LEIDSCH
Vrijdag 13 Juli 1923.
Oflicieele Kennlsgsvingssi.
STADSNIEUWS.
Burgerlijke Stand v. Leiden.
Huishouden en techniek.
Het voornaamste nieuws
van heclêiL
BUITENLAND.
PRIJS DER ADVERTENTIES
iÖ Cfe. £er regel. Bij rcselaionnement belangrijk
Kleine^ advert en tién, uitsluitend bij TOOnuÜBö*
/faling, Woensdags en Zaterdags 50 Cts., bij een
maximum aantal woorden van 30.
iDcasso volgens postreebt. Voor eventueele op-
(tending van brieven 10 Cis. porto te betalen-
^Bewijsnummer 5 Ots.
Bureau Noordelndsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
Postchèiine- en Girodienst No. 57055. Postbus No. 54.
ER I JS DEZER COURANTS V
Voor EeTdcn p. 3 mnS, Z 2.35. p. woeï .Tï'; Z 018
Duiten leiden, waar agenten gevostigd i ij Q,
per weel: 018'
Franco por post 'f 2.35 rH portokosten,
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
Nummer 13432.
EERSTE BLAD.
q
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
!Aan den gemeentelijken viscliwinkel Viscli-
markt 18, tel. 12-25 is ZATERDAG en voor-
zoover voorradig Zaterdagavond verkrijg
baar SCHELVISCH h. f 0.10—f 0.15, en
0CJIOL a f 0.15—f 0.20 per pond.
N. C. DE GIJSELA AR, Burgemeester.
Leiden, 13 Juli 1923.
Maatregelen ter voorkoming van verspilling
van Duinwater.
- Burgemeester en Wethouders van Leiden
.brengen bij dezen tor algemeen© kennis,
'idat, in verband met de droogte en buiten
gewoon kooge temperatuur het verbruik van
duinwater abnormaal is toegenomen, zoo
dat tijdig maatregelen dienen genomen te
Worden om den aanvoer Van duinwater (re
gelmatig te verzekeren.
To dien einde is de druk op de water
leiding eenigszins verminderd.
Zij noodigen de ingezetenen mitsdien
dringend uit een gepaste zuinigheid in het
gebruik van duinwater te betrachten en van
jhun zijde elke waterverspilling tegen te gaan
N. O. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 13 Juli 1923.
Stedelijk Gymnasium.
Tot de eerste klasse zijn toegelaten:
"W .H. Beekenkamp, L. van Bendegom,
H. J. Boorsma, R. J. J. .Bronsgeest. Aafke
Bruining, H Buurman. E. J. B. Cramers,
J. II van Dorp, Gerda F. Goedhard, Otlilie
G. E. Gorter, S. Tj. Goslinga, J. P. van der
Hoeven, Calh. P. C. Jorissen, Anna Kis
sing, D. Kuenen, Jeanne de Loos, Gerra J.
Los, Nora Meyers, Tilia C. A. Muys van
de Moer, .T. M. Pel, Clasina G. ter Poorten,
jEilio. Smits, Annie A. M. Tendeloo, Aman
da A Waltez. C. Weslerbeek, J. M. Wiche-
rink, Marytje Wilbrink, A. J. A. Woudstra
.en Ghrist. A. Zaayer.
Tol de vierde-klasse: A. II. F. van Weel-
fleren.
Hoogere Burgerschool met 5-jarigen cursus.
Voor het eindexamen zijn geslaagd:
P. M. v. Alphen, J. ten Brink, M. Dirks,
'J. Goedblocd, J v. d. Mark, A. R. Nieuwen-
huis, S. v. Noolen, Geerlruida G. A. Pitlo,
G. F. de Tombe.\K. H Bosman, W. G. II.
Chavannes, A. B. Ilozee, A. M Jacobi, Jo
hanna M. Mulder, J. W de Ren, Catharina
|W. v. Rooijen, G. J. Schreuder, P. G. A.
Vermeulen, G. van Wijk, J. N. v, d. Ende,
A. W. Hamming, C. v. d Heide, C. Koning,
J. Koolhaas, H. Kunst, II. Chr. J. Meel-
huyzcn, W. H. Meerburg, Jacoba Springer,
J. Wamsteker, J. Boersma, C. B. Duyster,
J. W. R. Everse, J. P. Kooreman. J. Horak,
L. J. J. v. d. Kaaden, Th. J. Kruyl, L. G. J.
Roozcn, J. J P. Tesselaar en H. A. v.
.Ocrle.
Afgewezen 5.
-V. Nog zijn toegelaten: lot de eerste klasse
Gerda D. van Dijk cn J. A. 's Gravendijk
tot de tweede klasse F. IC. Brevet, R. M.
Crommelin en J. Jonker; tot de derde klasse
M. van Ham, J G. G. van Hillen en Her-
mine II. A Stapel, tot d© vierde klasse II.
H. Dingemans. H W. ICeesom en W. Sijp-
lccns; lol de vijlde klasse E II. P. Dinge
mans, G. Marie G. ICeesom cn Miori Rood-
zant
Actie- van het trampersoneel.
Gisteravond hield de Ned. Vereen, van
Spoor- en Trampersoneel in het Volksge
bouw aan do Ilcerengracht een druk be
zochte vergadering ter bespreking van de
door dc Directie der N.-Z.-II. T.-Mij. voor
gestelde loonsverlaging cn verhoogde pen-
sioenslorting.
s Spr. gaf allereerst een uiteenzetting van
de conferentie met de Directie der N. Z. H.
T. M., E. S. M en M. E. F. te Haarlem, Hij
deelde mede in welken geest de afgevaar
digde van St.-Raphael" had gesproken,
die ook sprak namens den Prot. Ghr. Bond
en die hel wilde doen voorkomen, dat deze
loonsverlaging een kwestie van machtsver
houding zou zijn. En daar deze organisa
ties niet op liet standpunt van den klassen
strijd slaan, kunnen zij niet met de Neder-
landsche Vereen meegaan.
DczeSiouding werd door spr. gelaakt.
Hij wees verder op het dalen van het
levenspeil en herinnerde er aan, dat met
1 Aug. de Huurcommissiewet komt.Ie ver
vallen, waardoor de huren zullen worden
verhoogd.
Wanneer de Directie ten slotte de verla
ging eenigszins heeft verminderd, dan is
lit niet te danken aan het optreden van
den afgevaardigde van „St.-Rafaël" en
den Prot.-Chr. Bond.
Spr. constateerde dat de verlaging wordt
teruggebracht tot ongeveer (2.20 met de
diu pet pensioenskorting er bij voor de
Srucpen I en II. terwijl voor de andere groe-
wordfCtpVC|lag'nf ,Van f2'60' Oogstens
Jr. nlaximum -loonen zul-
ten «orden bereikt na G jaar, met elk jaar
een i erliooging van f 0.70.
Na gevoerde discussie, waarbij door de
veigadenng 6terk werd gelaakt de houding
den heer Koster, afgevaardigde van
„St.-Raphaël", (cr conferentie, cn door de
vergadering niet kon worden geloofd, dat
deze in opdracht sprak van het R.-K. en
P.-C. personeel te Leiden, wees de vergade
ring unaniem deze zeer belangrijke verla
ging af, tevens daarbij overwegende-,-dat-
de Directie, op grond van een door haar ge
dane toezegging om in 1923 de loonen niet
te verlagen, tenzij lo. de levensstandaard
was gedaald; 2o. loonen in gelijke bedrij
ven minder waren; 3o. de kosten der
Mij., haar c.aartoe noodzaakten.
Geen van deze redenen, zijn dit mo
ment bij de Mij. nog aanwezig, zoo werd
geoordeeld.
Zooals gezegd, dc vergadering wees en
blok de'verlaging af en besloot het perso
neel, in zijn gebeer dus, mede in verband
met de haar inziens ongemotiveerde ver
meerderde pensioenstorting in een moge
lijke nachtvergadering bijeen Ic roepen.
Deze vergadering werd eerst te half-
twaalf gesloten.
Dr. J. A. Hammes, arts voor tand
heelkunde en mondziekten, die, zooals wij
reeds meedeelden, heden herdenkt, dat hij
vecilig jaren geleden te Amsterdam lot arts
werd bevorderd, waarna hij zich uilslui
tend toelegde op de tandheelkunde en zich
na eenigen tijd als zoodanig te Leiden ves
tigde, heeft zich heden aan alle hulde
betoon onttrokken.
Dr. Hammes wenscht, dat deze dag on
gemerkt voorbijgaat.
Prof. H. H. van Nes, alhier, zal op de
Presbylcriaansche Conferentie te Züric-h
van 21 tot 24 dezer de Alg Synode der
Ned.-Herv. ICerk vertegenwoordigen.
Naar aanleiding van het bedanken van
de commiivsarissen ad interim van de N. V.
,,De Leidsche Broodfabriek", mevrouw Ten
BosVan der Tak en de heeren Krantz,
Sijthoff en Van Waalwijk, werd gisteren
een buitengewone vergadering van aandeel
houders gehouden, waarin al de oude com
missarissen, die, voordat er verschil in den
boezem der Vennootschap ontstond, de lei
ding hadden en toen naar aanleiding daar
van bedankten, met ov-ergrooto meerder
heid werden gekozen.
Het zijn de heeren prof. dr. S. G. de
Vries, O. Gcrlings, A. Goekoop, D. Jaeger
cn mr. H. van Wensen. De gekozenen na
men, voor zoover aanwezig, do benoeming
in beraad. Eenigen der benoemden zijn
thans niet in de stad.
Door de Verecniging voor Christelijk
Middelbaar Onderwijs, en de Naamlooze
Vennootschap Maatschappij tot Exploitatie
van Onroerende Goederen „Beperkt Bezit",
beide alhier, is een adres aan den Leid-
schen Gemeenteraad gericht, waarin
wordt opgemerkt, dat zij zich voorstellen
een verbindingsweg te maken lusschen den
Rijnsburgerweg en den Maredijk door het
aanleggen of het doen aanleggen van een
straat, welke parallel zal loopen aan het
z.g. kanaal de Vliet langs ,,'t Poslhof', vol-
-gens het bestaande gemeentelijk uitbrei
dingsplan.
De Mij. „Beperkt Bezit" is bereid den
voor dit doel benoodigden grond om niet
aan de gemeente Leiden in eigendom over
le dragen, terwijl deze Mij. desgewenscht
een belangrijk deel in de te maken kosten
wil dragen, lot een maximum van f 20.000.
Adressanten meenen, waar het hier geldt
een algemeen en stadsbelang en een goede
verbinding van den Rijnsburgerweg naar
den Maredijk ten eenenmalo ontbreekt, het
thans voorgestelde plan alle medewerking
der gemeente verdient, terwijl zij opmer
ken, dat bij tot-sland-koming van dezen
weg de last. welke dagelijks ondervonden
wordt bij het passeeren van den overweg
van het Station H. S. M. en welke nog in
hooge mate vermeerderd wordt na dc ope
ning der genoemde li. B. S., groolendcels
opgeheven wordt, daar het dan mogelijk
wordt het verkeer via Mare, Rijnsburger-
sin gel en Maredijk te doen plaats hebben.
Voorts merken adressanten nog op, dat
bij tot-sland-koming van dien weg: lo. geen
doodioopende straat ontslaat, 2o. er be
langrijke terreinen voor bouwgrond be
schikbaar komen en 3o. het bereiken van
sportterreinen als anderszins ten zeerste
bevorderd wordt.
Redenen, waarom adressanten den
Raad .beleefd verzoeken de gevraagde
medewerking wel te willen vcrlecncn, zoo
danig. aal ook de gemeente Leiden, waar
het hier een groot gemeen iehel an g geldt, in
de kosten van aanleg bijdraagt.
Naar wij vernemen wordl hetgoen in dit
adres wordt gevraagd reeds door B. en \V.
in overweging genomen.
De vrouwelijke patiënten van Ende
geest" maakten gistermiddag per extra
tram een uitstapje naar Noordwijk-aan-Zee.
's Avonds keerden zij voldaan terug.
Naar wij vernemen is de „Edel-
8-baar"-serie, van de firma A. J. Wijten-
burg, sigarenfabrikant alhier, op de on
langs le Amsterdam gehouden „Taba" be
kroond met een eere'-prijs. Het beste, be
wijs, dat onze sladgcnootén in staat zijn
met andere firma's in den lande te con-
curreeren.
De onderscheiding heeft des te meer
waarde, aangezien de meeste bekende siga
renfabrieken op deze tentoonstelling ver
tegenwoordigd v/aren.
Naar wij vernemen wordt er op de
sigarenfabriek van dc firma A. J, Wijlen-
burg, in verband met het wanne weer,
thans gewerkt van 4 uur 's morgens tot
1 uur 's namiddags. De Arbeidswet Iaat dit
toe.
Gisteren heeft er door onze stad een
gerucht geloopen, en er werd door menig
een nog geloof aan gehecht ook, dat op eën
Bepaalden lijd een hittegolf zou arriveeren,
een paar uren hier zou vertoeven en op een
vooruit bekend tijdstip zou vertrekken 1
't Was dan gevaarlijk er zich aan Bloot te
stellen I
Alsof de hittegolven met de klok reke
ning houden en maar v'oor/t bestellen-en
afwimpelen zijn!
Wij hadden gedacht, w'ij zelf zijn totaal
onschuldig aan die tijding dat alle Lei-
denaars te verstandig waren aan zulke
dwaasheden beleekenis te hechten.
Wij verwijze^
Kennisgeving in dit
naar de Officieele
Had aangaande maat
regelen ter voorkoming van duinwalerver-
spilling.
De electrische tram, die om tien"uur uit
Noordwijk vertrekt, kwam gisteren eerst om
twaalf uur hier aan, doop het warm loopen
van een der wagenassen. Het gelicele tram
verkeer ondervond ernstige stagnatie.
Een vrachtauto, bestuurd door T., heeft
gistermorgen half twaalf de gegoten afvoer
pijp van de overkapping van de Voldersgracht
slukgeroden, door te wijd nemen van de
bocht. Hij zal de schade moeten vergoeden.
Aangifte is gedaan door U. van mis
handeling door v. d. E. Ook van E. deed aan
gifte van mishandeling door J. H.
De 22-jarige dienstbode J. S. kwam
gisteren op de Prinscssekade door te hard
remmen te vallen met haar fiets. Zij bezeer
de haar rcchlerenkel. izoodanig, dat zij door
den Eersten Hulpdienst naar huis is gebracht.
GEBOREN: Franciscus Jan, zoon van F.
Voorzaat en W. Chrisliaanse. Jacobus
Franciscus, zoon van J. Zwarts en H. Bave-
laar. Matt hijs, zoon van M. v. d. Weijden
en G. Prins. Cornells, zoon van G. Bot en
G. Klaver. Petronella, dochter van E. Deel
man en M. J. de Vos. Pieter, zoon van P.
Leugering en G. M. Broers. Truus, doch
ter van F. Simons en G. Krispijn. Quiri-
na Agatha, dochter van H. cfe Ligny en G. J.
Kooreman. Izaak, zoon van F. Redel. en
G. P. de Vink. Wynandus, zoon van J.
P. L. v. Houten cn M. v. d. Borg. Ami-
nah, dochter van Raden Djenal Asikin
Widjaja Ivoesoemah en Raden Ralnaningrat.
Pieter, zoon van A. Tegelaar en M. Hol-
werda. Johai na Petronella, D. van J.
P. van Noord en E. C. M. v. d..Ven.
Theodorus Hendricus Reinierus, Z. van J.
v. d. Leek en J. Smits. Rebecca, D. van
IJ. v. d. Mark en J. Besrenfenger. An
tony, Z. van F. Bruijn en A. Vermeulen.
Cornelis, Z. van C. Heemskerk en G. v.
d. Tang. Abraham, Z. van A. Stikkclo-
rum en G. S. S. Harteveld. Jan» Z. van
A. de Lange en W. 14. Hoge woning. Jo
hanna Geertruida, -D. van J. Visser en G.
Vonk. Jacobus. Z van M. Pauw en H.
Broers. Willem, Z. van W. F. Zwart en
M. P. Glasbergen. Ai noldus Hubertus
Johannes Marnius, Z. van A. H. Jansen en
G. J. H. v. Duyl. Antonia Sibilla, D. van
G. J. v. d. Kaay en A. S. Boelee. Mar
tina, D. van P. J. Hoogendam en G. Ger-
rits. Margaretha Wilhelmina Catharina,
D. van I de Graaf en Z. v. d. Tuijn. Be
rend Christiaan, Z. van B. H. J. Heydc-
man en W. Hamer. Albertus Jacobus,
Z. van M. Eradus en E. Dreef. Anna Ma
ria, D. van M Eradus en E. Dreef. Ni-
colaas, Z. vaD II. Filippo en H. Pet. Ma
ria, D. van A. Oudshoorn en E. Spies.
Cornelis, Z. van J. Rietkerk en N. Bree-
dijk. Wilhelmina, D. van J. J. v. d. Wijn
gaard en M. I. Bavelaar. Cornelia Maria,
D. van G. v. Teijlingen en A. M. Straathof.
Johannes Cornelis, Z. van J. Vlaardin-
gerbrock en J. Boelee.
GEHUWD: J. H. Rienks jm. en G. Lange-
vcld jd. J. Dclmeer jm. en J. E. Schou
ten jd. F. Limburg jm. en J. Bourgeois jd.
A. Lagendijk jm. cn E. Drcèf jd. II. A.
Huinmc jm. en M. H Rozeboom jd.
OVERLEDEN: J. F. Rubbens ongeh. man
62 j. C II. J. Tiemeyerde Graaff, wede.
78 j. M. S. Hessels—Fraikin, wede. 80 j.
G. Peeman Z. 3 j. P. M. E. van der
ZwanPlantfeber V. 26 j. F. W. Pont M.
63 *j. G. Rietkerkv. Leeuwen wed. 65 j.
J. G. van WouwBerg Wed. 85 j. M.
M. Verbiestv. Zonneveld, Wed. 61 j J.
Mulder Z. 13 m. G. van den Burg Wedr.
55 j. E. E. van Woudenberg D. 4 m.
M. de Wit D. 1 m. G. P. WebbersReyn
ders Wede. 85 j. P. Sol, Wedr. 77 j.
J. E. SpaandermanWassenaar, Vr. 41 j.
J. P. Fontein M. 69 j. A. v. Diggele
Van Nood Wede. 78 j. P. P. Devilee Z.
3 j. S. Goddijn ongeh. Vr. 80 j.
Hoe maakt men ijs?
Nu is het tijd voor ijs. Wij kunnen het
maken. Om ook in den zomer over dit arti
kel tc kunnen beschikken, werd in vroeger
jaren het ijs der noordelijke zeeën tot blok
ken gezaagd en daar in kelders bewaard lot
het warme jaargetijde aanbrak. Dan ver
scheepte men die blokken naar het Zuiden,
waar zij, bedekt met zaagsel on ander iso
leerend materiaal, in pakhuizen werden op
geborgen, om op verkoop te wachten. Doch
de vraag naar koelmaleriaal is zóó enorm
gestegen, dat men naar andere middelen
moest gaan omzien en de kunstmatige ijs-
bereiding is uitgevonden. Het principe,
waarop deze geheele fabricage berust, wordt
door den padvinder toegepast, wanneer hij
een natten vinger omhoog steekt, om de
windrichting te bepalen; deze blaast van
dié zijde, waar hij koude voelt. Die afkoe
ling is ons in warme dagen van groot nut.
Zoo kwamen wij dezer dagen uit een ver
trek, waar de temperatuur 80 gr. F. was, in
de gang, en wij vonden het ineens veel
koeler; toch wees de thermometer tot onze
verbazing 83 gr. F. aan. De tocht was hier
oorzaak, dat de pareltjes op ons voorhoofd
verdampten en voor die verdamping is
warmte noodig, die natuurlijk zcqr bereid
willig door ons lichaam werd afgestaan.
Is' een vertrek warm en daarbij tevens
met vocht vervuld, zooals bijv. in een broei-
-kas, dan is een dergelijke verdamping niet
meer mogelijk, en geeft transpireeren ons
niets, zoodat een benauwend gevoel zich
van ons meester maakt.
Wil men in de huishouding een verfris-
schenden drank koel houden, dan kan men
een natten doek om de tleseh binden en dezè
in den tocht plaatsen; ook nu zal door ver
damping van het water in den doek de
flesch met den inhoud afkoelen.
In de machinekamer van een ijsfabriek
valt ons allereerst een groot vliegwiel op,
dat door stroom ot electricitcit wordt gedre
ven en op zijn beurt een pomp in beweging
brengt. l|ie perst ammoniakgas onder Imo
gen druk samen, waarbij warmte ontstaat,
zóoals trouwens bij alle gassen, die worden
saamgeperst; men denko slechts aan de
fietspomp. Nu gaat de ammoniak naar bo
ven op het dak, waar zij door een stelsel
van buizen slroomt, die door grachtwater
worden afgekoeld; tevens helpt de wind
hierbij nog een handje, zoodat de ammoniak
door deze afkoeling vloeibaar geworden, met
een temperatuur van pl.m. 12 gr. C. weer
naar beneden koral cn haar eigenlijke taak
kan beginnen. Zij wordt door een nauwe
opening in een tweede stel buizen gelaten,
maar deze ruimte wordt door de bovenge
noemde pomp voortdurend leeggezogen, zoo
dat de ingetreden ammoniakvloeistof snel
zal vefdampen. De biervoor benoodigde
warmte" onttrekt zij aan de omgeving, een
sterke pekel, die daardoor tot 20 gr. onder
nul zal dalen. In koelhuizen laat men die
koude pekel door de vertrekken circuléeren
of ook wel doet men dit met lucht, die dan
eerst een regen van die pekel gepasseerd en
daarbij diezelfde lage temperatuur gekre
gen heeft.
Deze methode zorgt dus voor ventilatie
in de gekoelde ruimten, terwijl de inge-
brachto lucht door die stortbuien teveus
baclericvrij is le noemen.
Wij willen echter ijs maken en laten de
pekel dan in een groot bassin. Hierin wor
den nu rijen van telken 8 b. 10 ijzeren bak
ken gehangen en deze worden met zuiver
water gevuld. Bij elke vulling van een
nieuw stel bakken schuiven de andere éën
plaatsje naar voren en komen ten slotte in
het koudste gedeelte van het bassin. In dien
tijd is het water geheel ijs geworden, maar
zit natuurlijk in de bak vastgevroren.
Daarom wordt de voorste rij opgeheschen
en gedompeld in warm water. De kant
smelt dan het eeist en hel blok ijs, dat los
raakt, komt naar boven drijven, daar ijs
lichter is dan water. Hieraan kan nu de
bedienende werkman zien, dat het zaakje
klaar is,* en hijscht dit dan gauw weer om
hoog om zoo min mogelijk ijs te laten smel
ten. Door omkeering glijden de staven uit
de ijzeren bakken en worden direct verder
getransporteerd. De bakken brengt men nu
weer naar achteren en vult ze opnieuw
met water.
Ijsblokken worden in groot aantal ge
bruikt, bij de verzending van vleesch en
visch cn zij zijn 's zomers in elke slagerij
onmisbaar. Ook voor menschen, die een
bovenhuis bewonen, en dus geen kelder
hebben, zou het aanbeveling verdienen,
wanneer in snikheete dagen al hun eet
waar bederft, een stuk ijs op een vlakke
schaal in de provisiekast te plaatsen. Wan
neer men deze dan niet vaker dan noodig
is opent, bereikt men met een klein stukje
ijs per dag en dus met betrekkelijk weinig
kosten bet gewenschle doel.
Menigeen zal misschien bij het lezen van
het opschrift van dit artikel iets anders heb
ben verwacht dan bevroren water. Ja, de
Nederlandsche taal maakt nu eenmaal geen
onderscheid lusschen ijs "en ijs. Zooals u be
kend zal zijn bestaat roomijs uit melk,
inaizena en suiker, terwijl er een smaakje
aan wordl gegeven door vanielje of één of
andere vruchlemessence, welke laatste
zich gewillig naar iedere vrucht laat noe
men, ook al is deze aan het bestaan er van
volkomen onschuldig Dit papje heeft echter
een lager vriespunt dan water, zoodal wij
met kristal ijs geen roomijs kunnen maken.
Nu mengen wij wat ruw keukenzout, onge
veer 3 pet., dat voor dit doel goedkoop in
den handel is, met dc stukjes :ijs; dan moe
ten deze laatste gaan smelten en hiervoor
is weer evenals veer het verdampen warm
te noodig. De temperatuur daalt daardoor
tot verscheidene graden onder nul. Hierin
plaatst men nu het vat met het daareven
genoemde mengsel en terwijl men het rond
draait wordt de massa, beginnende aan
den wand, ten slotte geheel vast en kan de
„coupe de la maison" worden opgediend'
BINNENLAND.
Een standbeeld voor IX. M. de Koningin té
Paramaribo.
Rangschikking van de olticieren der in
fanterie.
Actie van het trampersoneel te Leiden ca
te Haarlem.
De kantoorbedienden en de Ongevallenwet.
Pas en visum voor Luxemburg worden 15
Jnli afgeschaft.
Bij de zeilwedstrijden te Gothenburg won
Bet Hollandsche 6-Meter-jacht „Willem Six"
de eerste race.
BUITENLAND.
De verklaring der Engelschc regeering over
de situatie in Europa is hoffelijk gesteld doch
klemmend van betoog.
Nienwe moeilijkheden te Lausanne. De be«
sprekingen zijn afgebroken.
Fransch crediet van 300 millioen aan
Znid-Slavië voor militaire doeleinden.
De conferentie van Sinaia wordt 28 Juli
geopend.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De Engelsche uiteenzetting is er dan,
men zie onder Engeland en zij zal o. i. niet
misverslaan kunnen worden. Dc toon tegen
Frankrijk is bijzonder hoffelijk, gelijk reeds
werd aangekondigd, maar niettemin heeft
Baldwin in de 's morgens blijkbaar nog
eenigszins gewijzigde verklaring toch alles
gezegd, wat hij zeggen wilde. Voor wie ver-
wacht mocht hebben een scherp gesteld
staatsstuk met directe of indirecte bedrei
gingen, zal de rede misschien een tegen
valler zijn, die voor wie alleen let op doel
en inhoud, echter o. i. geheel bevredigend
mag worden genoemd en een stuk van
hooge beteekènis is. Engeland heeft een
voor Frankrijk zeer duidelijke taal gespro
ken, zonder daaraan cenige onhoffelijkheid
of vpat ook te verbinden, slechts als het
ware voor het laatst een beroep doende op
hel gezond verstand in Frankrijk en BeL
gié, tevens verzekerend, dat Haliö al mee
gaat met de Engelsche zienswijze, dié
tevens is die van alle neutralen.
Heel kalm zet Engeland uiteen, dat alle
oorlogsbondgenooten van Duitschland te
recht schadevergoeding vragen, een schade
vergoeding, die echter niet hooger kan zijn,
dan door Duitschland betaald worden kan,
een juistheid waaraan niet te tippen is.
Door meer te eischen wordt Duitschland
eenvoudig vernietigd en zoo krijgt men
niets, 's Is al weer simple eonime bon
jour. Naar die vernietiging gaat het al hard
heen, zegt Engeland dan en wel door de
Roer-actie, waaraan het niet heeft willen
deelnemen, hoezeer overigens gaarne alle
pogingen steunend Duitschland te bewegen
tot gerechte betaling, daar die Roer-actie
alleen destructief werkt. Wil Frankrijk dus
slechts betaling zooals het zegt men
lette er op, hoe Baldwin hier een slag om
den arm houdt! dan zal die Roer-actie
gestaakt moeten worden en wel direct in
het belang van alle betrokkenen en ook
van geheel Europa, zooals klemmend nader
wordt uitgewerkt.
Er moet wat gedaan worden, zoo moge
lijk in algemeeno overeenstemming en na
wederom in dringend betoog te hebben uit
eengezet, in welke richting, wil men naar;
normale toestanden terugkeeren noodig
is oplossing van drie vraagstukken, nl.:
lo. betaling der sohadeloosstelling2o. over
eenkomst ten aanzien der intergeallieende
schulden 3o. waarborgen voor den vrede
in Europa besluit Baldwin met te zeg
gen, dat hij weldra den bondgenooten een
concept-antwoord zal voorleggen op dé
jongste Duitsche nota van 7 Juni.
Het is een uiteenzetting, volkomen lo
gisch, geappend van alle gropte woorden
etc., doch door zijn eenvoud juist te meer
nadrukkelijk en Franrijk zal er een heel©
kluif aan hebben om haar te verwerken
zonder nog verder de algemeeno opinie te
gen zich in het harnas te jagen. Ook van
di-e zijde zal men eindelijk eens een helder
der geluid moeten doen hooren, dat hou
vast geeft voor wat Marianne nu eigenlijk
wil. Zij wordt in die richting voortgedreven
en desnoods zal Engeland niet aarzelen hefc
nog verder te dringen naar volledig open
hartige politiek.
M-'t g»-oote belangstelling mag men thans
tegemoet zien dat concept-antwoord en de
wijze hoe daarop wordt gereageerd. Veel
reden voor optimisme hebben we nog altijcl
riet, na do laatste Fransche verklaringen
en gelet op de Fransche werkwijze in Euro
pa zie nu weer het crediet aan Zuid-
Slavië voor militaire doeleinden.
Door. Engeland is een stap gedaan, die
leiden zal tot duidelijkheid, iets, waarmee
al veel is gewonnen, al is het" helaas nog
lang niet alles.
In beide Huizen was de belangstelling
zeer groot, geen plaats bleef onbe?et en alle
diplomaten waren aanwezig. Baldwin zoo
wel als Curzon pasten angstvallig op, zich
woordelijk aan den tekst te houden.
Uit het bezette gebied nog cenige berich
ten: De Rijnlandcommissie gelastte de ont
binding van zeventien Duitsche organisaties
en wees den directeur van het bureau van
rijksgoederen te Koblenz, Zeddemann, uit.
Vijf bekende Pan-germanistische afgevaar
digden zijn uit het bezette gebied gezet. Even
zoo de afgevaardigde Martin. Een aantal in
woners van Witten, welke op goeden voet
stonden met de bezettingsoverheid, zijn ver
dwenen. Zij zouden door Duitsche politiebe
ambten. speciaal daarvoor uit het niet be
zette gebied gekomen, in den nacht ontvoerd
zijn cn te ITamm gevangen gehouden worden.
Geldzendingen ten bedrage van 60 milliard
mark, van Berlijnsche particulieren aan par
ticulieren te Keulen, werden te Vohwinkeï
in beslag genomen en verbeurd verklaard,
omdat zij niet bij de bezeltingsautéfiteiteii
waren aangegeven. jj
