No. 19523.
DINSDAG 30 OCTOBER
Anno 1923
Officieels Kennisgeving.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
PRIJS DEB ADTEBTENTIENl
80 Cts. per regel. Bi) regelabonnement belangrijk lageren prlja.
Kleine AdvertentiSn, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Baterdaga 60 Cts., bij een maximum aantal woorden van 80.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordelndspleln Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 175 Redactie 1507
Postchèque- en Girodienst No, 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER CODRANXl
Voor Leiden per 8 maanden ƒ2.35, per week 0.18.
Buiten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18,
Franco per post 2.85 portokosten.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE V1SCHVERKOOP.
Aan den gemeentelijken vischwinkel,
Vischmarkt 18 (telef. 1225) is WOENSDAG
verkrijgbaar SCHELVISCH a f 0.23—10.37,
SCHOL a f 0.23—f 0.27—f 0.37, KABEL
JAUW a 10.40 per pond en verder dooiloo-
pend verkrijgbaar1NMAAKHARING en
VOLLE HARING a f0.04'/. per t-tuk.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
Leiden, 80 October 1923.
Een aanklacht tegen de politie.
Naar aanleiding van het politioneele op
treden in den nacht van 25 op 26 October
l.l., waarover ook in ons Blad-onder Inge
zonden Stukken een en ander is medege
deeld, hadden twee personen, daarbij zijde-
lins betrokken, n.l. de heeren mr. C. Bak
ker en G. J. van der Linden, een aantal an
deren, die er mede getuige van zijn geweest,
tücgenoodigd tot een bijeenkomst op gister
avond in café-restaurant „De Harmonie".
Ingeval van verhindering werd den uitge-
Doodigden verzocht, naam met geboortedatum
aan den laatstgenoemde te zenden, opdat,
zooals het in den oproep luidde, de naam als
die van getuige aan de justilieele aanklacht
kon worden gehecht.
Eenige berichten van verhindering waren
Ingekomen op andere werd gewacht, met
name op den heer Kreymbprg, die als aanlei
ding van deze onaangename zahk moet wor
den beschouwd.
Na langen tijd wachten, toen een tiental
personen, waaronder een dame, aanwezig
Waren, opende de heer Van der Linden de
bijeenkomst en gaf een overzicht van bet ge
beurde, welk verhaal, op schrift gesteld, hi)
tevens wilde beschouwd zien als de aan
klacht, die na algemeene goedkeuring aan
den Officier van Jusitie zal worden gezon
den, met verzoek de polilie-agenlen, die zich
'aan mishandelingen zouden hebben schul
dig gemaakt, te vervolgen. Dit verhaal, dat,
wat het laatste gedeelte betreft, vrijwel over
eenkomt met het stuk van K. D. H., in ons
JBlad van Vrijdag, kwam in het kort hierop
peer, dat ongeveer twaalf uur in den avond
yan 25 October een man (Kr.) met de politie
In woordenwisseling was voor het café „ln
den Vergulden Turk", in verband met een
den heer IC. toebehoorend motorrijwiel, dat
bij had laten draaien, zoodat de motor heet
pn rood was geworden. Hel publiek, ook dat,
hétwelk na het sluitingsuur uit „Den Turk"
kwam, interesseerde zich voor het geval, er
ontstond een verwarde discussie onderling
en met de politie. Kr. werd naar het politie
bureau geleid, wat niet zonder tegenstribbe
ling ging en veel tumult verwekte. Na heel
Wat strubbelingen Kr. liel zijn motor ook
t al eens stil slaan kwam hij in het politie
bureau terecht. Rijbewijs en nummer wer
den K. ontnomen, doch later teruggegeven
doch toen hij in het politiebureau werd bin
nengehouden, wilde het publiek, dat bewe
gingen zag van enkele agenten, die er. op
wezen, dat Kr. klappen ontving, naar bin-
pen en dit werd het sein tot een achtervol
ging, door de politie, waarbij geduchte klap
pen werden uitgedeeld. Vooral op één per
soon Van der Ende scheen men het te
bebben voorzien. Voor den sigarenwinkel
van den heer Weinthal gekomen, riep deze
Jrïeeren, laat mij gaan I" Vier agenten ble-
yen echter doorslaan,totdat bedoelde per-
goon ineen zakle. Hij richtte zich weder op,
liep, door het Gangetje, en hij de Karnemelks
brug aan den Nieuwe-Rijn, viel de man na
yeel kermen, bewusteloos neer, terwijl de
agenten nog altijd klappen uitdeelden en één
Zelfs tot zijn collega'9 riep „Trek je revol
ver."
Het vervolg van het relaas stemde vrijwel
overeen met het meegedeelde in het Inge
zonden Stuk in ons Blad van Vrijdag, zoo
dat wij ons ontslagen achten het te herhalen
Bij de omstanders was, volgens mededee-
ling van den voorzitter, het rechtsge
voel geschokt. EeD jurist, mr. Bakker,
mede aanwezig, achtte toen reeds, dat er
recht moest worden gezochL Den volgenden
morgen is de voorzitter met mr. Bakker naar
den Ambtenaar van het O. M. van het Kan
tongerecht gegaan. De heer Van der Eist
deelde hun echter mede, dat de klacht, als
men tot vervolging wilde overgaan, niet bi)
hem behoorde, maar bij den Officier van
Justitie. De heer v. d. E. had hun echter ge
raden naar den commissaris van politie te
gaan of naar den burgemeester, doch daar
aan hadden zij, na rijp beraad, geen gevolg
gegeven, omdat zij vermoedden, dat de zaak
dan zou worden gesust en met éen sisser
Zou afloopen.
En zoo was men nu hier bijeen om de
aanklacht gezamenlijk te construeeren en
haar daarna, al of niet mondeling toege
licht, ter hand te stellen aan den Officier
,van Justitie van de rechtbank te 's-Graven-
hage. Er werden in de verklaring 24 getuigen
feenoemd.
Het bleek, dat men zich, zoowel wat de
oorstelling van zaken betrof, als met be-
;ekking tpt d$ aanklacht met den voorzitter
kon vereenigen. Er volgde echter nog een
drukke discussie, waarbij des voorzitters
woorden, voor 't meerendeel nader werden
bevestigd.
Zoo deelde de heer Parmentier, die zelf
ook gevoelige klappen kreeg, mee, dat de po
litie, ondanks het feit, dat het publiek door
liep met een „Ga naar je nest I" aldoor
had geslagen.
De heer Korenhoff, die het laatste bedrijf
met zijn buurman, de heer De Haan, had
aangezien, afgaande op het gekerm, was,
omdat hij als schrijver van het meergemeld
ingekomen stuk zich daartoe verplicht acht
te, naar den commissaris van politie gegaan
en hem waren alle rapporten, deze zaak be
treffende, voorgelezen.
Daaruit bleek, dat de politie door meer
genoemde Kr. onophoudelijk was getart. Een
chauffeur had de politie gewaarschuwd en
gezegd „Als je niet zorgt dat de motor op
houdt mét draaien, komen er ongelukken,
want dan springt het voertuig uiteen". Had
de heer K. dat op aanmaning der politie ge
daan, dan zou er niets gebeurd zijn. Spr had
ook nog vernomen, dal Kr. dien avond aan
de Petruskerk had gebeld en de rust van den
koster verstoord. Op de Botermarkt had hij
triumfantelijk verklaard, daf hij de politie
wel twintig maal getart had.
Hoe dat zij, de commissaris had het hard
handig optreden der politie volstrekt niet
vergoelijkt, en verzekerd, dat de agenten in
kwestie, wanneer na nauwkeurig onderzoek
werd bewezen, dat zij buiten hun bevoegd
heid zijn, wel degelijk zullen worden ge-
slraft.
Ten opzichte van den Eerste-Hulpdienst,
trok de heer K. zijn verwijt in. Het onder
zoek had geleerd, dat dr. Bruining niet had
gebeld. Deze was zelf dadelijk na de waar
schuwing gekomen en spr. roemde zeer diens
optreden, dat z.i. vrij wat sympathieker wa9
dan dat van den dokter van den Eerste-
HulpdiensL
Mr. Bakker constateerde met nadruk, dat
het'niet waar is, dat Kr. dien avond aan de
Petruskerk gebeld heeft.
De heer Van der.Ende, die ten slotte het
slachtoffer van het geval werd, deed nu nog
een omstandig verhaal van wat hem» over
komen was, hoewel hij een zeer bescheiden
rol bij het gebeurde had gespeeld. Hij liep
steeds door en toch scheen men het op hem
gemunt te hebben. Eenmaal was hij in een
portiek flauw gevallen weer opslaande,
kreeg hij opnieuw klappen.
Een rechercheur zou zelfs over dit optre
den zijn afkeuring in het publiek hebben
uitgesproken. Tenslotte werd de pers ver-
zocht heen te gaan, omdat men ter formu
leering van de aanklacht nog eenige bespre
kingen in klein comité wilde houden.
Uitvoering van leerlingen van
me). Joh. Keuls.
De leerlingen van de inrichting voor muzi
kaal onderwijs van mejuffrouw Joh. Keul9
(Hooigracht 63, alhier) hebben gisteravond
in de groote zaal van „Zomerzorg' doen
hooren hoe ver zij het reeds hebben ge
bracht in zingen en pianospelen, nadat een
orkestje op tijd een openingsmarsch had ten
gehoore gebracht en de leerares een ope
ningswoord had gesproken.
Mej. Keuls heette daarin de vele be
langstellenden, die de geheele zaal vulden,
met inbegrip van tal van ouders van leer
lingen, welkom; verheugde zich over
zooveler medeleven met het door haar ge
geven onderricht, welk eerste onmisbaar is,
wil het laatste succes hebben; hoopte, dat
menigeen mocht besluiten nieuwe leerlin
gen bij haar te doen inschrijven en wenschte
allen een genoeglijken avond (applaus).
De jongste leerlingen waren het eerst aan
de beurt. Zij zongen óf samen óf alleen of
gaven een stukje op de piano. Zelfs een vier
jarig meisje zong een solol Toen volgden de
ouderen, ook met zang en piano-spel en de
daarna gebruikelijke buiging. En zóó kreeg
men al heel wat te hooren. 't Viel in den
smaak, want telkens werd er geapplaudis
seerd. Onze indruk was, dat de klavier-
bespeelslers over 't algemeen gelukkiger
waren dan' de zangeressen, alhoewel het
laatst gezongen koor „Les Brésilliennes",
van L. Bordese, heel aardig klonk.
Na xle pauze werd een operette gegeven:
„Prins Edelhart", een muzikaal sprookje in
drie bedrijven, woorden en tooneelen door
J. P. Petit, muziek van Joh. Keuls.
Een vrij lijvig tekstboekje bracht, zij het
dan ook niel aliijd in schoonen vorm, de
aanwezigen door een inleiding en een uit
eenzetting op de hoogte van den inhoud. Wij
lazen er o.a in, dat „de opvoedkundige idee
hierin niet achterwege is gelaten en het
stukje laat zien hoe aangedaan leed niet
door wraak wordl gevolgd, maar een goede
daad als loon vindt." Het stuk speelt in een
bosch en in een paleis en er komen, even
als bij tal van andere sprookjes, in voor:
kabouters, elfen, een 'heks, een prinses,
booze feeën, goede feeën, een koning, een
koningin, dwergen, een raadsheer, edel-
knapen en burgers. Wie nieuwsgierig mocht
zijn naar het verhaal, kan wel een tekst
boekje leenen van een bezoeker of het zich
aanschaffen, want er zullen nog wel exem
plaren, waarvan nadruk is verboden, te
koop zijn. Men kan dan de vele versjes
niet alle even mooi en alle nagenoeg zonder
interpunctie ook lezen.
Over de uitvoering hing, vooral wat be
treft het tweede en derde bedrijf, een zekere
matheid en zang en muziek bleken nogal
eentonig te zijn. Het orkest, hetwelk zeer
zeker verdiensten had, speelde bijna aldoor
niet teer genoeg tegenover de jonge stem
men. Van .actie op het tooneel was bijna
geen sprake. Bij Prins Edelhart en de Prin
ses viel af en toe nog wal levendigheid te
I bespeuren, en zij zongen het meest verstaan.
baar. De heks deed niets heksig en de ka-
bouters waren er lang niet altijd bij. Het
ware beter geweest, dat de leerares zich
tijdens de opvoering meer in de onmiddel
lijke nabijheid der kinderen had- bevonden.
Een goede opvoering van zoo'n operette is
dan ook ontzettend, moeilijk en ligt maar
niet zoo dadelijk onder ieders bereik.
Toch hebben de toeschouwers ook wel
wat goeds te zien en te hooren gekregen. Er
kwamen, dank zij de menigmaal ^aardige
groepeering vaü de kleinen en de grooteren
in hun kleurige kleedij (de aankleeding en
de grime waren verzorgd door den heer
Hoppezak, Haarlemmerstraat), goed bejicht,
mooie tafereeltjes te aanschouwen en de
apotheose aan het slot deed het goed.
Het vele en moeilijke werk van de
leerares-componiste, van den samensteller
regisseur en van de leerlingen werd dan ook
telkens met bijval beloond, Eenigen kregen
ook een Mbcmenhulde, o. w. natuurlijk mej.
Keuls, die door haar begeleiding op den
mooien Bechstein-vleugel van Corn. A. Mul
der, firma Valk, als anderszins, een druk
ken avond had, om niet be spreken van de
voorbereiding, want er zit aan zulk een op
zet en uitvoering heelwat vast. Zij kreeg
een prachtige bloemenmand en een foto
van hel groepje operetle-opvoerenden in
lijst, omzét met levende anjelieren. Den
heer Petit werd een groote krans over
handigd.
Wat goed was in deze opvoering spore
hen, die haar gisteravond aanboden, aan
haar na eenigen tijd te herhalen of iets
nieuws te geven-, wat minder slaagde zij
hun een waarschuwing het dan beter te
doenl
Nederl. Vereeniging voor den Volkszang.
Leider Oostveen.
De avond, georganiseerd door de afdee
ling Leiden van de Nederlandsche Vereeni-
ging voor den Volkszang, heeft zich in een
buitengewoon groot succes mogen verheu
gen. Het publiek stroomde toe, zoodat de
piano in de kleine Stadszaal meer naar
achter moest gezet worden om plaats te
maken voor nieuwe stoelen, die uit andere
localiteilen van de Stadszaal noodig bleken.
Oostveen, als oud-Leidenaar en één van
de eerste voorstanders van den Volkszang,
had zich ditmaal geheel belangloos bereid
verklaard dezen avond te leiden, terwijl
mevr. Bonhofi, uit Kuilenburg, hem bege
leidde. Een reden te meer, dat wij blij waren
een zoo groote belangstelling bij de inwo
ners van Leideü te kunnen constateeren.
Het succes groeide, de geestdrift steeg ten
top onder de geestige leiding van Ooslveen,
die met aardige kwinkslagen, door steeds
hel juiste woord op de juiste plaal9 te vin-
den, zijn hoorders aanvuurt en voorgaat.
Wij zijn zeker, dat allen, die deze avond
bijwoonden, een volgenden keer zullen te
rugkomen niet alleenmaar ook hun vrien- I
den en kennissen zullen meebrengenzoo- I
dat men zal hebben uit te zien naar een
groolere zaal
Oostveen heeft gisteren het lief en leed
van een geheel leven laten zingen, te be
ginnen met „Liedje van den Molenaar" van
J Worp. De molenaar, die wenschte, dat
Marietje met hem zou trouwen „dan wist'
ik waarvoor ik mijn koren maal". De zan
gers en zangeressen waren hier nog niet ge
heel op dreef, zoodal Oostveen een verzuch-
ling slaakte: „Als de molenaar zóó zong,
zou heusch Marietje nooit bij hem komenI"
Volgde hier op: „Ga je mee varen,
meisje", „Marjolijntje", „De Ooievaar", dat
eerst voorgedragen werd op het podium
door een zangklasso van. mej. Van Ilallie.
Tot slol „Wie zal er ons kmdeke douwen"
(alleen gezongen door de zangeressen in de
zaal) en „Het Hemelhuis" van Hullebroeck,
frisch en krachtig. „Hij vindt het niet naar,
dit op het schouwtje zijn eenig kruis prijkt",
aldus de leider
Hierna zong Oo9tveen een solo, „Ik ken
een lied, dal het hart bekoort", van W. de
Mol. Jammer, dat van de piano het pedaal
hinderlijk piepte.
In de pauze gaven velen zich op als lid,
terwijl allen zonder onderscheid beloofden
een volgend maal weer te komen.
Voor dezen eersten avond waren ver
scheidene bestuursleden van de afdeeling
Den Haag overgekomen, terwijl ook Arnold
Spoel, de leider, die in Den Haag steeds een
uitverkochte zaal heeft (driemaal zoo groot
als onze Stadszaal) in ons midden gezeten
heeft
Hel hoofdbestuur van de Vereeniging was
vertegenwoordigd door den heer Donker
sloot, die het publiek toesprak: na zijn dank
uitgesproken te hebben aan den heer Meyer,
lid van de propaganda-commissie en in Lei
den tijdelijk voorzitter en mevr. Muller, die
al de afgeloopen jaren de afdeeling in het
leven heeft gehouden door standvastig op
haar post als bestuurslid te blijven.
Het Nederlandsche Volkslied zal na een
tijd ook in Leiden overal gezongen worden,
op school; in het gezin, overal, waar men-
schen samen komen. Het Nederlandsche
lied ons lied heeft recht op algeheele
bekendheid. Men kome op de avonden om de
Liederen te leeren; men leert ze daar op en
vJugjw prettige enthusiaste manier; zoodat
men spijt heeft als de tijd verstreken is en
weer verlangt naar een volgenden keer.
„Ik heb een wij9 in mijn hoofd voor u
allen
Ik heb een woord voor uw hart;
Komt uit uw hoven en huizen en hallen;
Komt naar den zingenden Bard!"
De begrooting van Rijnland.
Dijkgraaf en Hoogheemraden van het
Hoogheemraadschap Rijnland hebben aan
de Vervenigde Vergadering aangeboden de
begrooting voor het dienstjaar 1924, in ont-
vanstg en uitgaaf tot een totaal bedrag van
f 785 743,93.
De ontvangsten beslaan uit: ontvang
sten van vroegere diensten f202.644,14; in
komsten uit bezittingen f 62.959,öOVaop
brengst sluizen en bruggen f 140.082,26;
opbrengst der omslagen f253.123,21; in
komsten van bemalingen van landerijen
buiten Rijnland of andere door Rijnland
bewezen diensten f 18.328,07; verschillende
andere ontvangsten f 39.606,75 en buiten
gewone ontvangsten f 205.000.
De uitgaven zijn als volgt gespecificeerd:
kosten voor huishoudelijk bestuur f 95,001
kosten voor openbare werken f 335.960
kosten aan bijzondere eigendommen ff>365;
kosten voor waarneming en toezicht f 4883;
uitgaven. in vorige hoofdstukken niet be
grepen, f 76.625; buitengewone uitgaven
f 246.454 en onvoorziene uitg. f 22.455,93.
De bekende dr. Emille Verviers, thans
alhier, heeft, naar wij vernemen, in verband
met de hangende Kabinetscrisis een adres
aan H. M. de Koningin gericht, waarin hij
H. M. voorstelt thans eenige wijzigingen aan
te brengen in de constitutioneele praclijk.
De heer B. E. Spijker Azn., alhier, is
benoemd tot directeur van de Ambachts-
teekenschool te Bodegraven.
Zondag 4 November hoopt dr. J. P. L.
I Hulst te herdenken, dat hij voor 26 jaar tot
arts werd bevorderd.
Bij Kon. besluit is toegekend de aan
de orde van Oranje-Nassau verbonden eere
medaille, in brons, aan J. W. van Duuren,
ketlingsmid bij de Kon. Ned. Grofsmederij,
alhier.
I Morgen zal het vijf en twintig jaar ge
leden zijn, dat de heer L. Eichhorn als werk
meester in dienst trad bij de Koninklijke
I Nederl. Grofsmederij, afdeeling Gieterij.
Uit de Handelsreizigers-Ver. „Een
dracht" en den Nat. Bond van Handels- en
Kantoorbedienden „Mercurius" is een Com
missie gevormd, die een bazaar zal houden
ten bale van H. O. voor handels- en kan
toorbedienden, handelsreizigers en-agenten.
In deze' Herstellings-Oorden kunnen worden
opgenomen alle vakgenooten, onverschillig
politieke of godsdienstige overtuiging, al of
niet lid eener Vereeniging zijnde.
Deze bazaar zal gehouden worden op
Dinsdag 13, Woensdag 14 en Donderdag 15
November in den foyer der Stadszaal. Door
haar modernen opzet en goeda organisatie
belooft deze bazaar iets bijzonders te worden
Nu de 'beslissing van den Hoogen Raad
inzake het Leidsche Tapverbod, dat in
hoogste instantie dus bindend is verklaard,
is uil den Gemeenteraad we denken in
de eerstvolgende zitting, dus Maandag a.s.
een voorstel te wachten om het tapver
bod (van Zaterdagmiddag tot Maandagmor
gen) weer in te trekken. Een dergelijk voor
stel is te verwachten van de heeren Wit-
mans en Coster.
Eenige adressen zullen daarbij wel in
komen, waarin hetzelfde wordt verzocht, als
b.v. van den Bond van Vergunninghouders,
waaraan de Kamer van Koophandel adhae-
eie zou beluigen.
Gezien deze omstandigheid, zou het o.l.
aanbeveling verdienen, om het inmiddels
geschorste tapverbod tot in hoogste instantie
uitspraak zou zijn gedaan, geschorst te la
ten tot ook de Gemeenteraad nogmaals deze
kwestie onder de oogen zal hebben gezien.
Een beslissing is echler nog niet genomen.
Bij den penningmeester van de afdee
ling Leiden van „Het Roode Kruis" is een
bedrag van f 17,93 ingekomen, zijnde het
saldo van het ontbonden comité voor Oos-
tenrijksche kinderen.
Gisteravond is in de Doelenkazeme
een begin van brand ontstaan in een houten
kist, die bij een schoorsteen stond. Het had
echter niet vee! te beleekenen.
Aangehouden is N. W. Z., alhier. Hij
wordt ter beschikking gesteld van den bur
gemeester van Noordwijkerhout, als ver
dacht van diverse misdrijven.
Gistermiddag i9 aan de Haven mej.
L. P. aangereden door een wielrijder. Zij
kwam te vallen en kreeg een niet ernstige
wond aan den voet
Op de eerste verdieping van het per
ceel Maarsmanssteeg 16 van de firma Meys-
sen, ontstond hedenmorgen een begin van
brand, doordat een petroleumkachel te dicht
bij het behang* stond. De eigenaar wist met
eenige emmers water zelf den brand te blus-
schen. De brandweer kwam ook nog ter
plaatse* maar kon weer inrukken.
Door onze stadgenoot den heer Joh.
Overmeer werd dezer dagen overgenomen
een zaak in wollen goederent dekens, kou-
BINNENLAND
Mr. P. J. Troelstra heeft over de kabinet*»
crisis gesproken en bepleitte de ontbinding
der Tweede Kamer.
Jhr. De Geer en art. 40.
Adres van de Ned. Ver. van Huisvrouwen
inzake toezicht op maten en gewichten.
Bepalingen omtrent den arbeidstijd in
banketbakkerijen.
Uit verscheidene plaatsen komen berich»
ten van hoogen waterstand*
BUITENLAND.
De ontvangst van Poincaré's „aanvaar*
den" der economische conferentie in Enge*
land.
Krnpp slnit een overeenkomst met de
bezettende autoriteiten.
In Saksen Is de regeering afgezet. Ver
moedelijk een algemeene staking op komst
In Tnrkije is de repnbliek uitgeroepen met
Moestapha Kemal als president
De vroegere Engelsche premier Bonar
Law is overleden.
sen, jumpers, enz., in perceel Janvossen-
steeg 21 en nu de winkel aan een algeheele
restauratie onderworpen, waardoor deze niet
alleen veel ruimer is geworden, doch ook
een aantrekkelijk voorkomen heeft gekre
gen. Met name in de ruimte, voor étalage be
stemd, belangrijk grooter geworden en rui
mer. De schilder Hendrik de Vo9 heeft
vooral aan deze verfraaiing der zaak mee
gewerkt, die vandaag in haar vermaarde en
vergroote editie is heropend
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
De Haghespelers.
„Het Kind van Staat"
van H. J. Schimmel.
Opnieuw is gisteravond bevestigd, dat
-Verkade het goed hééft ingezien om de prij->
zen te verlagen. De schouwburg was bijkans
uitverkochtl Tot zelfs de loges toe.
Gegeven werd een jubileumswerk, dus
een gelegenheidsstuk. Zou Schiramel's „Kind
van Staat" zelfs wel ooit "weer tot leven
zijn gewekt zonder de bijzondere omstandig
heden van het regeeringsjubileum van onze
Koningin? We twijfelen daaraan zeer sterk.
We vermoeden, dat deze uit 1859 dateerende
dramatische tafereelen anders wel in slaap
zouden zijn gelaten.
Hoewel Schimmel geheel naar zijn dra^
malischen aanleg in dit werk in proza
een van zijn eerste proza-tooneel werken
zeer fijn de intrige heeft uitgesponnen, die
in den jare 1666 zich hebben afgespeeld
rondom den lateren stadhouder-koning Wil
lem III die toen tot „Kind van Staat" werd
„bevorderd" om de3 te beter en gemakkelijk
ker hem onschadelijk te kunnen doen blij
ven, is er zeer weinig actie in neergelegd,
met gevolg, dat zelfs nu en dan van lang-,
draderigheid kan worden gesproken. Het
spel van intrige, fijn opgezet, gelijk reed*
gezegd, is volslagen tooneelf&hig overigens»
gelijk trouwens zoovele andere tooneel wer
ken van dezen auteur van de helft der
vorige eeuw, maar een stuk kan geheel too-
neelfahig zijn, zonder nu juist nog „speeli
baar" te zijn in den vollen zin des woords.
En dit laatste is o.i. „Het Kind van Staat'r
ook niet.
Dat deze historische tafereelen het niette
min nog zoo deden er is toch telkens en
telkens warm geapplaudisseerd, vooral aan
het slot schrijven wij toe aan de goede
verzorging over de geheele linie en in de
eerste plaats aan de beide hoofdfiguren- de
jeugdige prins en raadspensionaris Johan
de Wilt Nel Slants, die in Iravesti-rollen
vermaardheid gaal krijgen, beeldde den
zwakken, maar geestelijk zoo krachtigen
lateren Willem III, die het zelfs volhouden
kon tegen een krachtfiguur als de Witt, trots
zijn leeftijd, heel aardig uit, waarbij goed
uitkwam de geest van berekening, schuil,
gaande onder een geveinsde gedweeheid.
Verkade speelde den raadspensionaris,
waarvoor hij zijn figuur geheel mee had, op
volle kracht. Hun samenspel of liever ge
zegd tegenspel was uitnemend. Beide figu
ren zijn door Schimmel scherp geleekend
met volledige erkenning van het groote. in
ieder gelegen, ook al gaat de sympathie van
den autëtir uit naar den prins, zoodat ook
in dit opzicht het werk geschikt was voor
deze jubileumlijden.
Kommer Kleyn gaf den meer edelen dan
voorzichtigen heer van Zuilesteyn met
zwier, evenals Joh. de Meester Jr. den
Franschen gezant d'Estade. Ook Dio Huys-
mans als Willem's tweede gouverneur en
Hans van Meerten als Engeland's minister
verdienen genoemd te worden. Ook de rest
goed.
Minder bekoren kon ons de zang van
Hans van Meerten voor leder tafereel. Deze
leek ons doelloos* o V
