S
BERLIJNSCHE BRIEVEN.
Krabbels uit Zwitserland.
fT£r:attsrjfafiS
wLWe?en g£sloten- het pSeTrtïï
S J i I!1 'n diepe dlu'st«™s gefniH
K™,rrd° b°oten' au® ia
lil, 1 v "aderen. Ook de koelies, do
ens wel 0diende zwarte waterhoentjes wü-
ken nauwetgks uit als een havenbiSje
g|«|
e?1etgr^ed®ikwiUrIT Jol
^dfita^trk-HB-
Swsüt
rnt van at-
rui,,un
9e. openbare bioscoopvoorstellingen,
waarbij uitsluitend films worden vertoond
betreffende onderwerpen van wetenschap,
nijverheid 011 bedrijf, welke als zoodanig
•door do centrale commissie bedoeld in ar-
tik cl 14 zijn goedgekeurd.
De bedoeling ia do centrale keuring al
leen te handhaven voor voorstellingen her
treffende wetenschap, nijverheid en bedrijf.
De heer KLEEREKOPER (S. D.) meent
oat do hier bedoeldtè films niet onder do
groep vallen waartegen dit ontwerp wil
iWakcn. Hij is da-ar dus tegen.
Do MINISTER VAN BINNEN L AN n.
SCHE ZAKEN, de heer RUYS DE BEE-
RENBROUCK zegt geen bezwaar te heb
ben tegen dit amendement mits daarin
geen antecedent voor volgend© amende-
inonten wordt gezien. Hij ziet de noodzake
lijkheid er van niet in maar wenscht het
Bieb-af t© wijzen.
Het amendement wordt aangenomen met
4C tegen 28 stemmen. Rechte tegen links,
behalve de heeren Nolens, Kolkman en
Bomane.
Mej. VAN DORP (Lib.) verdedigt ten
amendement om een nieuw artikel in te
voegen om op hot voetspoor van de Drank
wet het aantal bioscopen to fix eer en, en
•cn vcrboudingscijfer tussehen het aantal
inwoners on het aantal zitplaatsen in de
bioscopen.
De heer BEUMER (A. R.) aoht dit stcl-
■ol het denkbaar slechtste. De Drankwet
heeft een gansch stolsel voor het verhou-
dingscijfcr en voor de gevallen dat de ver
gunning vrijkomt. Maar dat neemt mej.
Van Dorp niet over.
Alles laat zij ongeregeld cn spr. kan dus
lijn stem niet aan dit amendement geven.
De heer BOON (V. B.) deelt deze kritiek
go-heel. Het is een dwaas stelsel, dat mej.
Van Dorp voorstelt.
Do MINISTER kan ook dit stelsel niet
aanvaarden, aangezien het de bedoeling as
mot verdeT to gaan dun tot bestrijding dor
««cessen cn bot exces houdt geen verband
mot het aantal golegenbedon.
Mej. VAN DORP (Lib.) trekt het amen
dement in.
De heer RUTGERS (A.-R.) verdedigt
•cn amendement om den Gemeenteraad do
bevoegdheid te geven om een verordning
te makeD, regelende de verleeaiing van ver
gunningen, ook voor de films, dio nu geen
.Vergunning noodig hebben.
Dc heer KLEEREKOPER (S.-D.) be
toogt dat dib amendement den Gemeente
raad ook do bevoegdheid, geeft alle bios
copen tc verbieden. Dit wenscht spr. niet,
omdat hot niet do bedoeling is in dit ont
werp.
Do heer TER HALL (V. B.) verklaart
adob or ook tegen, omdat het in strijd is
met het karakter van de wet.
Do MINISTER acht het onjuist te be
palen dat. de Gemeenteraad het recht
krijgt te bepalen dat geen vergunningen
worden uitgegeven. Spr. kan zich wel voor
stellen dat er eens een gemeente is waar
«lit gowenscht zou wo-rden, maar in die ge
meente zal hot bioscoopbedrijf wol niet loo-
nond zijn. Zonder goedkeuring van do
Kroon op do besluiten had spr. dit amen-
dement stellig afgewezen.
Do heer KETELAAR (V.-D.) bestrijdt
het amendement, dat een aantasting is vaji
het recht der minderheid. Hij betreurt het
dat de Minister dit niet af wees.
De heer KLEEREKOPER (S.-D.) zet
ook uiteen <3at dat amendement een ge
vaar is voor de vrijheid der minderheden.
Dat de Regeering er op toeziet, beteékent
voor spr. niet veel.
De beer ROMANS (R. K.) bestrijdt dit
amendement omdat dit naar den inhoud
ran de wet geen amendement kan zijn wijl
het de hoofdgedachte van de wet onderste
boven gooit. Het amendement is in strijd
met do concideraus, die alleen de zedelijke
ien maatschappelijke go varen van den bios
coop en haar bestrijding omvat. Spr. is dus
tegen dit amendement.
Do heer SCHOKKING (C. H.) acht het
amendement niet in strijd met het ontwerp
dat den bioscoop niot als ecu levensbehoef
te orkent. Hij wil dc verleiding om den
bioscoop daartoe te maken, wel tegengaan
en ziet geen aantasting A-au de A'rijheid in
dit amendement.
Dc heer MARCHANT (Y. D.) voorziet
dat dit Amendement de gemeentelijk©
autonomie aantasten zal, want de Kroon
houdt de macht en dat is een verkeerd
stelsel.
De heer NOLENS (R.-K.) zal tegen dit
Amendement stemmen. Het ontwerp is hot
resultaat van een compromis in do Staats
commissie; natuurlijk kan de Kamer dat
wijzigen, maar spr. aoht het beter zich
houden cn geen ingrijpende
•wijzigingen A'oor te stellen. Dit amende
ment tast dat compromis zeer sterk aan en
gaat buiten den opzet van het ontwerp om.
Do MINISTER meent dat het amende
ment niet geheel buiten dit ontwerp valt.
De lieer MICHIELSEN (R. K.) verde
digt ©en amendomont om do redactie te
verduidelijken, zoodab de bioscoophouder
ook gehouden is aam de Koninklijke Beslui
ten krachtons cSt ontwerp.
Do MINISTER heeft geen bezwaar.
Het amendement wordt i. h. s. goedge
keurd
Art. 4.
De heer TER HALL (V. B.) A'erdedigb
een amendement om niet slechts bij over
lijden, doch ook bij opvolging dc vorgun-
ning automatisch to doen overgaan op den
volgenden exploitant.
Do MINISTER wijzigt het artikel in den
geest van dit amendement, waarna de he?r
TER HALL zijn amendement intrekt.
Art. 5.
Do heer SNOEOK HENKEMANS (C.
H.) wenscht het beroep op Gedep. Staten
voor de weigering van een vergunning te
schrappen, omdat een eindbeslissing bij B.
®n W. z. i. voldoende is.
De heer BEUMER (A. R.) bestrijdt het
als met gewenscht.
Do MINISTER ontraadt het-, waarna
voorsteller hot intrekt.
Art. 6.
De heer MICHIELSEN (B. K.) verefe-
«gt een amendement om in dit artikel een
goedo zitplaats voor de controleurs in den
bioscoop verplichtend tc 6tellcn.
Do heer TER HALL (Y. B.) zegt, dat al
series*vrije plaatsen moeten worden gere
serveerd, onvcrcchillig of do rechthebben
den komen of niet.
De heer GERHARD (S. D.) vraagt welke
reclamc-afdeelingcu in dit artikel worden
bedoeld. Zijn het do biljetten van den bios-
ooop of do reclames op do films vertoond?
Do MINISTER verklaart, dat het de re
clamebiljetten zijn van den bioscoop zelf,
dio hier onder het toezicht vallen.
H©t amondeanent-Michielso acht hij over
bodig.
Do vergadering wordt verdaagd tot Dins
dag écn uur.
Dc grootc li'Uilffxaolie voor het
Roergebied. Ho© reist men
naar den Rijn? Het stille
verzet. Bcrlijnsóh© ellende.
Ook con .rstnfhilise©riiig tier
mark". Artsen als kollmers.
Do nieuw© oitdergrondsohe
spoorweg.
Berlijn, midden Februari.
Men spreekt cn doDkt op 't oogonbliik iu
Berlijn elcalits over één questie, èén vraag:
„IIoc cn wanneer zal deze tijd van national!©
rampen eindigen?"
Bijna verlamd van schrik heeft men na dc
bezetting van het Roergebied het beriebtvan
den Fransalien inval aan den Bovonrijn ver
nomen en hoort en volgt men dagelijks de
medodeoling en berichten over dc beide „oor-
•bogstooneolen" in Rijnland)WcstfaJcn cn in
Baden. 0j> het Bcnliijnachc leven valt dc scha
duw van de onafgebroken slagen, \-©rncde-
ringen en gewelddaden, die het overwonnen
Duitsohland moodoogenlóos te verduren heeft
Uit oen algemeen©, elementaire gemeen
schapszin is daaiby alom de wonsch naar
voren gekomen:
"Wc moesten de in nood vcikeenendie kame
raden in dc docrr vreemde militaire tncepen
overstroomde streken helpen'
Op allo reclamezuilen zijn grootc plafldka-
ten geplakt, dio gobiodendi manen, gold te
geven in 't bijzonder voor de geplaagde Roer-
bevolking, om himno levensrndddclen-voor-
zkumg te A'orzékeron, en do onberekenbare
schade, aan het economische even toege
bracht, ©enigszins tc verzachten cn daardoor
hun mor colon tegenstand tc steriken. „Dout-
sches Volksopfcr", wordt dc grootc officieel©
inzameling genoemd, doe geopend is on waar
aan uit allo kingen der bevolking gowdldig©
sommen toeetroomen. Maar idaarnaast zijn tailh
looze andore imachirijvingen geopend. Iedere
krant roept haar lezers op, voor hetzelfde
doel baiiragen te offeren en publiceert dage
lijks dc lange Wjst van de ontvangen goldan.
In ieder groot warenhuis, door allo vakveree-
nagingon worden inzamelingen gohouiden. In
ieder bankgebouw vinden d© beaodkora dio
zkh hier van 's morgens vroog tot aan hot
sluitingsuur dor bank in dichte massa's ver
dringen, een met grootc letters gedrukte be
kendmaking, dat aan dc casea gold voor ulo
„Roer-hulp" in ontvangst genomen wordt-,
Dc schouwburgen geven op enkele avonden
bijzondere voorstollingen waarvan do op
brengst voor hetzelfde doel bestemd is. Over
al koestert men den vutrigen wcnsch, den be
woners van de zoo weeselijk bezochte provin
ciën to bewijzen, dat men ec in het nog on-
bezotto DuritschJand niet vergeten hoeft.
Het ergste is, dat men steeds duidelijker
bemeiüct, hco na air een bepaald plan dc ver
binding tufiscflien het Oostelijke Duatoahlanui
on d© landen, a an den Rjjn ondermijnd en ver
broken wordt. Een reis van Borlijin naar
Kouion is oen avontuur geworden, waarbij
men niet weet, hic© het zal afloopon. Op 't
oogenblik is de toestand zóó, dat men nog
slechts met oen doorguwnnien tirein kan ko
men tot EKberfeld. Wat men dan vorder doen
moet, als men iri Elberfolid is, mag dc hemel
weten Men moet maar hopen, een beetje ge-
luik t© hobbcD, moet trachten met de 1 licht
spoor door 't Wuppordal woer ©en stuk ver
der tc komen om dan wellicht, als alles goed
gaat, de'aansluiting met do oloctrische spoor
naar Dusscldcrf tc kunnen piakkon. Vanuit
Dutsseldorf bestaat dan volgens optimisten
nog werkelijk éón trein naar Keulen of
men bogeeft zich aan boord van oen vracht
boot, die don Rijn opvaart. Ho© Lang deo©
rois duurt, is niet na tc gaan. En bovendien
is het zeer de vraag, of men haar volvoeren
kan, zonder door ïbanachc soldaten geatr-
rostoerd te worden, of kennis gemaakt tc
bobben met gCAveorkolven on bajonetten.
Niettemin is er gocn twijfel aan, dat Ide
inncrfójfce band tuasohen de bevcökiug van
het nieuw bezette gebied) en die van overig
Duiitschland zeer versterkt is. Ja, men mag
zoggen, dat sedert lang de oenheid in
Duischland niet zulk een hechten muuir ge
vormd hooft als thans. Wij kunnen niet nalat
ten vreugdevol verbaasd te zijn ovotr 't feit,
dat die Rijkseenheid ondanks allo eHendo zoo
stork blijkt te zijn. AJs men in 't kamp onzer
tegenstandters op verdeeldheid tussdhon
Noord- cn Zuid-Duatschlanid, met name tus-
eehen Berlijn on Beieren geepecailecmd hoeft,
en ook wanneer men verwacht heeft, dat de
tegenstelling tusashen aaheidors en ondterne-
mers ten onzen nadoel© zou uit tc spelen zijn,
dan heeft men zich vergist. Niettemin
geen mensch met oen koel verstand kan men
zich in Berlijn ide ontzettende moeilijkheden
veihclan, weLko 'dc tegenwoordig© toestand
veroorzaakt. Wij AWten maar al te good,
en Qierinnoren het ons nog goed uit den oor
log, wat het ie, om gedurende liamjgen tijd
on dcc den druk van ©en overmacht te leven.
Zeker, thans ontbreekt in Berlijn ook niet
het politiek© onA'orstand, dat ziah aan phra-
scn cn illusfee te baviton gaat; co ook het
Lawaaiige en onsympathieke tafel-patriotta©-
mo ontbreekt niet, dart al ©en holdiendaad
meent tc verrichten, als het tueechen bier-,
wijn- on je nev ar glazen voderlandsdho Heefte
nen aanheft; on aödoraijds ontbreken ook niet
de Heden, doe ia vertwijfeling aansluiting
bij het bolsjewisme prediken: maar do groot©
massa van het werkzame volk ris zich 'bewust,
dat de redding noch van dc rechtedhe, noch
van dc Oftnksdbe Ttaditaücn komen kan, doch
alleen udt een stiitte en taaae vereetpdHtaek,
die nóet ophoudt de onmogelijkheid deen Heer-
eohendo toertamfcn te bewijzen, maar die te
gelijk ook wogen zoekt om uit de metbaden
dor militaire gewelddaden woer in die der
vreedzame verhoudingen tusechon cultuur-
volken Xe geraken.
Men moet niet gclooven, dat in Berlijn
een „geestdriftige stemming" heersclit,
die zinneloos liopcn zou op nieuwe kiijgs-
verrichtingen. Neen; er heersclit alleen
etn dof stil cn verbitterd verzet. Men
kon het bijna een wanhoopsstemming noe
men, als er toch niet een stillo hoop leef
de, dat een groot volk, hoewel na lang-
urig lijden, eindeiijk toch weer recht cn
vrijheid verwerven moet.
De nood in Berlijn groeit intussclien on
ophoudelijk. Do statistiek, die ons tegen-
woordSg zooveel goede lessen geeft, heeft
zooeven vastgesteld, dat in liet afgcloopen
jaar in Berlijn meer zuigelingen gestorven
zijn, dan in een der laatste 10 jaren, dc
oorlogsjaren, en ook de slcchto tijd der
blokkade inbegrepen. Dat verder de tu
berculose in 1922 de helft meer offers vor
derde dan in 1913. Voor den oorlog dien
den dagelijks 1.400.000 L. melk, om de
jeugd van Berlijn tc voeden thans moe
ten wij met 300,0»0 Liter toekomen. E11
zijl) in onze stad volgons do nieuwste op
gaven 25,000 armlastigen, 22,000 weduwen
cn 20,000 weezen, dio niet in staat zijn,
zich te onderhouden en op aalmoezen van
hun medemenschen aangewezen zijn. Wij
hebben 41,000 arbeiders op hoogen leef
tijd, die niet meer tot arbeiden in staat
zijn cn op grond van invaliditeits- cn
ouderdomsvertckering rentctrekkend zijn
«ij hebben maandelijks niet meer dan
hoogstens 1500 Mark tc verteren. Maar
«c prijzen stijgen voortdurend. Men heeft
zooeven vastgesteld, dat aan liet begin
van deze maand de prijzen der levensmid-
dolen gemiddeld 4902 maal zooveel bedra
gen als vóór den oorlog. Industricstoffen
kosten thans 7968 maal zooveel als !n 't
voorjaar van 1914. Dat is verschrikkelijk
en t is dan ook sloelits daardoor te ver-
Haren, dat bij den handel in deze waren
de prijzen op onverantwoordelijke wijze
worden opgedreven, zoodat men zelfs van
woeker kan spreken Teekenend is het in
™rb8nd, dat de waren, die uit het
buitenland ingevoerd worden, i„ doorsnee
op t oogenblik het ll,17&-vom£go vnn den
plljs van voor den oorlog bereikt hebben
terwijl de Hollandsche gulden in de laat
ste dagen tussehen do 12,000 en 13,000
Mark schommelde met een verschil van
circa 8000 Mark. Hoe is zulk een wanver
houding anders to verklaren, dan dat de
nandcl de waren op een prijs stel.t die
zelfs een grootste whist beteckent dhn
waartoe men volgens de kostenstijging ge
rechtigd was? K 8
De regeering heeft dezer dagen oen lich
ting ingeslagen, die haar in staat Btclt
een grooten invloed op het economischo
teven en de geldmarkt uit te oefenen. De
Rijksbank wierp buitenlandseho wissels op
de markt on dadelijk steeg do Duitscho
mark m waardo. Weliswaar was de Rijks
bank luertoe slechts in staat, omdat ze
ten govolgo van de huidige crisis haar
sehadevergpcdingsbetalingen aan Frank-
r'jk, c,n. Be,k'c onderbroken heeft, waaruit
duidelijk blijkt., dat een moratorium aan
Duitsohland ren eenige jareu onder meer
ook een verbetering van de Duitsebc geld-
stanclaard cn de mogelijkheid van een
stabiliaeering der mark met zich brengen
nou. En juist deze putten maken deel uit
van de eischen van Duitschlaaid's vijan-
,n maar maakt men gebruik van do
middelen, dc eenige middelen, die daartoe
zouden kunnen leiden? Een stahiliseering
eter mark beeft tot na toe alleen nog
slechts in scherts bestaan. Men verkoopt
op het oogenblik in Berlijn een karton
netje ter grootte van een 1-mark-biljet,
dat aan bon Ie zijden een afbeelding van
deze kleinste papieren geldswaarde
draagt. Dat Is, zooals men in Berlijn mot
bittere ironio zegt: „de eerste gestabili
seerde mark". In do ernst van het leven
verliest men echter iedere lust tot schcrt-
sen AJs men vroeger zei: Duitsohland na-
deide Oostcnnjksdho verhoudingen, kan
men nu wel zoggen, dat het Russische toe
standen nabij kramt. In een dei- eerste Ber
lijn sehe hotels, een instelling van interna
tionale bekendheid, bedienen op het oogen
blik drie vroegere artaen als kellners. Twee
daarvan oefenen 's morgens nog hun prak
tijk u,t terwijl ze eerst tegen het diner
m hun kellnersrok kruipen. De derde heeft
zijn vroegere levensperiode afgesneden en
bSfc'nen'84 "10e' d° hote,8ast<?n te
„.Ejn in ad dezen nood hoeft de
stad Berlijn zoo juist een technisch werk
van groote betcekenis voltooid. Een nieuwe
ondergrondfoaan is goopend, die do stad
van het Noorden tot het Zuiden onder-
grondsch doorkruist, terwijl de oudere on-
dergrondsche cn „Hochbaim" vnn het
Westen naar het Oosten loopen. Dc nieu-
we spoortunnel volgt den loop van de
oude Fnedricliatrasse, in het hart van de
stad. In 1913 werd met den bouw een aaai-
vang gemaakt. Tien jaar lang is er aan
gewerkt. Met ontzaglijke moeite heeft men
den arbeid gedurende den oorlog en se
dert 1918 voortgezet. Men heeft hem ge
bruikt om werklooeen te work to stellen
en daardoor dc reusachtige stijging der
prijzen op den hoop toe gekregen. Tien
jaar lang was de Friedriohstrasse, deze
historische winkel-, verkeers- en wandel
straat van Berlijn opgebroken. Geen rij
tuig, geen omnibus, geen auto kon hier
passeeron. Op <fe plaats, waar de baan
onder de Spree doorgelegd werd, ontwik
kelde zich een heillooze chaos van steï-
gers, stellingen esi hulpbruggen. En nu
plotseling, in den tijd van de zwaarste be
zoeking 6n de grootste neerslachtigheid,
13 dit weit voltooid. De Friedrichetrasso
1JLT<*r ?eretehJ' z'in geen loopgraven
mee, re w opnieuw geplaveid, em de in
gangen naar de ondergremdbaan noodigen
met.him zachOiellende glooiingen tof bin
nentreden. I> Berlijners besohonwen het
ah een symbool, dat de betcekenis draagt-
od» arbeidskroebt ie nog niet gebeeWer'-
lamd, -wo gebruiken nog onze handen, we
brengen, al schijnt <le hemel op onze hoof
den neer te zulleai storten, nog"wel iets tot
stand.
Dr. MAX OSBORN.
La Trève des Confiseurs.
La trève, letterlijk vertaald do wapenstil
stand. de opschorting, en onwillekeurig denk
je aar. een lijdensperiode, vair in da mensch
heid verstoken is van de genietingen, waar
mede de terecht beroemde Genefeesche ban
ketbakkers haar in den regel overladen.
Gelukkig voor da juenschheid zoowel ars
voor de confiseurs, is deze veronaersWr-
ling onjuist. Want onder da Trève des Confi
seurs wordt bier verstaan de periode der
feesten in het einde van 't oude en in het
begin van 't nieuwe jaar, de tjjd dat de ban-
xitDaUEers geen nanaeo genoeg hebben om
het smulgrage Genève te bevredigen. Maar
tevens de periode van rust iu den politik
ken strijd, die hier steeds met groote heltigj-
heid gestreden wordt, eeu door die traditie
geheiligde wapenstilstand, tijdens welke de
politieke partijen den strijdbijl begraven.
Dat begint reeds den lleu December met
de exalude, de feestelijke herdenking van
den dag waarop ruim drïa eeuwen geleden
een snoode aanslag hier verijdeld ■•eid.
Dan viert heel Genève feest en kun je go-
durende een week, vanaf des avonds zes
uur scharen gemaskerden en gecostumoer-
den en velen in het dan geoorloofde travesti,
in de hoofdstraten ontmoeten. In den vóór
avond is 't het kleingoed, troepjes Pierrots
en snoezige Colombine's leutig uitgedoste
Savooischc boertjes en boerinnetjes, die on
der geleide van trotscbe mama's in de schit
terend verlichte winkelstraten, vanaf Rive
tot <Je Place Neuve paradeeren, en hun neus
jes platdrukken tegen de ruiten, waarachter
de beroemde marmites, h kookpot van cho
colade met bonbons gevuld nevens tat van
andere heerlijkheden hen tegenlonken.
Later zijn 't do ouderen, de kinderen van
1000 weken en meer, die zich opmaken naar
de tallooze t.empefs van Terpsichore, waar
tot laat in den nacht het bal-masqué ze in
vreugderoes de kleinere of grootere beslom
meringen van het dagelijksch leven doet
vergeten.
Dit,is de tjjd, dat heel Geuève banketteart
cit feestviert, zwelgt in „escargots", in „fon-
duee", in „choucroutes", dat de ruimten
van 't in een zeo van licht badend Casino
Municipal, de salons der groote hotels, de
zalen dei' tallooze restaurants, z :«.vel als
die der meer bescheiden bars eu volkskroo-
gen, avond op avoud gevuld zijn met een
opgewonden vroolrjke menigte, die danst en
fuift, eet en driukt gn slechts van 4én
wensch vervuld is: zich te amuseeren.
Dan doet da gestrenge Hermandad een
oogje dicht en als hij wel eens een amortje
tegenkomt, dat luchtig, heeL luchtig zeils
voor het seizoen gekleed is en aller oogen
tot zich trekt, ja, dan kijkt da man der wet
toevallig don andereu kant uit. En wanneer
ze oindelijk uitgedanst zijn, genoeg hebben
gekregen van wals en fox-trot, dan is de
pret nog niet gedaan, want nu komt als slot
nummer na het Nieuwejaar, de „vermouth
traditionel", gelijk zulks sinds onheugelijke
tijden gebruikelijk is. Dan ie het niet meer
Terpsichore die den heerschersstaf draagt,
maar nu is het Bacchus, dia 'den scepter
voert en elke Geneveos in eeu kleine De
mosthenes omtoovert.
En, om de 'Kroon op T werk te zetten, haut
en wij dit jaar pok onze oude kermis terug-
Van af 1914, het jaar dat da oorlog ontke
tend werd, was de kermis, teer tot spijt
van de jeugd, van 't programma afgevoerd.
Onze gestrenge vroede vaderen oordeelden
't niet oirbaar in deze droeve tijden groote
openbare festiviteiten, waardoor tal van dik
wijls opgewenschte vreemdelingen ge'okt
werden, binnen hun Veste te geloogen.
De bewoners der Grand Quai, de eigenaars
der daargelegen hotels waren er niet rou
wig om. Maar dit jaar is de ban opgeheven
en vanaf den Nieuwjaarsdag ken oud cn
jong wee:' van het feest genieten.
Caroussels zonder tal. Men had er van
die armzalige heele kleine, zooals wij die
voor een veertig jaar nog op onze dorpen
gezien hebben, met mcnsteracht'ge schim
mels en leeuwen, waarin een paar afge
beulde jocbie's de rol van het paard vervul
den en in 'n sukkeldrafje het gevaarte in
beweging brachten, onder 't accompagnement
van een handorgel, waarvan de pieste tonen
in staking waren.
'Toch maakten deze „mallemolens" niet de
slechtste zaken. De Kleine kinderen schij
nen hieraan de voor Keur te geven 00 ven ae
grootere, door stoom of electriciteit gedreve
ne, van geweldige orkestrions voorziene ca
roussels.
Die groote iurlcht'n en z'Jn te geconpli-
ceerd voor het kind. In 't kle ne draaimolen
tje zitten begrijpen ze. Maar de draaiende
luchtballons, de heen en weer zwaaiende
bakken, enz. vergezeld van het oorverdoo-
vend lawaai van een groot orgel, brengt ze
blijkbaar in verwarring.
Er waren heel wat etablissementen, waar
in je ad libitum door elkaar geschud, geca>-
kewalkt, langs trottoirs roulants mar boven
of door zweeftuigen, onder het maken van
n halve salto-mortale, door 't luchtruim ge
slingerd werd.
Schiettenten bij dozijnen, die, daar het
schieten hier een nationale sport is,, voor
velen de groote attractie vormden. Verder
„kijkspullen", de z.g. glaasjestenten, zooals
wij ze in onza jeugd gekend hebben, dan in
richtingen met 't veelzeggend opschrift „al
leen voor heeren", kramen gevuld met aller
lei heerlijkheden vanaf nougat en de beroem
de Gzteaux de Dyon, de remplaoant van onze
Hollandsche koek, tot de fijnste chocolade
too 1
En dan nog orgela en nog eene orgels
in ontstellende boeveelheid, groote en klei
ne, die gedurende een dag of tien tot laat
in den nacht de Grand, Quai tot een pfiat.1
des Matsten oordeels maakten. En ondanks
de koude verdrong zich daar dag aan dag
oen vrootijke schare, samengestroomd nit
"t gehoede canton en de omliggende ïYan-
1 scbe dorpen. .V.óór de botete daar tplaatse
geen erg vcordeelige tijd. Eeu der allee,
deftigste waar tijdens de zittingen^
w,i\r Vel° ho°g» toms logeeren e£
nfter Lis l«eggeorgeld, hadden allo
OYCThaast do vlucht genomen Da
stond dit gebouw als oen eenzaam troiY:
rende tussehen de schreeuwerige van licht'
strelende paradetenten. GelukkifVdft feed
«eleden en worden d/oW! vS>
der wiUeIRh-16 m-er' de Prachtige ^dea
wilde Rhone niet meer ontsierd dnnn
woonwagens kei-misspnH». De rust M
wedergekeerd op de statige GrZd Qef
M °nS h°Pen l— de S iolè
aii^jl! laaitsï° is >veI wenschelnk, want dank
1-iLi. va'u'oquaesties hebben de hotels het
"e iVa" druk en 1^' het \wSmd-
Olim ie°6^ocr^eleken m«l de dae™ vaï.
i,v" ai,® t(Kli nog zoo kort achter «13
ggep, zeer veel te ivenschea over
Zinder'IJ®0- ca^°rie win tergast en, die
sris-
00 naven en de kaden bevolken. De voaels
gedragen zich 3I3 echte Kurgasten Ja
tender den minsten schroom of verlegen-'
»'d in oen welbekend milieu ternokeerm
Bngleunmgai, verschansingen de° b Tè
bezet door meeuwen, die voortdurend over
bet water scheereD of azen op het voedsel
WaDdf-'Iaars him toewerpen. Die vo-
wfk bif Vmt WT'g °ChUW' dat j0 20 !oV
dat ze hlMr' ?reert' Dö dierea
«e-Lf® volkomen veilig zijn. Geep
straatjongen (een genus, dat in de echte
KT8 'ISIWeOS Wer «Öwet onbekend
met m"i"«it over denk(?n er
met een steen naar te gooien.
van VOrmeD >winters '.en attractie
Ss di« ,™i ®n l0kken tllloc20 wande.
7^ die zich amuseeren met het voe-
deien der gulzige beestjes. Men taxeert)
reildeTiWir' hlör '3Wintel-'s statiounee-
rende koetjes op ruim djieduizend. dat den
meeuwen op tweeduizend. Buiten do haven
op bet meer, komen dan tevens ande'ra
himeTJnnUi' .waaro"der rotganzen voor, maar
hra aantal is veel geringer dan dat heb
hlfïteT S®oe,?dCT. Al die vogels hebben
hbofcrCTkt>dat 1'st Hot een goed
Van,buis uit een iSierbel-^vor™
en \))0r.i de'gene'1' die behalve van natmrJ
ccnfisei'ie inbfgrenen. hJi kucJkkun^
er nory wel ,'ef- i Ieder vakman zal
rede» dus 1 T ''nooie
do stad air. ie ent"3 to maken mot
.Vier-woudsteden-meer^3 het klas3'ek9'
wef^l^'9^
danDevr^int^eWen w» veelvuldigur
v„ii 7^ ln de couranten iets w»
rem dat s" daart,Ö 10
Ao'pUV^ten0:"" h6t a,gOTCCn
«I Jit^e
jieiland ui den Vreerode", thans in de°bo7id-
hoofdstad gyfccuden, aflérw^ M
"°d do ^"dacht, en verheugen zich in oc»
1, faDgstelling' 200 als alles hR?
Begon het, en zal 'tvermoedelijk ook wel
emdigHi met een feestmaal.
De Omeejl Fédéral had n l. de beleeM-
afn teai '^°nandSCh?n gasta> 000 "diner
S, bied™, waarbij door Zwitsers en
Manders van weerszijden hartelijke woor-
NaVa?enWa|lr'30^'og gewisseld werden.
«Jfl dugjelQk exposé door een der
I? fraaie, ook ten uwenlj
reeds bekende fihn afgedraaid, waarbij in
alles vertoond wat vow
vreemdelingen in Holland het meest be-
fcigwekkend 13. De Zwitsersche pers, na 1
haar voldoeuimg over daze Zwitsersch—Hol
landsche manifestatie te kennen te hebbeö 1
gegeven, spreekt den wenscfo uit, dat na
Bern meerder© steden in de gelegefüDeidl
SSff rï, wortien van dieo schitte-
renaen fihn te genieten, en hoopt, dafl s
2ipl d0 '"doeds bestaande!
wiendschapsbandm tussehen beide landen
breide»3 'de haadeisrelata® uit te
Ook wordt er bij deoo zelegenheid M
*L}** beiafl8' van beide land®,'1
Boowel als dat van de andere neutrale sttr-
