No. 19526.
VRIJDAG 2 NOVEMBER
Anno 1923
Officiesie Kennispe'^gn.
STA5SKIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER AD VERTE NTIENi
80 Os. per regel. Bi) regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine AdvertentiCn, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdags 60 Cts., bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
'10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cis.
Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 175 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COüRANTi
Voor Leiden per 8 maanden 2.86, per weetJT 0.18.
Bulten Leiden, waar agenten gevestigd gijn, per week" 0.18,
Franco per post 2.86 portokosten.
Dit (lummel esiaat uit DRIE Bladen
£E6iSTE BLAD.
I GEMEENTELIJKE VISGHYERKOOP.
Aan den gemeentelijken vischwinkel,
flTischmarkt 18 tel. 1225 is ZATERDAG en
yoorzoover voorradig ook Zaterdagavond
vcrkrijgb. 6CHELVISCH k f 0.20, SCHOL
f 0.200.47 per pond.
N. O. DE GIJSELAAR, Burgemeester
Leiden, 2 November 1923.
HINDERWET
Burgemeester en Wethouders van Leiden
.brengen ter algemeene kennis, dat door hen
.Vergunning is verleend aan de N. V. Distil
leerderij „De Fransche Kroon" v.h. Harte-
velt en Zn., tot uitbreiding van de distil
leerderij, in het perceel Langegracht No.
69 a, Sectie B No. 2889.
N. O. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 31 October 1923.
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN,
op MAANDAG 6 November 1923,
des namiddags te twee um.
Alsnog te behandelen:
Beëediging van den nieuw benoemden
Oemeente-ontvanger, den heer H. Filippo.
Open Brief van dr. Emile Verviers aan
H. M. de Koningin.
Door dr. Emile Verviers alhier is onder
staande Open Brief aan H. M. de Koningin
yerzonden
Aan H. M. de Koningin.
Mevrouw.
fn verband met de huidige kabinetscrisis
geeft ondergeteekende. dr. Emile Gerard Hu-
bert Verviers, privaat-docent in de econo
mische politiek aan de Rijksuniversiteit te
Leiden, het navolgende eerbiedig aan Uwe
Majesteit in overweging.
De oogenblikkeliike Vlootwet-crisis mani
festeert op ondubbelzinnige wijze de mach
teloosheid eener parlementaire Regeering om
leen groot nationaal belang zaakkundig at
te doen. Ook en vooral de beide andere
groote belangen, n.l. de bereddering onzer
staatsfinanciën en de bestrijding der econo
mische malaise, zijn door een parlementaire
Regeering onmogelijk tot een goed einde te
brengen.
Om de levensbelangen der Nederlandsche
Volksgemeenschap te beschermen, is dus
'grondige wijziging der bestaande constitu
tioneel practijk noodzakelijk en het oogen-
blik voor deze wijziging is thans zeer gun
stig. Daarom geef ikUwe Majesteit eerbiedig,
doch met aandrang in overweging, ditmaal
niet het oor te leenen aan de adviezen van
Vraadgevers, welke uit parlementaire partijen
Voortkomen, en op eigen gezag te besluiten
lo. Een Kabinet te vormen van wilskrach
tige en bekwame mannen, die geacht kun
nen worden tot geen enkele parlementaire
partij te behooren, onder leiding van den
beer mr. A. R. Zimmermann, of eenige an
dere sterke persoonlijkheid.
2o. Dit Kabinet met Uwe Koninklijke auto
riteit te steunen tegen de steeds toenemende
aanmatiging van hel Parlement, dat terug
gebracht dient te worden tot den oorspron-
kelijken opzed van raadgevend lichaam.
De gronden, waarop ik Uwe Majesteit
meen te moeten aansporen tot deze histo
rische daad, waarvoor het verre nageslacht
Haar nog dankbaar zal zijn. zijn de vol
gende
De Staatsrechterlijke formule der ministe-
rieele verantwoordelijkheid, die een halve
eeuw aan ons volk tot zegen strekte, legt
thans practisch het zwaartepunt'der regeer
macht bij de grillige parlementaire partijen,
die een werktuig geworden zijn in de hand
van onverantwoordelijke en in staatszaken
onbevoegde demagogen. Onder deze omstan
digheden is een bekwaam man met zelf
respect in den regel niet bereid een bestuurs>-
functie te aanvaarden.
Onze beste mannen wijden zich alleen
pan particuliere ondernemingen, of aan niet
Nederlandsche instellingen. Ik moge slechts
wijzen op Uwe eminente onderdanen Loder
en Zimmermann, die beiden den hoogsten
roem verwerven in dienst van vreemde
machten, terwijl ons eigen land hun dien
sten niet ontberen kan.
Deze parlementaire Regeeringsmannen
hebben een wetgeving in het leven geroepen,
die de menschelijke natuur verkracht en de
energie des volks ondermijnt. Zij hebben
voor het bereiken hunner materialist)°~\ie
hersenschimmen een bureaucratisch appa-
raat ingesteld, waarvan de geldelijke lasten
door het volk niet meer te torsen zijn. En zij
hebben veelal onbekwame en niet-toegewijde
dienaren aan zich weten te verbinden, zoo-
ual de economische overheidsdiensten en
jopenbare werken een desorganisatie en een
ifirruDtie te zien geven, dat zij yoor het volk
een voorwerp van ergernis en spot gewor
den zijn.
Het is uitgesloten, dat een uit parlemen
taire partijen voortkomend Kabinet deze on
gefundeerde wetgeving zal herzien, de over
heidsdiensten zal reorganiseeren en het bud
get in evenwicht zal brengen. Want zoo'n
Kabinet zal noodwendig uit onbekwame
mannen bestaan en de parlementaire dema
gogen zullen gemelde maatregelen niet wil
len steunen.
Uwe parlementaire raadgevers zullen
waarschijnlijk Uwe Majesteit aanraden met
een zwak parlementair Kabinet nog wat
voort te sukkelen, omdat de uiterste graad
van ontreddering nog niet bereikt i3. Maar
het uitstel, van dezen kloeken maatregel,
dien ik thans voorstel, zal over ons land veel
leed bezorgen, en eenmaal zal die maatre
gel toch genomen moeten worden.
Uwe Majesteit heeft thans slechts de keus
tusschen den chaos en een buiten-parlemen
tair Kabinet. Een Kabinet van bekwame en
sterke mannen, dat niet steunt op het ver
trouwen eener parlementsmeerderheid, maar
op het vertrouwen van de Kroon.
Door deze daad zal Uwe Majesteit de
groote traditie voortzetten van het Doorluch
tig Oranjehuis. Toen in 1848 overal in Euro
pa oproerige bewegingen ontstonden ter ver
krijging van meer volksinvloed op de Regee
ring, was het Koning Willem II, die op aan
dringen van den heer Thorbecke vrijwillig
toestond, wat elder's door burgertwist en be
dreiging verkregen werd.
Thans gaat door alle Europeesche landen
een onweerstaanbare strooming naar alge
meen herstel en naar uilschakeling der par
lementen. In het eene geval geschiedt dit
door het wapengeweld van een levenskrach
tige kern des volks in het andere geval gaat
bet initiatief uit van de hoogste autoriteit,
waarvan de energieke koning van Spanje
een navolgingswaardig voorbeeld gaf. Uwe
Majesteit gelieve dus Hare historische taak
te begrijpen, evenals Haar voorvader Wil
lem II, die begreep en met de Kroon als
steunpunt een verbeterd parlementair re
gime te vestigen, vóór dat door bedreiging of
wapengeweld het tegenwoordig stelsel ten
onder gebracht wordt.
Staatsrechterlijk is hetgeen ik U voorstel
volkomen gerechtvaardigd. Onze Grondwet
en onze parlementaire instellingen zijn een
concessie van het Koningschap aan het volk
door wijlen Koning Willem I in het belang
des volks gegeven. Koning Willem II deed in
het belang des volks de concessie der ml-
nisterie.ele verantwoordelijkheid, waardoor
het zwaartepunt der regeermacht bij het
parlement kwam te liggen. Welnu, wat de
Kroon vrijwillig gegeven heeft in het belang
des volks, kan zij op eigen gezag weer wij
zigen of terugnemen, wanneer onder veran
derde omstandigheden het belang des volks
dit eischt en een andere uitweg niet meer
mogelijk is. Want het algemeen welzijn Is
de hoogste wet.
De listige formule van de ministerieele
verantwoordelijkheid moge den persoon des
Konings willen uitschakelen en voor de ver-
I antwoordelijkheid voor den gang van zaken
ontslaan, voor God blijft Uwe Majesteit niet-
I temin verantwoordelijk. En ook voor het
oordeel van het nageslacht Het volk vraagt
than9 werk en brood. En het vraagt van zijn
Vorstin bescherming tegen verwoestenden
invloed der parlementaire partijen.
Bij gelegenheid van Haar Zilveren Regee-
ringsjubileum is aan Uwe Majesteit op ont
roerende wijze gebleken van de gehechtheid
des volks aan zijn Vorstin. Dat zij deze ge
hechtheid beantwoorde door het volk een
wijze en krachtige Regeering te schenken,
i die haar steunpunt niet langer vindt in den
hartstocht der parlementariërs, maar in de
autoriteit van het Koningschap.
Zoodra ons volk weer de krachtige hand
eener wezenlijke Regeering voelt en het den
1 noodlottigen invloed der parlementaire par
tben en der demagogen beteugeld weet, zal
de vlijt en de veerkracht onzer natie weer
worden opgewekt en ontspannen,
i Dan zullen de bekwame mannen, die thans
stelselmatig uit hel Staatsbestuur geweerd
worden, zich wederom aan het algemeen
welzijn gaan wijden en de ambtenaren van
alle Staatsdiensten tot verhoogd plichtsbesef
worden opgewekt En eerst langs dezen weg
kunnen wij den economischen nood te boven
komen.
Ik ben overtuigd in het bovenstaande de
gevoelens van het beste deel van Uw volk te
hebben vertolkt en ik vertrouw, dat dit ad
vies in ernstig beraad zal worden genomen.
Van Uwe Majesteit de toegewijde en
dienstwillige,
(w. g.) Emile Verviers.
Leiden, 29 Oct. 1923.
De verwerping dei Vlootwet
Naar aanleiding van het verwerpen der
Vlootwet werd gisteravond in de groote
Stadszaal door de S. D. A. P. en de moderne
vakbeweging een feeslvergadering gehou
den, waarin als spreker optrad het bekende
Tweede Kamer-lid, de heer J. E. W. Duys.
Het was er dus vol. Zoowel beneden als bo
ven bleef er geen plaatsje onbezet en nog
steeds hield de stroom van belangstellenden
aan. Tientallen stoelen werden er bij ge
plaatst tevergeefs. Het was nog altijd on
toereikend. Tenslotte vulden zich de gang
paden, terwijl zich om de perstafel een soort
eerewacht vormde, die heel den avond haar
plaats niet heeft verlaten.
De voorzitter, mr* .Van Eek, constateerde
met voldoening deze groote opkomst, die
aantoont, dat men ook'hier te Leiden ver
heugd is over de verwerping van de Vloot
wet ,en gaf na een korte inleiding, en nadat
de zangvereemging „De Stem des Volks"
eenige liederen had gezongen het woord
aan den heer Duys, die met daverend ap
plaus werd begroet.
Spreker zeide zich wel zoo ongeveer den
gemoedstoestand te kunnen voorstellen van
het publiek toen de tijding kwam, dat de
Vlootwet was verworpen. In tientallen van
jaren is er in de Kamer niet iets gebeurd,
dat zoo emotievol, zoo spannend was als de
behandeling dezer wet, speciaal op den laat-
sten dag. Die dag was om drie redenen van
groote beteekenis. In de eerste plaats ging
het om de vragen: „Zal Nederland in mili
tair opzicht mee gaan doen aan de impe
rialistische politiek der groote mogendhe
den? Zal Nederland den tweeden stap doen
op een terrein, waar het onherroepelijk in
den oorlog wordt gesleurd?
Ten tweede: „Zal Nederland den weg op
gaan van een fascistische dictatuur? Ook al
zit het etiket van een imperialistisch Chris
tendom van het merk Colijn er op?
Ten derde was deze uitgaaf niet te rijmen
met de leuze van bezuiniging.
In hoofdzaak echter ging het om de eerst
genoemde kwestie. Daardoor steeg de span
ning tot een ongelooflijke hoogte. En bij de
stemming heerschte er tenslotte een adem-
looze stilte, een stilte gelijk nog nimmer in
de Kamer is geweest.
Gelukkig, de vlootwet is verworpenI
En vraagt men mij nu, aldus spreker, wat
voor een gevoel ik had op dat moment dan
luidt mijn antwoord: „Precie9 als de Ko
ningin bij haar jubileum. Ook ik heb ge
dacht: Ach, mocht Vader Willem leven, om
dat nog eens te kunnen zienl" (Daverend
gelach).
Evenwel wij mogen de ernst van den
toestand niet uit het oog verliezen. De wa
gen van het militairisrae staat nog steeds
op de helling. Door onze actie zijn de rem
men momenteel vast gezet, maar men is al
lang bezig om ze weer lo9 te maken. Blijkt
niet ten duidelijkste uit de christelijke bla
den dat de meeste R.-K. leden, die afvallig
aan hun parlij zijn geworden, slechts hebben
tegengestemd om de democratisch voelende
arbeiders der R.-K Staatspartij in toom te
houden? Erkent de heer Engels dat niet vol
komen in een door hem geschreven artikel?
Hoeveel slechts zal er noodig zijn om den
wagen weer van de remmen te bevrijden?
Wij hebben allen, vervolgde spreker, wèl te
bedenken wat onze taak is. Wij moeten met
man en macht onze schouders er onder
zetten om het imperialisme te bestrijden en
den kunslmatigen haat tusschen de volkeren
te overwinnen. Daarvoor is een hechte or
ganisatie noodig. Zij, die niet georganiseerd
zijn, die slechts oogsten wat wij zaaien, zijn
de klaploopers van onze arbeidersbeweging
(Applaus).
Alsnu komende tot de beteekenis van de
verwerping der vlootwet zeide de heer Duys
dat de eerste gevaarlijke slap is geweest het
verkwanselen der Djambi-olievelden aan
Engeland. Daardoor is ons land economisch
in handen van het Britsche imperium ge
komen, en het was te voorzien, dat de mi
litaire kwestie spoedig zou volgen. De vloot
heette te dienen om onze neutraliteit te
handhaven. Doch men begreep niet dat
reeds het indienen dezer wet een schending
was van de neutraliteit, omdat wij ons daar
mee ook in militair opzicht vastlegden aan
Engeland.
Bovendien deze wet werd ingediend
door een ministerie, dat onder leiding stond
van Colijn, de man die met zooveel gejuich
is binnengehaald. Hij, de leider der „kleine
luyden" zou eens orde op de zaken stellen.
Maar hoe? Was dit een daad van christe
lijkheid? Is er één specifiek christelijke
maatregel onder de plannen van Colijn?
Zoowel de werkloozenzorg, de aftrek van
10 pCt. der ambtenaarssalarissen, de ophef
fing van het 7de leerjaar, als de belasting
op fietsen, bier, thee, enz., bewijzen het te
gendeel. De rechterzijde praat steeds over
God's wil. Alsof dit stelletje bandieten de
partij van Christus zou zijnl (Beweging).
Wordt er nu ook gezegd, dat het God's wil
is dat de Vlootwet is verworpen? Is het
Christelijk om tal van bezuinigingsmaatre
gelen te nemen, waardoor alleen de prole
tariërs worden getroffen? Het is waar, dat
de belastingen zeer hoog zijn, maar het gaat
niet aan alles van één kant te halen. Wan
neer het schip zinkende is moeten wij allen
helpen pompen. Dan geldt het paroolPom
pen of verdrinken. Doch Colijn zei tot de
arbeiders: Pompen én verdrinken! Temidden
van al die maatregelen, waardoor het volk
werd getroffen, kwam Colijn met de vloot
wet, en dat terwijl er reeds 830 millioen
aan onze vloot is weggesmeten. Nederland
is hel meest militairistische land van de
wereld. Volgens de cijfers van den Volken
bond zijn sinds 1914 de uitgaven voor leger
en vloot met 40 pCt. geslegen. In 1914 be
steedden wij 23 millioen per jaar; thans
64 millioen.
En wat hebben wij er voor gekregen? Het
antwoord moge blijken uit wat de kolonel
der marine, Van der Sluis, eenige maanden
geleden schreef in het marine-blad over de
manoeuvres der vloot In Indië: Toen van
een nieuw schip de kanonnen werden be
proefd door met halve lading te schieten,
barstten er elf geheel uit elkaar, terwijl het
twaalfde door het dek ging en in de machine
kamer terecht kwam" (YrooMjkheid).
Dit staat zwart op wit geschreven door
iemand uit de practijk.
Als ik, aldus spreker, in oorlogstijd com
mandant was van een oorlogschip zou ik
niet op de vijanden schieten. Want je raakt
toch niets. Ik zou hen inviteeren op een
diner in de machinekamer. Dat was veel
zekerder om hen te treffen I (Daverend
gelach).
Men zegt nu wel, dat volgens ons systeem
„geen man en geen cent" ons land weerloos
i9, maar wat is het nu dan? Het eenige ver
schil is, dat de weerloosheid, als tot nu toe
toegepast, 830 millioen kost, terwijl on9
systeem die gelden vrij zou hebben gekregen
ten bate van maatschappelijken en cultu
reel en arbeid!
Het was een belachelijkheid der regeering
om te durven spreken van een half uiterste
minimum. Dat k&n geen zin hebben, zelfs
niet al was men verzekerd van den steun
van een zekere buitenlandsche mogendheid.
Doch mem kan nu lachen om de door de
rechterzijde verkondigde dwaasheden, men
mag daarbij de ernst toch niet uit het oog
verliezen. Ons protest ging tegen het feit,
dat wij willens en wetens in een oorlog
zouden worden gesleurd en tevens tegen het
feit, dat millioenen zouden worden uitge
geven voor het militairisme terwijl men het
volk liet verhongeren .daarbij tegelijkertijd
tal van cultureele maatregelen den nek om
draaiende. Opze actie heeft gelukkig suc
ces gehad. Maar wij zijn er daarmede niet
Wij kunnen slechts hopen dat dit de eer
ste stap is geweest van het uiterete minimum
tot afschaffing der geheele vloot. En ons
verder sterk te maken in de organisatie om
een einde te kunnen maken aan het mili
tairisme en tenslotte ook aan het stelsel van
het kapitalisme. Organisatie is than9 het
wachtwoord, zoo eindigde spreker. Wij al
len moeten meehelpen aan de bestrijding
dezer verderfelijke stelsels, om te komen
tot vrijheid, welvaart en vrede. Leve het
socialisme. (Donderend applaus).
De heer Van Eek sloot hierop de verga
dering nadat de „Stem de9 Volks" zich nog
maals bad doen hooren.
Maatschappij van Nijverheid en Handel.
(Departement Leiden).
Bovengenoemde afdeeling heeft gister
avond hare lezingen in voordrachten over
dit seizoen geopend met een vergadering in
het Nutsgebouw, waarin de heer ir. M. Po
lak, uit Scheveningen een met lichtbeelden
en demonstraties verduidelijkte lezing hield
over Radio-telegrafie en -telefonie, zooals
de aankondiging luidde.
De zeer druk bezochte vergadering er
waren ook veel leerlingen van onderwijs
inrichtingen aanwezig werd te acht uur
ruim door den waarnemenden voorzitter,
I den heer D. Jaeger, geopend, nadat reeds
j een radiotoestel dat werd gedemonstreerd
een voorproefje van een Haagsch concert
bad gegeven.
De heer Jaeger heette in het bijzonder den
heeT Polak welkom, die zoo vriendelijk is
geweest hier een wel zeer actueel, doch voor
al voor leeken niet gemakkelijk onderwerp
te willen behandelen, het verheugde hem
tevens dat de opkomst zoo talrijk was en dat
de spr. hier zooveel technici en a.s. technici
voor zich zag.
De heer Polak ving aan met de opmerking
dat er geen sprake van was, om het onder-
werp volledig op een avond te behandelen.
Hij zou zich daarom in hoofdzaak bepalen
tot de radio-telefoon en alleen de telegrafie
daarbij ter sprake brengen, voor zoover dit
voor een goed# begrip van de zaak noodig
was.
Verder zal hij zich moeten bepalen tot de
grondbeginselen der radio-telefonie. Wan
neer het hem gelukte voor leeken de ge
heimzinnigheid te kunnen wegnemen waar
in de radio-telegrafie en -telefonie nog altijd
is gehuld, dan achtte hij zich reeds voor
dezen avond tevreden.
Aan de hand vaD voorstellingen en teeke-
ningen op het zwarte bord, deelde hij eerst
een en ander mee over de lijn-telefoon, zoo
als wij die allen kennen en zette uiteen, hoe
men op deze wijze met elkander kan spre
ken. Op heizelfde beginsel al9 de lijn-
telefonie berust ook de draadlooze telefonie.
Hier i9 het niet de draad die de geluidtref-
fingen overbrengt maar een hypothetische
stof, welke wij ether noemen en waarvan
spr. de verschillende eigenschappen, voor
zoover die zijn waargenomen, meedeelde.
Met teekeningen trachtte spr. verder dui
delijk te maken hoe de geluidstrillingen nu
door het luchtruim worden overgebracht en
hoe daarvoor een z.g. antenne noodig is, die
ook voor deze gelegenheid is aangebracht op
het Nutsgebouw en de St. Petruskerk, welk
werk door den heer Van Tol, alhier, welwil
lend is verricht Spr. dankte daarvoor den
heer Van Tol en deelde tevens mede dat deze
heer in Leiden binnenkort een Radio-Tech
nisch Bureau zal openen. Voor het aanwe
zige radio-toestel en de talrijke apparaten,
dankte hij den heer Tasseron uil Den Haag.
Wanneer wij straks zullen kunnen genieten
van een concert dat hedenavond in Den
Haag wordt gegeven, en van een kerkcon-
cert te Londen dan hebben wij hem daarvoor
dank te weten, zeide spr.
Bij de verdere uiteenzetting van de wijze
van overbrenging der geluidstrillingen wees
spr. er op dat men niet altijd zeker is van de
overbrenging, afgezien van het feit dat bij het
overbrengen steeds geluidsvormingen plaats
hebben. Atmosferische en electrische invloe
den kunnen zich laten gelden en storend
BINNENLAND
Open Brief van dr. Emile Verviers aan
H. M. de Koningin.
Antwoord van den Minister van Water*
staat op vragen inzake de stopzetting van
den Postchèqne- en Giro-dienst en het 005*
deel van prof. Drncker over dezen.
Brandstichting te Rotterdam.
BUITENEAND.
DtJ onderhandelingen over de nitnoodiglng
door de geallieerden tot Amerika te richten
voor een economische conferentie.
De gang van zaken in Dnitschland.
werken. Bovendien en dit geldt vooral
voor zang en muziek geeft het toestel dat
bestemd is het geluid in een gesloten ruimte
te verspreiden er een iets gramafoonsachtigs
aan. Het best worden de geluiden overge
bracht wanneer men luistert met het toestel
aan het oor. Een en ander bleek in de pauze
toen er radiomuziek werd gegeven, die aan
duidelijkheid nog wel iets te wenschen over
liet. Na de pauze gaf de heer Polak uitleg
van verschillende aanwezige apparaten en
deelde o.a. mede, hoe ook op dit gebied een
Nederlandsche firma, n.l. Philips Gloeilam
penfabriek prestaties heeft geleverd, die met
eere genoemd worden.
Verder verduidelijkte hij met een aantal
lichtbeelden nog een en ander, op dit voor
den leek niet gemakkelijk te onderkennen
terrein.
De heer Polak werd met aandacht gevolgd
en aan het einde hartelijk toegejuicht.
De voorzitter maakte zich ten slotte tot
tolk van alle aanwezigen toen hij den spr.
dank bracht voor zijn leerzame voordracht
en hem een „tot weerziens" toeriep.
Centrale Bazaar voor den Wijkarbeid ln de
Ned.-Herv. Gem.
Er zal weldra hier ter stede weer een ba
zaar worden gehouden. Dinsdagmiddag a.e.
zal hij reeds worden geopend.
Een comité uit de wijkvereenigingen,
waarvan voorzitter is ds. M. J. Punsclie,
secretaris de heer J. B. Meynen, penning-,
meesteres mevr. Van NesVan de Pol, en
een damescomité, vragen de aandacht voor
deze zaak, van zeer groot belang voor da
Ned.-Herv. Gem. alhier.
Het komt hun voor, een dringende eisch
te zijn, dat ook in dezen lijd de Wijkarbeid
in allerlei vorm krachtig worde voortgezet.
In veler woning blijft er nood te lenigen
van velerlei aard. Vooral echter vraagt de
geestelijke voorlichting en vorming van ons
volk onze aandacht, nu verschillende in-j
vloeden daarop demoraliseerend werken.
Zoekend naar de middelen om in den
veeleischenden tijd, dien wij doormaken,
dit werk krachtig te kunnen voortzetten,
hebben de Christelijke Wijkvereenigingen
„Levendaal (Levendaal 103;, „Pniël" (Mid
delstegracht 60), „Staalwijk" (Heerenstraat
27), „Bethesda" (Hoefstraat 44), „Phebe"
(Oude Vest 91), „Kerkelijk Wijk IV" (Stille-!
Rijn 13) en „Kerkelijk Wijk VIII" („Irene",
Haven 46) het plan opgevat, de volgende
week een Gentralen Bazaar te organiseeren
voor den Wijkarbeid.
Van veler steun zal het welslagen van
dit plan afhangen. En waar het hier geldt
de zorg voor zieken en hulpbehoevenden
zoowel als de meer geestelijke bearbeiding
der menigte door Vereenigingen, Zondags
scholen en dergelijke, meenen zij ook op
dien steun een beroep te mogen doen.
Zij zijn reeds geholpen met goederen en
handwerken, en ook met geldelijke bijdra
gen. Zij houden zich echter voor nog meer
steun aanbevolen en nu vooral ook voor een
druk bezoek aan den bazaar.
Eere-voorzitter tier comité's is onze bur<
gemeester.
Het Provinciaal Kerkbestuur van Zee
land heeft tol de Evangeliebediening in de
Nederlandsche Hervormde Kerk toegelaten
de heer E. A- A. de Vreede, te 's-Graven-
bage, (van de universiteit alhier).
Onze lezers zullen zich herinneren,
dat in den laatsten tijd een drietal conduc
teurs bij de N. Z. H. Tramweg-Mij. hun
40-jarig jubileum vierden en daarbij zoowel
van de zijde der burgerij als van die der
Directie en het personeel werden gehuldigd.
Doch hierbij is het niet gebleven. De Nederl.
Maatschappij van Nijverheid en Handel,
(voorheen Maatschappij van Nijverheid),
die aan werklieden en beambten, welke ge
durende ten minste 25, 40 en 60 jaren bij
denzelfden persoon of hetzelfde bedrijf
werkzaam zijn geweest, en daarbij op eeni«<
gerlei wijze hebben uitgemunt, getuigschrif<
ten uitreikt, greep deze gelegenheid aan on|
