B
Gemengd Nieuws
SPORT.
Land- en Tuinbonw.
VARIA.
INNENLAN
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit zijn benoemd: tot bur
gemeester der gemeente Sprang-Capelle
C. G. H. H. Meijer; der gemeente Eer s el
P. G. A. G. Panken, der gemeente Hooge-
loon, Hapert en Casteren en der gemeente
Waalre G. van Dommelen, der gemeente
Donekarnp J. Wijnia. met toekenning van
gelijktijdig eervol ontslag als burgemees
ter der gemeente Heumen, der gemeente
Bundc J. L. Keyscrs, der gemeente Her
ten J. H. van Geldrop, burgemeester der
gemeenten Linne en Becgden, der ge-
mccnlo Druncn mr. II. J. M. Loeff;
is benoemd tot gewoon hoogleeraar aan
do Technische Hoogoschool te Delft inde
afdeeling der algemeene wetenschappen,
om onderwijs te geven in de theoretische
en toegepaste natuurkunde, dr. A. D. Fok
ker to Delft;
is benoemd tot directeur van het post
en telegraafkantoor te Breukelen K. van
der Steen, thans ip gelijke betrekking te
Nieuwcschans;
is aan J. A. Wilkens, op zijn verzoek,
met ingang van 1 dezer, eervol ontslag
verleend uit zijn betrekking van notaris
te Haarlem.
Tuberculosebestrijding'.
De Minister van Arbeid, H. en N. brengt
in de „St.-Crt." ter kennis van de belang
hebbende vereenigingen op het gebied der
tuberculosebestrijding, dat met betrekking
tot het Rijkssubsidie voor de bestrijding
van de tuberculose voortaan met het vol
gende rekening moet worden gehouden.
Voortaan zal niet meer tusschen plaatse
lijke vereenigingen en daarmede gelijkge
stelde vereenigingen tot bestrijding van de
tuberculose onderscheid worden gemaakt.
In plaats daarvan zal steeds worden ge
sproken van plaatselijke vereenigingen
tot bestrijding der tuberculose, c.q. onder
bijvoeging van den naam der vereeniging
bijv. het Groene Kruis, het Wilt© Kruis,
het Wit-Gele Kruis, Vereeniging voor Zie
kenverpleging, enz.
Afzonderlijke erkenning der vereeniging
door ecnig lichaam of door de Regeering
is, na do Koninklijke goedkeuring der sta
tuten, niet meer noodig; de statuten moe
ten bewijzen, dat dc vereeniging zich be
zighoudt mot de bestrijding van de tuber
culose als volksziekte.
Bij het ontwerpen of wijzigen der sta
tuten dienen eenige bepalingen daarin te
worden opgenomen, die in de „St.-Crt."
uitvoerig worden vermeld.
Het Rijkssubsidie aan de plaatselijke
vereenigingen wordt berekend volgens
twee grondslagen;
De vereenigingen ontvangen in de eer
ste plaats vergoed 2/3 van het salaris der
huisbezoekstcr. Voor vereenigingen met
een wijkverpleegster-liuisbczockster wordt
het 1/3 van het salaris der wijkverpleeg-
^ter-huishezoekster beschouwd als vergoe
ding voor haar diensten als huisbezock-
stcr. In het salaris van do (wijkverplceg-
ster-)huisbczoekster is ook begrepen het
bedrag, dat dc vereeniging uiigeeft aan
verzekeringspremie, aan bijslag voor het
gebruik van een vervoermiddel of voor
dienslkleeding, alsmede het bedrag, dat
ovonlucel redelijkerwijze in rekening
wordt gebracht voor het genot van vrije
woning.
De vereenigingen ontvangen in de twee
de plaats een zeker bedrag per hoofd der
bevolking, waarover zij haar werkzaam
heden uitstrekken. Dit bedrag wordt tel—
kenjare bepaald naar de som, die op den
)jcgrootingspost beschikbaar blijft na af
trek van hetgeen overigens uit dien post
moet worden bestreden.
Het volgens dezen tweeden grondslag
uitgekeerd subsidie is bestemd om to wor
'den besteed voor de helft voor verplcging9
doeleinden. Acht men wijzigiüg van deze
verhouding wenschelijk, dan is daarvoor
toestemming van den inspecteur Doodig.
De voorwaarden, waaraan de vereeni
gingen moeten voldoen om voor Rijkssub
sidie in aanmerking te komen, zijn opge-
pomen in „St.-Crt." no. 2.
Do rangschikking van liot militair
personeel.
'Naar wij vernemen is het der confmissic
in tweeden aanleg, belast met do rang
schikking van het militair personeel, ge
bleken dat dc rangschikking bij de korp-
ecn op zoo'n uiteenloopende wijze heeft
plaats gehad, dat het haar niet mogelijk
is de ingekomen bezwaarschriften naar
waarde te beoordeelcn.
Ernstig wordt overwogen om even
als bij de muziekkorpsen heeft plaats ge
had de reeds plaats gehad hebbende
rangschikking als niet-gedaan lo beschou
wen en alsnog over te gaan tot het op
nieuw rangschikken van het geheel© mi
litaire personeel onder een een-hoofdige
leiding, zoodat cep en ander zal geschie
den naar denzelfden maatstaf.
„Tel."
Posttarievcn.
Op vragen van den lieer Weitkamp, lid
van de Tweede Kamer, betreffende ver
jaging van de posttarieVen:
d. Is het juist, dat de minister voorne
mens is, bij de posterijen voor de sleden
een verminderd stadslarief in te voeren?
2. Zco ja, is dan de minister bereid een
©vereenkomstig verminderd tarief voorae
plattelandsgemeenten voor te stellen?
heeft de minister van waterstaat geant
woord
1. Nopens de invoering van lagere posl-
taricven is door ondergcteckende nog gee
pcrlei beslissing genomen. Hij is evenwel
van mcening, dat, indien tot een vermin
derd tarief voor het z g- locaal verkeer
mocht worden overgegaan, alsdan geen
onderscheid kan worden gemaakt tus
schen do regeling ten opzichte van steden
en die ten opzichto van dorpen.
2. Met het oog op het bovenstaande kan
deze vraag onbeantwoord blijven. «>:i_
Onze kustverdediging.
Volgens het „Vad heeft in 1920 de ge
wezen Duitsclie vlieger le luitenant Kurt
Vogel, in opdracht van de Nederlandscbe
regeering, fotografische opnamen ge
maakt van onze kustverdediging.
Er zijn volgens geroemd blad vier vluch
ten gemaakt. De eerste had 28 Mei plaats
van Amsterdam naar LeidenDen Haag
en Maaldrift.
Er werd ruim 1 uur gevlogen. Op 10
Juni werd 4 uur gevlogen van Amster
dam naar Maaldrift, Soesterberg en Den
Helder. Op 17 Juni langs de kust van
Zandvoort naar Hoek van Holland 2 uur
en op 19 Juni van Maaldrift naar Den Hel
der, Hoek van Holland en terug 2 uur 50
minuten.
De machines waren door de K. L. M.
aan de regeering verhuurd en het was mo
gelijk, dat op last van de Nederland
se h e regeering een gewezen officier van
het D u i t s c h e leger honderden fo
tografische opnemingen kon maken van
onze verdediging van uit een En gel-
se he vliegmachine bestuurd'door een
Engelschen vlieger, terwijl gevlo
gen werd op 6000 voet hoogte.
Over tijdelijke invoerbclemmcringcn.
De algemeene vergadering vanwege den
Middenstandsbond, ter bespreking van
het vóór en tegen van tijdelijke invoer-
belcmmeringen, zal worden gehouden op
Woensdag 17 dezer te Amsterdam. Inlei
ders van het onderwerp zullen zijn de
heer dr. Jan van Best te Eindhoven, oud
lid van de Tweede Kamer, mr. J. G.
Schürmann, te Rotterdam, lid van den
raad van advies, en mr. A. C. Josephus
Jitta, lo 's-Gravenhage. secretaris van den
Hoogen Raad van Arbeid.
Naar aanleiding van de onlangs in de
hoofdbestuurs vergadering van de R.-K.
Kies vereeniging te Eindhoven aangenomen
motie, gezonen aan de Ministers van
Binnenlan-dsche Zaken en van Landbouw,
Nijverheid en Handel, ontving de al-ge-
yieene voorzitter der R.-K. Kies vereenigin
gen Eindhoven het volgend schrijven van
den Minister van Landbouw, N. en H.
Ik heb de eer U de goede ontvangst te
berichten van Uw nevenvermeld, tot den
Minister van Arbeid gericht schrijven,
waarvan ik met belangstelling kennis
nam.
Gelijk u bekend zal zijn, wordt thans
van Regeer in gEwege een onderzoek inge
steld naar den toestand in de verschillen
de noodlijdende takken vran industrie. Jk
geef U gaarne de verzekering, dat bij het
in overweging nemenvan: eventueel e
maatregelen ter verbetering van dien toe
stand, ook aan de door U voorgestane be
langen de volle aandacht zal worden ge
schonken.
Verdere medcdeeling omtrent deze aan
gelegenheid kan ik U tlians nog niet doen
Ernstige klacht tegen werkloozaa.
Do N. V. Machinefabriek „Wilton" te
Rotterdam heeft zich in een breedvoerig
schrijven tot do Kamer van Koophandel
gericht, waarin een ernstige klacht wordt,
geuit over do arboidsschuwheid der huidi
ge werkloozon.
Adressante noemt 'n voorbeold waarbij
zij had opgeroepen 180 man aan de Ar
beidsbeurs, slechts 82 man waren opge
komen, waarvan 56. met dreigementen
van bekendmaking bij het comité voor
werkloozenzorg en uitkeering, aan het
werk konden worden gestold, terwijl de
rest niet was teruggekomen. Van deze 56.
moesten er wederom 11 worden ontslagen,
wegens het zeer langzaam of moedwillig
verkeerd uitoefenen van hun functie. Uit
alles blijkt adressante, die nog vo-or veel
meer arbeiders werk heeft, dat men het er
op aan legt in het bezit te komen van
een ontslagbriefie en zoodoende liever
werkloozcnetcun trekt zonder arbeiden.
Adres?ante's bedoeling is een en an*
der ter kennis te brengen van do autori
teiten der Werkto oz en-verzekering, Hulp
betoon en Arbeidsbemiddeling om een dis
cussie uit te lokken of do tegenwoordige
stcunverlecning niet zoodanig gewijzigd
dient te worden, dat gevallen als dezo
niet meer kunnen voorkomen.
Geen zesde wethouder te Amsterdam?
Wij vernemen dat het niet in de bedoe
ling ligt van den burgemeester om in de
e.v. raadsvergadering de benoeming van
een zesden wethouder, als opvolger van
wethouder Vliegen, aan do orde to stellen.
Er zal n.l. op de agenda der vergadering
van 10 Januari a-s. een voorstel verschij
nen er too strekkende, te besluiten: tot
aan de eorslo zitting van den nieuwen
Raad. tot nh do raadsverkiezingen dus,
het aantal wethouders op vijf to bepalen.
Mocht dit voorstel worden verworpen, dan
zal in de tweede Januarizitting de verkie
zing van een zesden wethouder aan de or
de zijn.
Men verwacht, dat de Raad het voor
stel zal aannemen. „Hbld."
Nieuwe Arnhemschc Courant'
Wij lezen in de „N. Arnhemsche Cou
rant" de volgende mededeeling van don
Raad van Commissarissen van dat blad:
„Aan den heer Gresheff is op rijn ver
zoek een verlof verleend tot 1 April, den
datum waarop het aan hem op rijn ver
zoek eervol verleend ontslag ingaat.
„De heer H. P. N- van der Kuil, direc
teur. is gedurende dien tijd belast met do
hoofdredactie.
Inlijving van dienstplichtigen der
lichting 1923.
De dienstplichtigen der lichting 1923
eei^s to ploeg, bestemd voor do oofen-
detachementen voor do 1st© en 2de school
van vearlofeofBeieren ©n voor inlijving als
berodene bij de regimenten vcld-artillorie
der 1st© divisie, worden in deze week tot
het aanvangen van hun eerste oefening in
wcrkelijken dienst gesteld.
Trouwen uit armoede.
Uit. Oosterwolde wordt aan do „Tel."
gemeld: Door do gemeentelijke werkver
schaffing voor landarbeiders in deze e tre
ken worden nog alleen gehuwde personen 1
of kostwinners aangenomen. Aan onge-
huwden kon door de gemeentebesturen
geen werk worden gegeven.
Wat geschiedt thans? Jongelui, die
van plan waren, in do toekomst zich in
den echt te laten verbinden, gaan dien
stap vroeger doen, en gaan thans naar
het ©tadhuis: waarmee wordt "bereikt, dat
dc man aan werk wordt geholpen. Dit
verschijnsel doet denken aan de mobilisa
tiejaren, toen zoovele soldaten hun hu
welijk gingen vervroegen ter wille van de
uitkeeringen van het steuncomité.
Moord. f
Men meldt uit Uden aan de „Msb.":
Op Nieuwjaarsdag heeft te Vorstcn-
bosch, 's avonds omstreeks 6 uur, een vrec-
selijke misdaad plaats gehad. Een zekeren
W. v. d. Heijden, den zoon van een achtens
waardig landbouwer, oud 23 jaar, heeft
men doodgestoken. Een vriend van den
verslagene kwam den bewoners van het
gehucht „De Brakken" daarvan mededee
ling doen. Men vond het slachtoffer ster
vende, met een mes- of dolksteek in de
hartstreek. Omtrent de oorzaak dezor mis
daad verkeert men nog in het duister.
Rijks- en gemeentepolitie zijn druk in de
weer licht in deze Zaak te brengen, tot he
den nog zonder resultaat.
Het parket uit 's Bosch heeft een onder
zoek ingesteld.
Een geheimzinnig geval te Zwolle.
Gistermiddag omstreeks 5 uur word de
omgeving van de biscuitfabriek van de N.
V. E. Helder en Co., waar talrijke meisjes
werken, opgeschrikt door het gegil en ge
schreeuw van een aantal dier meisjes. Het
bleek, dat een twintigtal bezig was ge
weest met bet schoonmaken en witten van
een vertrek. Bij deze bezigheid gevoelden
allo meisjes zich onpasselijk. Twee waren
geheel bewusteloos, de andoren min of
meer. Allen hadden zware hoofdpijn, nei
ging tot braken en last- van duizeligheid.
Weldra waren een aantal doktoren en ver
pleegsters aanwezig. Twee meisjes waren
zoo bedwelmd, dat eerst na een uur het
bewustzijn wederkeerde. Ze werden per
rjituig vervoerd.
Deze gebeurtenis verwekte groot© op
schudding in de buurt. De politie moest
beletten, dat men do poert der fabriek
binnendrong. Telkens Tyerd een patiënt,
ondersteund door twee anderen, naar huis
geleid.
De oorzaak van de bedwelming is nog
onbekend. Een onderzoek wordtingesteld
of hier gedacht moet worden aan een lek
in do gasbuis of aan vergiftigde bestand-
deelen in do witkalk.
De meisjes klagen nog allen over
zware hoofdpijnen.
„Tel.".
Kind verbrand.
Onder Opheusden is een 4-jarig kind
van den steenarbeider v. d. B. bij de
kachel in brand geraakt en aan de gevol
gen overleden.
Verdronken.
To Hoeven is een 15 maanden oud kind
van O. de R., tijdens afwezigheid der
ouders in een kuip met water gevallen en
verdronken.
Buiktyphrjs.
In dc gemeente Kethel rijn 12 gevallen
van buiktyphus aangegeven. De gezond
heidscommissie waarschuwt tegen het
drinken, van ongekookt© melk en tegen
afleggen van bezoeken in besmetto wonin
gen.
Dc brand te Dordrecht.
Do 2-jarige Geertje den H.t te Dor
drecht, die gisteren bij den brand ten hui
ze harer ouders aan heL Steeg—Over
Sloot 76 aldaar ernstige brandwonden op
liep is gistermiddag halfvij aan de gevol
gen daarvan in het gemeentelijk zieken
huis overleden. De toestand van haar 20-
jarigen oom, die het meisje redde en even
eens hevige brandwonden bekwam baart
zorg.
Fietsdieven.
De politie te Hengelo heeft gearresteerd
iemand uit Enschede en iemand uit Alme
lo, beiden zonder beroep en vast© woon
plaats, verdacht van diefstal van drie rij
wielen te Gcor en van aanranding van
een broeder uit Zutphen op den weg van
Lochom naar Zutphen. Beiden bekenden.
De drie rijwielen hebben zo te Hilversum
verkocht voor f 7, f 7.50 en f 13, of voor on
geveer een tiende der waarde.
Stroopers.
De jachtopziener te Maartensdijk ont
dekte gisternacht onder de Groene Kam
stroopers met een lichtbak. De geweerdra
ger wist to ontkomen, doch is herkend.
Met de lichtbakdragers ontstond een wor
steling. Eon man uit Utrecht werd in de
borst geschoten, terwijl een^ ander, even
eens uit Utrecht, aan den hals werd ge
wond. Beide personen zijn nogal ernstig
gekwetst. Ze zijn door dr. Mayer uit De
Bilt voorloopig behandeld en daarna naar
do rijksklinieken te Utrecht overgebracht.
De jachtopziener bleef ongedeerd.
In dc kachel.
To Emmer Erfscheidenveen heeft de
zoon van een weduwe in een vlaag van
verstandsverbijstering f 900 aan bankpa
pier in de brandende kachel geworpen.
Het geld is verbrand.
Nevelboog.
Dinsdagmorgen vertoonde zich in noor
delijke richting van Ommen een duidelijk
zichtbare nevelboog, die melkwit tegen de
blauwe lucht afstak, een hier zeldzaam
voorkomend natuurverschijnsel, dat gedu
rende een uur veler aandacht trok.
Hooge tolheffing.
Sinds 1 Januari wordt bij twee tollen aan
den straatweg MaartensdijkUtrecht voor
vrachtauto's een gulden tolgeld geheven.
Dat vrees voor beBtratingsschade niet de
oorzaas is van dezo heffing, die feitelijk
wegversperring beteekent, kan afgeleid
worden uit het feit dat zware verhuiswa
gens van tol vrijgesteld zijn.
De Arnhemsche Stadionplanncn.
In het Yerkeershuis te Arnhem werd
gisteren de Pers benevens een groot aan
tal belangstellenden in de gelegenheid ge
steld kennis te nemen van de plannen tot
het stichten van een Stadion te Arnhem.
Onder de aanwezigen waren vele sport
journalisten, do vier wethouders der ge
meente Arnhem, tal van leidende figuren
uit de sportwereld, o.m. de heer Kips,
voorzitter van den Nederlandschen Voet
balbond.
Do directeur .van Gemeentewerken te
Arnhem, de heer M. A. Brinkman Visser,
die het denkbeeld opperde en do sehets-
plannen voor het stadion ontwierp, gaf
aan de hand van tal van teekeningen en
kaarten een uiteenzetting van hetgeen hij
zich aangaande den bouw van het Stadion
had voorgesteld.
Al spoedig rees de vraag of het Stadion
zoodanig was te maken, dat het zonder
bezwaren zou kunnen worden geëxploi
teerd. Volgens den heer Brinkman zullen
deze bezwaren uiterst gering zijn.
Wil men succes hebben, dan zal onmid
dellijk met de werkzaamheden moeten
worden aangevangen, omdat thans de ge
legenheid bestaat gebruik te maken van
de voor andere doeleinden in werking
zijnde stoomschoppen.
De kuil, waarin de heer Brinkman het
Stadion denkt te bouwen zal een grond
verzet vormen van 300.000 kub. M. zand.
Op de taluds zouden dan de banken moe
ten worden aangebracht. Ook dit werk zal
met zeer weinig kosten gepaard gaan.
Door zijn hooge ligging toch behoeft men
op het terrein nergens fundeeringen aan
te brengen. Van 't zand en grint dat ter
plaatse gevonden wordt zouden met zeer
weinig moeite en geld betonnen zitplaat
sen kunnen worden aangebracht. Voor
deze zitplaatsen, 40.000 in getal, acht de
ontwerper een breedte van 50 c.M. vol-
doende, terwijl elke toeschouwer 20 c.M.
hooger komt t© zitten dan de andere. Het
spreekt echter vanzelf, dat deze afmetin
gen nog voor wijzigingen vatbaar zijn, om
dat men niet aan een bepaalde ruimte ge
bonden is. Met de wenschen der sportbon
den zou men zeker rekening houden.
Het gróote voordeel aan dit Stadion
verbonden is dat alle plaatsen z i t-
plaatsen zullen rijn. De lengte der zit
banken, die niet overdekt zullen zijn, zal
250, M. bedrageD, terwijl de oppervlakte
van het geheel 9 H.A. bedraagt. De eigen
lijke arena ligt op een hoogte van 72 M.
A.P. Wil men de arena dieper maken,
dan kan dit zonder bezwaar geschieden.
Op het plan zijn behalve een voetbal-
terrein, een wielerbaan, een baan voor hip
pische sport en een baan voor athlctiek
geprojecteerd.
Vooral de wielerbaan, die een betonbe-
dekking heeft zal aan de strengste eischen
kunnen voldoen. Overeenkomstig de theo
retische eischen kan dezo wielerbaan zoo
danig gemaakt worden, dat in de bochten
nimmer vaart geminderd behoeft te wor
den. Natuurlijk zijn de bouwkosten af
hankelijk van de eischen die eraan gesteld
worden.
Het terrein is langs drie groote harde
wegen gemakkelijk te bereiken.
Liefst zag de ontwerper, dat zich een
N. V. vormde om de plannen te verwezen
lijken.
Na dej uiteenzetting van den ontwerper
werd den aanwezigen gelegenheid gege
ven hun meening over de plannen te zeg
gen.
De „Tel.'-verslaggever vroeg den ont
werper naar de kosten van het te bouwen
Stadion, waarop de heer Brinkman niet
met zekerheid een bedrag kon noemen-
De kosten hangen af van de eischen die
men aan het bouwwerk stelt. Spr. meende
echter dat men met een bedrag van één
ton reeds zeer veel kon bereiken. Het aan
tal werkloozen dat hier werk zou kunnen
vinden, schatte de heer Brinkman op circa
300.
Voor kippenhondere.
De „Veldbode" geeft een artikeltje over
bet huisvesten en voeren van hoenders,
waaraan wij het volgende ontleencn:
Wij gaan met one pluimvee in do beste
richting ale wij zorg dragen voor een ge
schikt winterverblijf, zoodra het, ongun-
tige weer gekomen is. Een droge bodem ie
een allereerste vereischte. Om dien te ver
krijgen kan men gebruik maken van hout,
cement, steepen of aangestampte aarde.
Hoe ook hier de keuze is, er moet boven
dien een laag strooisel in en wel een goe
de, dikke laag kaf of kort gehakt stroo
als anderszins. Is de laag niet dik ge
noeg dan glijden dc dieren er bij het
scharrelen op uit en vinden veel te ge
makkelijk hun graanvoer. Aan een hou
ten vloer is echter de voorkeur te geven;
hoewel velen togen do kosten van aan
maak opzien, betaalt de uitgaaf zich dub
bel door de hoeveelheid eieren, die ge
raapt worden. Zulk een vloer kan hei
best geteerd worden, waardoor hij het
langst meedoet en tegen verrotting bevei
ligd is. De scharrelruimte is van groot
belang, daar er nu vele dagen zuilen ko
men, dat de leghennen binnen gehouden
moeten worden wegens mist, natte sneeuw
of kouden regen. Hoe ruimer dezo is, hoo
beter, maar hoofdzaak blijft een goedo
afdoende beschutting tegen tocht en
vocht
Ondpnks vele terechtwijzingen bestaat
toch nog de meening, dat een verwarmd
hok bevorderlijk is voor den winterleg.
Ook. dat hot goed zou zijn dc nachthok
ken volkomen luchtdicht af te sluiten.
Dat ia yerkeerd. want ia dezë" te warme
hokken is hei verblijven ongezond. Reeds
door hun veerenpak zijn de hoenders
van nature tegen de koude voor een'
groot deel beveiligd, cu dan geven ze
warmte af. Als nu des morgens de Loen-
dors in de koude lucht komen, vatten ze
kou of 6taan weldra op een troepje dicht
bijeen. Er moet dus een practische vcntK
latie aangebracht worden, waardoor-
.steeds de oude verbruikte lucht weg- en
versche aangevoerd kan worden, maar al
tijd aan do bovenzijde en ronder een te
sterke stroom van koude iucht to veroor-,
zaken. Het dagelijks weghalen van de ft*
den nacht op de mcstplank gevallen uit
werpselen is ook een vereischte. Waar
lijk, dc moeite is veel geringer dan zij
schijnt. Een geregelde reiniging duurt
maar kort.
Want de tijd moet voorbij zijn, dat do
hoenders staan te ploeteren in modderi
ge, stinkende -open rennen of dat ze ge
noodzaakt, zijn om hun toevlucht tegen
regen en sneeuw te nemen in het be
krompen met oen dikke laag oude most
opgevulde nachthok. Het is verwonderlijk
hoo weinig de dierenbescherming zich be
moeit met zoo slecht behandeld pluimvee,
dat vank weggezonken samenschoolt op
een stukje grond, dat op een vuile stin
kende modderpoel gelijkt.
Daar steekt het nieuwerwelsche schar-
relhok gunstig bij af met zijn laag van
droog materiaal; waarin wat graan ge
strooid is, een ruimte goed verlicht, niet
dompig, in één woord aangenaam om in
te vertoeven. Verreweg de meeste kippen
houders zijn voorstanders van het geven
van graan als eerste maaltijd in der- mor
gen, omdat het de beweging aanmoedigt
en de echte warmte geeft. Een halfuun
scharrelen in den kouden ochtend is meel
waard dan warm voor. Het is dwaas den
dag to beginnen met een hoeveelheid zacht
voer, dat in een oogwenk wordt verorberd
en dat alle aandrang tot het nemen van
lichaamsbeweging "bij de dieren doet ver
loren gaan.
Op bet midden of beter nog aan het
eind van den dag geve men zacht voer.
Dit moet. in den winter aangemaakt zijn'
met warm water, maar mag niet heet ge
geven worden. De ondervinding heeft ve
len geleerd, dat het goed ie nu en dan wal
gehakte uien, prei enz. door het zacht
voer te mengen, dat verwarmt inwendig
niet alleen in den krop, maar ook in de
maag en de ingewanden.
Wat verstaat men onder „huishoudstroop^
en „keukenstroop".
Dat zullen heel voel huismoeders niefc
■weten. Dr. Van der Laan, directeur tot*
den Keuringsdienst van Waren t© Utrecht
schrijft erover in „Volksvoeding":
Onder siropen of stropen -worden van
oudsher verstaan de zoet©, zeer dilrvloei-
bore donkerbruine stoffen, die in suiker-;
fabrieken en raffinaderijen als bijproduct
naast suiker worden verkregen.
Behalve 15 h 20 pCt. water, bevatten
zij 60 tot 70 pCt. suiker (saccharose en
invertsuiker), de zouten uit het suikerriet!
of den beetwortel afkomstig, waaronder"
bij d© beotwortelstroop de kalizouten over
wegen, en voorts enkele andere bestand*
deelen uit, suikerriet of peen.
Hot hoofdproduct van dc suikerfabriek
is 'de suiker, zoodat men er zich steeds
op heeft toegelegd, om dit product uit
de stropen te halen. Daarin ie men steeds
beter geslaagd, zoodat door den vooruit
gang van de industrie hot suikergehalte"
der stropen langzamerhand sterk is ge
daald, het gehalte aan andere stoffen,
niet-suiker, waaronder vccral de zouten,
sterk is toegenomen. Vooral d© beetwor
tels uikers troop (melasse) heeft een hoogv
asohgehalte geikregen, zoodat deze, be
halve een zeer donkere kleur, een onaatl-
genamen bittoren smaak bezit en. daar
door ongeschikt is, om, als zoodanig, voor
de consumptie te kunnen dienst doen.
Haar gewone bestemming is dan ook do
mei asse -spiritus fabrick. waar z© op spi
ritus wordt verwerkt.
Om nu toch nog deze melasse voor do
consumptie te kunnen aanwenden, is inen^
haar gaan vermengen met groote hoeveel
heden aardappelstroop, een product, ver
kregen uit aardappelzetmeel. Dezo stroop,
naar ©en harer hoofdbcs-tanddee-len, ook
wel glucoses troop, of naar haaT kleur, ook
blanke stroop genaamd, bezit slechts zeer
weinig zouten, maar smaakt weinig zoet.
Vermen-ging met beetwortels-troop doet
derhalve eeu product ontstaan van Ech
tere kleur en beteren smaak, althans veel
minder bit-ter. doch dat ook veel- minder
«oskar bevat en dus weinig zoet is.
Door het slechter worden van de beot
wortelstroop kwamen ten slotte consump
tie-stropen in den handel* die voor het
o vergroot e deel uit- aardappels tTOOp be
stonden en door him z wak-zoeten smaak
nog t©r nouwenKKxF bruikbaar konden wor
den geacht voor het doel, waarvoor zij
meesten dienen, n.t. het zoet maken va»
verschillende spijzen.
Daaraan is thans een eind gemaakt
door het stellen van grenzen voor het sui
kergehalte dezer mengsels. Naast de riet
suikerstroop, die uitsluitend rietsuiker en
het daaruit gevormde invertsuikeT bevat,
en die bijna geheel uit den handel is ver
dwenen, wonden er twee soorten consump
tiestroop onderscheiden, waarvoor de
namen huishoudstroop en keukenetroop
-zijn gekozen. De eerste is de meest suiker
houdende. Zij moet n.l. ten minste 30 pOt.
suiker bevatten, terwijl de tweede soort
met de helft daarvan kan volstaaïi.
Vorder is er een grens aan het gehalte
aan zouten gesteld, waardoor wordt be
reikt, dat geen al te slechte melasse toot
de bereiding ervan kan worden aanga-
wend. In het algemeen zal voor huisho-ud-
s troop meer riet- of beetw ar te-Is troop zijn,
gebruikt. Dc kleur ervan zal dus donker
der zijn, dc smaak veel zoeter. Het ge
vaar, dat de st-roc-p door een hoog gebald*
aan zouten een ongewenschten bijsmaak
heeft, is bij doze soort het grootst. Daarop
dient dus bij den inkoop gelet te worden
Ten slotte kan worden opgemerkt, dafc
deze stropen in voedingswaard© niet raat
bcteekenis verschillen.
