BINNENLAND. Gemengd Nieuws Letteren en Kunst H Koninklijke besluiten, Bij Kon besluit van 2 dezor is aan F. '(BaJdrer Soliui en 15. M. A. <lo Br.uyn, op ''nim verzoek, eervol ontslag verleend uit hun betrekking van notaris, rospootmvo- lijk to Gcrinchem en Nij mogen, aan ears', «moemdo met inging van 1 Februari, ;L:' a laatstgenoemde mei ingang van 15 Maart; ia benoemd tot directeur van liet 'et en telegraafkantoor te Yerseko KH. Klaascsz, thans oonamice-trUilaar bij don pest- en telegraafdienst. is aan H. E. Bijtten», te Utrecht, op siin verzoek, eervol ontslag verleend als Bijkszurvoloonsulcivt, -worikwiom m do pro vin cao Utaocbt, ondier dwnUjetmS"*? voor de bewenen, diensten is benoemd tot ocimmkiwaris van posMe te 'Maassluis 11. W Albert, thans oomm*; iralriB vtn politie in Ned. Irgte, met verlof hier to lande. Georganiseerd overleg Wjk.saml.tenaren. - In do laatstgehouden vergadering van de Centrale commissie voor georganiseerd overleg in ambtenarenzaken, was aan do ."orde dc bespreking van een concept-maal •regel van bestuur inzake den inkoop van diensttijd' cn dc verhooging van het jmb- tcnaarspcnsiocn. Aangezien echter daags tevoren bedoeld Koninklijk besluit was verschenen, zonder dat rd centrale com missie met liet oog op der. haar gestel- Mm lijd, in dc gelegenheid was geweest van advies te dienen, besloot de commis si,. den minis'er van financiën te berich ten dal zij voor zoover zij reeds thans leen oordeel'over de getroffen regelen kon Uitspreken, ziel. daarmede geenszins kon vereen.gen en zich voorstelde, daarover na der haar oordeel ter kennis van de regee- ring te brengen. Zij besloot tevens den mi nister te verzoeken, te beevorderen, dat 'door een wijziging van dc Pensioenwet de termijn voor aanmelding om van de pen- sioensverhooging gebruik te, maken, wordt verlengd lol een bekwamen lermijn, na de afkondiging van een gewijzigden algc- meencn maatregel van bestuur; zoo noo- dig ware daarbij te bepalen, nat wanneer ren ambtenaar op de reeds door nem in gediende aanvrage wenschle terug -s kJ- mon. hij ifa verklaring zmi kunnen terug nemen. Voorts werd een advies aan de regee- Ting vastgesteld omtrent de wijziging van lieL Reisbesluit en werd o.m. besloten ie adviseeren, de vijf bestaande klasesn van hol ".eisbosluit terug to brengen lot drie klussen cn eerlang een algehoele herzie ning van dit besluit ter hand to ne^en Besloten werd, aan de regeering Wlicn- tingen te vragen omtrent dc werking van het bureau voor herplaatsing van on..na ven ambtenaren en te verzoeken, een on derzoek in te stellen naar wijze waarop ten aanzien van sommige ambtenaren wordt afgeweken van den regel, d.u ->•) opheffing van cenigen lak van diens.mat het personeel gehandeld zal worden a's?r het personeel van dien lak van dienst éen geheel vovmt. De commissie meende, ten aanzien van het ontslag van tijdelijk personeel haar vroeger ingenomen standpunt to moeten handhaven, dat tijdelijk personeel voor vast personeel moet worden ontslagen. Mocht zulks int onbillijkheden aanleiding geven, dan waro de eenige oplossing, dat, gelijk de commissie vroeger advis'erde, alsnog het wae.hlgeldenbcsiuit van toepas sing werd verklaard op lijdelijke ambte naren, die ten minste drie jaar achtereen in dienst zijn geweesi, alsmede op hen die in dienst zijn gekomen met hel voor uitzicht, na gebleken gcschilcll-e.d een vaste aanstelling te krijgen. Voorls heeft, de commissie haar advies vastgesteld inzake hel personeel in dienst van het nijksadmiiiistralicgebouw te Am- sterdam. De strijd in het Drukkorsbcdi'ijt» Men meldt aan het Corr. Bur., dal, in af\vijk;ng van do oorspronk'elijku beslis sing' van het hoofd der Arbeidsinspectie in het elfde district, de minister van Ar beid besloten liceft. dat aan drukkerijen, zulks ten gevolge van de zeer bijzondere omstandigheden waarin het bedrijf ten gevolge van het huidige conflict vcrkecit, overwerk vergunningen kunnen worden gegeven. In verhand met deze aangelegenheid had gisteren een conferentie plaats ius- BChen den minister van Arbeid en de ver tegenwoordigers van de werkgevers >n het bockdrukkersbedrijf te, 's-Gravonhagc De werkloosheids-uitkeeringcr. voor dc Bouwvakarbeiders. Dc Minister van Arbeid, heeft aan do bouwvakarbeiders-organisaties medege deeld, dat do dienst nog gereed kon ko men met- dc vaststelling van do nieuwe .regeling. Do Minister stelt daarom aan de bouwvakarbeidersbonden voor a.s. /atcr- gad uitkeeringen to doen van f 2.60 tot f 0.10 per dag. Do moderne Bouwvakarbcidersboml be sloot geen uitkeeringen tc doen dan nadab een definitieve regeling is vastgesteld. Do Katholieke bouwvakavbeidccsbond heeft in principe het recht gekregen, om eigen voorstelImg door tc voeren, geba seerd op 150 pCt. subsidie der regecring. Voor men hiertoe overgaat, wil men eerst veddoendo zekerheid hebben omtrent die subsidie. Daarom is het wel mogelijk, dat a.s. Zaterdag do uitkcering voorloopig .wordt stop gezet. Dc tricot-uidastfnc cn de protectie. Do N. V. Tficotfabriok G- J..Willink te Winterswijk heeft oen adres aan do Re geer iug •gelicht over hel viaagsf.uk van du protoclio der IriooLiilüustrie, naar aan- leidi^ van oen vroeger adicvs der firnia Jansen oo Tiiaioia, waarin om protectie gevraagd werd. Do firma Willink io het snot dit standpunt niet eens. Zn schrift onder pieer; -„Niettegenctaando het geen twijfel liidt, dat v/ij, indien maatregelen, als waarvan do firma Jansen cn Tilanus voorstandster i6, genomen worden, daar van aanvankelijk voordeel zouden trek ken, doordat het one mogelijk zoude worden voor onze voor het binnenland bestemde productie beduidend hoogero prijzen to bedingen, welk voordeel niet gering zou zijn, nu tegenwoordig" zooals gezegd, 79 pet., onzer productie voor den homo trade bestemd is, achten wij ons toch verplicht, in het belang der geheele Nedorlandscho industrie en van het Ne dorlandscho volk met klem te waarschu wen togen eiken maatregel van proteetio- nist.ischen aard." Deze afwijzing is gegrond op do be kende motieven van belemmering van den export door protectie, het uitstrekken van do bescherming tot andere indus trieën. enz. Ten slotte wordt opgemerkt dat het eenige, wat de Nederlandsche in dustrie van do Overheid mag vragen, is het haar bij haren strijd-om'hot bestaan niet moeilijker to maken, dan n-oodig ie, m. a. *w. haar in do ruimste mato in de gelegenheid te stellen. z<oo goedkoop (dus ook zooveel-) mogelijk to producccren. Het Steenhouwerscontract. Heb hoofdbestuur van den Bond van Stoenihöu w ere-patroons vercenigin.gn;- n i n Nederland bericht, dat zij do collectieve overeenkomst niet ongewijzigd wil voort zetten. Gebruik van eigen automobiel hij dienst reizen. In Slct. no. 3 wordt afgekondigd Staats blad nc. 74i, bevattende het Kon. besluit van den 27sten Decsember 1922, tot na- dero regeling van de vergoeding wegens het gebruik van eigen automobiel, bij rei zen ten behoeve van het Rijk gedaan, waarbij deze vergoeding met ingang van 1 Januari j.l. bepaald wordt op 20 cents per afgelegden kilometer. Onbetrouwbaar raadslid. Do Jioer J. N. Krijgsman (S. D.) lieeft medegedeeld dat hij ophoudt lid yau don gomoontea-oad vian Gapellc aan den IJoscl t© zijn. Dit sohijnit volgens de N. R. Ort. verband te houden mot ©cn overtreding van de voorschriften der 'weikeloozenka® van den Alge<m. Neenlandsohon Metaalbe- workesrsbondwelke te zijnen aanzien ie geconstateerd. Hij was werkeloos geweest doch had bij een particulier patroon ©enige woken gewenkt tegen een flink loon doch zich dage-Tijikscih aangemeld voor dc iriitikeoring van stoun uit de workeloo- zenka®. Ear is te dozer zaiko .p ro ces - v ar baal tegen hom opgemaakt. Tegen den burgemeester. Tijdens de behandeling van do gemeen te ibcgonooting van Zwijndreoht hoeft de hear Hoireman (S. D.) het voorstel gedaan aan de Koningtin te verzcoloen burgemees ter Doorn met te Iterbenocancn. Het voor stel verwierf behalve de stommen van de S. D. ook de stom van don heer Les (A.-R.) De onderwijs-novelle. Onzo Minister van Financiën zal, als hij hot result» at der behandeling van dc wij ziging der Onderwijswet voor zioh ziet en leb niet alloon op het lichaam van het voorstel, maar ook op den staart, de over gangsbepalingen, het gevoel hebben, zegt „De Standaard", van iemand, die een sur prise ontvangt, welke uiterlijk heel voel belooft, maar bij nader onderzoek zoo goed als niete bevat. „Artikel twee van de overgangsbepalin gen gaf tooh niets anders dan eon uitstel dor bedoelde bezuiniging tot over drie jaar. Tot 1925 tooh zal het Bijk do over complete onderwijzers, die or op 1 Januari 1923 zijn, betalen. In hot eerste ontwerp was erop gerekend to bepalen, dat vaca tures niet op rekening van het Rijk mo gen worden aangevuld tot heb getal on derwijzers, door do wet genoemd, is bo. roikt. «.Bij dc wijziging viel echter die nadere bepaling uiteen. Men kan niet zoggen, dat op dit feit niot was gewezen. Van den kant van on zen Schoolraad was de fout aanstonds ge constateerd Maar op het departement had men den vaak in de oogen. En hoe wel ook dc Manistcr cn de Kamer er van konden weten, de mooi)ijkhoden der be handeling van zulk een wetsontwerp ma. ken hot feit, dat eerst vlak voor do stem ming over artikel twee do uitlating be merkt werd, verklaarbaar. Op heb Departement had men wakker moeten ziin. Groen van Prinsterer heeft eens gezegd: als een ontwerp niet deugt, zou men het r.an bc.t Departement terug moeten zen den. Heb is blijkbaar niot voldoende, dat do technische ambtenaren uit do hoogte oencr logo op do debatten neerzien. Do Minister van Onderwijs moot nu, wil hij do bezuiniging brengen, die hij zioh voornam, met een novelle komen. Inder daad oen novelle. Het ee't den Minister, dat hij aanstonds de vergissing erkendo on den weg aan gaf, om kaar te hei stollen. De zaak komt dus wel in oude. Mgar do Eerste Kamer zou nu wel eens kunnen zoggenik zou. voor ik een be slissing neem, bat geheel wel voor mij wil ier zien". ,fDo Tijd" toekent hierbij- verder aan Zooals men weet, hebben wij reeds do vorigp wc—k van de oorzaak dor zoo laat erkendo vergissing melding gemaakt. Dat' men, zooals „Dc Standaard^ zegt, aan het departement „den vaak in de oogen had", megé aanvankelijk waar zijn geweest, na dat men er bijtijds gewaarschuwd was, kon moeilijk meer van slaperigheid gespro ken worden. Voelccr mort men aan zekere eigenzinnigheid en stijf koppigheid dénken Zou de Eerste Kamer nu met do behanda ling dor Onderwijswet willen wachten tofc do Tweedo Kamer dc novejlc heeft aange nomen, dan zou do laatste wel eens be zwaar kunnen maken, een wijziging te brengen in een nog niet in laatste instan tie aangenomen on goedgekeurde wet. Hoe do Minister in dit labyrinth is gekomen, -! Bal vooreerst wel heb geheim blijven der j gcckn. t_-i fi De Land- en Tuinbouw-OngcvallenweL Men meldt aan de „Tel": Nadat dc Land- en Tuinbouw-ongevallcn- vct den Istcn November j.l. in werking was getreden welke datum reeds een vertraging betcekcnde, daar het- oorspron kelijk in do bedoeling lag, de administra tieve inwerkingstelling den lstcn October te doen geschieden werd algemeen ver wacht dat de practisclie inwerkingtreding met I Jan. j.l. zou plaats hebben. Wat dc uitvaardiging van 't Kon. Besï. betreffende do inwerkingtreding per 1 Nov. jJ. betreft, geschiedde dit alleen, om verplichte bo el rijfs-aangiftc mogelijk te maken; blijkens Art. 124 (2) der wet zou artikel 2 op een nader te bepalen tijdstip in werking* tre den. Bedoeld artikel luidt: „Do arbeiders in vcrzckeringspliehtige bedrijven zijnx vol gens de bepalingén dezer wet verzekerd tegen geldelijke gevolgen van ongevallen, bun in verband met hun dienstbetrekking overkomen." Zooals men ziet, ligt dus in dit artikel de eigenlijke kern der wet opgesloten. En zoo lang dit artikel niet van kracht wordt ver klaard, kan feitelijk niet gezegd worden, dat dc Land- en Tuinbouw-ongcvallenwct in werking is getreden. Bij informatie te bevocgder plaatse is ons gebleken, dat men in verband met do vertraagde inwerkingstelling van de wet, met uitzondering dan van art. 2, ook do datum van inwerkingtreding van laatstge noemd art. wil verschuiven, daar veronder steld wordt, dat anders de grootc onder linge bedrijfs-organisatics, welke voor een zeer groot percentage met do uitvoering van deze wet belast zullen worden, over niet voldoenden tijd z\illen beschikken om de aansluitingen der duizenden land- en tuinbouwers Ie bewerkstelligen. Nadat eerst gemeend was den datum van inwerkingtreding van art. 2 van 1 Ja nuari tot 1 Maart e.k. to moeten verschui ven, wordt aan heb betrokken Departement thans verwacht dat het wel 1 April, mis schien zelfs wel 1 Mei e.k. zal worden, al vorens dc wet definitief in werking treedt. Een meisje te Meppel vermist. Sinds Woensdag 20 December wordt tc Meppel vermist dc 16-jarige Aganesa Kei zer. Dien morgen begaf zo zich als gewoon naar do familie, waar ze als meisje voot do morgenuren diende. Ze is echter niet aangekomen. In den loop van den morgen werd aan de ouders medegedeeld, dat ze niet verschenen was en dadelijk werd van de vermissing aangifte gedaan bij de po litie, die al spoedig vernam, dat ze 5s mor gens nog op het Jaagpad langs het Mep- pelerdiep was gezien, ver uit dc buurt van haar woning cn haar dienst. Verdero na sporingen leidden tot niets, totdat j.l. Za terdag door ccn scheepsjager J. C. te Doosjen, een half uur buiten de stad aan den kant van het Mcppelerdiep, een man tel werd gevonden, *die door de moeder herkond werd als toebehoorende aan 't verdwenen meisje. Het vreemde is, dat de mantel op het droge lag op een plek, waar herhaaldelijk, ook dien Zaterdag gezocht is% Thans wordt daar in het Mcppelerdiep gedregd, echter zonder resultaat. Daar de familie aanneemt dat ze ver dronken is, heeft zij voor het vinden van haar lijk, een belooning uitgeloofd. Een Hollander in Duitschland vermoord? Uit Ruhroyt wordt aan de „Tel." ge meld: Bij Beckerwerth is uit den Rijn het lijk opgehaald van een naar schatting 17 ft 18- jarigen jongenman, waarvan do identiteit nog niet kon worden vastgesteld. Te oor- deelen naar do zeer weinige klcedingstuk- keu, waarin het lijk, dat aan hoofd, ar men en beencn vrecselijke wonden vertoon de, gehuld was, zou het een Hollander en waarschijnlijk een schippersknecht zijn. Heb lijk, dat ongeveer 4 ft 5 weken in heb water heeft gelegen', is 1.68 M. lang. Volgens do recherche moet aan roofmoord gedacht worden daar liet lijk zelfs de be langrijkste kleedingstukken miste. In verband met dezen moord wordt van Nederlandsche zijde bij herhaling gewezen op de toenemende onzekerheid in het ha vengebied van DuisbuTg-Ruhrort, waar overvallen op Nederlandsche schippers, van wie men vermoedt dat zij bedragen in Hollandscli geld bij zich hebben, aan de ordo van den dag zijn. Do autoriteiten staan tegenover de roo- versbenden, die bijna dagelijks groote par tijen scheeps- en spoorwegvrachtgoederen ontvreemden, vrijweï machteloos. Het einde van een zonderling. To Hekelingen is in éen hut het lijk gevonden, van den 56-jorigen „Doovo Kees". Brood was er niet in hiais. wel spek cn vet. McubelÖn waren er nimmer aan wezig geweest. Men vond. ruim 1000 op het lijk. Do overledene was vroeger een oppas send weirkinan, die jarerukang voor oen oudo moeder cn een cngeluklcigen broer he-eft gezorgd. De laatste jaren was hij langzamerhand vei-vallen in een toestand van doffe .onverschilligheid, verwaarloos de in hoago mate zijn zaken, werkte niet meer, wetgerdo huur to. betalen en werd uit zijn woning gezet. Toen betrok liij .zijn laatslo verblijf, bokommeril© zich niet meer can zijn familie, voorzag zich slcabl^ van het aller noodzakelijks te voedsel, wei gerde allo hulp cn heeft zoo ongeveer jaar in ccn hut geloefd. Do malversaties in Hotel des lndes. Het raadslid Jocls heeft de volgende vragen tot het collego van B. en W. ge richt: 1. Kunnen B. en W. naar aanleiding van hetgeen in do pers verluidt omtrent de diefstallen in het hotel des Indcs den raad nadero inlichtingen verstrekken en zoo ja, is het dan juist, dat de particuliere huisinventaris, stapels linnen tafelgoed, vleeschwaren, groenten, wijnen e.d, voor rekening van het hotel werden aangekocht en vervolgens naar het particuliere woon huis van den cFrecteur van voornoemd ho tel gebracht? 2. Is het totaal bedrag der diefstallen, hetwelk volgens een persbericht f 100.000 verre zou overschreden hebben, inderdaad als juist to beschouwen? 3. Is de voorstelling in. dat persbericht, dat de Justitie den Gemeentelijken ac countantsdienst verzocht een onderzoek naar dc malversaties in te stellen, overeen komstig do feiten? Inbraken. Te N. Dordrecht (Euimen) is ingebroken ten huize van cle weduwe R. B. Er is f 1100 gestolen. Tijdens afwezigheid van de bewoners is ingebroken in een perceel in de le Jan Steenstraat te Amsterdam. Behalve een bedrag van f 2600 zijn gouden cn zilveren voorwerpen gestolen. Postdiefstal. Naar de „Msbd." verneemt, is Donder dagmorgen op het Postkantoor aan het station te Maastricht een diefstal van brieven cn stukken ontdekt. Het onder zoek, door het parket ingesteld, is in vol len gang. Het is nog niet uitgemaakt, of er geld vermist wordt. Een viertal personen werd in verhoor genomen. Vergeten. 'Trri'r Hot. is gebleken, dat de gemeenteraad van Margraten (L.) vergeten heeft een eindstemming over do begroofcing te hou den. Daarom zal de burgemeester haar terugvragen aan Gcdop. 8talen, diio haar roede ter goedkeuring in handen hebben. 62 jaar trouwe dienst. Door de uitgevers- cn drukkersfirma J. v. Poll Suykerbnyk te Roosendaal is aan den letterzetter W. Posthumus aldaar een pensioen voor zijn leven verleend, gelijk staande aan diens volle loon. Posthumus sloot daarmee een dionsttijd af van 62 ja ren bij deze zelfde firma, overgaande van grootvader op vader en op zoon, doorge bracht. Die belooning is ook wèl verdiend! Valsch geld. In Noord-Li mbn.rg is voel vals eik geld in omloop, n.1. guldens en kwartjes. Men vermoedt, dat de valse];o munt uit Elber- fekl- afkoniFtiig is. VisehtccH. De 's-Qravenhaagsche Hcngelaarsvcr- enniging heeft in het door haai gepachte water te Gouda 2000 pond brafom uitge zet. Dezo visch was per motorboot van de Nederlandsche Heidemaatschappij aange voerd. Een aardige winter. Men schrijft uit Heerlen aan de Limb. Koerier: De ouderwetsche strenge winters, waar over onze grootouders zoo gaarno plachten te spreken, schijnen uit de mode te gera ken. Do winter van 1922—'23 is er althans een, die geen winter mag genoemd worden. Als curiositeit kan worden gemeld, dat in den morgen van Nieuwjaarsdag 1923 bij een bewoner van de Nobelstraat alhier, bij het opendoen van de vensters der slaapka mer, een prachtig gekleurde vlinder kwam binnengevlogen. Heeft nu het. jaargetijde of het govlcu- gcldo insect zich vergist? Op dion dag dansten in den tuin van denzelfden bewoner de muggen en speelden er naar hartelust krijgertje, juist alsof de lente reeds was aangebroken. Een zoele, natte winter voorspelt volgens de volksle genden nu juist geen goeden zomer. "VVe willon echter hopen, dat de verschil lende uitingen in den volksmond over een zacliten winter, niet in den zomer zullen bewaarheid worden en de natuur, die zich thans naar hot schijnt een weinig vergist, ons in do aanstaande jaargetijden geen boozc parten mag spelen. De r.ieuwo mode. Na dc griep is er in Duitschland een nieuwe ziekte gekomen, niet minder hardnekkig en overerfelijk als deze. Dc nieuwo epidemie, die bijna alleen vrou wen cn meisjes aantast, heeft zich reeds over vrijwel allo grooto steden in het Rijnland en Pruisen uitgebreid. Naar liet schijnt is dc onheil stichtende bneh uit het Russische Oosten of van den Balkan naar Duitscjjfand ovorgcbrachl. Wat daar door het vaste landklimaat een onmisbaarheid is wordt hier con allergru welijkst misverstand. Het zijn de nieuwste pelsschocncn der dames. Waar men vroeger bij een wandeling over de Ivönigsallëe gewoon was dozijnen kleine voetjes in elegante, sierlijke schoen tjes te zien, daar wordt mon thans met ontzetting aangegrepen wanneer men in den eersten schrik ccn horde wilde olifan ten meent te hoeren, die alles wat zij te genkomen onder den voet loopen. Een blik opwaarts overtuigt je dan wat vroeg geschrikt te zijn. Ile' zijn slechts onze met haar lijd meelevende dames in haar nieuwste beschoeiing van leer en pels. Zij brengen in de grauwe eenzaamheid van den vuilcn grdole-stads-wintcr iets onweerstaanbaar komisch. Karikatuurlee- kcnaar3 zouden voor bun spot geen ge schikter onderworp kunnen vinden; on der den onbeschrijflijk plompen voeten zak, daarboven plotseling als oen paar lucifers de meer of minder meest min der! slanke becnen en eindelijk daar boven de breed uitstaande rand van een korten rok of mantel. "Was eens het pa rool éïégance, sierlijkheid en gracie,thans beveelt de onverbiddelijke wet der mode plompheid en vormloosheid. Gold het vroeger als practisch cn doelmatig slechts bij het bezoeken van bal of schouwburg zijn schoeisel door hel dragen van over- sohoen.en te beschermer, zoo geldt hel mi elegant ovordag mot paardovoeten over de boulevards te promeneeren. Onlogica, urn naam is pelsschocnStel de men er vroeger prijs qp het sterke ge slacht, trots regen, sneeuw cn koude dnor allerliefste lage schoentjes en zijden kou sen te imponeeren cn tc hekoren, thans heeft dc hedendaagsche vrouw zich van deze kleine ijdelheid. die der vrouw is, ontdaan en zich door het aanschaffen van ceh paar gruwelijke, groote, slechts een polderjongen passende waterlaarzen to taal geëmancipeerd. Dort er niet too; Koningin Mode beveelt! het. Het kasteel en het kindje op Jan Steen's „Kippenhcl".- „Het is lang een puzzJc geweest, at. <h;« solsrijft <le dixeeteiir van liet Maui its- l.uée, dn. \V. Martin, in het „Oirdheidkun- dig Jaorlxek", weik kasteel is afgo- beeld o.p den achtergrond van Jan Steens Beroemden ,,Kip(>eniii>f''. Dat het geen be dacht kanteel kan weren, is duidelijkliet i« ev-ehigoexl ©en pertaxst van iels bestaands ad© de figuren cn do beesten op den voor grond". Do heer W. J. J. C. Bijlcveki te Leiden «tolde schrijver in kennis met de door hein gedane ontdekking, dat hot kasteel! op Steens schilderij geen aikler wezen kan dan het Huis Oud Teiliügen of Lokhorst bij Waamond cn liet de publicatie van ziju vondst en dio der desbetreffende archeo logische toelichtingen aan dT. Martin! over. Het "bewijsmateriaal, in het „Oudheid kundig Jaarboek" aangevoerd, bestaat uit afbeeldingen van het kasteel, gelijk het voorkomt op den achtergrond van d© schiMerij en zooals ze te zien zijn in het cerate doel van „Hot Verheerlijkt Neder land", naar een tookening van Abrabsm de Hoon in 1745. Vergelijking toont aan, dat, behoudens kleine veranderingen, Jret uiterlijk toen hetzelfde was als in 1660, toen Jan Steen zijn schilderij maakte. In 1745 was dc hoek linikfl tot een toren opgetrokken, die do trapgevelafsluiting vervangt, welke bij Steen te zien ie. Bovendien blijkt midden boven dien hoofd ingang een toren te zijn toegevoegd, dié in Jan Steens tijd niet bestond, terwijl in: den hoektoren rechts de ramen van twee verdiepingen dicht zijn, hetgeen ook met één raaan aan den linkerkant het geval is. Voor liet overige is alles hetzelfde ge bleven in den voorgevel vier ramen ter weerszijdten van de vlaik afgedekte deur; vijf dakvensters aan den voorkant, en de zelfde eenvoudige houten brug als bij Jan Steen. Opvallend is het hoektorentje links aèhter, dat boven het water afgeschuind; is. Zoowel op de prent in „het Verheerlijkt Nederland", als ook op een tcekening van Roeland Roglvmau in de verzameling van dr. C. Hofstede de Groot, is de/.e afeohui- ning duidelijk te zien. Op dC schilderij van Jan Stéen is ze minder duidelijk, maar tóch ook onmiskenbaar. Den Kippenhof bereikt men blijkbaar- door do girackt en den ©angel over to steken, daarna een sloot over to gaai* door middel von eon houten bruggetje met een hek (zie Jan Steen) en vervolgens door de poort te gaan, die de schilder, afbeeldt en waarboven een groote oudo overschildering zichtbaar ie. Ik vermoed, dat daaronder het wapen van den bewoner van het Huis^ Oud Tel lingen zal zijn aangebracht. Misschien is dib door Röntgenonderzoek* uit te maken. Het huis was in 1660 bewoond door den weduwnaar Jan Boron van Wassenaar van Warmond met zijn eenig dochtertje Jacoba Maria, geboren omstreeks 1650 en toen dus ongeveer tien jaar oud. In Sep tember 1661 hertrouwde haar vader en verhuisde naar het hiuis Warmond, dat hij in 1658 had geërfd. Deze omstandigheden zulkn hem den kelijk aanleiding hebben gegeven om, bij wijze van herinnering voor zich en zijn do ch t ortj o aan den tijd dat ze daar na den dood van haar meed ca* (1656) met zijn beidjes hadden geleefd, den Kippenhof te la.tcn schilderen. In het -voorjaar van 1660 heeft dit plaats gehad: want dait het voorjaar ts blijkt uit tal van detailsde kuikens, het laanmet je., het ruien van den fazanten haan, het geboomte, enz. Daar Jan Steen noch door kippen-, nooli door portret schilderen bekend was, rijst dc' vraag, hoe Baron van Wassenaar op do gedachte kan zijn gekomen, deze opdracht te geven aan Jan Steen. Het antwoord is vermoedelijk, dat van Waoscnaar, die katholiek wyus, evenals Jau Steen, aan een katholiek schilder de voorkeur wenschte to geven. Door deze merkwaardige coïncidentie ontstond voor Jan Stoen de gelegenheid, op zoo aangrijpende wijze iote te schilde ren op een torrcan, waarop hij zich sucohte zelden had gewaagd en waarop hij nooit weer zulk een hoogte hoeft bereikt. Het kleine rnciskc is reeds 9 Augustus 1683 gestorven. Zij was, door hare moeder, vrouw o van Drunen en Gansoycn cn ligt tc Drunen met 8 kwartieren begraven. Den irdcn Mei 1074 was zo tc Warmond gehuwd mat Fieri® Corel Baron van Bz.yonn Schagen. sergeant majoor va.n een regiment cavalerie, die overleed m 1C97. Hij was in België--graaf 1-'an War- fusée, ou het is niet onmogelijk, dat in do papieren op Warfuséo nog iets nodc-ra over dit onderworp to vinden is. Maar hoo dit zij, wij weten thans, dank zij do vondst van den heer BijleveJd, welk kas* teel en welk meisje Jan Stoen in 1660 op zijn onvergetelijk doek afbeeldde. De lotgevallen der schilderij zijn niet vcixlcr terug tc ycrvalgcn dau liet 1774, toen ze zich bevond m het ^abi van stadhouder Willem V. Het ia dua vooralsnog mot bekend, hoe si] uit het bezit van do Wassenaars in het stadhou derlijk kabinet gekomen ia.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1923 | | pagina 2