LEIDSCH DAGBLAD. Dinsdag 13 Maart 1923. Officieele Kennisgeving STADSNIEUWS. BINNENLAND. Het voornaamste nieuws van heden. PRIJS DER ADVERTENTIES flO Gis. per re^éL Bij repclabonncmenl belangrijk iageran prij*. Kleine adverlentiên, uitsluitend Lij vooruitbe taling, Woensdags en Zaterdags 50 Gis., bij een 'maximum aantal woorden van 30. Incasso volgons postrecht. Voor eventueele op- Bending van brieven 10 Cis. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Gts. Bureau Noordeindsplein. Teiefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leicfcn p. 3 mnd. 2.35, p. weet" f9 Buiten Loiden, waar agenten gevestigd rijn, per week H 0.19 Franco per post 2.35 4" portokosten. Nummer 19331. Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP. Aan den gemeentelijken vischwinkel, Vischmarkt 18, tel. 1225 is Woensdag ver krijgbaar SCHELVISCH a f 0.12—f 0.24, SGIIOL a f 0.16—f 0.26. KABELJAUW a f 0.35 en TARBOT a f 0.55 per pond. N. G. DE GIJSELAAR, Burgem. Leiden, 13 Maart 1923. REKENINGEN. Inlevering van rekeningen. Burgemeester en Wethouders van Leiden roepen bij deze op alle leveranciers, werk bazen, enz., welke over het afgeloopen jaar 1922 ten laste der gemeente een vordering hebben, die zoo spoedig mogelijk ter- Ge meente-Secretarie Cafd. Financiën) in te zenden. Zij herinneren daarbij belanghebbenden, dat schuldvorderingen, ingeleverd na 30 Juni a.s. zullen zijn verjaard. N. C. DE GIJSELAAR, Burgem. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 13 Maart 1923. DIENSTPLICHT. Overnachten buiten de Kazerne. De Burgemeester van Leiden brengt Ier kennis van belanghebbenden, dat aan dienstplichtigen, die voor herhalingsoefe ningen onder de wapenen komen, kan wor den vergund buiten de kazerne te over nachten, mits hun woning (vaste of lijde lijke) in of nabij de garnizoensplaat^ gele gen is en de vergunning niet aanleiding geeft tol het afleggen van zoodanige af standen, dat daardoor een nadcelige in vloed wordt uitgeoefend op den goeden gang van den dienst en van de oefeningen, o.a. tengevolge van buiten deze opgedane ver- 'moeienis. Door den Regimentscommandant c.q. Korpscommandant wordt bepaald, in ver band met den afstand, waarop de daarbij belrokkcn persoon van de kazerne woont, wie voor de hierbedoelde gunst welke niemand van"eenigen dienst vrijstelt in aanmerking komt. Zij, die voor de meergenoemde gunst in aanmerking wenschen te komen, moeten daartoe uiterlijk twee maanden vóór den dag van opkomst schriftelijk het verzoek richten tot den Regimenis c.q. Korpscom mandant. Aan hem, wien toegestaan is buiten de kazerne te overnachten, wordt daarin geen logies meer verstrekt dan in gevallen, waarin de daarbij betrokken chef zulks noodig acht, o.m. bij herroeping van de ver leende gunst, wanneer blijkt, dat de goede gang van den dienst er schade onder lijdt, verder gedurende den tijd, dat de belang hebbende een hem eventueel opgelegde straf moet ondergaan, of wel om andere re denen in het belang van den dienst. Alleen bij hoogc uitzondering kan de gunst nog verleend worden aan hen. die nü het hiervoren aangegeven tijdstip (van twee maanden vóór de opkomst) zulks ver zoeken. N. C. DE GIJSELAAR, Burgem. Leiden, 13" Maart 1923. Vereeniging tot bevordering van de opleiding van instrumentmaker. In een der lokalen van het Physiologist-h Laboratorium had gisteravond de jaarverga dering plaats van de bovengenoemde Veree niging. Zij werd voorgezeten door prof. dr. Kamer- lingh Onnes, die bij de opening de aanwe zigen welkom heette. Hij wees daarbij op -hel treurig verlies, door de Vereeniging gele den door het overlijden van prof. dr. J. P. Kwenen, een sieraad niet alleen der natuur kundige wetenschap, maar die zich daaren boven een warm vriend had beloond van deze Vereeniging en haar belangen en bloei van af haar oprichting ten zeerste had be vorderd. Zijn nagedachtenis zou, naar spr. vertrouwde, in eerbiedige herinnering wor den gehouden. Aan de beurt van aftreding als bestuurs lid was prof. dr. Karnerlingh Onnes, die als zoodanig bij acclamatie werd herbenoemd, welk blijk van vertrouwen door dezen met erkentelijkheid werd aanvaard. Vervolgens werd door den sec re la ris-pen ningmeester, dr. G. A. Cronimeliii, het jaar verslag uitgebracht over het jaar 1922, uit welk verslag bleek, dal het bestuur met be trekkelijke tevredenheid en met voldoening op het afgeloopen jaar kon terugzien, al heeft de tegenwoordige inzinking van handel en industrie haar remmenden invloed ook op hel werk der Vereeniging doen gelden. Het Icdenlal onderging een kleine vermin dering; 16 leden bedankten, terwijl 11 nieuwe leden toetraden. Het aantal leden be droeg op 31 December 1922: 551. Evenals vorige jaren konden ook in 1922 sommige leerlingen ondersteuning ontvangen uit het Janssenfonds voor vakopleidings beurzen. .Re in dé vorige jaarvergadering uitgespro- kn? "vrees, dat de aanvragen haar werkkrach ten "in 1922 niet talrijk zouden ziju, heeft zich bewaarheid. Slechts twee lodingen konden in één betrekking worden geplaatst. Na afloop der huishoudelijke werkzaam heden werden door dr. Crommclin mededee- lingen gedaan betreffende een bezoek, door dezen gebracht aan de instrumentmakers- school der firma Siemens en Halske, Wcr- ncrwerk Si^menstat hij Berlijn. Prof. Karnerlingh Onnes cn de heer Schou ten voegden hieraan een en ander toe. Exportcredieten. Op het Bureau van de Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Rijnland, Brce- straat 78, alhier, zijn formulieren te beko men, ten gebruike bij aanvragen voor export credieten. s Volgens Minislericelc beschikkingen van 30 Januari en 27 Februari 1923, kan in het belang van de opvoering der werkgelegen heid hier te lande, mei inachtneming der verschillende bepalingen; gedeeltelijk Staats garantie voor uitvoertransacties worden ver leend aan hier te lande gevestigde onderne mingen, ten einde deze in staal le stellen betrekkingen met Int buitenland ie behou den, Le herwinnen ot te verkrijgen. De ga rantie wordt verstrekt tegen een door den Minister te bepalen premie. Voor garantie zullen bij voorkeur in aan-, merkiiig komen transacties, waarvoor door ten in Nederlaud gevestigde Bankinstelling Ci'Hiu l wordt voiieend. De garantie wordt verleend voor ten hoog ste 40% van hel als volgt le bepalen be drag: De Rijkscommissie van advies in zake de Exportcredieten keurt het factuurbedrag goed; van het gedeelte, dat van dat door den builenlandschen kooper verschuldigde factuurbedrag, na volledige uilwinning, on betaald blijft, wordt het gegarandeerde per centage door den Staat aan de onderneming vergoed. Verdere inlichtingen worden op het Bureau der Kamer verstrekt. „Sempre Crescendo". Gisteravond gaf het Studenten-muziekge zelschap „Sempre Grescendo" ziju jaarlijksch liefdadigheidsconcert in de Stadszaal voor een zeer talrijk opgekomen publiek. Er is dan ook door velen met belangstelling naar dezen avond uitgezien; immers, niemand minder dan de violist Carl Flcseh had zich bereid verklaard als violist op le treden. Dat er hard gewerkt is door de „Sempre"-lcden, bewees de manier, waarop men de verschil lende nummers ten beste gaf. Niettegenstaan de dc uitvoering dit jaar zeer vroeg plaats had- met het oog op het vertrek van Carl Flesch cn niettegenstaande- „Sempre" ook den 8slcn Februari reeds een belangrijk werkzaam aandeel had, heeft men toch tijd gevonden hel Brandenburgscho concert jao. 4 'G gr. t. van Bach, de variaties* uit hot Kai- serquartetl van HaycLn en de begeleiding van het concert E gr.-1/van Bach in te sludee- rcn. In het 4de van de Brandcnburgsche con certen van Bach: een concert voor strijk orkest, obligaat viool en"twee fluiten traden als solisten op: de heoren A. van Eek (viool); E. 'sJacob en G. van Itallie (flui ten). Den heer 's Jacob kennen wij refeds door dc solo fluitpartij, die hij in hel vorige concert van „Sempre" had; weer viel zijn mooie loon en voordracht op. De heer Van Itallie sloot zich in de an dere fluitpartij hierbij aan en de heer Van Eek gaf blijk van een flotte manier van spe len en in het derde deel zelfs van veel vaar digheid. liet orkest kwam in het tweede deel merkbaar op streek; krachtig zette men in, terwijl men in het derde deel proeven af legde van een bestudeerd samenspel. In het concert E gr. t., wat door Garl Flesch met zoo'n schwung gespeeld werd, dat het alles beheerscïite, werd z.ecr volgzaam begeleid. Een cxlra-vermelding verdienen de cel listen, die den geheelcn avond muzikaal en zuiver spel leverden, vooral in het Adagio, waar het orkest den zangerigen toon van Flesch overnam, om met hel rhvlhmische Allegro Assai te eindigen. Na de pauze werd begonnen met het ..Sempre-lied" van W. J. J. de Sauvage Nul ling, dal door den componist gedirigeerd werd en gezongen door den heer J. Fokma. Het geestdriftige lied, dat met bezieling werd voorgedragen, sloeg in bij het publiek. De heer Fokma evenals dc componist kregen bloemen. Flesch speelde daarna onder ademloozc stilte en zeer muzikaal begeleid door den heer 11. F. Suermondt, met een leederen, ge dragen toon: Serenade mélancolique van Tschaikowsky. Daarna het pittige: Caprice van PaganiniFlesch en het Praeludium en Allegro van PugnaniKreisler. Het publiek bracht een ovatie, zoodat Flesch niet nalaten kon een toestukje le ge ven, n.l. „Traumerei" van Schumann. Met den Kricgsmarsch uit Athalia van Mendels sohn werd deze goed geslaagde avond be sloten. Door de leden van „Sempre"" werd aan Flesch als ook aan den wakkeren diri gent een krans overhandigd. Christelijke Reciteerclub „U.VJL" Voor de tweede maal in dit seizoen heeft de Christelijke reciteerclub „Uit Vriendschap Kunst", onderafdeeling van den Chr. Nat. Werkmansbond, aid. Leiden, een openbare uitvoering gegeven, en zeer zeker niet zon der succes. In „de Graanbeurs" was gisteravond bij na geen plaats meer onbezet, zóó groot was de belangstelling, en (1e voorzitter, dc heer G. Zitman, die met gebed had geopend, sprak dan ook terecht zijn voldoening uit over deze groole opkomst. Hij heette allen harte lijk -welkom en sprak in het bijzonder een welkomstwoord tot den ecrc-voorzitler, den heer J. A. van der Heijden; verder tot de pianiste mej. Tilly Leen ing den violist, den heer J. II. de la Court, den afgevaardigde van het bondsbcshiur en den vertegenwoor diger van het „Leidscli Dagblad". Spreker wees er op dal „U.Y.K." dit winterseizoen voor de tweede maai een uitvoering gaf en het viel te begrijpen dal de voorbereiding, in verband met den korten tijd, moeilijk is ge weest. Er was echter flink gestudeerd en hij hoopte dat de uitvoering naar wenscli zou slagen cn dat het gebodene er toe zou leiden dal de aanwezigen van thans een volgend maal weer aanwezig zullen zijn. Hierna werd. do leiding van den avond overgegeven aan den cere-voorzitler en zong -mej. Lccning met- haar teere doch klankvolle stem aan de pianc^ „Schemed iedj<f', waar voor zij een dankbar applaus oogstte. Als hoofdnummer van het programma werd opgevoerd eei£ looneelspel in drie be drijven, getiteld „Eerloos", voor de vertol king waarvan de spelers(sters) ongetwijfeld een pluimpje verdienen. Allen waren zeer rolvast, hetgeen voor het welslagen een eer ste vereischle is, terwijl mimiek en dictie le prijzen vielen al kan er natuurlijk nog wel wal verbeterd worden. Men poogde zich in zijn rol in le leven, en slaagde daarin dik wijls heel aardig, zoodat het publiek zich mot de vertolking van dit weinig sterke speelstuk hoogst ingenomen leonde en daar aan na ieder bedrijf op overtuigende wijze uiting gaf door warm en lang applaus. Tusschen de bedrijven zorgden mej. Lee ning cn de heer De la Court door goede mu ziek voor de noodige afwisseling, terwijl mej. Leening cn vervolgens ook mej. Van der Reijden nog een liedje zong. Ditmaal klon ken ons de stommen der dames wel iets te zwak, en wij vrcez(?u dat men er achter in dc zaal weinig van heeft verstaan. Na dc pauze werden een drietal voordrach ten gegeven \vaarbij;* zich vooral de heer J. Kooien onderscheidde. De aanwezigen ble ken zich uitstekend te amuscercn. Alvorens ons verslag dezer uilvoering te beëindigen dienen wij nog le vermelden dat de heer II. J. Breuker namens de vereeni ging aan den voorzitter, den heer Zitman, hartelijk dank bracht voor het vele werd dat hij voor ..U.V.K." heeft gedaan en hopelijk nog zal doen, cn hem als stoffelijk blijk van waardeering een geschenk overhandigde, namelijk een loeren sigarenkoker met zilve ren plaat. De voorzitter loonde zich ten zeerste ver rast, zeide, het cadeautje zeer gaarne aan te nemen en verklaarde sleeds zijn beste krachten voor „U.V.K." te zullen geven, waarbij hij nog den aanwezigen opwekte als lid of donateur toé te treden. Alleen als ve len toetreden kan ..U.V.K." blijven bloeien. De adviseur der vereeniging, de heer Bon, sloot met dankzegging. Mr. F. G. Schelteiïia. nieuwbenoemd hooglceraar, om onderwijs te geven in het handelsrecht en burgerlijke rechtsvordering, zal morgen wegens ongesteldheid zijn oratie niet kunnen houden. Volgens telegrafische berichten uit Finland bevatten de Finsche bladen giste ren artikelen naar aanleiding van den 70sten verjaardag van prof. mr. W. van der Vlugt, die jarenlang ten gunste van Finland het pleit heeft gevoerd en laatstelijk nog in de kwestie der Alands-eilanden met groote kennis van zaken het goed recht van Fin land heeft verdedigd. De president der Fin sche republiek en '9 Lands regeering heb ben den jubilaris telegrafisch hun gcluk- wenschcn gezonden. Mr. W. G. Joustra, van hier, in Indië aangekomen, is Seraarang als standplaats bij de fechterlijke macht aangewezen. Naar „liet Volk" meldt, zal de zetel van wijlen den lieer Loopuit in hel partij bestuur der S.D.A.P bezet worden door rnr. D. A. van Eek, alhier. Op Donderdag 15 Maart a.s. lioopt mej. Sampers, uit Linne (L.), te herdenken, da,t zij vóór 127= jaar bij de firma Vroom en Dreesmann hier ter slede in betrekking kwam. In oen flink bezochte ledenvergadering van den Alg. Ncd. Bond van Handels- cn Kantoorbedienden, afd. Leiden, bleek uit het jaarverslag van secretaris en penningmeester dat zij als afdeeling in het afgeloopen jaar een goed figuur heeft gemaakt. Haar optreden naar huilen heeft ongetwijfeld den indruk gevestigd, dat met de afdeeling van den Alg. Ned. Bond van llandels-.cn Kantoorbedien den rekening dient te worden gehouden. Het verheugde haar ie-kunnen constalee- ren. dat, terwijl alle andere organisaties van handels- en kantoorbedienden beduidend in ledental waren teruggeloopen. dc „Alge- meene" daarentegen op een aanwas van le den kan wijzen. Uit de leden werd een clubje huisbezoe kers gevormd, die de voorhanden zijnde adressen zullen afwerken. Bij B. en W. alhier is van Jicl Rijk bericht ingekomen, dat dit de huur van het gebouw 's-Gravenslein, dat vroeger als gar- nizocnsbiireau heeft dienst gedaan en thans in gebruik is voor de politietroepen, niet langer wen sekt te bestendigen. Naar men ons mededeelt, heeft zich de meubel makersstaking nog niet lot Leiden uitgebreid. Al de meubelmakerspatroons hier ter stede zijn ongeorganiseerd, zoodat zij ten opzichte van deze actie geheel vrij staan. De behangers- en stoffeerderspalroons heb ben een plaatselijke Vereeniging gevormd. Daar zijn gisteren een aantal werklieden niet ann het werk gegaan, doch van morgen zijn alle werklieden teruggekeerd. De heer D. M. van Nes deelt namens het Comité voor Hongaarsche kinderen voor Leiden en Omstreken het volgende mede: Er bestaat gelegenheid om met den kin dertrek), die 20 Maart a.s. na^r Hongarije vertrekt, gratis pakketten met levensmiddelen cn andere zaken, uitgezonderd tabak, sigaren en sigaretten, le vcrzendmi aan bepaalde adressen in Budapest en omgeving. Deze pakketten moeten van duidelijke adressen voorzien en goed te hanteeren zijn, het liefst kistjes van niet grootere afmetingen dan 50 bij 50 c.m., of GO bij 45 c.ra., daar voor het gratis vervoer van grootere pakketten, tot Utrecht, niet kan worden ingestaan. De ver zenders moeten aan de geadresseerden mel den, dat zij hun pakket te Budapest bij de Liga moeten afhalen. Hel gemakkelijkst is, dal de pakketten aan den trein bezorgd worden. De verzenders ge lieven mij van hun voornemen in kennis te stellen; dan meld ik hun, hoe laat de trein vertrekt. Doet men dit niet, dan bezorg? men de pakketten le mijnen huize, Vree wijkstraat 8, Maandag 19 Maart. liefst vóór d«n Zondag. Wij vestigen de aandacht op dc in dit Blad voorkomende advertentie „Werkloos heid en Reclasseering", vanwege het bestuur der afd .Leiden van het Ned. Genootschap lot Zedelijke Verbetering der Gevangenen. Verleden week werd een transport werk- loozcn, waaronder vier, die gereclasseerd moesten worden, en twee, die nog nooit met de politie in aanraking waren geweest, naar België gezonden, om aldaar, waar nog ge tegenheid is om te werken, aan den arbeid te lijgen. Maar de kosten van zoo'n transport, I benevens hetgeen den menschen moest wor den verstrekt voor eerste levensonderhoud, waren zóó hoog, dat de kas der afdeeling een tweede uitzending niet meer gedoogt. Het doel der advertentie is de beurzen der meergegoeden te openen. De afdeeling wil zich niet alleen tot onl slagenen bepalen, maar ook velen in ledig heid rondzwervenden, jongen mannen, een kans geven. Geld wordt niet, maar arbeid wel verstrekt, en dit is het cenig afdoende. Het Leger des Ileils bericht ons, dat do Stichting haar jeCarlijksche Zclfverlooche- nings-Aanvrage houdt van *24 Maart tot 7 April a.s.,, waarvan de opbrengst voor do eene helft hel werk in Nederland ten goede komt en voor het andere deel aan den Zen- dingsarbei(J. Uit het Genlraalfonds hiervoor subsidieert hel Leger het werk op de onder scheiden zcndingsvelden. Gisternamiddag, ongeveer le lialfvijf, had een ongeval plaats op het Rapenburg Ier hoogte van de Amsterdamsche Bank. dat nog goed is afgeloopen. De lieer B., brandstoffcnhandelaar, reed met zijn vrachtauto over bedoelde straat. Hij meende over een herbeslraat gedeelte te rijden, dat later bleek le zijn een laag zand zonder bestraling. Door de tegenwoordigheid van gecsl van B. is erger voorkomen. Zijn auto stond reeds op den walkant. De stuurstang was bovendien gebroken. Het is zeer zeker gcwenscht, dat in den vervolge de straat beter in orde wordt ge bracht. Door dc politie alhier is aangehouden zekere M. A., die, zooals bij onderzoek in het politieblad bleek, nog 31 dagen hech tenis moest ondergaan. Gisteren is op de Oude-Varkenmarkt alhier een rijwiel ontvreemd ten nadeele van J. van R., alhier. Het is aan de politie nog niet gelukt den dader op het spoor le "komen. Op verzoek van de polijic te Alphen is door de Leidsche politie een minderjarig persoon, C. F., aldaar, die zonder weten zij nor ouders naar hier was vertrokken, naar die gemeente teruggebracht. Achtste Nederlandsche Jaarbeurs te Utrecht. L Over het voor de Pers leerzame vóórbe- zook aan de heden te Utrecht geopende achtste Nederlandsche Jaarbeurs hebben wij gisteren reeds langs lelcgrafischen weg een en ander medegedeeld. Reeds op dc wandeling van hel Station naar het Jaarbeursgebouw kreeg men den indruk, dat er iets bijzonders op lil was. Van verschillende gebouwen waren dc vlaggen uitgestoken en ook aan dc tram prijkten vlaggetjes. Overigens hecrschle reeds een ongewone drukte in de stralen. Ook van het monumentaal gebouw van de Permanente tentoonstelling wapperden de vlaggen. In een der zalen van de Slicblsche In- dustrieele Club werden de persmenschen op royale wijze ontvangen. Van de inlei dende toespraak van den lieer Graadi van Roggen noemden wij reeds dc strekking „Wij zijn er nog", kon de spreker met zelf voldoening zeggen. Er dreigen nog groole gevaren en ons instituut staat midden in den storm. Onze industrie wordt nog steeds bedreigd cn sinds in November 1922 dc Franschen het Roergebied houden bezet, is de spanning nog grootcr geworden. Maar toch zijn er hier en daar lichtpunten waar te nemen, zoowel in het binnen als in hel buitenland. En zoo zal hel bestuur de re sultaten van deze Jaarbeurs met verlrou- wen afwachten. Deze Beurs staat er min stens zoo gunstig voor als de zevende. Een eenvoudige enquête over dc resultaten van de zevende door het bestuur ingesteld, leerde, dat 75 pCt. van de deelnemers daar over tevreden was. En dat geeft voor dezen keer ook moed. Het jaarbcursbcstuiir kan met Frederik Hendrik getuigen „dat het veul gesnor van buijen over zijn muls heeft zien gaan", aldus spr. maar het heeft den moed behouden en het hoopt met het oog op het aantal deelnemers op een goede uit komst. „Wij houden zee". Dc Jaarbeurs blij)' voortbestaan, omdat industrie en han del liel willen, omdat ondanks do moeilijke jaren, die achter ons liggen, industrie en BINNENLAND. De achtste Nederlandsche Jaarbeurs W Utrecht. Nederland en de moeilijkheden door de bezetting van het Roergebied. Wijziging in het beheer van eenige Ne* derlandsche Stoomvaart-Maatschappijen. De staking in de meubelindustrie. BUITENLAND. Poincaré's bezoek aan Brnssel. De moord op de twee Franschen te Bner. Twee lezingen. Nienwe moorden. In Hongarije wil men de kwestie der Dynastie voorloopig uitschakelen. Het Iersch complot in Engeland. Zware stormen in Amerika. handel haar zijn blijven steunen en dit ook in de toekomst zullen blijven doen aldufl besloot spr. Er volgde op deze rede een warm applaup waarna liet gezelschap onder zijn leiding, na een copieuze z.g. Zweedsche lunch, de stands bezichtigden voor zoover die giste-, ren gereed waren, want daar on rak nog al wat aan. Zooals wij reeds meedeelden, bedraagt het aantal deelnemers in totaal 705. Ver deeld naar de nationaliteiten noteerden wij voor Nederland 426, voor Duitschland 13, bovendien worden 131 «Duitse he firma's vertegenwoordigd door Nederlandsche agen ten; uit België zijn er 12 stands, recht streeks door Belgische firma's geïnstalleerd terwijl voorts 10 Belgische firma's door Ne derlandsche agenten zijn vertegenwoordigd. Verder is één Engelscho firma direct ver-, legenwoordigd, henovens 42 firma's uit dit land, die door Nederlanders worden gere presenteerd; uil Frankrijk zijn vertegen woordigd één firma direct, en 15 door Ne-* derlandsche agenten, voor Zwitserland zijn die cijfers 2 en 10, voor Amerika 0 en 10, voor Oostenrijk 0 on 6, voor Zweden 1 cn 6," terwijl nog verschillende landen door één firma vertegenwoordigd zijn. Vooral over (Jq deelneming van het buitenland is mente-» vreden. Op de firma's uit Leiden en omge ving kunnen wij, helaas, niet roemen. Wij telden er slechts een negental. De meeste dier stands waren nog gesloten. Hel bestuur heeft de verschillende inzen dingen naar een veertiental bedrijfsgroepen verdeeld, waarvan de groepen: electriciteit, machines en metaalindustrie (181), en lex* lielindustrie, confectie (141) de hoofclgroe* pen vormen. Zeer interessant en belangwekkend is dflj koloniale afdeeling van het Koloniaal In-> stiluut. Behalve de inzendingen op dc eer ste verdieping van het vaste gebouw, waar van het de halve ruimte inneemt, bevinden zich op het Vreeburg in de open lucht twee geweldige ressah-zwalpen van Simalver, aangebracht door de Java-Bosch; een, die rechtop staat weegt 3,2 ton, de andere, leg gende, heeft een gewicht van 3000 K.G. De expositie in het gebouw zelf geeft weer iels geheel nieuws le zien. In een in zending van de afdeeling Tropische Hygiëne geeft prof. Van Loghem, uit Amsterdam, een beeld van hetgeen dgor hygiënische maatregelen in Nederlandsch-lndiü is be- reikt. Door grafische voorstellingen krijgt men daarvan een denkbeeld cn ziet men hoe in de laatste kwarteeuw de gezond* heidstoostand der bevolking is voorni(ge gaan. Bij het betreden van de zijzaal aan de Vreeburg-zijde komt men eerst in de Scheepvaart-afdeel ing met het model van het stoomschip „Prins der Nederlanden" van de Stoomvaart-Mij. „Nederland"; een maquette van het établissement „Sumatra" van dezelfde Maatschappij en een van het etablissement van de Java-China-Japan- lijn tc Tandjong-Priok, alsmede oen wereld kaart, waarop de Nederlandsche Scheep vaartlijnen op Ned.-Indië zijn aangegeven. Vervolgons wordt liet oog getrokken door een ongeveer 7 M. langen trein, sameuge-: sleld uit 45 speel goed wagentjes, die don uit* voer van hel jaar 1920 van Ned.-Indië voor stelt, cn waarhij door de wagens, beladen met suiker, rubber, koffie, enz. is aange geven welk gedeelte van dien uitvoer voor rekening van de verschillende' produclen komt Een cn ander leert hoe de suikercul tuur predomineert (21 wagens met suiker). En dan wilden de vrienden van Java, al dus verleide ons een der hoeren, die hier inlichtingen verstrekten, de z.g. vrienden van Java in 1920 ook nog dc suikercultuur stop zetten, om rijst te telen voor voedsel der bevolking. Met cijfers werd aangetoond, dat dit op een bankroet voor Indië zou zijn uitgeloopen. Het Departement van Koloniën stond in bruikleen af de fraaie maquette van don zeebodem van (lm Archipel, waarop zoo wel door uithollingen van don zeebodem van den Archipel, als door verschillende tinten van blauw de diepte der zeeën zijn aangegeven en waardoor op bijzonder in structieve wijze de geologische bouw van Ned.-lndië mot liet groole Socnda- en uit gestrekte Sa boel-plateau, waartusscben de Mol ukken mei hun hoogst onrush^ reiiej

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1923 | | pagina 1