GIRODIENST
Londensche Brieven.
Noordkoliaadsch Laidbouwcradiet.
Hoofdkantoor: ALKMAAR.
LEIDEN,
overboeking* of overschrijving* {giro}
{(Van onzen Londenschen Correspondent).
(Nadruk verboden).
The Broadway.
Londen, October.
De voornaamste straat, de winkelstraat,-
de hoofdstraat van een Londensche voor
stad of gemeente heet altijd óf The Broad
way óf The High Street. Ik heb wel eens
getracht uit te vinden, wanneer de straat
Broadway en wanneer ze High Street heet.
Maar dc naamsaanduiding schijnt niet aan
regels gebonden te zijn. Het is een zaak
van willekeur. Wel schijnt men de meeste
"High Streets te vinden in dc gemeenten,
welke het dichtst bij het centrum liggen
en oók schijnt de naam High Street het
moest te zijn verbonden aan do dichtbe
volkte volkswijken, terwijl The Broadway
als naam meer voorkomt in de zuivere
voorsteden, welke men in één "verzamel
naam met Suberbia pleegt aan te duiden.
Eiken morgen van een weekdag prome-
hceVen dc Engelsche huismoeders over de
trottoirs van haar Broadway, in haar beste
spullen en met een kleine hengselmand aan
den arm. Zij doen ctr haar inkoopen bij den
kruidenier, den slager, den groentenboeiv
Hoewel de retailers" (winkeliers, handel
drijvende middenstanders) wel boreid zijn
om aan 'de deur tc komen vragen ,,of er
iets is" en ook wel, voor zoover het som
mige takken van den kleinen handel be
treft, met paard cn wagen of per bestel
auto hun klanten afrijden, is deze ge
woonte toch maan: matig ontwikkeld, daar
'de meeste huisvrouwen er de voorkeur aan
geven zelf in de overladen uitstallingen der
winkels ie zoeken naar wat haar het beste
lijkt. Bovendien is het winkelen in den och*
tend haar klaarblijkelijk ècn aangename
plicht. Het geeft haar gelegenheid onder
haar medc-zusteren te verschijnen, te be
wonderen, te kritiseeren wat er aan de me
de zusteren te bewonderen en le kritiseeren
valt; haar leven te vullen met al die kleine
ervaringen van een kleine gemeenschap,
waarvan de leden kennissen „van gezicht"
zijn en die haar vriendelijke en ook wel
icens onvriendelijke belangstelling heb
ben in de wijze, waarop zij zich klccden
en in de mate van welstand, welke zij too
ien bij het doen van inkoopen.
Alleen op dc Broadway kan het leven
van de voorstad zich naar buiten manifes
teeren. In dc woonstraten is de klop van
het leven nauwelijks merkbaar. Do woon
straten zien er altijd uit alsof zij zijn uit
gestorven, de huizen daar alsof ze onbe
woond zijn. Wanneer de huiswouw haar
woning in den ochtend verlaat met haa^
hengselmand op weg naar dc Broadway,
dan treedt zij in het openbaar. En zij maakt
'dienovereenkomstig toilet. Zij poedert haat
gezicht en smeert wat rouge op haar wan
gen, indien haar gelaatstint het naar haai
oordeel gebiedt. Zij zet een mooien hoed op
cn hult zich in schoone, eventueel, dure ge
waden. Dit geschiedt met de vooropgezette
bedoeling om straks bij de andere leden
der suburbiaansche gemeenschap den in
druk to wekken, dat zij behoort tot de
„gentlefolks" (mcnschen van goede fami
lie). Ofschoon eorizelvigheid en ongenaak
baarheid tot do typische Engelsche eigen
schappen behooren, is de kennismaking op
de Broadway niet geheel en al onbekend.
„Ebeubuertige" dames komen wel tot el
kaar cn geven elkaar rendez vous voor het
huis van een populairen banketbakker et
in een tea-shop" "van een modewinkel. Zi»
raken aan deze oogenbiikken van maat
schappelijk verkeer gewend als een advo
caat aan zijn kaartavond je of een meester
schilder aan zijn kegclclub. En aangezien
ïiiet elke dag van de wéék het doen van
inkoopen noodig maakt, blijft het bood-
schappenmandje aan den arm vaak leeg
civ wordt het als zoodanig teruggebracht tot
een zinnebeeld van huisvrouwelijkheid of
een schijnmoticf voor aanwezigheid op de
Broadway. Uw briefschrijver, die het zijn
duren beroepsplicht acht onbescheiden te
zijn, heeft vaak gelegenheid gehad naar
dc gesprekken van de suburbiaansche da
mes vóór den banketwinkcl of in de „tea-
shop" te luisteren. Hij behoeft er zich geen
verwijt van te maken, want do gesprekken
wa-ren altijd bestemd om te worden afge
luisterd. Zij getuigden steeds van de fleu
righeid en de ruimheid van het leven der
dames. De een liet terloops weten, dat zij
,,for the weekend" naar dc Belgische kust
was geweest en do andere, dat zij zoo juist
was teruggekeerd van een reisje naar De
vonshire met dc ,,cnr".
Er is in Engeland nauwelijks een sterker
.symptoom denkbaar van welgesteldheid cn
levensbreedheid dan „weekending", (Lon
den Zaterdags cn Zondags verlaten). Het
is een luxe, welke slechts^ zeer weinigen
zich kunnen veroorloven. En wie dus go-
durende de ochtendkransjes in dc Broad
way casueel kap verklaren, dat „she has
been out of town for (he weekend", is van
tiet ontzagwekkend effect der inededeeling
verzekerd. En er is alle kans, dat een der
leden van het gezelschap, die den laatsten
tijd niet „for the weekend" is weggegaan,
haar vermoeid uit de City terugkeerenden
echtgenoot dicnzelfden avond zal voorlich
ten, dat hij het aan zijn cn haar positio
verplicht is uan het cindo van de week de
stad uit te gaan. Zooals zij hem ook zal
herinneren aan de wenschelijkheid van „iets
nieuws" voor haar garderobe, wanneer zij
heeft waargenomen dienzelfden Ochtend
in de Broadway dat „Mrs. Whal's her
name" (mevrouw Dinges) weer een andere
jurk aan had.
De Broadway van do „betere" suburb
is een soort kermis der ijdelheid. En het
is zoo in de ochtenduren een dvukke ker
mis. En die drukte maakt u gemeenzaam
met andere kwaliteiten van de Engelsche.
Elke Broadway heeft een of twee grooto
winkels voor ectwareta, zuivelproducten,
kolonuilo waren, vlecschsoorten, wild en
gevogelté. Ook heeft elke Broadway van
ecu Londensche voorstad een winkel, die
uitsluitend boter en margarine, koffie en
thee. suiker en jams verkoopt. In. dié win-
kels is het altijd zeer druk, zoodat de be
dienden nooit kunnen nagaan wie van de
klanten op een gegeven oogenblik aan de
beurt is. In deze winkels, onder deze om-
fitandigheden, kan men de Engelsche waar
nemen iu haar vastberadenheid en haar
geestkracht. Daar is zij de vrouw, dii
zich niet de kaas van haar boterham laat
eten.
Zij heeft er haar ooien en oogen wijd
open en al haar zinnen bij elkaar in trans
acties niet dc winkelbedienden. Dc moge
lijkheid, dat zij haar „gewicht" niet zou
krijgen is zeer gering Met saamgeknepen
lippen ziet zij toe of zij de ham wel krijgt,
welke zij wcnscht. De vloer van den winkel
is een strijdperk, waar de vrouwen van Su
burbia met gepaste voortvarendheid elkaar
den voorrang aan de toonbanken betwisten.
De wedijver maakt haar wat hard tegen
over elkaar. Maar in haar hardheid zijn zij
zwijgzaam; cn alleen de vastberaden trek
ken op haar gezichten (dezelfde trekken,
waarmede zij worstelen om een plaatsje in
de omnibus) verraden iels van dc spanning
in haar gemoederen.
De Engelsche „shop keeper" houdt van
Volumineuze uitstallingen van enorme quan
ta, van een imponeerende opeenstapeling
van zijn waren. Hoe onaanzienlijker_de su
burb, hoe brutaler, opdringoriger de uilstal
lingen der winkels. In de winkelstraten van
Finsbury en Islington (volksbuurten in het
Noorden) of in dc omgeving van Elephant
and Castle of Tooiing (volksbuurten in het
Zuiden) liggen de os- en varkensfragmen
ten in de open slagerswinkels in kolossale
massa's neergekwakt op de tafels langs het
trottoir, waar op de Zaterdagavond duizen
den menschen langs schuifelen en gehyp
notiseerd worden door den rijkdom van
bloedig vlecsch. De groentenwinkels laten
karladingen kool en sinaasappelen zien. De
verkoop heeft plaals zonder de geringste
consideratie voor de klanten, liet geschreeuw
vooral - orri en nabij concurreerende groen
tenwinkels is oorverdoovend.
de'districten, waar de menschen wel
gestelder tzijn, wordt de winkel meer be
scheiden En naarmate het publiek door zijn
bcschérvin^" minder geneigd is zich door
kwantiteit He -laten intimideeren, naar die
mate ook slinkt de inhoud van de uitstal
kasten van vleesch-, groenten- en andere
winkels. Maar oolc in de deftigste suburb
verlaat de winkelier zijn liefde voor het
massale niet.
De Engelsche „retailer" heeft bij z'n land-
genoolen een slechten naam. Enkele grooto
firma's niet meegerekend, kan men zeggen,
dat de winkelier, die levensmiddelen ver
koopt, geen vaste prijzen heeft hij veran
dert ze soms met het. nor, alsof de shilling
in haar gedrag aan de Mark gelijk was. Hij
houdt bij' cle vaststelling van zijn prijzen ook
rekening met het uiterlijk van zijn klanten
En het is daarom slechte politiek van .de da
mes van een voorname voorstad om in haar
beste plunje naar den vleeschhouwer of den
groenteboer te gaan. Een mooie bontmantel
jaagt den prijs op. De distributie van dc be
schikbare levensmiddelen over Londen
maakt hel noodig, dat versch goed vlug moet
worden omgezet. De winkeliers durven geen
groote hoeveelheden in" te slaan van waren,
welke aan bederf onderhevig zijn. Hun leuze
is daarom kleine omzet, groote winst. De
verscheidenheid van de artikelen is afhan
kelijk van de male van welstand van de
buurt. Groenten zijn in Londen zeer
schacrsch. Driekwart van Londen's bevol
king vereenzelvigt groenten met kool. Het
overige kwart kent ook spinazie, prei, uien,
asperges (klein cn groen), princessenboo-
nen (French beans) en nog een paar sei
zoensgroentenRoode kool en bieten worden
alleen gegctèn als „pickles" (in azijn* bij
ela. En andijvie, die zeer sehaarsch en duur
is, wordt ook alleen voor hel aanmaken van
sla gebruikt.
Indien gij langs 'n Broadway wandelt en
gij ziet er een verscheidenheid van groenten
bij den „greengrocer" uitgestald, dan kunt
gij verzeked zijn, dat gij dc welvarendste
tuurt van dc metropolis hebt gevonden.
De kieskeurige Ilollandsche huisvrouw
zou zeor veel hebben aan te merken over
de wijze, waarop allerwege in Londen de
winkeliers hun waren tc koop en te kijk bie
den. Ook.in dc beste buurlen van deze stad
zijn de uitstalkasten der vleesch-, viseh- en
groentenwinkels open cn is dus hun inhoud
blootgesteld aan liet stof en ander vuil van
een drukk^Broadway. In den zomer azen
de vliegen en andere insecten in dichte
zwerir^i^Jjö het voedsel. De banketbakkers
nemens.niju de geringse voorzorgsmaatrege
len te|enavliegen en wespen hun etalages
mét zoetigheid zijn vol met die insecten. De
slager rolt' uw vleesch in een stuk courant.
En wanneer gij het thuis laat brengen,
brengt de slagersjongen het op een houten
plankje open over de straat.
De klacht der onzindelijkheid in dc win
kels voor en den verkoop van levensmidde
len is- den laalsten tijd luide hoorbaar. En
het,heeft inijn Hollandsch hart goed gedaap,
dat ons land en zijn zindelijkheid in de be
handeling van voedsel bij die klachten nog
wel eens ten voorbeeld is gesteld.
l)eze beschouwing over de Broadway zou
niet volledig zijn,- indien ik niet melding
maakte van eenige prijzen, welke de Engel
sche huisvrouw voc.r haar levensmiddelen
moet betalen.
Een van de duurste voedingsmiddelen
hier is melk; goede en hygiënisch gebottel
de melk kost hier veertig cent per liter. Voor
de beste boter, welke even goed is als dc
beste Nederlandsche boter vraagt men 11.-40
per Engelsch pond, dat iets lichter is dan
vier en een half Nederlandsche onzen. De
vleeschhouwers verknopen hun vleesch met
dc beenderen er in cn laten aldus even veel
betalen voor het vleesch als voor de „bee-
nen". Een Ehgesch. pond good ossenvleosch,
waarin 1 dus altijd een stuk been zit, kost
f 1.20.
V-an de groenten is alleen de kool schap
pelijk van prijs; ec-n groote kool, waarvan
nog al veel moet worden" weggegooid, kost
25 .cent. Alle andere groenten zijn voor de'
meeste menschen onbetaalbaar. Snijboonen'
en princcssenbooneó kosten gemiddeld veer-"
tig cent per Engelsch pond. Maar wanneer'
de groentenboer bang is dat hij ze niet kan
kwijtraken en dal ze zullen verdrogen, en'
wanneer het Zaterdagavond laat wordt, dan
wil hij ze wel eens voor een dubbeltje min
der opruimen» /\y~ 1 --a.y
Die prijzen doen reeds vermoeden, dal de
Engelsche tafel niet overeenkomt met de
Nederlandsche. Groenten komen er haast
niet op voor. Vleesch, de „joint", is alles.
Een stukje aardappel, een stukje koo[ en
sausen en „pickles" uit de fabrieken om aan
hbt maal smaak te geven, compleleeren het
gerecht.
Alle winkels van levensmiddelen in de
Broadway zijn volgestopt met verduurzaamd
goed van Heinz, Cross cn Blackwell en een
dozijn andere fabrikanten. Een blikje met
kleurig etiket!, zorgvuldig en smakelijk ver
pakte doozen, flesschen, potten met aller
hande gezuiverde, gedroogde, hermetisch af
gesloten spij?.... dal trekt een Engelsch
oog aan. De mandjes der winkelende vrou
wen zijn altijd zwaar van de. verduurzaam
de producten der fabrieken, van Worcester-,
AI-, HP- en andere sausen. Niet in de keu
ken van het huis, maar in het laboratorium
van de fabriek wordt aan „the dinner", van
de Engelsche familie smaak gegeven.
VOETBAL.
Het Nederlandsch Elftal.
Het elftal, dat voor den interlandwed
strijd tegen Zwitserland wordt gekozen,
zal oen oefenwedstrijd spelen op het ter
rein van Ajax, te Amsterdam, op Zondag
18 November a.s.
Zwaluwen contra N.E.C.
Men meldt uit? Amsterdam aan de „N.
R. Crt."
Er ia over de samenstelling van dit elf
tal een verschil van medrting ontstaan.
Evenals in 't vorig jaar wild© 't bestuur
van do Zwaluwen den Nederlandschen
Voetbalbqnd, resp. de Nederlandsche Elf
tal-commissie gaarno ter wille zijn en. haar
gelegenheid geven om de national© ploeg
een mooio vooroefening te 'verschaffen, 't
Vorig jaar droeg met 't zelfde doel (o.a.
tegen de Corinthians te Amsterdam) 't bo-
stuur der Zwaluwen do .samenstelling van
't elftal ook al op aan de N. E. O. cn toen
is er zelfs uitdrukkelijk bij gezegd, dat de
N.E.C. de 8terkst mogelijke ploeg moest
kiezen. Mondeling heeft men thana dezelf
de voorwaarde gesteld, in elk geval is dit
als van zelf sprekend aangenomen.
De N.E.C. Jieeft echter zooals wij
reeds medegódeel hebben niot de sterkst
mogelijke plöeg gekozen doch een proef-
clftal met naast enkele beproefde krach
ten oolc verschillende jonge spelers, die
zeker niet opgesteld waren, wanneer het.
de keuzo van een Nederlandsch elftal ge
golden had.
Dit heeft begrijpelijk eenigo ontstem
ming gewekt bij do leiders der Zwaluwen.
Voor 't samenstellen van willekeurige com
binaties heeft 't bestuur der Zwaluwen de
N. E. O. niet, noodig! "Wc betwijfelen of
dc bcstuurderen der Zwaluwen op deze
wijzê nog verder hun bela-iïglooeo mede
werking aan de N. E. C. zullen verleunen,
ook al 13 do voorzitter dezer veroeniging
tevens voorzitter van do N. E. C.
Interacademiale wedstrijden.
Deze wedstrijden zullen dit jaar hier ter
stedö" worden gehouden.
Voetbalwedstrijd is een openbare
vermakelijkheid.
De Hooge Raad heeft verworpen het
beroep van J. van der R. en 209 anderen,
to zamen vormende het bestuur van de
Meppeler Voetbalvcreoniging Alcides, die
door den kantonrechter to Zwolle waren
veroordeel tot een geld-boote van f 5, subs.
3 dagen hechtenis, wegens het op Zondag
houden oener openbare vermakelijkheid
(het houden van oen voetbalwedstrijd op
Zondag in de gemeente Staphorst).
BOKSEN.
Van 't Hoff in Engeland.
In oen match te Londen tegen Willie
Farrcll, was i do Hollam&schc kampioen
Van 't Hoff voortdurend in de meerder
heid en werd, nadat zijn tegenstander eerst
voor vier tellen was down gegaan, door
den scheidsrechter tot overwinnaar uitge
roepen.
GYMNASTIEK.
Joh. Heijnen.
Het ligt in |dc bedoeling van den heer
Joh. Heynon op dc a.s. algemeen© vergar
dering van het Kon. Ned. Gymnastiek-
Verbond af te treden als voorzitter van
de^o organisatio.
Do heer Heynen bezette in het Verbond
gedurende 30 jaar een plaats in het be
stuur, waarvan IS jaar aJs voorzitter.
ATHLETIEK.
Een buitengewone algemeene vergadering
der N.A.U.?
Hel uitvoerend c.onuté der Centrale Propa-
garida-Gommissie der N.A.U., bestaande uit
de heeren G. Jibben, C. Weslerouen v. Mee
leren, II. A. v. d. Mey, kapt. W. G. van Hoo-.
genhuijze en A. J. G. Slrengholl, heeft een
buitengewone algemeene vergadering der
N.A.U. aangevraagd, teneinde le -beraadsla
gen over de financiering van de uitzending
der Nederlandsche athieten naar de Olympi
sche spelen le Parijs in 392-1.
Gezien don financieelen toestand in de
Nederlandsche alhletiekwercld, zal van een
eenfgszins behoorlijke deelneming aan het
wereldtournooi in de Fransche hoofdstad
niets kunnen komen, indien geen bijzondere
maatregelen w,orden genomen. En de com
missie meent, dat, als de gewone, in Febrtiari
te houden algemeene vergadering daarover
moet oordeelen, niet voldoende meer kan
worden verricht om het beoogde doel tc be
reiken.
Op deze buitengewone bijeenkomst kunnen
dan „spijkers met koppen" geslagen worden.
Of de deelneming moet vervallen, óf men
zal maatregelen waartoe de commissie
een plan denkt te ontwerpen moeten ne
men, die uitzendiDg mogelijk maakt.
RECLAME.
BIJKANTOREN 1
HOORN, nAARLEitr.
DELFT,
ra.
's-GRAVENHAGl
ROTTERDAM,
LEIDEN, October 1923.
Telefoon 578 en 1101.
Hei is over het algemeen van te weinig bekendheid, dat voor cliënten van goe
geoutilleerde banken en bankiers het doen van verrekeningen door
op zeer gemakkelijke wijze mogelijk is.
Juist nu de postchèque- en girodienst is stopgezet, lijkt het ons goed hierop nog eec
de aandacht te vestigen. Overtuigd van het groote (ook maatschappelijke) belang van m
goed giioverkeer hebben wij daaraan onze speciale aandacht geschonken. Wij kunm;
dientengevolge voor onze cliënten betalingen doen, niet alleen aan personen, die bij te:
onzer eigen kantoren, maar ook aan die, welke bij een andere bankinstelling eeci
rekening onderhouden. Bil geldt voor geheel Nederland 1
Cliënten bekoeyen ons slechts op te geven den naam van den te begunstigen persoon
en van da bankinstelling, bij welke hij zijne rekening houdt, alsmede het le vergoedei
bedrag. Desgewenscht zijn hiertoe gratis overschrijvingsformulieren bij ons te bekomen, h
de meeste gevallen zal de begunstigde daags na den dag, waarop het verzoek tot overschrij.
ving bij ons inkwam, reeus over het bedrag kunnen beschikken.
Niet alleen dat onze cliënien aldus zender port- of zegelkosten hunne betalingen kunne*
bewerkstelligen, zij kunnen ook de personen, van wie zij geld le vorderen hebben, ver.
zoeken dat bedrag dóór hun bankier te doen overschrijven op de rekening, die cliënten bij
ons onderhouden. Het is daarom voor een goed giroverfceer van groot belang, dat op nota's,
briefhoofden enz. steeds dc naam vermeld wordt van de bank, waar men zijne rekenic:
aanhoudt, een gewoonte, die bij ons te lande tot nu toe helaas nog veel te weinig gevolci
wordt Voor zoover onze cliënien deze nuttige vermelding nog niet op hun nota's of brie:
papier mcchtéi^ hebben, stellen wij gaarne gratis een stempeltje te hunner beschikkii
om hun aanwezigen voorraad papier van deze waardevolle mededeeling te voorzien.
Is voor het giioverkeer dus in het algemeen noodzakelijk, dal de te begunsiics
persoon ei een bankrekening op nahondt, zoo vleien wij ona in vele gevallen toch grati
uitbetalingen te knnnen bewerkstelligen aan personen, die dit niet doen. Deze persone
krijgen dan bericht, dat zij bij een bepaalde bankinstelling in hun stad of in een stad, di
het dichtst bij hun woonplaats is, over het bedrag kunnen beschikken, voor welke dispc
8itie zij dan natuurlijk hei verschuldigde kwitantie-zegel hebben te betalen.
Hopende, dat het geschrevene U aanleiding moge geven zooveel mogelijk van ons gi;>
verkeer gebruik te maken, verblijven wij, desgewenscht tot het ge\en van allo verderf
inlichtingen gaarne bereid,
Hoogachtend,
2702 fNOORDHOLLANDSCH LANDBOUWCREDIEr
heid machtig aandoet. De diepste aandoe
ning gaf een reproductie, waarop we ee
nietig devoot mcnschenfiguurlje zien
rechts opgaand geboomte, waarvan de lak
ken even over het vlak grijpen dat verdof
leeg, ook beneden de horizon, is gelaten. Hc
-is de -nietigheid van den mensch voor he
geweldig onvatbare van den cosmos. In d
pauze trokken de houtsneden zeer de belang
stelling. Men voelt direct lüsschen ongetwij
fold zeer goede kunst die liicr verzameld i
(«alles is buitengewoon gevoelig in kleur v;
passepartout voorzien, hetgeen wijst op
zeer juiste fijne smaak van den aanrichtcr'
datgene, wat tot het allerhoogste behoor
Mem voelt het voor men nog op een afslai
de eigenlijke voorstelling van de prent
zich heeft opgenomen. Een kunstenaar het!
dit intuïtief gevoel zeer st<^k en schift dired
zonder aarzelen kunst van wat zich daar
voor wil uitgeven, daar waar vaak groo!'
kunstgeleerden aarzelen, en hun oordeel pa
uitspreken na een analytische beschouwing,
uiteenrafeling van het kunstwerk en vergi
lijking met andere kunstwerken. Hierdor
wordt evenwel aan de groote hoogheid vas
de kunst schade gedaan, de juiste aanvoelirf
wordt vertroebeld en is maar bij benaderini
dc kunstenaar is raak en zuiver en is wan
neer hij mis is, dan ook grandioos mis, maar
dat behoort lot de uitzonderingen. In de
kunst spreekt de wereldtaal, en dus behoef
een maar oppervlakkige bekendheid met hel
land van oorsprong, in dit geval Japan, geer
hinderpaal le wezen, het kunstwerk in zijl
volle waarde te vatten.
Van Hokusai (17601849) is er een prenl
met een brug twee rotsen verbindend, dis
van een geraffineerde vlakvulling is;
schitterende verdeeling over het vlak */an de
struiken, de subtiele lijn van de brug vind
men beneden herhaald en voortgezet in di
boot en vindt zijn rustpunt in de twee klein*
"Kootjes. Het is alles ieilloos in harmeni"
waardoor een' groote rust vafi deze prent (ol
ons komt.; Daarnaast van denzelfden mcesl«
hangt een verbeelding van de Fuji in de
ochtendschemering. We zien'den berg in ge
dempte gloeiing in het twijfelachtige licht
van den aanbrekenden dag en rondom is fï|
de stilte die hier aandoet als heilig.
Minder verdroomd is de prent van IJiro*
hige, 17971858, Schono in slagregen
Het buigende rhythme van de. boomen in
den storm in regen vervagend bepaalt ook
houding van de heide groepjes, die van de
dragers en de tegen den storm in vluchtende
landlieden. Ieder groepje is als een beeld
groep in een groote lijn gevangen, die door
hun tegenovergestelde gang het zwiepende
van de boomen herhalen.
Pittig en zuiver is de „Bestorming van een
kasteel" met de groepjes krijgers in de
sneeuw, van Ichiynsai Yoskikazu. Typisch is
dan weer hoe Kuniyoshi (17971861) in de
illustratie van het verhaal van den Bud*
dhistischen priester NichVien, wien dc ge
bedsformule in de golven verschijnt, het om
slaan van dc golven geeft en het voortglij
den van de boot. Rijk ook maar minder so
ber dan de drie eerste genoemde meesters is
Shunyei (1762—1819) in den Chineeschcn
oorlogs- en huisgod Kwan Ti, vergezeld van
Chen Ts'ang.lïier zijn dc figuren minder
plastisch gegeven en heeft dc lijn als vulling
meer uilsluitend waarde. Kernachtig
krachtig zijn de hoekige l.jnen, die de roo<
numentale om'trekslijn steunen in tegen-'
stelling met de dame vergezeld van een Un-
taarndragende dienares van Toyokuni(1769-
1825) waar de figuren gegeven zijn
zachtslepende lijnen. Bij deze meesters voelt
men den invloed, hoewel niet diep, die hU?'
Boutet de Monvel bij de illustratie
Jeanne d'Arc heeft ondergaan.
In hel tweede zaaltje is kunst van
mindere grootte verzameld, mooi is de el
DE LAKENHAL
Lezing met lichtbeelden over Japanschc
kunst door dr. T. B. Rcorda.
Voor een talrijk opgekom'on publick hield
de heer Roorda Zaterdagavond zijn belang
wekkende lezing over dc kunst van het land
dat pas door de tragische ramp getroffen, de
óprechte deelneming van" de geheelc wereld
gewerd. Evenwel het is ons Westerlingen
meer als had die ramp ccn voor ons vreemde
getroffen, dan wel een goeden vriend en be
kende, want wij slaan nog zoo vreemd voor
de innerlijke cultuur van Japan, die we on
der den schijn van de Westersche bescha
ving wel vermoeden, maar niet zuiver kun
nen aanvoelen. Dit onbekend zijn met land
en volk vond ten deele zijn oorsprong in de
moeilijke taal en schrift. De eerste aanra
king was èr een van commercieelen aard
en zoo blécf, wat in Japan Voor diepers en
schooners besloten lag lan'g een gesloten,
boek, ook is de Westerling intellectueel be
schrijvend, de Japanner en dit geldt voor
het geheelc Oosten is emotioneel beeldend.
De fijnheid van een gebaar geeft een rijkere
en diepere verslandhouding dan het gespro
ken woord. Die ongesproken verstandhou
ding vinden we een enkele keer terug in
onze Europeesche literatuur, zóoals in La
Silence van Maeterlinck. De Westerling zag
niet verder dan het uiterlijke en zag in de
vriendelijke beminnelijkheid .een armte
aan gemoed. Kipling zei het reeds: Then
East is east and West is west and never the
twain will meet.
Reeds vr<Jd£ m dc 8 ceiiw al, had hot
land een hoogy-qijtwikkcling Spreker wees
op de literatuur van dien tijd die bewaard is
gebleven in en kronieken vaak
wijken ze slechts :in gewaad, niet'in inhoud
af van Westersche literatuur.
Merkwaardig is dat de meeste, gedichten
gemaakt zijn door vrouwen. Uit de 8e eeuw
droeg de heer Roorda een gedicht voor ge-
inspireerde door de Fuji Uil het jaar 1000
bleef een roman van een prins bewaard,, die
voor een groot gedeelte in dagboekvorm ge
houden is en belangrijk is, omdat hij e?n
dieperen kijk geeft op de zeden van dien tijd.
Aan het hof heerschle een fijne, bijna over-
fijne beschaving hoewel er vaak strijd was
in het land, die .het aanschijn gaf aan krijgs
zuchtige romans. Uit.de lue eeuw stamt het
gedicht „vertrek van een krijgsman". Be
halve deze gedichten droeg de spreker als
slut van het eerste, gedeelte van zijn voor
dracht nog een gedicht voor uit de Middel
eeuwen in een buitengewoon schoone Fran
sche vertaling, het is van een hoveling, die
kluizenaar geworden zijnd, zijn leven voor
en tijdens zijn afzondering beschrijft, waar-'
in hij ook vertelt van rampen als de pest en.
ccn aardbeving die hij meemaakt. Het heeft
trekken verwand met Verlaine. Deze lyriek,
is tot nu.toe vrijwel ongewijzigd behouden
cn het zal vele dan ook vreemd geklonken
hebben dat een groot dramaturg voor eenige
jaren pas gestorven is. Nu nog worden de
bekende Njospelen, die meest betrekking
hebben op mythologische onderwerpen en
eenigszins te vergelijken zijn met onze
mysteriespelen, vertoond.
Na de pauzé vertoonde de heer Roorda een
reeks interesante lichtbeelden, waaronder
ecnigé strenge portretten van dichters en
dichteressen. Speciaal trof oen reproductie,
voorstellende een hofstoet met voertuigen,
die'door een panische schnk bevangen zich
over en door elkaar storten. De' hevige actie
vóelt men in de lijnen en in de verdeeling
van licht- en donkerplckken over het vl.ilc,
waarbij toch de compositie in zijn gesloten-
