Nieuwjaarsdag.
FEUILLETON
HOE HENK EN BERNARD
VRIENDEN WERDEN.
thuis op haar gemak en kan zich te goed
doen aan alles, -wat ze maar begeert, ter
wijl ik bier sjouw en zwoeg!" Hij ergerde
ziah zóó, dat hem vóórdat hij 't zelf wist
deze noodlottige woorden ontvielen
„Ik won, dat zij thuis op hot zadel zat en
or niet meer af kon. Dan had ik lt nu niet
meer te dragen
Nauwelijks was het laatste woord over
zijn lippen gekomen, of 't zadel was reeds
van zijn mg verdwenen.
Hij bemerkte hieraan, dat ook zijn twee
de wensoh. dn vervulling wao gegaan. Nu
zette hij het op een loopen om maar gauw
thuis te komen. Daar aangeland, wilde hij
stilletjes naar boven gtaam om op zijn
ééntje over den ©enigen wensoh, dien hij
nu nog over had, na te denken. Hert sprak
vanzelf, dab 't iets heel groots zon moeten
zijn. Maartoen hij de huiskamer voor
bijkwam en even maar binnen keek, zag hij
zijn vrouw op het zadel zitten. Zij jammer
de en schreide en riep hem toe haar toch
te helpen, daar rij er niet meer af kon ko
men.
„Stil maar," riep hij, „dat is niets; ik
kaïn nu alle schatten van die h-eole wereld
voor je wenechcml Maar j© moet daar
blijven ritten
Nu gin^ de vrouw nog meer te keer.
"Wat zouden hoar all1© schatten boten, als
zij hot zadel niet meer zou kunnen verla
ten Veel, veeA liever zou rij zich weer vrij
kunnen bewegen. „Neen/' riep zij uit, „je
hebt mij op het zadel gewensoht, nu moet
je er mij ooit weer af wemsoben. Daar helpt
niets ami 1"
De man, had er allerlei tegen in te brem
gen, maar moest ton slotte toch haar zin
doen. Zoo had; hij cbus, haast vóórclat hij 't
zelf wist-, ook zijn derden wensoh al uitge
sprokenDeze werd eveneens aanstonds
vervuld. De vrouw ken. 't zadel weer ver
laten.
Wat had de rijko man nu aan de drie
hem door Sylvester toegestane wensohen
gehad?
Niets. Neen, niets dan ergernis hadden
2e hem gegeven. Ergernis, moeite, onge
noegen. Op dezen morgen oogstte hij, wat
hij den vorigen avond den avond van
Sylvestor gezaaid had.
Welk een gelukkigen Nieu wjaarsdiag be
leefden rijn arme buren daarentegen.
Hun wo3 de ontmoeting met Sylvester tot
zogen geweest.
Ik 'donk, dat weinigen" van jullie weten,
dat de nieuwjaaasgehruiken, die bij de
ftedendfaagisclie volken op verschillende
9: SLOT.
„Nat gaan wij nog naar Herik", zed me
vrouw Hoogotriaten opstaande.
„Vertelt u hem tegelijk het ignoote nieuwe
dat dokter mij vanmorgen heeft meege
deeld vroeg mevrouw De Meer.
„Neen. mevrouwtje", antwoordde Beroaind?s
mioieder, „dat laten wij aan u over, dat moet
hij van zijn eigen moeder hooïren".
Weldra was het' ziekenhuis bereikt On
derweg had Bernard! gevraagd welk' nieuwe
mevrouw Die Meer (bedoeld had en zijn moe
der had! het hem verteld. „Maar jij mag er,
ook niet over spreken hoor", had zaj er aan
toetgiévöegld.
Nu zaten zij flsvn Hendrik's bed. Hij was
een weinig Meeker dan ahd'ers. Henk meende
dat' zijn bezoekers alleen uit' belangstelling
kwamen. Hij wast er, nio»g niets man, dat
Bemand; or «ft-n had meegedaan om hem te
doen vallen. Ongedwongen vertelde hij dat
helt been gezet was on hij nu zoo'n pijn niet
meer had, en d!at dokter dacht, dat hij over
Beven A adht. jwphen jwpl weer n^ar hoos kon.
wijze in zwang zijn, van heidenschen en
.wel Bomeinschen oorsprolng zijn.
Eerst zal ik jullie eenigo bijzonderheden
van do toenmalige nieuwjaarsviering ver
tellen. Je kunt dan den oorsprong in de
tegenwoordige gebruiken herkennen en de
Wijzigingen, die zij ondergaan hebben, op
merken.
Het Roineinsche jaar begon aanvanke
lijk met i Maart, doch Numa, de tweede
koning van Rome, moet in 717 vóór ChriB-
tus het jaar met 12 maandien hebben in
gevoerd, terwijl het er vroeger slechts 10
had.
Rome vertoonde op don eersten dag van
liet jaar reeds in den vroegen morgen een
opgewekt leven. D© huisgonooten begroet
ten elkaar met hartelijke geluk w en schem.
Zij vermeden elk woord waarfin een kwaad
voorteeken kon liggen 't was een bijge-
loovig volk en men onthield zich van
alle oneenighedem, want één enkel liefde
loos woord, zoo meende men, kon een ge
heel jaar kwaad na rioh sleepen. Opdat
het jaar een gezegenden arbeid 20u op
leveren, verrichtte elk op dien morgen een
kleinigheid van hetgeen deel uitmaakte va®
rijfti dagelijksche bezigheden.
Nadat aan de vereiachten der huiselijke
gewoonten voldaan was, trok men naar het
kapitool om daar den god Janus met
wierook, wijn en offerkoeken te vereeren.
Jullie weet misschien, dat volgens de fa
belleer deze godheid twee aangezichten
had, het ééne, naar hot verleden, hot an-*
dere naar de toekomst gericht. Een spre
kend beeld voor den aanvang van het jaar.
Voorts word de eerste maand naar dw»
godheid genoomd.
Het verder© gedeelte van den dag bracht
de Romein door met aan vrienden en be
kenden geschenken te zenden en woderkee-
rig vaui hen te ontvangen. Oorspronkelijk
waven deze strenea (nieuwjaarsgiften noe
men do Franschen étrennes) luurierfcak-
kcri, die men uit het bosch van Btrenoa,
de godin dor gezondheid, haalde en wier
stilte overreiking den wensdh voor een ge
lukkig en voorspoedig jaar uitdrukte. La
ter voegde men een koperen munt, waar
op het hoofd van Janus gestempeld was,
vergulde dadels, vijgen en pruimen daar
bij. Deze gebruiken werden steeds kost
baarder en mooier. De gewone geschenken
onder vrienden en verwanten bestonden
uit zoogenaamde Sigilia, poppetjes of
figjuurtjes, die voor de armdn van ge
brande klei, voor de meer gegoeden van
glas of was, voor de rijken van goud en
zilver vervaardigd wanen. Met deze begif
tigden ouders hun kinderen. Maar ook
volwassenen zonden elkaar nit scherts der-
Bernard kaid naar hem geludotazd. Telkens
wélde hij wat zeggen, maar telkens begaf
hem weer de moed
Zijn moedor zag het en kreeg medelijden
met hem.
„Hendrik", zai mevrouw Hoogstraten toen,
„wij rijn ook gekomen om je wat te vertel
len. Toen je- viel op straat, zag je immers
twee jongens wegloopen Nu, daar was Ber
nard ook bij. Zij hadden je doen vallen, over
een touiw, dat zij over de straat gespannen
hielden. Bernard wee boos op je over dat
proefwerk, weet je wei, maar hij had er niet
aan gedacht dat jij j© ernstig zou 'bezeer en.
"Rij heeft 't aan ons en aan jouw moeder ver
taald en hij heeft er ecg veel spijt wan, niet
waar Bernard
Met groote oogen had Henk geluisterd. Nu
keek hij naar Bernard, 'die «Jaar zoo bedrem
meld stond.
,,'t" Spijt me zoo, Henk", nee Bernard nu,
„tóe weer er niet boos mee>r omen mag ik
voortaan je vriend zijn
Gul stok Henk hem dte 'hand toe, .Ber
nard dadelijk greep.
Hij haul alitijtd! wel van Benaard! gehouden,
en was nu (blij voorbaan vrienden met hem
te zullen zijn. Zonder dat het hem gezegd
was, begreep (hij wel wie <ïïe andere jongen
geweest was, en ook wel dat dEe aoder het
plan had opgezet. Dankbaar dat no, allies ge
zegd was, vertrek Bemand met zijn moeder,
na beloofd te hébben rijn vriend dikwijls t»
gelijke figuren en andere nabootsing^
zooals b.v. dadels, pruimen en vijgen vatr
was of glas. Soms waren rij verguld. De^
vruchten waren n-1. het zinnebeeld van e«:
aangenaam verloop van het jaar.
De Bomeinsche koek- en banketbakken-
voorzagen de nieuwj aarsmarkt, die eiüc
December gehouden werd, van koekpopp*
tjes. Op deze markt zag men tevens fraair
meubelen, kostbare klednoodfiqn, schilde:
rijen en beeldhouwwerk te koop aange
bodem.
Daar het gebruik om op nieuwjaarsdag
elkander geschenken aain te bieden, alge!
meen werd, zooals tegenwoordig nog ii
Frankrijk, moest dit rich ook tot dem keizei.
uitstrekken. Deoe ontving dan'niet aller-
geschenken, doch beantwoordde ze met t
gengeschenken. Sommige keizers deden dit
op zeer royale wijze, anderen echter in. 't
geheel niet, zoodat dan de vaak uit geld
bestaande geschenken der onderdanen,
veel overeenkomst haddeju met een belas
ting.
Het slot der nieuwjaarsp 1 eohtigbeid be
stond in een grooten maaltijd, op het ka-
pit ooi aangericht, en waaraan de hoogste
staatsdienaren voornamelijk deel namen.
Reeds onder de eerste keizers was zulk
een gastmaal zeer kostbaar.
Na den 3den Januari volgden daarop
luisterrijke spelen voor bet volk.
Deze Rameinsche rtieuwj aarsgebruiken
hebben tot in onze dagen duidelijke 6parcn
achtergelaten, al i« het dfan niet op den
glansrijken voet van voorheen en al zijn
ze met overblijfselen van het Noorsoh© hei
dendom vermengd.
Evenals in het paleis der toenmalige kei
zers, houden ook vele vorstelijke huizen
tegenwoordig nog hu® nieuwjaarsrecepties
en zooals destijds in de verschillende hul
zen in Rome, verschijnen nog hedetn bij
ons vrienden en bekenden om huin nieuw-
jaa-rswenschen te brengen.
De nieu wj aarsgeschenketn worvten thans
nog in Frankrijk uitgedeeld. Zij heefcen
dna.r étrennes, het woord, waarvan wij de
"fkomst hierboven lazen. De ponpeto en
beelden der Duitsche Kerstmarkten en
onze poppen op St.-Niooïaas zijn stellig
neg achterneven al is het dato heel ver
van de Bomeinsche figuren en kuinnen
gelijke aanspraak on de oudheid vam hun
stamboom maken. Hetzelfde volgt uit een
vergelijking van de vergulde deunen appels
die wij én onze Oostelijke buren aatn 'den
Kerstboom hangen met 'de vergulde dadels
^n vijgen van het Romerinsche nieuwjaars
feest.
Jullie riet dus uit hetgeen ik verteld heb,
dat er mets nieuws onder 'do zon is en
h'ecodken, zoolang- hij $n het riefoerih'uis
blijven.
Ti woo maanden later vinden wc do £an:i.:-
De Meer weer hereenigd Echter met in 'haar
oude woning. Zij wonen nu in idie inrichting
waar mevrouw De Meer aan het hoofd der
huishouding staat Horde's been is weer ge
heel herateM. Het is avond De zusjes zijn
reeds naar 'bed en Henk zat met zijn móéder
rustdig in die huaBkaaner.
„Moeder", zogt Henk, terwijl hij van zijn
boeken opziet, Moeder, wat is alles toch
veranderd Wie had) kunnen denken dat er
door het breken van mijn (been zulke prettige
dingen zoolcfen gebeuren".
„Ja, mijn jongen", antwoordde zijn moeder,
„zoo is het' wel eens meer dat na het kwade,
•het goede komt
FTfcANOINE.
tB
