hiervan gemaakt werd, zou verblijdend moe
ten zijn, ware het niet, dat de uitleening in
zoo'n bedroevend kleine ruimte moest plaats
hebben, dat deze storend op het hcele be-
i drijf werkte. Wanneer 's Zaterdags ongeveer
een honderd vijftig kinderen kwamen, die el
kaar bijna verdrongen voor de kaslen, was
hierin met den besten wil niets goeds te be
reiken. Nu is de leeszaal een kamer rijker
geworden, die te voren verhuurd was, bij den
ingang eerste deur rechts. Die is nu inge
richt voor uitleening van kinderboeken De
voorraad boeken is door geschenken en aan
koop sterk vermeerderd, zoodat men nu wer
kelijk met een eigen jeugdbibliothcekje be
gint. De kinderen, die hiervan gebruik
willen maken, lezen niet meer op naam van
de oudere, maar worden zelfstandig als lid
van de jeugdbibliotheek ingeschreven Zij
kunnen eens in de week hun boeken ruilen,
waartoe de jeugdbibliotheek 's Woensdags-
en 's Zaterdagsmiddags van Gén uur tot half-
vijf, is opengesteld. Men hoopt het ledental
zoodoende in twee ploegen te verdeelen.
De kamer ziet er gezellig en fleurig uit.
De lage kasten zijn voorzien van de nieuw
aangekochte boeken de oude boeken, die
hersteld moesten worden, zijn in een rood
en blauw kleedje gestoken. Een tafel met
roode stoeltjes er omheen noodigt de jonge
gasten uit om rustig het door hem gekozen
boek in te zien vóér zij het mee naar huis
nemen.
Er is ook nog een kastje, bestemd voor
studieboeken. Het is de bedoeling om lang
zamerhand eenvoudige boeken op allerlei
gebied aan te schaften om den lezers gele
genheid le geven hun kennis te verrijken.
Men is dus een stap verder gekomen in de
goede richting, al moet worden bekend, dat
het ideaal nog lang niet bereikt is bij het
plaatsen van de meubeltjes viel de ruimte
lang niet mee. Maar op het oogenblik moet
men tevreden zijn met deze uitbreiding van
het lceszaalwerk en de hoop koesteren, dat
betere tijden ook voor dat werk mogen aan
breken.
Invalidenhuis te Leiden.
Uit het verslag van de Commissie van In
spectie over het Koninklijk Militair Invali
denhuis te Leiden in 1923 blijkt o.m., dat bij
het' onderzoek boeken en kas in volmaakto
orde werden bevonden. Vooral het tabella
rische kasboek maakte een snel en duidelijk
overzicht van de verschillende ontvangsten
en uitgaven zeer gemakkelijk. Het kassaldo
was belegd bij de Bank-Associatie te Leiden.
Op 20 Juni 1922 was de sterkte 59 man. Se
dert kwamen er bij 12 man totaal dus 73
man. Sedert afgegaan 4 man, op verzoek
ontslagen 3 en verwijderd 1, zoodat op 13
Juni 1923 de sterkte bedroeg 63 man.
De commandant had over het gedrag der
invaliden niet te klagen slechts 10 keeren
moesten straffen worden opgelegd, wegens
vergrijpen tegen de lucht, waarvan 5 we
gens dronkenschap, 4 wegens afwezigheid
zonder verlof.
Alles verkeerde in een goeden slaat van
onderhoud.
Uit de dagelijksche menu's bleek een stre
ven naar afwisseling en naar de meest mo
gelijke voedzaamheid.
De Commissie besluit haar verslag met
een woord van waardeering over de wijze
van beheer en een van hulde aan den Raad
van Administratie, den commandant en den
onder-commandant. l.
Kerkconcert.
Nadat in eenigc kerkgebouwen in 'de gods
dienstoefeningen ter gelegenheid van het
Kerstfeest in verband hiermede op bijzon
dere wijze eenige liederen waren ten go-
hoon? gebracht, werd gistermiddag, op den
Tweeden Kerstdag alzoo, een concert gege
ven in de verwarmde kerk der Waalsche
Gemeente, hetwelk mede groolendeels aan
dat feest was gewijd, en gelukkig door een
bevredigend aantal hoorders werd bezocht.
Gelukkig, zeggen wij, want immers het
zou zeer te betreuren zijn geweest, wan
neer op dezen middag gebleken ware uit
een slechte opkomst, dat hier te voren geen
genoegzame aandacht was geschonken aan
het feit, dat drie talentvolle daipes zich
wilden doen hooren.
Do concertgeefsters waren, genoemd in de
volgorde, waarin de officieele kennisgeving
haar aan ons voorstelde, de dames Berta
Aten, altzangeres; Eü Donath, violiste, en
C. M. de Haas, orgeliste (wij spreken liever
van organiste) van de Waalsche kerk.
Wij kunnen dadelijk onomwonden vor
klaren, dat er van drie uur tot halfvijf
hooge kunst ie gegeven en rein kunstgenot
is gesmaakt Voor de keuze der nummers,
zoowel voor het vocale als voor het muzi
kale gedeelte, niets dan lof, evenals voor
de uitvoering er van zelve. Allen konden na
afloop dankbaar zijn voor hetgeen hun in
deze stille ure was geboden.
De altzangeres heeft heerlijk gezongen,
ruslig,. eenvoudig, met zuiver en klaar ge
luid. Haar uitspraak Het niets te wenschen
over en daardoor kon men een tijdlang, toen
de kerk in schemerdonker lag, hetgeen den
indruk, door zang en muziek teweegge
bracht, o. i. ten goede kwam, maar niet kon
gehandhaafd blijven tot het einde, het ge
drukte programma missen. Vooral In
„Heer, mijn hert is boos en schuldig", van
L. de Haas; „Der Hirten Lied am Krippe-
lein", van M Reger; „Cantique de Noêl":
Minuit, Chrétien, c'est l'heure solem-
nellc" van A. Adam, en „Sed nur still",
van Joh. W. Franck, munlle de zangeres uit.
De violiste bleek te beschikken over een
vasten streek en zuiverheid van toon en
vooral in haar begeleiding van de zangeres
kwam haar kunnen bij betrachtte beschei
denheid naar voren. Het „Larghetto", van
H&ndel, was zeker een barer beste solo
nummers.
Ten slotte de organiste. Zij had de meest
omvangrijke taak van het trio, daar zij al
door haar instrument moest bespelen, ter
begeleiding en voor haar enkel-spel. Ieder
der hoorders zal het met ons eens zijn, dat
de laatstgenoemde der concertgeefeters niet
den minsten lof toekomt. Hoe fijn genuan
ceerd was haar begeleiding, welke altoos,
hetzij alléén de zangeres geaccompagneerd
werd dan wel of dit geschiedde mèt ds
viool, begeleiding bleef. Ook de orgel-soll,
werken van Th. Dubois, O. Roels en A,
Quilmant, maakten den meest gunsligen
Indruk.
Geheel Het concert stond in het teeken
van den eenvoud en deze is Immers nog
altijd het kenmerk van het ware?.
Op voordracht van den Griekschen ge
zant heeft de Grieksche regeering het com
mandeurskruis van de orde Georges I ver
leend aan prof. dr. D. C. Hcssellng alhier, en
het ridderkruis van dezelfde orde aan den
heer Albert Vogel. Prof. Hesseling heeft reeds
sedert vele jaren belangrijke diensten aan
het Hellenisme bewezen .door zijn studiën en
publicaties in het Oud- en Nieuw-Griekseh.
En zijn metrische vertaling van een op het
eiland Kreta gevonden Oud-Grieksch drama,
het offer van Abraham behandelend schonk
den heer Albert Vogel de gelegenheid dit too-
neelstuk te doen vertoonen.
Bij de Ned.-Herv, KerE te BI. Maar*
tensbrug ts beroepen de heer A. Nord-
kreeke, candidaat, alhier,
Het vraagstuk van 't ontslag van 'ge-
huwde onderwijzeressen schijnt ln onze ge
meente actueel te zullen worden.
Een onderwijzeres btj 't openbaar onderwijs
alhier, die trouwplannen koesterde, infor
meerde eerst bij den wethouder van onder
wijs, den heer Meijnen, welks gevolgen d»
volvoering van haar plan zou kunnen heb
m
ben. Deze liet haar vrijwel in het onzekere,
doch de oud-wethouder, mr. Van der Lip, was
evenals de heer Baak, van oordeel, dat het
sluiten van een huwelijk geen aanleiding zou
geven tot ontslag. Naar aanleiding daarvan,
zoo werd ons medegedeeld, besloot de onder
wijzeres haar plannen door te zetten en is zij
reeds ondertrouwd.
Dezer dagen werd haar echter door B. en
XV .medegedeeld, dat hun college haar tot on
gevraagd eervol ontslag zou voordragen, in
te gaan op den dag van het huwelijk.
De onderwijzeres zal zich daar niet bij
neerleggen, doch zich tot den Raad wenden.
Maandagavond had „Boefje" weer een
zoo goed als uitverkochten Schouwburg. Het
succes was even groot als de eerste maal.
Annie van Ees ontving een keurigen bloe
menmand.
Gisteravond trok „Oud-Heidelberg", een
van die oude tooneelwerken, die de eeuwige
jeugd hebben, eveneens een uitstekend be
zetten Schouwburg met daarmee evenredig
Op de in de Kerstdagen te Amster
dam gehouden internationale tentoonstel
ling van pluimvee, konijnen en duiven, be
haalden onze stadgenooten de hoeren H. L.
A. van der Horst met vijf inzendingen dui
ven vier eerste, een tweede en eereprijs en
P de Wolf met twee inzendingen Japan-
sche krielen twee eerste en eereprijs.
Wij herinneren hier nog even aan de
morgenavond te houden leden-vergadering
der 3 October-Verfeniging waarin belang
rijke mededeelingen zullen worden gedaan
betreffende de luisterrijke feestviering in
1921. Hoewel allee nog in beginsel en in
ruim perspectief is opgesteld, zijn toch reeds
allerhande voorbereidingen getroffen en zal
er heel wat te verrichten komen. Vandaar
ook de voorgestelde bestuurs-uitbreiding,
Maandagavond, even voor negen uur,
ontstond er een uitslaande brand in de
Koekfabriek „De Bij", slaande op een ter
rein, ruim 200 Meter afstands van liet Rijn-
Schiekanaal aan de oostelijke grer.s der ge
meente en loebehooren aan de keeren
Bakhuys en Co., alhier.
Het personeel had te vier uur reeds de
fabriek verlaten en een der eigenaren, de
heer B., was le zes uur nog in de fabriek
geweest zonder iets le hebben bemerkt.
De oorzaak van den brand is dan ook tot
dusverre onbekend.
De brandweer, on3er leiding van den
commandant, den heer Verboog ,was spoe
dig op het terrein, maar de auto-spuit had
het niet gemakkelijk. De afstand tusschen
het kanaal en de plaats van den brand be
droeg niet minder dan *200 Meter. Ondanks
dien grooten afstand werd met drie stralen
een massa water in het vuur geworpen, dat
door de aanwezige voorraden ruim voedsel
vond, terwijl het mastieken dak van het ge
bouw de brandbaarheid ook zeer bevor
derde.
Te één uur ln den nacht was men het
vuur meester en kon de brandweer inruk
ken.
Ondanks den verren afstand van de kom
der gemeente en het late uur, waren toch
nogal veel nieuwsgierigen aanwezig. Ook de
commissaris van politie, de heer Stapel, en
do inspecteur der recherche, de heer Weyers,
waren op het terrein.
Over de oorzaak tast men echter nog in
Het duister.
Het gebouw en de aanwezige voorraden
waren verzekerd.
De treinen uit alle richtingen kwamen
gisteravond met aanzienlijke vertragingen
hier aan. De (rein van Amsterdam van 12.05
eerst om 12.16 die van Utrecht van 12.05
eerst om 1 uur en die van Rotterdam van
12.20 eerst om 1 uur.
Op de Maandagmarkt in Den Haag is
van juffrouw P., van hier, een portemonnaio
met f 20 gerold.
De twee oudste daders van den drijf-
riemen-dlefstal zijn naar Den Haag gebracht
cn ter beschikking der Justitie gesteld.
In den nacht van 24 op 25 dezer is aan
de N. Z. H. T. M. een spiegelruit vernield in
het wachtlokaal bij het Station, alhier.
Maandagavond is op den Stationsweg
een fietsrijder aangereden door een militai
ren vrachtwagen. De wagen ging den fiets
rijder over beide beenen en over de fiels.
Beide beenen zijn licht gekneusd, de fiets
is vernield. Over en weer geeft men elkaar
de schuld,
Maandagavond is op de Breeslraat, de
41-jarige A. J. N., onder invloed van sterken
drank, tegen een auto aangeloopen, waar
door zijn linker enkel werd gekneusd. Door
den Eorste-Hulpdienst is hij naar het A:ad.
Ziekenhuis gebracht
Hedenmorgen is de S7-jarige P. M., uif
Den Haag, in de 2de Looierstraat gevallen
door de gladheid. Hij is door den Eerste-
Hulpdienst naar het Acad. Ziekenhuis ge
bracht, waar bi) onderzoek bleek, dat zijn
rechterpols gebroken was,
In de Stedelijke Werkinrichting zijn
opgenomen in de week van Zondag 16 lot en
met Zaterdag 22 Dcc.' 228 volwassenen en
13 kinderen, totaal 241 personen.
BINNENLAND.
De Pers over de opdracht aan de rechtere
zijde tot vorming van een Kabinet
Voorgestelde regelingen ln de textielnij
verheid.
Nieuw bankbiljet van honderd gnlden. V
Moord met roof te Cnlemborg.
Belangrijke verlaging der spoorwegvrachV
tarieven op 1 Januari a.s.
BUITENLANDS
Voortzetting der besprekingen tnssches
Brussel, Parijs en Berlijn.
Commcnisiisch revolntie-complot ln
Spanje en Portngal verijdeld.
Be moordenares van den royalist Plateau
te Parijs vrijgesproken.
Venizelos zal naar Griekenland terngkee-
ren om orde op de zaken te stellen.
Frankrijk's minister van financiën over
den tinantieelen toestand van het land.
Een schot gelost op de auto van den Ja-
panschen prins-regent.
De Kabinetscrisis.
Het volgende bericht, ons Maandag nog
toegezonden door het Ned. Correspondentie-
bureau in Den Haag, konden wij toen niet
in onze geheele oplaag opnemen, om welke,
reden wij het hier nu nog eens laten vol
gen:
De Koningin heeft door bemiddeling van
de heeren mgr. W. II. Nolens, mr. V. H.
Rutgers en mr. J. Schokking, aan de rech
terzijde in de Tweede Kamer opdracht gege
ven tot vorming van een kabinet.
Uit de textielnijverheid.
Na een te Hengelo gehouden conferentie
tusschen de burgemeesters van Borne,
Eibergen, Goor, Haaksbergen, Hengelo,
Noede, Oldenzaal en Winterswijk eener-
zijds en de commissie ad boe uit-de fabri-
kanlenverceniging en afgevaardigden van de
texlielorganisaties „De Eendracht", „Sint.
Lamberius" en „Unitas" anderzijds, hebben
ter beëindiging van het hangende conficl
de burgemeesters aan de werkgevers- en ar
beidersorganisaties do volgende regeling ter
beoordeeling toegezonden: 1. een overeen
komst wordt aangegaan voor een jaar; 2.
de loonsverlaging wordt teruggebracht tot 5
pet.; 3. in het jaar, waarin de overeen
komst van kracht is, mag het aantal werk
uren met 154 worden uitgebreid; 4. gedu
rende ten minste 26 weken mag niet meer
dan 48 uur per week gewerkt worden; 5,
aan de arbeiders worden 3 vacantiedagen in
dat jaar gegeven met behoud van loon.
Van de zijdo der arbeidersorganisaties is
daarop schriftelijk geantwoord, dat zij be
reid waren deze voorstellen als basis van
onderhandeling tusschen haar bestuur en de
besturen der werkgeversorganisatie te aan
vaarden. Alhoewel zij meenden er op ta
moeten wijzen, dat sinds het uitbreken van
het conflict de toestand in het textielbedrijf
zich huns insziens in gunsligen zin gewij
zigd heelt en dus naar haar mecning loons
verlaging ol werktijdvexlenging nog minder
noodzakelijk kan worden geac'nt. Van
werkgeverszijde werd een afwijzende hou
ding tegenover de ter beoordeeling toege
zonden regeling aangenomen, onder mede-
deeling, dat de onderwerpelijke strijd niet
gaat over verlenging van den werktijd, dochi
uitsluitend om 10 percent loonsverlaging.
In de Maandag gehouden conferentie van
genoemde burgemeesters met de besturen
der voornoemde arbeidersorganisaties heb'-
ben deze laatsten, na uitvoerige bespreking,
te kennen gegeven, dat zij met genoegen
hebben vernomen dat de werkgevers blijk
baar geen prijs meer stellen op verlenging
van den werktijd en de strijd alleen gaat
over loonsverlaging cn dat zij ten allen tijda
bereid zijn deze loonsverlaging aan een
punt van bespreking te aanvaarden, waar
bij dan een langer werktijd en vacantie
dagen buiten beschouwing worden gelalen.
H. M. de Koningin-Moeder woonde Eer
sten Kerstdag de voormiddaggodsdienstoefe
ning bij in de Kloosterkerk in Den Haag on
der gehoor van prof. dr. G. van der Leeuw,
hoogleeraar te Groningen.
H. M. de Koningin, Z. K. II. de Trins cn
H. K. H. Prinses Juliana woonden dien dag
aldaar de voormiddag-godsdienstoefening bij
In do Zuiderkerk, onder gehoor van ds,
Schokking.
