UIT ONZE STAATSMACHINE.
INDISCH NIEUWS.
fliei en daar uil de StaatsbeBTOGlino 1324.
1L
Met oi)3 doorbladeren van de Staatsbe-
grooting varen wij genaderd tot Hoofdstuk
y (Binncnlandsche Zaken en Landbouw).
Wij hebben reeds vroeger in 't alge
meen de opmerking gemaakt, dat do >u
ingediende begroeting vrij wat verande
ring zal ondergaan, wanneer het den Mi
nister van Financiën gelukt zijn collega 8
tot besnoeiing der uitgaven to brengen.
Men moet dus aan cijfers, die wij even
tueel geven, niet al te vaste %waarde hech
ten.
Voor Hoofdstuk V is totaal f 1.571.417.3-1
minder aangevraagd dan voor 1023 was
toegestaan. In dat bedrag js een vermin
dering van f 1.080.236 voor crisisuitgaven
begrepen, zoodat de eigenlijke vermindo-
jing voor den gewonen dienst neerkomt
op f 541.181.3-1. Die crisisuitgaven, waar
van hier sprake was, betroffen subsidicn
aan gena-enten in do kosten van werkver
schaffing cn steunverleening en andere uit
gaven in verband met werkloosheid en
bovendien een kleine som voor onder-
boud van naar Nederland uitgewekenen
Voor pensioenen, enz. wordt f 398.039
meer aangevraagd: o.a. voor Landbouw
1571.0)26.34, minder. Voor personeel aan
bet Departement is minder gevraagd,
maar er zijn altijd vragen te doen voor wie
do begrooting" leest-. Zoo zal een adm. amb
tenaar 3de klasse bevorderd worden tot 2do
klasse, wat geen uitgaaf vereischt. Dus
enkel titelverandering? In 1922 was noodig
f 22.165.23 voor Bureel- en Lokaaibehoef-
tcn. drukwerk enz. voor 1923 was f 77.000
toegestaan voor 1924 wordt f 70.000 aan
gevraagd. Is die verbooging sedert 1922
alleen veroorzaakt door Landbouw?
Voor bet Centraal-Bureau en de Cen
traio Commissie voot dc Statistiek wordt
in 't geheel f683.051 uitgetrokken. Daar
onder zijn de salarissen en toelagen begre
pen van 218 ambtenaren, die op rond
1 158.000 na dat hcele bedrag noodig heb
ben. Merkwaardig, dat weer niet minder
dan 14 personen in rang bevorderd worden.
iWaarom? Omdat zij in den ouden rang het
hoogste traktement bereikt hebben on dus
blijven stilstaanhij bevordering deelen
*ij we«er in periodicko verhoogingen, aan
den nieuwen rang verbonden. Ander werk
doen zij niet dan nlleen meer geld ontvan
gen. Deden zij ander werk, dan zouden an
doren in hun plaats moeten worden aan
gesteld.
Dat de f 88.000 voor de Volkstelling ver
vallen, is geen verdienste, omdat er geen
volkstelling is. Min of meer opmerkelijk is
het dalen, der eubsidiën in de kosten van
politie-examens van f 2400 op f 800.
Op het gesticht Woensel wordt voor
personeel f 2^.805 uitgespaard door ver
mindering of wijziging van personeel. De
onderwijzeres voor de leerling-verpleegden
(L. OA is afgeschaft en haar werk aan den
boekhouder opgedragen, maar die krijgt er
f 500 voor.
Voor werkverschaffing en steunverlee-
ning wordt 4 millioen uitgetrokken.
Het is in een vluchtig overzicht vrijwel
Onmogelijk ale betrekkelijk kleino bespa
ringen aan te geven. (Genoeg zij het ie
vermelden, dat. voor Landbouw, enz. wordt
uitgetrokken f 8.416.740 d.i. rond f 571.000
minder dan voor 1923 was toegestaan.
Voor de afdecling Visscherij is het totaal
bedrag f 150.630 of f 106 295 minder dan
voor 1923.
Aan bet slot van het Hoofdstuk komt
'de verrassendo mededeoling, dat bet La
boratorium voor plantenphysiologie te Wa
peningen met boogleeraars- en conciërge
woning, dat ger. was op f 202.191, werke
lijk gekost heeft f380.311.46 <Li. 45 pCt.
moer, wat verklaard wordt o.a. uit meer
aibeidsloon wegens invoering van den 8-
urigen werkdag.
Hoofdstuk V A (Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen) schijnt voorloopig aan de
algemeene vermindering van uitgaven niet
mee te doen, althans het eindcijfer is
f 5.372.023 hooger dan voor 1923. En toen
was het eindcijfer ook al belangrijk ver
hoogd, hoewel ons werd voorgespiegeld,
dat allo Hoofdstukken 17 proc. moesten m-
I
„Ja, als u maar luisteren wou. Maar dat
wilt u nietl"
„Misschien ben ik wat haastig geweest",
zei hij langzaam cn hief zijn vingers op
naar die twee vuile vingerafdruksels van
een snor op zijn bovenlip.
Ik herinnerde mij iets, dat zijn vrouw ge
zegd had, zijn echte vrouw. „Ik donk, dat
hij weer wat haastig geweest is, zooals
gewoonlijk 1"
Ik antwoordde op mijn strengöt rnogc-
lijkon toon: „Haastig is misschien wel oen
te zacht woord." Maar ik liet mijn hand
weer langs mijn zijde zakken.
„Ja, dat kan wel, maar begrijpt u niet,
dat ik doo iets van een schok gehad heb?
Ik kom bier in het hotelmijn moeder
komt naar mij toe en zegt, dat mijn vrouw
hier hij hen is. Zij zegt, dat mijn vrouw
heel ziek geweest is en éeprepareerd moet
worden op mijn komst. Mijn moeder wil
naar mijn vroqw gaan cn haar preparee
ren op mijn komst, ik zou ongeveer over
een halfuur komen. Zij gaat hier naar toe
cn laat mij.wachten op haar kamer. Zij
zal mij roepen, zegt zij. Dan zie ik haar
deze kamer uitkomen, dezo kamer, let wel 1
Zij roept mij en gaat heen. Ik verwacht
mijn vrouw te zullen vinden. En ik vind
u! U, een volkomen vreemd meisje, dat ik
nooit in mijn leven gezien heb 1"
„Ja, en u was een vreemde man, dien
ik nooit in mijn leven gezien had 1" riep *ik
verontwaardigd; ik wou hem toonen, dat
al de bezwaren niet aan zijn kant waren.
Bepaald nietl „U wa3 evengoed een echok
voor mij. Of meer dan dat. Want ik dacht,
dat u ten minste gesneuveld was!"
„O ja", antwoordde hij snel. „U dacht,
dat ik uit den weg geruimd was..."
boeten. Do Minister verdedigt de vcTfceo-
ging met een beroep óp wettelijke bepa
lingen en tracht, ons te troosten met de
verzekering, dat het nog erger had kun
nen zijn, als.de laatsto herziening der On
derwijswet niet had plaats gehad. En hij
geeft als een verblijdend tceken het ver
vallen van do vergoedingen voor vervolg
onderwijs, dat juist door velen zoo be
treurd wordt. Yoor pensioenen en wacht
gelden is samen zoowat 1 millioen meer
noodig en vele van die wachtgelders zijn
vervangen door anderen, die nu salarissen
moeten hebben
Er zijn zulko eigenaardige bezuinigingen
zoo beroemt de Minister zich er op, dat hij
een hoogleeraar voor scheikunde en een
voor wiskunde te Delft heeft geschrapt,
maar die vrijvallende gelden kan hij mooi
gebruiken voor een nieuwen hoogleeraar in
de bouwkunde.
.Wat bezuiniging voor Rijksnormaallessen
en bijzondere kweekscholen aangaat kan de
Minister nu nog weinig zeggen, maar den
kelijk wel bijde M. v. Antwoord.
Wie de lijst nagaat van herstel behoe
vende torens en kerken zou haast tot de
overtuiging komen, tot zoowat alle oude ker
ken en torens een schoonmaak ondergaan.
Ook zij, die, als wij. êr voor zijn om monu
menten van architectuur te behouden, vra
gen zich af, of al die genoemde bouwwerken
rijksuitgaven noodig inaken.
Dan zijn er enkele uilgaven, die van twij
felachtig nut zijn voor een staat, die in zak
én asch zit bij zijn financiën. Voor een
Americanisten-congres wordt f 12.000 ge
vraagd en voor de Olympische spelen te
Parijs f 10 000.
Ook bij dit Departement komeu in sterke
mate de automatische opklimmingen in.
rang van ambtenaren voor met daaraan ver
bonden traktementsverhoogingen, iets, dat
o. i. vrijwel in lijnrechten strijd is met „de
rechte man op de rechte plaats". En 9 amb
tenaren krijgen samen e x t r a-verhoogin-
gen lot een bedrag van f 2200maar één
van hen is eerst op 1 Juli 1924 voldoende
verdienstelijk geweest.
Voor lijdelijke werkzaamheden zijn wacht
gelders in dienst genomen, waarvoor f 3000
meer wordt gevraagd, een douceurtje voor
uitgedrevenen; ten decle wordt dat gecom
penseerd door vermindering van het verdrag
voor schoonmaaksters, maar dat is maar
schijn; alleen het aandeel wan dit Departe
ment in de schoonmaakloonen van f 25.000
wordt verminderd, de totale som blijft onge
schonden.
Aan subsidicn voor gemeentelijke II. B. S.
wordt f 365.000 gevraagd cn voor subsidiën
voor bijzondere II. B S. cn lycea f 3.770.000.
Tegenover het reeds vermelde subsidie
van f 10.000 aan het Olympisch Comité
staan verminderingen voor den Ned. Bond
voor Lichamelijke opvoeding (17.6008500);
Kon. Ned. Gymnastiek Verbond (6800
2275); Ned. Athleliek-Unie (1700—675);
Ned. Zwembond (1300150).
Bij Kunsten en Wetenschappen zijn" ook
nog enkele bijzonder verdienstelijke men-
schen, die bevorderd worden, omdat zij hun
plicht doen; de ecne is eerst op 1 Juli 1924
zoo braaf cn de andere op 1 November 1924.
Ook worden twee opzichter-teekenaars bij
„Monumentenzorg" tot architect-teekenaar
bevorderd.
Zeventien (17) gebouwen van oudheid
kundige of kunstwaarde komen in 1924 voor
het eerst in aanmerking voor een subsidie-
Uit den post Onvoorziene uitgaven, die
voor 1923 op f 30.000 wa9 uitgetrokken zijn
allerlei uitgaven gedaan. Uit de lijst blijkt,
dat er nogal verschil in verhuiskosten is bij
verschillende personen. Een inspecteur van
het Nijverheidsonderwijs verhuisde van
Heemslede naar Den Haag voor f 58.85; Dr.
J. M.van Amsterdam naar Bloemen-
daal voor f300 en H. L. D.voor f312.15
van Haarlem naarDen Haag. Zat dat in den
omvang van den inboedel?
Ten slotte nog een paar cijfers^ Geraamd
wordt voor Hooger Onderwijs f 11.390.998;
voor Middelb. Onderwijs 18.510.830; voor
Nijverh. en Handelsonderw. f 15.202.986;
voor Lager Ondcrw. (algemeen) f 10.036.328;
voor L. Onderwijs (financieel) (f91.174.000.
Hoofdstuk VI (Marine) is dezer
dagen door de Vlootwet een zeer geliefd
thema voor beschouwingen. Tn het geheel
wordt aangevraagd 142.884.013 tegen
f48.-I80.108 1923, dus een vermindering
van rond 5,6 millioen. Van die bijna 43 mil
lioen komt bijna 3 millioen ten laste van
„En u dacht, dat ik dien handigen streek
uithaalde tegenover een doode", riep ik,
opnieuw woedend, opnieuw een beweging
makend naar do bel. Maar hij zei bedaard:
„Wilt u mij de geheele geschiedenis rond
uit vertellen, precies zooals 't gebeurd is?"
„Wilt u bedreigingen dan ter zijde laten
van do politic to roepen en mij niet in do
rede vallen?" bepaalde ik op strengen
toon, „en wilt u ophouden zoo vreeselijk
onbeleefd te zijn?"
„Onbeleefd?" zei hij. En toen, wat be-1
daohtzamor misschien, voegdo hij er bij:
„Misschien heb ik de zaak niet goed aan
gepakt, Juffrouw Whitelands." Ik wou
juist zeggen, dat bij het niet verbeercTer
had kunnen doen, toen hij voortging: ,,lk
had u misschien eerst moeten vragen of u
niet wilde gaan zitten."
„Ja, dat hadt u kunnen doen I"
Nu zoi hij heel beleefd „Wilt u niqj gaan
zitten?"
„Dank u voor uw attentie", zei ikik
hoopte op een ironischen toon.
En ik ging zitten op denzelfde stoel van
waar ik was opgestaan om te bellen.
„Mag ik gaan zitten?" voegde hij er bij.
„Ja." En toen hij tegenover mij zat zoo-
als kort te voren, voelde ik toch, dat er
iets tusschen ons veranderd was, al was
het onmerkbaar weinig.
Hij begon: „Ik zal u moeten uithooren,
begrijpt u."
Maar het wag niet langer zijn krijgsraad-
stem ik knikte dusj half onderworpen,
half verteederd.
„U zegt, dat u mijn vrouw oppervlakkig
kent. Wanneer heeft u haaT voor 't eerst
ontmoet?"
),Ik ontmoette uw V£>uw voor 't eerst
Jndië; en er is een bedrag van bijna 8 mil
lioen bij voor niet-militaire uitgaven d.i.
voor Loodswezen, betonning, bebakening,
kustverlichtiiig, zoodat voor de Nederland-
sche schatkist voor militaire uilgaven onge
veer 32 millioen Verblijft men moet de
zaken zuiver stellen.
Yoor voortzetting van reeds begonnen
bouw van schepen wordt allereerst ruim 2
mill, gevraagd, die geheel ten laste der
staatsbegrooting komt. Verder voor 2 krui
sers en voor 10 duikboolen ter afwerking
5,7 mill, waarvan Nederland de lielft en
Indië de wederhelft betaalt.
De schepen „De Ruyter", „Zeeland" en
„Dolfijn"', zullen verkocht worden als verder
onnoodig. Hetzelfdo lot zullen denkelijk dee
len drie kanonncerbooten en een logement
schip, terwijl één kanonneerboot den vreed-
zamen dienst doet van herstellingsoord op
den Amslel te Amsterdam. Ook uit het Indi
sche eskader vervallen twee torpedojagers.
Aan het Departement zal een wijziging
plaats hebben door instelling van een onder-
afdeeling; maar daarmee vervalt een in
stelling een. functie den duikbootdienst be
treffende.
Het ligt in het voornemen om een belang
rijk deel van de werkzaamheden op de werf
te Hellevoetsluis over te brengen naar Wil
lemsoord.
Reeds heeft de Minister van Marine
wij vermoeden in het vooruitzicht van de
Vlootwet-behandeling ec-n nota als ver
volg op Hoofdsluk-VI ingediend, waarbij een
vermindering van f53.915 wordt voorge
steld.
Bovendien wordt medegedeeld, dat het in
de bedoeling ligt:
lo f80.000 te bezuinigen door inkrimping
van 's Rijks werf te Hellevoetsluis;
2o. f30.000 uit te winnen door beperking
der maritieme commando's;
3o. dc bijdragen voor opleiding van adel
borsten te verhoogen, waardoor 140.000 kan
worden verkregen
4o. f 10.000 te bezuinigen door de marine
kapel tot een harmoniekapel terug tc bren
gen;
5o. op het korps officieren van den ma
rine-stoomvaartdienst en op den loodsdienst
op de Westerschelde een bedrag te bezuini
gen, dat nog niet kan worden opgegeven,
als beaan denhót aan den
Hoofdstuk VII (Financiën) is,
zooals bekend, gesplitst in twee Hoofdstuk
ken A en B; het eerste betreft de Staats
schuld, het tweede het Departement van Fi
nanciën en dé administratie. Over Hoofd
stuk VII A is in zekeren zin weinig te ver
tellen. De rente van de nationale schuld
moet voldaan worden, bezuinigen daarop is
vrijwel onmogelijk. Het bedrag, dat voor
amortisatie en aflossing wordt uitgetrokken
is ook ten deele van bestaande wetten af
hankelijk. Daar echter bepaald is, dat vrij
vallende renten ook voer amortisatie en af
lossing moeten worden besteed, kan er
een meevallertje zijn in zooverre, dat de
staatsschuld meer daalt dan verwacht werd.
De gezamenlijke renten, waarop gerekend
wordt, bedragen ruim 80 millioen cn voor
amortisatie en aflossing wordt op bijna 21
millioen gerekend.
Het Hoofdstuk VU B wprdt geraamd op
f 141.898 012,86 tegen 1221.757.278,93V», in
1923. Die vermindering met bijna 80 mil
lioen is groolendeels schim, omdat voor bui
tengewone uitgaven 80.5 mill, minder wordt
geraamd. De g e w o.nns dienst zal voor
1924 zelfs 8 Ion meer eischen. Deze stij
ging is voor een groot gedeelte toe te schrij
ven aan dc hoogere bedragen, die~ noodig
zijn voor pensioenen, wachtgelden, enz.
Daarentegen zijn belangrijk lagere sommen
geraamd voor de administratie der directe
belastingen en van zegel en registratie.
Ook bij de verschillende onderdeelen van
den dienst aan het Departement komen weer
rangverhoogingen voor met traktementsslij-
_ging en extraverhoogingen, die wij ook bij
andere hoofdstukken hebben ontmoet. Merk
waardig ook, dat twee boden bij de Groot
boeken elk f 150 meer krijgen, omdat ze nu
en dan iets doen, dat een toevallig afwezige
zou moeten doen.
Mail-overzicht.
De mailbladen brengen een overvloed
van interessante bijzonderheden over heb
Bataviaaach politie-schandaal, waarvan er
hieronder eenigo mogen volgen:
•ongeveer een maand geleden", zei ik kort
af, „in den trein van 1030, die van het
Easton-station naar Llandewydd vertrekt,
via Camrys."
AVat een zaakrijk begin! dacht ik bij mij-
zelve.
Kapitein Meredith knikte Em et rijn don
ker hoofd; aangemoedigd ging ik dus
voort
„Er was geen plaats voor mij in do
derde klasse'L
Hier viel hij mij in de rede:
„Waarom reisde u derde?"
„Ik reis altijd derde", antwoordde ik
met eenig ongeduld. „Ik bedoel, ik reisde
altijd derde. U begrijpt tooh, dat ik mijn
gold niet kon verkwisten met eerste klas
se te reizen. Waarom ik..."
Hier zweeg ik, een weinig verlegen. Hij
had niet gezegd: „Nu, dit js, dunkt mij,
geen soort kamer voor een meisje, dab
gewoonlijk derde klasse reist." Ook keek
hij niet Daar mijn dure japon en naar al
do andere bewijzen van weelde, waardoor
ik was omringd. MaaT ik voelde, dat de
critiek gevoerd was, zoo niet luide door
hem, dan in stilte door hem!
Haastig ging ik voort: „De ^Jonducteu*
duwdo mij dus in een eerste-klasse-wagon.
En daar zat..."
Hier zweeg ik eensklaps. Ik had bijna
gezegd: „Het Visioen". In een minimum
van tijd veranderde ik het in „uw vrouw".
„Ja?" zei kapitein Meredith met een
knikje. „En u begon met haar te praten?"
„Neem, Jkf niet Zij begon. Zij keerde
zioli om en zei:...
Hier moeet ik mijn best doen om de op
merking niet over te brengen in haar plat
Londensoh taaltje.
De gearresteerde hoofdcommissaris Van
Rossen heeft o.a bekend, tien duizend gul
den tp hebben verstrekt aan zijn broer;
acht duizend gulden uit politiegelden te
hebben bijgepast, om voor f 19000 meubi
lair in zijn huidige woning op Kebon Sirih
te koopen; 23.000 gulden voor het aankoo-
pen van een heerenhuis te Rijswijk, bij Den
Haag; de overtochtskosten voor zijn echc-
genoote eenigen tijd geleden uit dezelfde
bronnen to hebb'en bestreden; haar onlangs
nog f 2400 te hebben overgemaakt; goede
sigaren en sigaretten en ten slotte zelfs een
auto van 9000 gulden te hebben gekocht
uit de politioncele kas. Hjj gaf toe, in de
laatste anderhalf jaar ongeveer een ton te
hebben gestolen.
Het onderzoek der boeken heeft intus-
echen uitgemaakt, dat er alleen aan trak
tementen door Van Rossen is achtergehou
den f 165.000 vóór 1922 en f 100.000 na 1922.
De arrestatie van den Chineeschen hoofd
rechercheur Liauw King Seng, die den eer
sten stap vormde voor het onthullen der
ergerlijke misstanden bij do Bataafsche po
litie, blijkt als volgt in zijn werk te zijn
gegaan':
Bij een tocht door de kampongs, op zoek
naar opium, werd bij een Chinees een re
volver achterhaald. Liauw Kim Seng nam
het ding mee. De eigenaar moest op het
hoofdbureau komen. Na hat verhoor daar,
zei Kim hem: „Als je me geen vijfhonderd
pop geeft-, draai j'c den pot in." Vijfhon
derd gulden vond de eigenaar nogal veel.
Hij bood minder. Na tav/arren werd men
het eens voor tweehonderd gulden. Maar
de Chineesche eigenaar liep meteen naar
een advocaat. Samen vervoegden zij zich
bij den assistent-resident, die den raad gaf,
Liauw King Seng te bewegeu, de tweehon
derd gulden bij den eigenaar van de revol
ver te doen afhalen. Daar zouden dan twee
mannetjes klaar staan, om getuigen te zijn,
als Kim het geld ontving. Maar Kim, veel
te slim, vertikte dat en eischte, dat de
tweehonderd gulden hem thuis gebracht
zouden worden. Daarop raadde de assis
tent-resident, eigenaar en advocaat aaD,
het geld in een enveloppe aan Kim te laten
afgeven, tegelijk met een brief, waarin de
redenen tot deze geldzending ten duidelijk
ste werden aangewezen. Dit .gebeurde. En
nog zat Kim in zijn voorgalerijtje zich met
den brief en de geopende enveloppe wat
koelte toe to wuiveD, het geld had hij
al bij zich gestoken toen van achter een
paggcr tweo mcnschcn van den assistent
resident to voorschijn traden cn den brief,
de bankbiljetten (genoteerde nummers)
en den leepen Kim in beslag namen.
Do landvoogd moet zich persoonlijk zeer
stellig hebben uitgelaten over een te ver
wachten krachtig optreden zijnerzijds tegen
alle geknoei en stelen. Niets zal worden
nagelaten, om do ambtenarij to zuiveren
van al dio elementen, die haar en geheel
Nederlandsch-indië onnoemlijk schaden.
Sedert^hct gcleidclijk-aan gelukt was,
de politie, vooral wat do hoogcro functio
narissen bctrefüj op een hooger peil to
brengen, bestonden er plannen,, de be
voegdheden der commissarissen uit to brei
den, door hen ook hulp-officier van justitie
te maken, waardoor hun positio natuurlijk
belangrijk aan betcekenis zou winnen
Thans staat to vTcezen, dat do Regeering,
huiverig geworden door hetgeen to Batavia
voorviel, van dit voornemen voorloopig zal
afzien.
Ook wordt verondersteld, dat men den
hoofdcommissarissen het beheer van fond
sen zal ontnemen, om dit op te dragen aan
een accountants-dienst.
Onder do personen, in het Bataviaascii
politicschandaal betrokken, behoort ook do
administrateur Siegers. De Preanger redac
teur van het „Soer. Hbl." wijst er op, hoe
deze heer in het openbaar sterk den gods
dienstige uithing en haalt uit een verslag
van den Bond voor Evangelisatie aan
„Na gemeenschappelijk gezang treedt de
heer Siegers, van "Weltevreden, op, met het
onderwerp„Bidden met en voor onze kin
deren."
Op diezelfde vergadering werd do heer
Siegers gekozen tot bestuurslid van den
Bond voor Evangelisatie.
Nu weet ik zeer wel, dat schurftige scha-
pon overal voorkomen; doch zij, die in. het
„Zo zei tot mij: „U ïou nooit denken,
dat ik zooón oorlogsweeuwtje was, welf"
„Wacht, houd op, houd op", viel kapi
tein Meredith mij in do rede Begin bij
het begin, als 't u blieft. Wat zei zo als
aanvang van het gesprek, voordat zij dat
zei?"
„Nicta", antwoordde ik. „Met dio vraag
begon rij 1"
Kapitein Meredith zei: „Hm!" Hij zei,
dat precies eender als Reggie Penmore
gedaa/n zchi hdbben. Zouden alle mannen
misschien zulke dwaze aan wonsels heb
ben?
Toen ging hij voort: „Wel een buitenge
wone manier om een gesprek to beginnen
met een persoon, dio men noodt to voren
gezien heeft."
„Ja, vindt u niet? Vreemd, dat was
het. Maar als u daarover begint, alles...'21
Hier moest ik mijzelve weer inhouden.
Ik wou juist zeggen: „Alles van dat Vi
sioen was zoo buitengewoon
Ik weet, dat dit niet mocht. Hoe buiten
gewoon cn praatziek en vulgair het Vi
sioen ook mocht wezen, het was rijn vrouw,
en ik zou een les gekregen hebben daar
aan. te denken. Dit is *en van de dingen,
geloof ik, waarop mannen meer letten dan
vrouwen. Ik weet zeker, dat, als ik het on
geluk gehad had te trouwen met een man
lijk soort Visioen, die pyjama's droeg vol
hartjes en figuurtjes, dan zou het mij
niets kunnen schelen, wie later iets van
hem gezegd had J
Ik ging echter voort tot den donkeren
en stilzwijgenden jongen man tegenover
mij: „Zij vertelde mij alles van u, kapi
tein Meredith.'2
7,0?" zei hij met eéto stesn zonder eenlgö
openbaar, als leideTs optreden van - den,
godsdienst en het daarop stoelende Werk*
behcorcn dubbel te zorgen, dat hun han-^
delingen daarmee in overeenstemming zijn*
c
De „lava-Bode" verneemt, dat tegelijk
met den geweigerden Chineeschen journa
list Kwee Hing Kiat (zie vorig Overzicht)
.per S.S. „Tjimanoek" naar China gestuurd
zijn twee Chineesche onderwijzeressen, uit-
gekomen voor de Tiong Hoah Kwee Koan-
scholen, in verband met het feit, dat zij
haar opleiding genoten aan de universiteit
van Nanking, waar zij ingewijd zijn in de
beginselen van het communisme.
In de laatste twee Overzichten werd iets
medegedeeld over ontoelaatbare praktijken
van zekeren mr. L., te Bandoeng, in een
echtscheidingsprocedure.
De journalist Zentgraaff, die over dit ge
val aan het „Bat. Nbï." en het „Soer.
Hbl.' had geschreven, kreeg daarop van
mr. Gevaerts, te Bandoeng, het telefonisch
verzoek, bij hem te komen, om ovor eenige
onjuistheden in die berichten te spreken.
Bij mr. Gevaorts aangekomen, werd Zent
graaff in een kleine kamer door mr. L.,
(Lips) met een ijzeren voorwerp aangeval
len en vrij ernstig aan het hoofd gewond.
De heer Zentgraaff heeft een aanklacht
ingediend,
Over het zich dagelijks scherper afteeke-
nend kwaad der moreelo verwildering lezen
wij jn het „Soer. Hbl.":
De overdreven mate van vrijheid in da
Pers, op het podium der vergaderzaal en
elders, leidde tot minachting voor wet en
orde. Opzetting tegen het gezag, vergifti
ging der geesten zijn aan do orde van den
dag, als de diefstallen, de fraudes, dc loterij
zwendel, enz.
Het is een ziekte, welke het maatschap
pelijk organisme doorhuivert. Het genees
middel isterug naar de oude paden. In
perking der overdreven vrijheid in woord,,
geschrift en beeld, geleidelijke vorscher-
ping der tucht, strijd tegen den ziekelijken
hang naar weelde. Bovenalliefde voor den
arbeid, die thans te veel wordt afgeschil
derd als dc last, welken de „werknemer'^
heeft te drogen.
Do bomaanslagen, de diefstallen en de
fraudes bobbelen op uit hetzelfde moeras
en de overheid, die zc wil bestrijden, moet
dit doen door geoetelijk asainceringsweark
in grooten stijl.
Het normale kwantum vrijheid van sprc-
ken cn schrijven ook dat van vergaderen
is voo-r den normalen mensch, cn waar,
dit recht tijdelijk werd beperkt, herstelle
men het zoo gauw mogelijk.
Men gevo dio vrijheid niet aan hen, dié
haar, naar den goeden maatstaf van wet
en moraal, niet verdienen.
1
Dezer dagen eindigde het dienstverbancl
van het lagere personeel bij do veldpolitie
hetwelk meerendecls niet genegen is een
nieuwe verbintenis aan te gaan. Deze dienst!
wordt hierdoor eterk gehandicapt.
TJit de „Sprokkels" van het „Soef*
Hbl.":
Een Delisch correspondent klaagt over!
do verwording van het onderwijs, vooral
door het gesukkel met de onderwijzeressen.!
Do talloozeN mutaties onder deze dames
richten de school te grondo.
Waarna deze onthulling volgt over dé!
snelle opvolging der mutaties: verlof, we
gens ziekte, wegens zwangerschap, enz.;
„even op school komen, daarna zwanger
schapsverlof, is niet zeldzaam."
Tegen het niet nader te omschrijven mis
bruik, dat blijkbaar van de schoollokalen'
wordt gemaakt, kan niet krachtig genoeg
worden geprotesteerd.
Het gemeenteraadslid Uytdenbogaard, té
Padang, heeft ernstige klachten ingediend
tegen het gemeentelijk electriciteitsbcdrij^
naar aanleiding van een schrijven van den
gewezen magazijnmeeter Lamette. Zelfs in
van diefstal sprake. Een commissie zal be
noemd worden om een onderzoek in tö
stellen naar de verantwoordelijkheidskwes
tie. Gedurende tweo jaren was het een
janboel bij den magazijndienst. Er waren?
geen inventaris-staten; alle facturen, kwi
tanties en bonnetjes zijn zoek. Lamette
bracht twee jaren geleden twee Raadsleden
op de hoogte. De kwestieus toen blijkbaar
in den doofpot gestopt.
expressie. „Mïig ik u vragen wat zij ver
telde?"
„Ze zei, dat zij u ontmoet bad in de-Cirt
en met haar getrouwd was na haar een
dag of veertien gekend te hebben, en dat
dat geschied is op ccn registratiekantoor";
ik eprartc haastig door, vrij vloeiend, „en
dat u weer opgeroepen werd voordat u
haar- nog eens kon ontmoeten, en dat u
toon vermeld werd als gedood."
jjJa", zei hij. „Maar als u mij niet kwa
lijk neemt, er ia bij dit alles niets, dat ook
niet bij anderen bekend kon zijn."
„U meent, dat vrienden van haar het
mij verteld konden hebben. Dat het best
mogelijk kon zijn. dat ik haar nooit gezien
had?" Ik was natuurlijk boos, toen ik dat
zei. „Bedoelt u dat Mooi zoo Maar weet u
wel, dat ik een massa van haar bezittin
gen heb, dio kunnen bewijzen, dat ik haar
gesproken heb? Haar valies, gemerkt V.
V., oveTal op En haar met paarien inge
legd medaillon met uw portret; en haar..."
„Heeft zij u dat gegeven?" vroeg kapD
te in Meredith kalm.
Ik sloeg boos met mijn vuist op mijl
'knie.
„Dacht n, dat ik het gestolen had?"
„Ik wacht af ©m een opinio te vormen"
zei kapitein Meredith bedaard, „tot ik dó
lioelo geschiedenis gehoord heb. Woes zoo
goed voort te gaan. Juffrouw Whitelands."
„Dat doe ikik meen, ik zal trr.cnten
te... Nu dan, zij verbelde mij van uw fa
milie- Zij hadden haar geschreven, zei rij
en gevraagd of zij op de Bryn wou komen
cn een lid van heb gezin worden. Zij liet
mij dien brief lozen. En zo zei, hoe ver
schrikkelijk graag rij niet wou gaan."
-v j (Wordt vervolgd).
