LEIDSCH
Dinsdag 29 Mei 1923.
Officieele Kennisgeving
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden. 4
PRIJS DER ADVERTENTJEN:
I Gti. ï>er tegel. Bij regelaionnement belas
(agoïeji prijs. t
[Kleine airerlentiëü, uitsluitend bij vooruithe-
gf Woensdags en Zaterdags 50 Ote., bij een
fajprfnrmm aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor oventueele op-
indinë van brieven 10 Cts. porto te betalen.
Bewijsnummer 5 Gts.
Bureau Noordeindsplein. Telefoonnummers voar Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
Poslchèqne- en Girodienst No. 57055. Posibns No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor tolden p'. 3 mul 'f 2.35, p. week" I4
Buiten telden, waar agenten gevestigd rijn.
per woéki. 018'
Franoo por gosf 'f 2.35 rfi portokosten.
Nummer 193S3.
lit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
Aan den gemeentelijken vischwinkel
Ijschmarkt 18, tel. 1225 is Woensdag vcr-
Trijgbaar GROOTE SCHELVISCH a f 0.88,
JCilOL a f 0.25—f 0.38, KABELJAUW a
10 45 en TARBOT a 1 0.75 per pond.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
Leiden, 29 Mei 1923.
Eet nieuwe Academisch Ziekenhuis
te Leiden.
Reeds geruimen tijd geleden kregen wij
[n een onaerhoud, dat wij met den directeur
Van het nieuwe Academisch Ziekenhuis
tover den bouw van deze inrichting hadden,
H<? toezegging daarover eens in ons Blad le
schrijven. In verband met de onzekerheid,
[hoe het verder met dien bouw zou gaan en
jioe de beslissing der Regeering ten slotte
(zou zijn, bleef dit artikel tot nog toe in de
pen. En wij mochten een niet te sterken aan-
prang op den directeur, den heer dr. J. W.
Wicherink uitoefenen, overtuigd als wij
varen in welk een moeilijk geval hij in dit
(opzicht verkeerde.
In de verschijning van een artikel in
LHet Vaderland" door ons in ons Blad van
J^alerdag j.l. overgenomen, zonder natuur-
llijk eenige verantwoordelijkheid voor deze
|6clierpe critiek onzerzijds, heeft de directeur
l'echler aanleiding gevonden, thans ook z ij n
iordeel uit te spreken.
Wij geven aan deze beschouwingen gaar-
Ine hieronder een plaats, in het vertrouwen,
I flat het artikel zal medewerken tot een juis-
I Ier en meer rechtvaardig oordeel over den
bouw en wat er mee in verband staat.
Herhaaldelijk vergasten den laatsten tijd
Igroolere en kleinere bladen hun lezers en
■lezeressen op berichten aangaande den stand
van zaken betreffende het nieuwe Leidsche
[Universiteitsziekenhuis. Dat deze berichten
I steeds overvloeien van waardeering voor
hetgeen gewrocht werd, kan ik nu juist niet
[zeggen. Ik voeg er dadelijk aan toe, dat ik
I mij zulks begrijpen kan ook bij mijzelf
trouwens kan niet van waardeering alléén
1 sprake zijn. Toch meen ik, dat veler beoor-
deeling niet geheel redelijk is, en dat hot
I niet aangaat, steeds maar weer schempend
I te spreken over de ontwerpers van het Leid
sche gebouwencomplex, dat als nieuw Aca
demisch Ziekenhuis bedoeld isover de
I „verantwoordelijke adviseurs" (gelijk „De
I Telegraaf" onlangs deed)ja, over wat en
J wie, met het ziekenhuis in betrekking slaan
de, eigenlijk niet
Ofschoon ik, eerst in 1920 als directeur
I van het nieuwe ziekenhuis benoemd, niet
behoord heb tot deze „verantwoordelijke
raadgevers" en evenmin verantwoordelijk
heid draag voor den bouw der steenen mo
numenten, die te zamen het nieuwe Aca
demische Ziekenhuis beloven te vormen
(alle gebouwen toch, waarover mijn directie
zich kan uitstrekken, waren bij mijn komst
reeds geheel of ten naastenbij opgetrokken),
.wil ik door een hardnekkig stilzwijgen toch
niet de opvatting ook in Leiden zelf steeds
.vaster voet geven, als zou alles inzake het
J nieuwe ziekenhuis louter „stommiteit" en
I „mislukking" zijn. Vandaar dit artikeltje.
1 Inderdaad, er zijn tekortkomingen- (wie
sleecis vrij van tekortkomingen was gedu-
rende de afgeloopen tien jaren, wie in heeL
dien tijd niets anders dan van wijsheid en
inzicht getuigende daden verricht heeft en
overtuigd is, dat hij daarmee onafgebroken
zal kunnen voortgaan, moge met steenen
f gooien.) Niemand wellicht, die ze beter zint
dan ik niemand wellicht, die beter beseft,
l dal het huidige gebouwencomplex, indien
hel in gebruik werd gesteld, zooals oorspron-
t kelijk bedoeld was, aanzienlijke moeilijk-
i heden zou opleveren voor een vlot loopend
bedrijf, welk bedrijf buitendien geldsommen
Verslinden zou, die, naar mijn overtuiging
lc hoog zijn, in verband met den geldelijken
toestand des lands. Niemand ook, die hel
derder inziet, dat afwijking van de oorspron
kelijke plannen best uitvoerbaar is en zeer
Onzienlijke besparing geven kan, op den
verderen bouw en de inrichting niet alleen,
maar wat van veel grooter belang is
ook op dc exploitatie, zonder dat de belan
gen van het geneeskundig onderwijs daarbij
al te zeer in de verdrukking komen.
Maar wèl wil ik hier even opmerken, dat
do groote „men", die zonder eenige meer-
J dere kennis van ziekenhuisaangelegenheden
pn zonder kennis van de wordingsgeschie-
1 denis van het nieuwe Leidsche Ziekenhuis,
[Het lot het vellen van een eenigszins ob
jectief oordeel in staat is en dat daarom
zulk een oordeel dikwijls geheel „er naast"
I blijkt te zijn.
Een voorbeeld Wie in den trein zit, die
f jangs Leiden spoort, hoort uit den treure
door zijn medereizigers smalen en smaalt
I allicht zélf mee over den dwazen bou-
J'°r, die een ziekenhuis neerzette, vlak aan
I do spoorlijn, tegenover een druk station. En
I dcm wordt dadelijk met den vinger gewezen
j10* langs de lijn geplaatste gebouw,
f'- aar immers geen zieke zal kunnen sla-.
I Rn. vanwege het lawaai der treinen
Be waarheid is, dat in bedoeld gebouw
vjrnmer een zieke slapen zal, omdat het niet
hei* ??ken bestemd is. Wij staan hier voor
economie- of huishoudelijk ge
bouw, waarin het ketelhuis, de werkplaat
sen, de wasscherij, de desinfectie-afdeeling,
de centrale keukenafdeeling en de opslag
plaatsen (magazijnen en kelders) voor de
ziekenhuisbenoodigdheden (voedingsmidde
len a.a.) zijn ondergebracht. Zonder dat het
extra tijd en geld behoeft te kosten, zal dus,
dank zij deze praclische plaatsing van het
bewuste gebouw, alles, wat ten behoeve van
het Ziekenhuis per spoor wordt aangevoerd,
onmiddellijk van uit den wagon kunnen
worden overgebracht in de daarvoor be
stemde magazijnen en kelders. Aangezien
voor het gebouw als een scherm, dat alle
mogelijke geluiden opvangt, tusschen het
spoorstation en de overige gebouwen op
het eigenlijke ziekenhuisterrein in slaat is
er op dit terrein en in de eigenlijke zieken-
afdeelingen van hinderlijk treinenrumoer
volstrekt geen sprake. Een aangezien ten
slotte het huishoudelijk gebouw aan den
Zuid-Ooslelijken rand van het terrein ge
plaatst is, zal het ziekenhuis met zijn pa
tiënten nimmer last of nadeel ondervinden
van rook, roet, slof, enz. van uit het ma
chinegebouw, bij wind of storm, die zoo-
als bekend is ten onzent gewoonlijk komt
uit den Westelijken of Zuid-Westelijken
hoek. Men ziet uil het bovenstaande, dat
nog niet alles zonder verstand werd ont
worpen 1
Wat men niet met ronde'woorden in de
bladen leest, doch wat in gesprekken her
haaldelijk wordt te kennen gegeven, is dit:
dat er bij den bouw, enz. van het zieken
huis veel aan maat en strijkstok hangen
blijft. Dit nu is een bewering, die zéker
schijn van waarheid heeft, die misschien
wel waarheid Is, maar die niets meer blijft
dan een insinuatie, een verdachtmaking,
zoolang niet met namen en feiten de waar
heid van wat beweerd wordt, is aangetoond.
Herhaaldelijk heb ik om namen en feiten
verzocht, doch bijna zonder uitzondering is
het bij vage aanduidingen, waaraan ik geen
voldoend houvast had, gebleven. Wie kan
en durft met een gegronde aanklacht ko
men? Hij zal welkom zijn I
Een algemeen gehoorde opmerking, tot
zelfs in de Stalen-Generaal vernomen, is
deze: dat het ziekenhuis veel te groot en
veel le duur is. Ik meen le mogen zeggen,
dat alle verstandige menschen het daarover
vrijwel eens zijn.... thans! Dat wil zeg
gen: na den oorlog en met een dreigende
financieele débacle in het verschiet. Voor
den oorlog en zelfs nog tijdens den oorlog,
sprak echter zoo goed als niemand afkeu
rend over die „reusachtigheid" en „geld
smijterij". Men lette enkel en alleen op de
belangen van het onderwijs en meende, dat
daarvoor bezwaarlijk ooit genoeg geld kon
worden uitgegeven. Er wAs bovendien im
mers 'geld in overvloed! Nu het blijkt, dat
er géén geld is, gaat de menigte begrij
pelijk! alles van een anderen kant be
schouwenen behandelen.
Niet geheel ridderlijk echter is het om
thans opeens, nu wij figuurlijk geluk
kig I met een niet meer omver le halen
gebouwencomplex in onze maag zitten, den
ontwerpers en bouwers de schuld te geven
van de door „overeten" ontstane indigestie
en niet te willen inzien, dat wij onszelf, door
schrokkerig en zonder tijdig protest inzwel-
gen van wat werd aangeboden, die indi
gestie bezorgd hebben. Als er schuld be
staat, dan schuilt ze overal en bij ons allen.
Zoo zou het wel erg gemakkelijk zijn voor
den directeur van het nieuwe Ziekenhuis,
die voor den huidigen toestand niet verant
woordelijk is, om le zeggen: „Dit had zus
en dat had zóó gedaan moeten worden".
Maar de waarheid is, dat bedoelde directeur
de omstandigheid zegent, dat hij niet tien
jaar geleden de bouwplannen méé heeft
moeten ontwerpen en vaststellen: allicht
had hij er dan toe medegewerkt, dat er een
ziekenhuis verrezen ware, dat in grootte en
duurte maar weinig van dat van thans ver
schilde.
Het zoeken naar zondenbokken, het ma
ken van slachtoffers brengt ons niet verder:
wij zittennu eenmaal met de erfenis en
kunnen niet beter doen dan trachten van
het geheel te maken wat er van te maken
is. En dat is m.i. nog heel veel!
Laat ik hier echter dadel ijk even de ver
keerde opvatting van het publiek recht zet
ten, dat men een onderwijsziekenliuis zon
der meer vergelijken kan voor wat aan
gaat den bouw, de inrichting, de exploitatie
enz. met een gewoon, algemeen zieken
huis. Zoo'n universiteitsziekeninrichling, be
stemd voor de opleiding van a.s. artsen, is
altijd duur van bouw, installatie en bedrijf.
Zij heeft behoefte aan een groot aantal ver
trekken en hulpmiddelen, in veelvoud, waar
aan in een gewoon ziekenhuis niet of nau
welijks gedacht behoeft te worden: college-
en demonslraliezalen, wachtruimten, ver
trekken voor docenten, woonruimten voor
assistenten, hoofdverpleegsters, e.a., exa-
menlokaleij, bibliothcekruimten, laboratoria
fotografieverlrekken, enz. enz. Aangezien
het, zooal niet onvermijdelijk noodzakelijk,
dan toch in buitengewone male gewenscht
is immers de kansen voor het geven van
alleszins goed onderwijs in de hand wer
kend dat elke onderwijsafdecling in zulk
een ziekenhuis haar eigen collegeruimten,
wachtruimten, oefeningslokalen, laboratoria,
ziekenzalen, enz. bezit, is het duidelijk, dat
ook het nieuwe ziekenhuis le Leiden, over
eenkomstig deze wenschelijkheid opgezet,
noodzakelijk veel grooter worden moet en
noodzakelijk ook een veel aanzienlijker cx-
ploitaliekapilaal eischen zal (uitgebreid per
soneel, enz.), ook bij de meest rigoreuse zui-
nigheidsbetrachling, dan ieder ander, ge
woon ziekenhuis, bij een overeenkomstig
aantal patiënten. Zoo i9 dan ook in het
nieuwe ziekenhuis, zooals liet lot heden be
doeld is, het bebouwde gedeelte, dat niet di
rect voor de verpleging der zieken, maar
voor wetenschappelijke opleiding en onder
zoek werd bestemd, ongeveer het dubbele
van het bebouwde gedeelte, waar de patiën
ten worden ondergebra.chtl.
De geheele geschiedenis van het Leidsche
Ziekenhuis is een lijdensgeschiedenis. Maar
het afgeloopen jaar spant, wat narigheid
betreft, toch wel de kroon. Toen het n.l. dui
delijk werd, dat èn op bouw, èji op inrich
ting, èn op het bedrijf noodzakelijk in aan
zienlijke mate bezuinigd zou moeten wor
den. wilde de 'Leidsche universiteit in af-
zienbaren lijd in liet bezit komen van een
zoo broodnoodig nieuw Ziekenhuis,
trad de periode in, waarin voorstellen wer
den geformuleerd, Rapporten werden inge
diend, besprekingen^werden gehouden, alles
met dc' bedoeling, een verkleinde en minder
dure ziekeninrichtinl te krijgen, die noch
tans voor onderwijsinstituut goed bruikbaar
zou zijn, zoowel in de eerstkomende kwart
eeuw als oogenblikkelijk.
En zoo zien wij dan, dat de bezuinigings-
inspeclie, de geneeskundige faculteit, de
Rijksbouwkundige, de geneesheer-directeur,
de Regeering, hun opvattingen en wenschen
uitwisselen, rapporten en voorstellen indie
nen, eikaars rapporten en voorstellen be
strijden. Het spreekt haast vanzelf, dat
gedurende dien tijd, in afwachting van een
definitieve beslissing van Regeeringswege,
alle verdere arbeid aan het nieuwe zieken
huis practisch word stil gezet. Inderdaad
krijgt de bezoeker van het terrein en de ge
bouwen een indruk van groote verlatenheid
en droefgeestigheid bij den toekomstigen
beheerder en bestuurder van het geheel is
die indruk misschieq wel het sterkst Deze
tijd van adviseeren en confereeren duurt
nu ongeveer anderhalf jaar aan één stuk,
zeer ten nadeele van de ziekenhuisgebouwen
die er allesbehalve beter op worden, bloot
gesteld als zij zijn aan de invloeden van
ons ruwe klimaat, en zeer zeker óók ten
nadeele van het onderwijs want hoe langer
het duurt, aleer het bestaande Boerhaavo-
ziekenhuis dat bijna in geen eilkel op
zicht meer aan matige eischen voldoen kan
als onderwijs-instituut ter zijde gezet kan
worden, des te sterker zal de mogelijkheid
tot het lcwecken van alzijdig bekwame
jonge artsen in het gedrang komen.
Begrijpelijk schoon betreurenswaardig
is het natuurlijk wèl, dat het eenigen tijd
duren moet, voordat een beslissing vallen
kan, die alle, onmiddellijk bij bouw, bedrijf
en onderwijs betrokken, autoriteiten en or-
nanismen, zoo niet geheel, dan toch groo-
lendeels voldoen zal (aangenomen voor een
oogenblik, dat het mogelijk is, lot zulk een
gemeenschappelijke voldaanheid le komen)
dc bezuinigingsinspectie zal hoofdzakelijk
den nadruk blijven leggen op de eischen
cener diep ingrijpende bezuiniging, de ge-
noeskundige faculteit zal er op slaan, dat in
geen geval de belangen van het onderwijs
geschaad worden, de Rijksbouwkundige zal
trachten, zijn bouwwerk zoo weinig moge
lijk gemutileerd uit den strijd der meenin
gen te redden, de geneesheer-directeur, hoe
veel ook gevoelend voor de onderwijsaangc-
legenheden (daarvoor is hij zélf medicus 1),
zal zijn ziekenhuis vóór alles toch zoodanig
willen zien ingericht, dat zijn leven niet een
aaneenschakeling worde van moeilijkheden,
d.w.z. dat het ziekenhuis aangepast is aan
het voeren van een vlot loopend en econo
misch (dus geen vele honderd duizenden
verslindend) bedrijf, de Regeering eindelijk
zal er voor waken moeten, dat noch het
onderwijs in het gedrang komt, noch de uit
gaven aan verderen bouw, enz. een hoogte
bereiken, waarbij de capaciteit der schatkist
hel afleggen moet
Ik meen mij hier wel de vrijheid te mo
gen veroorloven, te verklaren, dat vrijwel
alle rapporten en voorstellen, tot dusverre
bij de Regeering ingediend, 'belangrijke be
zuiniging tot gevolg hebben zouden in geval
van uilvoering. Als regel geldt natuurlijk,
dat die voorstellen, welke het gunstigst zul
len zijn op het punt van geldbesparing, het
minst aannemelijk heeten moeten, van on-
derwijsstandpunt beschouwden omge
keerd.
Het doen van een keuze, het nenjen van
een afdoend besluit, schijnt mij voor de Re
geering wel heel moeilijk. En de kool èn de
geit geheel sparen, zal, denk ik, niet gaan.
Ik ben blij. dat -ik de beslissing niet le ne
men hebl
Ten slotte een opmerking naar aanleiding
van de voorstelling ,die ik aantrof in het
artikel uit „Het Vaderland" (welk artikel
ook in het „Leidsch Dagblad" prijkte), als
zou het gaan om een strijd („Het Vaderland"
sprak zelfs van een titanenstrijd!) tusschen
■den Rijksbouwkundige cn den geneesheer-
directeur. Deze voorstelling kan en mè.g
natuurlijk niet juist zijn: het gaat toch thans
bijna uitsluitend om het vinden van een
modus, waarbij, in een reeds neergezel zie
kenhuiscomplex (waaraan niets van buiten
meer te veranderen valt cn waaraan de Re-
gecring zeker geen enkel gebouw of gebouw-
gedeelte meer zal laten toevoegen), een al
leszins voldoend en aan de eischen des lijds
beantwoordend geneeskundig hooger onder
wijs kan gegeven worden, waarin de ver
pleging en behandeling der zieken niets te
wenschen zal overlaten; en waarbij
dank zij een practische inrichting met mo
derne hulpmiddelen (dank zij dus de leiding
van een ziekenhuisdeskurtdige) de ex
ploitatie niet duurder althans niet véél
duurder zal zijn dan ze is in overeen
komstige onderwijsziekenhuizen. Uit den
aard der zaak treedt dus hier de rijksbouw
kundige op den achtergrond. Het zijn de on
derwijs- en bedrijfsbelangen, die vanaf he
den verreweg het zwaarst moeten wegen,
belangen, welke men zich verpersoonlijkt
denken kan in de geneeskundige faculteit
èn den geneesheer-directeur.
Moge onze Regeering in staat zijn, zeer
spoedig een beslissing te nemen. En moge
deze beslissing eenmaal genomen zijnde1
de arbeid tot afwerking en in dienst stelling
van het nieuwe ziekenhuis met kracht en
voortvarendheid en zonder voortdurende on
derbrekingen worden hervat.
D.=ü- Q'
Leidsche Duinwater-Maatschappij.
In de heden alhier, onder voorzitterschap
van den heer B. J. H. Haitink, gehouden al-
gemeene vergadering van aandeelhouders der
Leidsche Duinwater-Maatschappij waren
vertegenwoordigd 27 aandeelen, uitbrengen
de 24 stemmen.
Aan het door de Directie uitgebrachte ver
slag over 1922 is het volgende ontleend:
In het afgeloopen jaar werden door de
stoomwerktuigen te Katwijk-aan-den-Rijn uit
het Duinreservoir opgepompt 1.842.125 kub.
M. duinwater, tegen 1.753.010 kub. M. over
het jaar 1921, zoodat 89.115 kub. M. meer
werd opgepompt dan in het vorige jaar.
-Gemiddeld werden per etmaal opgepompt
5047 kub. M. legen 4806 kub. M. over 1921.
Met inbegrip van dempen en opstoken der
vuren, alsmede het verwisselen der ketels,
vereischten de 100 kub. M. water 57,82 K.G.
kolen en 2,92 K G. gasolie, tegen 73.27 K.G.
kolen en 2.26 K.G. gasolie in hot vorige jaar.
Dit beduidend lagere kolenverbruik vindt
zijn oorzaak hoofdzakelijk in de betere kwa
liteit der brandstoffen en verbetering aan de
stoom- en pompwerktuigen.
De voor de reukorganen zoo hinderlijke
verbrandingsgassen werden door middel van
een 300 m.m. gegalvaniseerd plaatijzeren
buis lot boven den watertoren afgevoerd.
- De electrische geleiddraden, Unionbuizen,
enz. bleken veel van vocht geleden te heb
ben, zoodat geheele vernieuwing van deze
lichtleiding noodig was. Dit werk, alsmede
het schoonmaken der accumulatorenbatterij,
is uitgevoerd door het Electro-technisch bu
reau van den heer H. L. J. Tobé, le Leiden.
In verband met het in exploitatie-nemen
van de prise d'eau in Groot-Berkheide en het.
daardoor met den watertoren ontstane
drukke verkeer, werd een nieuwe 4 cylinder
10 P.K, rail-auto in gebruik genomen.
In het onderhoud der gebouwen was door
de uitvoering der diverse uitbreidingswerken
eenigszins achterstand gekomen, zoodat reeds
in 1921 een begin werd gemaakt met een
grondig herstel van timmer-, metsel- en
schilderwerk.
Deze werkzaamheden werden dit jaar vol
tooid.-
De vele sluifgalen in het terrein alsmede
de nieuwe storlgrondcn vereischten nog veel
onderhoud aan beplanting, terwijl voor dc
draadafsluiling het noodige prikkeldraad
werd gebruikt.
Behoudens het gewone onderhoud aan het
klaarbassin en de filters werd filler III aan
gevuld met 15 c.M. duinzand.
De luchtraampjes in de putten der 3 filters
werden vernieuwd.
De prise d'eau Groot-Berkheide, reeds in
het vorige jaarverslag genoemd, kwam 6 Ja
nuari in bedrijf en heeft aan de verwachtin
gen ten volle beantwoord.
Wederom werd geconstateerd, dat de
hoofdbuis Katwijk-Leiden, via Rijnsburg, de
nadoelen van het rijden der electrische tram
wagens ondervindt; niet minder dan 5 ma
len toch moest deze buis wegens lekkage van
min of meer ernsligen aard worden gerepa
reerd.
In de gemeente Leiden kwamen op een
viertal plaatsen en in Oegstgeest éénmaal de
fecten aan de hoofdhuis voor.
Ook dit jaar de controle op de nakoming
der prospectus-voorwaarden voortzettende,
werden 6600 perceelen geïnspecteerd met de
Hydrophone-toestellen en daarbij 177 lekka
ges bevonden.
Van de 1268 geinspecteerde closet-reser
voirs bleken 48 niet goed af le sluiten.
Gedurende deze inspectie werd nog ge
constateerd, dat zonder medewelen der
Maatschappij waren bijgeplaatst: 1 bad en
3 closet-reservoirs, terwijl in 14 gevallen de
lapkraan boven den gootsteen werd gevdn-
den, hoewel in de desbetreffende contracten
de plaatsing van die kranen zonder loozihg
was voorgeschreven met het oog op het
goedkoopere tarief.
Gesloten werden 97 abonnemenls- en 101
metercontracten, doch vervallen zijn 28
abonnements- en 11 metercontracten we
gens: Verbouwing 28, Amotie 10, Opzeg
ging 1.
Contracten voor bijzondere doeleinden:
baden vermeerderd 50, verminderd 45, nu
totaal630,- closets vermeerderd 497, vermin
derd 26, nu totaal 3343; straat- of tuinbe-
sproeiingen vermeerderd 34, verminderd 11,
nu totaal 299; paarden nu totaal 11, rijtui
gen 12, fonteinen 14.
Het totaal aantal contracten op het einde
van dit jaar bedroeg 8702, in 1921 8527, in
1920 8372.
Het water werd het geheele jaar geregeld
aangevoerd en onderzocht door Dr. G. M.
Rullen. Zijn oordeel was: zeer goed drink
water voor zooverre dit langs scheikundigen
weg is uit le maken.
Bacteriologisch werd het water geregeld
éénmaal per week onderzocht aan het Che
misch en Bacteriologisch Laboratorium te
Haarlem.
Volgens het verslag van dit Laboratorium
werden de monsters genomen uit de pers
buis naar het hoogreservoir te Katwijk.
Het kiemgehalte van het water was gere
geld zeer laag, ook qualilalief bacteriolo
gisch was de hoedanigheid van het water
zeer gunstig.
De 1718 geplaatste watermeters hebben
een verbruik aangewezen van 654.013 kub.
Meter, zoodat. gerekend naar het totaal ver
bruik van 1.824.125 kub. M., door de abon-
nenten moet gebruikt zijn 1.188.111 kub. M.
waaronder echter het water voor spuien,
brandblussching en lekkage begrepen is.
Lengte van het buizennet op 1 Jan. 1922
87.932 Meter; hiervan overgenomen door
de gemeente Oegstgeest 196 Meter, zoodat
de geheele lengte van het buizennet op 31
December 1922 bedroeg 87.736 Meter.
Voor een beleren aanvoer van duinwater
in het Noordelijke gedeelte der gemeente
Leiden, werden de 50 cn 80 m/m. hoofd
buizen in den Morsch- en Rijnsburgersingel
over een lengte van 930 M. vervangen door
BINNENLAND. T
Hel nieuwe Academisch Ziekenhnis Ij
Leiden.
Een manifest aan het Nederlandsche volt
Oprichtingsvergadering van de vereent,
fling „Civis Liber".
Bij de wedstrijden om de militaire scherm,
kampioenschappen van Enropa te Parij»
plaatste Nederland zich tweede.
BUITENLAND.
De conferentie te Lansanne schijnt dezfl
week gunstig te zollen afloopen.
Het memorandum van den Rijksbond der
Dnitsche indnztrie.
De loonen in hel Roergebied worden
55-65 pCL verhoogd.
Baldwin is gekozen tot leider der Engel,
sche conservatieve partij.
De Talera geeft blijkbaar den verderen
strijd op.
In Polen is een kabinet-Witos gevormd. I
300 m/m. buizen, als vervolg der 300 m/m,
aanvoerleiding in den Morschweg.
In dezen aanleg werd een 300 m/m. zin.
leer gelegd nabij de brug Morschsingel doof
de toegangsvaart (haven van de IIoll. IJze.
ren Spoorweg Maatschappij) en twee 300
m/m. aquaducten langs de brug bij de AloS-
lnan en de Trekvaartbrug over de Haarlem,
mertrekvaart, in aansluiting met de beslaan,
de hoofdbuis in den Maresingel.
Verder werd de 150 m/m. leiding langs
de Leidsche Zoutkeet, Oude Singel vanaf
Koolstraat tot de Houtmarkt, welke grooten.
deels verleerd was door de inwerking van
liet zout, vervangen door nieuwe gegoten
ijzeren buizen, omwoeld met jute band, ge.
drenkt in asphalt.
De geheele leiding werd gelegd op een
laag duinzand en ook hiermede ter dikte van
30 c/m. gedekt.
In de Nieuwe Brugsteeg van af Hoogé.
woerd lot Levendaal werd do 1" compositie,
pijp vervangen door een 50 m/m. gegoten
ijzeren buis.
Tengevolge van het vervallen der brug-
gen Lage Rijndijk en Ivooilaan, beide nabij
den Heerensingel, werden resp. het aquaduct
en de zinker vervangen door 150 m/m,
hoofdbuizen.
Wegens lekkage werd de 80 m/m. looden
zinker door de sloot Heerensingel nabij de
Luslhollaan, vervangen door een 80 m/m.
aquaduct.
Ten behoeve van dc uitbreiding van de
levering in de perceelen gelegen aan den
Zoeterwoudsche-weg tol de Kalkbranderij
„Trio", werd de 50 en 80 m/m. hoofdbuis
in de Hecrenslraat van af de Magdalena
Moonsslraat over een lengle van 190 M.
vervangen door 150 m/m. gegoten ijzeren
pijpen.
Van de geplaatste watermeters werd 1/4
gedeelte vervangen door nieuwe of gerepa.
reerde en opnieuw juist gecontroleerde me.
Iers.
Over de naar het oordeel van contrac.
tanten „te hooge aanwijzing" der waterme.
ters, kwamen dit jaar geen klachten in.
Het waterverbruik der een nog in gebruik
zijnde standpijp bedroeg 37 M\, of een ver.
meerdering van 12 M3. legen liet vorig jaar.
Aan dc gemeente Leiden werden wederom
gratis 2 straatfonteinen met kosteloos water,
verbruik aangeboden, waardoor dit getal is
gekomen op 12.
Het saldo der exploitatierekening in 1922
bedraagt f 125.130.25s, zoodat na afschrij
ving op de rekening „Uitbreidingswerken"'
en bijvoeging van hot onverdeeld dividend-
saldo van 1921 een bedrag van 182.147.22
ter verdeeling blijft, waardoor aan aandeel
houders een dividend van 7%° pCt. en aan
de gemeente Leiden een som van f 27.31G.98
kan worden uitgekeerd.
De balans werd goedgekeurd.
—Bij Kon. besluit is.toegekend de aan da
orde van Oranje-Nassau verbonden eere-me-
daille, in brons, aan 11. van der Meer, kan
toorbediende bij de (irma Dros en Gebrs.
Tieleman, die bij deze firma zijn vijftigjarig
jubileum vierde.
De heeren P. Kallenberg en J. Raar, al
hier, behaalden op het te 's Gravenhage ge
houden examen het diploma voor taaibe
kwaamheid in de wercldhulptaal Esperanto,
Mej. A. van der Linde, alhier, is le
's Gravenhage geslaagd voor het examen
voor coupeuse.
Majoor bij het Ode regiment veldarlille.
rie wordt kapitein W. N. Bakker, thans com.
mandant van de treinatdeeling van de vierde
artillerie-brigade.
Het bestuur der woningbouwvereenigi ng I
„Eensgezindheid" deelt mede, dat tot secre.
taris is benoemd de heer A. J. Schoneveld,
Zijlsingel 60a. i
Hedenmorgen om elf uur werd op de
begraafplaats „Rhijnhof" ler-aarde-besleld
mevr. T. Groeneveld—Nieuwenbura. in le.
