INGEZONGEN,
UIT ONZE STAATSMACHINE.
UIT DE RIJNSTREEK.
schapen vol van gratie en van licht. Nu
verheft het orkest zich tot extase en het
koor juhelt uit: „Mensch! Ge zjjfc niet meer
alleen. Sta op!"
De tenorsolist treedt thans als Recitint
naar voren en enkel begeleid door strgk-
oikesi en houtblazers, verteit hij hoe de
mensch oprijst uit zijn droomt®. Hij be
luistert de stem, die uit de oneindigheid
tot hem komt en ontdekt naast zich te
midden van de zeldzame pracht der oer-
nataur Eva in haar kuische, maagdelijke
schoonheid. Nu is het scheppingswerk com
pleet en het koor juicht Adam toe: „Hoanme,
tu n'eet plus seul!"
De tweede scène vangt aan met eea
heerlijk orkestvoorspel, waarin da idylli
sche toestand van het Paradijs wordt ge
schilderd, zooveel te schooner nu het eerste
jnenschenpaar in dea staat der onschuld
sejjn lach doet schallen door Edens dreven.
Het zal den toehoorder opvallen, dat Mas-
aeoel ook in dit voorspel een matig ge
bruik maakt van de koperinstrumenten. Het
schelle, klaterende koper gebruikt hrj hoofd
zakelijk in momenten van hooge spanning.
In verband met den aard van het werk weet
bij het meest afwisselende en steeds even
ffip genuanceerde coloriet te bereiken door
aiorlei combinaties van strijkorkest, hout
blazers en harpen. Daardoor blijft zjjn com
positie steeds doorzichtig en logisch en'
leent zich juist zoo goed voor het be
trekkelijk intiem karakter der Leidsche Ge
hoorzaal. De pompeuze klahkenorgie van
Zoo menig modern werk kan daar niet
-tot haar recht komen.
In dit voorspet treden de koperinstru
menten wel op, maar zonder te veel te
'domineeren.
Nu volgt een beurtzang tussche® Adam
en Eva, waarin beiden zich uitputten, elkaar
wederkeerig te adoreeren. Op voorname
wijze wordt dit door 't orkest geïllustreerd.
'Alles tintelt van poëzie en de echte Fraa-
sche gratie De rhythmen deinen en dansen
met lossen, bevalligen zwier en huppelen
en trippelen licht en etherisch door 't orkest.
De recitant en daarna het koor vertot-
ken nu hun indrukken over het geluk vaa
Adam en Eva, die in het woud verdwijnen.
Het tweede deel stelt ons Eva voor in
de nachtelijke eenzaamheid. Het is duister.
!Aan den hamel gondelt het starrenheer.
Het woud is bezwangerd met heerlijke geu
ren. Adam sluimert. Eva beluistert de stem
men der natuur, die baar verleidelijk, toe
fluisteren. Zij zeggen haar, dat ze te tnid-
den barer schatten toch leeft in onwetend
heid en wenschen haar dein boom der keu
nis te toonen. Eva geraakt onder den, in*
druk en verliest het onderscheidingsvermo
gen tusschem goed en kwaad. De stemmen
der natuur openbaren zich nu als da stem
uit den Afgrond, die alle jlemonentrucken
te baat neemt om Eva te yerleiden. Zjj
zal koningin zijn; zij zal heerscheo over
de gansche schepping; zjj zal de kennis
Gods bezitten. Eindelijk besluit het tweede
deel' met een geweldige extase van Eva,
waarin zij uitjubelt, dat alles haar onder
werpen zal zijn.
Somber zot het derde deel in met pau-
kengeroffel. Dan vertelt de recitant dait
Eva gevallen is. Zij zelf is geheel onder den
bedwelmenden invloed van het gebeurde.
De muziek heeft nu era zwoel karakter.
Als Eva voor Adam verschijnt, vrpagt deze
ontzet, waE zij gedaan hoeft. Maar Eva
wendt nu op haar beurt alle lagen en
listen der verleiding aan en weet tsn slotte
Adam mee te sleepen.
Het slot vtan het derde deel is een
wisselzang tusschen Adam en Eva -en het
koor, waarin hot denkbeeldig geluk, dat
het eerste menschenpaar zich veroverd heeft,
in vleiende melodieën wordt geprezen.
Do epiloog vangt aan met een somber
voorspel van chromatische gangen voor het
strijkorkest Weldra schettert het koper in
korte accoorden het motief van het Dies
irae, dat nu telkens door andere instru
menten herhaald wordt De recitant ver
haalt hoe een machtige Stem van de lre-
mclen dreunt en de mensch over de gan
sche schepping een ontzettende kre=t van
verdoemenis hoort opgaan.
Nu valt het koor in met es® vloekzang.
„Mensch, omdat gij de stem van den af
grond hebt gehoorzaamd, wees verdoemd.
De hand van den Levenden Qiyl weegt
zwaar op U en op uw nagedacht. Wees
verdoemd" Steeds schettert het Dies-irae
motief. Tegenover deze kreten komt dot
klacht van Adam en Eva: „Al blijft Uw
hand -rusten op ons en ons geslacht, al
wachten ons smart en dood, sta ons ten
minste toe. dat wjj in wederzijdsche liefde
Uw oordeel vragen. Stoot ons niet in een
zaamheid" Waarop het koor slechts ten
antwoord geeft: „Soyer mandibs!"
De „Ouverture t ot V o n d el s „Adam
in Ballingschap" van Hubert Cuy-
pers vat de indrukken van Vondels prach
tig drama samen in een lyriseh-dramatisch
tonenwezfsel. In den aanvang wordt ons
door de violen de heilstoestand van het
Paradijs geschilderd. Na eenigen tijd treedt
het Satanmotief op, dat voortdurend de
stemming van het Paradijs tracht te breken,
in den aanvang te vergeefs. Daarna zingt
de hobo een lieflijke melodie, het Eva
motief. Weldra paart zich daaraan in for-
sche rythmen het Adammotief. Prachtig is
nu de schildering van den, vrede en het
hem elsch - geluk, dat het eerste menschéh-
paar in Edens hof geniet, totdat deze heer
lijkheid verwoest wordt dcor den val. De-
mrnisch schettert nu liet Satanmotief. Maar
na de overwinning van Satan volgt de
vloek en volgens de dichterlijke voorstel
ling van Vondel gaat dan het Paradijs in
rook en vlammen op, terwijl Adam ew
Eva vluchten voor Gods aangezicht en Lu
cifer en zjjn iiellegenooten een satanisch
hoongelach aanheffen. Wjj herinneren hier
bij aar. Adams diep-dvoeve klacht:
„Wjj- scheiden yonder hoop, u immer
veer te zien, O lusthof, Paradijs, o sehnob
van ons geboorte! Wat baat het omme
zien! ons wordt gehoon dees poorte Te
ruimen
„Te Deum Laudamus" werd door
Hubert Cuypers gecomponeerd in 1906 v:or
duhbcltnanneakoor en orgelbegeleiding!. Als
zoodanig wordt het .werk in de R. K.
kerken veel gezongen bij sluitingsplechtig
heden van hooge feestdagen. Later heeft
de heer Cuypers het bewerkt voor" du'b-
belgemengd koor met orkest. Ofschoon de
melodische phrases precies dezelfde zjjn
gelieven, is door een geheel andere stem
mer,verdeeling, door het sopranéh- en alten-
timbre en door de steeds wisselende kleuren
van het orkest het coloriet van het werk
geheel anders geworden. We zullen hier
niet overgaan tot een uitvoerig overzicht
van het werk, dat men trouwens in het
tekstboekje kan vinden. Slechts zij opge
merkt dat door daze nieuwe bewerkingi
het verheven, religieus gehalte in geemeo
deele geschaad js.
Dat de componist zelf de uitvoering van
dit werk en zijn „Ouverture" leidt, kaa
voor muziekminnend Leiden voldoende re
den zjjn, om de uitvoering bjj te wonen.
We brengen nog even in herinnering, dat
de tekst van bet Te Deum, hoogstwaar
schijnlijk de vertaling is van pen flrieksch
origineel uit de 1ste of 2de eeuw en dat
men een Hollandsche berijming vindt in
Evangelisch Gezanjr 3.
Wjj loven U, o Heer, wjj prijzen Uwen
Naam.
U Eeuwig Vader, U verheft al 't schepsel
saam.
rai wat verder volgt
Albert Vogel en Ellen Vareno.
Donderdag 15 Februari geeft Albert Vo
gel met medewerking van Ellen Vareno in
de kleine zaal der Stadsgehoorzaal een
avond van dramatisohe Voordrachtskunst
met werken van Shakespeare (Forum
Scène), Wilde, Multatuli (Havelaaris Toe
spraak), enz.
De Haghespelers.
Maandag, 12 Februari, geven „de Ha
ghespelers" in den Leidschon Schouwburg
oen herhaling van „Een Blijspel vol Ver
warring" van William Shakespeare.
Russisch tooneel naar Nederland.
Het Russische romantisch tooneel zal in
Maart gast voorstelling en in Nederland geven.
Het Residentie-orkest.
Hot bestaan van dit orkest Joopf ernstig
gevaar en daarom heeft het bestuur voop-
gesteld 10 pet van de salarissen in ta
hooiden. Het orkest wil deze loonsverla
ging niet accepteeren en ook de directeur,
3e heer P. van Anrooy oordeelt zoo'n stap
niet aanbevelenswaardig. Men hoopt eenige
Mf.ecenassen te vinden, die het orkest reddert.
Wiener Hafburg Theater.
Vrijdag 16 Februari a.8. zal i-n den Schouw
burg oun onkolo opvoering worden gogovan van
hot Biijepe] in 3 bedrijven van Hermann Bahtr,
,;Das Konzart", door hot ensemble Tan hot
Wiener Hofburg Theater ootder leiding van den
grooten tooneoldpeler Geerg Rotmors.
Tot de loden van hot gezelschap bahooron de
cersto Weenisolie krachten van de tooneciwercid,
zooais behalvo do hiervoor gcnoem.de Goorg.
Roimei-s, diens zoon Emmerich Rotmors, vorder
Horman Homborg, Walrtor Kuber, Hoiiwóg
Blcihtreu, Maria Mayen, Susanna von Oston,
Maria Moll, Gisa Wilko e.a., goiijk bekend.
Goorg Roimors zal de hoofdrol vervuilen van
don pianomoestor "iroink, terwijl Hcdwig Blcib-
treu diio van Marie, zijn vrouw za.l spelen.
Do schrijver van hot stuk, Hermann Bahr,
viorl dezen zomor juist zijn 6Oston vorjaardng
Eindo Januari hoeft hij zijn 40-jarig jubileum
als tooneetecliTijver herdacht. In 1883 werd zijn
werk „Dio Wun-dorkur" voor den eersten keer
in het Landes Theater opgevoerd. Hot grootste
deel van zijn scheppingskracht hoeft hij aan
hot toonoel gewijd, dat hij een aantal drama
tische werken heeft geschonken. Behoort Hor
man® Bahr .dus gedurende oèn menschenlocftijd
roods aan het tooneel, bij dit dubbele jubileum
bcihoort het toonoal toch zeker ook hom. Tot dat
dool bobben do leidende personen uit de ddoh-
torwereld en de grooto schrijvers in Oostenrijk
on Buitschla.nd oen comité gevormd, dat voor do
opvooring van zijn belangrijkste werken door het
Oostenrijksche en Duitsehe toonoel zal zorg
dragen.
Wat hot ensemble betreft, mennen wij daar
mee to kunnen volstaan, dat velon zich nog wed
hot schittoroudo spel,door de pers unaniem
hijzondor geprezen, zullen kunnen herinneren,
1 ij dc opvoeringen van verleden jaar.
(Builen verantwoordelijkheid dor Redactie).
Copie van al of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
Onhygiënische toestanden.
Reeds geruimen tijd geleden is men be
gonnen te Leiden die slootgedee'.tin te dem
pen, welke aanleiding, gaven tot vervui
ling eu daarmede gepaard gaaiide ziekte
gevallen. Dit valt niet anders als zeer toe
te juichen.
Vreemd doet het dan ook aan, dat bij
de demping van slboten beoosten den Zijl-
smgel niet begrepen is de sloot aan da
Evertsenstraat, welke nu oen dood'cop end 0
wordt, met het bekende vervuilingssysteem
en wat daaraan vastzit. Terecht heeft het
bestuur der Woningbouwvereenig-jig „Eens
gezindheid" reeds een paar maanden gele
den op dezen toestand gewezen, bet nog
toe echter zonder resultaat. Nu ligt het
toch voor de hand, dat, waar de aannemer
(met de demping der slooten belast) nog
bezig is, het nu goedkooper kan v/orden
uitgevoerd.
Het is dan ook te hopen, dat hier spoe
dig worde ingegrepen ten bate der Volks
gezondheid in het algemèen" en der bewo
ners van de Evertsenstraat in het bijzonder»
P. P. DE KONING.
De Ruijlerstraat 2.
Woningnood cn Verbetering van de
Volkshuisvesting tc Oegstgeest.
Mijnheer de Redacteur 1
Beleefd verzoeken wij U opneming van
onderstaande regelen
Overal, in alle gemeenten, zien wij toe
neming van woningbouw. Geheele straten
en wijken groeien als paddenstoelen op,
als gevolg van de regeling van het Depar
tement van Arbeid> di© de oplossing van
den woningnood en de verbetering van
volkshuisvesting door sociale maatregelen
heeft bevorderd. Ook te Oegstgeest zijn
du woningen met tientallen verrezen en
steken haar daken wijd en zijd in de lucht.
Toch is hier een leemte te constateeren,
hetwelk wij in het kort willen aantoonen.
Waar zijn toch te vinden de woningen
voor de lagere standen? Zijn niet in de
laatste jaren tientallen van door de-zen
stand bewoonde woningen met den grond
gelijk gemaakt, de bewoners in stallen en
schuren ondergebracht of genoodzaakt ge
worden bij familie of bekenden zich te be-
h-'ua-n met e klein kamertje? Wnar blij
ven toch de woningen van de Woning-
bouwvereenigirig Oegstgeest, welke Yereo-
niging reeds in Februari 1919 (dus vier
jaar geleden) is opgericht en tot heden
nog niet één woning heeft gebouwd?
Heeft niet de inspecteur van de Volks
gezondheid reeds drie jaar geleden de
voorloopige plannen tot den bouw van 70
woningen goedgekeurd?
Is de overheid der gemeente nog niet tot
besef gekomen, dat verbetering van de
volkshuisvesting een der eerste en groot
ste plichten ie voor het algemeen belang?
Of is het antwoodd, dat een der leden van
den Gemeenteraad ons dezer dagen toe
voegde „Ik heb nog nooit onderzocht of
in deze gemeente woningnood heerschfc",
de weergave van het standpunt van alle
leden? Naar men ons van bevoegde zijde
heeft medegedeeld1, zijn thans reeds vier
maanden geleden de plannen tot bouw
van veertig woningen bij B. en W. inge
diend, nadat aan alle eischen, welke ge
steld waren, als statutenwijziging, toela
ting van twee Raadsleden in het be
stuur, 40 woningen in plaats van 70, enz.,
is voldaan.
Zou het nu eens geen tijd worden, om-
B. en W. uit te noodigen de plannen tc;
behandeling in dep Gemeenteraad in te
dienen? Wij kunnen, neen, wij mogen niet
nalaten nog eens onder de aanclncht der
overheid van Oegstgeest te brengen, on
der welke bewoordingen dl uister Aalberse
in November 1920 bij een openbare zitting
der Tweede Kamer het karakter van het
woningbouw vraagstuk heeft getypeerd.
Zijne Excellentie zeide namelijk:
„Wat bet woningvraagstuk betreft, ik
geloof, dat wij, zooals terecht d-oor ver
schillende sprekers is gezegd, niet meer
bohocven te pogten elkaar van het groote
belang van dit volksvraagstuk, te overtui
gen. Ik zou willen herinneren aan eea
zinsnede in een rapport, dat reeds in 1855
werd. uitgebracht door een commissie uit
het Koninklijk Instituut van Ingenieurs
Deze ingenieurs schreven in een verslag
aan den Koning in-1855:
,,Een slechte woning benadeelt de ge
zondheid, maakt alle verstandelijke en
zedelijke ontwikkeling onmogelijk, drijft
den man naar de kroeg, verhindert bij de
vrouw zindelijkheid en zorg voor het huis
houden, en breDgt bij die opgroeiende
jeugd de zedelijkheid-iu gevaar."
Dit is maar.één zinnetje, maar ik geloof,
dat die ingenieurs er: in 'geslaagd zijn in
dezen eenen zin al do nefaste gevolgen
van het woningvraagstuk voor ons volk
neer te leggen, en ik zou wel allen gemeen
tebesturen en ambtenaren, cÜLe hiermede
te maken hebben, willen aanraden dezen
zin voor zich op hun schrijftafel te plaat
sen. Als .zij dan nog na een langen dag
werken een paar bouwplannen moeten af
doen, die zij liever tot den volgendui mor
gen laten liggen, geloof ik, dat, wanneer
zij zich voor oogen stellen de gevolgen,
die de woningnood in het algemeenvoor
ons volk heeft, zij dan den moed) zullen
hebben, om maar flink door te zetton en
zoo weinig mogelijk bouwvereenigingen op
de verlangde vergunningen laten wach
ten."
U, Mijnheel: de Redacteur, dankond
voor de verleende plaatsruimte, teeke
nen wij,
.Hoogachtend,
De besturen der Afdeelingen Oegst
geest, van den Ned. R.-K. Volks
bond Chr. Bestuurdersbond
Chr. Nat. Werkmansbond.
Middelbaar Onderwijs.
(Nadruk verboden).
Tot de wetsontwerpen, die na de hervat
ting van de werkzaamheden der Tweede
Kamer in openbare béhande.ing komen, be
hoort ook de Wet op het Middelbaar On
derwijs.
Uit het wetsontwerp hebben wij kort
na de indiening reeds een en ander aange
stipt Maar dat is al meer dan een jaar
geleden en daarom is het misschien goed
nog enkele punten daaruit in herinnering
te brengen; te meer, omdat sedert dien
dat wetsontwerp aanleiding heeft gegeven
tot een uitgebreide gedachfcenwisseling tus
schen voor- en tegenstanders, uit psider-
wgskringen, o.a. van de „klassieke oplei-
ding".
Het Middelbaar Onderwijs heeft sedert
de invoering in 1863 door de uitstekend
bedoelde wet van Thprhecke, ,een groote
verandering ondergaan, of liever de plaats
ven het M. O. in onz» maatschappij is
sterk gewijzigd. Thorfceeke dacht am yen
breede algemeene ontwikkeling voor de bur
gelij en aan voorbereiding voor allerlei
maatschappelijke bedrijven. Daarom schi:p
hij „burgerscho'en" en „hoogere burger
scholen" en „midde'baro scholen vixk meis
jes". De eerste zijn at verdwenen; do hoo
gere burgerscholen werden voorbereidings
scholen voor da hoogéschool en andere
inrichtingen; en de middelbare meisjess/ho-
len v^n de wet van 1863 hebben weinig
succes gehad. Dat was niet dfout an de we
maar de veranderde eischen van de maat
schappijl. Het landbouwonderwijs, het han
delsonderwijs, het vakonderwijs, het techni
sche onderwijs zjjn in amdere banen gelto
men; onze meisjes gaan naar academie en
technische hoogescheol' en de leerlingen
der H. B. S. worden arts e® apotheker,
en sedert de wet-Limburg is de keuze
voor hen nog ruimer geworden.
Bovendien zijn allerlei nieuwe vragen
opgekomen. Of de overgang van L.O.' tot
M.O. niet te bruusk was; of de opvoedende
kracht van het M.O. met zjjn vakleeraren
niet te gering was; of het niet noodlottig
kon zijn, dat voor een kind van elf of
twaalf jaar al beslist moest worden, of
het in de richting van liet Gymnasium of
van de H.B.S. zou studeeren; of de meis
jes wel pasten in het raaim van de jon-
gens-H.p.S.; of Grieksch en Latijn, het
Grieksch vooral, wel noo,dig was voor som
mige faculteiten. Op deze laatste vraag
is strikt genomen al antwoorl gegeven
in de wet-Limburg.
Uit dit alles volgt al, dat er reden
genoeg was om een nieuwe wet op het
Middelbaar Onderwijs to ontwerpen, waar
onder dan ook het Gymnasiaal onderw'rjs
kou vallen, als voorbereidend hooger on
derwijs een kans wordt gegeven, n.h de
lycea.
Nieuw is da regeling, dat al deze in
richtingen een gelijksoortige onderbouw van
2 klassen hebben, zoodat do beslissing over
de studierichting der leerlingen een paan
jaar later kan genomen wordt®. Ook wordt
er voorgesteld om een zeker aantal uren
voor de leiders van het onderwijs vrij te
geven in dien zin, dat daarin vakke® kun
nen worden onderwezen, die niet of in."
te geringe mate in het algemeene leer
programma zijn opgenomen.
Natuurlijk worden nog andere wijzigin
gen voorgesteld, die wjj nu piet alle zullen
noemen, wijl ze al vroeger zijn aangestipt.
Iets anders is de indeeling der scholea.
Er zullen zjjn: Gymnasia, Hoogere Bur
gerscholen voor meisjes; Middelbare scho
len voor meisjes en Lycea.
De Hoogere Burgerscholen hebben een
5-jarigen cursus, voor zoover zjj opleiden
voor de hcogeschool; die voor meisjes heb
ben echter 6 leerjaren. Maar èr zullen er
ook zijn met 3- an 4-jarigm cursus, die
eindonderwijs geven; terwijl er voor da
meisjes nog zullen zjjn met 5-jarigem cur
sus en esn beperkt of gewijzigd leerpro
gramma. Alleen hst jongensdiploma van
5 en het meisjesdiploma van 6 geren recht
op hoogere studie.
Het gymnasium blijft vrjjwel gelijk. Het
Lyceum heeft een onderbouw van 2 jaar
en kan 3 afdoslinge® hebben: A, B en
C. A. staat gelijk met hrt gymnasium, B
heeft geen Grieksch en Hebresuwsch, maar
staatsinrichting van Nederland eo de Kolo
niën en Staathuishoudkunde en G komt
overeen met do H.B.S. met 5- of 6-jarigen
cursus, die een einddiploma geven, dat
toelating is bijv. voor de universiteit. De
beide laatste klassen van Lyceum A-. van
Gymnasium, van Lyceum C en de daarmee
overeenkomende HB.S. worden gssplitst in
tweo afdee'iagen, waarin öf de wis- en na
tuurkundige, öf do andere vakken op de®
veergrend kernen.
Zoo komen er oen groot aantal leergan
gen. De einddiploma's van die afdeelhgen
gever, verschillende rechten. En daarover
is nu juist die pennons'rijrfg voord, waarop
wij boven rcyeds doellen Voor sommigen,
die tot nog toe, als voorbzreiding tot de
Hoogeschooi, Grieksch en l^abjn moesten
volgen, zal dat niet m,s;r noojig zijn, o.a.
niet voor de rechtsgeleerdheid, voor de
studie der moderns talen, voor J-j wis- en
natuurkunde en voor do g.ueoskunde. En
nu zij® er, dip, om het maar wat forsch
te zeggon, die oude talen aid onnoodigso
hallast beschouwen; miar do anderen ge
looven in de grooto beschavende kracht
der klassieke opleiding.
Bij de behandeling van dit wetsontwerp
zal o.a. de strijd daarover loopen e® in
verband daarmee over het groot aantal
afdeelingen der middelbare scholen en do
rechten, die de diploma's daarvan geven.
Ook zal waarschijnlijk wel ges; roken wor
den over de omstandigheid, dat de wet,
onder schoenen schijn, do yrgh'.id geeft om
heel wat nu verplichte (gymnasia op te
ruimen, die voor bijzondere, kleine inrich
tingen plaats zullen mak,ca.
Nu is er echter nog een andere Kwestie,
die in de kringen van bei!; middelbaar en
gymnasiaal onderwjis heel wat ontroering
en beroering veroorzaakt en waaraia het
„Weekblad voor Gymnasiaal- en Middelbaar
Onderwijs" afzonderlijke nummers wijdt.
Deze kwestie geldt niet zoozeer de or
ganisatie van liet voorbereidend Hooger
Onderwijs als wel do vra g op welke wrjze
op dat onlerwijs bezuinigd kan worden.
Volgens hai'dne'.okigp geruchten zou de
Minister het plan hebban om het maximum
aantal lesuren van de Leraren op t-e voeren
van 24 tot 30 en om de klassen der be
doelde onderwijsinrichtngm a'l? uit tebrel-
den tot 30 leerlingen
De hoofdbesturen van „Het Genootschap
van Leeraren aan Nederl.Gymnasia" en
van de „Algemeune Vereenijing van Lee
raren bjj het M O." hebben naar aanleiding
van (jeze geruchte® een 150-tal circulaires
verzonden aan Rsclóren vanGymnasia, Di
recteuren va® HBS.; Professoren en an
dere tot oordealea bevoogd geachte perso
nen met de vraag, wat naai' hun oordeel
het gevolg van esn dergelijücen maatregel
'zou zijn: a. voor het onderwijspeii; b. voor
de physioke en geestelijke, gesteldheid der
leeraren; o. voor de school als opvoedend
inetifcuut.
Van die 150 geadresseerden schijnen
slechts 30 geantwoord te hebben Dat is
maar weinig. Hebben de andere 120 het
niet noodig geoordeeld te antwoorden? Of
ontbrak het asn belangeteUhg? Of rikondcn
zij het van-zef-sprekend, dat het antwoord
Van alle drie ongunstig mosst luiden? In
elk geval is dit resultaat van de enquête
wei wat teleurstellend.
De 30 ingekomen antwoorden worde®
is het nummer van 17 Januari van bo
vengenoemd Weekblad openbaar gemaakt
en dan bljjëcea er nog enkelen fe? 3jjn, dia
allee® antwoorden, dat zjj om eea of an
dere reden niet zullen antwoA'den; dat zjn
4 lede® van den Onderwijsraad; 1 lid van
de Staten-Generanl; en do Inspeeteur-g:®>
raai van hot Nijverheidsonderwijs. Zoodat
er nog geen 25 oordeelvellingen over*
blijven.
Over het algemeen zrjn die 25 van ooj>
deel, dat èn voor het peil van het onder*
wijs, èn voor de leeraren èn voor het op
voedend karakter van de school die maat
regel verderflrjk zou zijn.
'Het is hier niet de plaats om al diel
antwoorden na te gaan; ook zou er te veel
ruimte gevraagd worden. Wij merken allee®
op, dat in de antwoorden ook het bijizoa-
der anderwjjs is vertegenwoordigd; dat ve*
1e® vreezen, dat meer jongelui rallen „bljf-
ve® zitten" en dat de 1 eeraar overladen
zal zijn ook door voorbereiding en cor
rectie
Eén meent, dat het zoo'n vaart niet zal
loopeu en dat het in hoofdzaak te doen ia
om voor 25 tot 30 lesuren geen extra-
betaling te geven.
Een ander waagt de vraag, of aan schokte
met kleine klassen de resultaten zooveel
beter zjjn dan bij grootere klassen.
Nog een ander meent, dat afe 24 leer
lingen nog kan, de 25ste, de 26ste eo zelfia
de 27ste de zaak niet zullen bederven.
En één is ondeugemd genoeg om te vra
gen of de heeren wel het recht hebbanl
om zoo op te stuiven over meer dan 24
lesuren, want zjj hebben meestal met pri
vaatlessen en andere bjj-werkzaamhedan het"
vèr over de 24 gebracht uit eigen beweging^
BODEGRAVEN. De raad dezer gemeente
zal Zaterdagmorgen te tien uur een open
bare zitting houden.
Een tweejarig kind van den kuiper
D. alhier, dronk in een onbewaakt oogeoc
bl'ik kokende thee, die op tafel stond. De
kleine heeft dit helaas met den dood moe
ten bekcopen.
Voor een talrijk publiek voerde de
rederjjkerskamer „H. K. Poot" alhier, og
„I® het gouden haantje", klucht in drie
bedrijven. Do medespelende dames en hee
ren hadden hiermee zeer vee! succes.
HAZERSWOUDE. De „Harmonie*
van Hazerswoude" heeft in café Boerg
haar tweede uitvoering gegeven, die goed
geslaagd is. Behalve de muziek die gele
verd werd, vergastte de heer Louis Seton
de aanwezigen op eenige humoristische!
voordrachten, dio de opgewekte stemming
welke reeds heerschte, verhoogde. De pia
nist Jo Vermaas vervulde eveneens zijn
taak tot aller genoegen. Een aangename,
afwisseling was de Home-Trainer wed
strijd, waaraan de wielrenners Kees Er-
kelens en zijn broer Adr. Erkolens deel
namen.
Een drietal wedstrijden hadden plaats,
waarvan de heer A. Eikelens er twee, eö
Kees Erkelene er een, won,
Aan beiden werd vanwege de Harmo
nie een prijs uitgereikt.
In de Ned.-Hsrv. Kerk is c'>e kerkte
lefoon ih gebruik ges'.Oid. Enk dc hard'hqo-
renden hebben ;*eods daarvan gepe ifiteerd
Zells iu.de consistoriekamer kan nu dè
spreker, in de kerk gevolgd worden. Onge
twijfeld een praetische instelling.
De heer JL Windhorst, een der fir
manten van de Gebrs. Windhorst, die een
geregeld beurtverkeer met motorvaartui
gen onderhouden op Rotterdam, heefe heb
ongeluk gehad bij het inladen van rijst al
daar met zijn" boenen onder eenige balei*
terecht to komen. Bij het geneeskundig
onderzoek dat dadelijk werd ingeroepen
bleek inwendige bloeding te zijn ontstaan*
Per auto werd de man vanaf L:idc:i na^»r
hier overgebracht. Voorloopig zal hij zijn
werkzaamheden niet kunnen verrichten.
Aan de heeren A. Maaskant en IJ.
Hortensius, aannemers alhier, is den
bouw opgedragen van een burgerwoonhuia
voor rekening van d«n heer P. Winhor&fc,
alhier.
In de NedL-Herv. Kerk zal a.s. Zon
dag des vocam. halftien en 's avonds half
zeven, optreden ds. J. Luuring, en Woens
dagavond om 7 uur de heer J. Groenen
dijk, vader wan het Mik Tehuis te Delft,
voor 'welke inrichting alsdhn tevens col
lecte zal worden gehouden.
In de Geref. Kerk treedt ais. Zondag
om halftien en nam. twee uur op ds. Van
Nes, van 's-Gravenhage.
De woningen, welke vanwege de bouw-
verecniging „Volksbelang" gebouwd wor
den, naderden haar voltooiing. Een tweetal
werden*» reeds betrokken, en de volgende
^week zullen nog eenige gezinnen zich al
daar vestigen.
Nog enkele dagen, en al dc 14 wonin
gen zijri afgewerkt. Vanaf de dorpstraat
gezien, leveren deze huizen een m'ooien
aanblik, die verhoogd wordt door de bree-
de straat- die vanaf het dorp tot voorbij
den gemeen te-toren daarheen voert Voor
het geheele complex gebouwen is een paar-
denspoor aangebrach zoodat ter gele-
-genhëid om een tuintje voor het huis aan
te leggen,- openstaat. Nu is d? w.oht op
den naam van de straat.
LEIDERDORP. In de plaats van den
heer J. Moraal', die als voorzitter van dd
Ver een i ging „Helpt Elkaar", wegéns Imo
gen lee ft ïid heeft bedankt; is benoemd del
heer'K'."Mol, die de benoeming heeft aan
genomen. •-
B u.r g e r 1 ij k e Stand.
Geboren; Johanna Cornelia, d van J.
Faas en J. C. Schrik.
Ondertrouwd: Marinus Johan:e:. Eosm:n,
jrn 22 j. en Jacoba Anker, jd. 22 j.
OUD-ADE. Woensdag is uit het water
opgehaald het lijk van den heer A, S. Uit
een ingesteld onderzoek b'eck, dat d> mi»
de laatste dagen zeer zonder;int was. Heti
was evenwel' een zeer opassendi m:.n, zoa
dat oók niet uitga-rieten is dat hem een
ongeval1 is overgekomen.
RIJP WETERING Dinsdag- en IXr.derchg-
avond had in café Rustoord eea vasten
avonduitvoering pkiats van de R. K. Tco-
neel ver een i ging „Door Oefening Beter" met
