No. 19543.
DONDERDAG 22 NOVEMBER
Anno 1923
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEB ADVERTENTIEN:
80 Cta. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentiën, uitsluitend bij vooruitbetaling. Woensdags en
jEaterdags 60 Cts., bij een maximum aantal woorden van 80.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
'lO Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindspleln "Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 175 Redactie 1507,
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
fe-
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVEREOOP.
Aan den gemeentelijken vischwinkel
Vischmarkt IS, tel. 1225 is VRIJDAG ver
krijgbaar SCIIAR a f 0.17, SCHELVISCH a
10.27—f 0.47, SCHOL a f0.28, KABEL
JAUW a f 0.44, TARBOT a f 0.65, TONG a
11,per pond.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
Leiden, 22 November 1923.
LEIDERDORPSCHE BRUG.
Burgemeester en Weihouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis dat de Lei-
jerdorpsche brug vanaf Vrijdag 23 Novem
ber a.s. voor alle verkeer zal zijn afgesloten
en dat in het verkeer voor voetgangers en
kleine handkarren zal worden voorzien
door een nabijgelegen pontveer.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 22 November 1923.
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN.
op MAANDAG 26 November 1923
des namiddags te twee nnr.
De vergadering zal, zoo noodig, des avonds
worden voortgezet. B
Te behandelen onderwerpen:
lo. Onderzoek van den geloofsbrief van
het nieuw benoemd raadslid, den heer W.
A- van den Heuvel.
2o. Benoeming van een tijdelijke leerares
in de wis- en natuurkunde aan de Hoogere
Burgerschool voor Meisjes. (341)
3o. Benoeming van een tijdelijke leerares
in zang en spraakvorming aan de Kweek
school voor onderwijzers en onderwijzeres-
sen en vaststelling van de haar toe te ken
nen belooning. (345)
io. Benoeming van een tijdelijke leerares
in geschiedenis en aardrijkskunde aan de
Kweekschool voor onderwijzers en onderwij
zeressen en vaststelling van de haar toe te
kennen belooning. (345)
5o. Praeadvies op het verzoek van mej.
G Bruintjes, om eervol ontslag als hoofd der
Meisjesopleidingsschool voor U. L. O. aan
de' Boommarkt. (338)
Go. Praeadvies op het verzoek van N. Stok-
kermans, om de te bouwen loods in den tuin
,van perceel Os- en Paardelaan No. 35, van
hout te mogen maken. (336)
7o. Verordening, tot wijziging van de ver
ordening van 2 Augustus 1920 (Gem.blad
No. 35), betreffende het verleenen van een
bijslag op de pensioenen aan Gemeente
ambtenaren en hunne weduwen en weezen,
toegekend krachtens de verordening, rege
lende het verleenen van pensioen en wacht
geld aan gemeente-ambtenaren en de ver
ordening, regelende het verleenen van pen
sioen aan weduwen en kinderen van Ge-
meenle-ambtenaren, zooals deze luiden na
'de wijziging van 26 Maart 1914. (346)
8o. Voorstel om Burg. cn Wetb. te mach
tigen de verschillende lokalen der Stads-
Gehoorzaal tegen verminderd tarief af ie
staan aan de Leidsche Pluimvee-Vereeniging
fen behoeve van hare in Fabruari a.s. te
houden tentoonstelling. (337)
9o. Voorslel tot het verleenen van mede
werking aan het Bestuur der R.-K. Par.
Jongensscholen onder R.-K. Par. Kerkbe
stuur, in zake de uitbreiding van het in aan
bouw zijnde schoolgebouw voor uitgebreid
lager onderwijs aan het Pieterskerkhof cn
tot beschikbaarstelling van de voor die uit
breiding benoodigde gelden. (347)
lOo. Voorslel tot toekenning aan het Be
stuur van de inrichting van Liefdadigheid
voor Roomsch Katholieken te Leiden, van
een vergoeding, als bedoeld in art. 84 der
Lager-Onderwijswet 1920, voor de kosten
van verbouwing van de schoollokalen in het
complex gebouwen aan de Oude Vest. de
Pelikaanstraat en de Van der WerffstraaL
(348)
llo. Voorslel tot beschikbaarstelling van
gelden ten behoeve van door de Maatschappij
tot Exploitatie van Tramwegen uit te voe
ren kunstwerken, in verband met den aan
leg van de electrische tramlijn 's-Graven-
hageVoorburgLeiden. (342)
12o. Voorslel inzake de wegruiming van
de St. Jorisbrug over het Levendaal. (343)
13o. Voorstel om alsnog een bedrag van
f35.000 beschikbaar te stellen ten behoeve
van de uitkeeringen aan werkloozen door de
Gemeentelijke Steuncommissie. (349)
14o. Voorstel in zake het verkoopen van
ben terrein, gelegen ten zuiden van den
Haagweg en het verleenen van en voorschot
pn een bijdrage, als bedoeld in de Woning-
aan de Woningbouwvereniging „Ons
'en hchoeve van den bouw van 10
^benedenwoningen, waarvan 1 met winkel,
«n 10 bovenwoningen, (350)
PRIJS DEZEB COURANTi A
Voor Leiden per 8 maanden 2.35, per week Z0.18,
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Mïif, 0.18,
Franco per post 2.85 portokosten.
15o. Voorstel tot Wijziging der begrooting,
dienst 1923, ten behoeve van het verleenen
van voorschotten aan de Woningbouwver-
eenigingen „Ons Belang" en de „Een
dracht". (351)
16o. Verordening, houdende wijziging van
de verordening van 23 Mei 1912 (Gem.blad
No. 18), op het Rijden. (339)
17o. Verordening, houdende wijziging van
de verordening van 18 Januari 1917 (Gem.
blad No. 5), op Vergunnings- en Verlofs-
localiteiten en Logementen. (352)
18o. Praeadvies op het verzoek van de
„Onderlinge vereeniging voor Ziekenhuis-
verpieging", in zake het verleenen van een
bijdrage in de verpleegkoslen van hare le
den voor zoover zij in aanmerking zouden
kunnen komen voor kostelooze genees- en
heelkundige hulp.
19o. Praeadvies op het verzoek van den
Centralen Ouderraad om te besluiten tot we
derinvoering van den Schoolbioscoop.
(340)
20o. Voorstel inzake het maken van een
centrale rioleering der gemeente en het dem
pen van het Levendaat en de Mare.
(315 en 335)
21o. Interpellatie van den heer Sijts'ma,
in zake de benoeming van tijdelijke amble-
naren.
22o. Interpellatie van den heer Sijtsma,
in zake de toepassing van de verordening op-
het rijden met zwaar beladen vrachtauto's-.
De zedelijke grondslag van den
Vrijheidsbond.
Het bestuur van het district Leiden van
het Genootschap voor zedelijke volkspolitiek
heelt een aantal vooraanstaande in de ver
schillende politieke partijen uitgenoodigd de
zedelijke grondslagen hunner parlij voor het
Genootschap in een vergadering uiteen te
zetten.
De eerste spreker in deze reeks was prol.
dr. B. D. Eerdmans, oud-lid der Tweede
Kamer, die gisteravond in het Nutsgebouw
de zedelijke grondslagen van den Vrijheids
bond behandelde.
De vraag naar den zedelijken grondslag
van de staatkundigo beginselen van den
Vrijheidsbond eischt aldus ving spr.
aan allereerst het standpunt te bepalen
ten opzichte van de verhouding tusschen
Maatschappij en Staat. Maakt de burgerij
den Slaat ol maakt de Staat de burgerij?
De Vrijheidsbond gaat, volgens spr., uit van
de overtuiging, dat de particuliere levens
vormen en ondernemingen geleid hebben tot
Staatsvorming. Hij neemt niet aan, dat
Staatsdwang het wilsleven der burgers kan
vormen. Daarom is eerste zedelijke eisch,
dal de Staatsinstellingen de burgerlijke ont
wikkeling niet trachten te kneden naar be
paald model. De vrijheid van onderzoeken,
denken .spreken, van geestelijk en gods
dienstig leven, dient onaangetast te blijven.
De particuliere ondernemingsvorm was
en is een bron van maatschappelijke wel
vaart. Het is daarom niet geoorloofd van
staatswege te beproeven deze bron dicht te
werpen. Het is integendeel Staatsplicht den
ondernemingszin en den arbeidslust zijner
burgers aan te wakkeren. Derhalve is iedere
politieke maatregel slecht, die voert tot het
dooven van werklust of het wegnemen der
prikkels tot arbeid. Zichzelf le onderhouden
moet voor den burger eervolle plicht zijn.
Zonder dit'is een gezonde Staat niet mo
gelijk.
Op sociaal gebied ligt het zwaartepunt
daarom in de particuliere maatschappelijke
verhoudingen en niet in Staatsvoorschrif-
ten. Wél is het Staatsbelang, te bevorderen,
dat de burgers inzien, dat de belangen van
werkgevers en werknemers één geheel
vormen.
De taak van den Staat is het maatschap
pelijk leven zijner burgers vrijheid van be
weging, gelegenheid tot ontwikkeling en
veiligheid te verzekeren.
Een politieke partij moet zich daarom als
doei stellen het belang van het algemeen,
niet dat van deelen vau het geheel te be
vorderen. Zij hoede zich voor vaische, zoo
genaamde democratie. Zij moet zich daarbij
bewust zijn van haar verantwoordelijkheid.
Zij mag geen maatregelen doordrijven, om
dat de leuze zoo fraai klinkt en zonder zich
nauwkeurig rekenschap te geven van de ge
volgen, waartoe dit zal leiden. Zij mag zich
niet laten leiden door een oppervlakkige
meening der massa, doch moet zelf trachten
te leiden en de openbare meening beproeven
te vormen en dieper te maken. Zij heeft te
eischen, dat het geen vaische, maar echte
democratie zij, die het volk bestuurt. Zij
moet aan het Staatsleven den plicht opleg
gen „een goed huisvader" te zijn.
De financieele kracht van den Staat, ter
wille van groepsbelangen te ondergraven,
moet zij ontoelaatbaar achten. Onverant
woordelijke lichamen van belanghebbenden
mogen daarom geen beschikkingsrecht heb
ben over openbare kassen. Naar buiten, zoo
wel als naar binnen, moet de Slaat op zelf
behoud bedacht zijn, ter wille van de be
langen der burgers. Naar buiten dient de
onafhankelijkheid van ons volksbestaan ge
handhaafd. -Het is zedelijke eisch, dat dit
gepaard ga met krachtig slraven om de
heerschappij van bruut internationaal ge
weld te vervangen door heerschappij van
internationaalrecht en in verband daar
mede tot ontwapening te geraken, om de
organen van het geweld le vervangen dopr
organen, die de internationale rechtsorde
handhaven.
Voor de overzeesche deelen des Rijks
moeten dezelfde beginselen gelden als voor
Nederland. Daar, zooals hier, is het zede
lijke poliliek rekening te houden- met den
volksaard en de volksontwikkeling. De
Slaal moet zich aanpassen aan wat, in ver
band hiermede, bereikbaar moet worden
geacht. Iedere greep daarboven, al is hij nog
zoo idealistisch, is te veroordeelen, omdat
hij achteruit brengt in plaats van vooruit.
De zedelijke grondslag van poliliek al
dus besloot spr. brengt met zich, dat zij
als uitgangspunt heeft te nemen wat als
trap van ontwikkeling en volkskarakter in
werkelijkheid bestaat, en dat zij niet uitgaat
van wat zij meent, dat deze ontwikkeling
en dat karakter zouden moeien zijn.
Het zakelijk en logisch betoog van prof.
Eerdmans werd door de aanwezigen met
aandachL gevolgd en de voorzitter, prof. dr.
Roessingh, was de tolk der vergadering toen
hij den spr. voor zijn uiteenzetting hartelijk
dankte.
De grondbeginselen der Indonesische
Geneeskunde en hnn psychologische
beteekenis.
Over dit onderwerp heelt prol. dr. A. W.
Nieuwenhuis voor het Instituut voor Tropi
sche Geneeekunde gisteravond een voor
dracht gehouden.
In Indië, waar zulk een verscheidenheid
van volken en zeden en gewoonten voor
komt, geldt dit ook voor hun geneeskunde,
omdat deze zich op de vele eilanden en in
verschillende streken zelfstandig ontwik
kelde, aldus ving spr aan. Daarbij komt
dan nog de zeer ongelijkmatig verdeelde in
vloed van Hindoes, Mohammedanen en
Europeanen. Al die vormen hebben met onze
wetenschap weinig overeenkomst, maar ge
nieten onder de bevolking een vertrouwen,'
dat onzen artsen eerst ten deel valt, als zij
er in slagen, persoonlijk dit bij de men-
schen te verwerven. Dit ls niet minder zon
derling, wanneer wij op Java de oude
vrouwtjes als doekoens zien oplreden,
wien het geheel ontbreekt aan een werkelijk
inzicht in de ziekte, in den anatomischen
bouw van ons lichaam of in zijn functies;
of wanneer wij en het belang van godsdien
stige maaltijden, soms van opvoeringen voor
de genezing gehuldigd vinden of een Euro-
peesch arls getuigt, dat men in een ontwik
kelde Javaansche familie de bevalling
trachtte te bevorderen door voor zijn ingrij
pen nog een kaartspel te beginnen. Ook op
Bali bevindt zich ver van ons, wanneer men
daar in den tempel van de godin des doods
met in geestverwarring gerakende personen
haar raad gaat inwinnen.
De eigenlijke beteekenis van dat alles is
evenwel eerst na te gaan in nog oorspron
kelijke streken ais Midden-Celebes en Mid-
den-Borneo. Hier treden de medicijnmees
ters ook niet in begrijpelijker vormen op
'met hun beweringen en offers, die soms
dagen lang duren, waarbij de toepassing van
enkele kruiden, wrijven of bloedonttrekken
in het niet verzinkt. Bij nadere studie blijkt
echter, dat dit alles niet ais dwalingen en
fantasie mag worden opgevat.
Ook bij de Indonesische volken is de be
handeling der zieken een uitvloeisel hunner
opvattingen omtrent den patiënt, de ziekte
en den geneeskundige. Voor hen bestaat een
levend wezen uit een stoffelijk lichaam en
één, twee of .meer zielen, waarvan er
meestal één in den slaap of door inwerking
van buiten hel lichaam verlaat, dat in het
laatste geval ziek wordt.
Dit is dan het gevolg van het oplreden
van een boozen ziekteigeest en het logisch
uitvloeisel van deze overtuiging is, dat de
Inlandsche geneeskunde de middelen aan
wendt, die geschikt zijn om dezen boozen
geest te bevredigen, weg te jagen of om den
tuin te ledden en de ziel van den zieke terug
te halen.
Even algemeen is de opvatting, dat de
medicijnman ais alle bijzonder begaafde
menschen zijn vermogen om te genezen
niet te danken heeft aan zijn aanleg en ont
wikkeling; maar aan een beschermgeest,
dien hij bezit.
Het genezen van een zieke moet er dus
op gericht zijn, eerst dien schutsgeest over
te halen, tot of in den priester uit zijn hemel
neer te dalen en wel door middel van alles,
wat de betrokken menschen mooi en lekker
vinden als offers.
Die begeesting gaat gepaard met zenuw
verschijnselen, die onder vele heidenen bij
de behandeling zóó op den voorgrond tre
den, dat zij als schamanisme het tooneel
slerk beheerschen. In dien toestand kan de
medicijnman dan de ziel van den zieke te
ruglokken, ook weer met offers en bezwe
ringen. Soms beslaat de voorstelling, dat de
schutsgeest met de ziel van de behande
lende vrouw in het luchtruim of bij de go
den de verloren ziel gaat opzoeken, als bij
de Toradja's van Celebes bijv.
De geneeskrachtige kruiden hebben hun
eigenschappen ook aan zulke geesten te
dankenvandaar, dat zij op bijzondere wijze
moeten worden ingezameld en de toestand,
waarin zij gaan verkeeren, voor hun uitwer
king niet zoo belangrijk is als bij ons.
Het zijn dus de begrippen ziel en geest,
die de inlandsche geneeskunde beheer
schen, Deze kunnen nu door de weiten van
ons causaal- en ons logisch denken ver
klaard worden, omdat de primilief denken
de mensch iedere gebeurtenis op zichzelf
beschouwt. Het zielsbegrip omvat de levens
verschijnselen, die bij het afsterven het
lichaam vertalen. Causaal gedacht, kan dat
leven niet tot niets worden; het leidt dus,
logisch gedacht, verder een zelfstandig be
staan. Dit is het begrip ziel naast dat van
lichaam; het wordt ook gedurende het leven
als meer of minder afzonderlijk onderschei
den.
Het beschouwen van den slaap, waarbij
de spychische eigenschappen verdwijnen en
de andere levensfuncties blijven, leidt tot de
opvatting van twee zielen.
Het begrip geest is evenzoo een gevolg
van ons causaal-Iogisch denken. Heftige ge-
móedsindrukken van buiten, als bij onweer,
bij het zien van geweldige woudreuzen of
rotsen en bergen, ook wel het slerke ziekte
gevoel bij koorts bijv. leiden causaal-Iogisch
tot het besluit, dat zij door iels handelende
veroorzaakt moeten zijn. Hiermede is het
geestbegrip geboren.
Spr. besloot zijn boeiend beloog, dat door
velen met belangstelling werd gevolgd, met
de opmerking, dat de grondbegrippen der
Inlandsche geneeswijzen dus uitvloeisels
zijn van ons causaal-Iogisch denken, waar
mede de beschaafde volken hun mathema
tische- en natuurwetenschappen in den loop
der lijden hebben opgebouwd.
Tweede Volksbijeenkomst.
't Was altijd goed geweest, wat het
Adriani-ensemble, uit Den Haag, den be
zoekers der Volksbijeenkomsten alhier
bracht in den loop der jaren. En daarom
verwachtten zij ook gisteravond weer wat
goeds en waren zij opgekomen in dichte
drommen naar de groole Stadszaal, welke
zij dra geheel vulden. Het ensemble heeft
bij hen naam gekregen, een hesten naam.
Het heeft nu dien naam hoog te houden.
Het ensemble heeft dit gisteravond ge
daan. Ja, wij kunnen gerust zeggen, dat het
de verwachtingen, hoe boog gespannen dan
ook, heeft overtroften. Het kwam met een
extra-programma, want het bestaat tien
jaar. En het werd extra gehuldigd vanwege
dit tweede lustrum. Allereerst door den
voorzitter van de Commissie voor de Volks
bijeenkomsten, dr. G. M. Rutten, die namens
haar met een toespraak, getuigend van
groole waardeering voor alle leden van dit
ens/nble, den leider een prachtigen krans
overhandigde, terwijl, de beide dames uit
het gezelschap-bloemen ontvingen. Daarna
door den voorzitter van de tooneelvereeni-
ging „Jacob van Lennep", uit Haarlem,
die den heer Adriani en bloemenmand ver
eerde, ook met een hartelijke toespraak.
Door deze bloemenhulde kreeg het podium
een nog fleuriger aanzien dan het reeds,
keurig aangekleed als het was, er vóór had.
De heer Adriani bedankte de sprekers en
allen, die telkens hebben getoond belang te
stellen in het ensemble, o. w. D. V. S„
van Den Haag, ook nu hier vertegenwoor
digd. Den krans stond hij af aan den heer
Jan van Gelder, die daarop als administra
teur, volgens hem meer recht had dan hij,
en hij noemde even de namen van de heeren
Van Gelder en Engelbregt, als van degenen,
die van den aanvang at deel hadden uitge
maakt van dit ensemble, dat zich aanvan
kelijk van at 1 September 1914 voor de mi
litairen deed hooren, en dat altijd een voor
liefde voor Leiden heeft gehad. De leden
van het ensemble zijn het programma
gaf er een goed beeld van samen ver
bonden en worden gedragen door het Resi
dentie-strijkje.
Om met dit laatste te beginnen, het heeft
bijzonder te genieten gegeven door zijn zui
ver en gevoelvol spel. Het vocaal kwartet
„Nyapian" heeft prachtig gezongen, ernstige
en luimige liedjes. En voorts hebben alle
leden van het gezelschap het hunne er toe
bijgedragen een avond van groot genoegen
en genot, waarin nu eens diepe ernst en
dan weer echte humor aan de beurt waren,
te verschaffen aan de opgetogen en dank
bare bezoekers.
Wat heeft die Koos Pitlo, de man met
zijn vele broers, hen doen schaterlachen.
Wat heeft Adriani zelf uitstekend zijn taak
als leider en cabaretier ook met zijn
moppen, die, evenals van Piiio, altijd ge
hoord kunnen worden best vervuld. Hoe
goed zongen de bariton Gaston Loroux,
Jan van Gelder, Anni van NoppenMarks
en haar kunstzuster en wat is er stil geluis
terd naar en hard gelachen om den hu
morist André Engelbregt. Noemen wij dan
nog den uitnemenden accompagnateur
Winkelman, Nico van Duykeren als de man
van kostuums, décor en tooneeiversiering
en den vleugel van de firma Cor A.
Mulder, dan hebben wij recht laten weder
varen aan allen en alles, die genoemd wil
den en mochten worden.
De leden van het ensemble, die, naar de
heer Adriani verzekerde, van Leiden houden
kunnen er op aan, dat ook Leiden van hen
houdt. De genegenheid is wederkeerig. Hoe
zou het ook, na zooveel beste avonden,
samen doorgebracht, andera kunnen?. Tot
weerziensl
BINNENLAND.
Vooiloopig verslag van de Tweede Kamer
over de begrooting voor Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen.
- BUITENLAND.
De Gezantenraad is lot overeenstemming
gekomen.
De nota's yan den Gezantenraad aan
Dnitschland.
De vroegere Saksische premier Zeigner ia
gearresteerd.
Sovjet-Rusland gaat Zwitserland boycot
ten van het vrijsprekend vonnis te Lansanna
Door 'dó oudereommlssle 'der oplei
dingsschool A. voer U. L. O. aan den Mare-
singel was tegen Dinsdagavond een ouder
avond uitgeschreven, welke door zestig
ouders en het geheete personeel der school
werd bezocht.
Te circa acht uur opende, het hoofd dei;
school, de heer P. C. Schreuder, de verga
dering mei zijn genoegen uit te spreken oveB
de groote belangstelling, door de ouders be
toond. Hij bracht een woord van dank aan
den gymnasliekonderwijzer, den heer
Planjer, voor de bereidwilligheid, om op;
deze vergadering met twaalt zijner jonge
werkers (uit de 6de klas) te willen verschij
nen. (applaus).
Alvorens den heer Planjer met de werk
zaamheden liet beginnen, riep hij de cle
mentie der aanwezigen voor de jonge wer
kers in en zeide, dat men heden geen erge
krachtoefeningen te zien zou krijgen, om
reden hij geen voorstander van z.g.n,
„krachtpatserij" is.
Alsnu kregen wij verschillende gym
nastiekoefeningen te zien, waarvoor de
jongo werkers menigmaal een applausje in
ontvangst te nemen hadden. En het groole
applaus, dat weerklonk, toen de voorzitter
nogmaals den heer Planjer bedankte en
daarbij den wenseh uitsprak, dat hij hun
met zijn jonge werkers nog eens op een
ouderavond zou mogen ontmoeten, was vol
doende bewijs, dat het voor de aanwezigen
een aangenaam half uur was geweest.
Nadat de jeugd nu door den voorzitter
naar huis was gezonden (zij kregen den tijd
mede hoe laat zij op de legerstede moest'
zijn) had hij do taak de heer dr. Munk, kin
derarts een welkomstwoord toe te roepen.
Deze zou liet onderwerp behandelen: De in
vloed van de looi op het kind.
Spreker bet„n met op te merken, dat hij
zijn onderwerp niet op één avond kan be
handelen; doch hij meende, dat het voor da
aanwezige ouders van het meeste belang
was in verband met den overgang van het
kind den leeftijd van 6 iot 12 jaar te be
spreken.
Spreker wees vervolgens op de geesles-
en zielsinvloeden van het kind; de vorming,
welke op school moet geschieden door het
onderwijzend personeel in overleg met da
oudere, die de taak hebben dit thuis ta
doendaarom acht spreker de ouder
avonden van zoo groot belang.
Voorts behandelde spreker in het kort het
Montesorri-onderwij3, de verschillende be
smettelijke ziekten, waarbij hij verscheidens
wenken gaf.
Spreker slond ook stil hij de vraag r
Iloe lang moet het eerste schooljaar les
gegeven worden? Deze beantwoordde hij
met de eerste twee uur, 's morgens. En: Is
een lange vacantie gewenscht? Deze vraag
meende spreker bevestigend le moeten be
antwoorden, niet alleen voor de jeugd, doch
ook voor het onderwijzend pejsoneel, en hij
toonde dit met voorbeelden uit de practijk
aan.
Nadat dr. Munk zijn belangrijke causerie
beëindigd had, gaf de voorzitter den aanwe
zigen gelegenheid tot het stellen van vra
gen, waarvan een ruim gebruik gemaakt
werd en die zeer tot genoegen door den
spreker werden beantwoord.
Het was ook hier weer uit de harten der
aanwezigen gegrepen, toen de voorzitter, dr.
Munk bedankte voor zijn causerie en hem
een tot weerziens toeriep.
Van de gelegenheid voor conversatie tus
schen oudere en onderwijzend personeel
werd ruim gebruik gemaakt.
Nadat de notulen, door den secretaris ge
lezen, waren goedgekeurd, werd bij schrif
telijke stemming vastgesteld, dat de
heer G. Esser als bestuurder was gekozen
en bij eventueele niet-aanvaarding de heer
J. Aniba.
Nadat do voorzitter nog den particulieren'
cursus in de Fransche taal besproken had
en de secretaris de opdracht kreeg aan dei
bol an-stellende ouders der leerlingen van
de 5de klasse gegevens te verstrekken,
sloot de-Voorzitter dezen zeer geanimeerden
ouderavond.
De heer K. ter Laan, Tweede-Kamer
lid en burgemeester van Zaandam, komt
hier voor de vereeniging Groningen spreken
op 29 Nov. over „De Riekdom van de Grön-
neger toal". Men zie de advertentie, .4'