Leidsch Dagblad | 1923 | 6 september 1923 | pagina 7

LAND- EN TUINBOUW,

GENEESKUNDIGE BRIEVEN.

Het Land der duizend Meren.

litfor is om dit werk aan to besteden, terwijl B. en
hot in eigen beheer, willen doen uitvoeren, met
hei 'oop op de werkloozen .De lieefen Bn. Batelaan
(0 Hortensius zijn van andere mconinp, omdat dan
ook eens kan blijken welke werkwillige werkloozen
er zijo- Ook dc beer .C. B. Batelaan is cr voor ora
hij uitzondering - dit'wérk in elgeD beheer te doen
uitvoeren. De heer van dor Marei wil er op attc-nt
tuakeii dat dc «Spoorweg-Maatschappij een jaarlijk-
sche recognitie van f 2-3 eischt, welk bedrag eigen
lijk veel te hoog is. waarop de voorzitter, die het
hiermede eons is, zegt dat' alle recognition door do
jjaatschappij zijn opgeslagen.

De verordening op de heffing van schoolgeld voor
het gewoon lager onderwijs en voor het vervolg-on-
dervijs, wordt opnieuw vastgesteld. De heer Bcijen
informeert waaroro geen advies van de Schoolcom
missie is gevraagd; de wethouder Balelaan licht dit
loe en beantwoordt eveneens den .beer C. B. Batc-
Jmd, die de beter gesitueerden iets oneer zoude wil
len doon betalen.

Het laatste punt van de agenda de bcnoerniDg
van een Directeur van de Ambachtsteckenschool,
wordt afgevoerd, omdat de Inspecteur van bet Nij
verheidsonderwijs het gewenscht oordeelt, om een
opeobare oproeping te dpon plaatsen.

Tot wethouders worden benoemd de heeren P.
Dateloan cn J. van der; Marei.

Tot loden van de financieele commissie de hccren
'Bn Batclaan, D. .Turkenburg en C. B. Batelaan; tot
leden van do commissie van openbare werken do
h«2eren J. Bcijen en O. B. Batelaan; de beer van der
Marei is voorzitter.

Dc heer Hortensius wenscht meer toezicht op het
straatverkeer, "met hc-t oog op de vele motorrijtuigen
en acht ook bepalingen noodig tegen het verspen-en
van do Brugstraat op Zaterdagavond, waar vooral
door dc vele rijwielen bijna geen doorkomen is. De
heer Bn. Batelaan hoopt dat B. en W. bij het samen
stellen der begroeting een post zullen uittrokken
voor een goede motorspuit, met het oog op de bui
tenbuurten. De voorzitter zal deze punten bij B.*en
W. Ier sprake brengen en sluit de vergadering.

UIT DE OMSTREKEN.

LISSE.

I'c Voorzitter. Burgemeester Eenliuis. opent dc ver
gadering. heet in liet bijzonder de nieuw gekozen raads
leden Kuiper», Algera en van Resteren welkom en feli
citeert hen met hun benoeming. Door alle raadsleden
wordt daarna de eed van zuivering en van trouw af
gelegd.

Pc voorzitter spreekt vervolgens den weiiseh uit, dat
dit vierjarig tijdperk een gelukkig tijdperk moge zijn
kit heil en welzijn der gemeente Lisse De lieer Segcrs
maakt een opmcrkiDg over dc notulen der vorige ver
gadering. Spr. had -gezegd: liet kan mij niets sebelCD,
i) maken ze er nog vijftig heiligen bij, daar dit voor
ons getfonc menschcD zijn geweest. Dit. laatste gedeelte
va9 niet opgenomen. Gaarne wenschtc hij dit nog toc-
gévoegd te zien, daar het andc-rs een hatelijkheid was,
ut toch niet in de bedoeling lag.

De voorz. zegde toe, .dit nog te zullen inlasscbcD.
De heer Pijnackcr vroeg nog nadert». inlichtingen over
dc aflossing der geldlecnirrg van de -gasfabriek, daar
»r in do vorige vergadering niet over was gesproken.
Na eenige toelichting worden de notulen vastgesteld.
Aan de orde was: Benoeming Wethouders. De heeren
Jiggel en Tromp werden beide met elf van de dertien
rtemmen herbenoemd als zoodanig. Desgevraagd ver-
tlaardcn beiden deze herbenoeming tc aanvaarden.

Ingekomen was een schrijven van den beer J. Bagken-
«inde, waarin dank werd gebracht voor de aangename
lam'enwerking. gedurende dèn tijd, dat hij zitting had
in dco Raad eu waarin de wenseb werd tc kennen ge
geven, dat dc nieuw benoemde Raad onder Gods zegen
mag arbeiden. s-

Na een langdurige stemming werden do volgende com
missies samengesteld: Gascoromissie: J. Pijnackcr, A.
Verduyn Jr., P. Warmerdam en L. Algcra. Commissie
grondbedrijf: J. M. van Til, C. Langcvcld, C. Schrama
sd J. Kuipers. Commissie Haven en VaartenJ. Pijn
ackcr, J. M. van Til eu A. P. van Resteren. Bestuur
Woningvcreeniging „Volksbelang": J. P. Segers cn J.
C. de Haan. Commissio voor sociale aangelegenheden:
J. Pijnackcr, A. Verduyn Jr., P. Warmerdam, C. 8chra-
nia en J. M. van Til, Waterlèiclïngecommissie: A. Ver
duyn Jr., J. P. Scger6 en A. H. Sclirama. Commissie
voor advies over het pompstation der waterleiding: A.
Verduyn Jr., plaatsverv. lid J, C. de HaaD. Commissie
intako werkloosheidsverzekering en arbeidsbemiddeling:
O. Schrama, Voorz. De commissie inzake Bclaetingre-
clames kon als vervallen worden verklaard,
i Rondvraag. De heer c. Schrama wenscht nogmaals
do aandacht to vestigen op de ongelukkige ÜggiDg van
den wissel der tram bij den beer Souvcrein.

Herstellen is blijkbaar niet mogelijk. De Voorz. ant
woordt dat de maatschappij hierin zai voorzien als do
jtJeuwe wissels zuilen zijn gearriveerd. Dezcifdo spreker
getuige geweest vaD een wedstrijd tusscben' dc tram
de autobus in dc richting Haarlem tot de batte1
ildemond.

it was zoo roekeloos, dat ijet verkeer in gevnar
'rd gebracht.

'Pc Voorz, zegt toe, dit,to zullen onderzoeken en een
lóg in het zeil te zullen houden. De heer A. II. Schrama
fgfc, dat nog stedds verkeert.wordt uitgestapt uit de
ram bij dc halte Guldchiond.

De beer van Kcstercn wijst op den onhoudbaren toe;
lUnd der straat aldaar cn geeft B. en W. in overwe
ging zoo spoedig mogelijk over te gaan 'tot het aan
vragen van vergunning voor de rioleering daar ter
plaatse.

Wetb. Tromp zegt, dat de rioleering plaats hebben
ia! als de grooto drukto voorbij is. Dc lieer Verduyn
doet eenige mededeeiiugon betreffende do bestekk'cn,
bnizeo cn brandkranen der waterleiding.

Over een cn ander zal nog nadere inlichting gevraagd
worden. Spr. zegt vamniddag gezien te hebben, dat de
goedorentram stond te lossen bij de firma Tegelaar
op hot ©ogenblik dat de personentram van dc Jannetjes-
brug afreed cn deze zijn vaart niet kunnende eluitcu,
op de goedereutrain reed, waardoor een wagen uit de
rails werd geslingerd.

Spr. zegt dat do macliine veel te licht 16 voor de in
gebruik zijnde wagens en vindt dit zeer gevaarlijk. De
Yoorz. zegt naar aanleiding van do mcdedccling van
den heer Verduyn een schrijven te zullen richten aan
de commissie van Toezicht op do Spoorwegen.

Niets meer aan do orde zijnde sluit de Voorz. de
yergadcring.

SASSEN U EI M.

Voprzitter do burgemeester. AaDwezig alle leden, be
halve de lieer Sixma baron van Heemstra, wegens over
lijden zijner schoonmoeder.

De voorzitter opende, de vergadering cd heet in het
lijzonder do nieuwe leden welkom,
llierna had de beëediging plaats.

Tot wethouders werden alsnu gekozen de heeren War-
ïaar eü Bader, beide met 9 van dë 10 stemmen. Beide
fctereu namen hnn benoeming aan, waarna do voor-
xitter enkele waardecrende woorden richtte tot de twee
fckozeuen.

i'c laer Speelman dankte de hccren dat zij, ondanks
huii drukke werkzaamheden, bet ambt van wethouder
fobbou aanvaard.

Als eerste ingekomen stuk kwam aan de orde een
lelirijven van den gemeenteraad -van Voorhout, om ad-
laesie betuiging tot verkrijging vaö een verandering in
•fe forcnsenbcla6tiDg. Voorhout, meent, dat deze bclas-
l'og.zcer bezwaarlijk js voor deJandbouwforcnsen.
D. en W. stelden voor bet schrijven voor kennisgeving
«au te nemen, waarmee do Raad accoord ging.
t'eu schrijven van eenige bewoners langs den Rijks-
rtraatweg, voorbij do Wasbekerlaan, om de watertoren
{«plaatst t-c krijgen meer naar den kant van den War-
ipndcrweg, opdat zij ook kunnen aansluiten aan het
55 mizennot. De voorzitter stelde voor dat verzoek aau
kouden, tot do zaak wat verder gevorderd ie.
Op voorstel van den lieer v. Zonneveld wordt dit
'erzock teruggezonden naar B. en W. nadat de heer
d. Geest er op had aangedrongen dc bewoners van
ad Klinkenberg er in te betrekken.

Van dc verschillende werkliedenbonden was ec-n echrij-
ingekouien, waarin de Raad cr op werd gewezen,
oj kt c-r veel vreemdo werkkrachten in dc gemeente wor
ks aangenomen en dat ook daardoor do werkloosheid
ifxiedig zal intreden, ja al is ingetreden.

Op ecu vraag van B. eu W. aan die besturen om de
«omen der werkloozen, was een schrijven ingekomen,
'Uruit bleek dat er nog geen werkloozen zijn.
liet adres werd voor kennisgeving aangenomen.
Dc gemcenterckcning 1922 werd, na het rapport van
te commissie, bestaande uit do heeren Bader, Speelman
',1^ if van Zonneveld, voorloopig vastgesteld.
- De wcnschclijklicid, om dc gcmeenterekeulng door een
«•'ountant tc laten controleercn, zal door B. eü W.
i overweging worden genomen.

Op voorstel van den lieer Bader werd besloten, liet
<rloopig contract opgemaakt door B. en W. aan de
'udslcdcn rond tc zenden ter bestudeering. Do lieer
JHelman voegde er aan toe, eerst rechtskundig advies
je te winnen Do hccren krijgen dan dat advies er ook
te inzage.

De - heer Verklei} vroeg, of de meerdere druk op de
brrieiding ook van invloed kan zijn op onB gasverbruik
Ook dit zal onder dc oogen worden gezien,
hierna deelde dc voorzitter mee, dat do Oranjcver-
j.fi Miging gemeend heeft een blijvende herinnering aan
it regeering8jubilcum tc stichten. Zij wil aan de ge-
'Wnto een vaas schenken, dio bij den ingang van het
moet komen te staan. B. en W. willen óit ge
denk gaarne aanvaarden en de Raad gaat er mee
««oord.

Rondvraag. Op voorstel vap den heer Speelman zullen
1 T vergaderingen na 1 October weer op deD mid dag
'jats hebben.

Dc heer v Zonneveld vroeg, of er niet ccn waarnc-
kind burgemeester moet worden aangewezen.

*Je voorz. zcide, datt dit do taak is van B, en W.
J;e Deer v. Rijn: bestaat er ook een reglement van
-'•c' Zoo ja, dan zou ik gaarne ccn exemplaar ont
ken. Ook wilde spreker gaarne do Raadsstukken
^8 gestuurd hebben voor betere bcstudcering.

T00IT'Dter zal voor een reglement van orde zorg
D. en W. zullen de tweede vraag bespreken.
beer Krom wenschtc ccn andere regeling met het
in de muntmeters. Ook dit zulle* B. en W. onder
(D>^en 2'en' **ierna sluiting,
hn '1 ,vers'a8 i». evenals alle andere raadsvcrelagën,
'«dactiewego bekort).

VALKENBURG.

Voorzitter de burgemeester. Aanwezig alle lcdcnV
Na opening installatie van de beide nieuwe leden, ge
volgd door de eedsaflegging. De Voorzitter wenschtc
de herkozen leden geluk, in dc lioop met hen, als tot
dusver, gezellig te mogen samenwerken en vertrouwde
dit ook met de nieuwe leden te zullen doen.

Wegens absentie van den eeerctaris werd bet lezen
der notulen tot een volgende vergadering uitgesteld en
volgde voorlezing van een paar ingekomen stukkeD van
Gvd. Staten, voor kennisgeving aangenomen.

De heeren Notenboom en Van Sillevoldt werden bij
eerste stemming als wethouder herkozen cn namen hier
mee, onder dank, genoegen. Een kleine wijziging werd
gebracht in de verordening inDing van inkomstenbelasting.

Daarop werd meegedeeld het bedrag van de onteige-
uings- cn ontsmettingskosten, wegens de voorgekomen
typhusgevallcn. onder opmerking, dat het Rijk daarvan
een zeker gedeelte restitueert. Naar aanleiding daarvan
en als gevolg mede werd besloten f 440 te best-eden
aan uitbreiding van het rioolstelsel, opdat dc afvloeiing
van verschillende perceelen cr behoorlijk cn voldoende
door wordt.

Hiermee wordt de kleine agenda afgedaan, doch eer
de voorzitter de vergadering sloot, sprak hij ecnigo waar
decrende woorden aan het adres van de afgetreden leden,
de hccren Peet en Binnendijk, die respectievelijk 23 cn
40 jaren zitting hadden cn naar hun beste krachten
het gemeentebelang dieDden. Z.i. kwam hun daarvoor
aller dank toe.

VOORSCHOTEN.

Voorzitter E. Vernède, burgemeester.

Alle beoren. behalve M. G. Mecholse en J. Brag-
gaar leggen den eed af; beide heeren volstaan met
'de belofte. Dc raad is ge-installeerd. Alvorens over
tc gaan lot de behandeling van de agenda houdt de
voorzitter ccn korte toespraak, waarna op zijn voor
stel het volgende telegram aan dc KoDingln werd
gezondon:

Dc Raad van Voorsctfbten in openbare vergadering
bijeen brengt Uwe Majesteit eerbiedig hulde on dank
en spreokt zijn oprecht gemeende wcnschcn uit dat
God ook in dc toekomst Uwe regcering zegono.
Namens den Raad.

E. VERNèDE, Burgemeester.
De notulen van do vorige vergadering worden voor
gelezen en nadat dc heer Brag gaar heeft doen uit
komen zijn mcening inzako de tijdelijko aanstelling
van een paar werklieden onverandord vastgesteld.

Vervolgens wordt, do begrootiDg dienst 1923-'24 aan
geboden. Deze zal bij de heeren circulecren on daar
na worden behaDdcld. De voorzitter deelt den leden
mee, dat deze begrooting er anders uit ziet dan
vorige jaren, daar zij volgens dc nieuwe voorschrif
ten en nlcuwo methode is in elkaar gezot. Pit zal
cehigo bezwarep bezorgen en wat studie vcrcftchen.
Dc ontvangsten cn uitgaven komen thans direct te
genover elkaar to staan, zoodat In vele opzichten een
beier overzicht kan worden verkregen. Hert ver-
eischt allëén wat studie.

Runt 3. Benoeming wethouders wordt aan de orde
gesteld. In de vae.-L, H. v. Wissen CR.K.) worden
uitgebracht op de heeren v. Wissen 8 stemmen. Mens
1 stem en blanco 2 stemmen. In de vac.-J. M..van
Kempen Sr. (A.R.) worden uitgebracht op den heer
J. M. van Kempen Sr. S stommen. Blanco 3 stemmen.
Beide' heeren zijn dus herbenoemd cn nemen bun
benoeming aan.

Do voorzitter wenscht de wethouders geluk met
hun herbenoeming en het in hen gestelde vertrou
wen.

Punt 4. Alvorens tot deze benoeming over tc gaan
vraagt de beer M. G. Mechclse inlichtingen betref
fende de heer J. F. Slrks. Benoemd wordt tot lid
van de commissie van toezicht op het middelbaar
onderwijs, de heer B. v. d. Endc.

Punt 5. Benoemd worden tot leden van het bod-
huisbedrijf do heeren Joh. A. Mens. W. A. A. J.
baron Scliiminelpenninck van der Oyo cn C. Eg-
gink Sr.

Voorloopigo vaststelling geniccntcrekening. Do
commissie heeft dezo nagezien en accoord bevonden.
De rekening wordt voorloopig vastgesteld, waarbij
gerekend wordt dat de wethouders zich buiten stem
ming hebbOD gehouden. Dc cijfers zijD: gewoon in
ontvangsten-f 181.900,04 1/2, uitgaven 1 157.490,39.' ba
tig saldo f 24.415,05. Buitengewoon in ontvangsten
f49500, uitgaven f 74727,60 1/2, nadcclig sadlo
f 25227,60 1/2.

B. en W. stellen voor, do straat, welko wordt aan
gelegd langs de Oranjo-wetorlng, den naam to geven
van Oranjokade en de daarop volgende in dc rich
ting van de Schoolstraat. Burgemeester Treubstraat.
Aldus wordt besloten. De tijdelijke kasgeld leening
ad f 110.000 yvordt met 3 maanden verlengd. In ver
band met een ontvangen advies van den gas- en
walermcester wordt, voorgesteld aan dc tijdelijko werk
lieden E. v. d. Blom en O. J. Kunoken ccn vorhooging
van weekloon (e geven van II per weck ten laste
van het gasbedrijf.

Op voorstel van den heer Braggdar wordt lot ull-
Btel besloten. In een volgende raadszitting zal dit
punt wederom behandeld worden.

Do vo!ordening op de invordering van dc gemeen
telijke inkomstenbelasting wordt overeenkomstig' do
nieuwe voorschriften gewijzigd cn vastgesteld.

Bij do rondvraag zegt de hoer O. Egginik dat hij
tot zijn groOte spijt heeft gezien dat do brug In de
nieuw bestrate Papolaan veel te smal is. Deae .is
slechts 4 Mijter broed; tweo rijtuigen kunnon niet
passceren en daarbij nog eon gevaarlijke» bocht, hij
vreest voor ongelukken. Hij zou gaarno welen wie
dit ontwerp heeft gemaakt en of dit werk Is van
een ingenieur. Het is een benepen opvatting, eeo
onhoudbare toestand zoo'n bekrompen opvatting in
den logonwoordigen tijd. Spr. noodigt allo hcoreuuit
een kijkje te gaan nemen opdat de heeren zich in
een volgende raadszitting kunnen uitsproken. Het
zal nader onder de oogen worden gezien.

VOORHOUT.

Voorzitter de burgemeester, die na opening der
vergadering den raadsleden do vereisebto eeden af
neemt, 'om hen daarna toe' te spreken.

Bij tic bleropvolgende verkiezing van wethouders
werden herkozen ac heer J. Warmerdam met 5 st.
en 2 blanco en de heer v. d. Laan inet C stemmen
en 1 stem blanco.

Na voorlezing der notulen, werd daarop do heer
Teun Lans ea diens eehlgenootc binnengeleid.

De voorzitter n.nn daarop het woord om Lams te
felicilcercn met het feit dat hij 25 jaren de ge
meente als wegwerker had gediend en nu do raad
licm hiervoor huldigen wilde had mon ook zijn
cohtgcnoote uitgonooiiigd. Zooals bij zijn taak steeds
had opgevat en vervuld, aldus dc voorzitter, was
het oen herdenking waard, en kwam hem daarvoor
hulde toe.

Do Raad had gemeend, hem in de eerste plaats een
oorkonde te moeten schenken in lijst (een keurige
calligrafie van den gemeente-secretaris) die het .feit
cn den. dank van den Raad vermeldde, on waarop
verscbilleudo attributen van zijn werk en eenige
toepasselijke spreuken vermeld waren. Bovendien
werd heui' daarna een enveloppe met inhoad over
handigd.

De aanwezige gomeente-opziehter, zijn onmiddel
lijke chef, do heer Vester, kreog -hierop gelegenheid
den liper Lans, to. huldigen voor zijn plichtsbetrach
tingen, en zijn ijver om do wegen in orde to houden
dio door zijn activiteit in zeer goedé conditio ge
bracht wtaren. De heer v. d. Laan voordo hierop Dog
het woord, en hoopte ook dat do jubilaris nog Jang
zóu kunnen werken, maar niet zoo hard als hi.i tot
nog loc gedaan heeft; waarna ook do heer Colijn
zijn tevredenheid betuigde over Tcun's ijver en werk.

Nadat deze offieieele plechtigheid was afgeloopcn
cn Teun en zijn eehtgenooto gefeliciteerd waren
door allen,; werd. de vergadering voortgezet en
eenige eomptabilitcitsbesluiten goedgekeurd.

Hierna had d«j aanbieding van de gömeentcbegroo-
ting plaats, mot eindcijfers. Voor gewone ontvang
sten en uitgaven de gelijke cijfers van f 60.048,70 en
voor 'kapitaals (do nieuw ingevoerde benaming in
plaats van „buitengewone") -ontvangsten 1 2202.38;
kauilaalsuitgaven nihil.

Als leden der commissie voor het nazien der be
grooting werden aangewezen dc "heeren Colijn Roo-
zen eD v. d. Voet.

Bij de rondvraag brengt de heer Wittem&n 'den
voorzitter dank voor de hem speciaal toegevoegde
woorden van welkom.

Hierna sluiting.

ZOBTERWOUDE.

Tegenwoordig 10 leden. Afwezig zoDdor kennisgeving
de heer G. van Leeuwen. Om 10 uur opent dc voorzitter
dc vergadering en vraagt wio van dc heeren den eed en
wio de belofte wenscht af te leggen, Alle leden ver
klaren den eed te willcu afleggen, waarna hiertoe wordt
overgegaan. Do voorzitter wenscht vervolgens do oude
en nieuwe leden, die door de kiezers zijn afgevaardigd,
om de belangen der gemeente te behartigen, geluk met
hun beëediging cn hoopt van de nieuwe leden hetzelfde
vertrouwen tc genieten wat bij zoo ruimschoots van de
oude, als van de niet herkozen raadsleden genoot, om
samen do belangen der gemeente te behartigen.

Nadat de secretaris voorieziDg beeft gedaan van de
notulen der vorige vergadering, die onveranderd wor
den vastgesteld, gaat de Raad over t-ot verkiezing der
wethouders. Bij eerste stemming worden uitgebraent
op de hccren: Stadhouder 2, M. Th. Kompier 6, C. H.
de Boer 1 en J. B. NVesselIngh 1 stem, zoodat do heer
Kompier is benoemd. Op een vraag van den voorzitter
of hij deze benoeming aanneemt, antwoordt do heer
Kompier toestemmend. Hij dankt de leden voor het In
hem gestelde vertrouwen en hoopt dat vertrouwen niet
te zullen beschamen. Bij de 2e stemming worden uit
gebracht op do heeren C. H. de Boer 7 en J. C. Stad
houder 2 stemmen, terwijl de 'heer J. B. Wesselingh
1 stem verkreeg, zoodat benoemd is de heer de Boer.
Op ccn vraag van den voorzitter of dc beer de Boer
deze benoeming aanneemt, antwoordt deze, dat hij alvo
rens daarover te beslissen eerst gaarne een kort woord
wil zeggen. Hij brengt dan in herinnering wat zich ra
den laatsten tijd heeft afgespeeld, en besluit na eenige
discussie zijn benoeming aan t-e nemen.

Aangeboden wordt de begrooting voor den dienst "921,
sluitende, voor wat den gewonen dienst betreft in ont
vangsten en uitgaven, op f 118527.60, ..terwijl de ontvang
sten - van den. kapitaaldlenst bedragen f 16721.15, dë uit
gaven f 7900 en het batig saldo f 8821.15. Besloten wordt
do begrooting ter secretarie voor een ieder ter iüzage
neder tc leggen en in afschrift, tegen betaÜDg ver
krijgbaar te stellen. Overgegaan wordt tot benoeming
'eoner commissie voor onderzoek dier begrooting. Be

noemd worden de h'ccTcn J. van' Leeuwen, H. J. van
der Krogt, cn J. de Graaf.

Tot leden der commissie voor de waterleiding worden
benoemd de heeren: If. J. van der Ivrogt, H. F. Noord
man eu A. van BcDUckom. Voor de commissie tot her
ziening der Politieverordening de hcc-ren: A. van Ben-
Dekom, J. B. Wcsselingh en H. F. NoordmaD. Idem
der commissie voor de Bouw- en Woningverordening de
liecrcn: J. de Graaf, J. B. Wcsselingh en A. van Ben-
nekom. De voorzitter dankt de steniopnemers cn stelt
aan de orde vaststelling eencr rooilijn aan den flooge
Rijndijk, Zonder hoofdelijko stemming wordt met alge
meens stemmeD, overeenkomstig het voorstel van B, en
W. do rooilijn vastgesteld op 15 M. uit het hart van
den Rijksstraatweg, te weten voor het gedeelte vanaf
dc. grens der gemeente Leiden tot aan de Bruggestraat.

Voor de rondvraag vestigt de VOOöltter er de aan
dacht op dat dc rondvraag volgens Tjct reglement van
orde feitelijk niet beslaat. Waar het hier evenwel steeds
de gewoonte i6 geweest, heeft hij cr geen bezwaftr tegen
dc rondvraag te handhaven, mits de leden zich beper
ken tot het doen van op- cn aanmerkingen. Wanneer
zij iets willen vragen het beleid van B. en W. betref
fende, zijn zij gehouden aan bet desbetreffend artikel
van het reglement.

De heer Stadhouder dankt den voorzitter voor de
gesproken woorden bij den aanvang der vergadering en
is ervan overtuigd dat het gezag steeds geëerbiedigd
zal worden. Hij vestigt voorts de aandacht op het huis
van den Haan, aan don Hoogc Rijndijk, dat zeer bouw
vallig is en brengt hulde aan den ouden Raad voor de
onbcwoönbaarverklaring van enkele krotten. Gaarne zag
hij evenwel voor het huis van den Haan e«n ontruimings-
tljd vastgesteld. Dc Voorzitter zal er in B. en W. over
spreken. Dc heer van Bennekom vraagt wanneer cr be
sliBt zal worden over den aanleg der drinkwaterleiding
aan den Schenkelweg. De voorzitter antwoordt dat dit
Sn een volgende vergadering ter tafel komt.

De heer de Boer verzoekt den raadsleden'te vlaggen
a.e. Donderdag Dc voorzitter zegt reeds een dergelijk
verzoek gedaan to hebben door bemiddeling der feest
commissie. Tevens stelt hij' voor een telegram tc zenden
aan II. M. de Koningin op Donderdag a.s; niertoe wordt
met algemcene stemmen beslotcD. De vergadering wordt
dan gesloten.

PLUIMVEE.

Sprokkels uit de practijk.

In het rapport over Mei 1923 van den
vierden legwcdslrijd op het RijKsproefstation
voor Pluimveeteelt te Beekbergen vermeldt
de Directeur Westerenk, dat de meeste too
rnen, die „droo'g" voeder krijgen, te veel
etens hun productie in aanmerking nemende.
Dit is een zaak, die ernstig onder de oogen
moet worden gezien, omdat de houders van
een groot en zeer groot aantal hoenders,
hoenderparkhouders, fokstations, coöpera
tieve vereenigingen, enz., de droogvoederme-
tliode invoeren, om door tijd- en werkbespa-
ring den kostprijs van bet ei lager te krij
gen. De controle op de voederrekening kan
dus niet te scherp zijn.

Bij de droogvoedermethode kunnen de na
volgende gevallen zich voordoen:

1. Het opgenomen voeder is werkelijk noo-
dig voor de bestrijding van den leg en tot in
standhouding van de lichaamskrachten. In
dit geval zal het voeder ook geheel verteerd
worden, derhalve geen onverteerd voedsel in
den mest te vinden zijn, de leg niet vermin
deren, zelfs hooger kunnen worden, en de
hennen niet vet en niet noemenswaardig
zwaarder worden. Het sluiten van den etens
bak gedurende eenige uren daags zal dan
niet helpen, aangezien de hennen op de
overige uren de schade wel zullen inhalen,
waarop zij dan ook recht hebben. De vraag
ol diezelfde hennen bij „weekvocder"-me-
thode eenzelfde kwantum voeder zouden
noodig hebben, kan niet beantwoord wor
den; hoogstens kAn een vergelijk getroffen
worden met, soortgelijke hennen, die een
zelfde legpreslali'e hebben en op dezelfde
wijze gehouden worden.

2. Het opgenomen voeder was te veel, wat
dan blijken móet uit het Of te vet worden
van de hennen, gevolgd door een verminde
ring in den leg öl wel door het onverteerd
uitmesten van een deel van het voedsel óf
wel door het waarnemen van beide zaken.
In dit geval zal het tijdelijk sluiten van den
voederbak nog minder helpen, dan in het
geval 1 aangezien in geval 2 vermoedelijk
gulzigheid de oorzaak is. De werkzaamheden
zuilen alleen vermeerderd worden door het
moeten sluiten en openen op gezette tijden
van de voederbakken.

3. Met het voeder wordt gemorst, m. a. w.
een deel daarvan komt, in plaats van in de
kroppen, op den grond te land. Dit is le on
derzoeken door de voederbakken op een hou
ten vloer te plaatsen, zoodat dan het voe
der, hetwelk buiten de bakken wordt ge
morst, op die vloeren te land komt. Een
groot deel daarvan zal wel blijven liggen,
aangezien de. hoenders weinig, moeite zullen
doen hot gemorste voeder op te pikken,
vooral als liet wat fijn. is daar de hakken
goedgevuld vlak voor hen ?taan. Het gemor
ste voeder op te vegen en weer in de bak
ken te storten is jn strijd met de gezond-
heidsmaalrególen: dórhoenders hebben daar
op gelo.open cn wellicht ook gemest.

Men zou in het voeder geen meel, maar
grof gemalen of wel gebroken graan gebrui
ken, doch de ondervinding leert dat heele
graankorrels moeilijker te verteren zijn dan
grof gebroken graan en dat weder minder
gemakkelijker le verleren is dan tot meel
gemalen graan. Wel kan men in de verteer
baarheid te gemoet komèn door het fijné
droogvoeder lot deeg te kneden en dit te bak
ken tol' brooden (oud-systeem raadpleeg
Hoenderpark „De Nijverheid" te Vlaardin-
gen.) Dit brood wordt dan in slieden gesne
den en gro^ gebroken of grof gemalen. Wat
ze nu morsen zullen zij wel oppikken.

4. Het opgenomen voedsel is normaal,
dus niet te veel zij morsen er niet mede,
verteren het goed, de legprestatie laat niets
le wenschen over, de leg wordt met dat
voedsel goed bestreden, terwijl de hoenders
niet vermageren, doch krachtig blijven. Dit
zou de ideaal-toesland zijn. waardoor tijd-,
werk- en geldbesparing verkregen wordt.

Hoenderhcuders! Welk geval is het bij u?

De huisapotheek. II.

Weinig huismiddelen genieten een zoo
groote bekendheid en verbreidheid als dub-
belkoolzure natron, in den volksmond zuive
ringszout genoemd. De naam wijst reeds op
het gebruik bij een bedorven maag, die ge
zuiverd moet worden. Wanneer door een te
overvloedig maal of op andere wijze van de
maag overmatige arbeid gevergd wordt, kan
het gebeuren, dat er abnormale gistingspro
cessen plaats vinden, ten gevolge waarvan
bepaalde zuren gevormd worden, die men
beschouwen kan als oorzaak van oprispin
gen, het zoogenaamde zuur in de keel en ook
wel maagpijn. Deze zuren worden door _dub-.

belkoolzure natron gebonden en de onaan
gename verschijnselen verdwijnen dan
meestal onder hel vrijkomen van enkele gas-
sen? in den regel vrij snel.

.Wanneer het middel op deze wijze een
enkelen keer wordt gebruikt, kunnen daar
moeilijk eenige bedenkingen tegen worden
ingebracht. Alleen mag de waarschuwing
•-niet ontbreken om er vooral geen regel van
te maken. Het komt voor, dat iemand zoo
goed als iederen dag na den maaltijd het
zout in steeds grootere hoeveelheid gebruikt
en dit kan niet worden goedgekeurd. Wan
neer zoo regelmatig dergelijke klachten moe
ten worden onderdrukt, behoort een nauw
keurig geneeskundig onderzoek te worden in
gesteld naar den toestand en de werking van
de maag en zijn misschien geheel andere
maatregelen noodzakelijk. Door op eigen ge
legenheid steeds maar weer zuiveringszout
le gebruiken, kan de juiste tijd voor doel
matig ingrijpen verstrijken.

Een ander middel om overtollige gassen
uit de maag le verwijderen is bruispoedcr.
Dit kan*-echter niet lang, bewaard worden
zonder aan werkzaamheid te verliezen. Daar
om kan het onder den naam van Engelsch
bruispoeder in twee gedeelten bewaard wor
den, die dan telkens voor het' gebruik worden
gemengd.

Als huismiddel voor maagklachten is
eveneens zeer bekend „Eau des Cannes",
een spiritueuze oplossing van verschillende
aromatische stoffen, die oorspronkelijk werd
bereid volgens een recept, dat het eigendom
was van Carmelieter monniken. Als wer
king wordt bedoeld eeu prikkeling van het
maagslijmvlies, dat daardoor beter zou af
scheiden en zoo o.a. den eetlust bevorderen
zou. In den grónd der zaak komt het dus op
hetzelfde neer als het gebruik van het bit
tertje voor den maaltijd. Inderdaad kunnen
de aromatische beslanddeelen van Eau des
Carmes evengoed als de bilterstoffen, die in
de, jen'ever gemengd worden, een voorbij-
gaanden prikkelenden invloed op het slijih-
vlies van de maag uitoefenen. De bezwaren
en gevaren zijn echter voor beide dezelfde.'
De prikkelende werking wordt slechts ver
kregen bij zeldzaam gebruik; heel spoedig
gewent men er aan, de werking vermindert
en om hetzelfde effect te bereiken, zijn voort
durend grootere doses noodig. En daarmee
wordt tevens het grootste gevaar verklaard,
dat bestaat in het gebruik van steeds groo
tere hoeveelheden alcohol.

Niet geheel ten onrechte wordt Eau des
Carmes dan ook wel eens de „dames-borrel"
genoemd, omdat' sommige dames er even
goed aan verslaafd geraken als de heeren
aan hun bittertje.

In geen- enkele huisapotheek zullen vloei
stoffen ontbreken, die gebruikt kunnen wor
den voor reiniging van oogen en mond.

In de eerste plaats behoort daartoe boor
water, een oplossing van boorzuur in water,
die bij kamertemperatuur hoogstens 3% kan
bevatten. Hoewel de antiseptische werking,
welke men er vroeger aan toeschreef, niet
zoo groot, is als men wel meepde, is het een
zeer goed middel om de oogen mee uit te
wasschen of om den mond mee uit te spoe-
len. Dat de antiseptische werking niet zoo
'grool is, blijkt wel hieruit; dat de oplossing
niet heel lang bewaard kan worden zonder
te bederven. Herhaaldelijk vernieuwen is
derhalve noodig. De eenvoudigste manier is,
om het boorzuur in poeder of schubben te
bewaren, en hiervan wat op te lossen, als
men het noodig heeft. Men doet dit, door ko
kend water er op te gieten, goed om te roeren
en dan te laten slaan tot' hel koud is gewor
den. De oplossing is dan juist van de goede
sterkte en kan in een schoon flesclije wor-
deh afgeschonken.

Meer oplosbaar dan boorzuur is chloras
kalicus, chloorzure kali, waarvan dus een
vooraf bepaalde boeveelheid moet worden
opgelost. Deze oplossing blijft langer goed
dan van boorzuur. Als oogwater wordt een
oplossing van 2% gebruikt, voor mondspoe-
ling en gorgelen kan men tot 3% gaan. Er
moet bij het laatste gebruik altijd aan ge
dacht worden, dat het bij inwendig gebruik
geen onschuldige slof is, en dat er dus nooit
meer dan zeer kleine hoeveelheden mogen
worden doorgeslikt. Bij onoordeelkundig ge
bruik zijn dikwijls gevallen van vergiftiging
voorgekpipen.

Een enkel ,wooi;d over het gebruik van
de genoemde oplossing als oogwater. .Wan-,
neer men met een doekje of watje, met de
vloeistof bevochtigd, het oog wascht, be
reikt mén slechts den buitenkant der oog
leden met de oogharen. Dit kan dikwijls al
van nut zijn, maar meestal wordt ook be
doeld om in de oogholte, dat is dus in den
bindvlieszak, vloeistof te brengen. Met be
hulp van een druppelbuisje kan dit met de
noodige voorzichtigheid geschieden, wan
neer men een vinger of duim op de wang
huid onder het oog legt en daarmee het
onder-ooglid van het oog aftrekt. Nog een
voudiger is echter de volgende methode.
Eerst wordt het oog uitwendig gewaSscben.
Dan legt de patiënt zich achterover, zoo
ver tot hij recht naar boven ziet. Bij geslo
ten oog laat men dan een paar druppels op
den binnen-ooghoek vallen, waar de vloei
stof blijft liggen. Wordt thans het oog ge
opend, dan loopt deze vloeistof vanzelf door
de ooglidspleet. En dit is meestal voldoen
de. Anders kan men nog de oogleden van
het oog aftrekken, door beneden en boven
het oog de huid van wang en onder de
wenkbrauw naar onder cn naar boven te
trekken, waardoor de geheele bindvlieszak
geopend wordt.

Voor mondspoeling kan ook gebruikt
worden een oplossing van waterslofsuper-
oxyd, die het meest in een sterkte van 3
pet. wordt afgeleverd. In deze verhouding
is zij voor mondspoeling te sterk. Men doet
dan het best door aan een bepaalde hoe
veelheid water, bijv. een vierde gedeelte
van een gla9, een scheut superoxyd toe le
voegen. Ee werking berust hierop, dat door
aanraking met organische stoffen zuurstof
vrij komt. Houdt men de vloeistof eenigen
tijd in den mond, dan bemerkt men een
sterke schuimontwikkeling door de vrij ge
worden zuurstof. En deze zuurstof heeft
sterk antiseptische eigenschappen. De wer
king wordt derhalve bevorderd, door niet te
veel te spoelen, maar het schuim geruimen
tijd rustig te laten doorwerken.

Bij gorgelen is deze eigenschap van voor
deel. [Wanneer de geheele keelholte maar

Seed bevochtigd is, wordt het eigenlijk gor
gelen overbodig. Deze beweging is trou
wens zelden van voordeel. Vooreerst kan
de sterke beweging nadeelig werken, wan
neer de keel in een toestand van onlslekihg
verkeert. Maar bovendien sluiten bij sterk
gorgelen de voorste verhemeltebogen tegen
elkaar en zoodoende komt do vloeistof niet
verder; zij blijft in den mond en de keel
komt er hoogstens mee in aanraking voor
zoover de achter gebleven hoeveelheid
wordt doorgeslikt.

Watcrstofsuperoxyd vormt een natuur
lijke overgang van de genees- lot de ver
bandmiddelen, omdat het ook bij wondbe-
handeling dikwijls wordt toegepast. Bij af
scheidende wonden, waarbij de gebruikte
verbandsloffen gaarne vastkleven, bewijst
het uitstekende diensten. Er wordt dan
langzaam superoxyd op gedruppeld; dat
dringt óveral door en de zich ontwikkelen
de zuurstof heft de vërkleving op, terwijl
het tegelijk tot in de diepste spleten ont
smettend werkt. Alleen, het proces verloopt
langzaam en men moet niet willen over
haasten.

Nu wij aldus bij de wondbchandeling
zijn aangeland, ligt. het voor de hand om
een kleine uilweiding te maken over ont
smettende stoffen. Een van de meest ge
vreesde dingen bij wonden is toch de wond
besmetting, de infectie, de bloedvergifti
ging. Door het werk van mannen als Pas-
leur en Lister leerde men, dat schadelijke
lagere organismen door de wond naar bin
nen konden dringen, zich dan in het weef
sel of in het bloed vermenigvuldigden- en
door hun giftige afscheidingsproduclen hét
Jeven bedreigden of vernietigden. Het was
logisch om le tracMèn, die organismen tc
doóden, en aanvankelijk stonden dan ook
bij wondbehandeling, karbol, chloor en la-
I ter sublimaat en iodoform in het eerste ge
lid. Lisier begon zelfs met te beproeven een
wond hermetisch af te sluiten, opdat geen
enkele bacterie óf coccus haar bereiken
kon. Het duurde niet lang of meii kwam
van al die maatregelen terug. Besmetting
van uit de lucht kómt zelden voor; de Ie
gelijk met de verwonding naar binnen ge
drongen smetstof kan men toch niet meer
verwijderen, tenzij door zeer heroïsch in
grijpen zooals onmiddellijk uitbranden e
uitsnijden van de geheele'wond. De hoofd
zaak is, dat men zorgt, dat geen nieuwe
smetstof aan de wond wordt toegevoegd*
De antiseptische stóffen, die bun eigenlijk'
doel toch misten maar in plaats daarvan de.
wond en dc huid dikwijls heftig irriteer
den, konden worden weggelaten. Alleen
behoefde men maar le zorgen, dat 'alles,
wat met de wond in aanraking kwam (ver-
I bandstoffen, instrumenten en vooral de hel-
jiende handen!) baeterievrij, a-septisch, was<
Het eenvoudigste middel, om dit doel te be
reiken. is de hooge temperatuur. Tegen
kookhitte gedurende eenigen tijd ,bijv. tienf
minuten, zijn de ziekmakende bacteriën
niet bestand. Wat er niet door beschadigd
wordt, zal dus door uitkoken gedurende
tien minuten a-septisch gemaakt kunnen
worden. Men noemt dit stcriliseercn on de
zoo behandelde stoffen ook wel steriel.' Bé-
halve koken kan het verblijf in overhitten
stoorp denzelfden' dienst bewijzen. Dit ge
beurt in den ontsmetlingsovon en in klei
nere toestellen in de operatiekamer. In het'
huisgezin bestaat hiervoor in den regel
geen gelegenheid.

Helaas kunnen de handen niet aan deze
behandeling worden onderworpen, en dit
treft te meer, omdat gebleken is, dat het;
ontzettend moeilijk is, de handen volkomen
steriel te maken. Het veel gebruikte voor
schrift: 5 i 10 minuten wasschen in warm
water, onder voortdurend borstelen met
zeep, daarna afwrijven met spiritus en ein
delijk onderdompelen in een oplossing van
sublimaat, is nog niet eens altijd afdoendei
Het verstandigste is daarom, als stelregel
aan te nemen nooit of,al thans alleen bij
besliste noodzakelijkheid, met de handen dó
wond aan te raken noch eenig voorwerp,
dat nu of later met de wond in aanraking
kan komen. Men gebruike altijd eenig in
termediair, een tangetje, pincet, schaar of
staafje, dat behoorlijk gesteriliseerd is.
Hands offl H. A. S.

(Wordt vervolgd).

0

Reisbrieven uit Finland,

IX. (Vervolg).

H e 1 s i n g f o r 9.

Finland's grootste natuurlijke rijkdom
zijn de bosschen, de onmetelijke wouden,
wier omvang, ternauwernood bij schatting
bekend, in totaal zelfs méér dan de helft
(63 pet.) van Finland's bodem beslaan en
wier exploitatie het grootste deel is
staals-eigendom een der voornaamste,
bronnen van inkomsten is. Zooals Holland
ontwoekerd i9 aan de zee, zoo is Finland
ontworsteld aan het woudr.In de oudste tij
den wisselden bosschen, meren en moeras
sen elkander af en naarmate de bevolking
toenam moest er door hei kappen van bos
schen grond worden gewonnen, geschikt
om er graan (1) te verbouwen en vee te
laten grazen. Een gestadige en harde strijd
tegen het woud, die dikwijls ontaardde in
een ruw ingrijpen en roekeloos uitbuiten
van den houtrijkdom, maar die in latere
jaren heeft plaats gemaakt voor een krach-
tigen strijd vóór het woud in den vorm van
een oordeelkundige boschcultuur* ten, be
hoeve van de hpulproductie, noodig voor de
twee voornaamste lakken van Finsche nij-j
verheid: de hout-industrie en de papier-:
fabricage.

Eertijds werd het hout voornamelijk ruw,
uitgevoerd: de boomen werden gekapt, de
boomslammen in de rivier geworpen en
zóó bereikten zij de kust, om, niet of nau
welijks bewerkt, per schip le worden uit
gevoerd; voor een niet onbelangrijk deel
naar onze hout-arme gewesten, zoowel voot
den steden- als voor den schepenbouw. Tot
ongeveer 1876 werd dan ook het meeste in
gevoerde hout in Holland zelf gezaagd, maar
later begonnen de zagerijen in Finland dat
werk over te nemen en toen de water-tur««
bine de Finsche stroomversnellingen in dö
gelegenheid stelde om op goedkoope wijze