»o« UIT DE RIJNSTREEK.
,,w
UIT DE OMSTREKEN.
LAND- EN TUINBOUW.
de bierdrinkers tevreden te stellen, hen van
leedvermaak te doen genieten. Zoo zou men
jt>ij invoering van een rijwielbelastiüg ook
belasting kunnen leggen op schoenzolen,
klompen en wandelstokken, om ook de voet
gangers te treffen. Maar de tegenstanders
,van alcoholische dranken en bier hebben
met genoegen gezien, dat het theeverbruik
toenam; zij hebben gejuicht, dat het huise
lijke borreluurtje werd vervangen door de
„five-o'clock-tea", al worden daar dan ook
rumboonen bij gebruikt en al is de Engel-
$che aanduiding van deze mode alleen in
zekere kringen gebruikelijk. En nu wil ook
<de Minister die matigheidsapostelen die zich
jnct thee tevreden stellen, voor „do gelij-
kigheid" ook treffen. En dat niet zuinig,
want de belasting, in den vorm van invoer
recht, wordt verviervoudigd.
Thee mag o.i. niet op één lijn gesteld wor
den met bier. Thee is niet meer een luxe
artikel. Het is met thee als met het rijwiel:
eens waren beide weelde-artikeleh, maar zij
zijn min of meer levensbehoeften geworden.
In de magere jaren, die achter ons liggen,
heeft de Begeering dan ook thee en koffie
gedistribueerd, maar zij heeft er niet aan
gedacht om jenever en bier te distribueeren.
iWio de thee belast, zou ook de koffie moe
ten treffen. „Dat komt nog wel", zegt de
Minister wellicht. De koffiehuishouders vat
ten het al zoo op een wagen voor beide
dezelfde zeer hooge prijzen en zij spotten
met de opmerking van een vroegeren schat-
ki8tbewaker, die in de Tweede Kamer me
dedeelde, dat uit één K.G. thee 1200 kopjes
konden worden geschonken.
En thee is, volgens vele deskundigen, on
schadelijker dan koffie. Maar als de thee
te duur wordt, zal men wel koffie, maar
geen bier nemen.
In ons land wordt in de laatste jaren
gemiddeld millioen K.G. thee, tegen 30
millioen K.G. koffie gebruikt. En nu is het
Opmerkelijk, dat van die thee zoowat 80
procent komt uit onze Koloniën en 25 pro
cent van de koffie. De zwaardere theebe
lasting treft dus ons eigen Rijk in hoofd
zaak. Daaruit volgt, dat er meer reden zou
zijn om de koffie te treffen en in elk geval
om verband te leggen tusschen thee en
koffie, eer dan tusschen thee en bier. „De
Kruidenier" (een vakblad) berekent, dat,
als deze verhooging van het invoerrecht op
thee er door gaat, er geen goede thee te
krijgen zal zijn beneden f 2 per pond.
Wij zijn, tegen onze gewoonte, min of
meer in een beoordeeling van het wetsont
werp getreden. Wij deden dat niet, om het
algemeen e beginsel te bestrijden. Maar wij
meenen, dat de Minister op gevaarlijk ter
rein is, als hij naar de cene zijde bier ia
verband brengt met jenever en aan den
anderen kant met thee, zonder voorloopig
over de koffie te spreken. De lijn jenever-
bier-thee-kof f ie is lang geen rechte lijn.
ALPHEN. Bij de, eistcreh'toji overslaan
van notaris R. v. d. Berg, ijl' hotel „De Ver
gulde Wagen" alhier gehouden alslag werd
l het woon- en winkelhuis ep een .woonhuis-
t ip.el apnlioorigheden,'geleden £pm de Hooft-
tiraat, alhier, hetwelk in' b'oq'stónd op f 3900,
niet afgemijnd. De pé ré eél en, 'tv erd en toege
wezen aan den heef W. C. TOf timmerman,
alhier.
Hoezeer in sommige straten de riool-
kolken in desolaten toestand verkeeren, on
dervond v. Z., die met zijn wagen met ga
lanterieën voor een anderen wagen moest
Uitwijken en zoodoende in een dergelijke
put terechtkwam. De wagen domple, waar
door een groot gedeelte op de srtaat terecht
kwam. Gevolg bekend. De schade beloopt
pen voor den handelaar aanzienlijk bedrag.
LEIDERDORP. Door den lagen water
stand in den Rijn geraakte gistermorgen een
groot motorvaartuig, geladen met zand, ter
hoogte van de Leiderdorpsche brug aan den
grond, waardoor de geheele vaart gestremd
werd. Al spoedig kwam er een opstopping
van allerlei vaartuigen, hetwelk een drukte
en beweging gaf. Een stoomboot van de Vol-
harding-Maatschij. en een vrachtboot wisten
tenslotte met veel tobben en worstelen'het
belemmerende vaartuig een aantal meters
vooruit te krijgen, zoodat na een tweetal
Uren de vaart weer vrij was.
WADDINGSVEEN. Aan den heer Goud
kade, onderwijzer aan school B is';eervol;
ontslag verleend. De heer Goudkade ver
trekt naar Indiö, om daar bij het onderwijs
te worden aangesteld.
De post hoofdelijken omslag in deze
gemeente is voor het jaar 1924 geraamd op
172.000 tegen f77.100 in 1923.
De Raad'dezer gemeente heeft met al
gemeene stemmen een voorstel van B. en
W. aangenomen om den Minister te verzoe
ken, hel schoolgeld voor hen, die de kosten
kunnen betalen, tot zoodanig peil te bren
gen, dat er geen sprake van kan zijn, dat
hun kinderen ten koste van de gemeenschap
onderwijs ontvangen, en de wetsbepaling,
waarbij wordt verboden de kosten op de
ouders te verhalen, uit de wet te schrappen.
ZWAMMERDAM. Door het Kiescollege
werd gisteren tot predikant der Ned.-Herv.
Gem. alhier beroepen, ds, H. Meijer, te Dub
beldam.
HAARLEMMERMEER. Dinsdag had
liet 10-jarig zoontje van J. B. te Nieuwven-
nep op den Hoofdweg alhier het ongeluk van
een driewielige kar te vallen, met het gevolg
dat het knaapje door een boerenwagen, die
onmiddellijk volgde, werd overreden. Met
een verbrijzeld been werd 't jongetje opgeno
men. De twee ontboden geneesheeren acht
ten onmiddellijke overbrenging naar een zie
kenhuis noodzakelijk.
Aan den heer P. Borst alhier, is eervol
ontslag verleend als correspondent bij de
arbeidsbeurs.
HILLEGOM. Het orgel-concert, dat de
Jheer S. P. Vis9er en mej. II. G. van Teylin-
len in de Ned.-Herv. Kerk hebben gegeven,
is zeer goed geslaagd. Het bekwame orgel
spel van den lieer Visser is algemeen be
kend de zang van mej. Van Teylingen was
in deze kerk minder bekend; enkele malen
was bij haar liet ongewone waar te nomen,
maar over het algemeen bood haar zang
veel te genieten. Met geheele belangstelling
volgden de toehoorders de uitvoering de
opkomst had grooter kunnen zijn.
De afdeeling van den Nederl. Protestan
tenbond heeft een jaarvergadering gehouden
waarin jaarverslagen werden uitgebracht,
die getuigden van een opgewekt vrijzinnig
Godsdienstig leven. Vermeld werd, dat de
leden ongeveer f 4000 bijdroegen aan de
stichting van het Nulsgebouw dat het Gods
dienstonderwijs door vele leerlingen wordt
gevolgd dat het Kersthoomfeest groote be
langstelling had dat een zangkoor is opge
richt, en dat de cursus van d9. Tjahma uit
stekend is bevallen. Dank werd gebfacht
aan mej. Venrtekool en mej. T. de Wreede
voor hare medewerking. De rekening sloot
met een klein batig saldo een vorig kas
saldo is echter ingeteerd. Ds. Tjalsraa moet
de catichisaties staken de heer P. van der
Staay, theologisch student, zal dit werk
voortzetten. De heer W. D. Oudolf, preriodiek
aftredend maar herkiesbaar bestuurslid,
werd herkozen in de vacature van mevr
De Haas, niet herkiesbaar, werd gekozen
mej. N. van der Jagt. Medegedeeld werd, dat
de teekening van het Nutsgebouw gereed en
het bestek bijna gereed is. In de rondvraag
werden eenige punten met veel aandacht
besproken.
KATWIJK AAN DEN RIJN. In een goed
bezette vergadering trad gisteravond voor
dè gereforin. jongedochters-vereeniging als
sprëekéter op ihej. H, S. Kuyper van 's-Gra-
vephage. Nadat ds. H. Meijering was" voor
gegaan in gebed en een gedeelte uit 2 Ko-
'rinthe waö voorgelezen, bekwam de spreek
ster het woord. Zij behandelde het onder
werp: „Paulus". Tijdens de pauze zong do
schare Psalm 42 verzen 2, 4, 6 en 7 en aan.
het einde Psalm 73 13. Na een woord van
dank aan spreekster, werd deze bijeenkomst
door ds. Meijering met dankgebed beëindigd
KATWIJK-AAN-ZEE. Aan den afslag van
haring wórden de navolgende prijzen geno
teerd: 60'kantjes Pekelharing (Engelscho
wal) f 16.60; 4 kantjes Volle haring f 16;
12 kantjes.Volle haring f 15.15 en 10 kantjes
Steurharing f 14.4512.45, alles gerekend
per kantje.
Van de haringvisscherij kwamen binnèn
de logger K W 121 met 24 last pekelharing
en van dé versclv haringvisscherij de stoom-
loggor K W 14'9 met 358 manden versche
haring, en van de trawlvisscherij kwam aan
de markt de logger K W 96 met. f404 be
somming.
LISSE. Loop der bevolking
Ingekomen: J. 'A. te Loo van Apeldoorn,
—r W. M. Zuiderwijk van Delft. WvSchar-
loö van Voorschoten. M.-G. A. de Wolff
van Amsterdam. tt Broeksma cn kind
fan' Amsterdam. G; Hulsbos en gezin,
Voorhout., r,A. Rezing:van Leiden. H.
Wohjahn van Oegslgeest. J Zancv'e^dvan
Amsterdam. A. G. Djsseldorp van Leiden.
E; J. Elfring van Hillegom. T. G. Smak
man van Voorhout. E. van Wjjk van
Vlaardingen. P. J, J. Jonker van Alkmaar.
J. A. van Nobelen van Warmond. H.
Eerdman9 en gezin van Amsterdam. J.
M. v. d. Reep van Haarlem. H. Mensink
on gezin van Amsterdam. G. A. van Dijk
van Ned.-Indiö. G. M. G. Zut van Alkmaar
H. N. Dovianus van Den Haag. G. v. d.
Hulst van Noordwijk. J. H. A. Vuure van
Doesburg. M. W. G. Toonen van Den
Haag. A. II. Beugelsdijlc van Leiden.
J. H. Obdam van Alkemade. G. M. Kuy-
ten van Eindhoven. G. A. de Jeu van Til
burg.
Vertrokken: G. J. v. d. Meer cn kind naar
Amsterdam, M. Vis naar Sassenheim.
A. A. II. Walraven naar Haarlem. C. E.
van Dijk naar Voorhout. A. Witteman en
gezin naar Noordwijkcrhout. J. H. Bel-
graver en gezin naar Meppel. M. v. Mars
bergen naar Ermelo. J. P. M. Janse naar
Noordwijkerhout. H. A. Berkhout naar
Alkemade. D. M. Koenzen naar Leimui-
den. J, P. J. Barnhom naar Oldenzaal.
H. Swiebel naar Den Haag. J. van Diest
naar ,Schoten. A. Huis naar Haarlem.
J. van Went en gezin naar Scheemda. J.
dc Graaf naar Nederweert. B. S. Vreem
naar Zoelerwoude. N. Broekhof en gezin
naar Hillegom.
NOORDWIJK. t
Gemeenteraad.
Zitting van Woensdag.
Voorzitter de Burgemeester. Afwezig de
heer Van der Wiel. Eén vacature.
1. Na opening der vergadering en voorle
zing van liet gebed, worden de ingekomen
stukken medegedeeld. Hieronder is een
schrijven van den heer C. J. L. van der Meer
waarin deze ontslag neemt aJs raadslid op
grond van het feit, dat hij, blijkens zijn niet-
herkiezing tot. wethouder, niet meer het ver
trouwen geniet van de meerderheid zijner
medeleden.
De rekening over '22 van de wijkverple
ging blijkt bi) een ontvangst van 1 1760,74
een batig saldo te hebben van f 229,79. Over
eenkomstig het praeadvies wordt afwijzend
beschikt op eén verzoek van de Ver. Moeder-
sehapszorg te Heerlen, om I 25 subsidieeven
eens op dat van den Politiebond St. Michael.
Door het Centraal Bureau van Verificatie
en financieelé adviezen der Ver. van Ned.
gemeenten in Den Ilaag'waren eenige op
merkingen gemaakt inzake de exploitatie der
Patrimoniumwoningen, welke ter kennis
waren gebracht van het Bestuur van den
Inspecteur van politie, F. J. Wassenaar, was
een adres ingekomen om het salaris te mo
gen genieten, dat indertijd voor dezen titu
laris was vastgesteld, n.l. f 2400f 2800 met
I 200 voor kleeding. Ged. Staten vragen den
Raad spoedig zijn oordeel omtrent het uit te
keeren salaris te willen kenbaar maken,
daar adressant sinds zijn indiensttreding nog
geen salaris blijkt te hebben ontvangen.
Aan de discussies over dit adres wordt
deelgenomen door de heeren Van Nes', Wol-
dringh van der Hoop en Admiraal, die van
meening zijn, dat nu het salaris f 1150 moet
zijn, f 1000 4* f 150 kleediug, wat indertijd
door B. en W. werd voorgesteld maar door
den Raad werd verworpen, De Raad gaat
hiermee accoord.
De heer Van Nes infonpcert, naar aan
leiding van een overschrijding van f 900 van
een post' van f 1000 voor een wandel
pad langs den Noord-Boulevard, hoe dit mo
gelijk is. De voorz. antwoordt, dat dit een
gevolg is van een bestrating met tegels, die
door den Raad werden gewenscht. De heer
Van Nes trekt dit in twijfel. In een volgen
de vergadering zal in dezen opheldering wor
den verstrekt.
Op een door de raadsleden Vink, Meijzer
en Van dc Niet aan B. en W. gericht verzoek
om le willen mededeelen welke plannen voor
werifyerschaffing waren vastgesteld, ant
woordde de voorzitter dat de weg naar het
Langeveld en de verharding! van den Duin
weg daarvoor in aanmerking komen.
Deheeren VinkJ Meijer ën' Van de 'Niet
blijken niet voldaan, aanleg'van een weg
naar Langeveld is onzeker.
De R.K. Parochiale Palronahfscommissiën
St. Gatharina en St. Jeroen vragen eén lo
kaal voor gymnastiekonderwijs. Eerstge
noemde Ver. heeft 40 leden en de laatste 28.
De Voorz. deelt mede, dat deze kwestie de
volle aandacht heeft van B. en W. De aan
vrage wordt in hun handen gesteld om ad
vies.
Een adres van den heer Krau, die voor re
kening der gemeente 67 woningen wil bou
wen a f 2600 tegen een huurprijs van f 3.25
per week, wordt als zijnde ongezegeld
ter zijde gelegd, eveneens een adres van P.
v. d. Haak en 14 adderen om verbetering van
den Binnenweg van af de Van Speykstr, tot
den J. Krooiisweg: EVenwel deelt de voorz.
mede, dat bij dc begroolmg met het verzoek
rekening zal worden gehouden.
2. Het gemeenteverslag over '22 wordt voor
kennisgeving aangenomen.
De heer Admiraal vraagt of elk lid van
den Raad een exemplaar van de Begrooting
over '24 kan bekomen. De voorz. antwoordt,
dat elk exemplaar f 120 zal kosten, wat
voor 13 leden een aanzienlijk bedrag is. Nu
evénwel een commissie uit den Raad de: be
grooting onderzoekt, vragen mag stellen, die
weer door B. en W. beantwoord worden, lijkt
het niet noodig, dat ieder lid in 't bezit is
van ^en exemplaar. De heer Meijer zou toch
wènschen, dat er 2 ex. waren en dat' ieder
lid een week lang gelegenheid kon hebben
dé begfootmg te besludcérén. De voorz. zegt
overweging toe.
Een voorstel tot aankoop van 900 vierk.
M. grond van A. H. Zandbergen voor een
derden gashouder bij de Gasfabriek voor
f 1800 wordt z; h. s. aangenomen. In totaal
zal voor afrastering enz. nog f925 noodig
zijn.
Een voorstel pip van den heer Jac. de
Groot 560 vierk. M. grond aan te koopen voor
een losplaats voor mest bij de Thomasbrug,
wordt wegens tal van ingébrachte bezwaren
aangehouden,
Een derde voorstel om een verbinding te
maken tusschén Hoofdstraat en Achterweg,
waarvoor van den heer J. G. de Wilt ter
rein zal worfleh aangekocht vopr f 5000,
wordt aangenomen z. h, s. De weg zal onge
veer V/a M. breed worden."De totale kosten
zullen f7000 bedragen.
4. Het voorstel' om de'Raadszaal té ver-
grooten, een brandvrije archiefkamer aan'1 té'
bouwen met het oog ook op kostbare histo
rische documenten, een lokaal voor de afd.
"Onderwijs en Financiën, hetgeep in. totaal,
eén uitgaaf zal vorderen van 13500; onge:
rekend f 5000 aan meubileering en inrich
ting werd z. h. s. aangenomen, nadat op
Voorstel van welh. Liefferink in het bestek
zal worden opgenomen, dat de bouw aan een
Noordwijkschen aannemer zal worden ge
gund, bij aldien deze niet hooger is dan 5
pet. boven den laagsten inschrijver. Ook
zullen er zooveel mogelijk Noordwijksche ar
beiders ip dienst wordep genomen.
5. Een gemeentewoning aan de Spoelsloot,
bewoond geweest door W. Vink, zullen B. en
W. mogen verhuren voor f 2.8Q per week, in
dien de huurcommissie geen bezwaren in
brengt.
6. Eenige rooilijnen o.a. in de Prins Hen
drikstraat worden z. h. s. goedgekeurd.
7. Een stukje gemeentegrond achter de
Openbare School en gelegen aan de Wasse-
naarsche sir. wórdt' aan Alders verhuurd
voor f 20 per jaar.
8. De'gemeente zal zich aansluiten bij den
Onlsmeltingsdienst van het Groene Kruis a
f300'per jaar.
Dc positie van den ontsmetter Verburg zal
nader worden geregeld.
9. Ampele discussion worden, gevoerd over
de bepaling van de richtïilg.van een weg van
het Langeveld naar Noord wijk a. Zee, ook
in verband niet de verharding van den Duin
weg.
De meerderheid is niet voor een weg, die
zal aansluiten aan den Noord-Boulevard,
maar voor de verlenging van den Duinweg.
De voorzitter meent, dat inzake de rich
ting nu nog geen beslissing moet worden ge
nomen, doch wil aan 't eind der vergadering
met gesloten deuren nog eenige mededeelin-
gen doen. Z. h. s. goedgevonden.
10. Een straat nabij dep Duinweg cn uit
komende in Öe Verlengde Piet Heinstraat
wordt door de gem. overgenomen.
11. B. en W. worden gemachtigd de pen
sioensgrondslagen vast te1 stellen van ge
meente-personeel.
12. Een nadftre regeling van uitgaven wordt
goedgekeurd na een' opmerking van dr. van
Nes over het geven van I 40 voor een orgel
aan Salman, die B; en W. in ernstige over
weging geeft dezen weg niet meer le be
wandelen.
13. De heer I. van Klaveren wordt tot 1
Sept. '24 benoemd als tijdelijk hoofd van den
Yleeschkeurmgsdienst. Te eeniger tijd kan
wellicht de oprichting van een Centraal
Slachthuis tegemoet worden gezien.
14. Afwijzend wordt beschikt op reclames
inzake rioolrechten van de bewoners der
"Wilhelmihastraat, Van Riel v. d. Loo, J.
Gramsma te N. a. Zee, de bewoners der
Bronckhorststraat en J. v. d. Loo op de Voor
straat. Hierna gaat de Raad over in een ver
gadering inet gesloten deuren.
NOORDWIJKERHOUT. Burg.StanJ
Geboren: Petrus Gerardus, z. v. J. Weijers
en P. Wijnands; Martha Gjerarda, d. v.. A.
v. d. Ploeg en H. Smit; Gijsbertha, d. v.
H. J. Evers en W. Hij wegen; Maria Catha
rÏDa, d. v. J. v. d. Klugt en M, A. Warmen-
hoven; Johanna Petronella, d. v. P. v. d.
Burg en C v. Seggelen; Adrianus Leonar-
dus, z. v. P. H. Roraijn en A. v. Schoten.
Overleden: Jannetje van Dijk, 62 j. onge
huwd; Jacobus Aartman. 69 j. echtg. van
C, Plasmeijer; Franciscus Rossen, 18 jaar
te Utrecht (Si. Bavo); Petrus Antonius Wit
teman, 19 dagen.
Huw. aangifteJ. Noordermeer en E. Dui
venvoorden P. W. Nedersligt en A, van
Eekeren; C. van Elk en C. Hoogkamer.
Verschillende R.-K. huisvaders alhier,
allen oud-lid eencr tooneelvereeniging, heb
ben besloten, binnenkort een drietal uitvoe
ringen te geven, geheel ten bate der R.-K.
Armen.
In de „Zilk" is opgericht een R.-jK-
muziek-vereeniging „Koning David". 1
De vrijwillige bijdragen voor het hul
deblijk, dat men pastoor Quant wil aan
bieden bij zijn zilveren jubileum in Maart
a.s. vloeien rijkelijk.
De parochianen zijn voornemens een nieuw
kerkorgel aan të bieden.
OEGSTGEEST. Vrijdagavond van 6 tot
9 uur zal in „Irene" een verkiezing plaats
hebben van 8 notabelen der Ned. He-rv.
Gemeente. Dat alle notabelen dit jaar af
treden is een gevolg van de vaststelling van
een nieuw reglement op het beheer der ker
kelijke goederen. Al deze heeren zijn echter
herkiesbaar, n.l.B. van Donkelaar, G
Kamsteeg, Joh. Los, B. J. v. d. Meene, LI.
W. A. van Priessen, P. van Santen, L-
Schouten en A. Uittenbogaard. Denzelfden
avond zal ook eep verkiezing plaats hebben
van 4 leden van het kiescollege, n.l, de heer
ren G. N. v, d, Ameele, G. Kamsteeg, W.
Vletter, A. E. v. d. Voet, die allen herkies
baar zijn,
RIJNSBURG. Buirgerl. Stand.
GeborenTeunis, z. v. Teunis Hogewo-
ning en Sophia Louise Picternella Weeber;
Simon, z. v. Ario Eijkelenboom en Jacoba
van Wieringen; Christiaan Johannes, z. v;
Christiaan Johannes van Dijk en Gerritjo
Hogewoning; Gerrit, z. en Greta, d. van
Caspert van Iterson en Jannetje van den
Eijkel.
OverledenGatharina van Nieuwkoop, 13
mnd. d. v. Nicolaas van Nieuwkoop en Jan
netje Zandbergen.
Gehuwd: Jan Hendrik van Neerbos te.
Katwijk en Maria van Egmond alhier; Ys-
brand Hendrik Swart alhier en Martha Anna
Thereso Hermann alhier.
Ondertrouwd: Willem Gerard Wiesmeijer
en Cornelia Gatharina Brussee, beiden al
hier; Corneli6 de Koning en Johanna Su-
zanna de Koning, beiden alhier.
De omzet van de Coop. Boerenleen
bank alhier overschreedt dezer dagen de
som van f 1.000.000.
rDe aanmelding van deelnemers aan de
in Februari a.s. te houden nationale "t-éti-,
toonstelling van bloemen door de veilm]^
iyer. „Flora", alhiei', is van dien aard, dat
welslagen dezer tentoonstelling v ér zeker dis/
Er blijkt in vakkringen veel animo vobV
te bestaan,
Aan de groentenveiling alhier was gis
teren een ruime aanvoer van kool, tèrw1ji
ook een nogal belangrijk quantum uien'wgrd
geveild. Do laatste brachten ruim f4 pór'
baal op. Kool ging vogï f 8.50 f 10.50" per
honderd.
ZOETERW OUDE. Gistefavond gaf dé
Chr. gem. zangvereeniging „Zingt den
Heere" haar vijfde openbare uitvoering in
de Ned. Ilerv. Kerk. Hoewel de kerk matig
bezet was, kon men, het ongunstige weer in
aanmérking nemende toch zeer zeker tevre
den zijn.
Nadat de eere-voorzitter ds. II. J. Honders
de aanwezigen een hartelijk woord van wel
kom had toegeroepen, ving de vereeniging
met haar eerste, nummer aan. Niet minder
dan 18 nummers kwamen op het program
ma voor. De nummers, door dit koor ten ge-
hoore gebracht, werden zuiver gezongen, ter
wijl ook de nummers Dormi Fili (duet) en
Kniel, o mcnsch (duet) door de dames Hoo-
gewoning en v. Tilburg, begeleid op het kerk
orgel door den directeur, den heer Th. H. Pol
man, keurig en onder de grootste stilte ten
uitvoer werden gebracht. Ten slotte moeten
nog genoemd worden de viool-solo's van den
jongeheer Bernard Polman en de orgelbege
leiding van'de dames.Geertyuida v. Tilburg
en Willi Parlevliet (de laatste was reeds
genoegzaam bekend). De vereeniging, die
voor het eerst onder dezen directeur een uit
voering gaf, is dit jaar flink vooruitgaan.
Ds. H. J. Honders sloot met dankgebed de
zen avond.
Vruchtboomen planten.
„Welke soorten van appelen- en peren zijn
voor kleine tuinen de meest geschikte en
aan welken vorm dient de voorkeur gegeven
te worden, aan struikvorm of aan hoog of
halfstam?"
Met November i;i hel plantseizoen weer
aangebroken Najaarsaanplant verdient op
de meeste gronden de voorkeur, Qedurende
den winter kan de grond zich zetleh; sluiten
de wortels heter tegen de aardde eitjes -aan,
zoodat het vormen van nieuwe organen in
den bodem in het voorjaar spoediger plaats
heeft ep de risico van hergroei minder groot
doet worden.
Van de inkomende vragen zijn er meer
dere/die ongeveer luiden als dé bovenstaan
de. Wanneer wij een antwoord moeten ge
ven, dient de vraag in twee gedeelten te
worden gesplitst. Het tweede gedeelte, n.l.
welke vorm het meest is aan te bevelen, is
zoo mogelijk nog van meer belang dan de
reeds zoo moeilijke soortenkeus. Wij willen
er daarom het eerst iets over meedeelen.
De hoog- en halfstaih-kroonboomen, zoo
als wij die kennen iri de boomgaarden,
respect, met een stamhoogte van pl.m. 1.90
M. en 1.30 M., zijn zonder uitzondering ge
kweekt op zoogen. zaailing-onderstam. Dc
eigenlijke appel- of peersooit is door enting
vergroeid met een wortelgestel, ontslaan
door het zaaien van pitten van genoemde
vruchtsoorlen en dit houdt in, dat zulke
hoog- en halfstamboomen meestal zeer grobt
werden met breeds kronen, grooter en bree
der naarmate de bodem, waarop zij zijn ge
plant, voedzamer is. Zulke boomen worden
soms op 12 M. afstand geplant of nog vorder
van elkaar en zij zullen in den loop der ja
ren tot elkaar groeien. Zulke boomen berei
ken meestal een hooge ouderdom, tachtig
honderd jaar en ouder nog en zullen meestal
op twaalf- vijftienjarigen leeftijd van
eenige beteekenis gaan dragen.
Dit laatste is vooral een groot bezwaar.
Immers, men plant een vruchtboom, om er
in de eerstvolgende j<vren vrucht van te
plukken. Het wachten gedurende zoo'n lan
gen tijd is niet geschikt dé liefhebberij er in
te houden. Want hoewel wij met genoegen
zien, dat de boom jaarlijks flink groeit en
in omvang toeneemt, het is toch om de
vruchten begonnen. Het aannemen van
groote afmetingen is voor kleine tuinen
eveneens een bezwaar. Alles, wat er onder
en er bij staat, zal spoedig worden verdron
gen, omdat de boom, zoo hij zich naar
wensch zal ontwikkelen, de geheele ruimte,
voor zich opeischt. Zoo zag ik voor enkele
jaren in ee:i tuindorp van een onzer groote
sleden zulke kroonboomen uitgeplant De
bedoeling, welke daaraan ten grondslag lag,
was zeer te waardeeren. De Maatschappij
wilde de bewoners aan vruchtboomen hel
pen. Maar de reden, waarom de kroonboora
vorm was genomen, was daar zeker niet op
haar plaats. Men verwachtte n.l. in later
jaren een grootschen aanblik, wanneer die
boomen in vollen bloei zouden staan. Maar
men zal mrj toegeven, dat vruchtboomen In
de eerste plaats worden gegeven om de
vrucht, welke er later aan groeit, en niet
om de bloementooi. Wanneer het daarom te
doen is, zou men meer en spoediger effect
bereiken door het aanplanten van de be
kende bloemappelsoorlen. De bewoners vaiï
de diverse perceelen zullen vele jaren op
vrucht wachten en het zal niet uitblijven,
dat de later groeiende appelen in den wa--
ren zin van het woord „twistappelen" blij*
ken te zijn. Immers, de boomen groeien met
de lakken over de afscheidende haagjes', do
vruchten vallen in bu-urmans tuin en wor
den door diëns kinderen opgeraapt. En waai,
door krijgt mén in een samenwoning van
uiteenloopende elementen spoediger onge-»
gelegenheden dan door dergelijke „inci-.
denten".
Zooals ik reeds opmerkte, wenscht men
spoedig vrucht van de boomen, liefst nog
in het jaar na planting. En dat kan zonder
bezwaar. Daarvoor heeft men niet eens eeiïi
grooten, (luren boom noodig. Groote boomen'
zijn voor aanplant niet te verkiezen. Ouder
dan drie jaar moet men ze eigenlijk niet
koopen. Boompjes van dien leeftijd groeien
het best door en zullen oudere sppedig in
omvang inhalen en zijn dan dikwijls bete?
van vorm en kwaliteit. Bovendien moeten
in kleine tuinen hoornen geplant worden,
welke drie of vier Meter afstand vragen.
Een kroonboom door inwoeien d,wangen tot
het vormen van een ljtléinetopp,zou de
vfuoht^vorming nog meer yeriatón. De boorti
zou steeds wordepaapgp?ètipj,. meerderen
•houtgroai. Voor kleine (uiiien,gepikte ap
pel-.- en pereboompjes, welke .betrekkelijk
klein blijven en vroeg dragèn, zijp niet ge-
ent iQp, mailing, jna^r zpogpn. dwerg-»
onderstammen. ,%iJ'
De peer staat op dg kweepeer, (Cydonia
vulgaris) en de appel op aen doucin- of split-
appel of op den paradijsappel. De doucin-on-
derstam is meer geëigend voor hoogere en
middelhooge gronden en is verreweg het
meest gebruikt, terwijl de paradijsonderstani
een vochtigen, voedzamen bodem vraagt'.
Appel- en pereboomen, op genoemde on
derlagen geënt, worden door iederen vrucht»
boomenkweeker geteeld. De hieraan groeien
de vruchten zijn even groot als van dezelfde
soorten, op zaailing geënt. Meestal zijn zij
even goed van smaak en gewoonlijk mooier
gekleurd. Voor hoog- «n halfstam worden de
genoemde dwergonderlagen niet gebruikt,
meestal kweekt men er struikvorm op en py-<
ramidën evenals meerdere vormen van lei-
boomen. Vooral de struikvorm is door de
eenvoudige behandeling zeer geschikt voor
liefhebbersluinen. Bovendien vormen zij in
fruitkweekerijen meestal de hoofdbeplanting.
Zulke boompjes dragen meestal reeds het
eerste jaar na aanplant en gaan daar gere-»
geld mee door. Op middelmatig zware gron
den is vier Meter afstand onderling voldoen
de, welke tusschenruimte gedurende de eerste
jaren, door het kweeken van bijv. groente of
'aardbeien kan. worden benut. Zulke boomen
worden gewoonlijk 25 a 30 jaren oud.
J. S.
Vraag. lk heb een stek van een IndI-»
sche hangplanl" geplaatst in een kléinen pot.
De wortels komen uit den pot. Moet ik de
plant nu verpotten?
H. te L.
Antwoord. Dit is aan te bevelen. Neem
den pot niet in eens veel grooter. Vijf centi
meters in doorsnede meer is genoeg.
J. S.
Vraag: Kunfc u ook mëedeolen tot welke
soort de plant behoort, waarvan een blaadje
hierbij gaat Do bladeren zitten aan den
achterkant steeds vol met luiéjes. Zou dit
ten slotte kwaad kunnen aan de plant 1
B. v. d. L. te L.
AntwoordBedoelde plant behoort tot de
varens; de naam is Cyrtomium falcatunl
't Is een sterke varen, welke kool moet wor
den gekweekt en des zomers in den tuin irt
do schaduw van hooge boomen goed gedijk
Wat u voor luisjes aanziet is geen onge
dierte, maar het zijn zoogen. sporen, welke
op de volgroeide bladeren voorkomen. Zó
dienen voor vermenigvuldiging, 't Kan dus
geen kwaad.
Vraag: Zou u mij den naam kunnen noe
men van de plant, waarvan een blaadje
gaat ingesloten? Dc planten.zijn nu pl.nJ<
1 M. hoog, zitten vol knoppen. Overwin-
terén zij buiten of wat moet er meo ge
beuren
Mevr. R. te L.
Antwoord: Het takje is van een Cosmes
bipinnatus. De Hollandsche naam is mu
niet bekend. Het is een éénjarig bloemge
was, dat dus aanstonds afvriest en da°
afsterft. De planten blijven niet over.
J. S.
Vragen op Tuinbouwgebied aan de R®*
dactie onder motto „Tuinbouw"..
