POLI KOES JK A KOMT!
Drogisterij Haariemmerstr. 6, Te!. 788j SnÜsiife
Eerste Klas Fabrikaat
is niet voldoende, het
moet ook goedkoop zijn
GOR.A. MULDER FA VALK
H Heeren, Jongens en Kinderen
tegen bijzonder lage prijzen
Beuzen
Lucht-Ballois
GESCHENKEN
HASSELMAN PANDER LEIDEN
Glycerinan-Zuurstof Inhalatie.
Drukwerken
ASTRA
CAHEN's MAGAZIJN
Jaloezieën- en Markiezenfabriek
H. VAN DUYLJr., Bierkade 15, Den Haag,
KOUSEN
VRAGENRUBRIEK.
Het is niet meer noodig om nog langer tiooger
prijzen voor Eerste Klas Piano's te besteden
Wij zijn het Oudste en
Soliedste Adres voor Leiden
BREESTRAAT 109
Leveranciers der beroemde KASTNER-AUTO-PIANO'S en
de PHILIPS ELECTRISGHE PIANO'S en ORKESTRIONS
EEN TSREASSIIÏCI VOOR
MUSOALLA-GEBRUIKERS.
een prachtigen Stereoscoop met 25
Platen uit alle deelen der Wereld.
Haarlemmersfraat hoek Donkersteeg
fl.45 3084
„DE BONNETERIE", Breesir. 128
Kindoren
mode
Wij verrassen ze
met
en met aardige
AMEUBLEMENTEN -
ELECTR. MEUBELFABRBEK
Vereeniging tot Bevordering van
den bouw van Werkmanswoningen
1=1 SOHOPHUIZEN'.
De beste resultaten bij
ALLE
Fa. G. v. BRUSSEL,
WITTE WOL
I.io PerkDOt-
„DE BONNETERIE", Speciaalhuis
BOLDERT Co. - Amsterdam
CAMISOLES
„DE BONNETERIE"
wezenlijks nieuws verjnag de mchsch dan
ook niet le scheppen: hij kan slechts her
scheppen. naar wat reeds bestond. Dit is
vooral op de kunst van toepassing, waar
van de vorm slechts op enkele vaste grond
vormen berust, die onveranderlijk zijn. Wat
de revolutionair wil. is verandering van hel
bijzondere, het lijdelijke, wanneer dat, ten
gevolge van de reactionaire Iraditioneele
kracht ondragelijk is geworden en wanneer
dus het tijdelijke tot een algemeenheid
dreigt te worden, met al de behoudzucht,
die dat tijdelijke kenmerkt. En dat gebeurt
zelfs dan, wanneer dat bijzondere tot de
hoogst mogelijke openbaring is geslegen,
zooals dal in de groole cultuurtijdperken
het. geval was. Spr. herinnert daarbij aan
de kunst van het klassieke en middeleeuw-
sche tijdperk, welke kunsten toch ook lot
ondergang waren béstemd. Maar wij blijven
die werken vereeren, als de waarlijk klas
sieke, juist, omdat deze, niettegenstaande
het bijzondere van hun karakter, het alge-
meehe in dat bijzondere openbaren.
De „waarheid" komt nooit van één per
soon. Elke revolutie is daarom een worste
ling voor het algemeen mensehelijke, legen
het ondragelijk geworden bijzonder persoon
lijke. Wanneer wij dus spreken van een
nieuwen tijd, die begint, dan moet op dat
nieuwe nog lang worden gewacht. Dr. D.
verwees kunsthistorisch o.a. op de komst
van. de renaissance.
Spr. kwam nu tot de vraag hoe liet in zulk
een tijd van crisis, met de verschillende
openbaringen van den menschelijken geest,
in dit geval met de kunst gaat. In zulk een
tijdperk is er van een algemeene aesthe-
tische eenheid geen sprake.
Er is dan waar le nemen een worsteling
van het reeds afgestorvene, dat zich wil
handhaven, met het nieuwe, dat nog.,niet
rijp, maar daarom juist zoo bekoorlijk is.
Dan verschijnt de volstrekte ontkenning
van alle traditie, het willen scheppen van
het nog nooit geweest zijnde, dat leidt tot die
uiterste verbijzondering, het hyperindividu-
eele, dat daardoor den naam van exotisch
krijgt. En daartegenover de decadente po
gingen van een kunst, die sterven gaat. Po
gingen eenerzijds karakterloos en slap, an
derzijds van een eenigszins pervers karakter
omdat er ook is een aesthisehe moraal. De
worsteling der kunst in een tijdperk van
crisis is daarom tragisch zoowel als heroïsch
Daarom spreekt het ook vanzelf, dat voor
lijdgénoolen een juiste onderscheiding lus-
Bchcn de verschillende kunstuitingen zoo
moeilijk is. Het is daarom eerst aan geslach
ten na zijn ontstaanstijd voorbehouden de
al of niet blijvende waarde van kunstwer
ken te bepalen. Bovendien is den mensch,
als gevolg van het gebonden zijn aan tra
ditie geneigd elke nieuwe kunstuiting te be
spotten.
Een kunstwerk is de openbaring van een
mensehelijke ziel, van den goddeiijken geest
zelf, dus de meest idéeele uiting van het al
lerdiepste. Zou tot beoordeeling daarvan niet
de grootste voorzichtigheid zijn geboden,
vroeg spr.
Over alle andere dingen van het men-
sehelijk denken en weten zal men zich wel
wachten een oordeel uit te spreken, maar
tot een kunsloordeel, dat het allermoeilijkst
is, acht ieder zich in staaf.
Rembrandt werd niet geduld, Mauve werd
door zijn collega's om zijn nieuwe opvatting
bespot, om niet te spreken van Van Gogli,
die nu wordt vereerd. Daarom zij men voor
zichtig legen de vreemde uitingen van dezen
tijd, al spreekt het vanzelf, dat er ook wer
kelijk veel onbelangrijks, dat zich als hooge1
kunst opdringt, wordt voortgebracht.
Dal voor hel uitbreken van een crisis ccn
revolutionaire idee, ook een kunstidee zich
reeds lang te voren opdringt, bewijst spr.
met aan te toonen dal de tegenwoordige
reeds in 1880, begon, samenvallend met de
radicale beweging op maatschappelijk ge
bied, waarmee zij als aeslhetische openba
ring misschien eenig verband toonde. Want
de litteraire beweging van toen, als zoodanig
lievig bespot, was ook een revolutionaire,
een reactie tegen de voorafgegaande.
Inlusschcn heelt zich het tempo der kunst
beweging in den laalsten tijd versneld in
ècn zelfde verhouding als de maatschappe
lijke.
Eike.kunst zaldie verandering in haar
eigen karakter vevVezenlijkcn. Maar wel is
het merkwaardig op te merken, hoe de mo
derne kunstbeweging in hel algemeen
streeft naar een toenadering der veschij-
lende kunsten onderling, naar het Willen be
grijpen-der-kunsten van elkaar.
Deze onderlinge toenadering der verschil
lende kunsten is van groote cultureelc be-
tcekenis, omdat daarmee opnieuw de voor
waarde zich gaat vervullen voor de einde-
lijke verwerkelijking van een algemeenen
stijl.
Dit is naar dr. B.'s meening ook het zeker
ste bewijs, dat wij gaan naar een nieuwe
samenleving van een meer idieele geestes
gesteldheid, dan de voorafgaande.
De openbaring der verschillende kunsten
zullen in zekeren zin een gemeenschappelijk
karakter vertoonen en er zal een gelijksoor
tige evolutie plaats grijpen.
Behalve de dichtkunst, als.de meest uni
verseel^ heeft van de beeldende kunsten
zpkcr de schilderkunst het meest persoonlijk
kara klier.
Dan volgt de beeldhouwkunst en eindelijk
de bouwkunst, welke krachlens haar maal?,
schappelijk en materieel karakter het
langst'aan de traditie vasthoudt. Haar ont
wikkeling gaat daarom ook het moeilijkst
omdat het kunstwerk van bouwkunst voor
de gcheele kunst als 't ware stijtbepalend is.
Wat nu het algemeen karakter der kunst
betreft, kan volgens spr.- worden ge
zegd dat de kunst der laatste veertig jaar,
dus van liet begin af, dat de eigenlijke crisis
zich heeft ontwikkeld van het z.g. impres
sionisme tot het expressionisme, langs ver
schillende lusschenvormen van Kubisme
futurisme, om van het dadaisme niet te
spreken. Én misschien is een nieuw „isme"
al weer op komst.
Het eigenlijk karakter der ontwikkeling
is, zooals Spr. nader aantoonde, een evolu
tie in ^bstractioneelen zin.
In hoeverre, nu de verschuivingen tot een
werkelijke algemeene kunstontwikkeling
zullen leiden is, volgens dr. B., bezwaarlijk
t$ zeggen, maar wel rijst de vraag of de ge
volgen niet ad absurdum zullen gaan. Want
aan elke kunstverwezenlijking zijn nu een
maal beperkingen gesteld, waarvan de gren
zen niet straffeloos kunnen worden over
schreden.
Maar in elk geval is het verheffend de
worsteling te aanschouwen als een chaos
van openbaringen van den menschelijken
geest, die heen wijst naar een nieuwen tijd,
die komen moet en waarvan de maatschap
pelijke vorm een nieuwe verbijzonderen zal
zijn, als tegengesteld aan den onhoudbaar
geworden eenzijdigheid van den nu voorbij
gaande.
De tegenwoordige samenleving over een
van geweldige geestelijke spanning en bare
acsthetische openbaringen zijn zoowel rad^s
loos als geniaal.
Maar zij zijn zeker de uiting van een
worsteling van het bereiken van de hoogte,
waarop eenmaal een nieuwe jlempel zal wor
den gebouwd. Dat kan echter eerst dan ge
beuren. Wanneer ook de samenleving zich1
tot een liooger plan zal hebben opgewor-
steld, dan het tegenwoordige; de crisis zal
zijn opgelost lot bevestiging eener nieuwe
maatschappelijke eenheidsgedachte, welke
de voorwaarde is. waarop zich aan dien
tempel ook de nieuwe religieuse diologie
acsthelisch zal kunnen openbaren.
Maar aldu3 eindigde spr.: daarvoor ie
noodig geduld, geduld en nog eens geduld.
De belangwekkende voordracht werd aan
het einde door een reeks lichtbeelden ver
duidelijkt.
J. C. D., fce L. Dc curator zal hier-
over hebben te beslissen. U zult de vergun
ning wel kunnen koopen. De opbrengst
komt ten bate van den boede-J.
Y. G., te L. Door een aanvraag aan
de rechtbank.
J. v. Z., te A. Lissc. Leimuiden, Kudel-
staart, dc Kwakcl, Uithoorn, Yinkeveen
Baambrugge, Loenersloot, Vreeland, Korten-
hoef, 's-Graveland, Hilversum, 51.6 K M.
Lisse, Hillegonl, Bennebroek, Haarlem,
Halfweg, Westzaansche Overtoom, Zaandam
Koog a/d. Zaan, Westzaan, 51 K M.
Wij voeren merken alsBcchsteii», Lipp,
Scbledmayer, Uebel Lechleiter, Rosenkranz
enz. enz.
Heden een nieuwe aanvoer van dezo leklas instrumen
ten, tegen prijzen, zóó billijk, dat U verbaasd zult zijn
Neem liever een goede Piano, zeer billik
contant, ot volgens ons nieuw systeem
zonder vooruitbetaling; b(j termijnen vanaf
f 15.— per maand, maar neem nooit een
slechte Piano, een zoogenaamd koopje dat
U uw geheele leven verdriet berokkend
130 jaar bestaand
Hofleverancier 3106
BOEEHOÏÏDEI HE. O.
Schriftelijke en mondelinge opleiding voor de examens 1924
en 1925 onder leiding van I. J. SLOOS, Accountant, Lid der
Nederl. Organisatie van Accountants met medewerking van Dr.
K. KAtJFFMAN en Mr. H. VOS Jr. InlichtingenNieuwst.
3, Tel. 2102. Instituut voor Handelswetenschappen.
2458
Als V een flesch MUSCALLA koopt, moet U het
kopje van den Capsule afsnijden en bewaren. Het kopje
is het ronde plaatje, waar de naam MUSCALLA op staat.
Die kopie-s kunnen tusschen 1 en 10 Maart a.s. ge
zonden woruen naar onderstaand adres, met duidelijke
opgave van naam en woonplaats en aantal kopjes.
Aan ieder der 25 inzenders van de meeste kopjes
zend ik half Maart a.s.
Als troostprijzen stel ik voor de Kinderen 100
Prentenboeken beschikbaar, te verdeelen onder de
volgende 100 inzenders. Er zijn prachtstukken bij, sommige
op linnen geplaktI 3085
Ml'SCALbA (naam wettig gedeponeerd) de parel
der Zoete Orlekschc Wijnen, ie hij iedcren
Kruidenier verkrijgbaar.
1 „De Stad Parijs"
PRACHT füACCO
ALLE KLEUREN
Pas ontvangen
voor
3095
Grootste Keaze
uitsluitend degelijke kwaliteiten
Aardige Modellen
Prima Afwerking*
Brengt Uwe
BREESTRAAT 146 TELEFOON 662 - BOTERMARKT 28-22.
Velours Pluchetie, de beste kwaliteit, per
Infaid-Linoleum
Asiat9c«Wilton>Karpetten
Moquette Tafelkleeden
Schotsche Plaids
i)
i>
ii
U
per NI.
±2x3 M.
1.60x1.80 M.
1.50x1.80 M.
f 3.50
f 8.75
125.-
f 45.-
f 25.-
2709
TE LEIDEN
Het Bestuur maakt bekend,
dat van de Obligaticlccniug
1894 zyn uitgeloot de
n ammers 28,49 a en b, 61,69
en van de lecning 1898
nummer 118.
Inwisseling kan geschieden
bij den Administrateur, adres
Stedelijke Werkinrichting
Leiden* 3094
Nleuwstraat 10 - Opgericht 1873 Telef 1419
Berging Jaloezieën en Markiezen
Schilder- en Reparatie-inrichting
3010
«0 «oortgeljjke AANDOENINGEN der luchtwegen zijn tot
nu toe bereikt met
Medicamenten verstuivers voorradig (ook to huur verkrijg
baar) by Apotheek Dr. H. NANKING» Korte Peten 7»
Tel. H. 0263. Slól
tegen concurreerende Prijzen
llanvl.straat 222, Lelden
5569 Teletoonn. 1350.
PROBEERT ONZE
Znivcr Wit cn Krimpvrij
ff 0,95 I j._ni
BREESTRAAT 128
3084
Bij den Bocklinndel, als
mede aan alle Stations
en Kiosken in Neder
land verkrijgbaar
[Abonnementsprijs slechts
j i 3.7per halfjaar, incl.
extra-nummers
'2T71
EXTRA AANBIEDING
WOLLEN 3084
Wit en Jaegev-klcnr
- BREESTRAAT 128
