Lederhandel BRABANT
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 13 Januari.
De'rede Biad. Anno 1923.
GEMENGD NIEUWS.
HaarJ.straat 299.
L.ÜÖ1S PEMZEH.
ZWEDEN.
GROCK.
Ia „De Haagsche Huisvrouw" lezen wij,
dut do penningmeesteres een batig saldo van
11600 l:an ijoehen van de tentoonstelling
door do Haagsche afdeeiiug van de Ned.
Ver van Huisvrouwen in het huis van lo
bar de Witt, in Den Haag. georganiseerd.
Het bestuur denkt dit saldo te besneden
vooi een nuttig en speciaal doel, bijv. door
hot nuien ia 1923 van een zomerverblijf
voor rustbehoevende huisvrouwen, die dit
zeil niet kunnen bekostigen, tenzij de leden
een ander plan aanbevelen.
De vennootschap het Ne-
(derlandsche Havenbedrijf, te Rotterdam,
waarin de havenarbeid van de Steenkolen-
Handelsvereeiiiging is geconcentreerd,
heeft gisteren aan 800 vaste treimners met
een termijn van een week den dienst opge-
JK\g(l.
Deze maatregel vloeit, zegt de ,,N. li.
Gt.", voort uit de vrees, dat voorloopig
geen zg. répara t.iekolen uit de Hijnprovïn-
cie over Rotterdam zullen worden aange-
yocird. Boveiidmn Avordt het twij tela-ohtig
geacht, of vcx>rloopig nog ertsen voor do
Duitsche industrie te Rotterdam zullen aan
komon. Het out slag is voorloopig bedoeld
ids een voorzorgsmaatregel, waaruit dus
'niet behoeft voort te vloeien, dat <üt groo
ve aantal arbeiders inderdaad ontslagen
zal worden.
De afdeeling Rotterdam van
[den Alg. Ned. Metaalbewerkersbond zendt
,een communiqué van de in het Verkoop-
lokaal aldaar gehouden buitengewone le
denvergadering dier afdeeling, waar het
bekende schrijven van den heer Wilton aan
[de Kamer van Koophandel werd bespro
ken. Het volgend? is aan dit communiqué
Ontleend
„Door den voorzitter werd in deüi bree-
öe uitgeweid over de wijze, waarop Wilton
fit relletje heeft voorbereid en dut deze
'diciatengcvolge wel, bij afwezigheid van
yyoldocnde feiten, die in de richting van
arbeidsschuwheid wijzen, moest komen tot
"]pen valsere voorstelling van zaken. Aan
[do hand der feiten werd aangetoond, dat
jgerstens door Wilton veel minder bikkers
én ververs waren aangevraagd dan door
hem was gescüeven, dat daarnaast veel
personen waren opgeroepen, die reeds bij
hem werkten, en ten derde, dat zelfs vele
fai'cr personen nota bené als werkweige-
raars werden gesignaleerd.
Fen en ander was een duictelijke demon-
- .tie van de leugenachtige manier, waar
op de heer Wilton de izaak heeft voorge
steld, waardoor dit schrijven niet kon zijn
ëen gegronde klacht tegen de arbeiders,
maar een felle aanklaohb beteekende tegen
rde arbeidsverhoudingen en arbeidsvoor
waarden aan dit bedrijf. Ook uit de ver
gadering kwamen verschillende' vlammen
de protesten naar voren, waaruit ook over-
ifcddoliik bleek, dat het met de arbeids
schuwheid wel zal los loopen."
f Door de Amsterdamsche politie was de
jopsp«oring verzocht van twee jongelieLu,
ttï. H. en G. V., die verdacht werden zich
in een Bankinstelling te Amsterdam aan
diefstal van f8000 te hebben schuldig ge
maakt Het adres van één hunner was bij
'de politie bekend en t-oen eenige inspec
teurs tan de centrale recherche te Rotter-
clam zich aan dit adres aldaar vervoegden,
was daar ook de tweede verdachte aan
wezig. Beiden werdeii gearresteerd. De een
had nog f125 in zijn bezit; op dea ander
werd slechts fl gevonden. Zij hadden eeui-
gen lijd ia België en elders doorgebracht
©n daar van het gestolen geld goedkn sier
gemaakt.
In de staking der werkloozen
te An dijk is nog weinig verandering geko
men. Door een twintigtal wordt onder toe
dicht der politie gewerkt, terwijl een der
tig k veertigtal nog demonstreert. Het to
taal aantal stakers bedraagt een 70-tal. Op
het Raadhuis werd met roode verf geklad:
Heeft de Raad wel bedacht, dat ook in
'jfen nacht aan lien wordt gedacht?" De
winkelruiten van den voorzitter der mid-
der standsvereeniging werden beschilderd
imet:„Arbeiders, koopt hier niet"; waar
'de winkelier onder zette: „voordat de oude
6chulden betaald zijn".
Gistermorgen is te Zuid-
land de landbouwerswoning van J. S. af
brand. Een tiental stuks vee kwam in do
.vlammen om. Verzekering dekt de schade.
De heer Schaap, bankier
te Wormerveer, heeft een klacht ingediend
tegen den soc.-dem. wethouder Binnendijk,
die in een openbare vergadering er op
heeft gezinspeeld, dat de heer Schaap in
1902 zou hebben gespeculeerd met onder
hem berustende gelden van het Wormer-
.voerscho begrafenisfonds.
te Soest heeft
con lijst doen aanleggen van personen, die
zich bij herhaling aan openbare dronken
schap hebben schuldig gemaakt; deze lijst
wordt in alio vergunningslokalen opgehan-
jgen cn de caféhouder, die aan deze perso-
i nen tapt, wordt volgens verordening be
boet.
Onder groote belangstel-
ling heeft gistermiddag te Arnhem do ter
aardebestelling plaats gehad van de bij de
ontploffing in artilleriepark aldaar om
het leven gekomen E. Veraart, opper-
jwaehtmeest er-bank werker bij het corps rij
dende artillerie. De stoet vertrok van het
militair hospitaal; opperwachtmeesters
fungeerden als slippendragers, 'terwijl
twaalf manschappen de lijkbaar te voet
Volgden. Voor het huis van den overledene
iii de Graaf-Lode wijkstraat hield de stoet
werd bij de vele bloemstukken, dio
de kist reeds dekten, nog een groot aantal
kransen gelggd.
Op de begraafplaats „Moscowa" werden
behalve de militairen slechts eenige hon
derden belangstellenden toegelaten. Dui
zenden moesten buiten blijven. Voor het
kerkhof stonden een 50 bereden manschap
pen van het korps rijdende artillerie en de
instructie-batterij opgesteld.
Toen de stoet de poort binnenreed, stond
ter weerszijden van den ingang een peleton
bereden manschappen met de trompetters
van het korps rijdende artillerie, die, ter
wijl de stoet zich grafwaarts bewoog,
treurmarschen bliezen. De kist werd door
artilleristen gedragen. In den stoet volgden'
de commandant der tweede divisie, gene-
raal-majoor Van Grinten, de oud-comman
danten van het korps kolonels Baud en ba
ron Van Boetzelaer, de commandant van
het 8ste regiment infanterie, kolonel Palm,
de waarn. commandant van het korps rij
dende artillerie, kapitein Rambonnet-, ver
der een deputatie van het 8ste regiment
infanterie onder kapitein ridder Van Rap-
pard en een deputatie van het 19de regi
ment infanterie onder overste Kooyman.
Aan de groeve voerde het woord de
korpscommandant kapitein Rambonnet en
opperwachtmeester Van Dijk en ds. Both,
waarna de oudste zoon namens dc familie
bedankte voor de groote belangstelling.
Aan een 15-tal agenten van politie te
Ainliem is aangezegd, dat zp, in verband
met de voorgenomen bezuiniging bg de po
litie, naar een andere betrekking moeten
uitzien.
Er is een staking, omvattende het ge-
beele personeel van 160 man, uitgebroken
bij de Coöp. Strookartonfabrfek „Ons Be
lang" te Stadskanaal. In uitzicht gestelde
loonsverlaging is de oorzaak.
Van de werkloozen te Maastricht, die
Donderdag naar de kolenmijn te Winterslajg
(België) moesten vertrekken, zijn slechts vijf
gegaan. De niet voor mijnwerk geschikten
zullen nu tot last der gemeente blijven,
terwijl de overigen ontslagen worden.
Bij de behandeling van de begrooting
in den Raad te Tilburg werd besloten het
presentiegeld der Raadsleden van f7.50.
terug te brengen op f 5, alsmede voortaan
geen subsidie meer te verleenen aan de
Burgerwacht.
In verband met don
moordaanslag bij Valk en s waard op den
bioscoopeigenaar Desmet, te Eindhoven,
heeft nu ook diens vrouw volledig bekend.
Indertijd blijkt ook al een plan tot vergif
tiging beraamd to zijn.
In een op he dien in spoedver
gadering bijeen to roepen algemeene hoofd-
bestuursvergadering zal door hot dage-
lijksch bestuur van den Nod. R.-K. Tex
tielarbeidersband „St.-Lambertus" 't voor
stel worden gedaan om de uitkeeringen uit
de werkloozenkas over het geheele land
stop te zetten. De plotselinge opkomende
groote werkloosheid in dit bedrijf, vooral
in het Zuiden des lands, noodzaakt het be
stuur tot dezen maatregel over te gaan.
Zooals de toestand nu is, zou in het gun
stigste geval liet tekort per week f 3000
bedragen. Den leden zal geadviseerd wor
den, zich om hulp te wenden tot de werk
gevers en de gemeentebesturen.
Als gevolg der m-et 1 Jan.
jl. ingevoertcse loonsveailaging dreigt or,
naar uit Leeuwarden wordt gemold, een
conflict bij do Ned. Tramweg-Mij. Een deel
van hot personeel aoht die verlaging in
strijd met do N. D. V.
Volgens mededeoling van
het Handelsinformatiebureau van Van der
Graaf Co.'s Bureaux voor den Handel
zijn over de week, eindigende 12 Januari,
in Nederland uitgesproken 82 faillissemen
ten, tegen 35 faillissementen in dezelfde
week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 12 Januari 1923
149 faillissementen, tegenover 81 over het
zelfde tijdperk van het vorige jaar.
Morituri to salutant Ik, het
Noordelijk Dagblad, geboren den eersten
Januari 1823, uit den nood der omstandig
heden, door mijn ouders niet bsgo^rd, door
niemand bemind, door velen veracht on be
spot, ik groet u, o lezers, voor de laatste
maai. Ik ga sterven.
Negenmaal heb ik onder uwe oogen mo
gen verschijnen, maar het was altijd met
een zekeren schroom, omdat ik $rme, zelf
gevoelde, hoeveel ik to kort schoot tegen
over mijne zusters, voor wie ik als plaats-
Vervangster moest optreden.
Ik weet het, velen hebben mijn tekort
komingen met den mantel der lïefda bedekt.
Maar er waren anderen, die mg met hoon
en spot hebben overladen en mij met een
gevoel van weerzin in hunne woningen heb
ben toegelaten. Zij hebben m'tf het scherpst
laten gevoelen hoever mijn schijndood© zus
ters uitblonken boven mij.
Maar dat juist is het, wat mg, au ik
voor altijd ga verdwgnen, zoozeer verheugt.
De vriendelijkheid, waarvan ik het gemis
zoo ten zeerste heb gevoeld, zal thans bij
den terugkeer van mijne zusters tegenstra-
len van ieders aangezicht. Mijn sterfdag
zal de vreugdedag zijn van allen, die ik
zoo gaarne heb willen troosten tgdens de
absentia van mijn zusters. Dat het mij niet
is mogen gelukken, werkelijk het verheugt
nip. Want daarmede heb ik de heerlijke over
tuiging, dat mijn zusters de waardeeriog
hebben, die zg verdienen, en 'ieder tevreden
was met zgn uitverkorene.
Nu weet ik, dat elk van haar iets per
soonlijks, iets eigens had; dat velen aan
trok. Nu weet ik, dat zij de waarheid zeg
gen, die verklaren, dat een wereld zonder
strijd, zonder verschil van inzicht en op
vattingen, zonder concurrentie is een dooda
wereld, dood en star als ik zelf moe3t zijn
om het iedereen naar den zin te maken.
De eenheidscourant was als de eenheids
worst: bestemd voor iedereen, maar door
niemand ^raag genoten.
Ik ga dus in vrede. Lezers, ik groet u
en hoop nooit weer te komen.
Kleermaker „U heeft m ij n
eerste rekening met mijn portret cn mijn
tweede met het portret van mijn vrouw
betaald, voor de derde zou ik nu graag
geld zien.
Fotograaf: „O, er is geen haast bij; ik
wacht wel, tot-ge een kind hebt."
.RECLAME.
Zoolleder, Tnsclijes, Hondenariikrlcn
Alles op het jjchieci «Ier sport enz.
1567
(Jok in Zweden is éen krachtig
streven merkbaar, het land uit de
inzinking op te heffen, waarin het,
evenals zoovele andere landen in
Europa, na de schijn-conjunctuur van
1919/1920 was geraakt. Tijdens den,
oorlog kon Zweden sterk van hare
neutrale positie profiteeren, vooral
haar staalnijverheid leverde op
groote schaal krijgsmateriaal, terwijl
de uitschakeling van Duitschland op
de wereldmarkt, Zweden in staat
stelde werktuigen, gereedschappen,
landbouwmachines, melkseperators
enz., enz. in groote hoeveelheden in
het buitenland te plaatsen. Ook de
Zweedsche scheepvaart nam een
groote vlucht, doch van deze geheele
ontwikkeling, zoo zij niet volkomen
in de lijn van het land lag, is slechts
weinig overgebleven. Op het gebied,
waar Zweden van oudsher special!!
teit was, wij noemen bijv. lucifers,
telefoontoestellen, enz., heeft het
land zijn uitvoer flink kunnen hand
haven en bleek eerst de hooge va-
luta en de dure leven^^.ndiard van
Zweden een zware ha.. :.p voer de
concurrentie met Duitschland te zijn,(
gaandeweg hebben de loonen en zui
niger arbeidsmethoden zich aan de
nieuwe situatie aangepast, zoodat
aan het einde van het jaar een werk-
loozencijfer van circa 37.000 perso
nen gunstig afstak bij de 96.000 leden
der Zweedsche vakvereenigingen,
die bij den aanvang des jaars werke
loos waren.
In het midden van 1920 nog was
een aanzienlijk gedeelte van de
Zweedsche koopvaardijvloot opge
legd, doch daarna is een geleidelijke
verbetering ingetrdeen, die nog
steeds aanhoudt. Practisch gespro
ken is thans de Zweedsche vloot ge
heel in de vaart, voornamelijk door
de groote verschepingen van hout
en houtpulp. Door de lagen vrachten
is het profijt echter niet groot.
De buitenlandsche handel van
Zweden nadert sterk de normale van
vóór den oorlog. In percenten uit
gedrukt, was de uitvoer in Septem
ber 94.2 en de invoer 98.6. In Sep
tember van het jaar 1921 was het
percentage van den uitvoer 60.1, het
geen duidelijk de sterke vooruitgang
van den export aantoont. Zoo wer
den bijv. aan papier en carton in
genoemde maand 32.000 ton uitge
voerd, een hoeveelheid, welke tof
dusver nog nooit was bereikt. Dc
uitvoer van houtpulp bedroeg 113.300
ton, hetgeen meer dan tweemaal zoo
veel was als in September 1921, en
anderhalf maal zooveel als de maan-
delijksche uitvoer in de jaren vóór
den oorlog.
Over het algemeen toont de uit
voer van hout uit Zweden een be
vredigenden vooruitgang aan, nadat
hij eerst sterk onder de concurren
tie van het naburige Finland, met
zijn lagere valuta, had geleden. De
drie kwartalen van het afgeloopen
jaar brachten voor Zweden een tota
len uitvoer aan hout in diverse vor
men van circa 657.000 Std., hetgeen
meer dan twee en een half maal
zooveel is als het totaal, dat in de
eerste negen maanden van 1921 werd
uitgevoerd. Onder de verdere arti
kelen, die in de Zweedsche uitvoer-
lijsten opvallen, noemen wij locomo
tieven, waarvan Zweden in negen
maanden tijds 206 stuks verscheepte.
voornamelijk naar Rusland, ferwijl
in. dezelfde periode van het vorige
jaar slechts 21 stuks naar het buiten
land een weg vonden. Ook de uit
voer van lucifer», die dank zij de
bijzondere gewildheid ven dit eigen
aardige Zwccd"Ke product in de
slechtste tijden steeds stabiel was ge
bleven, neemt nog voortdurend toe.
Van deze bekende „houtjes" voerde
Zweden gedurende September 3891
ton uit. Het hoogte-record per maand
3200 ton, zoodat alle concurrentie
van landen met lagere valuta ten
spijt, die de lucifers veel goedkoo-
per kunnen leveren dan Zweden, de
Zweedsche lucifers hunne plaats op
de buitenlandsche markten zegevie
rend handhaven,
Zooals wij reeds boven aanduid
den, staat de Zweedsche papiermarkt
er voor het moment goed voor. De
verschillende fabrieken werken op
volle capaciteit, het is voornamelijk
courantenpapier, dat door Zweden
aan het buitenland wordt geleverd,
en wel in de eerste plaats aan de
Vereenigde Staten. Zweden is na
Canada de grootste leverancier van
dit - -.1 errporatie der ver
se/ -3 lu-neken van dit papier
in Scandinavië is bezig te contrac
teeren met de Vereenigde Staten
voor een leverantie van 100.000 ton
voor 1923. Van deze hoeveelheid zul
len de Zweedsche fabrieken 60.000
ton leveren.
Met den uitvoer van ijzer-erts is
Zweden minder gelukkig. De vraag
- van 's buitenlands heeft niet veel te
beteekenen. Ook de machine-nijver
heid is nog lang niet wat zij wezen
kon, en in het scheepsbouwbedrijf
vindt slechts één derde der werklie
den emplooi. Ook de electrotechni-
sche nijverheid biedt nog geen gun
stig beeld. In al deze takken van
nijverheid drukt de buitenlandsche
concurrentie zwaar.
Zweden heeft tijdens den oorlog
een exclusieve valuta-politiek ge
voerd. Voortbouwende op theoreti
sche opvattingen van den Zwecd-
schen professor Gustav Cassel, die
o.a. laatstelijk door de Duitsche re
geering, evenals Mr. G. Vissering,
naar Berlijn was geroepen, om plan
nen ter stabiliseering der Duitsche
valuta te ontwerpen, heeft Zweden
een tijdlang den invoer van goud ge
weigerd, met het gevolg, dat de
Zweedsche Kroon buitenmatig aan
alle internationale markten reeds.
Deze politiek, evenals het nauwlet
tend toezicht, dat van staatswege in
Zweden op de groote banken wordt
uitgeoefend, heeft niet kunnen ver
hinderen, dat Zweden precies dezelf
de crisis heeft doorgemaakt als zoo
vele andere Europeesche landen,
welke veel liberalere opvattingen
omtrent munt- en bankwezen had
den gehuldigd. Verschillende groote
banken zijn in Zweden in moeilijk
heden geraakt, doch ook op dit ge
bied heelt men in Zweden het ergste
achter den rug. In den laatsten tijd
is een beweging in Zweden merk
baar, den koers ,van den Amerikaan-
schen dollar kunstmatig op peil te
houden en daarmede de Zweedsche
valuta aan de internationale beurzen
een stabiel karakter te verleenen. De
Zv/eedsche Rijksbank heeft een tijd
lang daartoe dollars afgegeven, daar
echter op het verloop der wissclprij-
zen een aantal buitenlandsche fac
toren invloed hebben, heeft deze po
ging weinig resultaat opgeleverd.
0
(Van onzen Parijschcn Correspondent.)
(Nadruk verboden.)
Parijs, 8 Januari.
Sedert een paar jaar worden door dc cri-
tick ook de groote fantaisistcn van den
music-hall en het café-concert voor ,,vol"
aangezien. Voor wat Frankrijk aangaat
hebben zij dit voor een groot deel te^ dan
ken aan André Antoine, die aan enkelen
hunner (Vilbert-, Dranem, Allems), toen hij
nog in hot Odéon den scepter voerde, ccn
rol uit de meesterwerken van Molière toe
vertrouwde.
Toch heeft het publiek nog een zeker
vooroordeel tegen hen. Het laat zich graag
door hen vermaken, het lacht om hen;
maar het weiger hen te tellen onder de waar
achtige kunstenaars. Het publiek wil deze
„potsenmakers" potsenmakers als Mo
lière of zijn meester Scaramoucho
niet op één lijn gesteld zien met het amb
tenarendom, dat debuteert als surnumerair
aan het Conservatoire, om te eindigen als
afdeelingschef aan de Comédie Francaise.
Het vak van acteur en actrice is
regelmatig geworden en volkomen fatsoen
lijk. Een jong meisje aarzelt, bij de be
roepskeuze, tusseben comédienne of onder
wijzeres. Eertijds, nog niet zoo heel lang
geleden, in de dagen toen tooneelmenschen
niet thuis hoorden in een behoorlijk gezel
schap, kon men zeker ervan zijn, dat zij.
die deze loopbaan kozen, het deden uit
roeping. Tegenwoordig legt men zich op
de carrière van tooneelist toe als op een
andere. En dat is heel jammer!:..
De acrobaten, de clowns, zijn nog niet
„embourgeoisés". Men vindt onder hen nog
talenten van een frissche oer-kracht, van
een innig -gezonde vis-comica, door geen
verkeerde opvoeding bedorven, in reizende
circuussen, i» de spullen cn tenten der
kermisen, durven zij hun inspiratie den vrij
en loop laten. Zoo zong en danste Max
Dearlv, nederig leerling der Marseillaan-
sche mimen, op de kaden van Le Havre in
een cabaret, dat zijn clandizie vooral had
onder de Iersche matrozen en engageerde
zich vervolgens bij- een gezelschap potsen
makers, bij wie hij, in een apenhuid ge
huld, dolle sprongen maakte en door ven
sters en deuren vloog als een tweede-rangs-
personaadje in een fantastische jachtpartij.
Aan zijn zijde, eveneens in de huid van
een orang-oetan, speelde ceu kameraad
uit wien de acteur Térand gegroeid is. Ge
ziet van hier de twen mannen, na afloop
der voorstelling, hijgend en zweetend, bek
af, murw van de blauwe plekken 1 Hoeveel
debutanten zouden zulk een vuurproef dur
ven aanvaarden om tot roem te geraken of
misschien zelfs slechts tot bekendheid?...
Ik houd yan deze self-made-men in de
kunstwereld, deze oorspronkelijke, vrij»
gevochten artist en-naturen,. Hun optreden
heeft bijna altijd de charme behouden van
ongereptheid en spontaniteit.
Gisteren - heb ik in de „Folies Bergere"
Grock gezien. Als ik een etiket op hem
zou moeten plakken, zou het zijn van
muzikale clown, en ongetwijfeld werd hij
door de tooneel-agenteu. ook onder deze ru
briek thuisbracht, tot op den dag dat
hij een vedette werd, wiens naam en wiens
affiche voldoende voor hem spreken. Ik
denk, dat hij zich op de schouders van een
kameraad heesch of zich in evenwicht hield
op een stapel wit-geverfde stoelen en onder-
tusschen eenige variaties op het „Carna
val de Venise" tten gchoore bracht. Doch
thans is hij niet meer dit banale nummer:
hij is Grock.
Zijn elegante partenair is op het too-
neel. Met zijn zwarte rok. onberispelijk van
ctupe. maar met wansmakigo knoopen, zijn
koffie-kleurig gelaat, zijn zorgvuldig ge
kapte schedel, heft dio partenair het af
schrikwekkend voorkomen van den wasch-
echten sa'cn-virtuoos en uit zijn viool haalt
hij cn strijkt hij een „schattige" me'odio.
Dan verschijnt Grock. Hij drijft in een
vaar en vies costuum, een samenraapsel
op-het-geluk-af uit een of anderen achter
buurt-uitdragerswinkel. Hij heeft groote,
lange bultige turftrappers aan en hij
draagt witgaven handschoenen, zooals een
vierde-klas maitvc-d'hotel. Uit zijn zak
heeft hij een minuscuul viooltje te voor
schijn gehaald, en schitterend vertolkt
hij erop een vluchtig albumblad. Dat is
de kennismaking.
Door zijn maat uitgenoodigd zich aan
een vleugel-piano te zetten cn zich de
evenknie van Paderewslci te toonen, staat
Grock erop, zich in dc uniform van de kun-,
stenaar j de zwarte rok, te gaaa hullen.
Hij keert terug in een aller treurigste
toetakeling, een fnuikende parodie van een
rok, levend beeld der moderne armoe. En
altijd draagt hij nog de wijde, lange, bul
tige bottines en de wit garen hand
schoenen.
Met de zelfingenomenheid der ijdelo be
roepskunstenaars zet hij zich aan de pia
no. Hij preludeert, glimlachend, de han
den met do wit garen handschoenen op
zichtig hoog heffend. Maar zijn metgezel
heeft met den strijkstok het kale hoofd van
Grock aangeraakt. Steeds beminnelijk en
gracieus, neemt Grock het deksel van de
piano cn dreigt, bij ongeluk, den onhandi-
go neer to slaan. Dan zet hij zorgvol het
deksel opzij tegen den vleugel aan. Hij trekt
niet zonder vertoon, de wit garen hand
schoenen uit cn gooit ze op den grond.
Maar hij vreest, zo niet te zullen terug
vinden, en, op het klavier klimmend, en heb
schuin er tegenaan geplaatste deksel als
tobogan-baan gebruikend, laat hij zich
glijden naar do arme handschoenen, die
hij afgunstig in veiligheid brengt. Hij had
zich eenvoudig kunnen bukken en zo op
rapen, maar virtuozen zijn gecompliceerd
van gemoed. Zoo, Avanncer hij vindt dat
zijn tabouret te arer van den vleugel af
staat, is Crock's eerste opwellinghet mu
ziekinstrument naar den tabouret te du-
Avcn, en niet den tabouret naar de piano
to schuiven.
Om zijn harmonika te bespelen, waaruit
hij de sonoor-zwaarwichtige klanken van'
een kerk-orgcl haalt, neemt hij natuurlijk
plaats op de leuning van den stoel. Mee-»
gesleept door de schoonheid der muziek,;
rijst hij overeind op den stoel, die kraakt;
doch een en al extaze slaat hij geen
acht op dezo mindenvaardige aardscho
gebeurlijkheden. Hij glimlacht de muzikale
vervoering togen, en, geleidelijk, ziet men
dezen glimlach voor een boA'enmenscho-
lijken droom verworden tot een uitdruk
king van onnoozelheid, en daarna tot een
grijns. Grock daalt uit de sferen der kunst
matige opwinding of naar een gemoeds
stemming van domme weekhartigheid en'
van verveling. Het is heel dc psychologie,-
heel het ziels-proces van den virtuoos die
slechts-virtuoos is, wat zich afspiegelt op
zijn gelaat. En lachend denk ik aan het
type van de musicus dat Tolstoy heeft vast
gelegd in de „ICreutzer Sonate".
Ik houd ook daarom zoo van dc groottl
fantaisistcn, omdat zij onzen geest toe
staan te vagabondeeren. Zij dwingen n
niet tot onafgebroken aandacht; zij slui
ten u niet op in de anecdote van een dra
ma of een blijspel. Zij bieden u een reeks
vluchtige visies welke lift u geheel vrij
staat loom te volgen, aandachtig te be
kijken of absoluut links te laten liggen.
Het is een sevie rijke aanleidingen tot be-
peinzng. Een dei-gelijk schouAvspcl ver
diende te Avorden genoten in opgetogenheid
Maar liet is goed, dat de lach losbarst, nu
en dan, en klatert als zonlicht door de fi
losofische Avolkeu, Avelke Grock en zijn go-
lijken opeenhoopen rond onzen geest. De
atmosfeer zou te drukkend Avorden; de ge
dachten welke dé cIoaatis in ons wakker
roepen zijn ernstig.
Het is geen toeval, dat A'an Grock's lip
pen telkens Aveer de vraag tfaar vorea
dringt
Pourquoi
Hij spreekt weinig. Wat hij zegt heeft be
trekking op gewone, allerdaagsche dingen.
Maai* dikwijls, heel dikwijls, zich overtui
gend naar zijn partner, die de majestueus©
ongevoeligheid Aan een afgodsbeeld be
waart, mompelt Grock, smartelijk, zwak
en goedhartig
Pourquoi
Hij vraagt het, met een teedere stem,
een A\einig timide, terwijl hij in aanbid
ding opziet naar den musicus met het keu
rige costuum, met de zelf-tevreden correct
heid, die hem nooit antwoorden zal. Grock'
weet het, en daarom is er ook een licht*
trilling van ironie in zijn stem, Avanncer hij-
voortgaat te vragen:
Pourquoi?
LEO FAUST,
